9 789941 093302 >
ISBN 9789941093302
proeqti dafinansebulia
evrokavSiris mier
saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT
gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da
mewarmeobis xelSewyobis mizniT _ Life Georgia
biznes grantebis mxardamWeri
meqanizmebis meTodologiuri
saxelmZRvanelo
murTaz kvirkvaia
biznes grantebis mxardamWeri meqanizmebis meTodologiuri
saxelmZRvanelo
saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi
iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi
mosaxleobis dasaqmebisa da mewarmeobis
xelSewyobis mizniT _ Life Georgia
თბილისი 2016
biznes grantebis mxardamWeri meqanizmebis meTodologiuri saxelmZRvanelo SemuSavda organizacia „samxareo ganviTareba momavali saqarTvelosTvis~ (RDFG) iniciativiT.
meTodologiuri saxelmZRvanelo gamocemulia proeqtis „saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da mewarmeobis xelSewyobis mizniT _ `LIFE Georgia~ farglebSi, konsorciumis partniori organizaciebis: moZraoba SimSilis winaaRmdeg (ACF), asociacia `aTinaTi~, ganaTleba demokratiisTvis (EFD), sazogadoebrivi programebis fondi / konsorciumi samarTlebrivi daxmareba saqarTvelo (SPF/LAG) mxardaWeriT.
winamdebare saxelmZRvanelo gamocemulia evrokavSiris finansuri daxmarebiT. mis Sinaarsze pasuxismgebelia mxolod kontraqtori da publikaciis evrokavSiris poziciad aRqma dauSvebelia.
saxelmZRvanelo asaxavs proeqt `LIFE Georgia~-s praqtikul gamocdilebas da avtoris mosazrebebs. saxelmZRvaneloSi mocemuli informacia ar warmoadgens evrokavSiris oficialur pozicias.
biznes grantebis mxardamWeri meqanizmebis meTodologiuri saxelmZRvanelo
Tbilisi, 2016
avtori: murTaz kvirkvaia. profesori. (PHD). grigol robaqiZis saxelobis universiteti.
redaqtori: neli revaziSvili. „LIFE Georgia~ proeqtis menejeri.
recenzenti: vasil kikutaZe. asocirebuli profesori. (PHD)
dizaineri: irakli javeliZe
asociacia „samxareo ganviTareba momavali saqarTvelosTvis~ (RDFG)
ISBN 9789941093302
Sinaarsi
Sesavali 5
danarTebi da akronimebi 7
1. zogadi informacia proeqtis Sesaxeb 8
2. biznesTan dakavSirebuli treningebis saWiroebebis Sefaseba 12
3. informaciis gavrceleba biznes grantebis da treningebis Sesaxeb 15
4. trening kursebi biznesis da samewarmeo unarebze 17
5. trening kursi da konsultacia biznesis samarTlebriv sakiTxebze 22
6. biznes grantebis mxardaWera 24
6.1. biznes grantebis mxardaWeris Teoriuli safuZveli 24
6.2. biznes grantebis mxardaWera proeqt `LIFE Georgia~-s farglebSi 27
6.2.1. mcire grantebi 28
6.2.2. saSualo zomis grantebi 33
6.2.3. samuSao iaraRis nakrebis gadacema beneficiarebisTvis 36
7. biznes grantebis mxardaWeris alternatiuli midgomebi 40
8. SSm pirebi biznes grantebis mxardaWeris sqemaSi 43
9. biznesis mxardaWeris sxva aqtivobebi 46
10. daskvnebi da rekomendaciebi 48
gamoyenebuli literatura da masalebi 52
terminTa ganmartebebi 53
danarTebi 54
5
Sesavali
biznes grantebis mxardamWeri meqanizmebis warmodgenili meTodologiuri saxelmZRvanelo Seiqmna proeqt „LIFE Georgia~-s farglebSi. meTodologiuri saxelmZRvanelos Seqmnis mizania proeqtis Sesrulebis periodSi gamovlenili saukeTeso praqtikis, midgomebis da gamocdilebis Sejameba, ganzogadeba da dokumentireba, misi gavrcelebis da momavalSi farTo gamoyenebis uzrunvelsayofad. saxelmZRvanelos Seqmnis mizania, aseve Camoayalibos myari Teoriuli safuZveli msgavsi miznebis mqone proeqtebis warmatebiT gansaxorcieleblad.
proeqt „LIFE Georgia~-s mTavar amocanas warmoadgenda saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis siRaribis daZlevis mxardaWera social-ekonomikuri integraciisa da ekonomikuri ganviTarebis procesSi CarTulobis gziT. konkretulad ki, proeqti miznad isaxavda samegrelosa da Sida qarTlSi devnili da adgilobrivi mosaxleobis grZelvadiani saarsebo wyaros SesaZleblobebis mxardaWeras profesiuli ganviTarebisa da dasaqmebis xelmisawvdomobis gziT; aseve, social-ekonomikuri integraciis xelSemwyobi midgomebis SemuSavebas xelisuflebasa da samoqalaqo sazogadoebasTan mWidro TanamSromlobiT.
meTodologiuri saxelmZRvanelos Sesaqmnelad saWiro informacia Segrovda konsorciumis1 monawile organizaciebis warmomadgenlebTan Sexvedrebsa da diskusiebis, maTi gamocdilebisa da meTodologiebis gaziarebis, beneficiarebTan interviuebis, beneficiarebis Casaxlebis adgilebSi vizitebis da proeqtis farglebSi Seqmnili dokumentaciis analizis safuZvelze.
biznes grantebis mxardamWeri meqanizmebis meTodologiuri saxelmZRvanelo gankuTvnilia samTavrobo da arasamTavrobo organizaciebisTvis, adgilobrivi TemebisTvis da nebismieri sxva dainteresebuli jgufebisTvis, raTa xeli Seuwyos maT mier inicirebuli da dagegmili msgavsi an problematikasTan dakavSirebuli proeqtebis da programebis efeqtianad da efeqturad ganxorcielebas.
meTodologiuri saxelmZRvanelo daexmareba aseve akademiur da samecniero wreebs proeqtSi „LIFE Georgia~ warmodgenil problematikaze kvlevebis, monografiebis, socialuri ganviTarebis koncefciebis da rekomendaciebis SemuSavebaSi.
meTodologiur saxelmZRvaneloSi warmodgenili masala SeuZliaT gamoiyenon saerTaSoriso organizaciebma, maTi saqmianobis farglebSi, samizne jgufebis socialur-ekinomikuri ganviTarebis da daxmarebis programebis dagegmvisas swori orientirebis Camosayalibeblad.
meTodologiuri saxelmZRvanelo Rirebuli damxmare masala iqneba axali iniciativebisTvis, romlebic miznad isaxaven socialurad mowyvladi jgufebis mdgomareobis gaumjobesebas, Sromis bazarze maTi konkurentunarianobis amaRlebas, CarTulobis xarisxis gazrdas, biznesis sawarmoeblad saWiro kompetenciebiT miznobrivi jgufebis aRWurvas da maTi TviTdasaqmebis xelSewyobas.
proeqt „LIFE Georgia~-s gaaCnda Tavisi sfecifikuri maxasiaTeblebi, mkafiod Camoyalibebuli miznebiT da savaraudo SedegebiT. Sesabamisad, warmodgenili meTodologiuri saxelmZRvanelo mxolod sarekomendacio xasiaTisaa.
biznes grantebis mxardaWeris sqemis meTodologiuri saxelmZRvanelo moicavs Sesavals, 10 Tavs, 2 qveTavs, gamoyenebuli literaturis da saxelmZRvanelo masalebis CamonaTvals. naSroms Tan erTvis 17 danarTi.
1. konsorciumis monawile organizaciebs warmoadgenen: ACF, RDFG, Atinati, EFD, SPF/LAG da World Vision saqarTvelo. konsorciums xelmZRvanelobda saerTaSoriso organizacia ACF (espaneTi).
6
Tavi 1 _ gadmocemulia zogadi informacia proeqtis Sesaxeb. warmodgenilia konsorciumis Seqmnis miznebi, konsorciumis struqtura, konsorciumis monawileebi, mmarTvelobiTi organoebi, konsorciumis monawileTa funqciebi da samoqmedo teritoriuli erTeulebi. CamoTvlilia agreTve proeqtis erT-erTi komponentis biznes grantebis mxardaWeris farglebSi Sesrulebuli aqtivobebi.
Tavi 2 _ ganxilulia biznes da samewarmeo unarebTan dakavSirebuli treningis saWiroebebi. gadmocemulia treningis Sefasebis Teoriuli midgomebi, mimoxilulia proeqtis farglebSi ganxorcielebuli ganviTarebis da treningis saWiroebis kvlevis Sedegebi.
Tavi 3 _ warmodgenilia konsorciumis monawileTa mier gamoyenebuli informaciis gavrcelebis meTodebi da miznobrivi jgufebis CarTulobis uzrunvelsayofad ganxorcielebuli aqtivobebi.
Tavi 4 _ asaxulia biznes da samewarmeo unarebze Catarebuli trening kursebis miznebi, savaraudo kompetenciebi, ganxiluli Tematika, kursze daswrebis winapirobebi, treningis formati, trening kursis fazebi da organizaciuli sakiTxebi. gadmocemulia statistikuri informacia orive miznobriv regionSi trening kursebis da treningSi monawileTa raodenobebis Sesaxeb.
Tavi 5 _ gadmocemulia informacia biznesis samarTlebriv sakiTxebze, ganxorcielebuli treningis da sakonsultaco momsaxurebis Sesaxeb. asaxulia trening kursis silabusis komponentebi da sakonsultacio Tematika.
Tavi 6 _ dasabuTebulia miznobrivi jgufebisTvis biznesis sagranto mxardaWeris aucilebloba. gaanalizebulia biznes grantebis mxardaWeris sami mimarTuleba. warmodgenilia proeqtis sagranto mxardaWeris konkretuli qeisebi.
Tavi 7 _ gaanalizebulia biznes grantebis mxardaWeris gansxvavebuli midgomebi. dasabuTebulia gansxvavebuli midgomebis mizanSewoneiloba da gadmocemulia alternatiuli midgomebis gamoyenebis mizezebi.
Tavi 8 _ statistikuri masalebis gamoyenebiT naCvenebia biznes grantebis mxardaWeris sqemaSi SSm pirebis CarTuloba. gadmocemulia proeqtis farglebSi gamoyenebuli midgomebi da biznes grantebis Sefasebis kriteriumebi, romlebmac gazardes SSm pirebis proeqtSi monawileobis motivacia da maTi CarTulobis done
Tavi 9 _ saubaria biznes grantebis garda proeqtSi ganxorcielebul sxva aqtivobebeze, romlebic arapirdapiri formiT xels uwyoben miznobriv regionebSi biznesis da mewarmeobis ganviTarebas.
Tavi 10 _ gakeTebulia daskvnebi, SemoTavazebulia rekomendaciebi romlebic efuZneba proeqt „LIFE Georgia~-Si gamoyenebul midgomebs, miRweul Sedegebs da gamovlenil gamowvevebs.
meTodologiuri saxelmZRvanelos bolos TandarTuli aqvs proeqtis farglebSi gamoyenebuli saaplikacio formebi, winasatreningo testis numuSi, saregistracio furceli, saswavlo silabusebi, biznes grantebis Sefasebis formebi, proeqtis monitoringis forma, sagranto xelSekrulebis nimuSi da sxva dokumentacia.
7
danarTebi:
danarTi 1 _ proeqtis mmarTvelobiTi komitetisa da proeqtis mmarTveli sabWos funqciebi da pasuxismgeblobebi
danarTi 2 _ kompetenciebis, unarebis, ganviTarebisa da treningis saWiroebaTa Sefaseba. kvlevis mizani da kiTxvebi. gamokiTxvis ZiriTadi Sedegebi da kvlevis meTodologia
danarTi 3 _ biznes treningis sawyisi testireba
danarTi 4 _ silabusi. biznesisa da mewarmeobis safuZvlebi
danarTi 5 _ trening kursSi monawileTa registraciis forma
danarTi 6 _ silabusi. biznes treningis moduli
danarTi 7 _ silabusi. biznesisa da mewarmeobis samarTleblivi komponenti
danarTi 8 _ biznes ideis ganacxadis forma
danarTi 9 _ biznes gegmis saaplikacio forma (mcire biznes grantebisTvis)
danarTi 10 _ ganacxadis Sefasebis forma (mcire biznes grantebisTvis)
danarTi 11 _ savele monitoringis forma
danarTi 12 _ biznes gegmis saaplikacio forma (saSualo biznes grantebisTvis)
danarTi 13 _ ganacxadis Sefasebis forma (saSualo biznes grantebisTvis)
danarTi 14 _ sagranto xelSekrulebis nimuSi
danarTi 15 _ xelsawyoebis nakrebis mimRebTa saaplikacio forma
danarTi 16 _ xelsawyoebis nakrebis mimRebTa aplikaciiebis Sefasebis forma
danarTi 17 _ biznes grantebis mxardaWeris alternatiuli midgomebi
akronomebi:
ACF _ moZraoba SimSilis winaaRmdeg
ACT _ analizisa da konsultaciis jgufi
CSDT _ SesaZleblobebi, unarebi, ganviTreba da treningebi
EFD _ ganaTleba demokratiisTvis
LAG _ samarTlebrivi daxmareba saqarTvelo
PMB _ proeqtis mmarTveli sabWo
PSC _ proeqtis mmarTvelobiTi komiteti
RDFG _ asociacia samxareo ganviTareba momavali saqarTvelosTvis
TNA _ treningis saWiroebis Sefaseba
SPF _ socialuri programebis fondi
SWOT _ Zlieri mxareebi, susti mxareebi, SesaZleblobebi, safrTxeebi
WVG _ vorld viJen saqarTvelo
8
1. zogadi informacia proeqtis Sesaxeb
2014 wlis 13 Tebervals saqarTvelos mTavrobis #257 gankargulebiT damtkicda `iZulebiT gadaadgilebul pirTaTvis _ devnilTaTvis saarsebo wyaroebze xelmisawvdomobis uzrunvely-ofis strategia~, romlis mizanic aris devnilTa socialuri da ekonomikuri ganviTareba saxelmwifo uwyebebis, donorebis, saerTaSoriso organizaciebis, erovnuli da adgilobrivi arasamTavrobo organizaciebis da kerZo (biznes) seqtoris erToblivi ZalisxmeviT devnileb-is da maTi maspinZeli Temebis potencialis realizaciisaTvis SesaZleblobebis Seqmnis gziT. aRniSnuli dadgenilebis Tanaxmad devnilTaTvis saarsebo wyaroebze xelmisawvdomobis uz-runvelyofis strategiam xeli unda Seuwyos devnilTa da maTi maspinZeli Temebis saxelmwifo daxmarebaze damokidebulebidan TviTkmarobaze gadasvlas da maTi rolis gazrdas qveynis Semdgom ekonomikur ganviTarebaSi.
devnilTaTvis saarsebo wyaroebze xelmisawvdomobis uzrunvelyofis strategiis praqtikul realizacias xeli Seuwyo konsorciumis (diagrama #1) mier evrokavSiris sagranto programis2 farglebSi ganxorcielebulma proeqtma: „saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da mewarmeobis xelSewyobis mizniT _ „LIFE Georgia~.
proeqti ganxorcielda saqarTvelos okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa, gansaxlebisa da ltolvilTa saministrosTan mWidro TanamSromlobiT.
konsorciumis monawile organizaciebs warmoadgendnen „moZraoba SimSilis winaaRmdeg~/ACF, „samxareo ganviTareba momavali saqarTvelosTvis~ /RDFG, asociacia „ATINATI~/ATINATI; aaip „ganaTleba demokratiisaTvis~/EFD, sazogadoebrivi programebis fondi/samarTlebrivi daxmareba saqarTvelo/SPF/LAG da „vorld viJen saqarTvelo~ /World Vision Georgia. konsorciums xelmZRvanelobda saerTaSoriso organizacia „moZraoba SimSilis winaaRmdeg~/ACF (espaneTi).
konsorciumis farglebSi ganxorcielebuli proeqtis (LIFE Georgia) mizani iyo devnili da adgilobrivi mosaxleobis, gansakuTrebiT axalgazrdebisa da qalebis, dasaqmeba da saarsebo wyaros SesaZleblobebis Seqmna da ganviTareba. proeqtis konkretul amocanas warmoadgenda samegrelosa da Sida qarTlSi devnili da adgilobrvi mosaxleobis grZelvadiani saarsebo wyaros SesaZleblobebis mxardaWera profesiuli ganviTarebisa da dasaqmebis xelmisawvdomobis gziT; aseve, maTi socialur-ekonomikuri integraciis xelSemwyobi midgomebis SemuSaveba xelisuflebasa da samoqalaqo sazogadoebasTan mWidro TanamSromlobiT.
