Download - NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

Transcript
Page 1: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

G.(Gerard) de GrootConsultant | Innovatie & Ontwikkeling

DISCLAIMER

Bij het opstellen van deze hand-out is de uiterste zo rg nagestreefd, maar fouten en/of onvolledigheden kunnen niet worden uitgesloten.

Deze hand-out is complementair aan de bijbehorende p resentatie. Om deze hand-out in een juiste context te kunnen plaatsen is het bijwonen van bijb ehorende presentatie noodzakelijk.

Page 2: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 2

AGENDA – 18 FEBRUARI 2016

09:30 Korte pauze

08:15 Ontvangst met koffie/theeRadboud UMCNIJMEGEN, F.C. Donderslaan 2

08:30 Opening Pierre van Driel

10:40 Vragenronde Allen

10:55 Afronding Pierre van Driel

11:00 Einde

08:35 DEEL 1 Algemeen Gerard de Groot

09:40 DEEL 2 Hoofdstuk 7-710medisch gebruikte ruimten

Gerard de Groot

DEEL 1

Algemeen

Page 3: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 3

Van product leveren naar prestatie garanderen

Detailbepalingen worden doelbepalingen

Publicatie:

1 oktober 2015

Aanwijzing Bouwbesluit:

1 juli 2016 [voornemen Ministerie]

IngangsdatumINLEIDING

Page 4: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 4

HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN

Artikel 1.3 Gelijkwaardigheidsbepaling

1. Aan een in hoofdstuk 2 tot en met 7 gesteld voorschrift behoeft niet te worden voldaan indien het bouwwerk of het gebruik daarvan anders dan door toepassing van het desbetreffende voorschrift

ten minste dezelfde mate van veiligheid ,

bescherming van de gezondheid ,

bruikbaarheid ,

energiezuinigheid en

bescherming van het milieu biedt als is beoogd met de in die hoofdstukken gestelde voorschriften.

2. Een gelijkwaardige oplossing als bedoeld in het eerste lid wordt bij het gebruik van het bouwwerk in stand gehouden.

BOUWBESLUIT 2012INLEIDING

CONCREET

NEN1010:2015

vervangt

NEN1010:2007+C1:2008

Minimaal gelijkwaardig

BOUWBESLUIT 2012INLEIDING

Page 5: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 5

HOOFDSTUK 9OVERGANGS- EN SLOTBEPALINGEN

Artikel 9.1 Algemeen overgangsrecht1. Op een aanvraag om vergunning voor

het bouwen, ingediend voor het tijdstip van inwerkingtreding van dit besluit, alsmede op enig bezwaar of beroep, ingesteld tegen een beslissing over een dergelijke aanvraag, blijven de voorschriften van het Bouwbesluit 2003, het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken, paragraaf 2 van het besluit aanvullende regels veiligheid wegtunnels, de bouwverordening, bedoeld in artikel 8, eerste lid, van de wet en de daarop berustende bepalingen van toepassing, zoals deze luidden op het tijdstip waarop de aanvraag werd ingediend.

2. ……….

BOUWBESLUIT 2012INLEIDING

CONCREET

I. De aanvraag om vergunning wordt ingediend bij de gemeentelijke autoriteit.

II. De indiener ontvangt hiervan een bevestiging.

III. De dagtekening van de bevestigingsbrief bepaalt welke versie van de norm van kracht is.

BOUWBESLUIT 2012INLEIDING

Page 6: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 6

IEC [normnummer] Mondiale norm (brondocument: Mondiaal)

EN [normnummer] Europese norm (brondocument: Europees)

EN-IEC [normnummer] Europese norm (brondocument: Mondiaal)

NEN [normnummer] Nederlandse norm (brondocument: Nederlands)

NEN-EN [normnummer] Nederlandse norm (brondocument: Europees)

NEN-EN-IEC [normnummer] Nederlandse norm (brondocument: Mondiaal)

Aanduiding/ herkomst normen

NEN1010 → Nederlandse norm ?

INLEIDING

NEN1010:2015

Relatie met internationale normen

De Nederlandse norm NEN 1010:2015 is in beginsel een vertaling van de Europese installatievoorschriften voor laagspanning, vastgelegd in de HD 60364-reeks. Waar deze normenreeks niet toereikend was, is gebruikgemaakt van de mondiale IEC 60364-reeks, of zijn voorschriften gebruikt die gebaseerd zijn op de Nederlandse installatiepraktijk.

NEN-EN-IEC 60364 ?

- 99% internationaal -

NEN1010INLEIDING

Page 7: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 7

NEN1010:2015

NEN1010 is een begrip in de NL installatiebranche.

NEN1010INLEIDING

Van product levering naar prestatie garantie

UAV-gc vraagt een andere manier van denken .Bij UAV-gc is de aannemer, naast de uitvoering, ook verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het ontwerp.

Samenvoegen van taken en verantwoordelijkheden?

Is er een vergelijk te trekken?

van UAV NAAR UAV-gc

van UAV naar UAV-gcINLEIDING

Page 8: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 8

UAV UAV-gc

UAV staat voor Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van werken en van technische installatiewerken 2012 (UAV 2012).

De UAV 2012 is het resultaat van samenwerking tussen de bouwsector en de overheid.

De UAV is uitgegroeid tot een standaardregeling die bij projecten van de overheid en bij projecten in de private sector wordt toegepast.

De UAV regelt de contractverhoudingen tussen opdrachtgever en aannemer en kan van toepassing worden verklaard in een contract of aannemingsovereenkomst in de bouw

Regisserend opdrachtgeverschap

Opdrachtgevers niet langer actief met het bouwproces.

Opdrachtgevers formuleren de vraag Opdrachtnemers vullen de vraag in

Opdrachtgevers hebben minder invloed op resultaat

Creativiteit van de opdrachtnemer wordt aangesproken

Risico ligt bij de partij die deze het beste kan beheersen of beïnvloeden.

Een deel van de ontwerpwerkzaamheden, de uitvoeringswerkzaamheden en eventueel ook de onderhoudswerkzaamheden liggen in de hand van de opdrachtnemer.Opdrachtgever heeft weinig invloed heeft op het ontwerp- en bouwproces en houdt ‘slechts’ regie.

van UAV naar UAV-gcINLEIDING

Gedetailleerde specificatie(Bestek)

Functionele specificatie(Opstellen)

Werkt in: -- de uitvoeringsfase-

Werkt in:- (een deel van) het ontwerp- de uitvoeringsfase- (zo mogelijk) het onderhoud

Ontwerp en uitvoering bij 1 partij

Ontwerprisico volledig bij Opdrachtgever

Risico’s voor een groter deel bij Opdrachtnemer dan bij UAV

Handhaving via directievoering en toezicht

Opdrachtnemer eigen kwaliteitssysteem(opdrachtgever kijkt op afstand toe)

INLEIDINGvan UAV naar UAV-gc

UAV UAV-gc(Uniforme Adminstratieve Voorwaarden) (geintegreerde contractvorm)

Verschuiving risico’s naar opdrachtnemer

Page 9: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 9

Private kwaliteitsborging: Brief Minister Blok 27 november 2013

Doel Wet kwaliteitsborging

“… aan te sluiten bij dat deel van de huidige bouwpraktijk waarbij private partijen met oog voor een goede bouwkwaliteit werken aan bouwprojecten”

“… de bouwsector zelf expliciet verantwoordelijk is voor de bouwkwaliteit”

“… meer prikkels aan partijen in de bouwsector moeten geven om kwalitatief goede bouwwerken op te leveren”

Private kwaliteitsborgingINLEIDING

Aansprakelijkheid beter regelen

Aanpassing Burgerlijk wetboek op ‘verborgen gebrek’

Informatieplicht risico’s Retentierecht: actieve handeling

Schrappen preventieve toets aan het Schrappen preventieve toets aan het Schrappen preventieve toets aan het Schrappen preventieve toets aan het

Bouwbesluit 2012Bouwbesluit 2012Bouwbesluit 2012Bouwbesluit 2012

Borging kwaliteit bouw door

marktpartijen

Kwaliteitsborging gereguleerd via

wettelijke eisen

PRIVATE KWALITEITSBORGING EN BOUWREGELGEVINGEr moet een beter en flexibeler systeem van kwaliteitsborging in de bouwregelgeving komen. De gewenste stap naar verdere flexibilisering en deregulering van bouwregelgeving kan alleen worden gezet wanneer ook private partijen bereid zijn hierin hun verantwoordelijkheid te nemen.

Private kwaliteitsborgingINLEIDING

Page 10: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 10

Van product levering naar prestatie garantie

Terug naar NEN1010

Van NEN1010:2007naar NEN1010: 2015

INLEIDING

NEN1010:2007 NEN1010:2015

422.2

Omstandigheden betreffende een evacuatie in geval v an nood

Omstandigheid: BD2: Lage bezettingsgraad, moeilijke omstandigheden voor evacuatie BD3: Hoge bezettingsgraad, eenvoudige omstandigheden voor evacuatie BD4: Hoge bezettingsgraad, moeilijke omstandigheden voor evacuatie

Bij omstandigheden BD2, BD3 en BD4 mogen leidingsystemen niet binnen vluchtwegen liggen, tenzij de leidingen in het leidingsysteem zijn voorzien van mantels, of van omhulsels die deel uitmaken van het kabeldraagsysteem zelf, of op een andere wijze zijn aangebracht.

Leidingsystemen die binnen vluchtwegen liggen mogen niet binnen handbereik zijn, tenzij deze zijn beschermd tegen mechanische beschadiging die kan optreden tijdens een ontruiming.

Leidingsystemen in vluchtwegen moeten zo kort mogelijk zijn en niet vlamvoortplantendzijn.

Bij omstandigheden BD2, BD3 en BD4 moeten leidingsystemen voor de voeding van veiligheidsstroomketens functiebehoud hebben bij brand gedurende de tijd die is voorgeschreven door de regelgeving voor bouwelementen, of gedurende 1 h in de afwezigheid van dergelijke regelgeving.

HOOFDSTUK 4-422: VOORZORGSMAATREGELEN OP PLAATSEN MET BIJZONDERE RISICO’S BIJ BRAND

Page 11: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 11

NEN 8012:2015

Informatieve verwijzingNEN 8012 Beperking van schade als gevolg van brand van en

via de elektrische leidingen in de elektrische installatie

422 Voorzorgsmaatregelen op plaatsen met bijzondere ri sico’s bij brand422.1 Algemeen422.1.1 Elektrisch materieel moet zijn beperkt tot wat nodig is voor het gebruik op deze plaatsen, met uitzondering van leidingsystemen volgens 422.3.5.

n OPMERKING Bij de keuze van de leidingen behoort NEN 8012 te worden toegepast.

