CRISISSITUATIESINDEJEUGDHULP
Verkennendonderzoeknaartoenamecrisismeldingen
en-plaatsingenvoorjeugdhulpin2015
TruusVernhout,SophieHospersoktober2016
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 1oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Inhoudsopgave
1. Onderzoeksopzet......................................................................................................................2
1.1 Achtergrond....................................................................................................................2
1.2 Doelstelling......................................................................................................................2
1.3 Onderzoeksaanpak..........................................................................................................3
2. Bevindingen..............................................................................................................................4
2.1 Beschouwingenvooraf....................................................................................................4
2.2 Verschillentussengelijksoortigegemeenten..................................................................5
2.3 Verklarendeenbeïnvloedbarefactoren.........................................................................6
2.4 Factorendieeenrolspelenenniet(direct)ofslechtsdeelszijntebeïnvloeden...........7
3. Conclusiesenaanbevelingen...................................................................................................8
3.1 Hanteringbegripcrisis.....................................................................................................8
3.2 Wijzewaaropcrisisopvangtotstandkomt.....................................................................9
3.3 Populatiekenmerken.....................................................................................................11
3.4 Veranderdesocialeomstandigheden............................................................................12
3.5 Wachttijdenoftelaatverwijzendoorwijkteams.........................................................12
3.6 Samenstellingwijkteams...............................................................................................13
3.7 Kennisvanhuisarts/POHoverhetgecontracteerdejeugdhulpaanbod........................14
3.8 Gecontracteerdejeugdhulp..........................................................................................15
4. Dankwoord.............................................................................................................................16
Bijlage1:decijferstoegelicht........................................................................................................17
Bijlage2:kenmerkenonderzochtegemeenten.............................................................................25
Bijlage3:geraadpleegdebronnen.................................................................................................26
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 2oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
1. Onderzoeksopzet
1.1 Achtergrond
Vanaf1januari2015zijnjeugdhulpaanbiedersengecertificeerdeinstellingenverplichtgegevensbijhetCentraalBureauvoorStatistiek(CBS)aanteleveren.Tweemaalperjaarwordendezegegevensgepubliceerdoverhetvoorafgaandehalfjaar.DitgebeurtconformhetInformatie-protocolBeleidsinformatieJeugd.Opgrondhiervanwordentrendszichtbaarenkunnengemeen-tenendeministeriesvanVolksgezondheidWelzijnenSport(VWS)enVeiligheidenJustitie(VenJ)hunbeleidhieroplatenaansluiten.
DegepubliceerdegegevenswordenbesprokeninhetAmbtelijkoverlegBeleidsinformatieJeugd(ABJ).InhetABJzijnnaastVWSenVenJdebrancheorganisatiesvangemeenten(VNG)envanaanbiedersvertegenwoordigd:JeugdzorgNederland(JN),SociaalWerkNederland,GGZNeder-land(GGZ-NL)endeVerenigingGehandicaptenzorgNederland(VGN).OokhetCBSheeftzittinginhetABJ.NaastdeCBS-cijferskomenooksignalenuithetveldoverdetoegangtotenuitvoeringvanjeugdhulpinditoverlegoptafel.Inhetvoorjaarvan2016gavenJNenGGZ-NLaanvanhunledentevernemendatdetoegangtotjeugdhulpnognietgoedloopt.Hierdoorzouhetaantalcrisissituatiestoenemen.DezesignalenwarenvoorhetABJdeaanleidingomeennaderonder-zoeknaartoenamecrisismeldingenen-plaatsingenvoorjeugdhulptelatenuitvoeren.
Ditnaderonderzoekisuitgevoerdindeperiodemeitotenmetoktober2016.
1.2 Doelstelling
Hetdoeldaarvanvanhetonderzoekwasommeerzichttekrijgenop:
• welkefactorenvaninvloedzijnophetaantalcrisisplaatsingen;• welkevandezefactorenwelenwelkeniettebeïnvloedenzijn.
Dezedoelstellingisvertaaldnaardevolgendeonderzoeksvragen:
1. Bijwelkegelijksoortigegemeentenzittendegrootsteverschillenaangaandecrisis-plaatsingen?
2. Waarhangteenhoogofeenlaagaantalcrisisplaatsingenmeesamen?Heeftditmogelijktemakenmet:a. eenverschilinhoehetbegrip'crisis'dooraanbiedersvanjeugdhulpengemeentenwordt
gedefinieerdengeregistreerd?b. dewijzewaaropcrisisopvangtotstandkomt,deafsprakendaaroverenderolvanhet
wijkteam,dehuisartsendepraktijkondersteuner(POH)?c. eenverschilinpopulatiekenmerken?(gezinsomvang,aantal1-oudergezinnen,
inkomensniveau,opleidingsniveaue.d.)d. veranderdesocialeomstandighedenindegemeente?e. wachttijdenbijdewijkteamsofhettelaatverwijzennaargespecialiseerdejeugdhulp,
waardoordesituatieverslechtertenescaleert?f. desamenstellingvandewijkteams,bijvoorbeeldoferwelofgeen(medisch)specialisten
inzitten?
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 3oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
g. gebrekaankennisbijdehuisartsenen/ofpraktijkondersteuners(POH's)overhetdoordegemeentegecontracteerdehulpaanbod?
h. eentekortaan(gecontracteerde)jeugdhulpvoorzieningen?
1.3 Onderzoeksaanpak
Hetnaderonderzoekwasverkennendvanaardenisuitgevoerdconformdemethodiekvandeverschillenanalyse.Kernvandezeaanpakisdatinviergelijksoortigegemeentenwaarbinnendecijfersovercrisismeldingenen-plaatsingenverschillen,isnagegaanwatmogelijkeoorzakenvandieverschillenkunnenzijn.Voorhetopsporenvandeverschillentussengemeenten,isgebruikgemaaktvandecijfersvanhetCBS(Statline).Doormiddelvangesprekkenmetverschillendebijhetprocesbetrokkenpersonen,isaandiecijferseenlokalekleuringgegeven.
Hetonderzoekbestonduitdevolgendestappen:
• BepalenanalysekaderinoverlegmetdeledenvanhetABJ.• Selectievanviergemeentendievergelijkbaarzijnquaomvangensamenstellingvande
bevolkingmaarverschillentenaanzienvanhetaantalcrisismeldingenen-plaatsingenéndematewaarindezeindetweedehelftvan2015toenamenofafnamen.Omdathetaantalcrisissituatiessignificantmoetverschillenomtoteenbetrouwbareanalysetekomen,iseenkeuzegemaaktuitgemeentenmetminimaal100.000inwoners.Devieronderzochtegemeentenblijvenanoniem.
• Beantwoordenonderzoeksvragendoormiddelvan:- hetanalyserenvandemografischeensocio-economischegegevens,zoalsvastgelegddoor
hetCBS(Statline),SCPenCebeon;- hetanalyserenvancijfersoverVTO's(verzoekentotonderzoek)diebijdeRaadvoorde
Kinderbescherming(RvdK)zijnbinnengekomenindeperiodevanaf2012;- hetbestuderenvandoordeonderzochtegemeentenbeschikbaargesteldedocumentatie
dierelevantisvoorhetonderzoek;- hetvoerenvangesprekkenmetdeindividueleledenvanhetABJ;- hetafnemenvansemi-gestructureerdeinterviewsmet(groepenvan)betrokkenpersonen
binnendeviergemeenten,zoalseenbeleidsmedewerkerjeugd,teamleiderwijk-ofjeugdteam,gedragswetenschapperjeugdteam,managerofmedewerkercrisisdienst,teamleiderofbeleidsmedewerkerGI,huisarts,directeur,managerofbestuursadviseuraanbiedervanjeugdhulp/jeugd-GGZ.
• RapportageenpresentatievandebevindingenaanhetABJ.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 4oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
2. Bevindingen
2.1 Beschouwingenvooraf
Voorafgaandaanhetbeantwoordenvandeonderzoeksvragenishetgoedomenkelealgemenebevindingentedelen.
Indeeersteplaatsdetijdspannewaaroverhetonderzoekzichuitstrekt.Hetgaatomdeperiodevanéénkalenderjaar(2015).Zo'nperiodeistekortomtekunnensprekenvaneentrendindetoenamevanhetaantalcrisismeldingenen-plaatsingen.Indeperiodedatditonderzoekisuitgevoerd,warendecijfersoverdeeerstehelftvan2016nognietvrijgegeven.Bovendienzijndecijfersovereerderejaren(2013,2014)nietgoedvergelijkbaaromdatertoeneenanderstelselwasmetdrieverschillendewettenvoorjeugdhulp/jeugdzorg(WJZ,AWBZenZVW).Degegevensoverdiedrie'zuilen'werdentoenopverschillendewijzegeregistreerdenooknietophetniveauvandegemeenten.
Indetweedeplaatsis2015heteerstejaarnadatdeJeugdwetinwerkingisgetredenendegemeentenverantwoordelijkzijnvoordejeugdhulp.Ditjaarwaseen'overgangsjaar'.Ergoldovergangsrechtvoorbestaandecliënten,gemeentenhebbenveelaldebestaandecontract-afsprakendieaanbiedershaddenmetprovincies,zorgkantorenenverzekeraars,overgenomenenerisindatjaarnognietveelgewijzigdindewijzewaaropcrisissituatiesgemeldenaf-gehandeldmoetenworden.Heteerstejaarstondvoorgemeentenmaarookvoordeandereketenpartnersinhettekenvan'debasisopordekrijgen'.Totophedenisdelokaleinrichtingvandejeugdhulpnoginvollegang.Inbasiszijndestructurenhelder,nuwordtergewerktaandefijn-afstemmingendoorontwikkeling.Kortom,decijfersover2015kunnennognietwordenge-relateerdaandegevolgenvandetransitie.
