Alsmijn kleuter dehulstbessen vandekerstversiering opeet,kanhij dandoodgaan?Netalsmaretakenpoinsettia (kerst-

ster) vindenwehulstmooimaar zijnweerbangvooromdatwedenkendathijgiftig is. Tochblijktuit studiesdathulst,net als zijn tweekerstgenoten,niet zododelijk is alswordtbeweerd.Debessenbevatteneenalkaloïdedie aancafeïneverwant is en irritatie kanveroorzaken,maar eendodelijkedosis isweinigwaar-schijnlijk. Volgenseen studie vanhetChildren’sHospital inPittsburgh isblootstellingaanplantendevierdemeest couranteoorzaakvanvergifti-ging indeVS.Hulst staat inde top5vandevergiftigingendoorplanten.Onderzoekers vandeUniversiteit van

Rochesterhebben 103gevallenvanver-giftigingdoor toxischebessen ineenperiodevan twee jaaronderde loepgenomen.Hetgingaltijdomkinderendie zesofminderbessenhulst, taxusofnachtschadehaddengegeten.Kinderendie ipecachaddengekregen (eenbraak-middel),moestenovergeven, kregendiarree enwaren suf. Kinderendiegewoongoed indegatenwarengehou-den,haddendaar allemaalgeen lastvan,watdoet vermoedendatde symp-tomendie aanhulst enanderebessenworden toegeschreveneigenlijkdooripecacwordenveroorzaakt. Alsuwkindperongelukhulstbesseneet, raadpleegtuvolgensdewetenschappersbest eenantigifcentrum.Maarhet isdusniet zogevaarlijk als veelmensendenken.

Waaromwordt eenzwarte kreeft rood alsje hemkookt?EenEngelsonderzoekuit 2002heeft

dekleurveranderingopeenmoleculairniveauverklaard. Andere studies sugge-rerendatdemanierwaarophet rodepigment, astaxanthine, verborgenblijfttotdekreeft verhitwordt, indegenees-kundegebruikt zoukunnenwordenommedicijnenaf tegeven. Vrijeastaxanthine lijkt roodof oranjeomdathetblauw lichtopslorpt.Onderzoekershebbenmet zwakke

röntgenstralenontdektdatdekleur inde schaal vaneen levendekreeft gemas-keerdwordtomdat eiwittenhetpig-ment vasthouden:dat verandertdelichtopslorpendeeigenschappenengeeftdekreeft eengespikkeldedonkerekleur.Onder invloedvanwarmteveranderthet eiwit vanvorm, zodat zijn sub-delenhetpigmentloslatenende

rodekleur verschijnt. Astaxanthinekomtvoor inveel zeedieren, zoals gar-naal envis.Het is ookverantwoordelijkvoorde rozekleur van flamingo’s, diezichmetpigmentrijke schaaldierenvoe-den.Het is eenheel actief antioxidant.

Wat is de beste remedietegen slaperigheid:eendutje doenofkoffie drinken?Opdegroteuittochtnaarde skipistes

wordenveel chauffeurs slaperig en stop-penzevoor eendutjeof eenkopkoffie.Debesteoplossingzouechter eencom-binatie vande tweekunnenzijn,maarniet indevolgordedielogisch lijkt.Slaapexperts radenmeest-

al aanomgeenkoffieofandere stimulerendemiddelen tegebruikenvooru rust, omdat cafeï-nede slaap stoort. Studiesvan slaperige chauffeursvergelijkendaarommeestalhetopkikkeren-deeffect vaneendutjemetdat vaneenkopkoffie.Onderzoekershebbenvastgestelddat eendutje van 15 tot 30minutendealertheidenhet rijvermogenverbetert,maar volgensdemeeste studies is cafeï-nenet iets effectiever.Maarnuhebbenslaaponderzoekers in

