Masterclass Afval en Grondstof
Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de
circulaire economie
Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015
AGENDA
1.
2.
3.
4.
5.
Afvalmanagement
Ladder van Lansink
Ad Lansink
Afvalhiërarchie
1979
4
Preventie
Hergebruik
Recycling
Energie
Storten
Preventie Hergebruik
Recycling
Energie
Storten
Huishoudelijk afval
Nederlands afval 60 miljard kilo
500 kilo per persoon per jaar
8,5 miljard kilo (ca 15%)
Bedrijfsafval
Resultaten per afvalstroom
75 kilo GFT
56 kilo oud papier
4 kilo textiel 0,2 kilo drankenkartons
1 kilo gevaarlijk afval
7 kilo Kunststof
20 kilo glas 5 kilo apparaten
51% afvalscheiding
ca. 80 kilo gescheiden grof afval
Van Afval Naar Grondstof
Regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ 2012: Streven naar een circulaire economie
TK Brief Groene Groei maart 2013:
Van Afval naar Grondstof als kans voor groene groei
TK Brief Van Afval Naar Grondstof juni 2013 & TK brief Uitwerking operationele doelstellingen januari 2014
VANG bevordert een transitie naar een circulaire economie
2
Wereldbevolking
Grondstofwinning
0
20
40
60
80
100
120
140
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2010
2015
2020
2025
2030
Resourc
e e
xtr
action [
10
9 t
]
Biomass Fossil Fuels Minerals Metals
Grondstoffenschaarste!
10
Publiek kader
100 kg/inwoner in 2020, 30 kg/inwoner in 2025
Zo lang mogelijk in keten
Bewuste keuzes bij inrichten transparante ketens
(EU-breed)
Bewuste consumenten
Gemeenten faciliteren en stimuleren scheiding
Duurzame inkoop gemeenten en Rijk Ketens sluiten
vanzelf Uitvoerbaar Betaalbaar
Nederland koploper (logistiek, recycling)
Publiek kader
Kern van de visie:
Circulaire economie: ketens sluiten 1. De vervuiler betaalt 2. Dynamiek van bedrijven en burgers de
ruimte geven 3. Marktfalen aanpakken Focus op rol overheden
VANG
Meer duurzame producten op de markt
Duurzamer consumeren
Meer en beter recyclen
VANG
Ambities programma
• Nederland voorbeeld van de circulaire economie voor andere landen
• Waar mogelijk belemmeringen wegnemen
• In 10 jaar de hoeveelheid materiaal naar afvalverbrandingsinstallaties
en stort halveren
• Doel voor 2015: 60-65% van het huishoudelijk afval gescheiden inzamelen,
75% in 2020 en uiteindelijk 100% gescheiden inzameling [kg restafval]
• Samen met de keten(s)
Lokale Circulaire Economie?
• Ketensluiting op mondiaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau?
• Door ketens zo dicht mogelijk bij huis te sluiten ontstaat maatschappelijke verbondenheid
• Voorbeelden:
– Bouw- en sloopafval toepassen in eigen werken
– Grondstoffen leveren aan bedrijven in de regio
– Circulariteit onderdeel maken van je bestekken
– Diensten in plaats van bezit
Groot potentieel
244 kilo restafval
Waarvan 220 kilo recyclebaar!
Gemeentelijke ambitie hha?
-
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Aandeel hoogbouw (%)
Ho
eveelh
eid
resta
fval (k
g/in
w)
Stedelijkheidsklasse 1
Stedelijkheidsklasse 2
Stedelijkheidsklasse 3
Stedelijkheidsklasse 4
Stedelijkheidsklasse 5
Wat zijn belangrijkste spelers?