2. konfliqtis Sedegad dazaralebuli mosaxleobis saarsebo wyaroebis gaZliereba (`IDP IV~ _ saarsebo wy-aroebis komponenti)
9
10
konsorciumma SeimuSava detaluri samoqmedo gegma, Camoayaliba dagegmili RonisZiebebis marTvis, organizaciis da koordinaciis sqema, gansazRvra monitoringis da kontrolis meqanizmebi. konsorciumis marTvis umaRles organod ganisazRvra proeqtis mmarTvelobiTi komiteti da proeqtis mmarTveli sabWo, romlebic axorcielebdnen mTliani proeqtis zedamxedvelobas da pasuxismgebeli iyvnen proeqtis mimdinareobaze. Camoyalibda qvekomitetebi, romlebsac daekisraT Sefasebis, monitoringis, aRricxvianobis, komunikaciis, finansebis administrirebis, lojistikis da Sesyidvebis funqciebis Sesruleba (diagrama #2). ganisazRvra proeqtSi yvela struqturuli erTeulis roli da pasuxismgeblobebi (danarTi #1).
diagrama 2
proeqtis erT-erT mTavar komponents warmoadgenda devnili da adgilobriv mosaxleobaSi mcire da saSualo mewarmeobis xelSewyoba, biznes proeqtebis dafinansebis gziT. proeqti ganxorcielda samegrelos da Sida qarTlis 6 municipalitetSi. konkretulad proeqtma moicava Semdegi municipalitetebi da dasaxlebebi: Sida qarTlSi: devnilTa 11 dasaxleba, romelic mdebareobs goris, kaspisa da qarelis municipalitetebSi: (xurvaleTi, SavSvebi, skra, karaleTi, berbuki, verxvebi, saqaSeTi, moxisi, Teliani, metexi, axalsofeli, aseve q. gori da sazRvrispira maspinZeli soflebi; samegrelos regionSi: walenjixis, senakis da zugdidis municipalitetebi (q. zugdidi, orsantia, koki, kaxaTi, dareCeli, ingiri, anaklia, ganmuxuri, zeda eweri, Cxoria, WkaduaSi, odiSi, focxo-eweri, jvari, ruxi).
konsorciumma miznobriv regionebSi ganaxorciela samuSaoebi winaswar SemuSavebuli gegmis mixedviT. ganxorcielebul aqtivobebs Soris biznes grantebis mxardaWeris kuTxiT proeqtis farglebSi Sesrulda mravali aqtivoba. konkretulad biznes grantebis mxardaWeris proceduruli sqema moicavda Semdeg safexurebs:
შესაძლებლობების უნარების, განვითრებისა და ტრენინგების საჭიროების (CSDT) შეფასება
ცნობიერების ამაღლება და ინფორმაციის გავრცელება
პროექტში მონაწილეობის მსურველ ბენეფიციართა შერჩევა
ტრენინგისთვის მასალების, პროგრამების, სააპლიკაციო ფორმების შემუშავება
კონსულტაციები სამეწარმეო საკითხებზე
ბიზნეს გეგმების შემუშავება
ბენეფიციართა ტრენინგები
ბიზნეს გეგმების პირველადი შეფასება ექსპერტების მიერ
ბიზნეს გეგმების შიდა ორგანიზაციული შეფასება
საველე მონიტორინგის განხორციელება
ბიზნეს გეგმების პრეზენტაცია კომისიის წინაშე და გამარჯვებული აპლიკანტების გამოვლენა
საგრანტო ხელშეკრულებების გაფორმება შერჩეულ აპლიკანტებთან
საგრანტო ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებების შესრულების მონიტორინგი.
საგრანტო ხელშეკრულებით განსაზღვრული მოწყობილობების, დანადგარების, სამუშაო იარაღების ნაკრების და ა.შ. შესყიდვა დადგებილი პროცედურებით და ბენეფიციარებისთვის გადაცემა
ბიზნესის და სამეწარმეო უნარების ტრენინგები
მეწარმეობის სამართლებრივ საკითხებზე ტრენინგები
შერჩევა ბიზნეს იდეების კონკურსის საფუძველზე
პროექტის მონაწილე ბენეფიციართა რეგისტრცია
11
შესაძლებლობების უნარების, განვითრებისა და ტრენინგების საჭიროების (CSDT) შეფასება
ცნობიერების ამაღლება და ინფორმაციის გავრცელება
პროექტში მონაწილეობის მსურველ ბენეფიციართა შერჩევა
ტრენინგისთვის მასალების, პროგრამების, სააპლიკაციო ფორმების შემუშავება
კონსულტაციები სამეწარმეო საკითხებზე
ბიზნეს გეგმების შემუშავება
ბენეფიციართა ტრენინგები
ბიზნეს გეგმების პირველადი შეფასება ექსპერტების მიერ
ბიზნეს გეგმების შიდა ორგანიზაციული შეფასება
საველე მონიტორინგის განხორციელება
ბიზნეს გეგმების პრეზენტაცია კომისიის წინაშე და გამარჯვებული აპლიკანტების გამოვლენა
საგრანტო ხელშეკრულებების გაფორმება შერჩეულ აპლიკანტებთან
საგრანტო ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებების შესრულების მონიტორინგი.
საგრანტო ხელშეკრულებით განსაზღვრული მოწყობილობების, დანადგარების, სამუშაო იარაღების ნაკრების და ა.შ. შესყიდვა დადგებილი პროცედურებით და ბენეფიციარებისთვის გადაცემა
ბიზნესის და სამეწარმეო უნარების ტრენინგები
მეწარმეობის სამართლებრივ საკითხებზე ტრენინგები
შერჩევა ბიზნეს იდეების კონკურსის საფუძველზე
პროექტის მონაწილე ბენეფიციართა რეგისტრცია
12
2. biznesTan dakavSirebuli treningebis saWiroebebis Sefaseba
treningis saWiroebebis Sefaseba aris treningis sWiroebis gansazRvris meTodi. Tu tren-ingis saWiroeba arsebobs, maSin SefasebiT unda dadgindes ra saxis treningi unda miewodos miznobriv auditorias arsebuli codnis da unarebis deficitis aRmosafxvrelad. treningis saWiroebis Sefaseba aris mcdeloba miznobrivi kvlevebis, interviuebis, meoradi monacemebis da vorqSopebis saSualebiT zustad ganisazRvros arsebuli mdgomareoba. xolo faqtiur da sasurvel mdgomareobas Soris Seusabamobis dadgena gamoavlens problemebs romlebic Tavis mxriv Camoyalibdeba rogorc treningis saWiroeba3.
treningis saWiroebebi = saWiro unarebi _ monawileTa arsebuli SesaZleblobebi
treningi Sedegis momtania, maSin rodesac arsebobs sxvaoba garkveuli aqtivobis Sesrulebis sasurvel da faqtiur maCveneblebs Soris, da aRniSnuli sxvaobis mizezi aris konkretuli unarebis da codnis deficiti. trenings SeuZlia mxolod problemebis nawilis gadawyveta. amitom, problemebis kompleqsuri analizi da imis garkveva, Tu ramdenad SeuZlia trenings gamovlenili sirTuleebis daZleva Zalian mniSvnelovania. Tu treningi aucilebelia, maSin unda ganisazRvros treningis miznebi da gairkves, ramdenad daexmareba treningi masSi monawile adamianebs gaxdnen ufro efeqtianebi TavianTi saqmianobis sferoSi. es procesi Tanamedrove literaturaSi cnobilia, rogorc treningis saWiroebebis Sefaseba an treningis saWiroebebis analizi. mniSvnelovania aRiniSnos, rom zogjer treningi SeiZleba ar iyos problemebis gadawyvetis erTaderTi saSualeba.
treningis saWiroebebis realurad Sefasebam zusti pasuxi unda gasces 5 ZiriTad kiTxvas: ratom unda Catardes treningi; vis unda Cautardes treningi; ra unarebis ararseboba iwvevs Sesrulebis deficits; rogor SeiZleba aRmoifxvras Sesrulebis deficiti; ra aris sasurveli Sesrulebis miRwevis saukeTeso gza; rodis da sad unda Catardes treningi.
konkretuli miznebidan gamomdinare praqtikaSi gamoiyeneba saWiroebaTa Sefasebis Semdegi saxeebi: miznobrivi jgufebis analizi; Sesrulebis analizi; teqnikur-ekonomikuri analizi; miznebis analizi; samuSao/amocanis analizi; konteqstualuri analizi da a.S.
zemoT aRniSnuli Tanamedrove midgomebis gaTvaliswinebiT, proeqt ̀ LIFE Georgia~-s farglebSi ganxorcielda miznobrivi jgufebis SesaZleblobebis, unarebis, ganviTarebis da treningis saWiroebis (CSDT)4 Sefaseba. kvlevis Sedegebma da mignebebma myari safuZveli Seqmna biznes grantebis mxardaWeris aqtivobebis sworad dasagegmad da gansaxorcieleblad.
kvleva miznad isaxavda samegrelos da Sida qarTlis regionebSi iZulebiT gadaadgilebuli pirebis da adilobrivi mosaxleobis codnis da unarebis ganviTarebaze, moTxovnebis da treningis saWiroebis Sefasebas.
kvlevam moicva miznobrivi jgufebis socialur-ekonomikuri mdgomareobis mravali aspeqti. Tumca, warmodgenili meTodologiuri saxelmZRvanelos miznebidan gamomdinare sayuradReboa kvlevis is nawili, romelic uSualod exeboda samewarmeo unarebis donis identificirebas da am mimarTulebiT treningis saWiroebis Sefasebas, miznobriv dasaxlebebSi biznes aqtivobis donis gansazRvras, biznes saqmianobis xelSemwyobi da damabrkolebeli faqtorebis dadgenas.
kvlevam aCvena, rom saanalizo periodisTvis rogorc samegreloSi ise Sida qarTlSi iZulebiT gadaadgilebul pirTa ojaxebis Semosavlis mniSvnelovani wyaro iyo iZulebiT gadaadgilebul
3. J. Barbazette. Training Needs Assessment: Methods, Tools and Techniques. 2006.4. Survey Report. Capacity, Skills, Development and Training Needs (CSDT) Assessment. Prepared by: ACT. Perepared for: ACF SC. July, 2015.Tbilisi, Georgia
13
pirTa Semweoba. aseve, aRsaniSnavia, rom soflis meurneobis produqtebiT vaWroba iyo orive regionis, rogorc adgilobrivi ise devnili mosaxlebis garkveuli Semosavlis wyaro. rac Seexeba dasaqmebidan Semosavlebis xvedriT wils ojaxebis SemosavlebSi, gansxvavebuli iyo segmentebis mixedviT da Seadgenda ojaxis Semosavlebis 32%-idan 48%-mde.
kvlevis Sedegebis mixedviT saSualo da mcire biznesiT dakavebuli iyo miznobrivi jgufebis Zalian mcire nawili, amis dasturia is faqti, rom adgilobrivi da devnili mosaxleobis mxolod 4 procentisTvis iyo kerZo biznesi (ar moicavs vaWrobas) Semosavlis wyaro.
SeiZleba iTqvas, rom aRniSnuli kvlevis Sedegebi srulad asaxavda miznobriv regionebSi biznesis ganviTarebis mdgomareobas, miTumetes Tu gaviTvaliswinebT oficialur statistikur maCveneblebs saqarTvelos regionebSi biznes seqtoris Sesaxeb. statistikis samsaxuris monacemebiT5 saqarTveloSi 2006-2014 wlebSi mcire da saSualo sawarmoebis brunvis 71.8%, gamoSvebis 64.6% da dasaqmebis 63 % (2014 weli) modioda Tbilisze. aseve aRsaniSnavia, rom ara marto miznobriv regionebSi, aramed qveynis masStabiTac mcire da saSualo mewarmeoba jer kidev ver TamaSobs mniSvnelovan rols ekonomikaSi, rac mTlian Sida produqtSi mcire da saSualo biznesis dabali xvedriTi wiliTac dasturdeba (2014 weli _ 18 %).
mcire da saSualo biznesis ganviTarebis Semaferxebeli mravali mizezi SeiZleba arsebobdes. kvlevis respodentTa mosazrebiT miznobriv teritoriebze TiTqmis ar xorcieldeboda biznesis da warmoebis xelSemwyobi proeqtebi. adgilobriv mosaxleobas ar qonda motivacia da saTanado codna, xolo arsebuli biznes erTeulebi ar iyvnen regionis farglebSi samewarmeo saqmianobis ganviTarebiT dainteresebulebi.
adgilobriv doneze aris biznesis ganviTarebis calkeuli SemTxvevebi, iseTi rogoricaa biznes inkubatorebi, sasaTbure meurneobebi, Txilis warmoeba, meTevzeoba. Tumca, iZulebiT gadaadgilebul pirTa CarTuloba startapebSi minimaluria. miznobriv teritoriebze mcire biznesi arsebobs adgilobrivi savaWro obieqtebis saxiT, romlebSic iZulebiT gadaadgilebuli pirebi aqtiurad arian CarTuli.
adgilobrivi arasamTavrobo organizaciebis azriT, miznobriv regionebSi mcire biznesebis raodenoba isedac mcirea da maT ar gaaCniaT gafarToebis motivacia da ganviTarebis mimarTulebebi, rac ekonomokuri ganviTarebis Semaferxebeli mniSvnelovani faqtoria. aRniSnulis mizezi SeiZleba iyos mcire biznesis mesakureebisTvis iaf kreditebze xelmisawvdomobis ar arseboba. Sida qarTlSi, klimati da araadeqvaturi irigaciis sistema miwis resursebze SezRudul xelmisawvdomobasTan erTad miiCneva agrobiznesis ganviTarebis ZiriTad barierebad. ra mizeziTac ar unda xdebodes mcire biznesis ganviTarebis Seferxeba, cxadia rom miznobriv regionebSi mcire bizness damoukideblad ar SeuZlia bazarze konkurentunarianobis gasazrdelad sawarmos Tanamedrove teqnologiebiT aRWurva.
miznobriv regionebSi mcire bizness damoukideblad ar SeuZlia bazarze konkurentunarianobis gasazrdelad sawarmos Tanamedrove teqnologiebiT aRWurva.
kvlevidan dgindeba mewarmeobis da mcire biznesis ganviTarebis mniSvnelovani Semaferxebeli faqtori, romelic sayuradReboa ara marto proeqt `LIFE Georgia~-s warmatebiT gansaxorcieleblad aramed mTlianad qveynis grZelvadiani socialur-ekonomikuri ganviTarebisTvis. kerZod, biznes riskebis mimarT tradiciulad uaryofiTi an frTxili damokidebulebis garda, iZulebiT gadaadgilebuli pirebi xSirad uars amboben biznes grantebis miRebaze im mizeziT, rom es gamoiwvevs maTTvis erTaderTi Semosavlis stabiluri
5. http://www.geostat.ge
14
wyaros-socialuri daxmarebis avtomatur Sewyvetas. unda vivaraudoT, rom ara marto iZulebiT gadaadgilebuli pirebi, aramed socialuri daxmarebis mimRebi mosaxleobis nebismieri sxva kategoria analogiurad safrTxed aRiqvams biznes grantebs da sxva samewarmeo saqmianobis mxardamWer programebs. nebayoflobiT uars ambobs monawileobaze da damatebiTi sargeblis miRebaze. Sesabamisad ikargeba stimulebi, rom adamianebma legaluri biznesiT an damatebiT Semosavlebis momtani sxva aqtivobebiT gaiumjobeson sakuTari socialuri mdgomareoba.
iZulebiT gadaadgilebuli pirebi xSirad uars amboben biznes grantebis miRebaze im mizeziT, rom es gamoiwvevs maTTvis erTaderTi Semosavlis stabiluri wyaros-socialuri daxmarebis avtomatur Sewyvetas.
kvlevidan irkveva, rom Sromis bazarze mosaxleobis informirebulobis xarisxi dabali iyo. miznobrivma jgufebma ar icodnen ras iTxovda Sromis bazari maTgan da ra moTxovnebi SeiZleba yofiliyo momavalSi. miznobriv regionebSi iZulebiT gadaadgilebul pirTa TiTqmis naxevari Tavs umuSevrad miiCnevda, magram ar Tvlida rom maTi codna da unarebis deficiti iyo umuSevrobis erT-erTi mizezi. Tumca, miznobriv regionebSi potenciuri damsaqmeblebis kvlevidan irkveva sapirispiro Sedegi, kerZod is rom damqiraveblebs problemebi qondaT saTanado kvalifikacis da unarebis mqone samuSao Zalis moZebnaSi.
zogadad miznobrivi mosaxleoba nihilisturad arian ganwyobili damatebiTi codnis miRebis da treningebis saWiroebis mimarT, vinaidan warsuli gamocdilebiT aseT Zalisxmevas maTTvis sasurveli Sedegi ar moutania. maT mier treningebze miRebul codnas biznesis warmoebis an romelime sxva konkretuli mimarTulebiT unarebis ganviTarebas praqtikuli gamoyenebis SesaZlebloba ar mohyolia.
ikargeba stimulebi, rom adamianebma legaluri biznesiT an damatebiT Semosavlebis momtani sxva aqtivobebiT gaiumjobeson sakuTari socialuri mdgomareoba.
aRniSnulis miuxedavad gamokiTxulTa Zalian mcire xvedriTi wili modis im adamianebze romlebsac saerTod ar qondaT aranair trening kursSi monawileobis survili. xolo, mniSvnelovan nawils survili qonda da gaaCnda sakuTari xedva Tu ra axali codna da unarebi iqneboda sasargeblo maTi mdgomareobis gasaumjobeseblad. ufro dawvrilebiT CSDT-is kvlevis mizani, kiTxvebi, ZiriTadi mignebebi da meTodologia ixileT danarT #2-Si.
15
3.informaciis gavrceleba biznesgrantebis da treningebis Sesaxeb
miznobrivi beneficiarebis informirebulobis kargi uzrunvelyofa erT-erT mniSvnelovan aqtivobas warmoadgenda proeqt `LIFE Georgia~-s miznebis misaRwevad. proeqtis farglebSi biznes grantebis, biznesisa da samewarmeo unarebis trening kursebis Sesaxeb informaciis gavrceleba iyo zogadad proeqtis Taobaze mosaxleobis informirebis da cnobierebis amaRlebis farTomasStabiani kampaniis Semadgeneli nawili.
vinaidan, miznobrivi beneficiarebis gansaxlebis adgilebi erTgvarovani ar aris, saWiro gaxda informaciis miwodebis mravalferovani arxebis gamoyeneba. Sesabamisad, proeqtis Sesaxeb maqsimalurad meti beneficiarisTvis da dainteresebuli mxareebisTvis srulyofili informaciis miwodebis mizniT organizebuli iyo gacnobiTi da sainformacio Sexvedrebi, sxvadasxva adgilebSi ganTavsda specialuri posterebi, darigda broSurebi, gamoqveynda proeqtis eleqtronuli da nabeWdi versia, momzadda da radio mauwyeblobis saSualebiT gavrcelda specialuri gadacemebi.
