de medicinale randen van vergif: de medicinale randen van vergif: farmacodynamiek en -kinetiekfarmacodynamiek en -kinetiek
……..alles is vergif en niets is ..alles is vergif en niets is zonder vergif, alleen de zonder vergif, alleen de dosis zorgt ervoor dat iets dosis zorgt ervoor dat iets geen vergif is! geen vergif is!
De vraag of iets vergif is, is dus De vraag of iets vergif is, is dus primair de vraag naar kwantiteit!primair de vraag naar kwantiteit!
De kwaliteit van de vergiftigende De kwaliteit van de vergiftigende stof en de plaats in het lichaam stof en de plaats in het lichaam
bepalen de symptomen!bepalen de symptomen!
Toedieningsvorm
-enteraal/parenteraal- lokaal/systemisch - hydrofiel/lipofiel
Transport in lichaam
- hydrofiel/lipof
iel - eiwitbinding
Detoxificatie/ Biotransformatie
- lever/(perifeer)
- nier / darm
- huid/long
… … ieders gezondheid heeft er baat bij dat ieders gezondheid heeft er baat bij dat de juiste moleculen in de juiste de juiste moleculen in de juiste
hoeveelheden, op de juiste plaats en op het hoeveelheden, op de juiste plaats en op het juiste tijdstip aanwezig zijn…juiste tijdstip aanwezig zijn…
gebruikgebruikafvoer / afvoer /
detoxificatie detoxificatie moleculenmoleculen
aanvoer / aanvoer / productie productie moleculenmoleculen
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
onschadelijk(er) onschadelijk(er) en en uitscheidbaar uitscheidbaar
makenmaken
water of galoplosbaar water of galoplosbaar makenmaken
in feite continu nieuwe moleculen maken
leverdetox/biotransformatie bij volwassenen: grootste moleculaire bouwaktiviteit
detox/biotransformatie kost zeer veel energie
80% leverenergieverbruik
zeer veel vitaminen/mineralen nodig
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
LEVERLEVER
3 stappen proces3 stappen proces
Fase 1 = knippen Fase 2 = plakken Fase 3 = wegpompenFase 1 = knippen Fase 2 = plakken Fase 3 = wegpompen
vnl enzymen vnl enzymen van van
cytochroom cytochroom P450P450
levercel levercel uitpompen uitpompen
via oa via oa ‘sluiseiwitten’‘sluiseiwitten’
bloed & bloed & gal gal
koppelen/ koppelen/ plakken aan plakken aan
oplosbare oplosbare stoffenstoffen
intermediaire intermediaire polaire stoffenpolaire stoffen
water- en water- en galoplosbaargaloplosbaar
FASE ll
FASE lll: pomp
Te vinden in ‘Wat heb je op je lever’ van M. de Waal Malefijt (zie www.natuurdietisten.nl)
Fase 1Fase 1
• Cytochroom P450 enzymen (Cytochroom P450 enzymen (=chemische ‘scharen’)=chemische ‘scharen’)
• mens kent ongeveer 40 – 50 soortenmens kent ongeveer 40 – 50 soorten
• soms grote etnische/geografische verschillen tussen soms grote etnische/geografische verschillen tussen mensen: er bestaan vele varianten van deze ‘scharen’ mensen: er bestaan vele varianten van deze ‘scharen’
• sommigen ook in hersenen, darm, longen en niersommigen ook in hersenen, darm, longen en nier
• hebben hulpstoffen –coenzymen, cofactoren- nodig: hebben hulpstoffen –coenzymen, cofactoren- nodig: vitaminen, metaalionen en afhankelijk van vitaminen, metaalionen en afhankelijk van temp/zuurgraadtemp/zuurgraad
• werking snelheid van 1-10000 omzettingen/seconde werking snelheid van 1-10000 omzettingen/seconde
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
Fase 1: Cytochroom P450 enzymenFase 1: Cytochroom P450 enzymen
CYP distribution
CYP 2C1116%CYP 2E1
13%
CYP 2C66%
CYP 1A68%
CYP 1A213%
CYP 2A64%
CYP 2D62% other
7%
CYP 331%
CYP 3
CYP 2C11
CYP 2E1
CYP 2C6
CYP 1A6
CYP 1A2
CYP 2A6
CYP 2D6
other
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
enorme individuele verschillenenorme individuele verschillen
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
Wetenschap erkent steeds meer de verschillen tussen mensenWetenschap erkent steeds meer de verschillen tussen mensenwb biotransformatie = wb biotransformatie = polymorfisme vooralpolymorfisme vooral fase 1 P450 enzymen fase 1 P450 enzymen
belangrijke gevolgen: belangrijke gevolgen: - verlengd of verkort farmacologisch effect- verlengd of verkort farmacologisch effect- bijwerkingen- bijwerkingen- metabolisme via andere routes met andere metabolieten- metabolisme via andere routes met andere metabolieten- sommige voeding wel, andere niet goed te verdragen- sommige voeding wel, andere niet goed te verdragen- ontstaan van allergenen!- ontstaan van allergenen!- pro-inflammatoir- pro-inflammatoir
Dus: niet zelfde medicatie in dezelfde dosering voor Dus: niet zelfde medicatie in dezelfde dosering voor dezelfde klacht voor iedereen!!!dezelfde klacht voor iedereen!!!
