eric sieverts
• docent zoeken, vinden, ontsluiten [bij HVA, GO, VOGIN]
• [voorheen] innovatie & ontwikkeling [bij UB Utrecht]
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
• metadata in de bibliotheek• zin en onzin van metadata om te zoeken
– de catalogus– faceted search
• zin en onzin van standaarden voor metadata– OAI repositories– semantiek op het web
• noodzaak voor metadata
maar eerst een quizje ....
agenda
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
filename: thesaurus.jpg
metadata waren hier nuttig geweest
op welke zoekvraagwas dit het antwoordvan Google ?
metadata in de bibliotheek
• ik kijk vooral naar metadata als zoekhulpmiddel• metadata in catalogus normaliter veel te beknopt om
zinnig zoekhulpmiddel te zijn
de mythe van de
catalogus >>
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
onderwerps-
zoeken in de
catalogus ?
voorbeeld: een boek van 480 bladzijdenmet een onderwerpsindex van 14 dichtbedrukte bladzijdenmet een inhoudsopgave van 5 bladzijden
met 21 hoofdstukken en 117 paragrafen
in een catalogus beschrevenmet 1 onderwerpscategorieen 1 (daaraan identiek!) trefwoord
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
zelfs user-tags in Librarything bieden maar weinig meer zinvolle ingangen vergeleken met die inhoudsopgave
voorbeeld: een boek van 480 bladzijdenmet een onderwerpsindex van 14 dichtbedrukte bladzijdenmet een inhoudsopgave van 5 bladzijden
met 21 hoofdstukken en 117 paragrafen
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
• (non-fictie) boeken gaan vaak over veel dingen / onderwerpen / deelonderwerpen
• andere situatie dan bij erfgoed-objecten
.... hmmm .... hoewel .... how about videos?
metadata in de bibliotheek
metadata in de bibliotheek
• ik kijk vooral naar metadata als zoekhulpmiddel
• metadata in catalogus normaliter veel te beknopt om zinnig zoekhulpmiddel te zijn
– daardoor niet zo gek dat gebruik van GOO trefwoorden niet wordt voortgezet
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
metadata in de bibliotheek
• ik kijk vooral naar metadata als zoekhulpmiddel
• metadata in catalogus normaliter veel te beknopt om zinnig zoekhulpmiddel te zijn
• digitaal meegeleverde verrijking die meer zoekingangen oplevert? zelfs bij e-books (studieboeken, wetenschap) vaak nog geen (of heel summiere) inhouds-opgave, samenvatting o.i.d.
[ook als metadata beschouwd !]
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
metadata in de bibliotheek
• ik kijk vooral naar metadata als zoekhulpmiddel
• metadata in catalogus normaliter veel te beknopt om zinnig zoekhulpmiddel te zijn
• zelfs bij e-books (studieboeken, wetenschap) vaak nog geen (of heel summiere) inhouds-opgave, samenvatting o.i.d.
• formele metadata: goed hulpmiddel voor facetzoeken = uitsplitsen/filteren van verkregen zoekresultaat, zoals in de nieuwe "webscale discovery systems"
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
metadata in de bibliotheek
• ik kijk vooral naar metadata als zoekhulpmiddel
• metadata in catalogus normaliter veel te beknopt om zinnig zoekhulpmiddel te zijn
• zelfs bij e-books (studieboeken, wetenschap) vaak nog geen (of summiere) inhoudsopgave, samenvatting o.i.d. meegeleverd
• formele metadata: goed hulpmiddel voor facetzoeken
– maar dat vereist wel dat ze consistent en consequent zijn toegekend (om geen resultaten kwijt te raken)
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
standaardisatie
+ bijna iedereen gebruikt MARC format
- toch geen echte standaard wat betreft toepassing en interpretatie
uitwisseling van metadata+ ja, want iedereen wil kunnen ontlenen
(immers weinig unica)
- vaak doet men het zelf toch nog weer dunnetjes over, vanwege lokale idiosyncrasies
metadata in de bibliotheek
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
wat mag je met die metadata uit GGC /PICA / Worldcat?
disclaimer: ik ben geen expert op dit gebied
• vroeger alleen intern je eigen metadata gebruiken, maar ze waren niet zo echt van jezelf, dat je ze ook aan anderen mocht geven
• nu zijn metadata uit GGC en WorldCat "open data" volgens de Open Data Commons Attribution License (her)gebruiker moet dus wel vermelden dat ze
(eigenlijk?) van OCLC zijn
metadata in de bibliotheek
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
metadata in de bibliotheek
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
noodzaak voor metadata?
• nog altijd veel materiaal(soorten) waar niet automatisch computerleesbare tekst bij zit en dus alleen middels metadata vindbaar (en herkenbaar) te maken is:
– gedigitaliseerd erfgoed– video's (weblectures)– datasets– .....
• formele metadata voor (o.a.) facetzoeken (filteren)
OAI in institutionele repositories (IR's)• metadata schema = Dublin Core• standaard harvesting protocol (OAI PMH)
maar in OAIster (zoekmachine met metadata uit >1100 lokale IR's) zeer veel variatie in
– aan-/afwezigheid van DC-velden– mate van vulling van die velden– wijze van vulling van die velden
geen echte standaardisatie nogal onvolledige zoekresultaten
standaardisatie van metadata
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
semantisch web• gebaseerd op standaarden• maar dat is veelheid aan verschillende
gestandaardiseerde metadata-modellen en semantische standaarden
• vereist dus extra kennis van de wereld– ontologieën
– concordanties
standaardisatie van metadata
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
in semantisch web wordt van "alles" betekenis vastgelegd(als metadata,computerleesbaar)
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
door standaard semantiekkan Google eenreceptenzoekmachinemaken"embedded metadata"
standaardisatie van eigenschappen/kenmerken
in beschrijving van recepten met"microformats"/"rich snippets markup"
beschrijving van metadata in RDFa; weergave van RDFa in (X)HTML
toevoegen van semantiek:• helemaal handmatig (oeps …)• automatisch als informatie toch al uit een database
of cms komt• door geautomatiseerde herkenning van "entiteiten"
in de tekst >>• welke standaard(en)?
Eric Sieverts, DEN, 28 juni 2012
semantische metadata
example:article from NYTimesanalysed by….. >>
the "linked open data cloud" - september 2011 - 31 billion data onlineby standardisation of dataformats and metadata,
computers can "understand" (look-up) the meaning of these data & use them
Top Related