Sida qarTlis regionSi sainformacio da gacnobiTi Sexvedrebma moicva goris kaspis da qarelis municipalitetebi (qalaqi gori; metexi; Teliani; xurvaleTi; SavSvebi; berbuki; karaleTi; verxvebi; saqaSeTi, skra, axalsofeli; moxisi). xolo samegrelos regionSi informaciis miwodebis moxda zudidis, javaris da senaki municipalitetebSi (qalaqi zugdidi. soflebi orsantia, koki, kaxaTi, darCeli, ingiri, anaklia, ganmuxuri, zedaeweri, Cxoria, WkaduaSi, odiSi, focxo-eweri, jvari, ruxi, iZulebiT gadadgilebul pirTa dasaxlebebi senakSi).
orive miznobriv regionSi informaciis gavrcelebis da cnobierebis amaRlebis procesebSi monawileobda konsorciumis wevr arasamTavrobo organizaciebSi dasaqmebuli personali, adgilobrivi municipalitetebis warmomadgenlebi, devnilTa saministros Sida qarTlis da samcxe javaxeTis teritoriuli organo, socialuri momsaxurebis saagentos adgilobrivi ofisebi, proeqtTan TanamSromlobis oficrebi da a.S.
sainformacio kampaniis dros potenciur beneficiarebs proeqtis biznes komponentis Sesaxeb informaciebi miewodaT Semdeg sakiTxebze: biznesis da samewarmeo unarebis treningebSi monawileobis SesaZlebloba da pirobebi; biznes grantebis saxeebi; biznes grantebSi monawileobis winapirobebi; biznes grantebis misaRebad Tanamonawileobis moTxovnebi; ganacxadebis miRebis vadebi da Sefasebis kriteriumebi; biznes grantebis gamoyenebiT nebadarTuli an akrZaluli saqmianobebi.
16
miznobriv regionebSi mcxovrebma daaxloebiT 1500-ma adamianma pirdapiri formiT miiRo informacia TviTdasaqmebis, biznes grantebis konkursSi monawileobis da sxvadasxva unarebis ganviTarebis SesaZleblobebis Sesaxeb. mosaxleobis miznobrivi jgufebisTvis informirebulobis maRali done aisaxa biznes grantebis konkursSi da treningebSi monawileobis msurvelTa maRal maCveneblebSi.
informaciis gavcelebis meTodebi efeqtiani iyo mosazrebebis gacvlis, ukukavSiris uzrunvelyofis TvalsazrisiTac. gamoTqmuli mosazrebebis gaTvaliswineba moxda proeqtis calkeuli aqtivobebis praqtikuli ganxorcielebisas.
informaciis gavrcelebis saSualebad da proeqtis sxva komponentebis gasaSuqeblad aqtiurad iyo gamoyenebuli radio gadacemebi. kerZod proeqtis farglebSi mzaddeboda da rado `ATINATI~-s eTeriT yovelTviurad gadioda ori radiogadacema:
1. `TanamSromloba pozitiuri cvlilebebisaTvis~, romelic exeboda devnilTa problematur sakiTxebs da agreTve iseT socialur sakiTxebs, romelic saintreso iyo, rogorc devnili, aseve adgilobrivi mosaxleobisTvis.
2. `LIFE Georgia~, romelSic Suqdeboda proeqtis mimdinareoba, miRweuli Sedegebi da sxva proeqtTan dakavSirebuli sakiTxebi.
radio `ATINATI~-s dafarvis zona moicavs mxolod dasavleT saqarTvelos. konsorciumma mizanSewonilad CaTvala Sida qarTlis mosaxleobasac hqonoda SesaZlebloba moesmina radio `ATINATI~-s mier momzadebuli specialuri gadacemebisTvis. aRniSnulis uzrunvelsayofad radio `ATINATI~-m gaaforma xelSekruleba radio `TrialeTTan~, romelic mauwyeblobs Sida qarTlis regionSi. TanamSromlobis Sedegad sistematiurad xdeboda radio gadacemebis retranslireba radio `TrialeTis~ eTerSic.
proeqtis farglebSi momzadda da radiomauwyeblobebiT gadaica biznes grantebis mxardaWerasTan dakavSirebuli gadacemebi Semdeg Temebze: dafinansebuli proeqtebis mimoxilva da Sefaseba; SSm pirebi proeqtSi _ LIFE Georgia; proeqtis _ `LIFE Georgia~ farglebSi dafinansebuli biznes gegmebi; dasaqmebisa da staJirebis programa; proeqtis _ „LIFE Georgia~ _ kidev erTi warmatebuli biznes idea; proeqtis _ `LIFE Georgia~ _ ganxorcielebis erTi wlis Sejameba; proeqtis _ `LIFE Georgia~ _ erT-erTi komponentis, dasaqmebis programis pirveli etapis Sedegebi da samomavlo gegmebi; devnilTa saarsebo wyaroebiT uzrunvelyofis sferoSi arsebuli problemebi da gamowvevebi, mewarmeobis xelSewyobis mizniT regionSi ganxorcielebuli proeqtebi da SeZenili gamocdileba da a.S.
17
4. trening kursebi biznesis da samewarmeo unarebze
biznesis da mewarmeobis sakiTxebze codnis SeZena da ganaxleba aucilebelia mcire da saSulo biznesis warmomadgenlebisTvis. xSirad kargi biznes ideis mqone adamianebs ar gaaCniaT sakmarisi codna da unarebi gardaqmnan es ideebi dasabuTebul biznes gegmebad da warudginon potenciur damfinanseblebs. igive Seexeba biznesis gafarToebis msurvelebsac, romlebmac biznesis warmoebaSi garkveul warmatebebs miaRwies, magram Semdgomi ganviTarebis da gafarToebisTvis, sxva problemebTan erTad ar yofniT adre miRebuli codna da gamocdileba.
biznesis da samewarmeo sakiTxebis codna da Sesabamisi unarebis ganviTareba, zogadad biznesis mesakuTris warmatebis aucilebeli pirobaa. Tumca mcire da saSualo biznesis mesakuTris biznesis da mewarmeobis sakiTxebSi kargad garkveva ufro niSvnelovania, vinaidan biznesis es segmenti xasiaTdeba biznesis organizaciis specifiuri maxasiaTeblebiT. kerZod, mcire da saSualo biznesSi personalis mcire ricxovnobis gamo sustad aris warmodgenili Sesasrulebel funqciaTa specializacia. amitom, xSirad finansuri, samarTlebrivi, marketinguli da sxva funqciebis umetes nawils asrulebs TviTon biznesis mesakuTre.
biznesSi mewarmis intuicias riskis Semcveli gadawyvetilebebis miRebis unarTan erTad gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba. msoflioSi arsebobs warmatebuli biznesis magaliTebi, rodesac mewarmeebma biznesis kuTxiT specializebuli codnis gareSe, intuiciis da praqtikuli gamocdilebis safuZvelze miaRwies mniSvnelovan Sedegebs. Tumca, finansebis, marketingis, strategiuli dagegmvis sakiTxebis codnis da riskebis Sefasebis unarebis gareSe umravles SemTxvevebSi biznesis stabiluri warmoebis albaToba mcirea.
strategiuli dagegmvis da ganviTarebis arasaTanodo codnas biznesi miyavs iseT mdgomareobamde, romelic dRes damaxasiaTebelia qarTuli realobisTvis. mewarmeebi sawyis etapze mcire warmatebis Semdeg ar cdiloben strategiuli ganviTarebis SesaZleblobebis gamoyenebas, mxolod moklevadian Sedegebze arian orientirebuli da misi SenarCunebiT arian dakavebuli. garemos swrafi cvlileba da mzardi konkurencia aseTi midgomis mqone mewarmeebs bazarze didxans darCenis saSualebas ar aZlevs.
saWiroebebis detaluri kvlevis safuZvelze da miznobriv regionebSi arsebuli mdgomareobis gaTvaliswinebiT proeqtma „LIFE Georgia~ SesaZlebloba misca beneficiarebs gaevloT biznesisa da mewarmeobis unarebis ganviTarebis trening kursebi. biznes treningebi ganxorcielda konsorciumSi Semavali organizaciebis RDFG is da ATINAT-is mier.
18
RDFG-is mier ganxorcielebuli biznesisa da mewarmeobis unarebis trening kursibiznes ideis safuZvelze beneficiarTa pirveladi SerCevis Semdeg RDFG-im trening kursi dagegma ori mimarTulebiT: pirveli, mcire biznesis dawyebis msurvelTa da TviTdasaqmebaze orientirebul mewarmeTa 2 dRiani trening kursi; meore, arsebuli biznesis gafarToebis msurveli saSualo biznesis warmomadgenelTa 3 dRiani trening kursi. xelsawyoebis samuSao nakrebis miRebis msurvelebma trening kursi gaiares mcire biznesis warmomadgenlebTan erTad.
treningis dawyebamde monawileebs CautardaT biznes treningis sawyisi testireba. sawyisi testireba miznad isaxavda dadgeniliyo Tu ramdenad gaTviTcnobierebuli iyvnen monawileebi biznesis da samewarmeo saqmianobis sakiTxebSi. gamoyenebulma testma moicva Semdegi sakiTxebi: produqciis warmoebis winapiroba; produqciis realizacia; produqciis TviTRirebulebis gaangariSeba; sawarmos mdgradoba; iuridiuli da fizikuri piris gadasaxadebi da a.S. (danarTi #3).
treningis Catarebis da beneficiarebisTvis sakonsultacio momsaxurebis gawevis mizniT RDFG-im Camoayaliba kvalificiuri specialistebisgan Semdgari jgufi. konsultantebs gaaCndaT proeqtis miznobriv jgufebTan muSaobis mravalwliani gamocdileba. detalurad flobdnen informacias beneficiarTa saWiro unarebis da maTi ganviTarebisTvis saWiro meTodebis Sesaxeb. sakonsultacio jgufma SeimuSava biznesis da samewarmeo unarebis treningis saswavlo programa, silabusi (danarTi #4), moamzada saswavlo masalebi, sailustracio formebi (balansi, biujeti, produqciis warmoeba/mogeba) da qeisebi treningis monawileebisTvis.
trening kursis mizani iyo monawileebi dauflebodnen biznesisa da mewarmeobis Teoriul da praqtikul sakiTxebs. xolo trening kursis konkretul amocanebs warmoadgenda: marketingis ZiriTadi koncefciis gacnoba; biznesis strategiuli dagegmvis Semadgenel komponentebze informaciis miwodeba; biznes gegmebis SemuSavebis praqtikis gacnoba; sameurneo saqmianobis analizis praqtikuli qeisebis miwodeba.
treningis farglebSi ganxiluli iyo Semdegi sakiTxebi: marketingis arsi; saWiroeba, moTxovnileba da moTxovna; saqonlis cneba; faseuloba, danaxarjebi, dakmayofileba; savaWro marka; SefuTva; distribucia; faswarmoqmna; gacvla da garigeba; marketinguli urTierTobebis sistema; bazris cneba; aqtiuri bazris subieqti da savaraudo momxmarebeli; miznobrivi bazari; momxmarebelTa saWiroebebi; rentabeloba; integrirebuli marketingi; biznes gegma; biznesis strategiuli dagegmva; misia; SWOT analizi; miznis formulireba; strategiis formulireba da realizacia; ukukavSiri da kontroli; sameurneo saqmianobis finansuri analizi (qeisi); biujeti; balansi; produqciis warmoeba; mogebis gaangariSeba.
trening kursebze gamoyenebuli iyo treningis warmarTvis aprobirebuli meTodebi, kerZod prezentacia, interaqtivi, qeisebis ganxilva, diskusia, kiTxva-pasuxis sesia.
Sida qarTlis regionSi biznesisa da mewarmeobis unarebis ganviTarebis treningi gaiara 3866 beneficiarma. maT Soris treningis pirvel fazaSi monawileobda 264 beneficiari, xolo meore fazaSi 122 beneficiari. treningebi Catarda adgilebze, Sida qarTlis regionis miznobriv dasaxlebebSi (metexi; Teliani; xurvaleTi; SavSvebi; berbuki; karaleTi; verxvebi; saqaSeTi, skra, axalsofeli; moxisi). monawileTa raodenoba gansazRvruli iyo minimum 10 maqsimum 20 adamianiT. treningi mimdinareobda sxvadasxva dasaxlebebSi paralelur reJimSi. Sesabamisad optimalurad iyo dagegmili da koordinirebuli treningis vadebi da xangrZlivobebi.
saSualo biznesis warmomadgenlebisTvis meti xangrZlivobiT (3 dRiani trening kursi) treningis dagegmva ganpirobebuli iyo maTive saWiroebiT da interesiT ufro siRrmiseulad
6. biznes grantebis mxardaWeris meTodologiur saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli statistikuri monacemebi proeqtis Sesaxeb asaxavs 2016 wlis agvistos dasawyisisTvis arsebul mdgomareobas.
19
Cawvdomodnen finansuri analizis, TviTRirebulebis kalkulaciis, biujetis Sedgenis da finansuri sferos sxva aqtualur sakiTxebs, vidre es biznesis dawyebis msurvelebisTvis (2 dRiani trening kursi) sawyis etapze iyo saWiro.
treningis dasrulebis Semdeg monawileebs CautardaT biznes treningis Semdgomi testireba. testirebis Sedegebi Sedarda zemoT aRniSnul biznes treningis sawyisi testirebis Sedegebs. Sedarebis safuZvelze Sefasda treningis efeqtianoba da sawyis mdgomareobasTan mimarTebiT monawile individebis codnis gaRrmavebis xarisxi. treningis Semdgomi testirebis Sedegebi gamoyenebuli iyo beneficiarTa individualuri konsultirebis procesSi.
treningis mimdinareobis paralelurad da treningis damTavrebis Semdeg trenerebi (konsultantebi) beneficiarebs konsultirebas uwevdnen da exmarebodnen SerCeuli biznes ideebis realur biznes gegmebad gardaqmnaSi. konsultirebam moicva biznes gegmis SedgenasTan dakavSirebuli Semdegi Tematika: biznes saqmianobis ganxorcielebis detaluri aRwera; bazris analizi da biznes ideis ganxorcielebis adgilis dazusteba; SesaTavazebeli produqciis/momsaxurebis saxeebis da realizaciis gzebis dazusteba; biznes garemos Seswavla; biznesis gansaxorcieleblad saWiro meTodebis da teqnologiebis dadgena; biznes ideis avtoris xelSi arsebuli resursebis aRwera; saWiro resursebis detaluri gawera; organizaciuli struqturis Camoyalibeba; proeqtis ganxorcielebis gegma-grafikis dazusteba; biujetis Sedgena; biznesis mdgradobis dasabuTeba; mogeba-zaralis uwyisis Sedgena da a.S.
aRsaniSnavia, rom beneficiarebs konsultantebis daxmareba gansakuTrebiT dasWirdaT sameurneo saqmianobis analizis da TviTRirebulebis kalkulaciis gasakeTeblad.
sakonsultacio momsaxureba xorcieldeboda sxvadasxva sakomunikacio arxebis gamoyenebiT. konsultantebi Cadiodnen biznesis ganxorcielebis savaraudo adgilebze, awyobdnen individualur da jgufur Sexvedrebs beneficiarebTan. anxorcielebdnen konsultirebas telefonis da eleqtronuli fostis gamoyenebiT.
20
ATINATI-s mier ganxorcielebuli biznes treningis moduli
biznes treningis modulis organizeba samegrelos regionSi ganxorcielda arasamTavrobo
organizacia ATINATI-s mier. trening kursebma moicva qalaqi zugdidi da regionSi mdebare
soflebi _ ingiri, kaxaTi, darCeli, orsantia, odiSi, WkaduaSi, zeda eweri, Cxoria, anaklia,
ganmuxuri da jvari-eweri.
proeqtis mimdinareobis periodSi mTlianad Catarda biznes trening modulis oTxi
cikli. TiToeuli cikli moicavda 13 kvirian trening kurss da 26 trening sesias. trening
kursebze beneficiarebTan Sexvedra xdeboda kviraSi orjer. TiToeuli Sexvedris
dagegmili xangrZlivoba iyo 1 saaTi da 30 wuTi, Tumca Sexvedris xangrZlivoba icvleboda
msmenelTa interesidan gamomdinare trenerebis individualuri gadawyvetilebiT. jgufSi
treningis monawileTa raodenoba gansazRvruli iyo 20-25 adamianiT. mcire grantebis
miRebis msurvelebs da samuSao iaraRis nakrebis miRebis msurvel beneficiarebs biznes
trening kursi CautardaT erTad winaswar SemuSavebuli trening programis mixedviT.
biznes trening kursis programa SemuSavda da ganxorcielda ATINATI-s maRalkvalificiuri
trenerebis mier, romlebic srulyofilad icnobdnen regionis biznes garemos, qondaT
samewarmeo saqmianobis praqtikuli gamocdileba da paralelurad muSaobdnen akademiur
sferoSi.
biznes trening kursSi monawileobis misaRebad beneficiarebs unda gaevloT registracia
(danarTi #5), sadac fiqsirdeboda monawileobis msurvelTa piradi da sakontaqto informacia.
aseve monacemebi maTi asakis, sqesis, sacxovrebeli adgilis da statusis (adgilobrivi
macxovrebeli, iZulebiT gadaadgilebuli piri, SezRuduli SesaZleblobebis mqone piri an
misi ojaxis wevri) Sesaxeb.
trening kursi warimarTa silabusis mixedviT (danarTi #6) romelSic gamocemuli iyo
kvireebis mixedviT detalurad gawerili Semdegi sakiTxebi: mcire biznesis arsi da
upiratesobebi; biznes gegmis arsi da dargSi arsebuli mdgomareoba; produqcia da
servisi; SWOT analizi; marketingis strategia da produqciis faswarmoqmna; distribucia,
reklama da gayidvebis stimulireba; sawarmoo gegma; biznes gegmis SemuSaveba; marTvis
principebi da finansuri dagegmva; fuladi saxsrebis mimoqcevis uwyisi.
biznes da samewarmeo trening kursebze RDFG-is da ATINATI-s mier gamoyenebuli iyo trening
kursis warmarTvis identuri formati. orive SemTxvevaSi daaxloebiT erTnaiრi iyo kursis
miznebi, amocanebi, treningis mosalodneli Sedegebi da beneficiarTa mier SesaZeni savaraudo
ZiriTadi kompetenciebi.
biznes trening kursis paralelurad ATINATI-s mier ganxorcielda zogadi unarebis
ganviTarebis trening kursi, romelic tardeboda biznes trening kursis paralelurad.
biznes trening kursis msmenelebs SesaZlebloba qondaT yovelkvireulad (SabaTs da
kvira dRes) gaeRrmavebinaT zogadi kompetenciebi sxvadasxva mimarTulebiT. aRsaniSnavia,
rom biznes trening kursebze Tavdapirvelad registraciis Semdeg, registrirebulTa
garkveulma nawilma (daaxloebiT 20%) CaTvala, rom maTTvis ufro sasargeblo iqneboda
zogadi kompetenciebis trening kursis mosmena da monawileoba miiRo proeqtis sxva
komponentebSi (staJireba, profesiuli treningi da a.S.). mTlianad oTxive ciklis
ganmavlobaSi, rogorc biznesis, aseve zogadi kompetenciebis trening kursi gaiara
daaxloebiT 600-ma beneficiarma.
mniSvnelovani samuSaoebi Sesrulda beneficiarTa konsultirebis mimarTulebiT. ATINATI-s trenerebi da konsultantebi faqtiurad SeuzRudavi drois reJimSi Tavazobdnen beneficiarebs
21
konsultirebas. vinaidan, warmodgenili biznes gegmebi exeboda saqmianobis Zalian gansxvavebul
sferoebs, ZiriTadad xdeboda beneficiarTa individualuri konsultireba. konsultirebis
Tematika exeboda, rogorc biznes gegmis Sedgenis calkeul elementebs, aseve bazris
analizis, biznesis marTvis da marketingis praqtikul sakiTxebs. Zalian xSiri iyo SemTxvevebi,
rodesac konsultantebi Cadiodnen adgilebze biznes gegmis gansaxorcieleblad saWiro
adgilmdebareobis da pirobebis sanaxavad.
biznes treningis beneficiarebze mravalmxrivi dadebiTi zegavlenis maCvenebelia is faqti,
rom beneficiarebma realurad miiRes codna romlis gamoyenebac nebismier analogiur
programebSi SeuZliaT. rogorc ATINATI-s, ise RDFG-is biznes trening kursis monawileebis
garkveulma nawilma miRebuli codniT SeZlo ara marto am proeqtSi biznes grantebis konkursSi
warmatebis miRweva aramed sxva proeqtebidanac miiRo dafinanseba TavianTi biznes saqmianobis
gasafarToveblad.
