Schokkende gebeurtenissen
in het onderwijs
Ine Spee, 17 april 2019
Achtergrond
• Onderwijs(-advies) tot 2012
• Projectleider KPC Calamiteitenteam 2001- 2013
• Calamiteitenteam School en veiligheid 2016-
• Crisisadviseur, Instituut voor Psychotrauma,
2012 –
Crises die de school raken
• Vuurwerkramp
Enschede (2000)
• Brand in het Hemeltje
Volendam (2001)
• Neerstorten van MH17
(Oekraïne, 2014)
Moord op conrector
Terracollege
Den Haag, 2004
Moord op Jesse,
Bs De Klim-Op,
Hoogerheide, 2006
Ruben en Julian,
Kerkeboschschool.
Zeist, 2013
Spoorwegongeluk,
Bs De Korenaer Oss,
2018
Crises op school
En ook:
• Onverwachte dood, (gezins-)moord
• Suïcide
• Verkeersongelukken, brand
• Ongeluk op excursie
• Agressie, incidenten op social media, pesten
• Seksueel overschrijdend gedrag
• Bedreigingen
• …..
In de waan van de dag…..
• Maken veel scholen geen of een enkele
crisis mee…
• Heeft voorbereiding geen prioriteit
• Is geen opgebouwde
ervaring/deskundigheid
En als het dan toch gebeurt…
• Wat heeft de school gedaan om deze crisis
te voorkomen ?
• Wat doet de school om de gevolgen van de
crisis te beperken ?
Voorbereiding:het crisisteam
• Wanneer?
Wat is een crisis en wat is een incident?
• Wie?
Welke competenties, kennis, bevoegdheid zijn
nodig?
• Taken, rollen en verantwoordelijkheden
Wie doet wat?
Oefenen
• Crisisteamoefening
• Liefst met lokale partners (politie, GGD,
gemeente)
• Omgaan met de media
Aanpak van de crisis
• Oproepen van crisisteam (vakanties..)
• Deskundigheid benutten in team
(vertrouwenspersonen, kennis)
• Lokale ondersteuners/opschaling
• Draaiboek (op maat)
• Monitoren (social) media
Kringen van betrokkenheid
• Leerlingen
Medeleerlingen, klasgenoten, vrienden,
pesters, broer(-s), zus(-sen)
• Leerkrachten
Mentor, zorgcoördinator, collega’s die extra
geraakt zijn
• Ouders
Getroffenen, andere ouders, wijk, buurt
• Extern : media, politie, GGD, extern vp
School en de media
Vooraf:
• Investeren in perscontact
• Selectie van media
Bij een crisis:
• Afspraken binnen de organisatie
• Samenwerking persvoorlichting gemeente
• Invloed op locatie perscontact
School en de media
• Voorbereiden van de boodschap:
schoenmaker blijf bij je leest !
• Communicatieve boodschap
voor docenten, leerlingen en ouders
Opvattingen in de samenleving
Inzichten uit de hulpverlening
• Confrontatie met een schokkende gebeurtenis
kan gepaard gaan met allerlei heftige emoties
zoals doodsangst, hulpeloosheid, verwarring,
desoriëntatie en woede.
• Het gaat om onaangename maar ‘normale
reacties op abnormale gebeurtenissen’
• Niet nodig onmiddellijk psychologen in te zetten
Dus…
• Normaliseren reacties
• Ondersteunen normale verwerkingsproces
• Zo snel mogelijk het onderwijs weer oppakken
• Aansluiten bij bestaande
zorgsystemen: mentor, klas, ouders
• Vooral doen waar je in het onderwijs al goed in
bent!
Uitdagingen in het onderwijs
• Alle sterke kanten van de school worden
zichtbaar, net zoals de zwakke plekken
• Oude pijn (fusieleed, gevoeld onrecht)
kan oplaaien
• Belang van goed netwerk
• Belang van leiderschap
Fundamenten
• Steunen op visie m.b.t de pedagogische
opdracht van de school
• Uitgaan van de (veer-)kracht
van leerlingen en leerkrachten
• Toerusting leerkrachten en extra aandacht
voor (over-)belaste leerkrachten
• Aandacht voor regels en structuur
• Protocollen als toets
• Ondersteuning door bestuurder
Fundamenten
Na de crisis
• Evaluatie van calamiteit en draaiboek
• Nazorg ook op langere termijn
• Bouwen aan een nieuw gevoel van vertrouwen
en veiligheid
• Herdenken (wanneer, hoelang, voor wie?)
Een schokkende gebeurtenis brengt:
• Verdriet
• Stress
• Zicht op zwakke plekken
in de organisatie
Maar ook
• Lering en wijsheid
• Verbinding
• saamhorigheid
PublicatiesAls een ramp de school treft
Te downloaden via site OCW
Crisisadvisering en opvang
[email protected] 06-44525101
De leegte in school
augustus 2014
http://www.ivp.nl/de-leegte-in-school/
Top Related