527 Keuze en installatie van leidingsystemen ter bep erking van brandverspreiding527.1 Maatregelen binnen een brandcompartiment527.1.1 Het risico van brandverspreiding moet tot een minimum worden beperkt door de keuze van deugdelijke materialen en het uitvoeren van de installatie volgens rubriek 527.

n OPMERKING Bij de keuze van de leidingen behoort NEN 8012 te worden toegepast.

INLEIDING

n 521.11 Keuze van leidingen521.11.1 De soorten leidingen in tabel 52.J.1 (zie bijlage 52.J) mogen worden toegepast onder de voorwaarde dat ze geschikt zijn voor de geldende uitwendige invloeden.

n Dit betekent ook dat bij de keuze van de leidingen in verband met brandeigenschappen,

NEN 8012 moet worden toegepast.

OPMERKING Elektrische kabels (in de vaste installatie) die zijn bedoeld voor het functioneren en de instandhouding van bouwwerken, vallen onder de Europese verordening voor bouwproducten CPR (Construction Products Regulation) met betrekking tot hun gedrag bij brand.

Kabels worden hierbij geclassificeerd in verschillende (brand)klassen en moeten voldoen aan NEN-EN 50575. Wanneer welke (brand)classificatie moet worden toegepast is de verantwoordelijkheid van Europese lidstaten zelf, en in Nederland is hiervoor NEN 8012 opgesteld. Door toepassing van NEN 8012 wordt aan de CPR voldaan.

NEN 8012 behoort ook te worden toegepast bij de rubrieken 422 en 527, waar eisen worden gesteld aan het brandgedrag van kabels.

Andere soorten leidingtypen zijn toegelaten onder de voorwaarde dat ze met bovengenoemde soorten onder de voorhanden omstandigheden gelijk zijn te stellen.

NEN 8012:2015INLEIDING

Page 12: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 12

n Bijlage 52.J(normatief)

Keuze van leidingen

Tabel 52.J.1 – Soorten leidingen

Soort leiding Kenmerken/mechanische belasting a Leidingtypen a

Voorbeelden van geschikte kabeltypen

1 2 3 4 5 6 7

a Voor de keuze van het leidingtype in verband met brandeigenschappen, moet aanvullend NEN 8012 worden toegepast.

NEN 8012:2015INLEIDING

Richtlijn Laagspanning2006/95/EG

16 januari 2007

Kabeltot 1 juli 2017

NEN 8012:2015INLEIDING

Page 13: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 13

Construction Products RegulationCPR

REGULATION (EU) No 305/20114 april 2011

Richtlijn bouwproducten89/106/EEC

1 oktober 1992

Vanaf 1 juli 2013 is de nieuwe bouwproductenrichtlijn Construction ProductsRegulation (CPR) van kracht. Deze verordening is ter vervanging van de

Europese richtlijn voor Bouwproducten, beter bekend als Construction Products Directive (CPD).

NEN 8012:2015INLEIDING

Een verschil is dat de CPR een Declaration of Performance voorschrijft waar de CPD om een Declaration of Conformity vraagt. Dit betekent dat de CPR

meer productprestatie gericht is dan de CPD.

De bouwsector wordt geconfronteerd met

de meest ingrijpende wijziging van de

afgelopen 10 jaar

NEN 8012:2015INLEIDING

Page 14: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 14

Richtlijn Laagspanning2006/95/EG

16 januari 2007

Kabel

Construction ProductsRegulation

CPRREGULATION (EU) No 305/2011

4 april 2011

+

Mag vanaf 1 juli 2016Overgangsjaarvan 1 juli 2016tot 1 juli 2017

Moet vanaf 1 juli 2017

NEN 8012:2015INLEIDING

Kabels zijn onder de CPR gebrachtvoor de eigenschappen:

Reaction to Fire Resistance to Fire

De NEN 8012 richt zich op Reaction to Fire

NEN 8012:2015INLEIDING

Page 15: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 15

Brandklasse Brandbijdrage Benaming

Aca geenniet brandbaar

B1ca nauwelijks

B2ca heel beperkt heel moeilijk brandbaar

Cca beperkt moeilijk brandbaar

Dca gemiddeld normaal brandbaar

Eca hoog goed brandbaar

Fca niet bepaald

De brandklasse is een maat voor de brandverspreiding langs de elektrische leidingen en is van belang voor:

beperking van de ontwikkeling van brand en

beperking van uitbreiding van brand (het voorkomen dat brand zich binnen een gebouw via de elektrische leidingen naar andere ruimten kan voortplanten).

NEN 8012:2015INLEIDING

De rookklasse is een maat voor de hoeveelheid rook die vrijkomt tijdens de verbranding van elektrische leidingen en is van belang voor:

beperking van het ontstaan van rook

Rookklasse Rookontwikkeling Benaming

s1 Heel beperkt Weinig rookontwikkeling (low smoke)

s2 gemiddeld

s3 Hoog (geen eisen) Veel rookontwikkeling

NEN 8012:2015INLEIDING

Page 16: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 16

De vallende brandende deeltjes tijdens de verbranding van elektrische leidingen is van belang voor:

beperking van gevolgschade van de brand (het voorkomen dat andere objecten vlam kunnen vatten).

Klasse Vallende brandende deeltjes Benaming

d0 Geen Geen opeenhoping van brandende deeltjes

d1 beperkt Kleine kans opeenhoping van brandende deeltjes

d2 Hoog (geen eisen)

NEN 8012:2015INLEIDING

De corrosiviteit/zuurgraad van de verbrandingsgassen die vrijkomen tijdens de verbranding van elektrische leidingen is van belang voor:

beperking van gevolgschade van de rook .

Klasse Corrosiviteit/zuurgraad van de verbrandingsgassen Benaming

a1 Laag Lage mate van corrosiviteit

a2 beperkt

a3 Hoog (geen eisen) Hoge mate van corrosiviteit

NEN 8012:2015INLEIDING

Page 17: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 17

Dca-s3,d2,a3Hoge mate van corrosiviteit

Veel rookontwikkeling

normaal brandbaar

YMvKmb

Vallende brandende deeltjes

NEN 8012:2015INLEIDING

1) Het doorlopen van een stappenplanin combinatie met flowcharts

2) Een risico analyse

NEN 8012:2015INLEIDING

Page 18: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 18

Gebruikers Gevolgschade en/of

afbreukrisico

Blootstelling Afwendbaarheid van de gevaren

Elektrische leidingen brandvrij gelegd Elektrische leidingen NIET brandvrij gelegd

Aantal gelijktijdig bedreigde mensen

Kans op ontstaan/ontwikkeling van brand Kans op ontst aan/ontwikkeling van brand

Laag Hoog Laag Hoog

Bekend met het gebouw

Laag ≤ 500 1 3 5 7

> 500 2 4 6 8

Hoog ≤ 500 3 5 7 9

> 500 4 6 8 10

Onbekend met het gebouw

Laag ≤ 500 5 7 9 11

> 500 6 8 10 12

Hoog ≤ 500 7 9 11 13

> 500 8 10 12 14

Niet zelfredzaam Laag ≤ 500 9 11 13 15

> 500 10 12 14 16

Hoog ≤ 500 11 13 15 17

> 500 12 14 16 18

Slapend Laag ≤ 500 13 15 17 19

> 500 14 16 18 20

Hoog ≤ 500 15 17 19 21

> 500 16 18 20 22

NEN 8012:2015 - risicograafINLEIDING

Brandrisico Aanduiding in risicograaf en de minimale en maximale

waarde van het brandrisico

Benodigde classificatie van de elektrische leiding

Laag (1-6) Eca

Middelgroot (7-11) Dca-s3,d2,a3

Groot (12-19) Cca-s1,d1,a1

Zeer groot (20-22) B2ca-s1,d1,a1

Tabel 4 – Benodigde classificatie van de elektrische leiding afhankelijk van het brandrisico

NEN 8012:2015 – tabel 4INLEIDING

Page 19: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 19

Van product levering naar prestatie garantie

Samenvoegen van taken en verantwoordelijkheden?

Is er een vergelijk te trekken?

van UAV NAAR UAV-gc

Terug naar NEN1010

INLEIDING

Wijzigingen ten opzichte van de vorige editieNEN1010:2015

Page 20: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 20

Algemeen

In NEN 1010:2015 wordt aandacht geschonken aan de toepassing van nieuwe technologieën en onderwerpen in de elektrotechniek. Deze kenmerken zich vooral door het toenemende gebruik van elektronica en het toenemende gebruik van elektrische energie. In NEN 1010:2015 wordt rekening gehouden met de effecten hiervan op de elektrische installaties binnen het toepassingsgebied van deze norm. Voorbeelden hiervan zijn:

— toenemende hogere harmonische spanningen en stromen;

— toenemende gevoeligheid van materieel (elektronica) voor overspanningen;

— toenemend gebruik van zonnepanelen als (parallelle) energiebron;

— toenemend gebruik van elektrische voertuigen.

Daarnaast is het onderwerp brandpreventie verder uitgewerkt, wordt aandacht besteed aan de gevaren van vlambogen, en worden veiligheidsvoorzieningen zoals voedingen en verlichting in noodsituaties uitgebreid beschreven.

Ook wordt met deze editie van NEN 1010 verder vormgegeven aan Europese harmonisatie. Waar nodig zijn specifieke Nederlandse bepalingen beoordeeld op de noodzaak ervan. In veel gevallen heeft dit geleid tot het laten vervallen van de specifieke Nederlandse bepaling.

Bepalingen voor bestaande installaties zijn niet meer opgenomen in deze editie van NEN 1010. Hiervoor wordt verwezen naar de geldende editie van NEN 1010 ten tijde van het ontwerp en de aanleg van de desbetreffende installatie.

NEN1010:2015

NEN 3134:1976 (1e druk)

NEN 3134:1986 nl (2e druk)

NEN 3134:1992 nl (3e druk)

NEN 1010-7:2000/A3:2005

NEN 1010:2007+C1:2008

NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1:2011

NEN1010:2015

Rubriek 710 | Medische RuimtenNEN1010:2015

Page 21: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 21

De belangrijkste inhoudelijke wijzigingen ten opzicht e van NEN 1010:2007 zijn de volgende:

De Nederlandse aanvullende bepalingen voor de keuze van leidingen zijn nu opgenomen in twee nieuwe normatieve bijlagen: 52.J (algemeen) en 700.A (toepassing van soorten leidingen voor bijzondere installaties, ruimten en terreinen). Alle desbetreffende hoofdstukken in deel 7 zijn hierop aangepast.

Het onderwerp ‘laadinrichtingen voor elektrische voertuigen’ is toegevoegd, en ondergebracht in hoofdstuk 7-722.

De bepalingen van het oude hoofdstuk 7-722 (ruimten bestemd voor meting en beproeving in onderwijsgebouwen) zijn ondergebracht in, en gecombineerd met, de inhoud van hoofdstuk 7-723 (ruimten bestemd voor meting en beproeving met verplaatsbare meetinstrumenten), in een nieuw hoofdstuk 7-723 (ruimten bestemd voor meting en beproeving).