22
5. trening kursi da konsultacia biznesis samarTlebriv sakiTxebze
biznesis dawyeba da gafarToeba SeuZlebelia samewarmeo saqmianobis samarTlebrivi komponentis codnis gareSe. samarTlebrivi sakiTxebSi garkveva aucilebelia saqmianobis yvela etapze, biznesis registraciidan dawyebuli biznesis statusis gauqmebiT da biznes saqmianobis SewyvetiT damTavrebuli. biznesTan dakavSirebuli samarTlebrivi sakiTxebis codna saSualebas aZlevs mewarmes moqmedi kanomdeblobis Sesabamisad moaxdinos operireba da gamoiyenos is upiratesobebi, rasac kanonmdebloba gansazRvravs mcire da saSulo biznesis sawarmoeblad.
mcire da saSualo biznesiT dakavebul adamians ar moeTxoveba iuridiuli ganaTleba, Tumca mas aucileblad unda hqondes garkveuli codna im kanonebis da samarTlebrivi sakiTxebis Sesaxeb, romlebic zegavlenas axdenen biznesis funqcionirebaze. aseT samarTlebriv sakiTxebs miekuTvneba: centraluri da adgilobrivi mTavrobebis mier miRebuli mcire da saSualo biznesTan dakavSirebuli kanonebi, dadgenilebebi, brZanebulebebi, maT Soris sagadasaxado-sabaJo da socialuri uzrunvelyofis sferoSi; teqnikuri normebi, romelic vrceldeba mavne nivTierebebze; biznesis dasawyebad saWiro licenziebi da nebarTvebi da a.S.
biznesis mesakuTris mxridan samarTlebrivi sakiTxebis codnis aucilebloba dakavSirebulia xSir sakanonmdeblo cvlilebebTanac. faqtia, rom kanonmdebloba mudmivad ixveweba, icvleba da Sesabamisad Cndeba axali biznes saqmianobis ganxorcielebis perspeqtivebi. mcire da saSualo bizness gare pirobebis cvlilebebisadmi swrafi adaptaciis unari aqvs, magram am upiratesobis gamoyeneba biznes kanonmdeblobis codnis gareSe srulad ver iqneba realizebuli.
biznesis warmoebis samarTlebrivi sakiTxebis swavlebis aucilebloba daadastura proeqt `LIFE Georgia~-s farglebSi ganxorcielebulma treningis saWiroebebis kvlevam. Sesabamisad Seiqmna biznesisa da mewarmeobis unarebis samarTlebrivi komponentis treningis moduli.
mosaxleobis miznobrivi jgufebisTvis biznesisa da mewarmeobis unarebis samarTlebrivi treningis Catarebis mizani iyo samewarmeo saqmianobasTan dakavSirebuli samarTlebrivi sakiTxebis swavleba, xolo konkretul amocanebs warmoadgenda: samewarmeo subieqtTa samarTlebriv-organizaciuli formebis gacnoba; mewarme subieqtebze da maTi dafuZnebis wesebze informaciis miwodeba; mcire da mikro biznesis statusis ganmarteba; mewarme subieqtebis dafuZnebis da registraciis procedurebis gacnoba; dabegvris reJimebis, finansuri dokumentaciis momzadebis wesebis, deklaraciis Cabarebis vadebis da jarimebis Sesaxeb saqarTvelos kanomdeblobiT gansazRvruli moTxovnebis ganmarteba.
treningis monawileebma miiRes da gaiRrmaves codna mcire da saSualo biznesis dawyebis da warmarTvis praqtikul da konkretul samarTlebriv sakiTxebze. treningi warimarTa miznobrivi jgufebis treningis saWiroebebze morgebuli saswavlo silabusis (gegmis) mixedviT (danarTi #7).
sainformacio Sexvedrebze treningis monawileebi winaswar iyvnen gacnobili treningis gegmas da zusti informacia qondaT Tu ra kompetenciebis ganviTareba SeeZloT trening kursSi monawileobiT. miuxedavd imisa, rom treningebi warimarTa winaswar SemuSavebuli da aprobirebuli gegmis mixedviT, gansaxilveli sakiTxebis garkveuli koreqtirebebi xdeboda treningis monawileTa ukukavSiris safuZvelze.
biznesisa da mewarmeobis unarebis samarTlebrivi komponentis treningebi ganxorcielda orive miznobriv regionSi. trening kursSi monawileba miiRo daaxloebiT 900-ze metma beneficiarma. orive miznobriv regionSi biznesis samarTlebriv sakiTxebze treningebi Caatara erTi da igive organizaciam SPF-ma Sesamabisad orive SemTxvevaSi gamoyenebuli midgomebi da trening kursis programa identuri iyo.
treningis monawile beneficiarTa garkveul nawilTan gagrZelda urTierToba maTTvis
23
sakonsultacio momsaxurebis gaweviT. konsultacia gagrZelda proeqt `LIFE Georgia~-s dasrulebamde. konsultaciebi Catarda, rogorc individualuri aseve jgufuri Sexvedrebis formiT. gamoyenebuli iyo satelefono da sxva saxis kavSirebi.
biznesTan dakavSirebuli samarTlebrivi sakiTxebi, romlebzec konsultacia gaewiaT beneficiarebs umeteswilad emTxveoda beneficiarTa treningze ganxilul sakiTxebs. Tumca, Tematika ufro praqtikuli xasiaTis iyo da beneficiarebi konkretuli sakiTxebis gadasawyvetad iTxovdnen sakonsultacio momsaxurebas.
konsultaciebis procesis paralelurad, treningis monawile beneficiarebisTvis da sxva dainteresebuli pirebisTvis, proeqtis farglebSi Seiqmna specialuri sainformacio broSurebi, saxelwodebiT: `mikro da mcire biznesi~; `individualuri mewarme~; `SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba~. broSurebSi gadmocemuli masala aris lakonuri, martivi eniT gadmocemuli da sagranto proeqtebze morgebuli.
24
6. biznes grantebis mxardaWera
6.1 biznes grantebis mxardaWeris Teoriuli safuZveli
biznesis dawyebisTvis da gafarToebisTvis saWiro dafinansebis miRebis ramodenime alternatiuli SesaZlebloba arsebobs. dafinansebis potenciuri wyaroebi SeiZleba iyos:
bankebidan miRebuli sesxebi;
mikrosafinaso organizaciebidan miRebuli sesxebi;
centraluri da adgilobrivi mTavrobis programebi;
grantebi.
biznesis ganviTarebis fundamenturi sabazro principebiT yvelaze efeqtiani iqneba biznesma da safinanso institutebma damoukideblad gamonaxon urTierTsasargeblo TanamSromlobis gzebi. Tumca, Tavisufali finansuri resursebis mimdinare sabazro ganakveTSi (fulis Rirebuleba) ar aisaxeba mowyvladi jgufebis biznes aqtivobebidan miRebuli individualuri da sazogadoebrivi sargebeli. kerZod, finansur institutebs ara aqvT valdebuleba gaiTvaliswinon specifiuri biznes aqtivobebis grZelvadiani socialuri Sedegebi. amitom, rodesac saqme exeba mcire da saSualo bizness, gansakuTrebiT rodesac biznesi ganixileba mowyvladi jgufebisTvis saarsebo wyaroebis gazrdis saSualebad, klasikuri ekonomikuri midgomebi srulyofilad ar muSaobs da damatebiT gare stimulebs moiTxovs.
Tavisufali finansuri resursebis mimdinare sa-bazro ganakveTSi (fulis Rirebuleba) ar aisaxeba mowyvladi jgufebis biznes aqtivobebidan miRebuli individualuri da sazogadoebrivi sargebeli.
gare stimulebis saerTaSorisod aprobirebul meTodebs wamoadgens samTavrobo programebi da grantebi. umetes SemTxvevebSi samTavrobo programebis ZiriTadi arsic mdgomareobs swored mcire da saSualo biznesisTvis grantebis da sxvadasxva saxis SeRavaTebis (dabalprocentiani sesxebi, sagadasaxado SeRavaTebi da a.S) miwodebaSi.
rodesac saqme exeba mcire da saSualo bizness, gan sa-kuTrebiT rodesac biznesi ganixileba mowyvladi jgu-febisTvis saarsebo wyaroebis gazrdis saSualebad, klasikuri ekonomikuri midgomebi srulyofilad ar muSaobs da damatebiT gare stimulebs moiTxovs.
saerTaSoriso doneze socialuri politikis warmatebul magaliTebze dayrdnobiT SeiZleba iTqvas, rom mowyvladi jgufebTan mimarTebaSi biznes aqtivobis stimulirebas saarsebo wyaros gasaumjobeseblad, sasurveli Sedegi moaqvs Tu aRniSnul aqtivobas Tan axlavs biznes grantebis mxardaWeris kargad Camoyalibebuli meqanizmebi.
saqarTvelos SemTxvevaSi mcire da saSualo biznesis ara marto finansuri, aramed bevri sxva mimarTulebiT mxardaWeris aucilebloba naTlad Cans saqarTvelos mcire da saSualo mewarmeobis seqtoris SWOT analizidan7. analizSi gadmocemulia mcire da saSualo biznesis susti mxareebi, romelic aferxebs mis ganviTarebas, kerZod: samewarmeo unarebisa
7. http://gov.ge/files/439_54422_706524_100-1.pdf _ saqarTvelos mcire da saSualo mewarmeobis ganviTarebis strategia 2016-2020 wlebisTvis
25
da gamocdilebis nakleboba; konkurentunarianobis dabali done; dabali produqtiuloba; finansebze/grZelvadian sainvesticio resursebze SezRuduli wvdoma; inovaciebis da kvlevis dabali done; kvlevisa da ganviTarebis institutebsa da kerZo seqtoris arasakmarisi TanamSromloba; teqnologiebis danergvis SezRuduli SesaZleblobebi; adamianuri kapitalis arasakmarisi konkurentunarianoba; ucxouri bazrebis Sesaxeb codnis dabali done; eqsportisa da internacionalizaciis SezRuduli SesaZlebloba; axali teqnologiebis da ZiriTadi saSualebebis SesaZenad saWiro maRali danaxarjebi; mcire da saSualo sawarmoebis sakonsultacio momsaxurebis maRali Rirebuleba; biznesis daxurvis sirTule da a.S.
mowyvlad jgufebTan mimarTebaSi biznes aqtivobis stimulirebas saarsebo wyaros gasaumjobeseblad, sasurveli Sedegi moaqvs Tu aRniSnul aqtivobas Tan axlavs biznes grantebis mxardaWeris kargad Camoyalibebuli meqanizmebi.
biznesis ganviTarebis xelSemwyobi sagranto programebis ganxorcielebisas mcire da saSualo bizness xSirad erTian WrilSi ganixilaven. Tumca gasaTvaliswinebelia, rom misi calkeuli subieqtebi gansxvavebuli Tvisobriobis matarebelia da ganviTarebis Semaferxebel gansxvavebul problemebs awydeba. ganvixiloT ramodenime maTgani:
biznesis dawyebis msurvelebi
biznesis dawyebis msurvelebi ramdenime ZiriTad problemas awydebian. 1. biznesis dawyebis msurvelebs SeiZleba qondeT biznesis dawyebis survili, SeiZleba qondeT realuri biznes idea, magram ar SeeZloT misi dokumentireba da biznes gegmis formiT Camoyalibeba; 2. survilis da kargi biznes ideis arsebobis miuxedavad ar gaaCndeT Tanamonawileobis Tanxebi, romelic xSirad moeTxoveba biznesis axal damwyebs; 3. biznesis dawyebis msurvels SeiZleba qondes realuri biznes ideac, Sesabamisi biznes gegmac magram ar icodes rogor unda warmarTos biznesi; 4. samoqmedo arealSi SeiZleba arsebobdes startapebis mxardamWeri samTavrobo an sxva saxis programebi, magram biznesis dawyebis msurvelebisTvis informacia ar iyos xelmisawvdomi.
biznesis gafarToebis msurvelebi
tipiuri problemebi romlebsac awydebian biznesis gafarToebis msurvelebi mdgomarebs SemdegSi: 1. maT ukve dagrovili aqvT garkveuli kapitali da xSirad moeTxovebaT aucilebeli Tanadafinanseba. Tanadafinansebis odenoba da forma SeiZleba arsebuli biznesebis gafarToebis mniSvnelovani Semaferxebeli gaxdes; 2. garkveuli gamocdilebis miuxedavad umravles SemTxvevebSi maT ar gaaCniaT biznesis Semdgomi zrda ganviTarebisTvis saWiro codna da unarebi; 3. maTi biznesi viwrod specializebulia da orientirebulia SedarebiT mcire masStabis geografiul arealze. aseTi biznesebis gafarToeba an diversifikacia moiTxovs riskebis Sefasebas da marTvas. rogorc wesi, arsebuli biznesis mesakuTreebs ar gaaCniaT axali riskebis Sefasebis da marTvis gamocdileba rac iwvevs siaxleebisadmi SiSs da gafarToebis mimarT dabal motivacias. 4. cvlilebebis SiSi aiZulebs arsebul biznesebs mTeli Zalisxmeva mimarTon bazarze mopovebuli mdgomareobis SenarCunebaze. mesakuTreebi kmayofildebian moklevadiani mcire SedegebiT. aseTi midgoma winaaRmdegobaSi modis biznesis ganviTarebis grZelvadian principebTan, aferxebs biznesis ganviTarebas da sabooloo jamSi azaralebs TviTon biznesis mesakuTres.
26
TviTdasaqmebis msurvelebi
msoflios sxvadasxva qveynebis gamocdilebidan cnobilia, rom biznesis mxardaWeris programebidan samuSao iaraRebis miRebis msurveli adamianebi samewarmeo saqmianobis dawyebis adreul etapze arian. maT umravlesoba iseT saqmianobas anxorcilebs an survili aqvs ganaxorcielos, romlTan dakavSirebiTac raime saxis specialuri ganaTleba ara aqvT miRebuli. xSirad isini araformaluri ganaTlebiT miRebuli unarebis realizacias axdenen da daqiravebuli Sromis da daqiravebulis statusis gareSe, damoukideblad anxorcieleben TavianT saqmianobas. TviTdasaqmebis msurvelebis tipiuri problemebi mdgomareobs SemdegSi: 1. maT ara aqvT samuSao iaraRebi an Tu aqvT moZvelebulia da saTandod ver asrulebs Tavis funqciebs; 2. ara aqvT sakmarisi finansuri resursebi samuSao iaraRebis nakrebis SesaZenad; 3. isini oficialurad ar Rebuloben xelfass da Sesabamisad ara aqvT xelmisawvdomoba iaf sesxebze saTanado uzrunvelyofis ar qonis gamo; 4. maTi informirebulobis xarisxi dabalia da ar ician sad unda moiZion dafinansebis xelsayreli wyaroebi.
saqarTveloSi samewarmeo saqmianobis mxardaWeris bevri RonisZeieba da programa xorcieldeba, iqmneba specialuri saagentoebi, struqturebi, romlebsac qveynis masStabiT biznesis daxmarebis konkretuli miznebi da mimarTulebebi gaaCniaT. magaliTad, mewarmeobis ganviTarebis saagento (axorcielebs saxelmwifo programas `awarmoe saqarTveloSi~); inovaciebisa da teqnologiebis saagento; proeqti `biznes-inkubatori~; `iafi kreditis~ programa da a.S.
CamoTvlili struqturebis da programebis msgavsad proeqt `LIFE Georgia~-s erT-erTi mizani samewarmeo saqmianobis xelSewyoba aris saarsebo wyaroebis mxardasaWerad. Tumca sxva proeqtebis da programebisgan gansxvavebiT proeqti ̀ LIFE Georgia~ orientirebulia saqarTvelos mosaxleobis miznobiv mowyvlad jgufebze da proeqtis miznebis misaRwevad biznes grantebis mxardaWeris specifiur sqemebs iyenebs.
27
6.2. biznes grantebis mxardaWera proeqt `LIFE Georgia~-s farglebSi
proeqtis miznebis, saqarTveloSi arsebuli mdgomareobis da mosaxleobis miznobrivi jgufebis saWiroebebis Sefasebis safuZvelze proeqt „LIFE Georgia~-s farglebSi biznes grantebis mxardaWera ganaxorciela sami mimarTulebiT:
ბიზნეს გრანტები
მცირე გრანტები
საშუალო გრანტები
ხელსაწყოების ნაკრები
biznesis mxardaWeris TiToeuli mimarTulebisTvis cal-calke SemuSavda monawileobis pirobebi, biznes gegmis saaplikacio formebi, SerCevis kriteriumebi, Tanamonawileobis pirobebi da a.S.