Engelandontdektdat eenkopkoffiedrinkenenonmiddellijkdaarna 15minuten slapennogbeter is. Toenzeproefpersonenmeteen slaaptekort inrijsimulators testten, steldenzevastdateen ‘cafeïnedutje’ effectieverwasomderijprestaties te verbeterenende slape-righeid tegen tegaandandeanderecourante technieken, zoals koude lucht,eendutje, eenpauzezonderdutjeof200milligramcafeïne (ongeveerdehoeveelheiddie ineenkopvan30clsterkekoffie zit).Demethodezouwerkenomdat een

kortdutjehelptomdehersenenvrij temakenvanadenosine, een stof die sla-perigmaakt. Cafeïneheeft echteronge-veer 20minutennodigomfysiologischeffect tehebben –hij gaatdusaanhetwerknetwanneerhetdutje voorbij is.

Ik heb eenhekel aankaters. Is het beter omdehele avondhetzelfdete drinken?Teveel alcohol isnooit eengoed idee,

maar sommigemensenbewerendathetmengenvanbier en sterkedrank,zeker indie volgorde,het allemaalnogergermaakt.Het isniethelemaal

duidelijkwaardat ideevandaankomt,maarexperts zeggendathet verbandkanhoudenmetdemanierwaaropbepaal-dealcoholischedrankenwordenver-teerd. Koolzuurhoudendedrank, zoalsbier en schuimwijn, kandemaagwandirriteren, zodatdealcohol snellerwordtopgenomen.Wiemetbierof bubbelsbegint endaarnaopwijnof het sterkerspuloverstapt, zoudus snellerdronkenworden.Maar inwerkelijkheid speelt datnau-

welijksmee, zegtDr. RoshiniRajapaksa,gastro-enteroloog inNewYork.Hetbelangrijkste is volgenshaardehoeveel-heidalcoholdie iemanddrinkt, enof erwelof nietbijwordtgegeten. Voedselvertraagtdeopnameenminimaliseertdemisselijkheid.Erbestaatnogeenandere verklaring,

zegtCarltonK. EricksonvandeUniversiteit vanTexas. “Demeestemen-sendrinkenzeldenbierna sterkedrank.Deomgekeerdevolgorde is veel gebrui-kelijker, eerstbier endaarna sterkedrank.Daaromdenkenzedatdie laatstehenmisselijkheeft gemaakt.Maarhetmengenvandrankenheeftdaarnietsmee temaken.”Dronkenschapenmis-selijkheidhangenaf vande totalehoe-veelheidalcoholdieudrinkt, niet vandecombinatie.

Is het slecht omophogehakken te lopen?Supervrouwelijknatuurlijkdie stilet-

tohakkenonder eenmooie jurk,maargoedvoor je voeten ishetniet. Bij bla-ren, likdoornsennagelproblemenkanbehandelingdooreenpedicureof eenpodoloognogsoelaasbieden,maardatgeldtniet voordeernstige complicatiesdie zichverderopkunnenvoordoen:deknieënblijkenbijhetdragenvanhak-kendegrootsteklappen tekrijgenendatkanopde langeduur tot artrose(gewrichtsslijtage) leiden.Rechtstreeksbewijsdaarvooront-

breekt, zegt Paul-Peter Tak,hoogleraarreumatologie. “Maar vrouwenhebbentweekeer zovaakartrose inhunknieënalsmannenenvaakooknogaanbeidekanten tegelijk.Datgeeft tedenken.”Omvast te stellenof datkomtdoorhetdragenvanhakken is een studienodigwaarbij tweedoorhet lotbepaaldegroe-penvrouwen jarenwordengevolgd: eengroepdiewelhakschoenendraagt eneendiedatnooitdoet. “Maardat isondoenbaaromdatdecontrole faalt”,zegt Tak. “Als eenvrouwuitgaat, zal zeniet zeggen: ikmoetplatte schoenenaandoenwant ikdoemeeaaneenstudie.”Deargumentenwordendus