Een aantal onderwerpen zijn vervallen. De bijzondere eisen bij deze onderwerpen zijn in voldoende mate opgenomen in de algemeen geldende delen en hoofdstukken van NEN 1010, of er bestaan specifieke andere normen waar de desbetreffende onderwerpen uitvoerig worden behandeld. Waar nodig zijn enkele aanvullende bepalingen opgenomen in andere hoofdstukken. De volgende hoofdstukken zijn als gevolg hiervan vervallen:

7-720 | 7-725 | 7-751 | 7-752 | 7-758 | 7-761 | 7-763 | 7-773 | 7-781 | 7-783

AlgemeenNEN1010:2015

7-720: Gewone ruimten

7-725: Elektrische bedrijfsruimten

7-751: Stoffige ruimten

7-752: Ruimten met brandgevaar

7-758: Ruimten met zware mechanische stootbelasting

7-761: Kabels in de grond

7-763: Grond-, wegdek- en vloerverwarming anders dan voor ruimteverwarming

7-773: Voeding van neoninstallaties en neontoestellen

7-781: Lasinstallaties – Lascabines

7-783: Brandpreventieve en -repressieve installaties

NL-rubrieken VERVALLENNEN1010:2015

Page 22: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 22

Van product levering naar prestatie garantie

1 (wand)contactdoos

per 7m2 vloeroppervlak

NEN1010:2015

Artikel 510.4.1

In elke betreedbare ruimte in tot bewoning bestemde gebouwen, logiesgebouwen en woonschepen moeten voldoende contactdozen en aansluitpunten voor verlichting zijn aangebracht om op veilige en doelmatige wijze de ruimte te kunnen gebruiken.

Detail bepalingen Doel bepalingen

NEN1010:2015

Doel bepalingen

NEN1010:2015

Artikel 510.4.3

Rekening houdend met 510.4.1 en 510.4.2, moet voor de aanleg van de installatie de omvang van de installatieworden afgestemd met de opdrachtgever en (indien mogelijk) met de (toekomstige) eigenaar/gebruiker van de installatie.

Overleg met de opdrachtgeverNEN1010:2015

Page 23: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 23

Maatregelen om een gelijke belasting per geleider te verkrijgen- van hetzelfde materiaal- dezelfde doorsnede- dezelfde lengte, en- geen aftakkingen, en

Impedantieverschillen, als gevolg van elektromagnetische beïnvloeding, beperken (belastingstroom verdeelt zich zoveel mogelijk gelijk over de geleiders)

- gelijke wijze van aanleg

Gemeenschappelijk beveiligen van leidingen

Indien niet wordt voldaan aan 1 van de voorwaarden, dan

VERVALLEN

Gemeenschappelijk beveiligen van leidingen

70 mm2195A

35 mm2125A

315A

210A

105A

43 Beveiliging tegen overstroom

430.3 Algemene eisenBeveiligingstoestellen moeten aanwezig zijn om een overstroom in de leidingen in stroomketens af te schakelen voordat deze stroom een gevaar kan veroorzaken vanwege thermische of mechanische effecten die nadelig zijn voor de isolatie, de verbindingen, de aansluitingen of materiaal in de omgeving van de leidingen.

2.11.14overstroomelektrische stroom die de toegekende elektrische stroom overschrijdt

Opmerking 1 bij de term: Voor geleiders wordt de toegekende waarde beschouwd als de hoogste toelaatbare stroom.

131.4 Beveiliging tegen overstroomPersonen, levende have en bezittingen moeten zijn beschermd tegen het gevaar voor verwonding of beschadiging ten gevolge van te hoge temperaturen of elektromagnetische krachten, ontstaan door een overstroom die kan optreden in geleiders.

NEN1010:2015

Page 24: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 24

434.4 Beveiliging van parallelgeschakelde geleiders tegen kortsluiting

Parallelgeschakelde geleiders mogen door een enkel beveiligingstoestel tegen de effecten van kortsluiting zijn beveiligd, op voorwaarde dat de karakteristieken van dat toestel de effectieve werking ervan waarborgen indien een fout zou optreden op de meest ongunstige plaats in een van de parallelgeschakelde geleiders. Er moet rekening worden gehouden met de verdeling van de kortsluitstromen over de parallelgeschakelde geleiders. Een fout kan vanuit beide uiteinden van een parallelgeschakelde geleider worden gevoed.

Indien de werking van een enkel beveiligingstoestel niet volstaat moet een van de volgende maatregelen worden getroffen:

a) De leidingaanleg moet zo worden uitgevoerd dat het risico op een kortsluiting in enige parallelgeschakelde geleider tot een minimum is beperkt, bijvoorbeeld door bescherming tegen mechanische beschadiging, en leidingen moeten zo worden geïnstalleerd dat het risico op brand of gevaar voor personen tot een minimum wordt beperkt.

b) Bij twee parallelgeschakelde geleiders moet een beveiligingstoestel tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde van elke parallelgeschakelde leiding.

c) Bij meer dan twee parallelgeschakelde geleiders moeten beveiligingstoestellen tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde en aan de belastingszijde van elke parallelgeschakelde geleider.

Gemeenschappelijk beveiligen van leidingenNEN1010:2015

434.4 Beveiliging van parallelgeschakelde geleiders tegen kortsluiting

Parallelgeschakelde geleiders mogen door een enkel beveiligingstoestel tegen de effecten van kortsluiting zijn beveiligd, op voorwaarde dat de karakteristieken van dat toestel de effectieve werking ervan waarborgen indien een fout zou optreden op de meest ongunstige plaats in een van de parallelgeschakelde geleiders. Er moet rekening worden gehouden met de verdeling van de kortsluitstromen over de parallelgeschakelde geleiders. Een fout kan vanuit beide uiteinden van een parallelgeschakelde geleider worden gevoed.

Indien de werking van een enkel beveiligingstoestel niet volstaat moet een van de volgende maatregelen worden getroffen:

a) De leidingaanleg moet zo worden uitgevoerd dat het risico op een kortsluiting in enige parallelgeschakelde geleider tot een minimum is beperkt, bijvoorbeeld door bescherming tegen mechanische beschadiging, en leidingen moeten zo worden geïnstalleerd dat het risico op brand of gevaar voor personen tot een minimum wordt beperkt.

b) Bij twee parallelgeschakelde geleiders moet een beveiligingstoestel tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde van elke parallelgeschakelde leiding.

c) Bij meer dan twee parallelgeschakelde geleiders moeten beveiligingstoestellen tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde en aan de belastingszijde van elke parallelgeschakelde geleider.

Gemeenschappelijk beveiligen van leidingenNEN1010:2015

Page 25: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 25

434.4 Beveiliging van parallelgeschakelde geleiders tegen kortsluiting

Parallelgeschakelde geleiders mogen door een enkel beveiligingstoestel tegen de effecten van kortsluiting zijn beveiligd, op voorwaarde dat de karakteristieken van dat toestel de effectieve werking ervan waarborgen indien een fout zou optreden op de meest ongunstige plaats in een van de parallelgeschakelde geleiders. Er moet rekening worden gehouden met de verdeling van de kortsluitstromen over de parallelgeschakelde geleiders. Een fout kan vanuit beide uiteinden van een parallelgeschakelde geleider worden gevoed.

Indien de werking van een enkel beveiligingstoestel niet volstaat moet een van de volgende maatregelen worden getroffen:

a) De leidingaanleg moet zo worden uitgevoerd dat het risico op een kortsluiting in enige parallelgeschakelde geleider tot een minimum is beperkt, bijvoorbeeld door bescherming tegen mechanische beschadiging, en leidingen moeten zo worden geïnstalleerd dat het risico op brand of gevaar voor personen tot een minimum wordt beperkt.

b) Bij twee parallelgeschakelde geleiders moet een beveiligingstoestel tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde van elke parallelgeschakelde leiding.

c) Bij meer dan twee parallelgeschakelde geleiders moeten beveiligingstoestellen tegen kortsluiting zijn voorzien aan de voedende zijde en aan de belastingszijde van elke parallelgeschakelde geleider.

Gemeenschappelijk beveiligen van leidingenNEN1010:2015

NEN1010 biedt een overzicht van de bepalingen, maar koppelt deze niet aan de toepassing.

Toepassing

Bepaling

De som van de stromen in een meeraderige kabel behoort gelijk te zijn aan nul.

NEN1010:2015

Page 26: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 26

L1

L3L2

N

PE

165A

250A

100A

275A

De som van de stromen is gelijk aan nul

ToepassingNEN1010:2015

L1

L3

L2N

L1

L3

L2PENEN1010:2015

Artikel 524.2.3

In meerfaseketens waarin elke fase een kerndoorsnede heeft van meer dan 16 mm2 bij koper of 25 mm2 bij aluminium, mag de kerndoorsnede van de nulleiding kleiner zijn dan die van de fasen, mits …..

Toegestaan of niet?

ToepassingNEN1010:2015

Page 27: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 27

L1

L3L2

N

PE L1

L3

L2N De som van de stromen in een meeraderige kabel behoort gelijk te zijn aan nul.

Dit zorgt ervoor dat de nulstroomalleen in de nulleiding van die stroomketen loopt die is ingeschakeld

ToepassingNEN1010:2015

Het is NIET meer toegestaan om 4-polige aardlekschakelaars toe te passen voor de beveiliging van éénfase eindgroepen .

Aan welke toepassing denkt u?

ToepassingNEN1010:2015

Page 28: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 28

Het is NIET meer toegestaan om 4-polige aardlekschakelaars toe tepassen voor de beveiliging van éénfase eindgroepen .

Aan welke toepassing denkt u nog meer?

Geldt ook voor een tweeleidingaftakking van een drie- of vierleidinggroep.

I∆N = 30mA

ToepassingNEN1010:2015

718 Ruimten met een publieke functie en bedrijfsruimten718.512 Bedrijfsomstandigheden en uitwendige invloeden718.512.3Vast aangesloten opgehangen materieel met een gewicht van meer dan 5 kg moet zijn bevestigd met een aanvullend onafhankelijk ophangsysteem.

Elk onafhankelijk ophangsysteem moet op veilige wijze vijfmaal het gewichtvan het materieel kunnen dragen.

Deze eisen zijn niet van toepassing op verlichtingsarmaturen, hierop is bepaling 718.559 van toepassing.

ToepassingNEN1010:2015

Page 29: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 29

Woningwet

Bouwbesluit

Regeling Bouwbesluit

NEN1010

De toepassing van geharmoniseerde normen die tot een vermoeden van conformiteit leiden, blijft in het kader van de nieuwe aanpak-richtlijnen vrijwillig. Een product mag dus rechtstreeks op basis van de essentiële eisen worden gefabriceerd.

