Voor meer informatie kunt u contact opnemen met ING Nederland, Afdeling Externe Communicatie,

06 - 2200 16 18 Reinier.Steffens@ing.nl. Voor het laatste nieuws: ing.nl/Prinsjesdag of @INGnl_economie

= 20.000 mensen = €250veel euro’sveel mensen

= 20.000 mensen = €250veel euro’sveel mensen

Bedragen zijn geschatte gemiddelde bedragen per persoon per jaar in 2025

© 2014 ING Economisch Bureau

De overheid bespaart in 2015 door de renovatie van pensioen, zorg, werk en wonen al 5,5 miljard euro.

Dat is een groot bedrag. De renovatie is dan eigenlijk nog maar net begonnen, want veel maatregelen worden

geleidelijk ingevoerd. Op termijn is het effect daarom nog veel groter: ruim vier keer zo veel als in 2015. Dat is bijna

negen procent van de hele de Rijksbegroting.

Ouderen die vooral verzorging nodighebben blijven voortaan thuis wonen

De Nederlandse overheid zet economische hervormingen in gang. Pensioen, zorg, werk en wonen worden flink gerenoveerd.

De invoering gaat geleidelijk, maar het uiteindelijke effect is groot. De gemiddelde belastingen en premies dalen en de

economie kan er extra door groeien. Tegelijk schuiven risico’s van het collectief naar het individu. Wie overziet het nog?

Het ING Economisch Bureau laat zien wat de belangrijkste veranderingen zijn en hoe ze mensen raken.

Effect in 2015 Op lange termijn

Huren en hypotheekaftrek

Korter WW

Langdurige zorg

Dit is een voorbeeld en geldt voor iemand die geboren is in 1975

Huurwoning

Koopwoning

Langer doorwerken

‘75

HET SALDO VAN DE OVERHEID KOMT

24 MILJARD EUROBETER UIT

HET SALDO VAN DE OVERHEID KOMT

5,5 MILJARD EUROBETER UIT

4 MILJARD

3 MILJARD

5 MILJARD

12 MILJARD11

1

2,5

Verplicht aflossen,verplicht vermogen opbouwen

Hogere huren, lagere hypotheekrenteaftrek en verplicht aflossenWONEN

25 JAAR 65 JAAR

25 JAAR 69 JAAR

22 JAAR

18 JAAR

PENSIOEN

PENSIOEN

WERKEN

WERKEN

DE STILLE VERBOUWINGVAN PENSIOEN, ZORG, WERK EN WONEN

Onze overheid is klaar voor de toekomst. Nu wij nog.

Langer thuis wonen en meer zelf betalenZORG

Langer werken, korter pensioen en per jaar minder sparen voor pensioenPENSIOEN

Vroeger stond de pensioenleeftijd vast. Voortaan staat vast hoe lang iemand gemiddeld pensioen mag verwachten.

Dat betekent dat iemand die dit jaar met pensioen ging nog ongeveer 20 jaar pensioen voor de boeg heeft. Straks

gaat iedereen met pensioen op het moment dat hij of zij naar verwachting nog 18 jaar en drie maanden pensioen voor

de boeg heeft. De duur van het pensioen is dus voor alle generaties gelijk. Hoe hoger de levensverwachting, hoe

langer dus de loopbaan. Per saldo werken mensen langer en zijn ze korter met pensioen. Per gewerkt jaar hoeven ze

daarom minder geld opzij te zetten voor hun pensioen.

Wie raakt het?GROEPEN

Veel maatregelen verschuiven financiële risico’s van het collectief naar het individu. Het inkomen wordt minder zeker

en de uitgaven voor zorg en wonen worden hoger en onzekerder. De meeste effecten raken mensen op het moment

dat ze ouder zijn. De financiële effecten zijn groter naarmate het inkomen toeneemt. Het leven verandert meer voor

mensen met lagere inkomens.

Hoeveel mensen merken de gevolgen en hoe groot zijn die?IMPACT

De gevolgen van de renovatie van pensioen, zorg, werk en wonen zijn groot. Uiteindelijk merkt in 2025 bijna iedere

Nederlander de gevolgen. Sommige maatregelen raken veel mensen voor relatief kleine bedragen, andere wat

minder mensen maar voor een groot bedrag.

