Post on 27-Mar-2016
description
Landschapsbeheer
Acht initiatieven voor de patrijsIn dit Jaar van de Patrijs zijn in acht
Brabantse regio’s initiatieven genomen
om een ommekeer teweeg te brengen
in de teruggang van de akkervogel.
Het aantal patrijzen is in Nederland
namelijk met 95% gedaald ten opzichte
van 1960. Het Coördinatiepunt heeft
organisaties in acht regio’s een subsi-
die beschikbaar gesteld van € 5.000,00
voor concrete maatregelen om het
leefgebied van de patrijs te verbete-
ren. Andere kenmerkende soorten van
het kleinschalig agrarisch landschap
kunnen daar op meeliften. Provincie
Noord-Brabant financiert het project en
investeert hiermee in een vitaal, mooi
en schoon Brabants platteland. Tevens
is er cofinanciering via de Nationale
Postcodeloterij.
Gemert
De Vogelwerkgroep Gemert ontplooit
maatregelen in een grotere regio, ver-
telt Martin Vink. “We benaderen boeren
en landeigenaren om langjarige braak-
stroken of kruidenranden aan te leggen
langs akkers. De reacties zijn positief.
Het gaat om verschillende soorten ran-
den. We willen in het voorjaar starten.
Zo mogelijk zetten we afrasteringen
terug, zodat koeien niet in de randen
kunnen. Daarna gaan we in samenwer-
king met het Coördinatiepunt onderzoe-
ken welk beheer het beste is. Er zijn nu
in de gemeente Gemert-Bakel al 300 pa-
trijzen. We willen de huidige populatie
laten uitbreiden, zodat deze kan migre-
ren naar aangrenzende gebieden.”
Vink benadrukt dat het belangrijk is
om houtopstanden uit de ruigtes weg
te houden. “Dat doen vrijwilligers. We
willen met weinig geld veel doen. We
werken bij dit project samen met De
Stichting Groene Heerlijkheid en de
Stichting Landschap Bakel-Gemert. We
willen bovendien de braak-en kruiden-
randen gaan aanbieden aan de boeren,
als die in 2015 moeten voldoen aan de
eisen voor vergroening van het land-
bouwbeleid. Dan komen er structureel
gebieden die geschikt zijn voor de pa-
trijs. We hopen dat dit als een inktvlek
uitbreidt naar andere gemeenten.”
Reusel-De Mierden
Ook in Reusel-De Mierden wor-
den maatregelen genomen op
gemeentegronden.”Op akkertjes van in
totaal 13 hectare komen akkerranden
met oude graanrassen en braakstro-
ken” , vertelt Piet Peijs van de weide-
vogelbescherming Reusel-De Mierden.
“Het graan dat op het land achterblijft
is voedsel voor de patrijs. De voorbe-
reidingen voor het plan zijn nu bijna
klaar. We willen akkertjes minstens
zes jaar inzaaien. De bijdrage van het
Coördinatiepunt is heel welkom, maar
niet voldoende. We zoeken nog andere
financiers. Op de 13 hectare akkers zijn
nu minimaal 4 koppels patrijzen en in
aangrenzende percelen 6 tot 8.”
Schijndel
Nan Visser is gebiedscoördinator col-
lectief vogelbeheer in Schijndel & Sint
Oedenrode en voorzitter van de weide-
vogelgroep Schijndel. “In 2013 is al een
meerjarige kruidenrand ingezaaid langs
een maïsakker op de Rooise Heide. Dat
was onder andere voor de patrijs. Er
liggen ook al enkele jaren randen van
6 meter breed op diverse plaatsen. Bo-
vendien zijn er percelen met een verlate
maaidatum in het kader van collectief
vogelbeheer. Ik ben het nu met twee
boeren eens geworden over randen voor
2014. Daarnaast zijn we bezig met een
perceel van een hectare om tarwe in te
zaaien, waarbij na de oogst de randen
blijven staan, de winter over. Deze ran-
den bevatten een mengsel met granen,
kruiden en bloemgewassen, wat dunner
gezaaid is dan wat gangbaar is, zodat er
meer kruiden tussen kunnen groeien.
We hebben zelf een plan gemaakt waar-
bij meer dan voorheen gekeken is waar
patrijzen zitten, omdat hun actieradius
niet zo groot is. In 2013 zijn 10 tot 12
paren patrijzen geteld. We verwachten
dat het er nu al meer zijn. De animo bij
boeren voor deze randen is prima. Het is
altijd een beetje passen en meten maar
de samenwerking is goed.”
Heeze-Leende
Peter Kerkhofs is van de Plattelands-
vereniging Hei, Heg & Hoogeind: “We
hebben hier al vier jaar zomerranden en
meerjarige akkerranden. Die zijn door
boeren aangelegd op initiatief van de
stichting ‘Vrienden van de Patrijs’ in
Heeze-Leende. Een aantal van deze ran-
den wordt nu betaald vanuit het Stika.
Maar we willen meer kansen bieden
voor de patrijs in de winter. Dat is een
knelpunt. Daarom doen we nu proeven
met inzaaien van een mengsel van win-
terwikke, herik (Nemat) en rogge nadat
de boeren hun gewas hebben geoogst.