28
6.2.1. mcire grantebi
mcire grantebi gankuTvnili iyo biznesis dawyebis msurvelebisTvis an individualuri mewarmeebisTvis, romlebic samewarmeo saqmianobis ganviTarebis sawyis etapze imyofebodnen.
mcire biznes grantebis konkursSi monawileobis miReba SeeZloT Sida qarTlis da samegrelos regionis gansazRvrul CasaxlebebSi mcxovreb devnilebs da adgilobrivi Temis warmomadgenlebs. kerZod Sida qarTlis 11 devnilTa Casaxlebis (metexi; Teliani; xurvaleTi; SavSvebi; berbuki; karaleTi; verxvebi; saqaSeTi, skra, axalsofeli; moxisi) macxovreblebs, xolo samegrelos regionis 12 sofelSi (ingiri, kaxaTi, darCeli, odiSi, WkaduaSi, zeda eweri, Cxoria, WkaduaSi, anaklia, ganmuxuri, jvari da focxo-eweri) da q. zugdidSi mcxovreb devnilebs da adgilobriv mosaxleobas mieca sagranto konkursSi monawileobis ufleba.
mcire grantebis miRebis msurvel beneficiarebs TavianTi biznes gegmis gansaxorcieleblad SeeZloT mieRoT maqsimum 1500-2000 evros eqvivalenti larebSi. xolo gamarjvebuli beneficiaris Tanamonawileoba unda yofiliyo mTliani biujetis minimum 10%.
Sida qarTlSi mcxovreb beneficiarebs biznes konkursSi monawileobis misaRebad Tavdapirvelad unda SeevsoT biznes ideebis aplikacia (danarTi #8). biznes ideis aplikaciis safuZvelze SeirCa biznes treningSi monawileebi. Semdeg etapze biznes treningSi monawileebma Seavses biznes gegmis SeTavazebuli saaplikacio forma. biznes ideis safuZvelze pirveladi SerCevis kriteriumebad gansazRvruli iyo SemoTavazebuli biznes ideis realuroba, biznes ideasa da moTxovnil resursebs Soris Sesabamisoba, biznes ideis sicocxlisunarianoba da adgilobrivi bazris moTxovnebTan Sesabamisoba. monawileobis msurvel erT beneficiars ufleba qonda Semoetana ramodenime biznes ideis ganacxadi. aRricxvianobis gaumjobesebis da beneficiarebis mier informaciis operatiulad miRebis mizniT TiToeul biznes ideas mieniWa Tavisi unikaluri kodi8. pirvelad konkursSi monawileobis misaRebad biznes idea warmoadgina 788 Sida qarTlSi mcxovrebma beneficiarma (386 beneficiarma gaiara treningi).
samegrelos regionSi mcxovrebma beneficiarebma pirveladi SerCevis gareSe jer gaiares biznes treningebi, xolo biznes gegma Seadgines treningis paralelurad.
mcire grantebis miRebis msurvel aplikantebs moeTxovebodaT biznes gegmaSi gadmoecaT biznes saqmianobis mokle aRwera, donorebTan da sxva finansur istitutebTan urTierTobis gamocdileba, biznesis ganxorcielebis adgili, gamosaSvebi produqtis da gasawevi momsaxurebis aRwera, winapirobebi romelic aplikantis azriT xels Seuwyobda samewarmeo saqmianobis ganxorcielebas, biznesis warmoebis detaluri aRwera, aplikantis gankargulebaSi arsebuli da proeqtis farglebSi moTxovnili resursebis aRwera, savaraudo organizaciuli struqtura, proeqtSi SezRuduli SesaZleblobis pirebis monawileobis SemTxvevaSi informacia maTi funqciebis da CarTulobis uzrunvelyofis Sesaxeb, proeqtis ganxorcielebis samuSao gegma, bazris analizi da biznesis samomavlo ganviTarebis perspeqtivis aRwera, proeqtis biujeti da produqciis warmoebis dagegmili maCveneblebi, proeqtis mdgradobis dasabuTeba (danarTi #9).
biznes gegmebis Sesafaseblad SemuSavda mcire grantebis Sefasebis specialuri forma. Sefasebis formaSi gadmocemulia 9 Sesafasebeli punqti. TiToeuli punqtisTvis ganisazRvra misaniWebeli SesaZlo maqsimaluri qula da qulebis aucilebeli minimumi. cxrave punqtSi maqsimaluri qulebis miRebis SemTxvevaSi aplikants SeeZlo daegrovebina 164 qula. qulebis aucilebel minimumad 9 punqtisTvis erTad ganisazRvra 90 qula. TiToeuli punqti detalizebuli iyo Sefasebis kriteriumebSi. cxra punqtisTvis jamSi ganisazRvra 22 Sefasebis kriteriumi. Sefasebis TiToeuli kriteriumisTvis dadginda Sefasebis konkretuli skala, sadac miTiTebuli iyo TiToeli kriteriumis minimaluri da maqsimaluri SesaZlo qula (danarTi #10).
8. magaliTad, RDFG/KA/001 (RDFG -grantis gamcemi orgnizacia, KA-beneficiaris Casaxlebis adgili, 001 aplikantis registraciis nomeri)
29
biznes gegmebis Sefasebis procesi dayofili iyo oTx etapad:
1. biznes eqspertebis pirveladi Sefaseba
2. Sida organizaciuli Sefaseba
3. savele monitoringebis ganxorcieleba
4. biznes gegmebis prezentacia komisiis winaSe
biznes gegmebis Sefasebis da moTxovnili sxva dokumentaciis ganxilvasTan erTad ganxorcielda winaswari savele monitoringi9 (danarTi #11) beneficiarTa mier warmodgenil dokumentaciaSi gadmocemuli informacis realobis Sesamowmeblad. Semdeg etapze beneficiarebma SesarCevi komisiis10 winaSe gaakeTes TavianTi biznes gegmebis 15-20 wuTiani prezentacia. yvela CamoTvlili etapebis dasrulebis Semdeg gamovlinda mcire biznes grantebis mimRebi beneficiarebi.
gamarjvebul beneficiarebTan gaformda xelSekrulebebi sadac sxva mniSvnelovan muxlebTan erTad detalurad iyo asaxuli mxareTa uflebebi da movaleobebi, angariSgebis da monitoringis pirobebi. gaformebuli xelSekrulebis pirobebiT xorcieldeboda grantis mimRebis mier xelSekrulebiT nakisri valdebulebebis monitoringi.
mcire grantebSi gamarjvebuli beneficiarebisTvis (iseve rogorc saSualo grantebis da xelsawyoebis nakrebis SemTxvevaSi) moTxovnili danadgarebis, sawarmoo mowyobilobebis, samuSao iaraRebis da a.S. SeZenis organizeba moxda RDFG-is da ATINATI-s mier Sesyidvebis politikis dokumentiT gansazRvruli procedurebis Sesabamisad. Sesyiduli danadgarebi da mowyobilobebi beneficiarebs gadaecaT droebiT sargeblobaSi, xolo proeqtis damTavrebis Semdeg miiReben pirad sakuTrebaSi, Tuki jerovnad Seasruleben xelSekrulebiT nakisr valdebulebebs.
proeqtis farglebSi mcire grantebis msurvelma beneficiarebma sul Seavses 373 biznes gegma. maT Soris Sida qarTlis regionSi 148, xolo samegrelos regionSi 225. orive regionSi mTlianad gaica11 188 mcire granti. Sida qarTlSi 59, xolo samegrelos regionSi 129. Sida
9. winaswari savele monitoringi tardeboda proeqtis farglebSi gacemuli yvela saxis grantTan mimarTebaSi.
10. komisiis Semadgenloba dakompleqtebuli iyo konsorciumis monawile organizaciebis warmomadgenlebisgan.
11. biznes grantebis mxardaWeris meTodologiur saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli statistikuri monacemebi proeqtis Sesaxeb asaxavs 2016 wlis agvistos dasawyisisTvis arsebul mdgomareobas.
30
qarTlSi gacemuli mcire grantebidan 38 miiRo iZulebiT gadaadgilebulma pirebma, xolo 21 adgilobrivma macxovreblebma. samegrelos regionSi gacemuli mcire grantebidan 70 miiRes iZulebiT gadaadgilebulma pirebma, xolo da 59 adgilobrivma macxovreblebma. Sida qarTlSi gacemuli grantebidan oTxSi CarTuli iyo SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebi. samegrelos regionSi gacemuli mcire grantebidan 22-Si CarTuli iyo SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebi (8 mcire granti uSualod miiRes SSp pirebma, xolo 14 SSm piris ojaxis wevrma/meurvem). Sida qarTlSi gacemuli mcire grantebis odenobam Seadgina daaxloebiT 90 aTasi evros eqvivalenti larebSi. xolo samegreloSi daaxloebiT 97 aTasi evros eqvivalenti larebSi.
mcire biznes grantebis mxardaWeris Sedegad beneficiarebma mizobriv regionebSi Seqmnes da marTaven Semdegi saxis biznes obieqtebs: agro-teqnikiT momsaxureba; sacxobi; samkervalo saloni; manqanebis SekeTebis momsaxureba; wisqvili; xilis saSrobi; Webis amomRebi; inkubatori; satransporto momsaxureba; saxlis SekeTebis momsaxureba; kompiuteruli momsaxureba; mobiluri veterinaruli momsaxureba; oqromWedlis saamqro; silamazis saloni; saflavis qvebis moxatva; yavis safqvavi; xisa da rkinis saamqroebi; sunelebis mini sawarmo; inkubatori; sasursaTo maRazia; futkris skebis warmoeba; fitnes centri; somxuri lavaSi da sxva.
qvemoT warmodgenilia programaSi monawile beneficiarebze konkretuli magaliTebi, romelSic gadmocemulia orive miznobrivi regionSi mcire grantebis mxardaWeris tipiuri qeisebi.
31
mcire zomis grantebTan dakavSirebuli praqtikuli qeisi
miznobrivi regioni _ Sida qarTli
warmodgenili qeisi mcire grantebTan mimarTebaSi proeqt `LIFE Georgia~-s warmatebuli Sedegebis demonstrirebaa. Tumca pirovneba romelzec qeisSia saubari TviTon warmoadgens msoflioSi erT-erT saukeTeso magaliTs, Tu rogor SeiZleba adamianma nebismieri sirTulis miuxedavad moipovos Tavisi Rirseuli adgili da amave dros ar daaviwydes sxva adamianebi, romlebic msgavsi sirTuleebis winaSe dganan.
batoni levan burnaZe amJamd cxovrobs berbukis devnilTa dasaxlebaSi. is orjer iZulebiT gadaadgilda Tavisi sacxovrebeli adgilidan. regionSi Tavdapirveli movlenebis dawyebamde is cxovrobda cxinvalSi da iZulebuli gaxda gadaadgilebuliyo sofel TamaraSenSi, sadac wlebis ganmavlobaSi cxovrobda da didi Zalisxmevis fasad adaptireba moaxdina axal garemosTan. 2008 wels ganviTarebuli movlenebis Semdeg iZulebuli gaxda isev gadaagilebuliyo da Tavidan daewyo im sirTuleebis daZleva, romlis winaSec sakuTar qveyanaSi devnili pirebi dganan.
meored iZulebiT gadaadgilebis Semdeg batoni levani daqiravebiT muSaobda avtomobilebis SemkeTebel saxelosnoSi, mogvianebiT sakuTari ZalebiT daiwyo mcire mewarmeoba avtomobilebis momsaxurebis sferoSi. qiriT aiRo farTi, Tumca ar qonda sakmarisi Tanxebi Tanamedrove danadgarebis SesaZenad. saqmianobis saWiroebebidan gamomdinare gadawyvita monawileoba mieRo mcire grantebis sagranto konkursSi. srulyofilad gaiara proeqtiT gaTvaliswinebuli yvela etapi da grantis farglebSi gadaeca moTxovnili danadgarebi da mowyobilobebi (ordgariani amwe 4 tona tvirTamweobis resursiT, iaraRebis nakrebi, rgolis mosaxsneli brtyeltuCa da a.S.), romlis saerTo Rirebulebam Seadgenda 4631 lari.
batoni levanis maRali motivacia da grZelvadiani xedva iqidanac Cans, rom mcire grantebisTvis moTxovnili 10 %-iani Tanamonawileobis nacvlad man gacilebiT meti Rirebulebis aqtivobebi Seasrula da amiT biznesis momavali warmatebis da mdgradobis mniSvnelovani winapirobebi Seqmna.
beneficiaris informaciiT misi biznesis samoqmedo arealSi ar arsebobs meore saremonto saxelosno, romelsac SeuZlia 4 tonamde wonis avtomobilebis analogiuri formiT saremonto momsaxureba. amitomac, misi momxmareblebis ricxvis matebam yovelTviuri Semosavlebis mniSvnelovani zrda gamoiwvia. mcire biznes grantis miRebis Semdeg erTi damxmare piri daiqirava da uaxloes momavalSi kidev erTi momuSavis daqiravebas apirebs.
batoni levani sxva adamianebsac aqtiurad exmareba. amis kargi magaliTia proeqt `LIFE Georgia~-s kidev erTi monawile, romelmac batoni levanis rCeviT da daxmarebiT monawileoba miiRo proeqtSi da warmatebiT gaafarTova Tavisi biznes saqmianoba.
baton levans yvela situaciaSi gaaCnia samomavlo samoqmedo gegma. amJamad igi fiqrobs rom momavalSi SeZlebs Tvlebis naxaris gasasworebeli lazeruli mowyobilobis SeZenas da Tavisi biznesis kidev ufro gafarToebas.
32
mcire zomis grantebTan dakavSirebuli praqtikuli qeisi
miznobrivi regioni _ samegrelo
qalbatonma naTela xubuam SeZlo sakonditro produqciis warmoebis erTgvari ojaxuri tradicia damatebiTi Semosavlebis miRebis wyaro gaexada. proeqtSi monawileobamde arasaTanado danadgarebis da SezRuduli sawarmoo farTis miuxedavad didi Sromis da Zalisxmevis xarjze axerxebda sakonditro produqciis garkveuli raodenobis warmoebas da realizacias. man ramdenjerme mimarTa safinanso organizaciebs sakonditro warmoebis gasafarToeblad saWiro sesxisTvis, Tumca sakmarisi Tanxebis miReba ver SeZlo.
igi miiCnevs, rom samewarmeo saqmianobis gasafarToeblad finansur resursebze aranakleb mniSvnelovania codna, romelic biznesis swori mimarTulebiT ganviTarebisTvis aris saWiro. pirvel rigSi, swored damatebiTi codnis da unarebis miReba iyo mTavari motivaciis faqtori ris gamoc qalbatonma naTelam gamoyo dro proeqtSi monawileobis misaRebad.
qalbatoni naTelas Sromismoyvareoba gamoCnda biznes gegmis Sedgenis procesSic. TiTqmis yvela trening Sexvedraze trenerebTan azustebda biznes gegmis TiToeul komponents. maqsimalurad cdilobda treningebze miRebuli codna SesabamisobaSi moeyvana misi samewarmeo saqmianobis gafarToebis SesaZleblobebTan. is Zalian madlieria konsultantebis romlebTanac dakavSireba nebismier dros SeeZlo da yovelTvis iRebda amomwurav da kvalificiur pasuxebs. mcire grantebis konkursis Sedegic logikuri iyo. qalbaton naTelas grantis saxiT gadaeca 2700 laris Rirebulebis macivari da sakonditro konvenciuri Rumeli. man dafinanseba ̀ awarmoe saqarTvelos~ samTavrobo programidanac miiRo da samewarmeo saqmianobisTvis meti sawarmoo farTis gamoyofa SeZlo.
qalbatoni naTela kmayofilebiT aRniSnavs, rom proeqt `LIFE Georgia~-Si monawileobis Semdeg mas ara marto kargi warmoebis saSualebebi gauCnda, aramed gacilebiT meti codna aqvs samewarmeo sferoSi. dRes misi Semosavlebi gaormagda, Tumca man kargad icis, rom grZelvadiani warmateba damokidebulia misi, rogorc mewarmis keTilsindisierebaze da momxmareblis kmayofilebis xarisxze.
sakonditro produqciis nawilis realizacia warmoebidan gansazRvruli periodSi (imave dRes roca warmoeba xdeba) unda moxdes, winaaRmdeg SemTxvevaSi produqcia garkveul Tvisebebs kargavs. qalbatoni naTela sazogadoebrivi transportis gamoyenebiT axdens warmoebuli produqciis distribucias. is fiqrobs, rom momavalSi distribuciisTvis avtomobilis SeZena gazrdida misi produqciis bazris zomas da amasTan xangrZlivad SeinarCunebda momxmareblebis keTilganwyobas.
proqt `LIFE Georgia~-Si monawileoba mastimulirebeli faqtori gaxda ara marto beneficiarisTvis aramed misi ojaxis wevrebisTvisac. qalbatoni naTela darwmunebulia, rom student SvilTan erTad SeZlebs misi sajaxo biznesis Semdgom ganviTarebas.