Enindederdeplaatsgevendecijferseenonvolledigbeeld.BijhetCBSzijnalleendejeugdhulp-trajectendiezijngeregistreerdmetperspectief'stabiliserenvaneencrisissituatie'inbeeld.AcuteopnamesineenJeugdzorgPlus-voorziening(gedwongenkader),vallendaarbijvoorbeeldnietonder.Enooknietdejeugdhulptrajectendiezijngestartvanuiteencrisissituatiemaardienastabilisatievandecrisisdoorlopenineenreguliertraject.Dezeworden,conformhetInformatie-protocolBeleidsinformatieJeugd,vastgelegdmethetperspectief'begeleiden'of'behandelen'.Ookdetoenamevanhetaantalverzoekenomonderzoek(VTO)bijdeRvdKindetweedehelftvan2015,alsmedehetaantalkerendatdezeaanvragenresulteerdenineenvoorlopigeonder-toezichtstelling(VOTS)metuithuisplaatsing(UHP)ofvoorlopigevoogdij(VOVO),kanzonderaanvullendonderzoeknietalsindicatorvaneentoenamevanhetaantalcrisissituatieswordenaangemerkt.Indevieronderzochtegemeentenbestaat(nog)geenintegraleregistratievanhetaantalcrisismeldingenen-plaatsingenenookdebrancheorganisatieshebbengeencijfersdiedesignalenvanhunledendatditaantalistoegenomen,onderbouwen.EenanalysevandecijfersvanCBSenRvdKistevindeninBijlage1.
Deresultatenindevolgendeparagrafenmoetengelezenwordenmetbovenstaandebe-schouwingeninhetachterhoofd.Debevindingeninditonderzoekdragenmeerhetkaraktervan'hypothesen'danvan'conclusies'endeaanbevelingenzijnvooralgerichtophetuitvoerenvanverdiependvervolgonderzoek.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 5oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
2.2 Verschillentussengelijksoortigegemeenten
DekeuzevoordeteonderzoekengemeentenA,B,CenDisgebaseerdopeencombinatievan:
• aantaljeugdhulptrajectenmetperspectief'stabilisatievaneencrisissituatie'indeCBS-cijfers(BeleidsinformatieJeugd)alspercentagevanhetaantalinwonersop1/1/2015;
• verschiltussen1een2ehalfjaarvan2015(grotetoe-ofafnamevanditaantaltenopzichtevandeanderegemeenten).
relatieveaantalcrisis-situaties
veel weinig
2ehalfjaart.o.v.1ehalfjaar2015
toename A C
afname B D
Tenbehoevevandekeuzevoorviergemeenten,uitelkvandeinbovenstaandetabelgenoemdekwadrantenéén,zijneerstdebevolkingsaantallenpergemeentegeselecteerd.Datleverde31gemeentenopmetmeerdan100.000inwoners.Eendeeldaarvanwordtgevormddoorgrotesteden,eenanderdeeldoorgrotegemeentendiebestaanuitveelverschillendedorpen/steden.
Pergemeenteisvervolgensberekendwathettotaleaantalcrisissituatiesin2015wastenop-zichtevanhetaantalinwoners.Doordiecijfersterelaterenaandeomvangvandegemeente,kunnendie100.000+gemeentenvervolgensmetelkaarwordenvergelekeneniszichtbaarwelkegemeentenrelatiefveelenwelkerelatiefweinigcrisissituatieshebbengehadin2015.Ookisberekendwathetrelatieveverschilistussenhetaantalcrisissituatiesinde1een2ehelftvan2015.Ditlaatineendeelvandegemeentenstijgingzienenineenanderdeelvandegemeentenblijfthetaantalgelijkofissprakevaneendaling.Metbehulpvandezeberekeningenzijnde100.000+gemeenteningedeeldinde4kwadranten.
Totslotisopgrondvaneenvergelijkbaaraantalinwonerseneenniettesterkafwijkendeleeftijdsopbouw,eenkeuzegemaakt.Hierbijisrekeninggehoudenmetenigegeografischespreidingeneenmixtussenstedelijkeenplattelandsgemeenten.Deviergeselecteerdegemeentenhebbendevolgendepopulatiekenmerken:
• GemeenteA:relatiefveelcrisissituatieseneentoenamevanditaantalinde2ehelftvan2015.Dezegemeenteheeftrelatiefveeleenouderhuishoudenseneenouderhuishoudensmettweeofmeerkindereninvergelijkingmethetlandelijkgemiddeldeeninvergelijkingmetdeandereonderzochtegemeenten.Zescoortietshogerophetaantaljeugdigenmeteenarmoederisicoenheeftmeergezinnendangemiddeldindebijstand.Hetgemiddeldeinkomenvandehuishoudensmetkinderenisdaarentegengemiddeld,dusblijkbaariserindezegemeentesprakevangroteinkomensverschillen.
• GemeenteB:relatiefveelcrisissituatieseneenafnamevanditaantalinde2ehelftvan2015.Quapopulatieisdezegemeenteeengemiddeldegemeentetenoemen.Erzijngeenuit-schietersnaarbovenenbenedentenopzichtevandelandelijkgemiddelden.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 6oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
• GemeenteC:relatiefweinigcrisissituatiesmaarweleenforsetoenameinde2ehelftvan2015,zijhetdatdezegemeentedannogsteedsbenedenhetlandelijkgemiddeldescoort.Dezegemeenteheeftietsminderdangemiddeldjeugdigenmeteenarmoederisicoenscoortverderrondomhetgemiddelde.
• GemeenteD:relatiefweinigcrisissituatieseneenverderedalingvanditaantalinde2ehelftvan2015.Dezegemeenteheeftietsmeereenouderhuishoudensengezinnenindebijstand.Hetgemiddeldeinkomenligtlagerdanhetlandelijkgemiddeldeenooklagerdandatindeandereonderzochtegemeenten.Invergelijkingmetdeanderedriegemeentengaathethieromeengemeentemeteenrelatiefgrootoppervlaktemetdaarbinnenveelkleinedorps-kernen(typischeplattelandsgemeente).
InBijlage2iseenoverzichtvandezegemeentenopgenomenwaarinzemetelkaarwordenver-gelekenopeenaantalelementen.Inhetonderzoekissteedsaandegeïnterviewdegevraagdofhij/zijhetbeelddatuitdecijfersnaarvorenkomtherkent.OndanksderelativeringenindevorigeparagraafoverdewaardevandeCBS-cijfers,bleekmenhetbeeldvaneenrelatiefhogedanwellagescorevanhetaantalcrisissituatiesvaakwelteherkennen,maarhetbeeldvaneensterkestijgingofdalingvanditaantalindeloopvanhetjaarniet.Slechtséénrespondentverbaasdezichineersteinstantieoverhethogeaantalcrisisplaatsingenomdatdebetreffendegemeenteindemonitorvan'waarstaatjegemeente'juistopveelvlakkenpositiefscoort.Dezerespondentwistechterwelzakentenoemendiehetbeeldmogelijkverklaren.
2.3 Verklarendeenbeïnvloedbarefactoren
Dehierondergenoemdefactorenzijnopgrondvanhetonderzoekvaninvloedophetaantalcrisisplaatsingenendezefactorenzijnookgoedtebeïnvloeden.Eennaderetoelichtinghieropstaatinhetvolgendehoofdstuk,waarinalleonderzoeksvragentegenhetlichtwordengehouden.
Debeïnvloedbarefactorenzijn:
1. Dematevansamenwerkingtussenallepartijendiebetrokkenzijnbijjeugdhulpeninhetbijzonderbijhetvoorkomenvancrisissituatiesenhetadequaatensnelhandelenincrisissituaties.
2. Dedeskundigheidenhetleervermogenvandemedewerkersdiebelastzijnmetdetoegangtotjeugdhulp,inclusiefdehuisartsen,oma. vasttestellenofgespecialiseerdehulpnodigisof(ineersteinstantie)kanwordenvol-
staanmetlichterevormenvanhulp;b. signalenteherkennendiehetrisicoophetontstaanvaneencrisissituatievoorspellen;c. de-escalerendtekunnenoptredenc.q.deechtecrisismeldingentekunnenonder-
scheidenvanmeldingendieinwerkelijkheidminderspoedeisendzijn.
3. Goedeinformatieoverwaarkinderen,hunouders,scholenenanderepartijenindeomgevingvanhetkindterechtkunnenmethunvraagen/ofhetmeldenvaneencrisis-situatie.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 7oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
4. Debereikbaarheidvandetoegangtotjeugdhulpenhetmeldenvancrisissituaties,24uurperdag,enofersprakeisvanéénmeldpuntofmeerdere.
5. Dematewaarinvanuitéénteamofvanuiteenintensievesamenwerkingtussenver-schillendeteamsmeteenintegralebliknaardehulpvraagvaneenkindgekekenwordt,inclusiefdesocialesettingrondhetkind(gezinssituatie,situatieopschool,indewijkenz.).Eenkindmeteenpsychiatrischeaandoeningineengezinwaardeoudersverwikkeldzijnineen(v)echtscheiding,vraagtbijvoorbeeldomeenandereinzetdanzo'nkindineenharmonieusgezin.Hetkunnenbenuttenvandekennisenkundevanmensenmeteenverschillendeachtergrondishierbijdesuccesfactor.
2.4 Factorendieeenrolspelenenniet(direct)ofslechtsdeelszijntebeïnvloeden
Uithetonderzoekkomenookfactorennaarvorendieeenrolspelenbijhetontstaanvancrisissituatiesófindebelevingdaarvan,maardieniet,althansnietzomaar,zijntebeïnvloeden.Deelshebbenzetemakenmet'doordezureappelheenbijten'omdatzeeenlogischgevolgzijnvangemaaktebeleidskeuzesendedecentralisatievandejeugdhulpinhetalgemeen.Ookdezefactorenwordeninhetvolgendehoofdstuktoegelicht.