noodgedwongengeleverddoordeberekeningvankrachtenopdeknieëndiemetbehulpvanvideo-opnameswordengemaakt. Zo zijn inTheLancettwee studies verschenenwaarvoorvrouwenophakkenmoestenlopenwaarnahun lichaamshou-dingwerdgeanalyseerdendeschokkenwerdengemeten.Hakken

vanvijf centimeterbleken te leiden tot23procentmeerdrukopdeknieëndanblootsvoets lopen.Opmerkelijkgenoegzorgdenbredehakkenvoormeerdrukdannaaldhakken.“Als jehakkendraagt, veranderthet

zogehetenkoppel”, legt Takuit. “Dat iseennatuurkundige termdieduidtopeengeheel vankrachten. Je enkel gaatomhoogendaardoorverandertdestandvan jeknieënwaardoorermeerkrachtopdegewrichtenwordtuitgeoe-fend. Simpelgezegd slijt het kraakbeendaardoormeer enwordthetdunner. Erkomenookkristallenvrij die eenontste-kingbevorderen.Daardoorwordtnogmeerkraakbeenafgebroken.Uiteindelijkgaandeuiteindenvandebotten langs elkaar schurenendat ispijnlijk.”Vaststaatdat eengeringehakhoogteal

tot extradrukopdeknieën leidt, zegtTak.Of diekrachten toenemennaarma-tedehakkenhoger zijnenof hetuit-maakthoevaak jeophakken loopt, isniet onderzocht, zegthij. “Maarhet isaannemelijkdathakhoogte endraag-tijd inderdaadverschilmaken.”Tegenartrose valtweinig tedoen, zegt

Tak.Oefentherapieof een injectiemetontstekingsremmerskunnendeklach-

tenverlichten, en soms is eenopera-tienodig,maarpreventie ishetallerbeste, zegthij: goed schoei-sel kiezenenniet te zwaarwor-den.Wantwie tedik is enooknoghakkendraagt, krijgtnoggrotereklappenopdeknieën

te verduren. (NYT/VK)

EUREKA?!

LOOKALIKE onder de microscoop=

IJZER Carbonylijzerpoeder (CIP), wordt gebruikt bij de behandeling van bloedarmoede. Het mag niet ingenomen wor-den zonder consultatie van de arts of apotheker, want carbonylijzerpoeder kan de absorptie verminderen van anderegeneesmiddelen. Dit fijne poeder wordt sinds 85 jaar geproduceerd door BASF en gebruikt in verschillende sectoren.Naast een voedingssupplement is het ook van nut bij hetmaken van diamantboren,microgolfovens enmagnetische inkt.

DRUIF Blauwedruivenbehorengrossomodo tot twee families: deVitis vinifera (dewijndruif) en deVitis labrusca (tafel-druif, druivensap).De tafeldruif bevat vitamines enmineralen: vitamineC, Eenvitamines vandeB-groep,maarookmine-ralen zoals koper, ijzer enmagnesium.Menvindt ook anti-oxidanten terug: resveratrol, flavonoïden. Doordegrotere aan-wezigheid van gekleurde bestanddelen is het antioxidatief potentieel van de blauwe druif sterker dan bij de witte.

FOTO

’SSCIENCEPHOTO

LIBRARY/SHUTTERSTO

CK

Ook een vraag? Mail naar wetenschap@demorgen.be

Veruitdemeestegoedevoor-nemensdiemetNieuwjaarwordenuitgesproken,hebbenbetrekkingopgezonder leven.Miljoenenmensennemenzichopnieuwvoor te stoppenmetroken,meer tebewegen,min-der te eten.Helaas: vanwie zichvoorneemt te stoppenmetrokenhoudt volgensdeStichtingVolksgezondheidenRoken (Stivoro) 12procenthetvol. Vandeafvallersweegt zelfs

eenontmoedigende95pro-centweer evenveel of zelfsmeer.Uit onderzoekblijktdatdemeestemensenvijf jaar ach-tereenhetzelfdegoedevoorne-menhebbenvoor ze inhunopzet slagen.Datheeftnietper semet