biotransformatie kan geremd en versterkt wordenbiotransformatie kan geremd en versterkt worden
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
vele medicinale / voedingsstoffen remmend of vele medicinale / voedingsstoffen remmend of versterkend effect op biotransformatie-capaciteit, versterkend effect op biotransformatie-capaciteit,
met name de P450 enzymen zijn hier gevoelig voormet name de P450 enzymen zijn hier gevoelig voor
naast genetische verschillen ook een ‘dagelijks’ naast genetische verschillen ook een ‘dagelijks’ verschil afhankelijk dagelijkse voeding, medicijnen, verschil afhankelijk dagelijkse voeding, medicijnen,
etcetc
Dus: biotransformatie kan ‘per dag’ wisselen!!!Dus: biotransformatie kan ‘per dag’ wisselen!!!
versterken: versterken:
- Soms snelle aanpassing, maar vaak kost de Soms snelle aanpassing, maar vaak kost de productie van extra enzymen enige dagenproductie van extra enzymen enige dagen
- na staken van de inducerende stof kan het dagen na staken van de inducerende stof kan het dagen tot 2 a 3 weken duren tot weer normale nivotot 2 a 3 weken duren tot weer normale nivo
Voorbeelden:Voorbeelden:
• Rokers: 1,5 x meer bepaalde antidepressiva nodig (ProzacRokers: 1,5 x meer bepaalde antidepressiva nodig (ProzacRR , , SeroxatSeroxatRR) )
• St. Janskruid: snellere afbraak/biotransformatie oestrogenen / St. Janskruid: snellere afbraak/biotransformatie oestrogenen / progesteron; maar ook Prozacprogesteron; maar ook ProzacRR, Seroxat, SeroxatRR
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
remming:remming:
- meestal doordat een stof te sterk ‘kleeft’ aan een meestal doordat een stof te sterk ‘kleeft’ aan een biotransformatie enzym daardoor vertragingbiotransformatie enzym daardoor vertraging
- of competitie tussen twee stoffenof competitie tussen twee stoffen
- effect veel sneller dan inductieeffect veel sneller dan inductie
- soms irreversibel: biotransformatie-enzym ‘kapot’soms irreversibel: biotransformatie-enzym ‘kapot’
Voorbeelden:Voorbeelden:
• Cafeine remt afbraak ProzacCafeine remt afbraak ProzacRR, Seroxat, SeroxatRR, cafeine, cimetidine , cafeine, cimetidine (Tagamet(TagametRR) )
• Grapefruitsap (naringinine) remt afbraak ProzacGrapefruitsap (naringinine) remt afbraak ProzacRR, Seroxat, SeroxatRR, , oestrogenen, progesteron, oestrogenen, progesteron,
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
Detoxificatie = biotransformatieDetoxificatie = biotransformatie
biotransformatie capaciteit bij het jonge kind nog niet biotransformatie capaciteit bij het jonge kind nog niet op volle sterkteop volle sterkte
bij ouder worden neemt capaciteit afbij ouder worden neemt capaciteit af
kind en oudere mens gevoeliger voor kind en oudere mens gevoeliger voor medicijnenmedicijnen
Dosering verlagen!!Dosering verlagen!!
Top Related