Mindergoedbeïnvloedbarefactorenzijn:
1. Verschillendeopvattingenoverwatondereen'crisissituatie'wordtverstaan.
2. Debenodigdetijdnadetransitie/invoeringvandeJeugdwetomtoteen'geolied'nieuwsysteemtekomenmet(deels)nieuweorganisaties/teams,eennieuwerolverdelingeneenandereaanpakenwerkwijzedanvoordietijd.
3. Hetspanningsveldtussendewensomeenkindzolangmogelijkindeeigenomgevingtelatenblijvenendaardebenodigdeondersteuningteleverenenhetvoorkomenvaneenescalatie.
4. Bezuinigingenindejeugdhulp,waardoormetnameresidentiëlevoorzieningeninraptempowordenafgebouwd.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 8oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
3. Conclusiesenaanbevelingen
Indithoofdstukwordtdeonderzoeksvraag"waarhangteenhoogofeenlaagaantalcrisis-plaatsingenmeesamen?"belicht('beantwoord'isinhetlichtvanhetexploratievekaraktervanhetonderzoekeentegrootwoord).Demogelijkeoorzakenkomenstukvoorstukaandeordemetaanhetbegineen,aldannietvoorzichtiggestelde,conclusie,gevolgddooreenonder-bouwinghiervanopgrondvandegevoerdegesprekkenindeviergemeenten.Waarmogelijkresulteertditineenaanbeveling.
3.1 Hanteringbegripcrisis
Conclusie:Erbestaatgeeneenduidigedefinitievoorhetbegrip'crisis'enbestaandecriteriavoorhetbepalenofersprakeisvaneencrisissituatiewordenindepraktijknietstriktgehanteerd.Hetbeoordelenvaneencrisismeldinggebeurtopcasusniveaudooreenprofessioneleafwegingvandebijdiecrisismeldingbetrokkenpersonen.Dezeafwegingkanpergemeenteverschillenwaardoorhetlandelijkebeeldvanhetaantalcrisissituatiesdiffuusis.
Inde'RichtlijnCrisisplaatsingvoorjeugdhulpenjeugdbescherming'staatdevolgendedefinitie:Eencrisisiseenernstigeverstoringvanhetnormale,alledaagsefunctionerenvaneenindividuofsysteem.Dedraaglastvaneenjeugdige,ouderofgezingaatdedraagkrachtvanhenzelfenhunsocialenetwerkverteboven.Daardoorzijndeoplossingsstrategieëndieeengezinnormaalgesprokeninzetnietlangertoereikend.(DeBaat,Foolen&Udo,2014;Hoekert,Lommerse&Beunderman,2000)Eencrisisiseenextremesituatie:eengezinbelandtvaneen‘kwetsbaretoestand’in‘totaleontreddering’.Deproblemenwordenvaakverergerddoorallerleibijkomendeproblemen,zoalseenverslaving,gebrekaansocialeondersteuning,enfinanciëleenmateriëleproblemen.(Hoekertetal.,2000)
Indepraktijk(vanhetonderzoek)isertussendeondervraagdengeeneenduidigheidindehanteringvanhetbegripcrisisteconstaterenenblijktbovenstaandedefinitieooknietaltijddeladingtedekken.Een(nietlimitatieve)opsommingvansituatiesdieals'crisis'wordenaan-gemerkt,zijn:
• Erkancrisisindethuissituatievaneengezinzijn,welkealdannietmetambulante(spoed)hulpkanwordenverholpen.Crisiskandanbetekenen:ruzie,geweld,onveiligheidvoordekinderen,uithuiszettingvaneengezinslid(‘hijeruitofikeruit”)ofhethelegezin.Hetkanbetekenendateenkindnietwordtopgehaaldvanschoolendeleraarhulpinschakelt.Hetkanzijndatdepolitieeensituatieaantreft,bijvoorbeeldbijeenmeldingvanoverlast,waarbijmeneenhulpverlenerwilinschakelen.
• Crisiskanookbetekenen:eenkind(ofouder)meteenacutepsychose,suïcidaliteitofanderepsychiatrischeproblematiek.IndatgevalzijnhetdeGGZ-instellingendiehulpbieden,metofzonderverblijf.Debeoordelingdaarvangeschiedtdooreenpsychiater.
• Eensituatiewaarineenkinddatresidentieel,ineenvoorzieningofpleeggezin,geplaatstis‘eruitknalt’(bijvoorbeeldvanwegeagressieofwegloopgedrag)envoorwiemetspoedeengeslotenplaatsingwordtaangevraagd,wordtookalscrisissituatiebestempeld.Ditvoorbeeldmaaktduidelijkdathetnietaltijdomthuiswonendekinderengaat.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 9oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Afhankelijkvandeinvalshoekkaneenzelfdesituatiedoordeenepartijals‘crisis’wordenaan-gemerktendooreenanderepartijals‘normaal’wordenervaren.Voorsommigeniscrisishet-zelfdeals‘spoed’,vooranderenishetgelijkaan‘onveilig’,voorweeranderenbetekentcrisis‘eenkans’indiezindatheteenmomentisdatallebetrokkenen(ookdeouders)ervanovertuigdzijndaterietsmoetgebeurenenerookdaadwerkelijkwordtingegrepen.Indatlaatstegevalkaneencrisissituatieduszelfsalsietspositiefswordenbeleefdomdathettoteenverbeteringvoorhetkindleidt.
Veelgenoemdecriteriadieeenrolspelenbijdebeoordelingofersprakeisvaneencrisissituatie,zijn:1. deveiligheidvandejeugdigeisinhetgeding;2. dejeugdigeisnognietinbeeldbijofonderdehoedevaneenhulpverlener;3. directhandelenisvereist(binnen24uur).
Inwerkelijkheidvoldoenvolgensdegeïnterviewdennietalleals'crisisplaatsing'aangemerktegevallenaandezestriktedefinitie,vooralmetbetrekkingtothettweedepunt.Menvindthetbelangrijkerdateroplokaalniveauovereenstemmingbestaatoverwaterineenbepaaldesituatiemoetgebeurenendaarnaartehandelen,dantestrevennaareenuniformedefinitievanhetbegripcrisis.Menzietdehuidigeverschillenalseenlogischgevolgvandedecentralisatieendetransformatieindejeugdhulpdiedaarmeeingangisgezet.
Aanbevelingen:Voeroplandelijkniveaudediscussieofhetzinvolisomtestrevennaareenuniformedefinitieenuniformewijzevanregistrerenvancrisissituaties,gezienhetfeitdatdezedefinitieindepraktijkwaarschijnlijktochnietaltijdgevolgdzalworden.Zoekeventueelnaareenbetrouw-baaralternatiefomdeontwikkelingvanhetaantalcrisissituatiesjeugdtekunnenvolgen.
Stimuleergemeentenommethunketenpartnerstotgoedeafsprakentekomenoverhetsignalerenenmeldenvanenhetadequaatreagerenop(potentiële)crisissituatiesinhunwerkgebied.
3.2 Wijzewaaropcrisisopvangtotstandkomt
Conclusies:1. Daarwaargemeenteneffectiefsamenwerkenmethetwijkteam,hetjeugdteam,de
gecertificeerdeinstelling(GI),VeiligThuis,deaanbiedersenhuisartsen,vindenmindercrisissituatiesplaatsc.q.wordendezeindekiemgesmoord.
2. Praktijkondersteunersbijhuisartsenhebbenervaringmethetbegeleidenvanvolwassenenmaarzijn(nog)onvoldoendeingespeeldopminderjarigen.
3. Vooroudersenanderebijhetkindbetrokkenpersonenishetnognietaltijdduidelijkwaarzekunnenaankloppenvoorjeugdhulp,inhetbijzonderineenacutenoodsituatie.
4. Crisisplaatsingenvindenookplaatsvoorkinderendiealineenresidentiëlevoorzieningverblijven.
Ad1.Inalleonderzochtegemeentenisdewerkingvandecrisisdienstenin2015noggelijkgeblevenaandievanhetjaarervoor.Dusdetoegangtotambulantespoedhulpencrisisplaatsenisvooralsnognietgewijzigd.Inéénvandedrieonderzochtegemeentenwasdesamenwerking
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 10oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
tussendebij1genoemdeketenpartnersin2015alzodanig,datpotentiëlecrisissituatiessnelwordengesignaleerdendatergoedkanwordenopgetredenomverergeringvandesituatietevoorkomen.Indezegemeenteisalvoordetransitiedatumgestartmethetvormgevenvandezesamenwerking.Hetinitiatiefdaartoeisvanuitdegemeentegekomenenopbestuurlijkniveaugestimuleerd(wethouderdiezichhiervoorinzette).Ditresulteerdebijdezegemeentein2015alinmindercrisissituatiesdanvoordetransitiedatum.
Ad2.Indeonderzochtegemeentenspelendepraktijkondersteunersgeenrolvanbetekenisvoorminderjarigen.Menvraagtzichookafofditeenrolisdiebijdepraktijkondersteunersneergelegdmoetworden.Eéngemeenteheeftindegroterehuisartsenpraktijkeneenvastemedewerkervanuithetjeugdteamdieerwekelijksspreekuurhoudtvoor(oudersmet)kinderen.Dekleinerehuisartsenpraktijkenhebbenindiegemeenteeenvastaanspreekpuntbinnenhetjeugdteam.Doortweevandevieronderzochtegemeentenvindtopditmomentvoorlichtingen(bij)scholingplaatsvanhuisartsenenpraktijkondersteuners,gerichtopsignaleringengoededoorverwijzingnaardejeugdhulp.Inééngemeenteheeftditalgeleidtotmeerinstroomviahetjeugdteamdanviadehuisartseneenverminderingvanhetaantalcrisismeldingen.
