Post on 27-Jun-2015
19 juni 2014
nieuwe ontwikkelingen eisen wegmarkering RWS
Hans van der Aa
André Kleis
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 2 19 juni 2014
Inhoud
• Historie
• Ontwikkelingen in de wegenbouw bij Rijkswaterstaat
– Markeren op zeer open deklagen
– Verbreden van wegen en uitstellen van onderhoud
– Uitschakelen van OV
• Ontwikkelingen contractvormen en eisen aan markeringen bij RWS
• Onderhoud
• Metingen
• conclusies
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 3 19 juni 2014
Historie regelgeving wegmarkeringen RWS
• Eisen 1957, 1967, 1972, 1978
• Standaard RAW Bepalingen
• DWW productcertificaten regeling
• Nationale Beoordelingsrichtlijnen en KOMO certificaten
• RWS Componentspecificaties en D&C en prestatiecontracten
• CE markering
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 4 19 juni 2014
Waar staan we nu?
• Groot aantal technische normen zijn door CEN opgesteld. – EN 1790 voor voorgevormde markeringen
– EN 1824 voor de wegproef
– EN 13197 voor de wear simulator
– EN 1436 voor de weggebruikers
– EN 1463 voor reflectoren
– EN 1423 voor nastrooi glasparels
– EN 1424 voor inmengparels
– EN 1871 voor fysische eigenschappen niet voorgevormde markeringen
– EN 12802 voor laboratorium onderzoek en identificatie
– EN 13459 voor kwaliteitscontrole
• Standaard RAW Bepalingen 2010 (actualisatie in 2015)
• BRL 9141/03 en BRL 9142/02 voor het KOMO keurmerk
• RWS Componentspecificatie Markeringen versie 3
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 5 19 juni 2014
Wat gaat er binnenkort gebeuren
• Een aantal normen moet geharmoniseerd worden voor de CE markering op bouwproducten (volgens de CPR). Voor voorgevormde markeringen is dit al bijna een feit (EN 1790) evenals voor de glasparels (EN 1423 en EN 1424) en de reflectoren (EN 1463). Voor EN 1871 is dit nog niet gelukt.
• BRL 9141/03 voor het privaatrechtelijke KOMO productcertificaat wordt gemoderniseerd
• RWS past eisen aan in de componentspecificaties en in contracten
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 6 19 juni 2014
Veranderingen in regelgeving
• CE markering voor markeringen vlgs CPR (wettelijk)
• KOMO certificatieregeling (privaatrechtelijk)
• CROW publicatie 207 (richtlijn)
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 7 19 juni 2014
Wie doet wat?
• Harmoniseren van EN normen door CEN TC 226 WG 2
• Moderniseren BRL voor KOMO keur door KIWA en CvD
• Herzien van CROW publicatie 207 door CROW werkgroep
• Aanpassen eisen Rijkswaterstaat door GPO (Componentspecificaties)
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 8 19 juni 2014
Contractvormen Rijkswaterstaat
• Van RAW via UAV-GC naar D&C en DBFM contracten
– Meer verantwoordelijkheden bij ON
– Productkeuze door ON
– Onderhoudsverplichting bij ON
– Meer risico bij ON
Kansen voor innovaties
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 9 19 juni 2014
Wegbouwkundige veranderingen bij RWS
• Geluidreducerende deklagen (ZOAB en 2 laags ZOAB)
• Uitbreiding aantal rijstroken per rijrichting
• Uitschakelen Openbare Verlichting
• Uitstellen groot onderhoud aan asfalt
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 10 19 juni 2014
Markeren op ZOAB
• Standaard applicatie is met een (open) slof.
– Producten met KOMO keur
– Getest op DAB
– Duurzaamheid geen probleem
– Jarenlange ervaring
• Alternatieve methode: extruder.
– Producten met KOMO keur
– Getest op DAB
– Duurzaamheid: twijfel
– Weinig ervaring
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 11 19 juni 2014
Markeren op ZOAB
Textuureisen substraat aanpassen om beproeving op ZOAB mogelijk te maken
Hiervoor blijft RWS actief in NEN en CEN commissies
Aanpassen EN 1824 en EN 13197
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 12 19 juni 2014
Uitbreiding aantal rijstroken
Betekent meer deelstrepen die veelvuldig worden overreden
Invloed op functionele levensduur
Belijning komt vaker in contact met tweewielers (stroefheid issue)
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 13 19 juni 2014
Uitschakelen Openbare Verlichting
• Hogere eisen aan retroreflectie
• Alternatieve belijning (glowing lines)
• Actieve markering (LED)
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 14 19 juni 2014
Nu reeds mogelijke reactie op uitschakelen OV
• Eis retroreflectie optrekken tot niveau Frankrijk en Duitsland lijkt makkelijk haalbaar. (RL >= 100 wordt RL >= 150)
• Introduceren eis voor natte retroreflectie RW onafhankelijk van soort materiaal.
