WoON-congres 2013Naar en nieuwe balans in het wonen
Berry Blijie ABFKathrin Becker BZK
11 april 2013
Wat gaan we doen:
Wat is het WoONUitkomsten in vogelvlucht
• Sessie 1 kopers en huurders
Stellingen • Jan Brouwer• Gert Middelkoop
Reacties uit de zaal
(à 3) trends
3
De 6 uitgangspunten van het WoON• Uitgevoerd door CBS in samenwerking met DG WB
directe link tussen beleid en statistiek• Steekproefontwerp aangepast aan onze informatiebehoefte
wie, wat, waar: maatwerk voor beleidsvragen• Netto respons in opdracht van BZK 40.000
garantie betrouwbaarheid en nauwkeurigheid resultaten• Vragenlijst (CAWI CATI CAPI)
inhoud DG WB breed: meerdimensionale verbanden• Verrijking met registerbestanden (GBA, Belastingdienst, ed)
hoogwaardige kwaliteit gegevens en goedkoop• Gemeenten kunnen meeliften met het onderzoek
eenheid van taal tussen gemeenten en corporaties en tussen lokale partijen en het rijk
4
De Module Woningmarkt
Wilt u meedoen met een heel belangrijk onderzoek?
X 70.000
Samenstelling huishouden
Sociaal-economische kenmerken
Kenmerken huidige woningkwaliteit en prijs
Verhuisgeschiedenis cq gerealiseerde
verhuizingenkwaliteit en prijs
Verhuiswensen en verhuisredenenkwaliteit en prijs
Feitelijk verhuisgedrag T+1
t/m 4
Beperkingen / zorgbehoefte /
ouderen
Functioneren VvE’s
onderhoud
Tevredenheid woning
(meerdere aspecten)
Tevredenheid woonomgeving
(meerdere aspecten)
Voorzieningen in de buurt
Mobiliteit woon/werk
Energetische kwaliteit /
energiegedrag
WoON: meerdimensionale verbanden en ontwikkelingen worden zichtbaar.
6
Gebruikersplatform WoON
Iedereen kan gebruik maken van het WoON!
Huishoudens
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Zeer laag Laag Midden Hoog Zeer hoog
< € 16.300 € 16.300 - € 24.400 € 24.400 - € 34.900 € 34.900 - € 48.400 > € 48.400
Alleenstaand t/m 44 jaar Alleenstaand vanaf 45 jaar Paar t/m 44 jaar
Paar vanaf 45 jaar Paar met kinderen Eénouder huishouden
0
400.000
800.000
1.200.000
1.600.000
2002 2012 2002 2012 2002 2012 2002 2012 2002 2012 2002 2012 2002 2012
< 25 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
Alleenstaand Paar Paar met kinderen Eénouder huishouden
Huishoudens
Type huishoudens naar netto besteedbaar inkomen (verdeling, grenzen gebaseerd op quintielen)
Huishoudens naar leeftijd en huishoudensamenstelling, 2002 en 2012 (absoluut)
43%45%
48%51%
54% 56%59% 59%
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
1986 1990 1994 1998 2002 2006 2009 2012
Aantal koop Aantal huur % koop
Woningvoorraad
GestabiliseerdOntwikkeling woningvoorraad naar eigendomsvorm, 1986-2012 (absoluut)
-30%
-20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Zeer laag (< € 124.000) Laag (€ 124.000 - € 152.000)
Midden laag (€ 152.000 - € 190.000) Midden hoog (€ 190.000 - € 238.000)
Hoog (€ 238.000 - € 318.000) Zeer hoog (> € 318.000)
Ontwikkeling omvang totale woningvoorraad (huur en koop) naar reële WOZ-waardeklasse (2009-2012) (uitsluitend woningen gebouwd voor 2009)
Meergezinswoningen steeds vaker 3 kamers
57% van eengezins-woning heeft 5 kamers
Woningvoorraad
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Alleenstaandt/m 44 jaar
Alleenstaandvanaf 45 jaar
Paar t/m 44 jaar Paar vanaf 45jaar
Paar metkinderen
Eénouderhuishouden
Koop goedkoop (tot € 186.200) Koop middelduur (€ 186.200 - € 287.800)Koop duur (vanaf € 287.800) Koop hulp (vanaf € 287.800)Huur t/m kw aliteitskortinggrens Huur t/m aftoppingsgrensHuur t/m liberalisatiegrens Huur boven liberalisatiegrens
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Zeer laag Laag Midden Hoog Zeer hoog Totaal
< € 16.300 € 16.300 - €24.400
€ 24.400 - €34.500
€ 34.500 - €48.000
> € 48.000
Koop goedkoop (tot € 186.200) Koop middelduur (€ 186.200 - € 287.800)Koop duur (vanaf € 287.800) Koop hulp (vanaf € 287.800)Huur t/m kw aliteitskortinggrens Huur t/m aftoppingsgrensHuur t/m liberalisatiegrens Huur boven liberalisatiegrens
Huishoudens en woningvoorraad
Eigendom en prijsklasse woning per huishoudensamenstelling (verdeling)
Eigendom en prijsklasse woning per besteedbaar inkomensklasse huishouden (verdeling)
Woonduur neemt toe
0
5
10
15
20
25
< 25 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+
1998 2002 2006 2009 2012
Stelling: Woonduur• In 1986 woonde bijna 40 procent van de huishoudens van 65 jaar
en ouder langer dan 20 jaar in hun woning. In 2012 is dat percentage gestegen naar 60%.