Ad3.Voor1januari2015washetvoorveelmensenduidelijkwelkerolhetCentrumvoorJeugdenGezinen/ofhetBureauJeugdzorgenhetAMKspeeldeindetoegangtotjeugdhulp.Vanafdetransitiedatumwasdatnietmeervanzelfsprekend,deBJZ'sbestaannietmeer,deGI'shebbennoggeen'gezicht'enzehebbenookeenandereroldandeBJZ'senVeiligThuisisindeplaatsgekomenvoorhetAMKenSHG.InsommigegemeentenisdetoegangbelegdbijhetCJG,inanderegemeentenzijndaarvoorwijkteams(0-100)ofspecifiekejeugdteamsgekomen.Indrievandeviergemeentenleverendezeteamszelfookbasishulpmaarindeanderegemeenteindicerenenverwijzenzealleen.Binnenkantoortijdenkomendecrisismeldingencentraalbinnenmaarbuitenkantoortijdenveelalnogdecentraal.
Hetkosttijdommensentelatenwennenaandezeveranderingenenophetgoedespoortezettenvooreenaanvraagvoorjeugdhulpenvooreencrisismelding.Datgeldtnietalleenvooroudersmaarbijvoorbeeldookvoormedewerkersbijdepolitie.Erwordtnudoorgemeentengewerktaanintegralecrisisdienstenomdatdetoegangvoorburgersindehuidigesituatie(apartecrisisdienstenvoorverschillendeinstellingenensectoren)nietklantvriendelijkisenooknietbijdraagtaaneensnellereactieinspoedeisendesituaties.
Dateencentraalcrisisteamnietaltijdofnietdirecttoteenverminderingvanhetaantalcrisis-meldingenleidt,maakthetvolgendevoorbeeldduidelijk.Inbeidegemeentenmeteenrelatiefhoogaantalcrisismeldingenwasin2015weleengoedfunctionerendcrisisteamactief.In2015werktenechterzowel(devoorlopervan)VeiligThuisalsdewijkteamsindezegemeentennognietoptimaal,waardoorwellichtde'oude'routeviahetcrisisteameenbeproefdemanierwasomsnelaandebenodigdejeugd-engezinshulptekomen.Metanderewoorden:decijferskunnenookeenvertekendbeeldgeven,datisinherentaandezefasevantransformatie.
Ad4.Inhetverlengdewatindevorigeparagraafaloverde(strikte)definitievanhetbegrip'crisis-situatie'isgezegd,ligthetbeelddatdoortweeregionaalwerkendezorgaanbiederswordtge-schetst.Residentiëleinstellingenmeteenjeugdigedieopeengegevenmomentvoorhennietistehandhaven,kiezensteedsvakerderoutevaneen'acuteopname'bijeengesloteninstelling.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 11oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Kinderendienietvoldoenaandestriktecriteriadiehorenbijacuteopname,wordenopdiemaniertóchsnellergeplaatstdanviadenormaleprocedure.Kinderrechterswerkenhieraanmeedooreenspoedmachtigingaftegeven.IndeJeugdzorgPlusisditeentrenddiealvanaf2012isingezet.Hetpercentageacuteopnamesneemttoeenditeffectwordtversterktdoordegelijk-tijdigeafbouwvanhetaantalresidentiëleplaatsen.Hetbeeldindemediawaardeoorzaakbijdetransitiewordtgelegdenhetnognietgoedfunctionerenvandewijkteams,behoeftdaaromenigenuancering.Deachterliggendeoorzakenvanwaaromjongeren(vooralvanafdepuber-leeftijd)steedsvakervanuiteenresidentiëlevoorzieningnaareengesloteninstelling'moeten',kwameninditonderzoeknietbovenwater.Omdaarachtertekomenisaanvullendonderzoeknodig.
Aanbeveling:Onderzoekdeachterliggendeoorzakenvandetoegenomeninstroomindegeslotenjeugdhulp(JeugdzorgPlus)vanuitopenresidentiëlevoorzieningen.
3.3 Populatiekenmerken
Conclusie:Eenverschilinpopulatiekenmerkenlijktweleenroltespelenindevraagnaarjeugdhulpmaarderelatiemethetontstaanvancrisissituatiesisonduidelijk.
Inéénvandevieronderzochtegemeentenisrecentonderzoekgedaannaarderelatietussenpopulatiekenmerkenindeverschillendewijkenendevraagnaarjeugdhulp,alsmedehetont-staanvancrisissituaties.Daaruitkwamnaarvorendaterweleenverbandistussendesocialestatusineenwijkendevraagnaarjeugdhulpmaarvoorhenwashetverrassendomtevernemendatditonderscheidnietvaninvloedisophetaantalcrisissituatiesdatvoorkomt,althansnietaantoonbaar.
Indeanderegemeentengavenrespondentenaanniettewetenofereenverbandistussenpopulatiekenmerkenenhetmeerofmindervoorkomenvancrisissituaties.Eénvandiege-meentenbestaatuitveeldorpskernen(platteland)endenktdathetfeitdatzemetrelatiefweinigcrisissituatieswordengeconfronteerd,ooktemakenkanhebbenmetdesocialecohesieindiekernenendefysiekeruimtedieeris(nietdichtbevolkt,veelgroeneneenrustigeom-geving),maarditiseenhypothese.Ookisdoordegemeentenaangegevendatdepopulatie-kenmerkenopwijkniveausterkvanelkaarverschillenenzichophetniveauvandegehelegemeente'uitmiddelen'.Hetiseeninteressantevraagom,netalsdeindeeerstealineagenoemdegemeente,derelatietussenpopulatiekenmerkenenhetaantalcrisissituatiesopwijkniveauteanalyseren.
Aanbeveling:Alsmeerinzichtisgewenstinderolvanpopulatiekenmerkenophetontstaanvancrisis-situaties,voerdanindegemeenteneenanalyseopwijkniveauuit.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 12oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
3.4 Veranderdesocialeomstandigheden
Conclusie:Erisgeenrelatieteleggentussenveranderdesocialeomstandighedenineengemeenteenhetinmeerofminderematevoorkomenvancrisissituaties.
Geenvandegemeentenheeftin2015temakengehadmeteenveranderingindesocialeom-standighedenvandiegemeente.Erkandanookgeenverbandwordengelegdmeteentoe-ofafnamevanhetaantalcrisismeldingenen-plaatsingen.Detransitievandejeugdhulpwordtdoorhengezienalsdegrootsteverandering,maarhetiseenveranderingdieniethetverschilinhetaantalcrisissituatiestussengemeentenkanverklarenwantdezetransitieheeftzichoveralvoorgedaan.Welwordterkenddataanloopproblemenbijgemeentenindeuitvoeringvanhuntaakvaninvloedkunnenzijnophetontstaanvancrisissituaties(zieparagraaf3.6).
3.5 Wachttijdenoftelaatverwijzendoorwijkteams
Conclusies:1. Demeestdringendesignalendater(groeiende)wachtlijstenzijn,komenuitdehoekvande
gespecialiseerdejeugd-GGZmaarderoldiedezewachtlijstenhebbeninhetontstaanvancrisissituatiesisnietduidelijk.
2. Erissprakevaneenspanningsveldtussendewenskinderenzolangmogelijkthuistelatenblijvenenhetrisicodatdaardesituatieuitdehandlooptentoteencrisismeldingleidt.
Ad1.Viaeenverzoekvanuitdebrancheorganisatie(GGZNederland)isbijhunledengevraagdnaarconcretecijfersovercrises,maardiezijninhetkadervanditonderzoeknietboventafelge-komen.Afzonderlijke(GGZ-)instellingenpublicerenwelwachttijdenophunwebsitemaarerisgeenlandelijkinzichtindewachtlijstproblematiek.Indegesprekkenbinnendeviergemeentenwordtunaniemerkenddaterwachtlijstenbestaanvoorjeugd-GGZ.Daarbijisgezegddatdieeralwarenvoordetransitieenvoordatdebezuinigingenopdejeugdhulpstartten.DegeïnterviewdeGGZ-instellingenervareneentoenemendedrukophuncapaciteit,maarleggenzelfgeenrelatiemeteentoenamevanhetaantalcrisisplaatsingen.Alseencrisissituatiedreigt,krijgteenkindvoorrangopdewachtlijst.Doorhetontbrekenvanlandelijkecijfersisooknietvasttestellenhoedeomvangvandewachtlijstproblematiekzichverhoudttotdieinvoorgaandejaren.
Daarnaastwordtaangegevendateendeelvanhetbestaanvanwachttijdenvoorjeugd-GGZwordtgevormddooroudersdiegraagwachtenopeenplekbijdezorgaanbiedervanhunvoorkeur,ookaliserelderseerdercapaciteitbeschikbaar.Ditverschijnselkomtookvoorinanderesectoren(bv.deouderenzorg)endaarhanteertmenvoordezecategoriewachtendendeterm'wenswachtende'.IndeLVB-sectorkomthetookvoordatouderseenspecifiekevormvanhulpwensen(bijvoorbeeldMultiSysteemTherapie)enbereidzijndaaroptewachten.Erisduswelsprakevaneenmismatchtussendevraagnaarjeugdhulpenhetdoorcliëntengewensteaanbodmaardithoeftvolgensdegeïnterviewdenniettoteencrisissituatieteleiden.Alsdesituatienijpendwordtdoetmen,eventueeltijdelijk,tocheenberoepopeenanderevormvanjeugdhulpofopeenanderezorgaanbieder.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 13oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Ad2.Aljarenishetbeleideropgerichtomkinderenzoveelenzolangmogelijkindeeigensituatietehoudenmethulpenondersteuningvaneninhetgezin.Gemeentenzettenditbeleidvoortenvanuitaanbiederswordtdituitgangspuntookomarmd.Hetrisicodathetdaneenkeerfoutgaat,isechterwelgroterenmisschienisditdeprijsdiewealsmaatschappijmoetenbetalenvoorhetbeleidomkinderenniettesneluithuisteplaatsen.