gebrekaanwilskracht temaken,meenthoogleraargezondheidspsychologieDenisedeRidder. “Demens is

geen thermo-

staat”, zegt ze: het contrast tus-senwensenwerkelijkheid isnietmeteenvoldoendeomactieuit te lokken.Wilskrachtvergt energie endie isnietonuitputtelijk, aldusDeRidder.Daarbij komtdatgezondheids-doelenperdefinitie ‘verredoe-len’ zijn. “Ongezondheiddreigtpasop lange termijn,het ismoeilijkomvoor jegezond-heid ietsna te latenwaarvan jenude lol ondervindt.”Hetkanhelpenomzoveel

mogelijk familie envriendenvan jegoedevoornemensopdehoogte te stellen. Anderegou-den tips: een stappenplanmaken, voornemensoppapier-tjes schrijvenendieoveralneerleggen, geenongezondetenof sigaretten inhuishalen, verleidelijke situatiesvermijdeneneenafscheidsri-

tueelbedenken (het laatstepakje sigarettenbegravenbij-voorbeeld).DeRidder raadtmensendie

willenafvallenaanzichnietmeteenalles teontzeggen. Eenzerotolerancebeleidheeft alsgevolgdat eenkleingebakje alwordtgezienals een tekenvanmislukking.Datkan leiden totdoorslaan, indeAmerikaansevakliteratuurookwelomschre-venalshetwhat-the-hell-effect.Onderzoekmoet aantonenof

haarhypothese juist is.Mensendiewillenafvallenwordtgevraagdbij tehoudenhoevaakze inverleidingwordengebracht enhoezedaarop rea-geren.Met experimentenwilDeRidderbeoordelenof hetzinheeftmensengedoseerdaanhunverlangennaar lek-kers te laten toegeven. (EDV)

Heeft het zin omgoede voornemens temaken?VRAAGVAN DEWEEK

WETENSCHAP56 ZATERDAG 17 DECEMBER 2011 DE MORGEN WETENSCHAP 57ZATERDAG 17 DECEMBER 2011DE MORGEN

In uw rIn uw recentsteecentste boek,boek, BadBadIdeas?Ideas?, w, wees u op deees u op de

dubbelzinnigheid van de wetedubbelzinnigheid van de wetenschnschapapdie zowdie zowel positieveel positieve als negals negatieveatievegevgevolgolgen heefen heeft. De industt. De industrialiseringrialiseringhad bihad bijvjvoorbeeld de opwaroorbeeld de opwarming vanming vanhet klimaat als neghet klimaat als negatief effatief effect. Hoeect. Hoelos je dit positief op?los je dit positief op?“Eerst en vooral dienenwede industria-

lisering te waarderen voor hetgeen zeons gebracht heeft: welvaart en een lan-ger, gezonder en vooral ook gelukkigerleven. Onrechtstreeks heeft de industria-lisering ook geleid tot een humanerbestaan, waar mensenrechten een rolspelen en kinderarbeid ondenkbaar isgeworden. Maar we mogen inderdaadniet blind zijn voor de negatieve gevol-gen ervan, en in die zin is dit een mooivoorbeeld van wat ik bedoel. Ook hiermogen we onze verantwoordelijkheidniet uit de weg gaan, zonder evenwel infundamentalistisch vaarwater terecht tekomen.“Als ik één soort wetenschapper haat is

het de fundamentalist die overdrevengevolgen trekt uit onze klimaatverande-ring of die deze verandering gewoonwegontkent. We moeten toegeven dat deaarde met een probleem zit en dat ditdoor onsmensen veroorzaakt is.“Wetenschappelijk fundamentalisme

is een teken van gebrek aan rationaliteiten in die zin is het niet beter dan islam-fundamentalisme. Ook dat aanvaardtgeen rationele kijk op de wereld. Ik bennet zo kwaad omwille van de beweringdat de wetenschap niets waard is omdatzij in strijd is met het geloof als dat hetgeloof in God onwetenschappelijk zouzijn, zoals Richard Dawkins bijvoorbeeldbeweert. Die man heeft de wetenschapecht geen dienst bewezen met zijn boekThe God Delusion. Het idee dat jij of ikonszelf iets wijsmaken omdat we in Godgeloven is heel erg arrogant. Je zou duskunnen zeggen dat fundamentalismetot arrogantie leidt, arrogantie tot onwe-tendheid en onwetendheid op haarbeurt tot geweld.”