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 15 19 juni 2014
Uitstellen Groot Onderhoud aan asfalt
• Markeringen dienen langer mee te gaan
– Technische en functionele levensduur moet hoger
– Duurzaamheid test belangrijker bij KOMO keur
– CE markering alleen is niet voldoende
• Eisen (bij aanleg) verhogen ?
• Interventiewaarde invoeren?
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 16 19 juni 2014
Markeringen in prestatiecontract ?
• Tot op heden niet het geval
• Wenselijk ?
• Consequenties:
– Interventienieveau vaststellen
– Uitvoeren metingen
– Meetmethoden (statisch/dynamisch?)
– Maatregelen (opfrissen, vervangen)
– Kosten
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 17 19 juni 2014
Metingen
• Conventionele methoden statisch
• Nachtzichbaarheid nat en droog
• Dagzichtbaarheid en kleur
• Stroefheid
• Nadelen
– Verkeershinder
– Hoge kosten (verkeersmaatregelen)
– Tijdrovend
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 18 19 juni 2014
Metingen dynamisch
• Retroreflectie droog en nat ?
• Dagzichtbaarheid en kleur ?
• Stroefheid ?
– Geen verkeersmaatregelen nodig
– Snel
– Kosten reductie?
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 19 19 juni 2014
Aanpassen eisen voor wegmarkeringen door RWS
• Op het hoogste abstractieniveau dienen de markeringen ervoor te zorgen dat het verkeer onder alle omstandigheden veilig over de weg kan worden geleid.
• Door de nieuwe contractvormen van RWS wordt de keuze van het markeringsmateriaal door de opdrachtnemer bepaald en zullen de eisen dus onafhankelijk van het materiaal moeten worden vastgesteld.
• De opdrachtnemer wordt verantwoordelijk voor de kwaliteit van het toegepaste materiaal.
• RWS blijft verantwoordelijk voor de veiligheid op de weg.
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 20 19 juni 2014
Nieuwe eisen op autosnelwegen bij Rijkswaterstaat
• Functioneel conform EN 1436
• Materiaal/product onafhankelijk
• Voldoende zichtbaar overdag en bij OV
• Voldoende zichtbaar ‘s nachts zowel droog als nat
• Voldoende stroef
• Voldoende Duurzaam
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 21 19 juni 2014
Niveaus van technische eisen
Eis Huidige niveau Nieuwe niveau
dagzichtbaarheid B3
Q3
B3
Q3
Nachtzichtbaarheid droog R2 R3
Nachtzichtbaarheid nat RW0, RW2 (alleen type II) RW2
Stroefheid S1, S2, S3 S3
Duurzaamheid P4,P5,P6 P6
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 22 19 juni 2014
Consequenties voor Rijkswaterstaat
• Positief:
• Energie neutrale compensatie voor uitschakelen OV.
• Verbetering verkeersveiligheid onder natte omstandigheden.
• Veel meer uniformiteit duidelijkheid betreffende eisen wegmarkeringen.
• Negatief:
• Gangbare type I producten kunnen niet meer worden toegepast op het hoofdwegennet vanwege nieuwe eis voor RW.
• Niet alle type II producten kunnen worden toegepast vanwege nieuwe eis voor S3.
• Dit kan financiële gevolgen hebben bij aanlegcontracten en moet worden onderzocht.
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 23 19 juni 2014
Gevolgen voor de markt
• Uniformiteit en duidelijkheid in eisen en contracten bij RWS
• Verantwoordelijkheid voor kwaliteit toe te passen materiaal op de weg.
• Kennis nodig voor beoordeling aangeboden producten en beproevingscertificaten (KOMO).
• CE markering op markeringsproducten alleen is niet voldoende.
• Noodzaak voor ontwikkelen innovatieve producten en applicaties (eventueel samen met het ITC van Rijkswaterstaat).
• Laagste prijs is niet altijd heilig meer. Duurzaamheid en hoogwaardige kwaliteit worden bepalend.
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 24 19 juni 2014
Conclusies
• De tijd is rijp om wegmarkeringen een kwaliteitsimpuls te geven
• Aanpassen van de eisen door RWS kan als prikkel werken voor product en/of procesinnovaties
• Aanpassen eisen door RWS levert duidelijke contracten op waardoor handhaven makkelijker wordt.
• Verantwoordelijkheid kwaliteit gaat verschuiven van de opdrachtgever naar de opdrachtnemers.
• Er is nog wel veel werk te doen voor zowel OG als ON.
Rijkswaterstaat
nieuwe ontwikkelingen 25 19 juni 2014
Vragen ?