Warenwetbesluit elektrotechnische productenArtikel 31. Elektrotechnische produkten moeten, overeenkomstig de

regels van goed vakmanschap die in de Europese Economische Gemeenschap dan wel in de staten die partij zijn bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte gelden, bij juiste installatie, gebruik overeenkomstig hun bestemming en degelijk onderhoud geen gevaar opleveren voor personen, huisdieren of goederen. Zij moeten daartoe ten minste voldoen aan de in de bijlage bij dit besluit opgenomen eisen.

2. ……...

Bijlagea. gegevens waarvan de kennis voor een juist en veilig gebruik

(waaronder onderhoud) van het produkt noodzakelijk is, moeten duidelijk en in de Nederlandse taal zijn aangegeven op het produkt of, indien dat niet mogelijk is, op een daarbij gevoegde instructie;

b. ………

WarenwetElektrotechnische producten

ToepassingNEN1010:2015

559 Verlichtingsarmaturen en verlichtingsinstallaties559.5.2 Bevestiging van het verlichtingsarmatuur

De bevestigingsmiddelen moeten een gewicht van minimaal 5 kg kunnen dragen.

Wanneer het gewicht van het verlichtingsarmatuur groter is dan 5 kg moet de installateur waarborgen dat het bevestigingsmiddel het gewicht van het verlichtingsarmatuur kan dragen.

ToepassingNEN1010:2015

Page 30: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 30

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

132 Ontwerp

132.1 Algemeen

Bij het ontwerp van de elektrische installatie moet rekening zijn gehouden met de volgende aspecten: de bescherming van personen, levende have

en bezittingen, overeenkomstig rubriek 131; het goed functioneren van de elektrische

installatie tijdens het gebruik waarvoor de installatie is bedoeld.

BESTAAND

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

132 Ontwerp

132.1 1

Vermijden van wederzijdse beïnvloeding

De elektrische installatie moet zo zijn ontworpen dat geen wederzijdse schadelijke beïnvloeding kan plaatsvinden tussen elektrische en niet-elektrische installaties van het gebouw. Hierbij moet ook rekening zijn gehouden met elektromagnetische storingen.

BESTAAND

Page 31: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 31

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

132 Ontwerp

134.1.4

Verbindingen tussen leidingen onderling en tussen leidingen en ander elektrisch materieelmoeten zo zijn gemaakt dat veilig en betrouwbaar contact is verzekerd.

BESTAAND

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

132 Ontwerp

134.1.8

Wanneer bij een installatie gebruik wordt gemaakt van nieuwe materialen, uitvindingen of methoden die leiden tot afwijkingen van de bepalingen uit deze norm, mag het uiteindelijke veiligheidsniveau van de installatie niet lager zijn dan het niveau dat zou zijn verkregen door aan deze norm te voldoen.

NIEUW

Page 32: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 32

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

132 Ontwerp

134.1.9

Bij uitbreiding of wijziging van een bestaande installatie moet worden vastgesteld dat de dimensionering en toestand van bestaand materieel, dat extra zal worden belast, geschikt is voor de gewijzigde omstandigheden. Bovendien moet de aardings- en vereffeningsinrichting hiervoor geschikt zijn, indien deze nodig is voor de beschermingsmaatregelen die worden toegepast voor veiligheid van de uitbreiding of wijziging.

NIEUW

BOUWBESLUIT RECHTENS VERKREGEN NIVEAU

BB2012

§ 1.4 Bijzondere bepalingenArtikel 1.12 Verbouw

1. Op het geheel of gedeeltelijk vernieuwen of veranderen of het vergroten van een bouwwerk zijn wat betreft de hoofdstukken 2 tot en met 56 de voorschriften van een te bouwen bouwwerk van toepassing tenzij in de desbetreffende afdeling voor een voorschrift anders is aangegeven.

2. Op het gedeeltelijk vernieuwen of veranderen of het vergroten van een installatie is wat betreft hoofdstuk 6 het rechtens verkregen niveau van toepassing.

3. Op het geheel vernieuwen van een installatie zijn wat betreft hoofdstuk 6 de voorschriften van een te bouwen bouwwerk van toepassing.

Page 33: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 33

BOUWBESLUIT RECHTENS VERKREGEN NIVEAU

Foutstroom Aardlekschakelaar

Klasse AC [t/m 1996]

Klasse A [vanaf 1996]

GEWIJZIGD GEBRUIK?

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

314 Opdelen van installaties

314.1

Elke installatie moet, waar noodzakelijk, zijn opgedeeld in stroomketens om: gevaar te vermijden en de nadelige gevolgen bij een

defect zo gering mogelijk te houden; veilig(e) inspectie, beproeving en onderhoud mogelijk te

maken (zie ook hoofdstuk 53); rekening te houden met gevaar dat zou kunnen ontstaan

door een storing in een stroomketen, bijvoorbeeld een stroomketen voor verlichtingsdoeleinden;

de kans te verminderen op het ongewenst in werking treden van een toestel voor aardlekbeveiliging ten gevolge van te grote stromen in de PE-leiding, die geen gevolg zijn van een fout;

de gevolgen van EMI beperkt te houden; te voorkomen dat een stroomketen onder spanning komt

te staan die bedoeld was gescheiden te zijn.

UITGEBREID

Page 34: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 34

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

314 Opdelen van installaties

314.2

Delen van installaties die onafhankelijk van elkaar moeten worden bedreven, moeten door afzonderlijke distributiegroepen zijn gevoed, waarbij deze stroomketens niet worden beïnvloed door storingen in andere stroomketens.

BESTAAND

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

33 Compatibiliteit

33.1 Compatibiliteit van kenmerken

Van elektrisch materieel moet zijn vastgesteld of de eigenschappen schadelijke invloed kunnen uitoefenen op ander elektrisch materieel of andere voorzieningen of mogelijkerwijs de stroomvoorziening kunnen verstoren. Dit is nodig om bijvoorbeeld afstemming te kunnen plegen met andere betrokkenen. Voorbeelden van dergelijke eigenschappen die schadelijke invloed kunnen uitoefenen zijn:

BESTAAND

Page 35: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 35

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

33 Compatibiliteit

33.2 Elektromagnetische compatibiliteit

Elektrische materieel moet voldoen aan de desbetreffende elektromagnetische compatibiliteitseisen (EMC) en moet in overeenstemming zijn met de van toepassing zijnde EMC-normen. Bij het ontwerp moet aandacht zijn geschonken aan maatregelen tot het verminderen van het effect van geïnduceerde spanningsverstoringen en elektromagnetische interferenties (EMI). Maatregelen zijn gegeven in hoofdstuk 44.

BESTAAND

Hst.44 nu normatief

KAPSTOK ARTIKELEN DEEL 1 + DEEL 3

36 Continuïteit van bedrijfsvoering

Elke noodzaak voor continuïteit van bedrijfsvoering die nodig wordt geacht gedurende de beoogde levensduur van de installatie moet worden vastgesteld voor elke stroomketen. De volgende eigenschappen zouden hierbij moeten worden overwogen: keuze van aarding van het stelsel; keuze van het beveiligingstoestel om

selectiviteit te verkrijgen; aantal stroomketens; meerdere elektrische voedingen; het gebruik van bewakingstoestellen.

NIEUW

Page 36: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 36

DEEL 2

Hoofdstuk 7-710: medisch gebruikte ruimten

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Diverse uitvoeringsbepalingen, met als doel de aanraakspanning voldoende laag te houden, zijn gewijzigd in doelbepalingen. Hiermee wordt een keuzemogelijkheid verkregen in de wijze waarop dit wordt gerealiseerd, bijvoorbeeld door het toepassen van een goede vereffening, of, zoals voorheen voorgeschreven, door middel van geïsoleerd opstellen. In dit kader is de klasse-indeling van ruimten in overeenstemming met HD 60364 gebracht: drie groepen in plaats van vier klassen. Voor de herkenbaarheid is de aanduiding ‘klasse’ vervangen door ‘groep’.

De term ‘MES-keten’ is gewijzigd in ‘medisch IT-stelsel’.

Page 37: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 37

Wijzigingen ‘Klasse’ wordt vervangen door ‘Groep’

Klasse 0, 1, 2 en 3 wordt Groep 0, 1, 2

Klasse 3 wordt groep 2 (groep 3 komt niet voor)

Patiëntengebied wordt patiënten omgeving

MES-keten wordt Medisch IT-stelsel

Nieuw begrip: “Medisch Elektrisch Systeem”

Groep 2: contactdozen met spanningsindicatoren

“Aardfout” tableau: duidelijk uitleesbare uitleg van een alarm

Medisch IT-Stelsel: aantal contactdozen

Aantal vereffeningspunten

Essentieel deel van de installatie (mag korte tijd

worden onderbroken)

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Checklist (1) Ruimteclassificatie (groepsindeling)

Spanningsuitval (herstel ≤ 0,5 sec.)- operatielampen- medisch elektrisch matrieel (bv endoscopen, incl monitoren)- levensondersteunende toestellen

Patiënten omgeving

10mV of 100mV binnen patiëntenomgeving

Groepencodering contactdozen

Functiecodering contactdozen

Waar zijn de grootste aardfoutstromen te verwachten

Twee aanliggende (bij elkaar horende) ruimten

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Page 38: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 38

Checklist (2) Aantal contactdozen

Aantal vereffeningspunten

Vermogen medisch IT-stelsel (1600VA / 3300 VA)

Welke delen stel ik geïsoleerd op

Vereffeningssysteem, opbouw

GBS doormelding

Signaallampje (rood of geel bij aardfout of overbelasting)

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Medische IT-StelselsNEN 1010:2015

Artikel 710.411.6.3.5

Medische IT-StelselsIn medisch gebruikte ruimten van groep 2 moet een medisch IT-stelsel zijn toegepast voor eindgroepen diede voeding verzorgen van medisch elektrisch materieel en medische elektrische systemen bestemd voorondersteuning van levensfuncties, chirurgische toepassingen en overig elektrisch materieel dat zich bevindtbinnen de patiëntenomgeving of dat binnen de patiëntenomgeving kan worden geplaatst, met uitzonderingvan het materieel vermeld in 710.411.4.