Hetvraagtomdeskundigheidomditrisicogoedinteschattenenteblijvenmonitoren,geduren-deeenhulptraject.Hiertoezijnnognietallemedewerkersbijdewijk-/jeugdteamsinstaat.Eénvandeonderzochtegemeentengeeftaandatvoorhendezesituatiein2016zelfsisverslechterd.InhetbeginzatenerveelmedewerkersvanhetvoormaligeBureauJeugdzorginhetteamendiezijnterzakekundig,maarhetpersoneleverloopisdaargrootwaardoorernurelatiefveelnieuwemensenindeteamszijngekomenmetminderervaring.Frappantisdatindiegemeenteheteffectinderdaadisdathetaantalcrisisplaatsingennutoeneemtmaarnietvanwegehettelaatinzettenvanprofessionelehulpmaaromdatdezemedewerkers'opsafe'gaanentesnelopschalenenaaneensituatiedestatus'spoed'verbinden.
Aanbevelingen:1. Onderbouwsignalendatersprakeisvangroeiendewachtlijstenc.q.eentoenamevanhet
aantalcrisissituatiesmetconcretecijfers.
2. Onderzoekhetfenomeen'wenswachtende'envoorwelkevormenvanjeugdhulpditbestaat.
3. Geefteamsdetijdomaanverbeteringvanhunprofessionaliteittewerkenenkoppelervarenmedewerkers(professionalsvanuitGIen/ofzorgaanbieders)alsadviseur/coachaanhetteam.
3.6 Samenstellingwijkteams
Conclusies:1. Hetonderzoekgeeftgeensluitendantwoordopdevraagofdesamenstellingvandewijk-
ofjeugdteamsmede-bepalendisvoordewijzewaaropeencrisismeldingwordtvoorkomenen/ofafgehandeld.
2. Eenintegralebenaderingwaarbijookdesocialeomgeving(gezin,school,wijk)vanhetkindwordtmeegenomenindebeoordeling,leidttotmindercrisissituaties.
Ad1.Hetsignaaldatmededeaanleidingvormdevoorditonderzoekwasdateringemeentenwaarinhetteamdatdetoegangvoorjeugdhulpbepaaltweinigprofessionalsmeteenmedischeachter-grondzitten,telaatdesignalenvanbijvoorbeeldpsychiatriewordenopgepikt,enertelang‘aangemodderd’wordt.Degemeenteechterwaarveelprofessionalsmeteenmedisch-psychiatrischeachtergrondindewijkteamswerken,scoortjuistrelatiefhoogopcrisis.Degemeentemetwijkteamszonder(medisch)specialisten,scoortdaarentegenlaagophetaantalcrisissituaties.Eénvandetweeanderegemeenten,methoogopgeleideprofessionalsinhetteam,plusnogeenapartexpertteamvanmedischspecialisten,scoort(volgensverwachting)welrelatieflaagophetaantalcrisisplaatsingen.Erzijndustegenstrijdigebeeldeninditonderzoek.Datgeldtookvoordeantwoordenvanuitaanbiedersopdezevraag.Opdirectie/bestuursniveaubestaathetbeelddatertelangwordtgewachtmethetinzettenvanspecialistischejeugdhulp
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 14oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
maarophetniveauvandeintakersenhulpverlenerswordtditnietzoervaren.Wellichtdatheteffectvandesamenstellingenwerkwijzevandeteamsophetaantalcrisissituaties,meegenomenkanwordeninhetvervolgonderzoeknaardetoegangtotjeugdhulp,datbinnenkortstart.
Ad2.Indiegemeentenwaarmeerdeskundigheidinhetteamvoorhandenis,wordtookbredernaardehulpvraaggekekenenwordthetsocialesysteemvanhetkindbeterinbeeldgebracht.Datzijnnetdetweegemeentenwaarhetaantalcrisissituatiesrelatieflaagis.Inéénvandiegemeentenisheteffectzelfsmeetbaar.Aanvankelijkgingendaarapartejeugdteamsenwijkteamsaandeslag.Demedewerkersvandejeugdteamsbetrokkenechtersteedsvakerdeskundigenvanuitdewijkteamsbijhuncasussen(eenmaatschappelijkwerkendebijvoorbeeld).Ditheeftertoegeleiddatdezeteamsnuwordensamengevoegd.Hetaantalcrisissituatiesisgedaaldenookin2016verwachtmenaandecijferstekunnenziendathetaantalnogverderisafgenomen.
Aanbevelingen:1. Doenaderonderzoeknaarderelatietussendesamenstellingvanc.q.dedeskundigheid
binnenhetwijkteamenhetvoorkomenvancrisissituaties,neemditbijvoorbeeldalsonderzoeksvraagmeeinhetvervolgonderzoeknaardetoegangtotjeugdhulp.
2. Zorgvoordebeschikbaarheidvaneenbrededeskundigheidvoorhetverhelderenvandehulpvraag,hetinzettenvanbasishulpenhetactiverenvanhetnetwerkomdejeugdige.Ditbetekentnietdatalledisciplinesinelkteamvertegenwoordigdmoetenzijnmaarweldatdeverschillendedeskundigenelkaarwetentevindenenookonbelemmerdkunnensamen-werkenalsdesituatiedaaromvraagt.
3.7 Kennisvanhuisarts/POHoverhetgecontracteerdejeugdhulpaanbod
Conclusie:Hetgebrekaaninzichtinwatdetransitievandejeugdhulpnaargemeentenindepraktijkkanbetekenenvoorpreventieenhetdichtbijorganiserenvandebenodigdehulpenonder-steuning,vormtbijhuisartseneengroterprobleemdantewetenwelkaanbodenwelkeaanbiederszijngecontracteerd.
Hetalgemenebeeldbijdrievandevieronderzochtegemeentenisdatinhettransitiejaar2015hetcontactmetdehuisartsengeenprioriteithad.Menwasbezigmetde(basis)inrichtingvandezorg.In2016isdatveranderd.Inallegemeentenwordthetverbeterenvanhetcontactmetdehuisartsenalseenaandachtspuntgenoemd.Driegemeentenzeggen(te)weinigzichttehebbenophetverwijsgedragvandehuisartsendematewaarindiegebruiktmaaktvanhetnieuweaanboddatdoorhetinstellenvanwijkteamsen/ofgezinscoachesisgecreëerd.Eéngemeentevormthieropeenuitzondering,zoalsinparagraaf3.2bijad2isvermeld.Diegemeentewerktalvanafhetbeginintensiefsamenmethuisartsenenpraktijkondersteunersenkenteenlaagaantalcrisissituaties.Datschrijftdezegemeentezelftoeaandezestrategiemaarnaderonderzoekzouduidelijkmoetenmakenofditeffectookinandere,vergelijkbaresituatiesoptreedt.
Alleviergemeentenbeseffenhoebelangrijkdesamenwerkingmethuisartsenis,omdathuis-artsenrechtstreekskunnenverwijzennaarjeugdhulp,maarzeervarenookdatdiesamenwerkingmoeizaamtotstandkomt.Eristijdvoornodigomvoldoendewederzijdsvertrouwentecreëren,alsbasisvooreengoedesamenwerking.Degemeentewaaralintensiefmethuisartsenwordt
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 15oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
samengewerktonderschrijftdit.Dezegemeentewasalvervoordetransitiedatum(1/1/2015)hiermeegestart.Huisartsenlijkendenoodzaaktotsamenwerkingmeerenmeerintezienomdatzevoorwathetaanbodaanjeugdhulpbetreft'doordebomenhetbosnietmeerzien',ookalmakensommigegemeentendedoorhaaringekochtejeugdhulptransparantviaeenwebsite.Hetblijftvooreenhuisartsmoeilijkomde(nieuwe)mogelijkhedenteoverzien,dusblijvenzevaakopdeoudewijzedoorverwijzen,veelalnaardejeugd-GGZofeenkinderarts.
Inelkegemeentezijnweléénofmeer'ambassadeurs'onderdehuisartsendiehetbelangvansamenwerkingonderstrepen.Dezespeleneenbelangrijkerolinhetaansporenvanhuncollega'somhieraanmeetewerken.
Aanbeveling:Stimuleergemeentenomteinvesterenindesamenwerkingmethuisartsenenhiervoordetijdtenemen.Laathuisartsenzienwathetwijkteamaandeskundigheidinhuisheeftenopwelkewijzezehetwerkvandehuisartsendepraktijkondersteunerkunnenondersteunen.
3.8 Gecontracteerdejeugdhulp
Conclusie:Indeonderzochtegemeentenisin2015geensprakegeweestvaneentekortaanjeugd-hulpvoorzieningen,erisgeenbudgetplafondgehanteerdenwaarditaanvankelijkwelhetgevalwas,isditgedurendehetjaaralsnogverruimd.
Alleviergemeentengevenaantemakentehebbenmeteenoverschrijdingvanhetbudgetvoorjeugdhulp.Maarzewillenhettekortindezefasevandetransformatienietafwentelenophunburgers,enhebbeninvoorkomendegevallen(doortweegemeentenexplicietgemeld)extracapaciteitingekocht.Zedoenditveelalopregionaalniveau.Geïnterviewdeaanbiedersbe-vestigenditbeeldmaarmakenzichwelzorgenoverhetfeitdatde(residentiële)capaciteitinraptempowordtafgebouwdterwijldenieuwewerkwijzemetdewijkteamszichnogindeopbouw-fasebevindt.Zijzienlieverdatdezeontwikkeling,waarzeopzichwelachterstaan,ineengematigdertempoplaatsvindt,diegelijketredhoudtmetdegroeivandekwaliteitvandewijk-teams.Cliëntenstops,zoalsdiedelaatstetijdinhetnieuwszijngeweest,komeninderegio'swaardeonderzochtegemeentenzichinbevindennietvoor.
