Stichting School en Veiligheid/PPSI Zwarte Woud 2, 3524 SJ Utrecht tel.: 030 - 28 56 616 (schooldagen van 9.00 tot 13.00 uur) e-mail: helpdesk@schoolenveiligheid.nl website: www.schoolenveiligheid.nl/ www.ppsi.nl

Versie januari 2015

Klachten over sociale media (vo)

In dit informatieblad voor

vertrouwenspersonen in het

voortgezet onderwijs leest u met

welke klachten over misbruik van

sociale media u te maken kunt

krijgen.

Er wordt antwoord gegeven op de

vragen:

Hoe ga ik om met een klacht

met over misbruik van sociale

media?

Welk online gedrag is

strafbaar?

Wat kan ik doen om klachten

en ongewenst gedrag via

sociale media te voorkomen?

Een middelbare school in Lisse heeft een

leraar maatschappijleer ontslagen naar

aanleiding van anti-islamitische berichten

die de man via Twitter had verspreid.

Bron: Leidsch Dagblad 24-05-2012

Klachten Scholen krijgen in toenemende mate te maken met ongewenst gedrag en

klachten over misbruik van sociale media en smartphones . Het is niet

ongebruikelijk dat dergelijke klachten eindigen bij een klachtencommissie

of zelfs bij justitie. Vaak gaat het om ongewenst gedrag van leerlingen

waarbij een andere leerling het slachtoffer is:

Pesten via treitersites, pestapps of via sociale netwerken zoals Facebook en Instagram.

Dreigberichten versturen. Ongewenste beelden van medeleerlingen maken, online plaatsen

of verspreiden via sociale media en smartphones. Bangalijsten maken en online zetten. Het maken van een nepaccount of hacken van bestaand account.

Zie informatieblad Reputatieschade door sociale media.

Maar ook docenten maken zich schuldig aan grensoverschrijdend online

gedrag door bijvoorbeeld verregaande (seksuele) digitale contacten te

onderhouden met leerlingen, zich ongenuanceerd uit te laten via sociale

media of zich ongewenst te profileren op internet.

Stichting School en Veiligheid/PPSI Zwarte Woud 2, 3524 SJ Utrecht tel.: 030 - 28 56 616 (schooldagen van 9.00 tot 13.00 uur) e-mail: helpdesk@schoolenveiligheid.nl website: www.schoolenveiligheid.nl/ www.ppsi.nl

Versie januari 2015

Een docent deed aangifte van

identiteitsroof nadat hij ontdekte dat er

een Twitter-account bestond onder zijn

naam waarop hij er 'erg weinig flatteus'

overkwam. Twee leerlingen van school

zijn aangehouden.

Bron: Eindhovens Dagblad 06-06-2012

Bron: Eindhovens Dagblad 06-06-2012

Bron: YouTube

Leerlingen, ouders en personeel kunnen met klachten over misbruik of ongewenst gedrag via sociale media terecht

bij de vertrouwenspersoon. U bent verantwoordelijk voor het adequaat op de rails zetten van de

klachtbehandeling. U zorgt voor de eerste opvang van de klager en begeleidt deze in het verdere verloop van het

klachttraject.

Eerste opvang en gesprek

Tijdens het eerste gesprek met de klager luistert u aandachtig naar het verhaal van de klager en neemt u de klacht

serieus. Als bekend is wie verantwoordelijk is voor het ongewenste gedrag (er is dan een aangeklaagde) kunt u de

klager wijzen op de vervolgstappen die er zijn om de klacht op te lossen:

Gesprek met de aangeklaagde(n) en diens ouders.

Gesprek met de betrokkenen en de leerkracht.

Bemiddeling.

Hoor- en wederhoor door de schoolleiding of het bestuur.

Klachtbehandeling via de klachtencommissie.

Aangifte in geval van strafbare feiten.

Vervolgtraject

U vraagt de klager welke vervolgstap hij of zij wenst en zo nodig adviseert u de klager daarbij. U stemt met de

klager af wat uw rol in de verdere procedure zal zijn en begeleid indien gewenst de klager in het gekozen

vervolgtraject. Wijs de klager op de mogelijkheid tot begeleiding door een externe vertrouwenspersoon.

