Toetsing in periode 4
! 6 juni ! DTM-T zuur/base t/m §6.6
! Tabel 6.10,6.13,6.17 en pH-berekeningen (zoals in vragen 14,15,26 en 27)
! Toetsweek einde periode ! TW441 H1 t/m 6 100min
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Zuren en basen
! Zuren en basen zijn elkaars tegenovergestelde
! Een maat voor de concentratie zuur of base is de pH (zuurgraad) ! Meestal tussen 0 en 14
! pH < 7 noemen we zure oplossingen
! pH > 7 noemen we basische oplossingen
! pH = 7 is neutraal (zuiver water)
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.2 De pH van een oplossing
! pH meten van een oplossing ! Lakmoespapier (rood en blauw)
! Universeel indicatorpapier
! pH-meter
! Indicatoren (volgende slide)
Universeel indicatorpapier
pH-meter (pH-elektrode)
Rood lakmoespapier
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Lakmoespapier
! Rood lakmoespapier ! Kleurt rood: zure oplossing of neutrale oplossing ! Kleurt blauw: basische oplossing
! Blauw lakmoespapier ! Kleurt blauw: basische oplossing of neutrale oplossing ! Kleurt rood: zure oplossing
! Hoe kun je zeker weten of iets een zure oplossing is?
! Hoe kun je zeker weten of iets een basische oplossing is?
! Hoe kun je weten of iets een neutrale oplossing is?
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Zuur-base-indicatoren
! Binastabel 52
! Omslagtraject
! Voorbeeld: methylrood ! Rood betekent pH < 4,8
! Geel betekent pH > 6,0
! Mengkleur betekent 4,8 < pH < 6,0
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Geef het pH-gebied
Voorbeeld
! Broomthymolblauw kleurt geel ! De pH < 6,0
Opdrachten
! Broomkresolgroen kleurt blauw
! Fenolftaleïen kleurt paarsrood
! Kresolrood kleurt geel en thymolblauw kleurt rood
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Experiment 6.1
! In welk pH-gebied ligt de pH van een oplossing? ! Rood lakmoespapier
! Blauw lakmoespapier
! Fenolftaleïen
! Bromthymolblauw
! Drie strookjes universeel indicatorpapier
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.3 Zuren
! Demonstratie-experiment 6.2 ! Bespreken vragen en opdrachten
! Demonstratie-experiment 6.3 ! Bespreken vragen en opdrachten
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.3 Zuren 1
! Door een zuur in water op te lossen verandert de pH ! De pH wordt lager
! Een zuur in water geleidt de stroom ! Er ontstaan ionen (geladen atomen)
! Er bestaan zwakke en sterke zuren ! Bij zwakke zuren onstaat er een evenwichtsreactie
! Bij sterke zuren ontstaan er alleen maar ionen
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.3 Zuren 2
! Meerwaardige zuren ! Eenwaardig zuur: zuur dat één H+ kan afstaan
! Tweewaardig zuur: zuur dat twee H+ kan afstaan
! Driewaardig zuur: zuur dat drie H+ kan afstaan
! Opdracht ! Waterstofchloride is een éénwaardig zuur
! Zwavelzuur is een …waardig zuur
! Azijnzuur is een …waardig zuur
! Fosforzuur is een …waardig zuur
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.3 Zuren 3
! Het deeltje dat er voor zorgt dat een oplossing zuur wordt is een H+-ion ! Een H+-ion is een proton
! Een zuur is een deeltje dat een H+-ion kan afsplitsen ! Een zwak zuur splitst de H+ niet makkelijk af
! Een sterk zuur splitst de H+ volledig af
! Een sterk zuur staat in Tabel 49 boven H3O+
! Een zwak zuur staat in Tabel 49 onder H3O+
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.3 Zuren 4
! Notatie oplossing van zwak zuur: HZ(aq)
! Notatie oplossing van sterk zuur: H+ (aq) + Z- (aq)
! Notatie reactievergelijking zwak zuur met water: evenwichtspijl
! Notatie reactievergelijking sterk zuur met water: enkele pijl
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Bekende zuren
! Tabel 6.10 in het boek op bladzijde 145
! Samen maken vragen 8 en 9
! Weektaak t/m 13
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.4 pH-berekeningen aan zure oplossingen
! pH = -‐log [H+] ! [H+] = 10-‐pH
! Regel: Aantal significante cijfers van de concentra>e zijn het aantal decimalen in de pH (en andersom)
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenen met pH-berekeningen
! Bereken de pH van een 0,56M oplossing van HCl
HCl H+ + Cl-
pH = -log (0,56) = 0,25
! Bereken de pH van een 1,34M oplossing van H2SO4
H2SO4 2H+ + SO42-
pH = -log (2 x 1,34) = -0,428
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenen met pH-berekeningen
! Bereken de [H+] in zoutzuur met pH = 3,12
[H+] = 10-3,12 = 7,6 10-4 mol L-1
! Bereken de [H+] in zwavelzuur met pH = 3,12
[H+] = 10-3,12 = 7,6 10-4 mol L-1
! Bereken de [H+] in een onbekend zuur met pH = 3,12
[H+] = 10-3,12 = 7,6 10-4 mol L-1
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenen met pH-berekeningen
Jari maakt een 1,0L oplossing van zoutzuur. De oplossing heeft een pH van 3,47
Hoeveel gram HCl is er in de oplossing opgelost?