33
6.2.2 saSualo zomis grantebi
saSualo zomis grantebi gankuTvnili iyo saSualo biznesis im warmomadgenlebisTvis,
romlebsac undodaT arsebuli biznesis gafarToeba. saSualo biznesis sagranto mxardaWera
ganxorcielda Sida qarTlis regionis, kaspis, qarelisa da goris municipalitetebSi Semavali
devnilTa Casaxlebebisa12 da adgilobrivi Temebis warmomadgenlebisTvis.
arsebuli biznesis gasafarToeblad grantis SesaZlo maqsimaluri odenoba iyo 7800 evros
eqvivalenti larebSi. xolo Tanamonawileobis pirobad gansazRvruli iyo mTliani biujetis
50%. Tanamonawileoba SesaZlebeli iyo fuladi an sxva formiT. magaliTad, grantis mimRebs
TanamonawileobaSi eTvleboda Tu mis mier ganxorcielebuli biznes saqmianoba iTvaliswinebda
proeqtis beneficiariebis dasaqmebas da maTi Sromis anazRaurebas, biznesis saqmianobis
ganxorcielebisaTvis saWiro farTis ijaras/qiras. aseve, Tanamonawileobad iTvleboda
grantis mimRebis mier gaweuli momsaxurebis xarjebi proeqtis beneficiarTa treningebze an
staJirebebze13 da a.S. zemoTxsenebuli xarjebis daangariSeba TanamonawileobisTvis xdeboda
proeqtis dasrulebamde darCenili Tveebis mixedviT.
arsebuli biznesis gafarToebis msurvelebs Tavdapirvelad unda warmoedginaT biznes ideis
Sevsebuli forma. SerCevis am etapze erT pirs ufleba qonda mxolod erTi biznes ideis
farglebSi yofiliyo partniori. biznes ideis safuZvelze SerCeva moxda imave kriteriumebis
gamoyenebiT, rac mcire grantebis SemTxvevaSi. biznes ideebis konkursis Semdeg beneficiarebma
gaiares 3 dRiani intensiuri trening kursi biznesis da samewarmeo sakiTxebze. trening kursSi
calke modulad iyo CarTuli biznesi samarTlebrivi sakiTxebi.
saSualo zomis grantis misaRebad treningis Semdgomi etapi iyo biznes gegmis saaplikacio
formis Sevseba. saSualo grantebis biznes gegmaSi (danarTi #12) mcire biznesisTvis moTxovnili
biznes gegmis saaplikacio formisgan gansxvavebiT beneficiarebma damatebiT warmoadgines
biznesis finansuri analizi, sadac detalurad iyo asaxuli 3 wliani finansuri gegma da
savaraudo mogeba yoveli wlis bolos. aseve, biznes gegmaSi asaxuli iyo 3 wlian periodze
gawerili warmoebuli produqciis maCveneblebi da gasacemi xelfasebi. biznes gegmis saaplikacio
formaSi bolo punqti aris biznesis mogeba-zaralis uwyisi, sadac aplikantebma asaxes 2015-
2017 wlebisTvis dagegmili amonagebi, danaxarji realizebul produqtze, savaraudo mTliani
mogeba, arapirdapiri xarjebi, daubegravi mogeba, damatebiTi Rirebulebis gadasaxadi, mogebis
gadasaxadi, savaraudo sufTa mogeba da a.S.
biznes gegmebis Sesafaseblad RDFG-im gamoiyena specialuri Sefasebis forma saSualo biznes
grantebisTvis. sadac mcire biznes grantebis msgavsad 9 Sesafasebeli punqtia gamoyofili.
Tumca mcire biznesis Sefasebisgan gansxvavebiT Sesafasebel punqtebs gansxvavebuli xvedriTi
wili (asaxulia Sesafasebeli punqtisTvis misaniWebel gansxvavebul maqsimalur SesaZlo
qulebSi) aqvT miniWebuli mTlian Sefasebis sistemaSi. magaliTad, mcire grantebis Sefasebisas
punqts `marTva da gamocdileba~ miniWebuli aqvs maqsimum 10 qula, xoli saSualo biznesis
SemTxvevaSi marTva da menejmentis gamocdilebis punqts miniWebuli aqvs maqsimum 21 qula.
TiToeuli punqtisTvis dadgenilia Sefasebis kriteriumebi misaniWebeli qulebis diapazonis
miTiTebiT. biznes grantebis Sesafaseblad sul gamoyenebulia 28 Sefasebis kriteriumi. qulebis
12. igive Casaxlebebi rac mcire grantebis SemTxvevaSi.
13. grantis mimRebis mier beneficiarTa treningebze da staJirebaze gaweuli xarjebis kalkulacia xdeboda analogiuri momsaxurebis sabazro kvlevis da analizis safuZvelze.
34
maqsimaluri odenoba romelic SeeZlo beneficiars daegrovebina Seadgens 187. aucilebel
minimumad ganisazRvra 102 qula (danarTi #13).
saSualo grantis mimRebma beneficiarebma gaiares SerCevis analogiuri procedurebi rogorc
mcire grantebis mimRebma beneficiarebma. grantis mimReb yvela beneficiarTan individualurad
gaformda sagranto xelSekruleba (danarTi #14)
proeqtis mimdinareobis periodSi, beneficiarTa SerCevis procesiT dawyebuli da grantis
xelSekrulebis pirobebiT damTavrebuli, tardeboda sistematiuri monitoringi. paralelurad
beneficiarebi regularulad Rebulobdnen konsultaciebs samewarmeo saqmianobasTan
dakavSirebul sxvadasxva mimdinare sakiTxebze.
proeqtis farglebSi Sida qarTlis regionSi gansaxilvelad warmodgenili iyo 53 biznes
gegma saSualo grantebis misaRebad. aqedan sul gaica 12 saSualo zomis granti. maT
Soris, 4 saSualo granti miiRo regionis adgilobrivma mosaxlem, xolo 8 saSualo granti
iZulebiT gadadgilebulma pirebma. gacemuli grantebidan oTxSi CarTuli iyo SezRuduli
SesaZleblobebis mqone pirebi. gacemuli saSualo grantebis saerTo Rirebulebam Seadgina
daaxloebiT 60 aTasi evroze (eqvivalenti larebSi) meti.
saSualo biznes grantebis mxardaWeris Sedegad Sida qarTlSi warmatebiT funqcionirebs
Semdegi biznes obieqtebi: xis saamqro; samkervalo saloni; agro servis centri; manqanebis
garecxvisa da SekeTebis momsaxueba; saxcobi; trening centri; siminidis burbuSelis
mcire saamqro. qvemoT warmodgenilia Sida qarTlSi moqmed erT-erT aseT sawarmosTan
dakavSirebuli qeisi.
35
saSualo zomis grantebTan dakavSirebuli praqtikuli qeisimiznobrivi regioni _ Sida qarTli
grantis mopoveba da saSualo bizneis warmoeba advili saqme ar aris umuSevari adamianisTvis, romelic aris iZulebiT gadaadgilebuli da Rebulobs saxelmwifos socialur daxmarebas. magram, proeqt `LIFE Georgia~-Si monawileobiT qalbatonma nazi xmiadaSvilma daamtkica, rom es savsebiT SesaZelbelia. yvelaferi daiwyo qalbatoni nazis monawileobiT grantis Sesaxeb gamarTul sainformacio Sexvedraze. mas adreul wlebSi garkveuli profesiuli codna qonda miRebuli samkervalo saqmeze da gadawyvita am mimarTulebiT ecada biznes saqmianobis dawyeba. man kargad icoda, rom sakuTari gamocdilebiT da arsebuli resursebiT ver SeZlebda saSualo samkervalo sawarmos Seqmnas da moZebna partniori, romelsac biznesis warmoebis codnac qonda da garkveuli gamocdelebac. qalbatonis nazis aseTi partniori Sida qarTlis regionis mcxovrebi qalbatoni nino giorgaZea.
partniorebma erToblivad detalurad gaanalizes adgilobrivi bazari, SeimuSaves biznes idea, daeswrnen biznesisa da mewarmeobis samdRian kurss, miiRes konsultaciebi trenerebisgan da Seadgines biznes gegma. erToblivad gaiares SesarCevi procedurebi da gaimarjves saSualo grantebis konkursSi.
proeqtma SesaZlebloba misca partniorebs operatiulad daewyoT biznes saqmianoba. maT droebiT sargeblobaSi gadaecaT biznes gegmaSi moTxovnili danadgarebi (overlokis manqana, overlokis manqanis motori, saqargavi manqana, brtyelgviristiani manqana, erTnemsiani sakeravi manqana da a.S.) romelTa saerTo Rirebulebam Seadgina 10 900 lari. proeqtis dasrulebis Semdeg danadgarebi gadava partniorebis pirad sakuTrebaSi.
partniorebi siamovnebiT ixseneben pirvel marketingul RonisZebas, rodesac korporatiuli mesijebi daagzavnes maTi saqmianobis Sesaxeb da pirvel 2 saaTSi 70 gamoxmaureba miiRes. amis Semdeg ukve saerTod ar eparebodaT eWvi maTi wamowyebis warmatebaSi da ufro meti motivaciiT gaagrZeles saqmianoba.
dRes ukve partniorebi Tvlian, rom regionSi moqmed sxva samkervalo sawarmoebs msgavsi sawarmoo aRWurviloba ar gaaCniT da amitomac sakuTar produqcias da momsaxurebas yvelaze konkurentunarianad miiCneven. maT maRal konkurentunarianobaze momxmareblebis mzardi ricxvi miuTiTebs. maTive informaciiT samkervalo sawarmos amoqmedebidan umokles perodSi sawarmos saSualo Tviuri Semosavali daaxloebiT 1000 lars Seadgenda.
samkervalo sawarmos amoqmedeba sasargeblo aRmoCnda ara marto gamarjvebuli partniorebisTvis. sawarmoSi damatebiT dasaqmda xuTi adamiani romlebmac amave sawarmoSi gaiares profesiuli paraqtika, SeiZines saTanado unarebi da warmatebiT gaiares adgilze Catarebuli SesarCevi procedurebi.
partniorebi ukve fiqroben samomavlo gafarToebis gegmebze da amisaTvis konkretuli nabijebic gadadges. isini molaparakebebs awarmoeben erT-erT polonel investorTan, romelsac samkervalo sferoSi muSaobis didi gamocdileba aqvs da rac mTavaria survili aqvs gamoZebnos maTTan urTierTsasargeblo TanamSromlobis gzebi.
qalbatoni nino da qalbatoni nazi mouwodeben maT regionSi mcxovreb sxva beneficiarebs aucileblad miiRon msgavs proeqtebSi monawileoba, vinaidan maTi azriT problemebis mosagvareblad aqtiuri nabijebis gadadgma nebismier SemTxvevaSi dadebiTi Sedegis momtania.
36
6.2.3. samuSao iaraRis nakrebis gadacema beneficiarebisTvis
saqarTveloSi arsebobs gavrcelebuli praqtika rodesac ekonomikurad aqtiuri mosaxleobis mniSvnelovani nawili garkveul samewarmeo saqmianobas eweva rogorc TviTdasaqmebuli14. TviTdasaqmebulTa es kategoria ar qiraobs samuSao Zalas da damoukideblad uZRveba Tavis ekonomikur saqmianobas.
TviTdasaqmebulis aseT aqtivobas wvrili biznesis forma aqvs. vinaidan, aRniSnul kategorias ugrovdeba gamocdileba, kargad icnoben maTi saqmianobis Sesabamis viwro bazris segments, unviTardebaT momxmarebelTan komunikaciis unarebi da a.S, am adamianebis saqmianoba unda ganvixiloT, rogorc samomavlod mcire biznesis dawyebis kargi safuZveli.
amdenad, proeqt `LIFE Georgia~-s farglebSi beneficiarebisTvis samuSao iaraRebis nakrebis gadacema aris miznobriv jgufebSi biznesis dawyebis mxardaWeris mniSvnelovani komponenti. proeqtis am mimarTulebis gansaxorcileblad SemuSavda samuSao nakrebis mimRebTa SerCevis kriteriumebi. dadgenili kriteriumebis mixedviT upiratesoba mieniWa mosaxleobis socialuri daxmarebis mimReb kategorias.
grantebze gamoyofili resursebis mizanmimarTulobis uzrunvelyofis mizniT moxda socialuri daxmarebis mimRebTa kategoridan ufro viwro jgufebis gamoyofa. sabolood samuSao iaraRebis nakrebis gadacemis kriteriumad ganisazRvra mosaxleobis socialuri daxmarebis mimRebi kategoria, romlebic miekuTvnebodnen mravalSviliani ojaxis wevrebs, martoxela dedebs/mamebs, marCenaldakarguli ojaxis wevrebs da SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebs.
proeqt ̀ LIFE Georgia~-s Sesaxeb informaciis gavrcelebis da proeqtSi monawileobis savaraudo benefitebze informaciis miRebis Semdeg samuSao iaraRebis miRebis msurvelebma gaiares biznes ideebis pirveladi konkursi RDFG-is SemTxvevaSi, xolo ATINATI-s SemTxvevaSi msurvelebma gaiares registracia.
orive miznobriv regionSi beneficiarebs CautardaT biznesisa da mewarmeobis unarebis trening kursi. sabolood Camoayalibes biznes ideebi da dainteresebulma nawilma Seavso xelsawyoebis nakrebis mimRebi beneficiarebisTvis SemuSavebuli specialuri saaplikacio forma (danarTi #15).
samuSao iaraRebis nakrebis miRebis msurvelebs mcire da saSualo biznes grantebis konkursSi monawile beneficiarebisgan gansxvavebiT moeTxovebodaT SedarebiT ufro martivi saaplikacio formis Sevseba. saaplikacio formidan Segrovda aplikantis Sesaxeb Semdegi saxis informacia: aplikantebis socialuri mdgomareoba, samuSao gamocdileba, profesia, arsebuli an savaraudo saqmianobis sfero, moTxovnili xelsawyoebis nakrebis saxe, savaraudo damatebiTi Semosavlebi, biznes ideis ganxorcielebis savaraudo adgili.
samuSao iaraRebis nakrebis msurvelTa winadadebebis Sefasebis formac da kriteriumebic gansxvavdeboda biznes grantebis Sefasebis sxva mimarTulebebis Sefasebis formebisgan da kriteriumebisgan (danarTi #16). samuSao iaraRebis msurvelebisTvis Tanamonawileobis moTxovnebic gacilebiT naklebi iyo15, ris gamoc potenciur beneficiarTa daintereseba sakmaod maRali aRmoCnda.
orive regionSi mTlianad 12916 beneficiarma (Sida qarTlSi 64, samegreloSi 65) gamoxata survili mieRo samuSao iaraRebis nakrebi da Sesabamisad srulyofilad Seavso moTxovnili xelsawyoebis
14. aq ar igulisxmeba TviTdasaqmebulebis is kategoria romlebic saqarTvelos statistikis erovnuli samsaxuris mier mikuTvnebulia TviTdasaqmebulTa Soris `mewarme, meurne damqiraveblis“ kategorias.
15. saxelmwifos socialuri daxmarebis mimReb beneficiarebs saerTod ar moeTxovebodaT Tanadafinanseba.
16. biznes grantebis mxardaWeris meTodologiur saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli statistikuri monacemebi proeqtis Sesaxeb asaxavs 2016 wlis agvistos dasawyisisTvis arsebul mdgomareobas.
37
nakrebis mimRebTa aplikacia. sabolood, aplikaciebis ganxilvis da savele monitoringiT miRebuli informaciebis safuZvelze SesarCevma komisiam, dadgenili kriteriumebis gamoyenebiT SearCia Sida qarTlSi 51 beneficiari17 (37 devnili 14 adgilobrivi mosaxle) da samegrelos regionSi 54 beneficiari (28 devnili da 26 adgilobrivi mosaxle). SerCeul beneficiarebs samuSao xelsawyoebis nakrebi gadaecaT pirad sakuTrebaSi.
erTi beneficiaris samuSao iaraRebis nakrebis Sesyidvaze daixarja Sida qarTlis SemTxvevaSi daaxloebiT 135 evros eqvivalenti larebSi. xolo samegrelos SemTxvevaSi saSualod 115 evros eqvivalenti larebSi. mTlianad Sesyiduli da beneficiarebisTvis gadacemulia Sida qarTlSi daaxloebiT 7 aTasi evros (eqvivalenti larebSi) Rirebulebis samuSao iaraRebis nakrebi, xolo samegrelos regionSi daaxloebiT 6 aTasi evros (eqvivalenti larebSi) Rirebulebis samuSao iaraRebis nakrebi. SerCeul beneficiarebs samuSao iaraRebis nakrebi gadaecaT fizikurad miReba-Cabarebis aqtis da sagranto xelSekrulebis safuZvelze. samuSao iaraRebis nakrebis Sesyidva beneficiarebisTvis gadasacemad ganxorcielda konsorciumTan SeTanxmebuli Sesyidvebis procedurebis dacviT.
mcire da saSualo grantebisgan gansxvavebiT samuSao iaraRebis nakrebis mimRebi beneficiarebi samuSao iaraRebis gadacemisTanave gaxdnen samuSao iaraRebis nakrebis mesakuTreebi. sferoebi sadac SerCeuli beneficiarebi agrZeleben saqmianobas aris: samSeneblo da saremonto momsaxureba; samkervalo; SemduRebeli; sakonditro; sadurglo; wisqvili; el.danadgarebis SemkeTebeli; xis saamqro; silamazis saloni; Teqa; kompiuteruli momsaxureba; ajikis warmoeba; santeqnikosi; agro momsaxureba da sxva.
samuSao iaraRebis nakrebis mimReb beneficiarebTan proeqtis ganmavlobaSi SenarCunebuli iyo mudmivi komunikacia. isini Rebulobdnen sakonsultacio momsaxurebas da anxorcielebdnen TavianT saqmianobas grantis xelSekrulebiT gansazRvruli pirobebis mixedviT.
samuSao iaraRebis miRebis msurvelTa sagranto mxardaWeris proeqtSi monawileobis sailustraciod, qvemoT gadmocemulia Sida qarTlSi da samegrelos regionSi mcxovrebi beneficiarebis konkretuli magaliTebi.
17. SerCeul beneficiarebs Soris qali aris 34 da kaci 17. grantis mimRebi beneficiarebidan socialurad daucveli aris 37, mravalSviliani 12, martoxela mSobeli 5, SSm piri 1, marCenaldakarguli 4.