Maar ziMaar zijn wetejn wetenschnschap en gap en geloof daneloof danggeen tegeeen tegengngestestelden?elden?“Zijn de negende van Beethoven en

wetenschap tegengestelden, of een misvan Bach? Toch niet echt? Die muziekberoert ons gemoed, en dat is een anderdeel van onze persoonlijkheid dan onsintellect.“Wanneer we naar Bach luisteren den-

kenweniet aan dewiskunde en de logicadie in zijn muziek zitten, maar wel aanhet artistieke ervan. We gaan toch nietbeweren dat Bach daarom kwaadaardigis? Hetzelfde geldt voor religie. Die kankwaadaardig zijn, dat is juist, net zoals dewetenschap. Maar dat is uitzonderlijk,want over het algemeen heeft religie inhet verleden bijgedragen tot het ont-staan van een humanere en mooierewereld. Die mis van Bach is daar trou-wens eenmooi voorbeeld van, want zon-der christelijke theologie was die nietgecomponeerd.”

Oké, maar er is wOké, maar er is wel een verscel een verschil. Dehil. Demuziek van Bacmuziek van Bach is gh is geen reeen reden omden omin de VS de evin de VS de evolutietolutietheorie uit deheorie uit delessen biologie telessen biologie te bannen.bannen. Het gHet geloofeloofis dat wis dat wel.el.“Dat is inderdaad niet goed te praten,

alleen denk ik niet dat je daar iets aandoet door een arrogant boek te schrijvenwaarin je gelovigen uitscheldt voor

debielen, zoals Dawkins gedaan heeft. Zopolariseer je de discussie alleen maar.Dawkins heeft het over de wetenschapalsof zij dewaarheid zou zijn,maar dat isze niet. Hoe meer we leren over het uni-versum, hoe meer we gaan beseffen datwe in feite niet zo veel weten. Neem nuhetHiggs-bosonvandaarnet.Hoekandit

deeltje massa verlenen aan alle andere?Dat is volstrekt onbegrijpelijk voor ons,net zoals het grootste deel van de kwan-tumfysica, trouwens.“Wanneer we de prachtige foto’s geno-

men door de Hubble-telescoop bekijken,zienwe in feite eenuitvergroting van eenheel klein deeltje van het heelal, slechts

een fractie van een graad van het geheel,en toch zien we honderden kleine wittevlekjes. Die zijn allemaal dertien en eenhalf miljard lichtjaar van ons verwijderd,en wat het helemaal te gek maakt is datdie witte vlekjes geen sterren zijn, maarwel melkwegen, die elk tien miljoen ofzelfs meer sterren bevatten. Op dat

moment besef je dat de wetenschap onsnooit het enige antwoord op al onze vra-gen zal kunnen geven.“De wetenschap is dus niet de waar-

heid, omdat die niet bestaat. Het is eenversie van de waarheid, een heel belang-rijke, een die ik door dik en dun zal steu-nen en uitdragen, maar het is ookbelangrijk te beseffen dat er in een men-senlevenmeer is dan dat.”

