091103 Groensmit 1
Het motiveren
van
(onderpresterende) leerlingen
drs.Miriam J.M.E.Groensmit
091103 Groensmit 2
Vandaag
Deel 1
Aspecten van hoogbegaafdheid en onderpresteren.
Deel 2
Handvatten om leerlingen te motiveren en daarmee onderpresteren
tegen te gaan.
091103 Groensmit 3
Wat willen we dat een leerling heeft bereikt als hij de school
verlaat?
Bedenk 5 doelen
091103 Groensmit 4
Hersenontwikkeling pubers
• De hersenen zijn pas na het 20ste jaar volgroeid• Puberhersenen kunnen nog niet plannen• Slimme leerlingen leggen sneller verbanden
tussen feiten dan andere leerlingen, maar
willen eerst (van ons) leren hoe ze dat moeten doen (leren leren, bv mindmappen)
Zegt Prof.Jolles uit Maastricht
091103 Groensmit 5
Een omgeving waarin:
• niet wordt geluisterd
• het onderwijsprogramma niet bevredigt of te makkelijk/moeilijk is
• ouders en/of leerkrachten zeer dominant zijn
• de leerling overschat wordt
Wat bevordert onderpresteren?
091103 Groensmit 6
Wat is een onderpresteerder
• Een leerling die niet laat zien wat hij/zij kan
• Een leerling die niet weet wat hij/zij kan
091103 Groensmit 7
Wie zijn onderpresteerders?
Omdat onderwijs zich meestal op een
gemiddeld niveau leerling richt:
• De slimme en/of hoogbegaafde leerling
• De zwakke, niet(voldoende) gestimuleerde leerling
091103 Groensmit 8
• Kent de antwoorden• Gefocussed en
oplettend• Houdt van simpele
logica• Werkt hard• Presteert
bovengemiddeld• Technicus
• Heeft altijd vragen• Diep betrokken,
daarom soms afwezig• Drijft op complexiteit,
ook in woorden• Hangt rond en test uit• Kan bovengemiddeld
presteren - ondermaats• Uitvinder
Slim? of hoogbegaafd?
091103 Groensmit 9
thuis
intelligentie
creativiteit motivatie
school
vrienden
Een hoogbegaafd kind is niet per se een hoogbegaafde volwassene
Wat is hoogbegaafd?
Model van
Renzulli & Mönks:
3 competenties,
3 invloedsferen.
091103 Groensmit 10
Hoogbegaafde leerlingen
• De succesvolle leerling– Perfectionistisch,risicomijdend,afhankelijk van
docent:zoekt bevestiging
• De uitdagende leerling– Corrigeert de leerkracht, competitief, slechte
zelfcontrole, stelt regels ter discussie
• De onderduikende leerling - Ontkent begaafdheid, vermijdt uitdaging, zoekt sociale
acceptatie, wisselt in vriendschappen
091103 Groensmit 11
• De drop-out– Verzuimt regelmatig,maakt taken niet af, isoleert
zichzelf,is creatief,verstoort
• De leerling met leer- of gedragsproblemen– Werkt inconsistent,presteert gemiddeld of
minder,verstoort, reageert af
• De zelfstandige leerling– Sociale vaardigheden,werkt zonder
bevestiging,ontwikkelt eigen doelen,heeft passies
Hoogbegaafde leerlingen (2)
091103 Groensmit 12
Uitspraken van leerlingen
• Ik ben hoogbegaafd, hoef dus niet te werken• Ik mag/kan docent/medeleerling niets vragen• Ik weet niet hoe het werk aan te pakken• Ik kan beter niet aan deze taak beginnen, dan
ziet niemand dat ik het niet kan• Alles is saai, waarom zou ik me uitsloven
091103 Groensmit 13
• Interesse - Geen interesse
• geconcentreerd - snel afgeleid
• taakgericht - slechte werkhouding
• perfectionist - slordig
• prestatiegericht- onderpresterend
Motivatie van (hoog)begaafde leerlingen is fragiel
091103 Groensmit 14
De leerling gaat onderpresteren
Als de leerling
• Zijn leerstijl niet kent
• vaardigheden mist
• Een star karakter heeft
• Afhankelijk is van waardering van anderen
091103 Groensmit 15
Vandaag
Deel 1
Aspecten van hoogbegaafdheid en onderpresteren.
Deel 2
Handvatten om leerlingen te motiveren en daarmee onderpresteren tegen te gaan.