38
xelsawyoebis nakrebTan dakavSirebuli praqtikuli qeisimiznobrivi regioni _ samegrelo
proeqtma `LIFE Georgia~ bevr kreatiul adamians misca SesaZlebloba Tavisi
ideebi praqtikaSi ganexorcielebina. batoni arsena bokuCava samegrelos regionis
sofel orsantiaSi mcxovrebi erT-erTi beneficiaria. misi sacxovrebeli adgilis
da mimdebare teritoriis vizualuri daTvalierebac ki sakmarisia, rom baton
arsenaze, rogorc bunebis moyvarul, Zalian saintereso pirovnebaze garkveuli
warmodgena Segveqmnas. is profesiiT pedagogia da garkveuli wlebi sazRvargareT
skolis direqtorad muSaobda. Tavisuflad saubrobs or ucxo enaze.
adreul wlebSi dekoratiuli mcenareebis movla da garkveuli sainJinro
saqmeebi erTgvari hobi iyo misTvis. Tumca 1994 wels saqarTveloSi sacxovreblad
dabrunebis Semdeg Seecada misTvis saintereso saqmianoba garkveuli Semosavlis
momtani gamxdariyo. rkinis jarTisgan man sayofacxovrebo nivTebis damzadeba
daiwyo. mis mier damzadebul sayofacxovrebo nivTebs ZiriTadad sofel orsantiis
da mimdebare soflebis mosaxleoba moixmarda.
batoni arsena proeqtSi monawileobamde TviTdasaqmebuli iyo, Tumca is muSaobda
moZvelebuli mowyobilobiT da es mowyobilobac pirad sakuTrebaSi ar qonda.
proeqtis Sesaxeb informaciis miRebisTanave batoni arsena CaerTo sam Tvian
trening kursSi. moamzada samuSao iaraRebis nakrebis misaRebad moTxovnili
saaplikacio forma da SesarCevi procedurebis gavlis Semdeg ATINATI-m mas gadasca
350 laris Rirebulebis eleqtro SemduRebeli aparatura.
batoni arsena proeqtSi monawileobis sargebels mxolod eleqtro SemduRebeli
aparatis RirebulebiT da masTan dakavSirebuli damatebiTi SemosavlebiT ar
afasebs. man pirad saubarSi ganacxada, rom treningebze miRebuli codna da
trenerebis konsultaciebi mas daexmara aseve warmatebiT mieRo monawileoba
`awarmoe saqarTvelos~ samTavrobo programa. aRniSnuli programidan miRo 5000
laris dafinanseba bostneuli kulturebisTvis 375 m2 saTburis asawyobad.
batoni arsena yuradRebiT akvirdeba mis saqmianobasTan dakavSirebul bazris
moTxovnas. igi miiCnevs, rom rkinis dekoratiuli nakeTobebi dRes sakmod
moTxovnadia da misi importireba sxva qveynebidan xdeba. is imedovnebs, rom SeZlebs
rkinis dekoratiuli nakeTobebis dasamzadeblad saWiro ZviradRirebuli aparatis
SeZenas da amiT mniSvnelovnad gaafarTovebs Tavis biznes saqmianobas.
39
xelsawyoebis nakrebTan dakavSirebuli praqtikuli qeisi
miznobrivi regioni _ Sida qarTli
qalbatoni mariana basiSvili sofel qurTidan iZulebiT gadaadgilebuli
sami mcirewlovani Svilis dedaa. mas umaRlesi ganaTleba aqvs miRebuli ucxo
enis mimarTulebiT da informaciuli teqnlogiebis gamoyenebis garkveuli
unarebi gaaCnia. is yoveldRiurad akvirdeboda Tavisi sacovrebelis mimdebare
teritoriebze devnilebis saWiroebebs da exmareboda maT internetSi informaciis
moZiebis, dokumentebis skanirebis da qseroaslebis momzdebaSi. aseT saqmianobas
ufro xSirad spontanuri da saqvelmoqmedo forma qonda, Tumca igi fiqrobda
komerciuli xasiaTi mieca misi saqmianobisTvis, romelic pirvel rigSi Tanamedrove
kompiuterul teqnikas moiTxovda.
qalbatoni mariana mudmivad adevnebs Tvals sxvadasxva programebs sadac
iZulebiT gadaadgilebul pirebs SeuZliaT monawileobis miReba. proeqt `LIFE Georgia~-s Sesaxeb informaciis miRebis Semdeg gadawyvita monawileoba mieRo
proeqtSi, Camoayaliba biznes idea, gaiara 2 dRiani trening kursi, yuradRebiT
Seavso specialuri saaplikacio forma da miiRo 490 laris Rirebulebis moTxovnili
kompiuteruli teqnika (qseroqsi/printeri/skaneri).
garda saarsebo wyaros gazrdis SesaZleblobisa, rac proeqtSi monawilobiT
miiRo beneficiarma, misi azriT, aranaklebi dadebiTi Sedegia ufro gaumjobesebuli
xarisxi romliTac mas SeuZlia daexmaros dasaxlebaSi mcxovreb adamianebs. aseve is
fiqrobs, rom umaRlesi ganaTlebis miuxedavad sami mcirewlovani bavSvis dedisTvis
samuSaos dawyeba rTulia, amitom garkveuli periodi TviTdasaqmeba misi pirobebis
gaumjobesebis kargi saSualebaa da maqsimalur dadebiT Sefasebas aZlevs mTlianad
proeqts. miaCnia, rom proeqtSi monawileobis mTeli procesi iyo gamWvirvale,
Rebulobda detalur informaciebs da mouwodebs skeptikurad ganwyobil
potenciur beneficiarebs aucileblad miiRon monawileoba msgavs proeqtebSi.
qalbatoni marianas samomavlo survili aris qondes calke ofisi Tavisi
saqmianobis gasafarToeblad, amave dros varaudobs rom misi mcirewlovani Svili
romelic dedas ukve exmareba proeqtiT dawyebuli saqmianobis ganxorcielebaSi,
momavalSi informatikis ganxriT miiRebs ganaTlebas da erToblivad SeZleben ufro
didi masStabis proeqtebis ganxorcielebas.
40
7. biznes grantebis mxardaWeris alternatiuli midgomebi
konsorciumis samuSao gegmaSi mkafiod iyo gadmocemuli TiToeuli monawilis funqciebi da Sesasrulebeli aqtivobebi. SeTanxmebuli iyo biznes grantebis SerCevis kriterimubi da saaplikacio formebi. koordinirebuli iyo, biznes da samewarmeo unarebis treningis organizebis, konsultirebis ganxorcielebis, proeqtis mimdinareobis Sefasebis da monitoringis procedurebi da sxva sakiTxebi. Tumca, konsorciumis calkeul wevrebs gaaCniaT miznobriv regionebSi muSaobis mravalwliani gamocdileba da zogierT aqtivobasTan mimarTebaSi alternatiuli midgomebis gamoyeneba marTebulad iqna miCneuli. biznes grantebis mxardaWeris calkeul aqtivobebze alternatiuli midgomebi ganxiluli da SeTanxmebuli iyo konsorciumis wevrebTan.
konsorciumis monawileebis alternatiuli midgomebi efuZneboda miznobriv jgufebTan muSaobis saukeTeso praqtikas da iTvaliswinebda warsulSi ganxorcielebuli proeqtebis Sedegebs, daskvnebs da rekomendaciebs.
proeqtSi gamoyenebuli alternatiuli modgomebis sailustraciod kargi magaliTia RDFG-is da ATINATI-s SemTxvevebi beneficiarebis SerCevis da mewarmeobis da biznesis unarebis trenig kursebis dagegmvis da organizebis sakiTxebze (danarTi #17).
proeqti ̀ LIFE Georgia~ iTvaliswinebda biznes grantebis mxardaWeris mimarTulebiT aqtivobebs samegrelos regionSi, romelsac axorcielebda arasamTavrobo organizacia ATINATI, xolo meore miznobrivi regioni iyo Sida qarTli, sadac biznes grantebis mxardaWeris aqtivobebs axorcielebda arasamTavrobo organizacia RDFG.
ATINATI-s da RDFG-is mier gansxvavebuli midgomebis gamoyeneba ar yofila ganpirobebuli, mxolod am organizaciebis mier sakuTari aprobirebuli meTodebisaTvis upiratesobis miniWebis gamo. arsebobs miznobrivi regionebisTvis da miznobrivi jgufebisTvis damaxasiaTebeli sfecifikuri maxasiaTeblebi, romlebmac ganapiroba alternatiuli midgomebis gamoyeneba. kerZod saubaria Semdeg maxasiaTeblebze:
samegrelos da Sida qarTlis regionebSi mosaxleobis socialur-ekonomikuri pirobebi gansxvavebulia umuSevrobis donis, Semosavlis wyaroebis, dasaqmebis sferoebis, sawarmoo resursebis saxeebis da sxva maCveneblebis mixedviT;
iZulebiT gadaadgilebuli pirebi (mosaxleobis erT-erTi samizne jgufi mocemul proeqtSi) samegrelos regionSi koncentrirebulia ZiriTadad afxazeTidan, xolo Sida qarTlSi cxinvalis regionidan. iZulebiT gadaadgilebis xangrZlivoba am ori jgufisTvis mniSvnelovnad gansxvavebulia erTmaneTisagan, rac pirdapir ukavSirdeba garemosTan Seguebis xarisxs;
iZulebiT gadaadgilebul pirTa gansaxlebis tipebi regionebis mixedviT gansxvavebulia, rac Tundac informaciis gavrcelebis TvalsazrisiT gansxvavebuli meTodebis gamoyenebas moiTxovs.
ATINATI-s da RDFG-is mier alternatiuli midgomis gamoyeneba daiwyo biznes grantebis mxardamWer proeqtSi monawileobis msurvel beneficiarTa SerCevis sawyis etapze. ganvixiloT alternatiuli midgomebis ramodenime maxasiaTebeli:
miznobrivi beneficiarebis SerCeva _ RDFG-is midgoma.
proeqtis farglebSi cnobierebis amaRlebis da informaciis gavrcelebis farTo masStabiani kampaniis dasrulebis Semdeg, gamovlinda miznobrivi jgufebi, romlebic dainteresebuli iyvnen monawileoba mieRoT biznes grantebis mxardaWeris proeqtSi. RDFG-im dasawyisSive moaxdina miznobrivi beneficiarebis SerCeva beneficiarTa mier specialuri formiT
41
warmodgenili biznes ideebis safuZvelze. amisaTvis SeimuSava saaplikacio forma da SerCevis kriteriumebad ganisazRvra: biznesi ideis realoba; biznes ideis Sesabamisoba moTxovnil resursebTan; adgilobrivi bazris moTxovnebTan Sesabamisoba; Tanamonawileoba da biznes ideis sicocxlisunarianoba.
biznes ideebis SerCevisas upiratesoba mieniWa adgilobriv TemTan TanamSromlobas, qalebis da SezRuduli SesaZleblobis mqone pirebis CarTulobas. SerCevisas ar ganixileboda is biznes ideebi, romlebic dakavSirebuli iyo Semdeg saqmianobasTan: sasoflo-sameurneo produqciis pirveladi warmoeba; Tambaqos realizacia; alkoholuri sasmelis warmoeba da realizacia.
aplikantebma romlebmac gadalaxes SerCevis pirveladi etapi SesaZlebloba miecaT gaevloT biznesis da mewarmeobis unarebis trening kursi.
konsorciumTan SeTanxmebiT RDFG-im SesaZlebloba misca biznes ideis safuZvelze SerCeul aplikantebs treningis mimdinareobis an dasrulebis Semdeg moexdinaT maTi pirvelad warmodgenili biznes ideis koreqtireba an Secvla. aseTi midgoma daexmara beneficiarebs ufro moqnilebi yofiliyvnen maTi biznes ideebis gamoxatvisas da treningis procesSi an treningis Semdeg axleburad gaeazrebinaT da warmoedginaT biznes ideebi.
miznobrivi beneficiarebis SerCeva _ ATINATI-s midgoma.
cnobierebis amaRlebis da informaciis gavrcelebis kampaniis mimdinareobisas, sxva mraval sakiTxebSi gaTviTcnobierebis paralelurad, mosaxleobis miznobrivma jgufebma miiRes informacia sxvadasxva mimarTulebiT trening kursebis gavlis SesaZleblobis Sesaxeb. ATINATI-m gamoavlina is miznobrivi beneficiarebi, romlebsac survili qondaT gaevloT biznesisa da mewarmeobis unarebis trening kursi da undodaT biznes grantebis mxardamWer konkursSi monawileoba. ATINATI-s SemTxvevaSi berneficiarTa pirveladi SerCeva biznes ideis safuZvelze ar momxdara. RDFG-is midgomisgan gansxvavebiT msurvel beneficiarebs SesaZlebloba miecaT gaevloT biznesisa da mewarmeobis trening kursi registraciis safuZvelze, winaswari biznes ideebis warmodgenis da amis safuZvelze SesarCevi proceduris gavlis gareSe.
biznesisa da samewarmeo unarebis trening kursi _ RDFG-is midgoma.
sawyisi biznes ideebis konkursis safuZvelze SerCeul beneficiarebs RDFG-im Cautara biznesisa da samewarmeo unarebis ori da sam dRiani trening kursebi. kursis monawileebs ukve qondaT TavianTi xedvebi ra biznes ideis safuZvelze gaekeTebinaT biznes gegmebi. sabolood, monawileebis umravlesobam Tavdapirvelad warmodgenil biznes ideebis Sesaxeb ganaviTara biznes gegmebi, Seavso moTxovnili saaplikacio formebi da monawileoba miiRo biznes grantebis SesarCev konkursSi. treningis monawileebs treningis monawileobis procesSi da treningis Semdeg miewodebodaT mudmivi sakonsultacio momsaxureba.
RDFG-im proeqtis aqtivobebi ganaxorciela or fazad. TiToeuli faza moicavda 6 Tvian cikls (informaciis gavrceleba, biznes trening kursebi, biznes gegmebis SerCeva, Sesyidvebis ganxorcieleba). pirveli fazis ganmavlobaSi ganxorcielda 8 ordRiani da 1 samdRiani trening kursi, xolo meore fazis ganmavlobaSi 9 ordRiani da 5 samdRiani trening kursi.
biznesisa da samewarmeo unarebis trening kursi _ ATINATI-s midgoma.
ATINATI-s mier ganxorcielebuli biznesisa da samewarmeo unarebis trening kursis xangrZlivoba Seadgenda sam Tves (13 kvira). yovelkvireulad tardeboda 2 trening sesia, TiToeuli sesiis xangrZlivoba iyo 1 sT da 30 wuTi. samegrelos regionSi Catarda biznes treningebis oTxi cikli. beneficiarebi treningis procesSive anviTarebdnen maTTvis misaReb biznes ideebs.
42
treningis paralelurad beneficiarebma miiRes sakonsultacio momsaxureba. beneficiarebs uwyveti mxardaWera qondaT biznes winadadebebis da biznes gegmebis SemuSavebaSi.
biznes grantebis mxaraWeris mimarTulebebi _ RDFG-is SemTxveva.
RDFG-im biznes grantebis mxardaWera ganaxorciela sami mimarTulebiT:
mcire grantebi individualuri mewarmeebisTvis an biznesis dawyebis msurvelebisTvis;
saSualo zomis grantebi arsebuli biznesis gafarToebis msurvelebisTvis;
samuSao iaraRebis nakrebis gadacema SerCeuli beneficiarebisTvis.
biznes grantebis mxardaWeris mimarTulebebi _ ATINATI-s SemTxveva.
ATINATI~-im biznes grantebis mxardaWera ganaxorciela ori mimarTulebiT:
mcire grantebi individualuri mewarmeebisTvis an biznesis dawyebis msurvelebisTvis;
samuSao iaraRebis nakrebis gadacema SerCeuli beneficiarebisTvis.
aRsaniSnavia, rom RDFG-is da ATINATI-s mier rig sakiTxebze alternatiuli midgomebis miuxedavad, maT mier trening kursebze gamoyenebuli iyo identuri treningis programis komponentebi. orive SemTxvevaSi trening kursebs qondaT msgavsi miznebi, gamoyenebuli iyo treningis identuri formati, treningis Sedegebi da monawileTa SeZenili kompetenciebi orive regionSi iyo erTi da igive. aseve treningis biznesisa da mewarmeobis samarTleblivi komponenti orive regionSi ganaxorciela erTma organizaciam erTi trening programis gamoyenebiT.
biznes da samewarmeo unarebis treningze daswreba da CarTuloba orive miznobriv regionSi iyo maRali, romlis Sedegic iyo beneficiarTa mier biznes winadadebebis da biznes gegmebis didi raodenobiT momzadeba da gansaxilvelad wardgena.
43
8. Sezruduli SesaZleblobebis mqone pirebi biznes grantebis mxardaWeris sqemaSi
proeqt „LIFE Georgia~-Si SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebis18 CarTuloba proeqtis inicirebis etapzeve iyo gaTvaliswinebuli. SemdgomSi detalurad gaiwera SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebis CarTulobis mxardamWeri aqtivobebi, qveaqtivobebi da saWiro biujeti. konsorciumis farglebSi calke xelSekruleba gaformda organizacia WV saqarTvelosTan, romelsac mowyvlad jgufebTan muSaobis didi gamocdileba aqvs da proeqtSi inkluziuri midgomis dasanergad ganaxorciela treningebi, Sexvedrebi, konsultaciebi da sxva aqtivobebi.
SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebis proeqtSi CarTulobis xelSewyoba informaciis gavrcelebis etapzeve daiwyo. saWiroebis SemTxvevaSi informaciis miwodeba proeqtis Sesaxeb sacxovrebel adgilze individualuri vizitebis saSualebiT xdeboda. konsorciumis wevrebma uzrunvelyves iZulebiT gadaadgilebuli pirebisTvis adaptirebuli garemo treningebze dasaswrebad. xolo im SemTxvevaSi Tu beneficiari iyo arasrulwlovani an inteleqtualuri sferos darRvevebis mqone da ar SeeZlo dagegmil aqtivobebSi CarTva, proeqtSi aseT pirebs maTi ojaxis wevrebi/meurveebi warmoadgendnen.
biznes grantebis mimRebTa SerCevisas raime saxis qvotirebis sistema SezRuduli SesaZleblobis pirebisTvis ar yofila gamoyenebuli. Tumca, SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebis biznes grantebis konkursSi monawileobis stimulirebis mizniT gamoyenebuli iqna sxva midgoma. kerZod, damatebiTi qulebis miniWeba im biznes ideebisTvis, romlebic SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebis mier iyo warmodgenili an SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirTa dasaqmebas gulisxmobda19. ori Tanaswori biznes gegmis warmodgenis SemTxvevaSi upiratesoba eniWeboda im biznes gegmas, romelic SezRuduli SesaZleblobis mqone piris mier iyo warmodgenili, an SezRuduli SesaZleblobebis mqone piris CarTulobas iTvaliswinebda20.