• Waar of niet waar?
Sessie 1: Huur en Koop• Ontwikkeling prijzen• Samenstelling voorraad• Bewoners• Woonlasten • Doelgroepen huurbeleid / Risico restschuld
• Blik op de toekomst
Huur: Gemiddelde huur• 2009-2012: +5% boven inflatie• Wettelijk maximale huurverhoging ~ inflatie • Oorzaken: woningverbetering, nieuwbouw/sloop, huurharmonisatie
3,2%
2,4%
3,1%
0,8% 0,9%0,7%
1,8%
€ 0
€ 100
€ 200
€ 300
€ 400
€ 500
1986 1990 1994 1998 2002 2006 2009 2012
Reële huur Jaarlijkse huurstijging
Huur: samenstelling voorraad• (steeds) meer appartementen• 1986: 48% / 2012: 56%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1986 1990 1994 1998 2002 2006 2009 2012Eengezins 1-3 kamers Eengezins 4 kamers Eengezins 5+ kamersMeergezins 1-3 kamers Meergezins 4+ kamers
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2006 2009 2012t/m Basishuur t/m Kw aliteitskortingsgrens t/m Aftoppingsgrenst/m Liberalisatiegrens Boven Liberalisatiegrens
• Prijsopbouw: meer dure huur• boven liberalisatie:
2006: 7% > 2012: 12%
Huur: bewoners• Huur steeds meer domein van lage inkomensgroepen: (oudere)
alleenstaanden en eenoudergezinnen
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Alle
enst
aand
t/m 4
4 ja
ar
Alle
enst
aand
vana
f 44
jaar
Paa
r t/m
44
jaar
Paa
r va
naf
45 ja
ar
Paa
r m
etki
nder
en
Eén
oude
rhu
isho
uden
Zee
r la
ag
Laag
Mid
den
Hoo
g
Zee
r ho
og
Huishoudensamenstelling Besteedbaar inkomen
1994 2002 2012
Huur: woonlasten en woonquote• Door daling bijkomende woonuitgaven stijging totale
woonuitgaven beperkt• Inkomen gedaald > sterke toename netto huurquote
2006 2009 2012 % verschil 2009-2012
Bruto woonuitgaven (huur) € 454 € 463 € 488 5%
Netto woonuitgaven (huur – huurtoeslag) € 403 € 404 € 421 4%
Bijkomende woonuitgaven € 177 € 182 € 176 -4%
Totale woonuitgaven € 580 € 587 € 597 2%
Netto besteedbaar Inkomen € 22.710 € 24.360 € 23.020 -6%
Netto huurquote 24% 23% 26% 10%
Totale woonquote 35% 34% 36% 7%
(alle voor inflatie gecorrigeerd)
Stelling: goedkope scheefheid• Het aantal huishoudens met een inkomen hoger dan 33.000 euro
in gereguleerde huurwoningen is gestegen.
• Waar of niet waar?