Pensioen, zorg, werk en wonen worden hervormd. De overheidsfinanciën komen op orde en de economie krijgt de ruimte om

harder te groeien. Financiële risico's verschuiven van het collectief naar het individu. Bijna iedereen zal worden geraakt door deze

hervormingen. Wil je niet voor verrassingen komen te staan? Zet dan voor jezelf de gevolgen op een rij.

Wat zijn de gevolgen voor de overheidsbegroting?

De belangrijkste hervormingen samengevat:

BEGROTING

WERK

OUDE SITUATIENIEUWE SITUATIE

OUDE SITUATIE

NIEUWE SITUATIE

Lagere en belaste ontslagvergoeding en korter een werkloosheidsuitkering

Ontslagvergoeding omlaag

via kantonrechterbelastingdirect eraf

OUDE SITUATIENIEUWE SITUATIE

Vrijwel iedereen ontslagvergoeding

OUDE SITUATIENIEUWE SITUATIE

Werkloosheidsuitkering stopt eerder

OUDE SITUATIENIEUWE SITUATIE

Iedere baan accepteren na:

24MND

38MND

6MND

12MND

Een analyse door het ING Economisch Bureau

ZORG

WONEN

PENSIOEN

WERK

40 JAAR

44 JAAR

+4 jaar - 4 jaar

minder jaren pensioenmeer jaren werken

= meer tijd om te sparen voor pensioen

= minder tijd om te spenderen

WONEN

WERK

Hogere huren, lagere hypotheekrenteaftrek en verplicht aflossen

Lagere en belaste ontslagvergoeding en korter een werkloosheidsuitkering

ZORG Langer thuis wonen en meer zelf betalen

PENSIOEN Langer werken, korter pensioen en per jaar minder sparen voor pensioen

TIJD

EURO’S

EURO’S

zonder beleid

inkomen tot 33.000 €

inkomen tussen 33.000 - 43.000 €

inkomen meer dan 43.000 €

Ontwikkeling van de huurprijzen

In 2013 en 2014 mochten verhuurders van sociale huurwoningen eenmalig een extra huurverhoging toepassen. Hoe hoger het inkomen, hoe hoger de extra huurverhoging.

TIJD

Ontwikkeling van de netto rentelasten

Geleidelijk vermindert de hypotheekrenteaftrekvoor mensen met een inkomen boven 52.000 euro.De netto rentelast die mensen per maand betalenneemt daardoor toe.

De wijkverpleegkundige en mensen om ze heen organiseren de zorg die ze nodig hebben

Ouderen die zorg krijgen en vermogenhebben betalen meer zelf voor die zorg

Ouderen die hulp in de huishoudingkrijgen betalen of organiseren die

voortaan veel vaker zelf

Kinderen zorgen meer voor hunouders en hun erfenis wordt kleiner

ca. 30% en alleen nieuwe gevallen

2.500.000 mensen betalen meer huur

2.250.000 mensen betalen netto meer rente door de verlaagde hypotheekrenteaftrek

130.000 mensen (met vermogen) betalen extra mee aan hun zorg

100.000 mensen krijgen zorg thuis en lopen onbetaalde zorg mis

50.000 mensen ontvangen een ontslagvergoeding die lager is

700.000 mensen verrichten extra mantelzorg

600.000 mensen betalen of organiseren zelf huishoudelijke hulp

536.000 mensen van 65 of 66 en ontvangen geen AOW uitkering

40.000 mensen hebben geen recht op een WW-uitkering

Huurverhoging

Minder hypotheekrenteaftrek

Hogere eigen bijdrage zorg

Meer mantelzorg verlenen

Langer werken

JONG

Langer thuis wonen

OUD

Kortere ww-duur

LAAG INKOMEN HOOG INKOMEN

2025

600 euro

225 euro

20.000 euro

50.000 euro

2.300 euro

ter waarde van 1200 euro

ter waarde van 3900 euro

ter waarde van 24.000 euro

12.000 euro

Lagere ontslagvergoeding