[H+] = 10-3,47 = 3,4 10-4 mol L-1
Molverh. H+ : HCl is 1:1 3,4 10-4 mol HCl
Molmassa HCl: 36,46g mol-1
36,46 g 36,46 x 3,4 10-4 / 1,000 = 1,2 10-2 g HCl
1,000 mol 3,4 10-4 mol LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
YouTube (14:28): http://www.youtube.com/watch?v=scBR27Fz4KY LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.5 Basen
! Een base is een deeltje dat één of meer H+-ionen kan opnemen.
! Alle basische oplossingen bevatten OH--ionen
! OH--ionen ontstaan als een base in contact komt met water
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.5 Basen
! Sterke base ! In de formule van een oplossing alleen de deeltjes ! Voorbeeld: oplossing van natriumhydroxide in water
(natronloog) Na+ + OH-
! Zwakke base ! In de formule van een oplossing alleen de opgeloste base
zelf ! Voorbeeld: oplossing van ammoniak in water
(ammonia) NH3 (aq)
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.6 pH-berekeningen aan basische oplossingen
! pOH = -‐log [OH-‐]
! [OH-‐] = 10-‐pOH
! pH + pOH = 14 (T= 298K)
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Youtube (2:33): http://www.youtube.com/watch?v=QpXJ_Vh16pY
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Bespreken opdrachten
! Afwisselen opdrachten met lezen tekst in paragraaf (studeren)
Te bespreken opdrachten
! §6.4: 16 en 17
! §6.5: 20 t/m 24
! §6.6: 28 en 29
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenen met pH-berekeningen
! Een leerling voegt 25 mL 0,345 M zoutzuur toe aan 70 mL 0,27 M verdund salpeterzuur. Bereken de pH van de nieuwe oplossing.
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenen met pH-berekeningen
! Een leerling voegt 25 mL 0,345 M zoutzuur toe aan 70 mL 0,27 M verdund salpeterzuur. Bereken de pH van de nieuwe oplossing.
! In 25 mL 0,345 M zoutzuur zit (HCl : H+ is 1:1)
! In 70 mL 0,27 M verdund salpeterzuur zit (HNO3 : H+ is 1:1)
0,345 mol 0,345 x 0,025 = 8,6 10-3 mol H+
1,00 L 0,025 L
0,27 mol 0,27 x 0,070 = 1,9 10-2 mol H+
1,00 L 0,070 L LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenen met pH-berekeningen
! Een leerling voegt 25 mL 0,345 M zoutzuur toe aan 70 mL 0,27 M verdund salpeterzuur. Bereken de pH van de nieuwe oplossing.
! In 25 +70 = 95 mL zit 8,6 10-3 + 1,9 10-2 = 2,8 10-2
! pH = -log [H+] = - log (0,29) = 0,54
2,8 10-2 mol 2,8 10-2 x 1,00 / 0,095 = 0,29 mol L-1 H+
0,095 L 1,00 L
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenopgaves Rodekoolsap 2011-II
16. Scheidingsmethodes • Extraheren (scheiden op basis van verschil in …)
• Filtreren (scheiden op basis van verschil in …)
17. pH = - log [H+] => [HCl] : [H+] => 1:1 pH = - log (0,2) = 0,7
18. Azijnzuur is een zwak zuur. Het is slechts gedeeltelijk in ionen gesplitst. Als de molariteit van een sterk en een zwak zuur gelijk is staat een sterkzuur al zijn H+ af.