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Page 39: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 39

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Medische IT-StelselsNEN 1010:2015

Artikel 710.411.6.3.5

Medische IT-Stelsels

n Opmerking a bij de term: Een medisch IT-stelsel mag slechts één ruimte voeden.Indien op grond van risicomanagement is vastgesteld dat twee tegen elkaar gelegen medisch gebruikte ruimten als één ruimte kunnen worden beschouwd, mag een medisch IT-stelsel beide ruimten voeden.Bij het medisch IT-stelsel moet een isolatiebewakingstoestel zijn toegepast dat voldoet aanNEN-EN-IEC 61557-8 met de volgende extra eisen:

a) de inwendige impedantie moet ten minste 500 kΩ zijn;

b) de meetspanning moet wisselspanning zijn met een frequentie van ongeveer 50 Hz en een spanningniet groter dan 25 V;

c) de piekwaarde van de toegevoerde stroom mag, óók onder foutcondities, niet groter zijn dan 500 A;

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

RuimteclassificatieNEN 1010:2015

Artikel 710.3

Het vaststellen van de groepsindelingen de bijbehorende veiligheidsvoorzieningen van een medisch gebruikte ruimte moet plaatsvinden in overeenstemming met het medisch personeel en de persoon/personen die verantwoordelijk is/zijn voor de medische veiligheid. Om de classificatie van een medisch gebruikte ruimte vast te kunnen stellen, moet het medisch personeel aangeven welke medische handelingen binnen deze ruimte plaatsvinden. Op basis van de beoogde toepassing moet de ruimte in de juiste groep worden ingedeeld.

Page 40: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 40

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Kwaliteitswet zorginstellingenArtikel 3

De zorgaanbieder organiseert de zorgverlening op zodanige wijze, voorziet de instelling zowel kwalitatief als kwantitatief zodanig van personeel en materieel, en draagt zorg voor een zodanige verantwoordelijkheidstoedeling, dat een en ander leidt of redelijkerwijs moet leiden tot verantwoorde zorg

Artikel 4

Het uitvoeren van artikel 3 omvat

mede de systematische bewaking,

beheersing en verbetering van de

kwaliteit van de zorg

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie

Raad van Bestuur

Het hoofd of de bestuurder isverantwoordelijk voor het correctclassificeren.

Installatieverantwoordelijke iseerst verantwoordelijk voor de elektrische installatie.

Raad van bestuur is uiteindelijkoveral verantwoordelijk voor.

Bepalen vanruimteclassificatie

Ontwerp: Installateur adviseur

Aanleg/ uitvoering: installateur

Beheer: Installatie-

verantwoordelijke

Medisch personeel Personen, verantwoordelijk

voor medische veiligheid Medische instrumentele dienst Klinisch fysicus Installatieverantwoordelijke (installateur/ adviseur)

DELEGEER

Op basis van medisch handelen bepalen verschillende disciplines de classificatie van medisch gebruikte ruimten. Om tot een goed ontwerp te komen is tijdens het bouwproces overleg noodzakelijk tussen de installateur, medisch personeel, personen die verantwoordelijk zijn voor medische veiligheid, de medisch instrumentele dienst, de klinisch fysicus en de installatieverantwoordelijke

Page 41: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 41

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Aard van galvanisch contact

NEN-EN-IEC 60601

Artikel 2.1.5

Deel van een medisch elektrisch toestel dat bij normaal gebruik: noodzakelijkerwijs in fysiek contact met de patiënt moet komen om het toestel te kunnen laten functioneren of

in contact met de patiënt kán worden gebracht of

door de patiënt móet worden aangeraakt.

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

PatiëntenomgevingNEN 1010:2015

Artikel 710.2.9

patiëntenomgevingelk gebied waarbinnen opzettelijk of onopzettelijk contact kan plaatsvinden tussen een patiënt en delen van het medisch elektrisch materieel of medisch elektrisch systeem of tussen een patiënt en andere personen die delen van het medisch elektrisch materieel of medisch elektrisch systeem aanraken

[BRON: NEN-EN-IEC 60601:2006, 3.79]

Opmerking 1 bij de term: Dit is van toepassing wann eer de positie van de patiënt vooraf is vastgelegd; wanneer dat niet het geval is, behoren alle mogelijke posit ies van de patiënt in aanmerking te worden genomen.

n Opmerking a bij de term: De gehele ruimte behoort te voldoen aan de vastgele gde classificatie. Op grond vanrisicoanalyse kan voor een (klein) afgebakend deel van de ruimte buiten de patiëntenomgeving hierop een uitzondering worden gemaakt. Op grond van 710.30 moet dit worden vastgelegd

Opmerking b bij de term: De ruimte boven een verlaagd plafond is niet een medisch gebruikte ruimte. De installatie in deze ruimte, bijvoorbeeld voor de voeding van verlichtingsarmaturen, behoort aan de relevante algemene bepalingen van deze norm te voldoen.

Page 42: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 42

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie

Start

Is onderbrekingvan de netvoeding

gevaarlijk?1)

Worden erpatiëntdelen

aangebracht?

NEE

Groep 0NEE

Groep 1NEEHandelingen tot

In of aan het hart?

JA

Uitvoeringsvorm opBasis van risico-Management 2)

Groep 2

JA

JA

1) Indien een onderbreking (verstoring) van de netvoeding tot onaanvaardbare risico's voor de patiënt kan leiden, is continuïteit van de netvoeding noodzakelijk.

2) De uitvoeringsvorm wordt bepaald op basis van risicomanagement.

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie

NEN1010:2007 NEN1010:2015

Klasse 0 Groep 0

Klasse 1 Groep 1

Klasse 2Groep 2

Klasse 3

Uitvoeringsvorm Groep 2:

Sterpuntstructuur

De uitvoeringsvorm ‘Klasse 3’ (Geïsoleerd opstellen) voldoet aan de eisen van Groep 2 en is uiteraard ook toegelaten.

Kies je hiervoor, dan ……..n 710.410.3.10 Bescherming door geïsoleerd o pstellenIn medisch gebruikte ruimten waarin (een deel van) het materieel geïsoleerd wordt opgesteld, moeten vreemde geleidende delen en vaste aanraakbare metalen delen van de installatie geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de gebouwconstructie. De impedantie van al deze delen samen naar de gebouwconstructie moet ten minste 3 kΩ zijn.

Page 43: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 43

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Maximale aanraakspanning

OPMERKING Om een aanraakspanning van ten hoogste 10 mV te realiseren kan gebruik worden gemaakt van geïsoleerd opstellen en/of kan een sterpuntsstructuur worden aangebracht in het vereffeningssyteem binnen de patiëntenomgeving.

n 710.414.2.1 Maximale aanraakspanning

In medisch gebruikte ruimten van groep 1 en groep 2 mag de aanraakspanning onder normaleomstandigheden ten hoogste 100 mV zijn.

In medisch gebruikte ruimten waar handelingen reiken tot in of aan het hart mag de aanraakspanningzowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10 mV zijn.Indien niet aan deze eis kan worden voldaan, moet een basisbescherming volgens het bepaalde in41.A.1 en 41.A.2 zijn aangebracht.

41.A.1 Bescherming door fundamentele isolatie van actieve delen41.A.2 Bescherming door afschermingen of omhulsels

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

GEEN vereffeningsstromen door de patiëntenomgeving

Vereffeningsstromen veroorzaken spanningsverschillen tussen de verschillende objecten of tussen de objecten en de patiënt.

Bij risico’s: Maatregelen nemen om het risico tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen

Risicomanagement: Geïsoleerd opstellen (Is er noodzaak om materieel geïsoleerd op te stellen?)

Uitgangspunt vereffening

Page 44: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 44

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Sterpuntstructuur

centraleaardrail

PE-leiding

(sub) aardrail (1)

pendel(s)contactdozenoperatielampoperatietafelpatiëntmonitor

elektrische raam- en deurkozijnen‘niet-medische’ pc/monitoreventuele 3e (sub)aardrail

(sub) aardrail (2)

radiatorwandgootgas- en waterleidingen

CLASSIFICATIE

Groep 0 Groep 1 Groep 2

de grenswaarde van de foutspanning UL mag voor IT-, TN- en TT-stelsels niet groter zijn dan 25 V AC(UL ≤ 25 V AC) of 60 V DC (UL ≤ 60 V DC).

de grenswaarde van de foutspanning UL mag voor IT-, TN- en TT-stelsels niet groter zijn dan 25 V AC(UL ≤ 25 V AC) of 60 V DC (UL ≤ 60 V DC).

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar

Eindgroepen ( ˂ 32A) moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar met een toegekende aanspreekstroom van ten hoogste 30 mA .

Eindgroepen ten behoeve van vast opgestelde operatietafels Vast aangesloten medisch elektrisch

materieel (uitwendig contact) Vast aangesloten toestellen

(anders dan medisch elektrisch materieel) Materieel ˃ 5 kVAmogen worden beschermd via een aardlekschakelaar met een toegekende aanspreekstroom van ten hoogste 30 mA .

Medisch IT Stelsel ː Medisch elektrisch materieel/systemen voor

ondersteuning van levensfuncties Chirurgische toepassingen Materieel binnen patiëntenomgeving (of daar

kan worden geplaatst)

Aanraakspanning mag ten hoogste 50V~ ac zijn

Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten hoogste 100mV zijn

Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten hoogste 100mV zijn

Handelingen tot in of aan het hartːAanraakspanning mag zowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10mV zijn

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Page 45: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 45

CLASSIFICATIE

Groep 0 Groep 1 Groep 2

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010 Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010 Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010

Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω Beschermingscontacten contactdozen Vast aangesloten materieel/ metalen

gestellen Vreemde geleidende delen

Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω Beschermingscontacten contactdozen Vast aangesloten materieel/ metalen

gestellen Vreemde geleidende delen

Beschermende vereffeningsleidingen Beschermingscontacten contactdozen Vast aangesloten materieel/ metalen

gestellen Vreemde geleidende delen binnen patiënten

omgeving

Beschermende vereffeningsleidingen Beschermingscontacten contactdozen Vast aangesloten materieel/ metalen

gestellen Vreemde geleidende delen binnen patiënten

omgeving

Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats

Voldoende vereffeningsaansluitpunten per opstelplaats

Voldoende vereffeningsaansluitpunten per opstelplaats

Aanvullende beschermende vereffeningsleidingen Beschermingsleidingen Vreemde geleidende delen Geleidende vloerrasters

Aanvullende beschermende vereffeningsleidingen Beschermingsleidingen Vreemde geleidende delen Geleidende vloerrasters

Uitvoeringsvorm (optioneel):In medisch gebruikte ruimten waarin (een deelvan) het materieel geïsoleerd wordt opgesteld , moeten vreemde geleidende delen en vaste aanraakbare metalen delen van de installatie geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de gebouwconstructie. De impedantie van al deze delen samen naar de gebouwconstructie moet ten minste 3 k Ω zijn.

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Elektrische veiligheid

Classificatie

Medische installatie

Medische apparatuur

Medische handeling

aard van het contact tussen de patiëntendelen en de patiënt

bestemming ruimte aanvullende beschermingsmaatregelen onderbreking (verstoring) van de

netvoeding

behandeling

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Niet het medische apparaat, maar het medisch handelen met het apparaat bepaalt de classificatie van een ruimte.