091103 Groensmit 16
Herken de onderpresteerder
• Belangstelling voor iets onverwachts
• Sterk wisselende prestaties
• Zoekt ouderen op
• Zeer gevoelig
• Goed geheugen
• Mondeling beter dan schriftelijk
• Niks afmaken of slecht plannen
• Drang tot ontdekken
091103 Groensmit 17
Typen onderpresteerders
• Absolute onderpresteerders
• Relatieve onderpresteerders
091103 Groensmit 18
Onderpresteerders hebben zich gepantserd
Ik kan hetBen zelfverzekerdBen trots op mezelf
Het gevoel van steeds te falen
Maar leidt tot
MachteloosheidAfstand houdenNiet mijn schuldKwetsbaarOnverschillig
Complimenten
Ketsen af
Bij een onderpresteerder stagneert de ontwikkeling
Is moeilijk om te buigen naar
want:
Dus:
091103 Groensmit 19
Hoe leerlingen motiveren
• Als docent-In de klas
-Individueel
• Als ouders – omgang thuis
• Als school – verbetermogelijkheden bieden
091103 Groensmit 20
Denktrant leerling
• De begaafde: top down– Geef hem een tekst en hij zoekt de woorden
die hij niet kent zelf op.
• De gemiddelde en zwakke: bottom up– Wil eerst de woorden leren en daarna de
tekst lezen
091103 Groensmit 21
Hoe pakt de docent dit aan ?
• Luisteren naar de leerling (Vertrouwen opbouwen met de leerling)
• Topdown / bottom up stof aanbieden• Haalbare successen organiseren• Reflectie op eigen handelen: waarom gaat
iets goed/fout (bij leerling én docent)?• Verbetermogelijkheden bieden
091103 Groensmit 22
Waar kun je als docent aan denken ?
• Differentiëren in de klas door niveauvragen gericht te stellen: – Kennisvragen– Toepassingsvragen– Reflecterende vragen
• Opdrachten differentiëren, alleen méér werkt niet
091103 Groensmit 23
Aandachtspunten
• Maak huiswerk bewust zinvol
• Laat toetsen (deels) docentgebonden zijn
• Zoek naar motiverende opdrachten (jongens andere dan meisjes?)
• Zorg voor wederkerigheid in de klas
091103 Groensmit 24
• Besef van acceptatie
• Besef van eigen kunnen
• Intrinsieke motivatie
En minder/niet door• Extrinsieke motivatie
• Dreiging van afkeuring/angst
Motivatie neemt toe door
091103 Groensmit 25
Valkuilen voor een docent
• Leerlingen teveel ruimte geven (logboek!)
• Oplossingen voorzeggen
• Te weinig tijd nemen om te luisteren
• Belonen van vermijdingsgedrag
• Verantwoordelijkheid van de leerling overnemen
091103 Groensmit 26
Handige vragen
• Wat moet je doen om dit tot een goed einde te brengen?
• Wat maakt dat je er niet toe komt dit te doen?• Wat kun je hiervan leren?• Wat heb je nodig?• Welke actie ga je nu ondernemen? Breng een
leerling in beweging!• Wat voor mogelijkheden heb je nog meer?• Hoe zal het voor je zijn als je je doel hebt
bereikt?• Welke kwaliteiten bewonder je in mensen?
091103 Groensmit 27
Verdere tipsBij het lesgeven:• Wees enthousiast over je eigen vak• Geef leerlingen de ruimte• Bied maatwerk
Bij de begeleiding• Neem leerlingen serieus• Help ze haalbare doelen te stellen• Zet vergrootglas op wat goed gaat
091103 Groensmit 28
Tips voor ouders• Prijs je kind alleen voor iets dat bereikt is na zijn/haar eigen inspanning
• Stimuleer je kind met ervaringen buiten de school (stof)
• Stimuleer je kind alles uit school te halen wat mogelijk is
• Wees trots op zijn/haar inzet en niet alleen op het resultaat
091103 Groensmit 29
091103 Groensmit 30
Omgaan met begaafdheid binnen school
Bevorder:
•Differentiatie binnen de klas
•Individuele benadering
•Keuzeprogramma’s
•Vrijheid binnen grenzen
•Stimuleer uitblinken in één vak
091103 Groensmit 31
Wat willen we dat een leerling heeft bereikt als hij de school
verlaat?
091103 Groensmit 32
Schoolloopbaan
enthousiasme twijfel realisme vertrouwen overtuigingenthousiasme twijfel realisme vertrouwen overtuiging
091103 Groensmit 33
Méér weten?
InhoudVisie
Signaleren en selectie
Verbreden
POP
TOP
Bijlagen
www.stichtinglerenmotiveren.nl
Top Related