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenopgaves Rodekoolsap 2011-II
19. Ba(OH)2 Ba2+ + 2 OH-.
20. De kleur verandert van groen naar blauw, omdat bij verdunnen van een basische oplossing de pH richting 7 verschuift.
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenopgaves Wijnbederf 2008-II
34. Nog niet behandeld
35. [H+] = 10-pH = 10-3,18 = 6,6 10-4
36. 200 mg SO32-
Molverhouding SO32- : O2 is 2:1 2,498 10-3 / 2 = 1,249 10-3 mol O2
32,06 + 3x16,00 = 80,06 200 10-3 g
1,000 mol 200 10-3 x 1,000 / 80,06 = 2,498 10-3 mol SO3
2-
2x16,00 = 32,00 g 1,249 10-3 x 32,00 / 1,00 = 4,0 10-2 g => 40 mg O2
1,000 mol 1,249 10-3 mol LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenopgaves Wijnbederf 2008-II
37. ADI-waarde sulfiet: 0,7 mg per kg
In twee glazen wijn zit: 2 x 120 = 240mL => 0,240L wijn
200 mg => 0,200g 0,240x0,200/1,00 = 4,8 10-2 g SO3
2-
1,00 L 0,240L
80,06 g 4,8 10-2 g
1,000 mol 4,8 10-2 x 1,000 / 80,06 = 5,996 10-2 mol SO3
2-
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefenopgaves Wijnbederf 2008-II
37. Molverhouding SO32- : SO2 is 1:1 -> 5,996 10-2 mol SO2
38,41 mg SO2 in iemand van 62 kg betekent 38,41 / 62 = 0,62 mg SO2 per kg. Dit is minder dan de ADI-waarde van 0,7 mg per kg.
64,06g 5,996 10-2 x 64,06 / 1,000 = 0,03841 g SO2 -> 38,41mg
1,000 mol 5,996 10-2 mol SO2
38,41 mg 38,41 x 1,0 / 62 = 0,62
62 kg 1,0 kg LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefen-DTM
Naam Formule
Waterstofchloride
H2O + CO2
Verdund zwavelzuur
CH3COOH (aq)
Waterstofcarbonaation
Acetaation (ethanoaation)
Ethaanzuur
2) Bereken de [H+] in een oplossing met pH = 4,562 3) Bereken de [OH-] in een oplossing met pH = 8,4 4) Berekene de pH van een 0,235M zwavelzuuroplossing?
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Oefen-DTM Naam Formule
Waterstofchloride HCl
Koolzuur / Koolzuurhoudend water
H2O + CO2
Verdund zwavelzuur 2H+ + SO42-
Azijn / Azijnzuuroplossing CH3COOH (aq)
Waterstofcarbonaation HCO3-
CH3COO- Acetaation (ethanoaation)
Ethaanzuur CH3COOH
2) [H+] = 10-pH = 10-4,562 = 2,74 10-5
3) pOH = 14-8,4 = 5,6; [OH-] = 10-pOH = 10-5,6 = 3 10-6
4) Zwavelzuuroplossing: 2H+ + SO42-. Verhouding H2SO4 : H+ 1:2.
2 x 0,235 = 0,470 mol L-1 H+. pH = - log [H+] = -log(0,470) = 0,328
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
§6.7 Zuur-basereacties
! Een zuur staat een H+ af en een base neemt een H+ op. Kortom er kan een reac>e optreden tussen een zuur en een base. Een zuur-‐basereac>e
LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
VOORBEELD1: Geef de vergelijking van de reac>e tussen zoutzuur en ammoniak.
! Stap 1: Wat zijn de formules; ! H+(aq) + Cl-‐(aq) en NH3(aq)
! Stap 2: Zijn er zuren en basen? ! Ja; zuur = H+(aq), base = NH3(aq)
! Stap 3: Geef de vergelijking; ! H+(aq) + NH3(aq) à NH4
+(aq)
! Stap 4: Controleer of elementenbalans (deeltjes) en ladingsbalans kloppen ! Ja; Deeltjes ok. Ladingsbalans: links 1+, rechts 1+
! Stap 5: Controleer of er geen neerslagreac>e plaatsvindt ! NH4
+ en Cl-‐ à geen neerslag (tabel 45) LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
VOORBEELD2: Geef de vergelijking van de reac>e tussen een overmaat verdund salpeterzuur en calciumcarbonaat
! Stap 1: Wat zijn de formules; ! H+(aq) + NO3
-‐(aq) en CaCO3(s)
! Stap 2: Zijn er zuren en basen? ! Ja; zuur = H+(aq), base = CO3
2-‐-‐deeltje in CaCO3(s)
! Stap 3: Geef de vergelijking; ! CO3
2-‐ kan twee H+ opnemen. Dit gebeurt ook ivm de overmaat: 2H+(aq) + CaCO3(aq) à Ca2+(aq) + H2O + CO2
! Stap 4: Controleer of elementenbalans (deeltjes) en ladingsbalans kloppen ! Ja; Deeltjes ok. Ladingsbalans: links 2+, rechts 2+
! Stap 5: Controleer of er geen neerslagreac>e plaatsvindt ! Ca2+ en NO3
-‐ à geen neerslag (tabel 45) LRB vrijdag 15 juni 2012 15:26:05 Midden-Europese zomertijd
Top Related