Page 46: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 46

Classificatie apparaten

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Apparaten worden op basis van het voedingsdeel geclassificeerd, afhankelijk van de methode van bescherming tegen een elektrische shock

Klasse I

Bescherming bestaat uit basis isolatie en aanvullende bescherming door alle aanraakbare delen met aarde te verbinden

Klasse II

Bescherming bestaat uit basis isolatie en aanvullende isolatie of bescherming door dubbele isolatie

Internally powered

Bescherming bestaat uit een interne voedingsbron die niet met aarde is verbonden

Clause 3 – Terminology and definitions

Subclause 3.132 – TYPE B APPLIED PART [B = Body]TYPE B APPLIED PARTS provide the lowest degree of PATIENT protection of all the types of APPLIED PART and are not suitable for DIRECT CARDIAC APPLICATION.The PATIENT CONNECTION(S) of a TYPE B APPLIED PART could be:– PROTECTIVELY EARTHED;– connected to earth but not PROTECTIVELY EARTHED; or– floating, but not isolated from earth to the degree that would be required for a TYPE BF APPLIED PART.

Subclause 3.133 – TYPE BF APPLIED PART [BF = Body floating]TYPE BF APPLIED PARTS provide a degree of PATIENT protection higher than provided by TYPE B APPLIED PARTS. This is achieved by isolating the PATIENT CONNECTIONS from earthed parts and other ACCESSIBLE PARTS of the ME EQUIPMENT, thus limiting the magnitude of current that would flow through the PATIENT in the event that an unintended voltage originating from an external source is connected to the PATIENT, and thereby applied between the PATIENT CONNECTIONS and earth. However, TYPE BF APPLIED PARTS are not suitable for DIRECT CARDIAC APPLICATION.

Subclause 3.134 – TYPE CF APPLIED PART [CF = Cardiac floating]TYPE CF APPLIED PARTS provide the highest degree of PATIENT protection . This is achieved by increased isolation of the PATIENT CONNECTION from earthed parts and other ACCESSIBLE PARTS of the ME EQUIPMENT, further limiting the magnitude of possible current flow through the PATIENT. TYPE CF APPLIED PARTS are suitable for DIRECT CARDIAC APPLICATION insofar as PATIENT LEAKAGE CURRENT is concerned, though they could be unsuitable in other respects, such as sterility or biocompatibility.

Subclause 8.7.3 – Allowable values, Table 3 and Table 4

Total PATIENT LEAKAGE CURRENT for TYPE CF APPLIED P ARTSFor TYPE CF APPLIED PARTS the PATIENT LEAKAGE CURRENT for the NORMAL CONDITION is 10 µA.

[F = floating deel van het apparaat dat in contact staat met de patië nt is geïsoleerd t.o.v. het overige deel van het appara at]

Classificatie medische apparaten

NEN-EN-IEC 60601-1:2006

Page 47: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 47

Classificatie medische apparaten

NEN-EN-IEC 60601-1:2006

Defibrillationproof

Type Toepassing Voorbeeld

B

extra beschermingVoldoende bescherming door aanvaardbare lekstromen en de aanwezigheid van beschermingsaarde. Elektrocardiograaf

BeademingsapparaatUltrasone vernevelaarInfuuspompen

inwendige/uitwendige behandeling

BF NIET tot in of aan het hart

Hogere graad van bescherming met geïsoleerd patiëntdeel. Geen verbinding met aarde. Contact tot op of in de huid.

CF hoogste mate van bescherming

Hoogste graad van bescherming met geïsoleerd patiëntdeel. Geen verbinding met aarde. Contact tot op het hart of in de grote bloedvaten.

Pacemaker

F = floating deel van het apparaat dat in contact staat met de patiënt is geïsoleerd t.o.v. het overige deel van het apparaat

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Bepaling classificatie | Medische handelen + Medische apparatuur

Medische handelingen Omschrijving Medisch apparaat Aard van galvanisch

contact

Is onderbreking van de netvoeding

gevaarlijk?

Toelichting

1 0 1 2

2 0 1 2

3 0 1 2

Aard van galvanisch contact

0 Geen galvanisch contact

1 Galvanisch contact,- Uitwendig- Inwendig in enig deel van het lichaam (m.u.v. 3)

2 Galvanisch contact tot in of aan het hart

Vastgesteld wordt:

de aard van het contact (opzettelijk of onopzettelijk) met de patiënt.- Inventarisatie medische handelingen en de daarbij gebruikte medische apparaten.

de mate waarin onderbreking van de netspanning risico’s oplevert voor de patiënt.- Inventarisatie vitaal levensondersteunende medische apparaten.

De inventarisatie wordt uitgevoerd door ten minste de verantwoordelijk medisch specialist en de technisch specialist.

Page 48: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 48

Classificatie: Groep 2 Vragen? - risico management -

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

RUIMTE

Aanliggende ruimte Vastgesteld moet worden hoe om te gaan met twee aanliggende ruimten.

Vaststellen patiëntomgeving Delen van de ruimte waar opzettelijk noch onopzettelijk direct of indirect contact kan plaatsvinden tussen patiënt en medisch elektrisch materieel mogen als Groep 1 ruimte uitgevoerd worden.Het is van belang bij het vaststellen van de patiëntomgeving mogelijke toekomstige veranderingen in het gebruik van de ruimte zoveel mogelijk mee te nemen. Hiervoor is overleg met de gebruiker en de instelling gewenst.

NETSTROOMVOORZIENING

Netspanning continuïteit Vaststellen van de maximaal aanvaardbare onderbrekingsduur

Vaststellen grote verbruikers Is er sprake van elektrisch materieel dat veel vermogen vraagt?

Vaststellen aantal WCD’s per groep

Is er aanleiding om specifieke groepen met meer dan 8 WCD’s te voorzien?

Vaststellen vermogen van scheidingstransformatoren

Per groep wordt het vermogen van de scheidingstrafo vastgesteld (1600VA – 3300 VA)

Bepalen groeps- en functiecodering op WCD’s

Hoe kan de gebruiker bepalen welke WCD hij kan gebruiken

Vaststellen signalering bij overbelasting

Hoe wordt overbelasting van een groep gemeld: rood of geel kleurige signaallampWordt de melding doorgezet naar het Gebouw Beheer Systeem (GBS)?

……….. ……………….

AARDING / VEREFFENING

Vaststellen aarding / vereffening

Is er aanleiding om af te wijken van steraardeVoor welke verhouding WCD’s vs vereffeningspunten wordt gekozen

Geïsoleerd opstellen Is er noodzaak om materieel geïsoleerd op te stellen

Vaststellen signalering bij aardfout

Hoe wordt overbelasting van een groep gemeld: rood of geel kleurige signaallampWordt de melding doorgezet naar het Gebouw Beheer Systeem (GBS)?

……….. ……………….

Groep 2: risico management

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Je kunt niet weten wat je niet weet.

Als je weet wat er gaat gebeuren, dan is er geen risico.

Risico = effect / impact x kans van optreden

RISICOKans

Zeer laag Laag Gemiddeld Hoog Zeer hoog

Effect / Impact

Zeer laag Zeer laag Zeer laag Laag Laag Gemiddeld

Laag Zeer laag Laag Laag Gemiddeld Hoog

Gemiddeld Laag Laag Gemiddeld Hoog Hoog

Hoog Laag Gemiddeld Hoog Hoog Zeer hoog

Zeer hoog Gemiddeld Hoog Hoog Zeer hoog Zeer hoog

Effect / Impact

Zeer laag geen gezondheidsschade/nauwelijks of niet merkbaar/verwaarloosbare kosten

Laag geen gezondheidsschade/merkbaar maar geen overlast/nauwelijks kosten

Gemiddeld gezondheidsschade/geringe overlast/kosten

Hoog zware gezondheidsschade/traumatische ervaring/hoge kosten

Zeer hoog extreem zware gezondheidsschade of dode/extreem hoge kosten

Kans Zeer laag hoogst waarschijnlijk dat het niet gebeurt

Laag waarschijnlijk dat het niet gebeurt

Gemiddeld het kan gebeuren

Hoog waarschijnlijk dat het gebeurt

Zeer hoog hoogst waarschijnlijk dat het gebeurt

NEN-EN-ISO 14971:2007_Corrected 2012 (en)Medical devices – Application of risk management to medical devices

Page 49: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 49

Groep 2: risico management - beheersmaatregelen

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Omschrijving Risico Mogelijke beheersmaatregel Omschri jving Restrisico Accepteren

?

actie

Inrichting: vaststellen patiëntomgeving

Zonering

contact tussen patiënt en medisch elektrisch materieel buiten de patiëntomgeving

kans: laagimpact: hoog

1. creëren van een gevoelsmatige scheiding tussen de zones door bv afstand, een balie oid.

2. instructie aan (nieuwe) gebruikers

Niet up to date zijn van scholing / instructie

kans: z laagimpact: hoog

Ja

1. Instructie meenemen in scholingsplan

2. actief beleid op niet wenselijke elektrische connecties (beheerplan)

risico: gem risico: laag

Netstroomvoorziening: aantal WCD's

uitbreiden aantal WCD's op groep

overbelasting van de groep

kans: hoogimpact: gem

1. bewaking netlast2. (deels) uitvoering in

eurostekker formaat opdat 'zware' apparatuur niet wordt aangesloten.

3. indicatie van groep / afwijkend tov'normale' groep.

Niet up to date zijn van scholing / instructie

kans: z laagimpact: gem

Ja

1. Instructie meenemen in scholingsplan

2. actief beleid op niet wenselijke elektrische connecties (beheerplan)

3. verbod op verloopjes

risico: hoog risico: laag

Het terug brengen van een risico naar een lagere klasse gebeurt door het nemen van beheersmaatregelen. Met het nemen van de juiste beheersmaatregelen wordt gestreefd naar een laag of zeer laag uiteindelijk risico. Het zal echter niet mogelijk blijken alle risico’s terug te brengen tot laag of zeer laag. Deze kritische gebeurtenissen verdienen extra aandacht.

Bedankt voor uw aandacht

Thank youfor your attention

Page 50: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 50

BIJLAGE(N)

IEC 60479

8,7

1,3

6,1

9,9

10,0

= 100%

Bron: Praktijkgids NEN

IEC 60479Impedantie lichaam

Zhuid

Zintern

Zhuid

Page 51: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 51

Impedantie lichaam

Aanraakspanning 230V

Zt 5% (bevolking) 1000 ΩΩΩΩ

Zt 50% (bevolking) 1350 ΩΩΩΩ

Zt 95% (bevolking) 2125 ΩΩΩΩ

Stroompad Hartfactor F

Linkerhand naar linkervoet, rechtervoet of beide voeten

1,00

Beide handen naar beide voeten 1,00

Linkerhand naar rechterhand 0,40

Rechterhand naar linkervoet, rechtervoet of beide voeten

0,80

Rug naar rechterhand 0,30

Rug naar linkerhand 0,70

Borst naar rechterhand 1,30

Borst naar linkerhand 1,50

Zitvlak naar linkerhand, rechterhand of beide handen 0,70

Linkervoet naar rechtervoet 0,04

Zhuid

IEC 60479Impedantie lichaam

Zintern

Zhuid

Zpatiënt = 1000 ΩIEC60479

ZPE

710.410.3.10

n 710.414.2.1 Maximale aanraakspanningIn medisch gebruikte ruimten van groep 1 en groep 2 mag de aanraakspanning onder normaleomstandigheden ten hoogste 100 mV zijn.In medisch gebruikte ruimten waar handelingen reiken tot in of aan het hart mag de aanraakspanningzowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10 mV zijn.