Klachtbehandeling

Onderwijsmedewerkers zijn ook slachtoffer van ongewenst online

gedrag van leerlingen. Bij cyberbaiting worden leerkrachten online

en via sociale media voor schut gezet. Leerlingen dagen hun

leerkrachten uit en filmen stiekem de reactie waarbij de leerkracht in

bijvoorbeeld in woede uitbarst. Het filmpje wordt via sociale media

gedeeld of op YouTube gezet. Ook komt het voor dat accounts van

leerkrachten worden gehackt waarbij ongewenste berichten of foto’s

uit hun naam worden geplaatst door leerlingen. Behalve mikput van

spot worden docenten ook bedreigd via sociale media of finaal

‘afgemaakt’ op docenten ratingsites.

Uit de praktijk blijkt dat personeel niet snel aanklopt bij de

vertrouwenspersoon als ze slachtoffer zijn van ongewenste uitingen

via sociale media. Uit schaamte omdat het bijvoorbeeld gênante

filmpjes betreft waarbij ze geen controle blijken te hebben over de

klas. Of uit angst niet gesteund te worden door de schoolleiding. Zorg

daarom dat personeel de weg naar u weet te vinden in het geval u

ook bent aangesteld voor personeel.

Tekst

Stichting School en Veiligheid/PPSI Zwarte Woud 2, 3524 SJ Utrecht tel.: 030 - 28 56 616 (schooldagen van 9.00 tot 13.00 uur) e-mail: helpdesk@schoolenveiligheid.nl website: www.schoolenveiligheid.nl/ www.ppsi.nl

Versie januari 2015

Bron: Kennisnet

Download de folder van de

politie

Download de gratis EHBK-kaart

Eerste Hulp Bij Klachten voor de

vertrouwenspersoon

Is onduidelijk wie de dader is, dan kan de dader mogelijk met behulp van

anderen (politie, systeembeheerder, provider) worden opgespoord. Vraag bij

de klager na of dit gewenst is. Ontbreekt de aangeklaagde dan beperkt de

eerste opvang van de klager zich tot het adviseren in het nemen van

praktische maatregelen en verwijzing naar hulpinstanties en websites zoals

Helpwanted.nl , Meldknop.nl en vraaghetdepolitie.nl.

Praktische maatregelen

Vraag wat de getroffen leerling nodig heeft om weer veilig naar school te

kunnen. Wil de leerling dat er in de klas over het misbruik (bijvoorbeeld

pesten) wordt gesproken? Wil de leerling altijd vergezeld van een vriend(in) de

school/klas binnenkomen? Als vertrouwenspersoon kunt u bewerkstellingen

dat de gewenste praktische maatregelen genomen worden. U bespreekt dit

met de schoolleiding en/of de groepsleerkracht en houdt vinger aan de pols of

de gewenste maatregelen worden nageleefd. Geef de klager ook praktische

adviezen zoals:

Strafbare feiten

Contacten blokkeren of verwijderen. Betreffende sociale media verlaten of account opheffen. Bewijsmateriaal opslaan (screenshots, berichtengeschiedenis, foto’s, filmpjes)

Deze zijn nodig om eventueel de dader te kunnen achterhalen en dienen als bewijs in geval er aangifte wordt gedaan.

Nazorg

U blijft in contact met de getroffen leerling en zijn/haar ouders om na te gaan of de afgesproken maatregelen

genomen zijn en of de veiligheid van de leerling daarmee is gewaarborgd. Als de ouders ontevreden zijn en de school

geen actie onderneemt dan wijst u hen op de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij de klachtencommissie.

In sommige gevallen is het online gedrag van leerlingen strafbaar, zoals

bijvoorbeeld sexting, een naaktfoto ongevraagd online plaatsen of

verspreiden via sociale media of iemand met de dood bedreigen. Een

beschrijving van online strafbaar gedrag vindt u in de folder van de politie

Pingen, whappen, tweeten, taggen en liken…

Indien er op school een protocol is over het omgaan met strafbare feiten volgt

u deze. Het is raadzaam in geval van strafbare feiten te overleggen met de

politie. Zij kunnen beoordelen of het zinvol is om aangifte te doen. De politie

adviseert en kan helpen bij het eventueel laten verwijderen van ongewenst

beeldmateriaal of het opsporen van mogelijke daders. Ook geven zij graag

voorlichting op scholen over online gedrag om leerlingen bewust te maken van

hun gedrag en de gevolgen voor anderen en hen te wijzen op strafbaar

gedrag.