Hoezo, de weteHoezo, de wetenschnschap vertap vertelt deelt dewaarheid niet? Wwaarheid niet? Wanneer ik een stanneer ik een steeneendoor het rdoor het raam gooi, valt die tochaam gooi, valt die tochiederiedere ke keer weer weer naar beneden?eer naar beneden?“Dat is een waarheid, natuurlijk, maar

dat bedoel ik niet. Jij geeft gewoon eentriviaal voorbeeld, terwijl ik het over hetconcept wetenschap heb. Kijk naar deheikele wetenschappelijke vragen vannu. Natuurlijk kunnen we zeggen dat deevolutietheorie wetenschappelijk bewe-zen is, maar breng me eens een bioloogdie de evolutie van de cel kan uitleggen –allicht het belangrijkste evolutionairemoment uit de geschiedenis.“Je zult vermogenzoeken.Net zo ver als

naar de neuroloog die het bewustzijnkan verklaren, of naar de kosmoloog dieuitsluitsel kan geven over de vraag of weaan het expanderen zijn naar en anderuniversum. En nog zo eentje: wat is don-kere materie? Natuurlijk neemt hetinzicht van de wetenschap toe, maar uitervaring weten we dat iedere nieuwekennis ook nieuwe vragen oproept. Endat is ook fantastisch natuurlijk, begrijpme niet verkeerd.“Het probleem is dat mensen niet hou-

den van onzekerheid. Vandaar Dawkins’arrogantie – tegelijk ook de reden voorzijn succes. Hij wil zekerheid leveren ineen onzekere wereld, want wetenschapen religie zijnmanierenommet onze on-zekerheid om te springen. Wanneer weonzeker zijn over de wereld, onderzoe-ken we die op wetenschappelijke wijze,en wanneer we onzeker zijn over onzepersoonlijke existentie geloven we wel-licht in God.“Maar één ding is zeker: onzekerheid is

veel beter dan zekerheid, want wie zekeris over de waarheid te beschikken is eengevaar voor zijnmedemens.”

LordWinston reikt Vlaamse Scriptieprijs uitvervolgvanp. 55

Michiel Claes: draadloos opladenMichiel (master handels-ingenieur, UniversiteitAntwerpen) stelde vast dat

momenteel de beste laadtechniek voorelektrische wagens de oplaadpaal is. Hijvergeleek hiervoor de oplaadpaal metbatterijwisselstations en draadloosopladen. Deze verschillende oplaad-systemen werden vanuit verschillendeoogpunten vergeleken: technisch,financieel en strategisch.Technisch gezien is het mogelijk met

alledrie de systemen de batterijen vanelektrische voertuigen te laden. Voorheteconomische luik werd een modelontworpendatde interneopbrengstvoetberekent. Tot slot scoorden experts deverschillendeoplaadtechniekenvolgenseen set van strategische criteria. Deoplaadpaal scoorde voor deze driefactorenmomenteel het beste.“Tijdens het eerste half jaar van mijn

thesis was ik op Erasmus in Frankrijk.Persoonlijk afspreken met mijn promo-tor in Antwerpen was dus niet vanzelf-sprekend. Een heen-en-terugrit Nantes–Antwerpen–Nantes moest soelaas bie-den, maar door stakingen van de Fransespoorwegen lag dit niet voor de hand.”

Zoeken naar schroot

Sinds oktober werkt Michiel als salesmanager refining services - recyclablesop de Precious Metal Refinery afdelingvan Umicore. Umicore is een leidingge-vend bedrijf op het vlak van recyclagevan elektronisch afval en autokatalysa-toren. De waardevolle metalen wordenuit het afval gehaald en kunnen her-bruiktworden.Michiel is verantwoorde-lijk voor het zoeken van elektronischschroot in Noord-Europa en Noord-Amerika.