Ipatiënt = = = 100 µAUpatiënt

Zpatiënt

100 mV

1 kΩ

Ipe = = = 1 AUpatiënt

Zpe

100 mV

0,1 Ω

IEC 60479Impedantie lichaam

Page 52: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 52

Zpatiënt = 1000 ΩIEC60479

Ipatiënt = 10µANEN-EN-IEC 60601

ZPE

710.415.2.2

n 710.414.2.1 Maximale aanraakspanningIn medisch gebruikte ruimten van groep 1 en groep 2 mag de aanraakspanning onder normaleomstandigheden ten hoogste 100 mV zijn.In medisch gebruikte ruimten waar handelingen reiken tot in of aan het hart mag de aanraakspanningzowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10 mV zijn.

Ipatiënt = = = 10 µAUpatiënt

Zpatiënt

10 mV

1 kΩ

Ipe = = = 100 mAUpatiënt

Zpe

10 mV

0,1 ΩI = 100 mA

ZISO = = =2,3kΩU

Z

230V

100mA

10 µµµµA 100 mA

IEC 60479Impedantie lichaam

BIJLAGE(N)Classificatievan NEN3134:1976 naar NEN1010:2015

Page 53: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 53

1e druk 1976 2e druk 1986

Voorziening Medisch gebruikte ruimte

klasse

Aard van het galvanisch contact bij het medisch handelen

S0* Geen galvanisch contact

Veiligheidsaarding en potentiaalvereffening

S1 S1*Alleen uitwendig galvanisch contact

Voorziening S1+

AardlekschakelaarsS2 S2*

Galvanisch contact tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in

of aan het hart

Voorziening S1+

Aanvullende eisen voor potentiaalvereffening en

beschermingstransformatoren

S3 S3*

Galvanisch contact tot in of aan het hart

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie 1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015

* De klassen S1 t/m S3 in de eerste druk zijn niet vergelijkbaar met de klassen S1 t/m S3 in de tweede druk van NEN3 134

GeïsoleerdopstellenZ > 3kΩΩΩΩ

Alle vast opgestelde installatiedelen (inclusief elektrische toestellen) met aanraakbare metalen delen dienen geïsoleerd ten opzichte van de bouwkundige constructie te zijn aangebracht en dor middel van potentiaalvereffeninggeleiders met het centrale aardpunt te zijn verbonden.De weerstand tussen deze installatiedelen en de bouwkundige constructie moetminimaal 5 MΩ zijn.

Ondanks het aanbrengen van een vereffeningssysteem kunnen door de vereffeningsstromen spannings-verschillen ontstaan tussen de verschillende objecten of tussen de objecten en de patiënt. De bovengrens voor zulke spannings-verschillen wordt gesteld op 10mV.

2e druk 1986 3e druk 1992

Aard van het galvanisch contact bij het medisch handelen

Medisch gebruikte ruimte klasse Aard van het galvanisch contact bij het medisch handelen

Geen galvanisch contactS0

Geen galvanisch contact

Alleen uitwendig galvanisch contactS1

Alleen uitwendig galvanisch contact

Galvanisch contact tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in

of aan het hartS2

Galvanisch contact tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in

of aan het hart

Galvanisch contact tot in of aan het hart S3

Galvanisch contact tot in of aan het hart

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie 1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015

Page 54: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 54

3e druk 1992 NEN 1010-7:2000/A3:2005

Aard van het galvanisch contact bij het medisch handelen

Medisch gebruikte ruimte

klasse

Medisch gebruikte ruimte Aard van het galvanisch contact bij het medisch

handelen

Definitie

Rubriek 710 IEC 60364-7-710

Geen galvanischcontact S0 Klasse 0 group 0

Geen galvanisch contact medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact

Alleen uitwendig galvanisch contact

S1 Klasse 1 group 1

Alleen uitwendig galvanisch contact

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het volgende gebruik van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact:• uitwendig;• inwendig in enig deel van het lichaam

met uitzondering van gevallen waarin klasse 2 of klasse 3 van toepassing is

Galvanisch contact tot in de

lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in of aan

het hart S2 Klasse 2 group 2

Galvanisch contact tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in of aan

het hart

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:• vitale handelingen waarbij een

netspanningsonderbreking (uitval) levensbedreigend kan zijn en/of

• handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Galvanisch contact tot in of aan het hart

S3 Klasse 3 group 3

Galvanisch contact tot in of aan het hart

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie 1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015

NEN 1010-7:2000/A3:2005 NEN 1010:2007+C1:2008

Aard van het galvanisch contact bij het medisch

handelen

Definitie Medisch gebruikte

ruimte

Aard van het galvanisch contact bij het medisch

handelen

Definitie

Geen galvanisch contact medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van patiëntendelenwaarbij sprake is van galvanisch contact

Klasse 0Geen galvanisch contact medisch gebruikte ruimte niet bedoeld

voor het gebruik van patiëntendelenwaarbij sprake is van galvanisch contact

Alleen uitwendig galvanisch contact

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het volgende gebruik van patiëntendelenwaarbij sprake is van galvanisch contact:• uitwendig;• inwendig in enig deel van het lichaam

met uitzondering van gevallen waarin klasse 2 of klasse 3 van toepassing is

Klasse 1

Alleen uitwendig galvanisch contact

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact:• uitwendig;• inwendig in enig deel van het lichaam

met uitzondering van gevallen waarin klasse 2 of klasse 3 van toepassing is

Galvanisch contact tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot in of aan

het hart

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:• vitale handelingen waarbij een

netspanningsonderbreking (uitval) levensbedreigend kan zijn en/of

• handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Klasse 2

Galvanisch contact tot in de lichaams-vloeistoffen, maar niet tot in of aan het

hart

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:• Vitale handelingen waarbij een

netspanningsonderbreking (uitval) levensbedreigend kan zijn en/of

• handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Galvanisch contact tot in of aan het hart

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Klasse 3

Galvanisch contact tot in of aan het hart

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie 1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015

Page 55: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 55

NEN 1010:2007+C1:2008 NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1:2011

Aard van het galvanisch contact bij het medisch

handelen

Definitie Medisch gebruikte

ruimte

Definitie

Geen galvanisch contact medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van patiëntendelenwaarbij sprake is van galvanisch contact

Klasse 0medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact

Alleen uitwendig galvanisch contact

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact:• uitwendig;• inwendig in enig deel van het lichaam

met uitzondering van gevallen waarin klasse 2 of klasse 3 van toepassing is

Klasse 1

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van patiëntendelenwaarbij sprake is van galvanisch contact:a) uitwendig;b) inwendig in enig deel van het lichaam, tot in de

lichaamsvloeistoffen waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is, met uitzondering van gevallen waarin sprake is van klasse 2 of klasse 3

Galvanisch contact tot in de lichaams-

vloeistoffen, maar niet tot in of aan het hart

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:• Vitale handelingen waarbij een

netspanningsonderbreking (uitval) levensbedreigend kan zijn en/of

• handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Klasse 2

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:a) handelingen waarbij een netspanningsonderbreking (uitval) tot

onaanvaardbare risico's voor de patiënt kan leiden enb) handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider

(galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Galvanisch contact tot in of aan het hart

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Klasse 3

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie 1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015

NEN 1010:2007+C1:2008/A1:2011+C1:2011 NEN 1010:2015

Definitie Medisch gebruikte ruimte Definitie

medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact

Klasse 0 Groep 0medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen, en waar onderbreking (verstoring) van de netvoeding geen levensbedreiging kan veroorzaken

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact:a) uitwendig;b) inwendig in enig deel van het lichaam, tot in de

lichaamsvloeistoffen waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is, met uitzondering van gevallen waarin sprake is van klasse 2 of klasse 3

Klasse 1 Groep 1

medisch gebruikte ruimte waar een onderbreking (verstoring) van de netvoeding geen bedreiging vormt voor de veiligheid van de patiënt en die bedoeld is voor het volgende gebruik van patiëntendelen:• uitwendig; • inwendig in enig deel van het lichaam, met uitzondering

van gevallen waarin sprake is van groep 2.

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor:a) handelingen waarbij een netspanningsonderbreking

(uitval) tot onaanvaardbare risico's voor de patiënt kan leiden en

b) handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Klasse 2 Groep 2

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen bij toepassingen zoals:• handelingen die reiken tot in of aan het hart of • vitale handelingen of operaties waarbij een onderbreking

(verstoring) van de netvoeding tot gevaar voor de patiënt kan leiden

medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

Klasse 3

HOOFDSTUK 7-710: MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN

Ruimteclassificatie 1976 → 1986 → 1992 → 2005 → 2007 → 2011 → 2015

Page 56: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 56

BIJLAGE(N)

WIBAZ

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

Classificatie Medische procedures Veiligheidsmaatregelen (ondermeer)

Klasse 0 Medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen waarbij sprake is van galvanisch contact.

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar Aanraakspanning mag ten hoogste 50V~ ac zijn Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010

Klasse 1 Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van patiëntdelen waarbij sprake is van galvanisch contact: uitwendig, of inwendig in enig deel van het lichaam, tot in de

lichaamsvloeistoffen, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is, met uitzondering van gevallen waarin sprake is van Klasse 2 of Klasse 3

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar type A of B met een nom. aanspreekstroom van max. 30 mA

Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten hoogste 100mV zijn

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010 Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω ** Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem ** Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende

wandcontactdozen ** Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het

vereffeningspunt **

Klasse 2 Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor: handelingen waarbij een netspanningonderbreking

(uitval) tot onaanvaardbare risico's voor de patiënt kan leiden en

handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is.(n.b een medisch gebruikte ruimte is alleen van Klasse 2 indien aan beide voorwaarden is voldaan)

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een medische beschermingstransformator *

Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten hoogste 100mV zijn

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010 Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω ** Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem ** Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats ** Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende

wandcontactdozen ** Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het

vereffeningspunt ** Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA *

Klasse 3 Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij de geleider buiten de patiënt toegankelijk is.