Aanbeveling:Geziendesomstegenstrijdigesignalenindemedia(tekortaangecontracteerdejeugdhulp,wachtlijsten,werkwijzewijkteams)endebevindingeninditonderzoek,lijktaanvullendonderzoeknaardeachtergrondenvandiesignalenzinvol.Waarkomendiesignalenvandaan?Hoemoetenzewordengeïnterpreteerd?Watkaneraandeonderliggendeproblemenwordengedaan?
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 16oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
4. Dankwoord
Wij(deonderzoekers)bedankenallepersonendiehebbenmeegewerktaanhetonderzoek.DeledenvanhetABJhebbenonsgoedopweggeholpenenzonderdemedewerkingvanonzerespondentenindeviergemeenten/regio'shaddenweniettotdeinzichtenkunnenkomendieindezerapportagestaanbeschreven.Vanwegedeanonimiteitvandeonderzochtegemeentenkunnenwehunidentiteitnietbekendmaken,maarwezijnhendankbaarvoordeopenhartigegesprekken,hetaanleverenvanverhelderendedocumentatie,hetmeelezenenzonodigcorrigerenenaanvullenvandeinterviewverslagenenhetaandragenvananderemensenmetwiewevolgenshenzoudenmoetenpraten.Aandebeoogdegroepsgesprekkenzijnweniettoe-gekomenmaarwehebbenaangebodenditalsnogtedoenendebevindingenvanditonderzoektedelenentebesprekenineengezamenlijkebijeenkomstpergemeente.Datkaneenmooiegelegenheidzijnom(opnieuw)metelkaaringesprekterakenoverditonderwerp.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 17oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Bijlage1:decijferstoegelicht
Indezebijlagestaandecijfersdiezijngeanalyseerdvoorhetonderzoek.Achtereenvolgenskomendevolgendeonderdelenaandeorde:
1. totaalaantaljeugdhulptrajectenin2015,uitgesplitstnaar1een2ehelftvandatjaarenookuitgesplitstnaarsoortjeugdhulp;
2. idemmaardanalleendejeugdhulptrajectenmetperspectief'stabiliserenvaneencrisissituatie';
3. vergelijkingvan1(totaalaantaljh-trajecten)en2(jh-trajectencrisis)enookhoehetperspectief'crisis'zichverhoudttenopzichtevandeandereperspectieven;
4. totaalaantalonderzoekent.b.v.eenjeugdbeschermingsmaatregeloverdeperiode2012totenmetde1ehelftvan2016,uitgesplitstnaaronderzoekenvooreenvoorlopigeondertoezichtstelling(VOTS)ofvoorlopigevoogdij(VOVO),daadwerkelijkuitgesprokenmaatregelenVOTS/VOVOenhetaantalVOTSmetuithuisplaatsing(UHP);
5. cijfermatigeonderbouwingvandekeuzevoordevieronderzochtegemeenten.
Bijdeanalysevandezecijferszijndevolgendeoverwegingeninachtgenomen:• Voorhetwillenvaststellenvaneentrendhebjemeergegevensnodigdandievanéén
kalenderjaar.• Deonderzochteperiode(2015)istekortomopgrondvandecijfershardeconclusieste
kunnentrekkeninrelatietotdegevolgenvandetransitievandejeugdhulpnaarge-meenten.
• Decijfersdienenvooralalsindicatievanwatermogelijkaandehandis(opstellenvanhypothesen)engevenrichtingaan(verdiepend)onderzoekdoordatzebepaaldevragenoproepen.
• Alsbenaderingvanhetaantalcrisissituatiesisuitgegaanvandevolgendegegevens:o hetaantaljeugdhulptrajectenmetperspectief'stabiliserenvaneen
crisissituatie'(bron:CBS);o hetaantalonderzoekenvooreenjeugdbeschermingsmaatregel'voorlopige
ondertoezichtstelling'(VOTS)of'voorlopigevoogdij'(VOVO)(bron:RvdK).
Hetbeelddathieruitnaarvorenkomtisindicatiefwantincompleet;de'acuteopnames'indeJeugdzorgPlusvallenhierbijvoorbeeldbuiten.
• Deresponsophetaanleverenvandegegevensover2015inhetkadervandeBeleids-informatieJeugdaanhetCBSwas93%envoorwatdegrotereaanbiedersbetreftzelfs100%.Enslechtsin5%vandegevallenishetperspectiefnietingevuld.HetCBSheeftdeontbrekendegegevensdoorextrapolatieaangevuldendaarmeezijnzeduszobetrouw-baaralsdebronregistratiesvanwaaruitzekomen.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 18oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
B1.1 Jeugdhulptrajectentotaalbeeld
Alletrajecten 1ehalfjaar2015 2ehalfjaar2015 stijging2ehelft2015 Totaal2015
Totaaljeugdhulptrajecten 383.675 422.000 9,99% 496.670
Jeugdhulpzonderverblijf Uitgevoerddoorhetwijk-ofbuurtteam 23.410 33.015 41,03% 37.460
Ambulantejeugdhulpoplocatieaanbieder 249.530 272.245 9,10% 317.390
Daghulpoplocatievandeaanbieder 21.505 23.840 10,86% 27.550
Jeugdhulpinhetnetwerkvandejongere 47.280 49.240 4,15% 62.435
Totaaljeugdhulpzonderverblijf 341.725 378.340 10,71% 444.835
Jeugdhulpmetverblijf Pleegzorg 21.385 21.990 2,83% 24.425
Gezinsgericht 3.725 4.075 9,40% 4.745
Geslotenplaatsing 2.140 2.420 13,08% 3.170
Anderverblijfbijjeugdhulpaanbieder 14.700 15.175 3,23% 19.495
Totaaljeugdhulpmetverblijf 41.950 43.660 4,08% 51.835
Bron:CBSStatline
Methettotaleaantaljeugdhulptrajectenwordenallelopendejeugdhulptrajectenbedoeldindebetreffendeperiodec.q.hetbetreffendehalfjaar,zoweldetrajectendiealvoordathalfjaarzijngestartalsdetrajectendieindathalfjaarzijngestartenookdetrajectendieindathalfjaarzijnbeëindigd.Ditbetekentdateendeelvandetrajectenindeeerstehelftvan2015ookmeetellenindetweedehelftvan2015,namelijkalletrajectendieoverdehalfjaargrensheenlopen.Hetisdanooklogischdathettotaalaantaljeugdhulptrajectenoverheel2015nieteensomisvandeeersteentweedehelftvandatjaar.
Dezecijferslatenziendatindetweedehelftvan2015hetaantaljeugdhulptrajectenmet10%isgestegen.Omdatergeenvergelijkingmogelijkismethetjaarervoor(in2014werdniethetaantaltrajectengeteldmaarhetaantaljeugdigenmetjeugdhulp),isonduidelijkoferwellichtindeeerstehelftvan2015eendalingheeftplaatsgevondenendatdetweedehelftvan2015infeiteeen'herstel'laatzienofdaterdaadwerkelijksprakeisvaneenstijgendetrend.Watwelduidelijkis,isdatdestijginghetsterkstisgeweestvoorambulantejeugdhulpendejeugdhulpdiegeleverdisdoorhetwijkteaminhetbijzonder.Delichterestijginginderesidentiëlejeugdhulplijktprocentueelhetmeestvoorrekeningvandegeslotenplaatsingentekomenmaarditbeeldisenigszinsvertekendomdathetabsoluteaantalgeslotenplaatsingenrelatieflaagis.Eenverande-ringvanditabsoluteaantalleidtdanalsneltoteengroteprocentuelewijziging.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 19oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
B1.2 Jeugdhulptrajectenmetperspectief'stabiliserenvaneencrisissituatie'
InhetInformatieprotocolBeleidsinformatieJeugdwordendevolgendeperspectievenonderscheiden:
• stabilisatievaneencrisissituatie;• diagnostiek;• begeleiden;• behandelen.
Indetabelhieronderstaathetaantaljeugdhulptrajectenmetperspectief'stabiliserenvaneencrisissituatie'endeontwikkelingdaarvanin2015.
Perspectief:crisis 1ehalfjaar2015 2ehalfjaar2015 stijging2ehelft2015 totaal2015
Totaaljeugdhulptrajecten 7.005 8.245 17,70% 12.065
Jeugdhulpzonderverblijf
Uitgevoerddoorhetwijk-ofbuurtteam 555 805 45,05% 910
Ambulantejeugdhulpoplocatieaanbieder 1.305 1.395 6,90% 2.250
Daghulpoplocatievandeaanbieder 915 1.035 13,11% 1.040
Jeugdhulpinhetnetwerkvandejongere 2.650 2.955 11,51% 4.735
Totaaljeugdhulpzonderverblijf 5.425 6.190 14,10% 8.935
Jeugdhulpmetverblijf
Pleegzorg 235 455 93,62% 590
Gezinsgericht 130 165 26,92% 260
Geslotenplaatsing 65 100 53,85% 150
Anderverblijfbijjeugdhulpaanbieder 1.150 1.335 16,09% 2.130
Totaaljeugdhulpmetverblijf 1.580 2.055 30,06% 3.130
Bron:CBSStatline
Uitdezecijfersblijktdathetaantalkerendatcrisishulpisingezetindetweedehelftvan2015,isgestegenmetbijna18%,waarbijdestijginghetsterkstwasvoorcrisisplaatsingenineenverblijfs-setting.Destijgingvandeinzetvanhetwijkteamincrisissituatiesvaltop,alsmededeinzetvanjeugdhulpinhetnetwerkvandejongere.Datstijgtvoorallejeugdhulptrajectenmet4,15%(zietabelindevorigeparagraaf)maarvoortrajectenmetperspectief'crisis'metmaarliefst11,51%.Ofditbetekentdaterdaadwerkelijksteedsmeercrisissituatiesindeeigenomgevingvandejeugdigewordenopgelosten/ofdoorinzetvanhetwijkteamwordenbeslecht,valtnietzondermeertezeggen,hetzouookkunnenzijndateensituatiedaarvakerals'crisis'wordtervarenenalszodanigwordtvastgelegd.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 20oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
B1.3 Jeugdhulptrajectenperperspectief
Destijgingvanhetaantaljeugdhulptrajectenmetperspectief'crisis',zoalsgepresenteerdindevorigeparagraaf,zegtopzichnognietzoveel.Decijferskrijgenmeerbetekenisalszewordenvergelekenmet(hetverloopvan)deanderedrieperspectievenenwordengerelateerdaanhettotaalaantaljeugdhulptrajecten(metenzonderverblijf).Datoverzichtstaatinonderstaandetabel.