Mieke Van Bockstal: kankerindicatorMieke (master geneeskunde,UGent) vond een eiwit in hetgezonde weefsel rondom

borstkankergezwellen in een vroeg stadi-um, dat voorspelt of vrouwen met zulkegezwellenzullenhervallenof niet.Omwillevan het risico op het ontwikkelen van eeninvasieve kanker, bestaat de behandelingvan een lokale borstkankeruit hetwegsnij-denvanhethelegezwel. Tochzaléénopvijfvrouwen hervallen. Bij herval kan hetopnieuw om een lokale borstkanker gaan,maar in de helft van de gevallen gaat hetom een invasieve borstkanker, met risicoop levensbedreigendeuitzaaiingen.Momenteel is het nog steeds niet evident

tevoorspellenwelkevrouwzalhervallen. Inditonderzoekwerdgefocustophetweefselrondborstkankerineenvroegstadium,omeen voorspellendemerker te identificeren.Deze werd gevonden: wanneer het eiwitdecorine veel voorkomt, gaat het waar-

schijnlijk om een niet-invasieve kanker.Komtheteiwitweinigvoor,danishetwaar-schijnlijk wel een invasiekanker en ischemo- en radiotherapie aangewezen.

Scherven brengen geluk

“Tijdenshetwerkinhet labohebikopeendag een dertigtal glazen plaatjes laten val-len, die uiteraard in scherven op de vloereindigden”, zegt Mieke. Op deze glazenplaatjes lagen flinterdunneweefselsneden,klaar voor een chemische behandeling diezou toelaten de hoeveelheid decorine teevalueren in het weefsel. Een maand laterbleek dat juist decorine een veelbelovendediagnostische merker was voor de bestu-deerdevroegevormvanborstkanker”Momenteel isMiekewerkzaamals docto-

raatsstudenteopdeafdelingpathologischeanatomie vanhet UZGent, waar zij aan hetvervolgonderzoekwerkt.

Frederik Leys:microvliegtuig

Frederik (master ingenieurs-wetenschappen, KU Leuven) maakte voorzijn masterscriptie een microvliegtuigjemet flappende vleugels, die net zoals devleugels van een rosse kolibrie bewegen.Voor kleine vleugelafmetingen is dezemanier van vliegen veel efficiënter danvliegen met vaste vleugels of zoals heli-kopters.Tot nu toe ontwierp geen enkele onder-

zoeker een vliegtuigje dat de complexevliegbeweging van de rosse kolibrie konnabootsen. De KuLibrie is dus een echteinnovatie. De bedoeling is omdeKuLibriein de toekomst onder meer uit te rustenmet een camera. Dankzij beeldherken-ning zal hij dan probleemloos en auto-noom in gebouwen of grotten en tussende bomen van een bos kunnen vliegen.

Van kolibrie naar KuLibrie

Het literatuuronderzoek voor zijn scrip-tie deed Frederik voornamelijk in India,waar hij een half jaar doorbracht in hetkader van een Erasmus Mundus uitwisse-ling. Op reis door het land kwam hij ophet idee voor de vleugelaandrijving vande KuLibrie: een noksysteem, de zoge-naamdepitchnok. Een conceptdatuitein-delijk cruciaal zou blijken voor deKuLibrie. “Het was in een minibusje tij-dens een busrit van Chennai naarKanyakumari dat ik op het idee van depitchnok kwam. Kanyakumari, eenbelangrijk hindoeïstisch bedevaartsoorten het meest zuidelijke punt van India,was de bestemming van een vierdaagsetrip die ik samen met enkele andereErasmussers had uitgestippeld. Het avon-tuurlijke rijgedrag van onze chauffeurhieldons ’snachtswakker.Hetwas tijdenséén van die nachten in het minibusje datik op de oplossing vanhet pitchprobleemkwam…” Na zijn afstuderen werktFrederik aan de KU Leuven aan een robot-project. Volgend jaar wil hij doctorerenover de aerodynamische verschijnselendie optreden rond flappende vleugels.