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een medische beschermingstransformator *

Aanraakspanning mag zowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10mV zijn

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010 Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω ** Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem ** Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats ** Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende

wandcontactdozen ** Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het

vereffeningspunt ** Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA * Vreemde geleidende delen en vaste aanraakbare metalen delen

moeten geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de gebouw constructie. R tot > 3 kΩ

Metalen leidingen dienen te zijn voorzien van isolatiekoppelingen op de plaats waar ze de ruimte binnen komen of verlaten

WIBAZ

Page 57: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 57

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

WIBAZ Classificatie Medische procedures Veiligheidsmaatrege len (ondermeer)

Klasse 0 Medisch gebruikte ruimte niet bedoeld voor het gebruik van patiëntendelenwaarbij sprake is van galvanisch contact.

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar

Aanraakspanning mag ten hoogste 50V~ ac zijn

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

Classificatie Medische procedures Veiligheidsmaatrege len (ondermeer)

Klasse 1 Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor het gebruik van patiëntdelen waarbij sprake is van galvanisch contact: uitwendig, of inwendig in enig deel van het

lichaam, tot in de lichaamsvloeistoffen, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is, met uitzondering van gevallen waarin sprake is van Klasse 2 of Klasse 3

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar type A of B met een nom. aanspreekstroom van max. 30 mA

Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten hoogste 100mV zijn

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010

Impedantie naar de centrale aardrail≤ 0,1 Ω

Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem

Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende wandcontactdozen

Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het vereffeningspunt

WIBAZ

Page 58: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 58

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

Classificatie Medische procedures Veiligheidsmaatrege len (ondermeer)

Klasse 2 Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor: handelingen waarbij een

netspanningonderbreking(uitval) tot onaanvaardbare risico's voor de patiënt kan leiden en

handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is.(n.b een medisch gebruikte ruimte is alleen van Klasse 2 indien aan beide voorwaarden is voldaan)

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een medische beschermingstransformator *

Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten hoogste 100mV zijn

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010

Impedantie naar de centrale aardrail≤ 0,1 Ω **

Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem **

Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats **

Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende wandcontactdozen **

Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het vereffeningspunt **

Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA *

WIBAZ

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

Classificatie Medische procedures Veiligheidsmaatrege len (ondermeer)

Klasse 3 Medisch gebruikte ruimte bedoeld voor handelingen waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij de geleider buiten de patiënt toegankelijk is.

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een medische beschermingstransformator

Aanraakspanning mag zowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10mV zijn

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010 Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω Aanvullende potentiaalvereffening door een

vereffeningsysteem Voldoende wandcontactdozen per

opstelplaats Aantal vereffeningspunten ten minste de helft

van de bijbehorende wandcontactdozen Beschermingscontacten wandcontactdozen

verbonden met het vereffeningspunt Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA Vreemde geleidende delen en vaste

aanraakbare metalen delen moeten geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de gebouw constructie. R tot > 3 kΩ

Metalen leidingen dienen te zijn voorzien van isolatiekoppelingen op de plaats waar ze de ruimte binnen komen of verlaten

WIBAZ

Page 59: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 59

Medisch gebruikte ruimte Opmerkingen Klasse

0 1 2 3

Patiënten kamer (algemeen )Spreek/onderzoekkamerMassage ruimte (algemeen)

Standaard spreek/onderzoek kamer.Er wordt geen gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij sprake is van galvanisch contact

X

Patiënten kamerBehandelkamer (algemeen)Massage ruimte (speciaal)Echo kamerEEG/ EMG kamerFysiotherapie kamerUrologie kamer (onderzoek)Endoscopie kamer (onderzoek)KNO kamer (onderzoek)Behandel kamer SEH (algemeen)Medium careRöntgen kamerMRI kamerTandartskamer

Standaard behandelkamer voor onderzoek en behandeling.

Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur met uitwendig galvanisch contact of inwendig in enig deel van het lichaam, via een elektrische geleider tot in de lichaamsvloeistoffen waarbij deze geleider buiten het lichaam toegankelijk is

X

Behandel kamer (speciaal - poli)Dialyse ruimte (perifere toegang)Endoscopie kamer (behandeling)Holding (preoperatieve zorg)Kaakchirurgische kamerKNO kamer (behandeling)Urologie kamer (behandeling)Verkoever kamer (postoperatieve zorg)Verloskamer

Ruimte voor speciaal onderzoek en/of behandeling.

Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij een netspanningonderbreking (uitval) kan leiden tot onaanvaardbare risico’s voor de patiëntenhandelingen worden verricht waarbij sprake is van een galvanisch contact via een elektrische geleider tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

X

Angio kamerDialyse ruimte (CV toegang)Hi careIntensive CareKatheterisatie kamerOngevallenkamer SEHPost Anesthetic Care Unit

Ruimte voor onderzoek en behandeling waarbij ingrepen worden uitgevoerd tot aan of in het hart

Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij de geleider buiten de patiënt toegankelijk is

X

Operatie kamer Ruimte waarin intensief galvanisch contact plaats kan vinden tot in het hart of operaties aan het hart kunnen worden uitgevoerd

X

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

WIBAZ Medisch gebruikte ruimte Opmerkingen Klasse

0 1 2 3

Patiënten kamer (algemeen )Spreek/onderzoekkamerMassage ruimte (algemeen)

Standaard spreek/onderzoek kamer.

Er wordt geen gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij sprake is van galvanisch contact

X

Page 60: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 60

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

WIBAZ Medisch gebruikte ruimte Opmerkingen Klasse

0 1 2 3

Patiënten kamerBehandelkamer (algemeen)Massage ruimte (speciaal)Echo kamerEEG/ EMG kamerFysiotherapie kamerUrologie kamer (onderzoek)Endoscopie kamer (onderzoek)KNO kamer (onderzoek)Behandel kamer SEH (algemeen)Medium careRöntgen kamerMRI kamerTandartskamer

Standaard behandelkamer voor onderzoek en behandeling.

Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur met uitwendig galvanisch contact of inwendig in enig deel van het lichaam, via een elektrische geleider tot in de lichaamsvloeistoffen waarbij deze geleider buiten het lichaam toegankelijk is

X

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

WIBAZ Medisch gebruikte ruimte Opmerkingen Klasse

0 1 2 3

Behandel kamer (speciaal - poli)Dialyse ruimte (perifere toegang)Endoscopie kamer (behandeling)Holding (preoperatieve zorg)Kaakchirurgische kamerKNO kamer (behandeling)Urologie kamer (behandeling)Verkoever kamer (postoperatieve zorg)Verloskamer

Ruimte voor speciaal onderzoek en/of behandeling.

Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij een netspanningonderbreking (uitval) kan leiden tot onaanvaardbare risico’s voor de patiëntenhandelingen worden verricht waarbij sprake is van een galvanisch contact via een elektrische geleider tot in de lichaamsvloeistoffen, maar niet tot aan of in het hart, waarbij deze geleider buiten de patiënt toegankelijk is

X

Page 61: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 61

Versie 3.0Juli 2012NEN1010:2007/C1:2011

WIBAZ Medisch gebruikte ruimte Opmerkingen Klasse

0 1 2 3

Angio kamerDialyse ruimte (CV toegang)Hi careIntensive CareKatheterisatie kamerOngevallenkamer SEHPost Anesthetic Care Unit

Ruimte voor onderzoek en behandeling waarbij ingrepen worden uitgevoerd tot aan of in het hart

Er wordt gebruik gemaakt van medisch elektrische apparatuur waarbij sprake is van een elektrische geleider (galvanisch contact) tot aan of in het hart, waarbij de geleider buiten de patiënt toegankelijk is

X

Operatie kamer Ruimte waarin intensief galvanisch contact plaats kan vinden tot in het hart of operaties aan het hart kunnen worden uitgevoerd

X

CLASSIFICATIE

Klasse 0 Klasse 1 Klasse 2 Klasse 3

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een aardlekschakelaar type A of B met een nom. aanspreekstroom van max. 30 mA

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een medische beschermingstransformator

Eindgroepen moeten zijn voorzien van een medische beschermingstransformator

Aanraakspanning mag ten hoogste 50V~ ac zijn

Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten hoogste 100mV zijn

Aanraakspanning mag onder normale omstandigheden ten hoogste 100mV zijn

Aanraakspanning mag zowel onder normale omstandigheden als bij een eerste fout ten hoogste 10mV zijn

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010

Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010 Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010 Aardingsvoorzieningen conform NEN 1010

Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω Impedantie naar de centrale aardrail ≤ 0,1 Ω

Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem

Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem

Aanvullende potentiaalvereffening door een vereffeningsysteem

Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats Voldoende wandcontactdozen per opstelplaats

Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende wandcontactdozen

Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende wandcontactdozen

Aantal vereffeningspunten ten minste de helft van de bijbehorende wandcontactdozen

Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het vereffeningspunt

Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het vereffeningspunt

Beschermingscontacten wandcontactdozen verbonden met het vereffeningspunt

Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA Verplaatsbaar elektrisch materieel >1,6 kVA

Vreemde geleidende delen en vaste aanraakbare metalen delen moeten geïsoleerd zijn opgesteld ten opzichte van de gebouw constructie. R tot > 3 k Ω

Metalen leidingen dienen te zijn voorzien van isolatiekoppelingen op de plaats waar ze de ruimte binnen komen of verlaten

WIBAZ

Page 62: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 62

BIJLAGE(N)

Nen 3134:1976

Ketel

Water, CV, enz.

L1L2L3NPE

Openbaar netMeetkoppeling

Aardelektrode

Halfgeleidende vloer

Isolatiestuk(indien niet uitvoerbaar, buis afschermen)

Isolatiestuk

Water, CV, enz.

Vreemd geleidend deel

Vast opgesteld elektrisch materieel

elektrisch materieel

elektrisch materieel

Aardlekschakelaars

elektrisch materieel

Raster

Centraal aardpunt

Centraal aardpunt

Centraal aardpunt

Weerstand

2,5 mm2

6 mm2

S1

S2

S3NEN3134:1976Schematisch voorbeeld: Installatie voor medisch gebruikte ruimten

Page 63: NEN1010:2015 MasterClass Medische Ruimten€¦ · MasterClass_Medische Ruimten 18-2-2016 Locatie: Radboud UMC Nijmegen 1 NEN1010:2015 MasterClass_Medische Ruimten G.(Gerard) de Groot

NEN1010:2015

MasterClass_Medische Ruimten

18-2-2016

Locatie: Radboud UMC Nijmegen 63

Openbaar net Meetkoppeling

Aardelektrode

Centraal aardpunt

Centraal aardpunt

S3

2,5 mm2 CU(geïsoleerd)

6 mm2 CU(geïsoleerd)

PotentiaalvereffeningVan vreemde geleidende delen

Aardleiding van wandcontactdozen en vast opgestelde elektrische toestellen

16 mm2 CU(geïsoleerd)

S1 + S2

Omschrijving Doorsnede in mm2

Koperdoorsnede van de grootste stroomvoerende geleider

≤ 16 25 35 50 70 95 120

Koperdoorsnede van de aardleiding

Overeenkomstigstroomvoerende

geleider

16 16 25 35 50 70

NEN3134:1976Principiële opzet aardingssysteem