Stichting School en Veiligheid/PPSI Zwarte Woud 2, 3524 SJ Utrecht tel.: 030 - 28 56 616 (schooldagen van 9.00 tot 13.00 uur) e-mail: helpdesk@schoolenveiligheid.nl website: www.schoolenveiligheid.nl/ www.ppsi.nl

Versie januari 2015

Personeel kan zich eveneens schuldig maken aan strafbaar online gedrag zoals bijvoorbeeld grooming. Op het

moment dat een medewerker van de school erotisch getint digitaal contact heeft met een minderjarige leerling

treedt de Wet Bestrijding Seksueel geweld en seksuele intimidatie in het onderwijs in werking. Medewerkers in

dienst van de onderwijsinstelling, die hiervan weet hebben of slechts een vermoeden, zijn volgens deze wet

verplicht hiervan melding te maken bij het bevoegd gezag. Dit geldt ook voor de interne vertrouwenspersoon.

Vervolgens doet het bestuur, na overleg met de vertrouwensinspecteur, al dan niet aangifte bij de politie. Een

externe vertrouwenspersoon is niet in dienst van de onderwijsinstelling en is niet wettelijk verplicht melding te

doen, maar kan even goed besluiten om het schoolbestuur te informeren.

U heeft als interne vertrouwenspersoon een wettelijke meldplicht indien u een klacht krijgt of een vermoeden

heeft van seksueel (digitaal) contact tussen een leerkracht en een minderjarige leerling. U bent net als iedere

andere medewerker van school verplicht dit te melden bij het bevoegd gezag conform de Wet Bestrijding Seksueel

geweld en seksuele intimidatie in het onderwijs, ook wel de Meld- en aangifteplicht genoemd. Vervolgens doet

het bestuur in overleg met de vertrouwensinspecteur, al dan niet aangifte bij de politie. Een externe

vertrouwenspersoon is niet in dienst van de onderwijsinstelling en is niet wettelijk verplicht melding te doen, maar

kan de klager stimuleren aangifte te doen.

Informatie en advies Heeft u nog vragen over dit onderwerp of wilt u advies dan kunt u contact opnemen met de helpdesk:

Tel: 030-2856616, E-mail: helpdesk@schoolenveiligheid.nl

Voor meer informatie kunt u de volgende websites bezoeken:

www.ppsi.nl Website met praktische informatie en downloads voor vertrouwenspersonen

www.schoolenveiligheid.nl Website voor onderwijsprofessionals

www.digitaalpesten.nl Website voor kinderen en leerkrachten met informatie en tips over pesten

Preventie

Als vertrouwenspersoon heeft u naast klachtbehandeling ook een preventieve taak gericht op het verminderen

van ongewenst gedrag en het voorkomen van klachten. Bij het organiseren van preventieve activiteiten zoekt u

samenwerking met docenten, mentoren en schoolleiding. Denk daarbij aan:

Voorlichting geven aan leerlingen en ouders over veilig en correct gebruik van mobieltjes, sociale media en internet en over strafbaar vormen van online gedrag (via lessen, toneelvoorstelling, film, infoavond)

Regels en afspraken maken met leerlingen over gebruik van sociale media en smartphones (Tip: gebruik het leerlingenspel uit Gedragen Gedrag. Verkrijgbaar via www.ppsi.nl)

Met het team in gesprek te gaan en afspraken te maken over acceptabel en onacceptabel gedrag van medewerkers via sociale media (Tip: speel het spel Gedragen Gedrag verkrijgbaar via www.ppsi.nl)

Beleidsadvies

Zorg dat u bekend bent met de bestaande schoolprotocollen inzake het gebruik van en sociale media en

smartphones. Als beleid op papier ontbreekt dan kunt u de directie hierin adviseren.

Voorlichting

Geef voorlichting over uw functie op school zodat ouders, leerlingen en personeel weten waarvoor u bent

aangesteld en hoe ze bij u terecht kunnen. Denk daarbij aan:

Het ophangen van posters in de school (zie www.ppsi.nl voor gratis voorlichtingsposters). Uzelf voorstellen in de (mentor)klassen. Aanwezig zijn op informatie/ouderavonden. Uzelf voorstellen of een stuk schrijven in de nieuwsbrief Vermeld staan op de schoolwebsite. Actief zijn op sociale media (bijvoorbeeld Twitteraccount) van de school.

Meld- en aangifteplicht

Klachten voorkomen