Doelgroepen huurbeleid en gereguleerde voorraad
• > 33.000 in gereguleerde huur: - 94.000• Alternatief: vrije sector huur (+50.000) en koop (+107.000)• < 33.000: toename alle segmenten – o.a. gevolg van inkomensdaling
1.840.000 1.875.000
789.000 695.000
-
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
2009 2012 2009 2012
Huishoudens boven33.000 euro Huurbeleid boven 33.000 euro
Gereguleerd Vrije sector Koop
Inkomen tot 33.000 Inkomen boven 33.000
Koop: sterke prijsdaling• Grote verandering t.o.v. afg. 25 jaar
€ 0
€ 50.000
€ 100.000
€ 150.000
€ 200.000
€ 250.000
€ 300.000
1986 1990 1994 1998 2002 2006 2009 2012
Gemiddelde verkoopwaarde0%
20%
40%
60%
80%
100%
1998 2002 2006 2009 2012Goedkoop (tot € 168.000) Goedkoop (€ 168.000 - € 200.000)Middelduur (€ 200.000 - € 250.000) Middelduur (€ 250.000 - € 320.000)Duur (€ 320.000 - € 430.000) Duur (vanaf € 430.000)
Verschuiving prijsklassen
(voor inflatie gecorrigeerd )
Koop: verandering samenstelling• Koop = domein van eengezinswoningen • Verandert sinds begin 21e eeuw langzaam (‘98: 90% / ‘12: 85%)
130125
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
1986 1990 1994 1998 2002 2006 2009 2012
Eengezins 1-3 kamers Eengezins 4 kamers Eengezins 5+ kamersMeergezins 1-3 kamers Meergezins 4+ kamers Gemiddelde w oonoppervlakte
Koop: bewoners• Omgekeerde plaatje van huur• Huishoudens hoger inkomen (vanaf 35.000 netto): tweeverdieners
(oudere paren, gezinnen met kinderen)
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
Alle
enst
aand
t/m 4
4 ja
ar
Alle
enst
aand
vana
f 44
jaar
Paa
r t/m
44
jaar
Paa
r va
naf
45 ja
ar
Paa
r m
etki
nder
en
Eén
oude
rhu
isho
uden
Zee
r la
ag
Laag
Mid
den
Hoo
g
Zee
r ho
og
Huishoudensamenstelling Besteedbaar inkomen
1994 2002 2012
Koop: woonlasten en woonquote• Stijging netto woonuitgaven (+5%) gecorrigeerd door daling
bijkomende woonuitgaven (-3%)• Daling inkomens minder groot dan bij huur (-3%), o.a. daardoor
stijging quotes lager dan bij huur
2006 2009 2012 % verschil 2009-2012
Bruto woonuitgaven € 665 € 727 € 767 5%
Netto woonuitgaven € 475 € 519 € 539 4%
Bijkomende woonuitgaven € 252 € 262 € 253 -3%
Totale woonuitgaven € 726 € 781 € 792 1%
Netto besteedbaar jaarinkomen € 40.600 € 45.420 € 43.870 -3%
Netto koopquote 16% 16% 17% 8%
Netto woonquote 25% 24% 25% 5%
(alle voor inflatie gecorrigeerd)
Stelling: Totale woonquote eigenaarbewoners
• Onderscheiden naar huishoudsamenstelling en leeftijd (jonger/ouder dan 45 jaar) is de woonquote van jonge paren (<45 jaar) in een koopwoning de afgelopen 10 jaar het hardst gestegen.
• Waar of niet waar?
Koop: woonquote eigenaar bewoners
0
10
20
30
40
Alleenstaandt/m 44 jaar
Alleenstaandvanaf 44 jaar
Paar t/m 44jaar
Paar vanaf 45jaar
Paar metkinderen
Eénouderhuishouden
Totaal
2002 2006 2009 2012
Koop: (risico op) restschuld• Verhouding restschuld vs. woningwaarde neemt toe• Nog belangrijker: aantal huishoudens met een negatieve restschuld
(2012: 570.000)• Risico wanneer men (noodgedwongen) woning moet verkopen
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2002 2006 2009 2012
Recent verhuisd Totaal
Gemiddelde verhouding schuld/waarde(300.000)
(150.000)
0
150.000
300.000
450.000
600.000
2002 2006 2009 2012
90-100% 100-110% 110-120% 120-140% 140% of meer
Verdeling klassen
Restschuld: risicogroepen• Aflossingsvrije of (gedeeltelijk) aflossingsvrij• Huishoudens die de afgelopen 10 jaar hun woning gekocht hebben
Type hypotheek
LevenshypotheekSpaarhypotheekBeleggingshypotheekAflossingsvrije hypotheekAnnuïteitenhypotheekGecombineerde hypothekenAnders
Woonduur en positie
< 2 jr. starter< 2 jr .doorstromer koop< 2jr. doorstromer huur3-5 jaar6-10 jaar11-20 jaar20+ jaar
Stelling: Risicogroepen• Het aandeel 35- tot 55-jarigen van alle huishoudens met een
potentiële restschuld is anno 2012 minder dan 35 procent.
• Waar of niet waar?
Stelling is niet waar • Aandeel 35-55 jarigen = 51%
Leeftijd
t/m 34 jaar
35-54 jaar
55 jaar en ouder
Blik op de toekomst• Jan Brouwer (ABF Cultuur)• Gert Middelkoop (Bureau Middelkoop)
Top Related