Ook hebben we bladrammenas laten in-
zaaien. In deze randen kunnen patrijzen
foerageren en schuilen. De herik levert
vooral in de nawinter eiwitrijk voedsel
voor de patrijs. Het is een proef. Met de
financiële bijdrage via het Coördinatie-
punt doen we dit in een tweejarig pro-
ject. De animo bij boeren is voldoende,
maar kan natuurlijk altijd beter.“
Altena Biesbosch
Meeuwis Millenaar is gebiedscoördina-
tor bij ANV Altena Biesbosch. “We gaan
maatregelen treffen bij vier historische
molens. Daar zijn nu al veel patrijzen te
vinden. Het zijn kleinschalige gebiedjes
met oude perceelsvormen met allerlei
kleine lintjes, zoals hele lage heggetjes
en andere ruigtes. We gaan daar voed-
selveldjes aanleggen, randen inzaaien
met kruiden en beplanten met lage
bessenstruikjes en we gaan hoogstam-
fruitbomen planten. In de voedselveldjes
zaaien we allerlei soorten graan. De
patrijzen komen in de herfst af op de
gevallen appels van de hoogstambo-
men. Nog dit jaar willen we aan de slag.
Daarnaast willen we streekbewoners
stimuleren om kruidenmengsels in te
zaaien, bijvoorbeeld op overhoekjes op
hun erf. Ze krijgen dan gratis een zakje
zaad en we registreren de locaties.”
Drimmelen
“In Drimmelen gaan boeren struweel-
randen, meerjarige graanakkerranden
en kruidenrijk grasland aanleggen rond
hun erven”, vertelt Tim Eestermans van
ANV Drimmelen. “We zijn nu in overleg
met drie boeren. Zij zijn bereid om mee
te werken. Concrete afspraken moeten
we nog maken.”
Als het aan Eestermans ligt, blijven de
struweelranden meer dan tien jaar lig-
gen en de akkerranden meerdere jaren.
“De boeren hebben voorkeur voor
maatregelen rondom hun erf, omdat in
het struweel en op overhoekjes op de
erven al patrijzen huizen.”
Oirschot
“In Oirschot is het B-team kartrekker”,
vertelt Gerard Traa die zelf in het team
zit. ‘B’ staat voor biodiversiteit. Hun pro-
ject bestaat uit twee delen. Het eerste
was het beschikbaar stellen van zaad
van akkerkruiden aan particulieren en
boeren buiten de bebouwde kom, met
daarbij een vergoeding voor de grond-
bewerking. Veel mensen maakten daar-
van gebruik. In totaal is dit jaar 60.000
m2 ingezaaid. Het is de bedoeling dat
de mensen het gewas in de winter laten
staan. Het tweede deel is het uitzet-
ten van 3.800 inheemse struiken en 800
vlinderstruiken onder de inwoners. Dat
gebeurt nog vóór de winter. “De ge-
meente betaalt de struiken die binnen
de bebouwde kom komen, omdat hier
geen patrijzen voorkomen en we de
bijdrage van het Coördinatiepunt op pa-
trijzenlocaties willen inzetten. Het is de
bedoeling dat de struiken niet te dicht
bij elkaar worden geplant, zodat er ruig-
tes tussen kunnen ontstaan”.
Laarbeek
Een ander deelproject vindt plaats in
de gemeente Laarbeek. “Gemeente
Laarbeek heeft in 2010 de patrijs aan-
gewezen als ambassadeursoort”, vertelt
Rob Tielemans van die gemeente. “We
hebben daarop als Gemeente gezocht
naar percelen in eigendom bij ons, die
het meest kansrijk zijn voor patrijzen.
In 2011 hebben we al een perceel in
Lieshout ingericht. Dit jaar is een per-
ceel aan de rand van Aarle-Rixtel om-
gevormd. Het is 1,6 hectare groot. Er
zijn diverse maatregelen getroffen. Er
zijn graanakkers aangelegd met meer-
jarige bloemenranden erlangs. Tussen
de graanperceeltjes is struweel geplant,
met onder andere bessenstruiken. Daar-
naast zijn er ook lindebomen en oude
rassen fruitbomen geplant. Het perceel
ligt naast een woonwijk. In overleg
met het IVN onderzoeken we nu of het
perceel ook een educatieve functie kan
krijgen. We zijn nu ook bezig met voor-
bereidingen om nog een perceel om te
vormen, in Beek en Donk.”
(Door Peter van Houweling)
De score
Deelproject Maatregelen
Laarbeek Inrichten van een perceel van 1,6 hectare voor patrijzen
Gemert Boeren laten stroken braak liggen en zaaien akkerranden in met kruidenmengsels
Schijndel Boeren zaaien kruidenmengsels langs hun maïsakkers
Heeze-Leende Randen langs akkers en proeven met de inzaai van wikke, herik en rogge nà de maïsoogst
Altena-Biesbosch Rond vier oude molens komen voedselveldjes, kruidenran-den, lage bessenstruiken en hoogstambomen
Reusel-De Mier-den
Teelt van oude graanrassen met kruidenranden en braak-stroken op 13 hectare akkertjes van de gemeente
Drimmelen Aanleg van struweelranden en meerjarige graanakkerran-den rond drie boerenerven
Oirschot Zaad van akkerkruiden beschikbaar stellen aan particulie-ren, en de aanplant van 3.800 inheemse struikplanten door particulieren
In Heeze-Leende is onder andere bladrammenas ingezaaid, waarin patrijzen
kunnen foerageren en schuilen.
Scholieren planten in Laarbeek lindebomen aan tijdens de boomplantweek.
Ook fruitbomen en struwelen werden gepoot.
Voor meer informatie:Jochem Sloothaak, 0411 664011jsloothaak@brabantslandschap.nlwww.facebook.com/werkgroeppatrijs
Ambassadeurs ontvangen uniek patrijzenspeldje.
Ontwerp project Reusel
Landschapsbeheer
Patrijs
Particulieren en boeren in het buitengebied van Oirschot zaaiden akkerkruiden
en plantten struweel aan.
Rond vier historische molens in het Land van Heusden en Altena komen ‘voedsel-
veldjes’, kruidenranden, lage bessenstruiken en hoogstambomen.
De aanplant van een struweelhaag is een belangrijke biotoopverbetering.