• Gemeentelijke zorgplicht verankerd in: - Wet milieubeheer; inzamelen en (laten) verwerken van huishoudelijk afval
- Uitgewerkt in het LAP 2: beleidskader en minimum verwerkingsstandaarden
- Lokale regels kunnen zowel in APV als in afvalstoffenverordening worden
geregeld. Afvalstoffenverordening wordt door gemeenteraad vastgesteld
• Producentenverantwoordelijkheid - ‘De vervuiler betaalt’
- Introductie producentenverantwoordelijkheid in jaren ’90
- Niet de burger, maar de consument betaalt de rekening (dmv bijvoorbeeld verpakkingenbelasting en verwijderingsbijdrage)
- Doel: organisatie en financiering van de inzameling en recycling én beter productontwerp en preventie
Gemeentelijk afvalbeleid
Aan de slag met ketens
‘traditionele’ afvalinzameling
Restafval en GFT: Om de week
Papier, glas en textiel: Wijkcontainer
Plastic: om de week aan huis of in een wijkcontainer
Grof afval (én kleine apparaten, KCA, frituurvet): Milieustraat
Gemeente is verplicht een milieustraat te ‘hebben’ In 18 stromen scheiden, óf verplicht laten nasorteren
Papier: ook vaak huis aan huis, of ism verenigingen Textiel: vaak ism (charitatieve) inzamelaar
Hoe te komen tot meer afvalscheiding
Financiële instrumenten • Diftar (GeDIFferentieerd TARief) • Afval Loont
Technologie en Innovatie • Nascheiding
Serviceprikkels • Hoog serviceniveau op alle stromen • Gecombineerde inzameling • Omgekeerd inzamelen • 100-100-100?
Kunst is de combinatie van instrumenten te vinden die in uw gemeente effectief is!
Organisatie Afvalinzameling
80% van de huishoudens (67% van de gemeenten) wordt bediend door overheidsbedrijf
Eigen inzameldienst werd en wordt vaak ondergebracht in overheidsbedrijf
Aantal gemeenten dat kiest voor uitbesteding stabiel
Van de door een particuliere inzamelaar bediende huishoudens wordt 70% door 2 landelijke spelers bediend
Van de 136 gemeenten die een particuliere inzamelaar hebben, telt 90% minder dan 20.000 aansluitingen
De overige zijn lokale / regionale spelers
Aantal organisaties
– Aantal inzamelbedrijven huishoudelijk afval neemt trendmatig af met 44%. Van 230 in 2000 naar 129 in 2013.
– Met name het aantal gemeentelijke inzameldiensten daalde. Van 165 in 2000 tot 71 in 2013. Een afname van 57%
– Het aantal particuliere bedrijven is eveneens fors afgenomen. Van 30 in 2000 naar 15 in 2013. De helft.
– Aantal overheidsbedrijven en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden GR/NV/BV) is toegenomen met 65% van 24 tot bijna 40 in 2013.
Trends in organisatie
• Taakverdieping van afvalinzameling naar afvalbeheer
• Verbreding van publieke takenpakket (ontzorgen):
Beheer en onderhoud van de openbare ruimte, SW.
• Publieke bedrijven gaan steeds meer voor aandeelhouderschap gemeenten
• Commerciële taken in aparte NV/BV ondergebracht / afgestoten
• Balans tussen zelf doen en regie
Resultaat
Verwerkingscapaciteit
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
OMRIN
E.ON Delfzijl
AZN
Sita ReEnergy
ZAVIN CV
AVR Afvalverwerking Rijnmond
AVR Afvalverwerking Rotterdam
AVR DTO
HVC afvalcentrale locatie Dordrecht
Afval Energie Bedrijf
HVCafvalcentrale locatie Alkmaar
AVR Afvalverwerking Duiven
ARN
Twence Afvalverwerking
NL aanbod voor verbranding
Totaal verbrand incl import
Conclusie
Afval is een keuze; de keuze is aan ons
Noodzakelijk te schaken op verschillende borden:
• Inzameling – verwerking / recycling
• Modaliteiten inzameling
• €
• Publiek privaat
• Meer info (M&O/fin/jur/bestuurlijk) www.nvrd.nl
Top Related