Perspectiefjeugdhulptrajectenzonderverblijf 1ehalfjaar2015 2ehalfjaar2015
stijging2ehelft2015
Stabiliserenvaneencrisissituatie 5.425 1,59% 6.190 1,64% 14,10%
Diagnostiek 20.840 6,10% 24.670 6,52% 18,38%
Begeleiden 55.145 16,14% 68.605 18,13% 24,41%
Behandelen 260.315 76,18% 278.875 73,71% 7,13%
Totaaljeugdhulpzonderverblijf 341.725 100,00% 378.340 100,00% 10,71%
Perspectiefjeugdhulptrajectenmetverblijf
Stabiliserenvaneencrisissituatie 1.580 3,77% 2.055 4,71% 30,06%
Diagnostiek 80 0,19% 90 0,21% 12,50%
Begeleiden 14.400 34,33% 15.090 34,57% 4,79%
Behandelen 25.890 61,72% 26.420 60,52% 2,05%
Totaaljeugdhulpmetverblijf 41.950 100,00% 43.655 100,00% 4,06%
Bron:CBSStatline
Bovenstaandetabellaathetvolgendezien:
• Hetperspectief'crisis'komtinhetalgemeenrelatiefweinigvoor,maarwel(aanzienlijk)meerbijjeugdhulptrajectenmetverblijfdandiezonderverblijf.
• Destijgingvanhetaantaljeugdhulptrajectenzonderverblijfisvooraltoeteschrijvenaandetrajectenmetperspectief'begeleiden'(24,41%)en'diagnostiek'(18,38%).Hetaantaltrajectenmetperspectief'crisis'isinde2ehelftvan2015weliswaarookmet14,1%gestegen,maart.o.v.deandereperspectievenwasdestijgingmaar0,05%(van1,59%naar1,64%vanhettotaleaantaljeugdhulptrajectenzonderverblijf).Hetaantaljeugdhulptrajectenmetperspectief'behandelen'isookgestegenmaarlaatnaarver-houdingeendalingzien(-2,47%).
• Derelatiefsterkestijgingvanhetaantalkeerdathetperspectief'crisis'voorjeugdhulp-trajectenmetverblijfvoorkomt(30,06%)iseenbeelddatgenuanceerdwordtalsjenaardeverhoudingmetdeandereperspectievenkijkt:danstijgthetpercentagecrisis-situatiesvan3,77%naar4,71%vanhettotaalaantaljeugdhulptrajectenmetverblijf,verhoudingsgewijseentoenamevanietsminderdan1%dus.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 21oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Samenvattend:Decijfersover2015wijzenopeenstijgingvanhetaantalcrisissituatiesendanvooralvanhetaantalcrisisplaatsingen(jeugdhulpmetverblijf).Maarerisookeenstijgingvanhettotaleaantaljeugdhulp-trajectentezien.Diestijgingnuanceerthetbeeldvandesterkestijgingvanhetaantaljeugdhulptrajectenmetperspectief'stabiliserenvaneencrisissituatie'endietweemoetendanookinrelatietotelkaarwordenbeschouwd.Dezeontwikkelingenmoetenovereenlangereperiodewordengevolgdomtekunnenbepalenofhiersprakeisvaneentrend.Cijfersvanvoordetransitiedatumzijnhiervoorongeschikt.Bovendienzijndeabsoluteaantallencrisissituatieszolaagdateenkleinetoenameofafnamealtoteengroteverschuivingindepercentagesleidt.Ookkaneropditmomentnoggeenrelatiewordengelegdtussenhetbeelddatuitdecijfersnaarvorenkomtendegevolgenvandetransitie,wellichtmetuitzonderingvandetoenamevanhetaantaljeugdhulptrajectendatwordtuitgevoerddoorhetwijk-ofbuurtteam.Datlijkteenlogischgevolgtezijnvandedecentralisatievandejeugdhulp.
B1.4 Spoedonderzoekenjeugdbescherming
Eenveronderstellingisdathetaantal'spoedonderzoeken'datdoordeRaadvoordeKinder-bescherming(RvdK)wordtuitgevoerd,ookeenindicatieisvoorhetaantalcrisissituaties.Onderspoedonderzoekenwordthetvolgendeverstaan:alleonderzoekenomvasttestellenofereenVoorlopigeOnderToezichtStelling(VOTS)ofVoorlopigeVoogdijmaatregelmoetwordenuit-gesprokendoordeKinderrechter.HetgaatzowelomonderzoekendieopverzoekvanVeiligThuis,eengecertificeerdeinstellingofeengemeenteplaatsvinden(VTO)alsomonderzoekendieambtshalve,opinitiatiefvandeRaadzelf,wordenuitgevoerd.
Hieronderstaateentabelmetdaarindegegevensperhalfjaarvanaf2012.DaarinstaatzowelhettotaleaantalonderzoekenalshetaantalspoedonderzoekenvoorVOTSofVOVOenhetaantalkerendatdieonderzoekenhebbengeleidtoteenuitspraak/maatregelenookhoevaakeenVOTS-maatregeltezamengaatmeteenuithuisplaatsingvanhetkind(UHP).
#onderzoeken
#spoed(VOTS/VOVO)
%spoedt.o.v.totaal
#uitsprakenVOTS/VOVO #UHPbijVOTS
2012-1 8.573 998 11,6% 934 640
2012-2 7.979 841 10,5% 780 560
2013-1 7.631 830 10,9% 772 506
2013-2 7.459 861 11,5% 795 540
2014-1 6.986 786 11,3% 687 453
2014-2 6.511 771 11,8% 642 415
2015-1 5.927 832 14,0% 707 498
2015-2 6.231 789 12,7% 702 492
2016-1 6.620 1083 16,4% 836 579
Gem./halfjaar 7.102 839 12,2% 762 520
Bron:RvdK
Uitdezetabelblijktdathetaantalspoedonderzoekenschommeltrondomeengemiddeldewaar-de(839),somsishetietshoger,danishetweerietslager.Hetpercentagespoedonderzoekentenopzichtevanhettotaalaantalonderzoekenstijgtechtergeleidelijk.Diteffectishetgevolgvaneengestagedalingvanhetaantalonderzoekenvanaf2012totbegin2015,terwijlhetaantalspoedonderzoekenongeveergelijkblijft.Relatiefgezienmaakthetaantalspoedonderzoekenduseensteedsgroterdeeluitvanhettotaalaantalonderzoeken.Ditbetekentdathetaantal
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 22oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
spoedonderzoekeninrelatievezinweliswaarstijgtmaardathetaantalinabsolutezinredelijkconstantis.
Dedalingvanhetaantalonderzoekenlijkthetgevolgvanhetbeleidomteprobereneendwangmaatregeltevoorkomendoorpreventie,vroegtijdigeinterventieeneengezinsgerichteaanpak.Desondanksiserkennelijkeen'ijzeren'aantalgevallenwaarbijdesituatietochuitdehandloopt.KennelijkisditpatroononafhankelijkvandeveranderdewerkwijzedieisgerichtophetvoorkomenvaneengangnaardeRaadvoordeKinderbescherming.
Eénenanderwordtvisueelinzichtelijkeralsdegegevensuitbovenstaandetabelineengrafiekwordenweergegeven:
Indezegrafiekspringtdirectde'knik'indebovenstelijninhetoog.Naeerstnogeenietssterkeredalingvanhetaantalonderzoekenindeeerstehelftvan2015,begintditaantalindetweedehelftvan2015testijgenendezestijgingzetnogdoorindeeerstehelftvan2016.Hetaantalspoedonderzoekenbegintin2016ooktestijgen.Hetkomendejaarmoetduidelijkmakenofhiersprakeisvaneentrendbreukofeentijdelijkeschommeling.Gezienhetmomentvandeveranderingligthetvoordehandomeenrelatiemetdetransitievandejeugdhulpteveronder-stellenendaarvoorzijnooklogischeredenentebedenken:
• IndeJeugdwet,dievanaf1/1/2015inwerkingisgetreden,iseennieuwewerkwijzeopgenomenvoorhettrajectrichtingeeneventuelejeugdbeschermingsmaatregel.NaastVeiligThuisendegecertificeerdeinstellingen,kunnenvanafdiedatumookgemeenteneenVTOindienen.VolgensdeRvdKgebeurtditook.WellichtleidtdittoteenstijgingvanhettotaleaantalaanvragenbijdeRvdK.
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
9.000
10.000
#onderzoeken
#spoed(VOTS/VOVO)
#uitsprakenVOTS/VOVO
#UHPbijVOTS
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 23oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
• Deaanvankelijkedalingin2015kanverklaardwordenuithetfeitdatdegemeentehaarnieuwetaaknogmoestinregelen.DitgoldookvoorVeiligThuis,eennieuweorganisatiewaarindeAMK-enSHG-takenzijnsamengevoegd.Ookdegecertificeerdeinstellingenwarennieuwenzijn(deels)indeplaatsgekomenvandeBureausJeugdzorg.
