SCHRIJFWIJZER VOORVU-DOCENTENGEBRUIKSVRIENDELIJKSTUDIEMATERIAAL VOORSTUDENTEN MET EENBEPERKING

IntroductieIn het VU-beleidsplan ‘Toegankelijkheid enStudeerbaarheid voor studenten met dyslexie, eenfunctiebeperking of een (chronische) ziekte’ is opgenomendat studiematerialen moeten voldoen aan de eisen voorgebruiksvriendelijkheid. Deze schrijfwijzer biedt docentenhandvaten en tips om te zorgen voor gebruiksvriendelijkstudiemateriaal. Dit komt ten goede aan alle VU-studenten,maar met name aan studenten met een functiebeperking.

Studenten met een beperkingOnder studenten met een beperking worden zowelstudenten met een lichamelijke handicap of chronischeziekte, als studenten met dyslexie en psychischebeperkingen verstaan (Inspectie van het Onderwijs, 2010).De omvang van het aantal studenten met een beperking inhet hoger onderwijs wordt in uiteenlopende onderzoekengeschat tussen de 12% en 19% van de totalestudentenpopulatie. Ongeveer 10% van de studenten in hethoger onderwijs ondervindt tijdens de studiebelemmeringen van hun beperking (Eindrapport Studerenmet een Functiebeperking 2012, in opdracht van OCW). Metkleine aanpassingen in bijvoorbeeld studiematerialen en bijtentamens, kunnen veel belemmeringen teruggedrongenworden.

De standaardeisen- Studiematerialen worden opgesteld in een schreefloos

lettertype (zoals Arial, Verdana, Calibri) van minimaallettergrootte 10.

- Er wordt een regelafstand van minimaal 1,5 gehanteerd.

- Readers worden op verzoek (ook) digitaal beschikbaargesteld aan studenten met een functiebeperking die eenreader moeten omzetten in een voor hen bruikbaarformat.

Aanvullende tips- Zorg voor een goed contrast tussen de kleur van het

lettertype en de kleur van de achtergrond (bijv. een zwartlettertype op een witte ondergrond).

- Gebruik beeld, video, grafieken, tabellen, mindmaps e.d.naast schriftelijke informatie. Probeer bij eenafbeelding ook een alternatieve tekst bij te voegen diekort beschrijft wat er te zien is (in MS Word > afbeeldingopmaken > tabblad alternatieve tekst).

- Breng structuur aan in teksten door stijlen (koppen,alinea’s) te gebruiken. De verschillende stijlen wordenmeegenomen wanneer studenten documenten latenvoorlezen. Dat is niet het geval als titels gemaakt wordendoor woorden te vergroten en vet te maken.

- Laat MS Word een document controleren optoegankelijkheid (Bestand<Info > Controleren opproblemen > Toegankelijkheid controleren).

Universal Design for Learning/ for InstructionUniversal Design for Learning (UDL) biedt eenwetenschappelijk kader om een curriculum te ontwikkelenwaarbij rekening wordt gehouden met alle talenten en dusde diversiteit van studenten: studenten met eenfunctiebeperking, excellente studenten, topsporters,zij-instromers en ook de motivatie van elke student.Randvoorwaarden om met die verschillende talenten endaarmee samenhangende behoeften rekening te houdenzijn: - een flexibel curriculum waarbij studenten ondanks hunindividuele verschillen optimaal kunnen studeren, zonderdat er individuele aanpassingen nodig zijn.- variëteit in het aanbieden van de leerstof (tekst/audio/filme.d.).

Universal Design for Instruction (UDI) is een praktischevariant op Universal Design for Learning.UDI houdt zichalleen bezig met onderdelen waar docenten directe invloedhebben: het (her)ontwerpen en uitvoeren van onderwijs.UDI geeft docenten aanwijzingen om onderwijs zo in terichten dat ze tegemoet komen aan de verschillendetalenten en leerbehoeften van studenten.

Raadpleeg de links aan het einde van deze schrijfwijzervoor meer informatie over UDL en UDI.

Handige links- Gratis handboek Toegankelijk Schrijven voor het Web van The Internet Academy

- UDL-website SIHO

- UDL- informatie expertisecentrum handicap + studie

- Folder digitale toegankelijkheid voor docenten

- Folder praktische tips voor docenten

ContactVragen/advies over gebruiksvriendelijke studiematerialenen toegankelijk onderwijs binnen de VU? De adviseursStuderen met een Beperking van SCHIB (Studenten,Contact, Hulp en Informatie bij Beperkingen) denken graagmee. Ideeën en suggesties zijn ook welkom.

E schib@vu.nlW www.vu.nl/functiebeperking

Uitgave Student- en Onderwijszaken/ Centrum voor Studieen Loopbaan

Student- en OnderwijszakenCSL/SCHIB

De Boelelaan 11051081 HV Amsterdam

T 020-59 83562E schib@vu.nl