Giselle Nath: kleine man in WOIGiselle Nath (master

geschiedenis, UGent) onder-zocht hoe gewone mensen

tijdensde eerstewereldoorlog inAartrijkeenGentdevoedselbedelingendeextremehonger ervoeren.Onder invloed van denkers als James

Scott enMichel Foucault hebben historicitegenwoordig veel meer aandacht voorhet dagelijkse leven. Toch bestaan er nogweinig lokale studies over deWOI die nietde stemmen van pastoors of notabelennapraten. Giselle Nath confronteerde de“officiële” bronnen van politie en bestuurmet informatie uit volksliedjes, spotpren-ten, dagboekenenkranten.“Serendipiteit was erg belangrijk tijdens

mijn scriptie”, zegt Giselle. “Tijdens mijnstagemoest ikeenboekoverregimentsge-schiedenis opzoeken in het In FlandersFields Museum. Ik zat al terug op mijnstoel toen ik merkte dat ik uit verstrooid-heid een ander boek had uitgehaald. Dat

bleek eenpareltje vaneendagboek te zijn,een soort van ‘man bijt hond-reportage’avant la lettre. Het is een vanmijn belang-rijkstebronnengeworden.

Vondst in de rosse buurt

“Ik heb ontelbare uren tevergeefs door-gebracht in stoffige en koude archieven.Zoging ik inmeiookzonderveel verwach-tingen naar het Oost-Vlaams provinciear-chief, toevallig vlakbij de rosse buurt aanhet Zuid. Daar vond ik enkele ongeklas-seerde mappen uit het privéarchief vaneen ambtenaar, met daarin petities,inspectieverslagen en interne, vernieti-gende rapporten – en dat vlak voor dedeadline vande scriptie. Als je een scriptieschrijft over wie niet rijk of machtig is,overwiehongerheeftof ombijstandmoetsmeken, moet je afwijken van de bewan-delde paden. Maar ik vond het honderdprocentdemoeitewaard.”

Susan van Hooren: lust bij dementieSusan (master seksuologie,KU Leuven) deed onderzoeknaar seksueel ontremd

gedrag bij demente bejaarden. Met ditonderzoekwil ze het taboe dat rust op hetthemadoorbreken, omde dienstverleningte optimaliseren. Ze onderzocht 56patiëntendie verbleven in een rusthuis. Deverzorgendenwerdenondervraagdoverdegedragsproblemen van de bewoners metdementie en ook werd een uitgebreidinterview afgenomen over het seksuelegedrag van de patiënt. De resultaten lietenzien dat bij een derde van deze patiëntensprakewasvaneenbreedscalaaanseksuelegedragingen. Dit gedrag kwamzowel voorbijmannenalsvrouwen.

Twinkelende oogjes

Dementebejaardenhebbensomseenver-hoogd seksueel verlangen. Om aan dit ver-langen tegemoet te komen, schakelt het

rusthuis af en toe een gespecialiseerdeprostituee in. Toen Susan een patiënt ginginterviewengebeurdedit: “Toenhijmij zagspronghijdirectopvanzijnstoel.Zijnogentwinkelden en zijn gezicht glunderde. Hijvroeg: ‘Is ze dat?’ Hij verwarde mij met deexpertdie zoukomen!Gelukkigmaaktedehulpverlener duidelijk dat ik niet van diéinstantiewas.Hetglunderendegezichtvandepatiënt veranderdemeteen.”Susan werkt bij de Open Universiteit als

universitairdocentaande faculteitpsycho-logie. Daarnaast diagnosticeert en behan-delt zij mensen met seksuele disfuncties.De master seksuologie begon Susan uitpure interesse en honger naar kennis. Zewilde graag het fijne weten van dit onder-werp en dat op academisch niveau. Descriptie was voor Susan de kers op de taart,omdat ze hierin een eigen idee helemaalkonuitwerken.Ookgaf dithaardekansomonderwerpen waarin ze geïnteresseerd is,bij elkaar te voegen.

■ Robert Winston: ‘Wetenschappelijk fundamentalisme is een teken van gebrekaan rationaliteit, en in die zin is het niet beter dan islamfundamentalisme.’

HetwerkvanShakespeareenBaudelairezegtveelmeeroverwathetbetekentommenstezijndanonsgenoom F

OTO

PHILIP

PHISK

Devijf genomineerdenvoorde scriptieprijs