• DestijgingvanhetaantalVTO'skantemakenhebbenmetonervarenheidbijdegemeenten/wijkteams,waardoordeernstvaneencrisisnognietgoedingeschatkanwordenendevaardighedenomde-escalerendoptetredennogonvoldoendeisontwikkeld.DitzouertoekunnenleidendatmedewerkersvoordezekerheiddeRvdKinschakelen,omtevoorkomendathetkindgevaarloopt.Maarookditis,netalsdevorigetweepunten,opditmomentnietmeerdaneenhypothese.WellichtdatditeffectzichtbaarwordtinhetaantalaanvragendatookdaadwerkelijkleidttoteenrequestvandeRvdKaandeRechtbank.DitzouzichtbaarkunnenwordendoordathetpercentageonderzoekendatleidttoteenVOTS/VOVO-maatregeldaalt.Hetisnunogtevroegomditmogelijkeeffecttezien.Hetfeitdatinbovenstaandegrafiekdelijnmet'uitspraken'eind2015/begin2016mindersnelstijgtdandelijnmet'spoed-onderzoeken',onderbouwtdiehypothesenognietomdatdaarandereoorzakenvoorzijnaantewijzen,zoalshetna-ijleffectinderegistratievandeuitgesprokenmaat-regelen.
Samenvattend:Hetaantalonderzoekenvooreenjeugdbeschermingsmaatregeldaaldedejarenvoorafgaandaandetransitiegestaag,terwijlhetaantalspoedonderzoekenredelijkstabielbleef.Indetweedehelftvan2015kwamdaarveranderinginensteegzowelhetaantalonderzoekenalshetaantalspoedonderzoeken.Hetisechternogtevroegomteconstaterendatersprakeisvaneentrendbreuk.Alsdehypothesekloptdatervanwegeonervarenheidbijmedewerkers(vandegemeente)tesnelbeslotenwordtomeen(spoed-)onderzoekaantevragen,danisdeverwachtingdatdestijgingdieisingezet,tijdelijkis.Indatgevalheeftdehuidigestijgingvanhetaantal(spoed)onderzoekenniettemakenmeteendaadwerkelijketoenamevanhetaantalcrisissituatiesnu.Detijdzalhetleren.
B1.5 Selectie4gemeenten
Voorhetselecterenvandevierteonderzoekengemeentenzijneerstallegemeentenmetmeerdan100.000inwonersgeselecteerd,datzijner31.Vervolgenszijnbijdiegemeentendebe-volkingsaantallengezocht,alsmedehetaantalinwonersmeteenleeftijdjongerdan20.Pergemeenteishetaantaljeugdhulptrajectenmetperspectief'stabilisatievaneencrisissituatie'opgezochtengerelateerdaanhetaantalinwonersvandiegemeente.Opdatmomentwarenalle31gemeentenmetelkaartevergelijkenophetaantalcrisissituatiesper1000inwoners.Aandeenekantvanhetspectrumzijndegemeentenmetrelatiefveelcrisissituatiesenaandeanderekantvanhetspectrumdiemetrelatiefweinigcrisissituaties.
Devolgendestapwashetberekenenvandestijgingofdalingvanhetaantalcrisissituatiesindetweedehelftvan2015tenopzichtevandieindeeerstehelftvan2016.Hetresultaatwaseentweedeindelingscriteriumvangemeentenindievan'stijgers'en'dalers'(eneenneutraletussengroep).
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 24oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Opgrondvandezetweecriteriazijnde100.000+gemeenteningedeeldinéénvandevierkwadrantenvandevolgendetabel:
relatieveaantalcrisis-situaties
veel weinig
2ehalfjaart.o.v.1ehalfjaar2015
toename GemeenteA GemeenteC
afname GemeenteB GemeenteD
Uitdiekwadrantenzijnviergemeentengekozendiequabevolkingsaantalenleeftijdsopbouwopelkaarlijken,maaropanderekenmerkenvanelkaarverschillen.Inonderstaandetabelstaandelandelijkekengetallenvooralle100.000+gemeentenenvandeviergemeentendevolgendegegevens:
• %verschil=afwijkingaantalcrisissituaties2ehelft2015vande1ehelft• #crisisper1.000jeugdigen=aantalcrisissituatiesper1.000inwonersjongerdan20
Meergegevensoverdeviergemeentenzijnnietingevuldomdatdezeanderseenvoudigteherleidenzijn.
#inwoners #jongerdan20
#crisis2015-1
#crisis2015-2
%verschil
#crisis2015(tot)
#crisisper1.000jeugdigen
landelijkgemiddelde 204.927 44.708 102 119 +17% 221 4,95
laagstewaarde 100.371 19.334 10 20 -33% 50 1,39
hoogstewaarde 833.624 165.475 905 990 +350% 1.895 13,81
GemeenteA - - - - +59% - 7,60
GemeenteB - - - - -27% - 5,53
GemeenteC - - - - +100% - 1,70
GemeenteD - - - - -33% - 1,49
Bron:CBS(afgeleidegegevens)
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 25oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Bijlage2:kenmerkenonderzochtegemeenten
Indezebijlagewordendevieronderzochtegemeentenmetelkaarvergeleken,zoweldeovereenkomstenalsdeverschillen.Maareerstwordtgestartmeteenalgemeenbeeld:
Detoegangisinallegemeentenopeenvergelijkbaremanieringericht,metwijkteamsdienaastdehuisarts,JGZ,medischspecialistenGImogenindiceren.Zijdoenallenaanvraagverheldering,indicatiestellingenbiedenlichteondersteuning.Deaccentverschillenzijnhieronderschematischweergegeven.
Ookdeinrichtingvandecrisisdienstisinallegemeentenin2015nogvergelijkbaar,namelijknietgewijzigdtenopzichtevanvoordetransitie:eencrisisdienstvoorde‘algemene’jeugdhulp(voormaligejeugd-enopvoedhulpenjeugdbescherming),metspecialeaandachtvoorveiligheid.Daarnaastzijner,buitenkantoortijden,apartecrisisdienstenvoordeGGZendeLVB.
Alleteamshebbenmoetenlerenomgaanmetcrisisachtigesituatiesenhetinschattenvanveiligheidsrisico’s.Deviergemeentenverschillenonderlingquafasewaarinzezichbevindenenquatempovandeontwikkeling,maarzevindenelkdatzegoedopwegzijn.
Ingeenvandegemeenteniserzichtopspecifiekefactoren(populatiekenmerkenofandereomstandigheden)dieeenkansopcrisiszoudenverhogenofverlagen.
GemeenteA GemeenteB GemeenteC GemeenteDkwadrant Veelcrisis,stijging. Veelcrisis,daling. Weinigcrisis,
stijging.Weinigcrisis,daling.
toegang Wijkteamvoorverhelderenhulpvraag,lichteondersteuning,casemanagement.
Wijkteamvoorverhelderenhulpvraag,lichteondersteuning,diagnostiek.
Wijkteamvoorverhelderenhulpvraag,lichteondersteuning,diagnostiek.
(inmiddels)integralewijkteams
onder-scheidendin
Veelaandachtvoorveiligheid.
3typenteams. Telefonischefrontoffice;teamopscholen.
n.v.t.
50uurvrijtoegankelijkejeugdzorg.
Vrijwelallehulpalsindividuelevoorziening.
Expertpoolmetpsychiatersenartsen.
Beschikkingoverconsultatie-teamjeugd.
achter-grondwijkteam
Jeugdzorgwerkersengedragswetenschapper.
Diversachtergrond,ookSPVenjeugd-verpleegkundigen.
Jeugdzorgwerkers,GZ-psychologen,orthopedagogen.
GeneralistenHBO.
huisarts Weinigsamenwerkingmethuisartsen,dieinéénstichtingver-bondenzijn.
Weinigsamenwerkingmethuisartsen,mixvanpraktijkeneneenpitters.
Intensievesamen-werkingmethuisartsen.
Veelverschilleninsamen-werkingmethuisarts.
Verkennendonderzoekcrisissituatiesjeugdhulpin2015 26oktober2016,kenmerk:1606-TV-067-crs
Bijlage3:geraadpleegdebronnen
• InformatieprotocolBeleidsinformatieJeugd,versie3,september2015.• KostenverschillenindeJeugdzorg,eenverklaringvanverschilleninkostentussengemeenten,
SCP,december2014.• VerdeelsystematiekmiddelenJeugdhulp,naareenobjectieveverdelingvangemeentelijke
budgetten,Cebeon,27november2014.• Rapportagekwartaal2,eenoverzichtvandemeldingenvanaprilt/mjuni2016,monitor
transitiejeugd.• Jeugdbeschermingenjeugdreclassering2015,CBS.• Jeugdbeschermingenjeugdreclassering1ehalfjaar2015,CBS,29-10-2015.• Resultatenuitverkennendonderzoekbijsocialewijkteams,10goudenregels+10valkuilen,
StichtingVraagWijzerNederland,juni2016.• Handreikingsamenwerkenbinnenjeugd(wijk)teams,oververantwoordelijkheiden
aansprakelijkheidbijcalamiteiten,RijksoverheidenVNG.• Watwerktbijcrisissituatiesingezinnen?,NJi,oktober2015.• RichtlijnCrisisplaatsingjeugdhulpenjeugdbescherming,NJienberoepsverenigingenNIP,
BPSWenNVO,2eherzienedruk2015.• Crisisinterventieenspoedeisendehulp,eenoverzichtvantheorieenpraktijk,NJi,januari
2007.• Diverselandelijkeengemeentelijkewebsites.• Relevantedocumentatievandeviergemeenten.
Top Related