Herordening van het publieke en het private

Strategieberaad Rijksbreed 13 maart 2008

Marianne van den Boomen

Departement Media- en Cultuurwetenschappen

afdeling Nieuwe Media & Digitale Cultuur

Orde en herordening

• Herordening?Is er een bepaalde orde, die zichzelf overleefd heeft en daarom noopt tot een herordening? (sturing)Of vindt er een autonome herordening plaats, en moeten daarom prioriteiten heroverwogen worden? (aanpassing)

• Publiek?Z.nw: verzameling mensen die iets deeltB.nw: gezamenlijk, collectief, breed gedragen, cohesief, openbaar

• Privaat?Z.nw: hokje met slot waar je je behoefte doetB.nw: het particuliere, persoonlijke, individuele (=niet-gedeelde)

Het publieke

• Publieke sector – infrastructuur, instituties, instellingen onderwijs, zorg, welzijn, culturele instellingen, sociale zekerheid, openbaar

vervoer, telecom, energie

• Publieke ruimte – collectief gebruikte locaties parken, pleinen, straten, snelwegen, podia, festivals, verkeer, treincoupees,

landschap, milieu

• Publieke sfeer – maatschappelijke uitwisseling pers, omroep, radio, tv, publieke opinie, debat

• Publiek domein – collectief sociaal-cultureel bezit cultureel erfgoed, taal, liedjes, spelletjes, verlopen auteursrechten

Het private

• Private sector – economische infrastructuur bedrijven, investeerders, banken, marktwerking, winst, private toeëigening, privé

bezit (huizen, goederen, kapitaal)

• Private ruimte – persoonlijk beheerde en gebruikte ruimte eigen huis, eigen lichaam, eigen portemonnee

• Private sfeer – persoonlijk geheugen en relaties eigen hoofd (gedachten, mening, geloof), partnerrelaties, familie, vrienden,

dagboeken, brieven, foto’s etc

• Privaat domein – persoonlijke intellectuele eigendom auteursrecht en patentrecht bij gelegitimeerde eigenaar

Het publieke wordt privaat• Publieke sector – infrastructuur, instituties, instellingen

onderwijs, zorg, welzijn, culturele instellingen, sociale zekerheid, openbaar vervoer, telecom, energie

privatisering, liberalisering, marktwerking, prestatie-indicatoren, digitalisering: ICT-registratie en beheer

• Publieke ruimte – collectief gebruikte locaties parken, pleinen, straten, snelwegen, podia, festivals, verkeer, treincoupees,

landschap, milieu reclame, sponsoring, digitale netwerken: notebooks, hotspots, mobieltjes

• Publieke sfeer – maatschappelijke uitwisseling pers, radio, tv, publieke opinie, debat commerciële omroep, celebrities, reality shows, verpersoonlijking van het

politieke, Internet: virtuele gemeenschappen, blogs, Hyves, YouTube

• Publiek domein – collectief sociaal-cultureel bezit commons, cultureel erfgoed, taal, liedjes, verlopen auteursrechten verlenging auteursrechten, digitalisering: claiming beeldrecht stocks, software

patenten

Het private wordt publiek

• Private sector – economische infrastructuur bedrijven, investeerders, banken, marktwerking, winst, privé bezit accountability, transparatie, regelgeving, digitalisering: hacking, defacing,

copy/paste/remix van digitale handelswaar

• Private ruimte – persoonlijk beheerde en gebruikte ruimte eigen huis, eigen lichaam, eigen portemonnee wet- en regelgeving, het persoonlijke is politiek, emancipatie, bemoeizorg,

digitalisering: e-patientdossiers, internetbankieren, homepages, amateurporno

• Private sfeer – persoonlijk geheugen en relatiebeheer eigen hoofd (gedachten, mening, geloof), sociale contacten, partners, familie,

vrienden, dagboeken, brieven, foto’s Internet: blogs, Flickr, YouTube, Hyves, postsecret.com, taps, datamining

• Privaat domein – persoonlijke intellectuele eigendom auteursrecht en patentrecht bij gelegitimeerde eigenaar digitalisering: open source software, creative commons, P2P filesharing, piraterij

Publiek-private hybride• Publieke sector

onderwijs, zorg, welzijn, culturele instellingen, sociale zekerheid, openbaar vervoer, telecom, energie privatisering, liberalisering, marktwerking, prestatie-indicatoren, digitalisering: ICT-registratie en beheer

• Publieke ruimte

parken, pleinen, straten, snelwegen, podia, festivals, verkeer, treincoupees, landschap, milieu reclame, sponsoring, digitale netwerken: notebooks, hotspots, mobieltjes

• Publieke sfeer

pers, radio, tv, publieke opinie, debat commerciële omroep, celebrities, real life soaps, verpersoonlijking van het politieke, Internet: virtuele gemeenschappen, hyperlinks, blogs, Hyves, YouTube

• Publiek domein

commons, cultureel erfgoed, taal, liedjes, verlopen auteursrechten verlenging auteursrechten, digitalisering: claiming beeldrecht stocks, software patenten

• Private sector

bedrijven, investeerders, banken, marktwerking, winst, privé bezit accountability, transparatie, regelgeving, digitalisering: hacking, defacing, copy/paste/remix van handelswaar

• Private ruimte

` eigen huis, eigen lichaam, eigen portemonnee wet- en regelgeving, het persoonlijke is politiek, emancipatie, bemoeizorg, digitalisering: e-patientdossiers, internetbankieren, familiesites, amateurporno

• Private sfeer

eigen hoofd (gedachten, mening, geloof), partnerrelaties, familie, vrienden, dagboeken, brieven, foto’s Internet: blogs, Flickr, YouTube, Hyves, postsecret.com, ditismijngeheim.nl, taps, datamining

• Privaat domein

auteursrecht en patentrecht bij gelegitimeerde eigenaar digitalisering: open source software, creative commons, P2P filesharing, piraterij

Privaat/publieke sfeer

Turbulente interacties:1. Publiek gemaakte private content = zowel onbetaalde content-

productie-arbeid als stem des volks in publieke sfeer (legitiem verzet, zieke afrekeningen, naming and shaming & eng populisme)

2. Publieke sfeer wordt politiek strijdtoneel door publieke kritiek op private levensfeer (Lewinsky, Van der Sloot, Deense cartoons, Wilders’ film)

3. Private ruimte/sfeer in digitale publieke sfeer: private data on the fly afgetapt en geaggregeerd voor private en publieke doeleinden:

• Web 2.0-dot.com: handelswaar, bedrijfskapitaal voor datamining, marketing & targeting (private sector)

• .nl, .eu, .gov: datamining t.b.v. criminaliteits- en terreurpreventie (geheime publieke sector)

Onder druk: publieke sfeer én privacy

Democratische oplossingen?

• Steeds meer netkwesties worden beslecht via co-regulering: afspraken tussen overheden en bedrijfsleven waar geen parlement of rechter aan te pas komt(hoogleraar informatierecht E. Dommmering, 16-1-2008, conferentie Het onwerkbare Internet)

• Steeds meer sociale en beheersmatige functies worden uitbesteed aan software – waarvan eigenlijk niemand precies weet wat het doet(herordeningsonderzoeker M. vd Boomen, Strategieberaad Rijksbreed 13-3-2008)