RDFG-im proeqtis sawyis etapzeve, biznes ideebis pirveladi SerCevis procesSi, adgilobriv TemTan TanamSromlobis da qalebis CarTulobasTan erTad upiratesoba mianiWa SezRuduli SesaZleblobis mqone piris an pirebis CarTulobas.
mcire da saSualo grantebis biznes gegmebis saaplikacio formebSi aplikantebs unda gadmoecaT informacia SezRuduli SesaZleblobebis mqone piris an pirebis programaSi CarTulobis Sesaxeb. Tu biznes saqmianobis ganxorcielebaSi dagegmili iyo SezRuduli SesaZleblobebis mqone piris CarTva maSin aplikants zustad unda mieTiTebina CarTulobis rogori forma iyo navaraudevi _ rogorc ideis avtori da ganmaxorcielebeli Tu Tanabaruflebiani partniori, biznes ideis garkveuli komponentis Tu konkretuli funqciis Semsrulebeli da a.S. CarTulobis formis miuxedavad aplikants unda gadmoeca SezRuduli SesaZleblobis mqone pirisTvis dakisrebuli movaleobebis mokle aRwera. biznes gegmaSi aseve aucilebeli iyo imis dasabuTeba SeeZlo Tu ara SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirs damoukideblad aqtivobebis Sesruleba da rogor iyo uzrunvelyofili misi adaptacia saWiroebis SemTxvevaSi.
biznes gegmaSi gadmocemuli SSm pirebis CarTulobasTan dakavSirebuli informaciis gadasamowmeblad Catarda winaswari savele monitoringi. monitoringis safuZvelze dadginda flobda Tu ara SezRuduli SesaZleblobebis mqone piri Sesabamis unarebs, iyo Tu ara garemo morgebuli Sesasrulebel aqtivobebTan, daculi iyo Tu ara usafrTxoebis zomebi.
18. SezRuduli SesaZleblobis mqone piri _ adamianebi xangrZlivi fizikuri, mentaluri, inteleqtualuri an sensoruli darRvevebiT, romlebmac sxvadasxva dabrkolebebTan urTierTqmedebisas SeiZleba xeli SeuSalon am pirTa sxvebis Tanasworad srul da efeqtur monawileobas sazogadoebriv cxovrebaSi.
19. midgoma inicirebuli iyo WV-is mier da erTxmad moiwona konsorciumis mmarTvelma gundma.
20. m.zaqareiSvili, l.barabaZe, v.midelauri. SezRuduli SesaZleblobis mqone pirebis dasaqmeba. gzamkvlevi. gv.97-98. `LIFE Georgia~. 2015.
44
biznes gegmebis Sefasebis formebSi maRali xvedriTi wili qonda daTmobili SezRudeuli SesaZleblobebis mqone pirebis CarTulobis Sesafasebel qulebs. biznes gegmis Sesafasebis erT-erTi punqti, `proeqtis ZiriTad miznebTan Tanxvedra~, fasdeboda maqsimum 21 quliT sadac 10 qula miniWebuli qonda Sezruduli SesaZleblobebis mqone pirebis CarTulobis Sesafasebel kriteriumebs.
Sesafasebeli punqtebi
kriteriumebi SefasebisTvisSefasebis
skala (min-maqs. SesaZlo qula)
maqs.SesaZlo qula punqtisTvis
9
proeqtis ZiriTad miznebTan Tanxvedra
ramdeni adamiani iRebs finansur sargebels warmodgenili proeqtidan? ramdenad adeqvaturia Semosavlebi gaweul SromasTan (movaleobebTan) mimarTebaSi? aris Tu ara gaTvlebSi gaTvaliswinebuli beneficiarTa xelfasebi/honorarebi? ramdenad adeqvaturia dakavebul pirTa raodenoba konkretul biznesTan mimarTebaSi?
0-11
21
visi inicirebulia biznesi: Tavad beneficiaris Tu sxva piris; kargad aris Tu ara gamokveTili SSm piris roli, valdebuleba, pasuxismgebloba?
0-2
SeuZlia Tu ara SSm pirs awarmoos aRniSnuli saqmianoba, ramdenad kargad aris dasabuTebuli saWiro adaptirebis gzebi?
0-2
SSm piri asrulebs mTels saqmianobas damoukideblad Tu mxolod nawils da ramdenad kargad aris es axsnili?
0-2
asaxulia Tu ara yvela SSm piris mier gansaxorcielebli saqmianoba gegmaSi?
0-2
aRweril saqmianobaSi ramdenad mniSvnelovani roli/funqcia akisria SSm pirs da ramdenad mniSvnelovania es piradad misTvis
0-2
biznes grantebis mxardaWeris sqemaSi SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebis CarTvis stimulebis gamoyenebam gazarda proeqtSi maTi monawileobis interesi da SSm pirebze an maTi ojaxis wevrebze/meurveebze gacemuli biznes grantebis raodenoba. kerZod:
_ mcire biznes grantebis konkursSi sul dafinansda 26 proeqti SSm pirebis (an maTi ojaxis wevrebis/meurveebis) monawileobiT. aqedan Sida qarTlSi 4, xolo samegreloSi 22. samegreloSi dafinansebuli 22 mcire grantidan 8 gaica uSualod SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirze, xolo 14 SezRuduli SesaZleblobebis mqone piris ojaxis wevrze/meurveze.
_ Sida qarTlis regionSi gacemuli 12 saSualo zomis biznes grantidan 4 iTvaliswinebs SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebis CarTulobas;
_ samegrelos regionSi biznes trening kursebSi monawileoba miiRo 24-ma SezRuduli
45
SesaZleblobebis mqone pirma da 37-ma SezRuduli SesaZleblobebis mqone piris ojaxis wevrma/meurvem;
_ samuSao iaraRebis nakrebi sul orive regionSi miiRo 8 SSm pirma (an maTi ojaxis wevrma/meurvem). maT Soris Sida qarTlSi 1, xolo samegrelos regionSi 7. samegrelos regionSi samuSao iaraRebis nakrebze gacemuli Svidi grantidan 1 miiRo uSalod SSm pirma, xolo 6 SSm piris ojaxis wevrma/meurvem.
aRsaniSnavia, is faqti, rom proeqtis farglebSi gaica biznes grantebi iseT aplikantebze romlis warmomadgenlebi SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebi/meurveebi/ojaxis wevrebi ar yofilan, magram samewarmeo saqmianobis ganxorcielebisas daasaqmes SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebi.
proeqt „LIFE Georgia~-s mimdinareobis periodSi uwyvetad xdeboda mowyvlad jgufebTan muSaobis gamocdilebis mqone eqspertebis mxridan beneficiarTa konsultirebis procesi. aseve permanentulad mimdinareobda SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebis CarTulobis da sagranto xelSekrulebiT gansazRvruli pirobebis Sesrulebis monitoringi.
46
9. biznesis mxardaWeris sxva aqtivobebi
proeqtSi mcire da saSualo grantebis gacemis garda mewarmeobis ganviTarebis mxardaWeris
sxva mravali aqtivoba ganxorcielda. aseTi aqtivobebi biznesis dawyebis an gafarToebis
msurvelebis pirdapir fulad an materialur daxmarebas ar iTvaliswinebda, magram regionSi
samewarmeo saqmianobis ganviTarebis myari safuZvlebis Camoyalibebas emsaxureboda. erT-erTi
aseTi aqtivoba iyo biznes grantebis aplikantebis da safinanso institutebis warmomadgenlebs
Soris uTierTsasargeblo kavSirebis dasamyareblad ganxorcielebuli RonisZiebebi.
konsorciumSi monawile partniorebma (ATINATI, RDFG, SPF/LAG) SeTanxmebuli moqmedebiT
gansazRvres miznobriv regionSi moqmedi safinanso institutebi da maT mier SeTavazebuli
produqtebi, romelic SeiZleba saintereso yofiliyo proeqtSi monawile beneficiarebisTvis.
RDFG-im organizeba gaukeTa Sida qarTlSi moqmedi bankebis da mikrosafinanso organizaciebis
(saqarTvelos banki, finka banki, mikrosafinanso organizaciebi `kredo~ da `kreditservis+~)
prezentacias. analogiur prezentacias gaukeTa organizeba ATINATI-im samegrelos regionSi.
konsorciumis monawileTa mxridan safinanso institutebis da grantebis aplikantebis
dakavSirebis mcdelobam garkveuli dadebiTi Sedegebi gamoiRo. sagranto konkursis ramodenime
monawilem Tanadafinansebis moTxovnebis dasakmayofileblad safinanso institutebidan miiRo
sesxebi (magaliTad, Sida qarTlSi eqvsma aplikantma, ZiriTadad saSualo grantebis mimRebma
beneficiarma). aseTi urTierTobebis dawyeba momavalSi ufro met zegavlenas moaxdens
regionebSi samewarmeo saqmianobis ganviTarebaze.
miznobriv regionebSi iseve rogorc mTlianad qveyanaSi biznesis ganviTarebis erT-erTi
Semaferxebeli faqtoria kvalificiuri samuSao Zalis deficiti. amdenad, profesiuli
47
ganviTarebis da dasaqmebis xelSewyobis mimarTulebiT ganxorcielebuli aqtivobebi
warmoadgens mcire da saSualo biznesis ganviTarebis arapirdapiri formiT mxardaWeras.
proeqt `LIFE Georgia~-Si aseTi aqtivobebi iyo: Sromis bazris moTxovnebis gaTvaliswinebiT
personaluri da profesiuli ganviTarebis treningebi samuSaos maZieblebisTvis; dasaqmebis
inovaciuri sapilote programa saxelwodebiT _ „Employment Shuttle~; sxvadasxva organizaciebSi
beneficiarebis profesiuli staJirebis uzrunvelyofa; beneficiarTa informireba Sromis bazris
koniunqturaze; potenciur damsaqmeblebTan kavSirebis damyareba; dasaqmebis SesaZleblobebis
samarTlebriv sakiTxebze beneficiarTa konsultireba; alternatiuli profesiuli trening
kursebi beneficiarTa survilebis safuZvelze da a.S.
proeqt ̀ LIFE Georgia~-s farglebSi organizebuli mravali RonisZieba (Sexvedrebi adgilobrivi
da centraluri xelisuflebis warmomadgenlebTan, konferenciebi, forumebi, adgilobrivi da
saerTaSoriso vizitebi, prezentaciebi, vorqSopebi) sxva problemebis gadawyvetasTan erTad
emsaxureboda miznobriv regionebSi samewarmeo garemos gaumjobesebas da biznesis xelSewyobis
sistemuri midgomebis Camoyalibebas.
48
10. daskvnebi da rekomendaciebi
proeqt `LIFE Georgia~-Si biznes grantebis mxardaWera erT-erTi komponenti iyo. proeqtis Sedegebi TvalnaTliv adasturebs, rom biznes grantebis mxardaWeris gamoyenebuli sqema, miznobrivi jgufebis grZelvadiani saarsebo wyaroebiT uzrunvelyofis saukeTeso saSualebaa. biznes grantebis mxardaWeris mTavari upiratesoba mdgomareobs imaSi, rom saqmianobis sawyis etapze mxardaWeris miRebis Semdeg beneficiarTa pirad Zalisxmevazea damokidebuli samewarmeo saqmianobis Sedegebi da TviTon beneficiaris socialuri mdgomareoba. proeqtma ̀ LIFE Georgia~ SesaZlebloba misca beneficiarebs mudmivad ar iyvnen damokidebuli sxva adamianebis keTil nebaze an mTavrobis valdebulebaze minimaluri saarsebo pirobebiT uzrunvelyos nebismieri moqalaqe.
proeqtis farglebSi dagrovili gamocdileba da miRweuli Sedegebi saSualebas iZleva gakeTdes daskvnebi da Camoyalibdes rekomendaciebi, romelTa gaTvaliswinebac garkveul sargebels moutans biznes grantebis mxardasaWerad samomavlod gansaxorcielebel proeqtebs da programebs.
proeqt `LIFE Georgia~-s da warmodgenili meTodologiuri saxelmZRvanelos farglebSi, gakeTebuli daskvnebi da SemoTavazebuli rekomendaciebi mdgomareobs SemdegSi:
proeqti ZiriTadad daexmara iseT miznobriv jgufebs romlebic yvela kriteriumis mixedviT saWiroeben mxardaWeras. amasTan, biznes grantebis mxardaWeris gamoyenebuli sqema srul SesabamisobaSia qveyanaSi mewarmeobis ganviTarebis strategiasTan da evropuli mcire biznesis aqtSi gadmocemul Think Small Firtst21 principebTan.
biznes grantebis mxardaWeris sqemas realuri Sedegebis motana SeuZlia, rodesac Catarebulia treningis saWiroebis detaluri analizi, ganxorcielebulia beneficiarTa informirebis farTomasStabiani kampania, kargadaa dagegmili biznes da samewarmeo unarebis trening kursebi, beneficiari uzrunvelyofilia maRalkvalificiuri specialistebis konsultaciebiT;
biznesis da samewarmeo unarebis trening kursebi dafuZnebuli unda iyos treningis saWiroebebis analizze da winaswar gansazRvruli unda iyos treningis miznebi, amocanebi da beneficiarTa mier SesaZeni kompetenciebi. amasTan, biznesisa da mewarmeobis trening kursi unda moicavdes samewarmeo saqmianobis samarTlebriv moduls;
miznobrivi jgufebis CarTulobis da informirebulobis gasazrdelad gamoyenebuli unda iyos informaciis gavrcelebis mravalferovani meTodebi (Sexvedrebi, prezentaciebi, posterebi, broSurebi, specialuri radio gadacemebi da satelevizio reklamebi da a.S). zogierT SemTxvevaSi SeiZleba yvelaze Sedegiani iyos beneficiarebis sacxovrebel saxlebSi vizitebi, rogorc es `LIFE Georgia~-s SemTxvevaSi moxda SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebTan mimarTebiT;
biznes grantebis mxardaWeris sqemaSi CarTuli beneficiarebi uzrunvelyofilni unda iyvnen maRalkvalificiuri da gamocdili specialistebis konsultaciebiT. beneficiarebis kunsultirebisas gamoyenebuli unda iyos adgilze vizitebi, individualuri da jgufuri Sexvedrebi, satelefono da eleqtronuli komunikaciis saSualebebi;
xangrZlivi periodis mowyvladoba da umuSevroba adamianebs aiZulebs gavidnen samuSao Zalis Semadgenlobidan da gaxdnen ekonomikurad araaqtiuri. isini skeptikurad arian ganwyobili nebismieri iniciativis mimarT romlebmac SeiZleba maTi mdgomareoba met-naklebad gaaumjobesos. amitom, biznes grantebis mxardamWeri proeqtebis safuZveli unda iyos am kategoriis adamianebis stimulireba aqtiurad CaerTon da gamoiyenon axali SesaZleblobebi TvianTi finansuri da socialuri mdgomareobis gasaumjobeseblad;
21. `Small Business ACT for Europe~ 2008
49
biznes grantebis mxardaWeris sqemis praqtikaSi dasanergad saWiroa proeqtis miznebidan gamomdinare winaswar SemuSavebuli Semdegi dokumentacia: saWiroebebis analizis meTodika; biznes da samewarmeo unarebis treningis gegma; biznes gegmebis saaplikacio formebi gasacemi grantebis mimarTulebebis mixedviT; biznes grantebis Sefasebis formebi detaluri SerCevis kriteriumebiT; proeqtis monitoringis formebi; grantis farglebSi Sesyidvebis ganxorcielebis procedura da maregulirebeli dokumentebi; individualuri sagranto xelSekrulebis formebi da a.S.
Tu biznes grantebis mxardaWeris sqema miznobriv beneficiarebad moiazrebs SezRuduli SesaZleblobebis moqone pirebs, maSin maTi CarTulobis gasazrdelad biznes gegmebis SefasebaSi Cadebuli unda iyos specialuri Sefasebis kriteriumebi. amasTan, sasurvelia Tanabari qulebis SemTxvevaSi upiratesoba mieniWos SezRuduli SesaZleblobebis mqone piris an pirebis mier warmodgenil biznes gegmebs. aseve SesaZlebelia proeqtebSi gamoyenebuli iyos SSm pirebis CarTulobis gazrdis sxva aprobirebuli midgomebi;
beneficiarTa is kategoria romelic saxelmwifosgan Rebulobs daxmarebas Zalian frTxilad ekideba an saerTod uars ambobs biznes grantebis konkursSi monawileobaze. aRniSnulis mizezi SeiZleba iyos: pirveli, zogadad samewarmeo saqmianobis Tanmdevi riskebisTvis Tavis arideba; meore, TanadafinansebisTvis saWiro resursebis ar arseboba; mesame, ufro realuri mizezia beneficiarebis SiSi grantis miRebis SemTxvevaSi dakargon yovelTviuri socialuri daxmareba.
socialuri daxmarebis dakargvis SiSiT beneficiarebis umoqmedoba gacilebiT ufro kompleqsuri problemaa qveynisTvis, vidre erTi konkretuli proeqtis garkveuli gamowveva. amitom, aucilebelia socialurma daxmarebis sistemam da zogadad socialurma politikam ar Caklas individualuri stimulebi. winaaRmdeg SemTxvevaSi adamianebis mniSvnelovan raodenobas xangrZlivad mouwevs siRaribeSi cxovreba;
biznes grantebis mxardaWeris sqemebis efeqtianobis maCvenebelebia maTi praqtikaSi danergvis Semdeg axal gaxsnili an gafarToebuli biznes obieqtebi romlebic warmatebiT anxorcieleben biznes saqmianobas. proeqt `LIFE Georgia~-s SemTxvevaSi biznes grantebis mxardaWeris konkretuli Sedegia funqcionirebadi samkervalo sawarmo, avtomobilebis saremonto profilaqtika, kvebis produqtebis sawarmo, silamazis saloni, puris sacxobi obieqti, samSeneblo blokebis saamqro, swrafi kvebis obieqti, futkris skebis warmoeba; kar-fanjrebis warmoeba; avejis warmoeba; ajikis warmoeba, sasursaTo maRazia; fitnes-klubi, saqsovi saamqro; da a.S.
axalgaxsnil an gafarToebul sawarmoebSi dasaqmebulia, rogorc beneficiarebi ise sxva adamianebi. dasaqmebul adamianebs meti codna da gamocdileba aqvT proeqtebSi monawileobis Semdeg. am adamianebis Semosavlebi ufro metia, vidre proeqtSi monawileobamde qondaT.
biznes grantebis mxardaWeris farglebSi beneficiarTa nawils pirad sakuTrebaSi gadaeca moTxovnili samuSao iaraRebis nakrebi. aseTi aqtivobiT proeqtma SesaZlebloba misca beneficiarebs TviTdasaqmebulis statusiT gaxdnen realurad dasaqmebulebi. amasTan, am adamianebis saqmianoba unda ganvixiloT rogorc samomavlod mcire biznesis dawyebis kargi safuZveli;
saqarTvelos sxvadasxva regionebSi mcxovreb devnil mosaxleobas saarsebo wyaroebTan mimarTebaSi msgavsi problemebi aqvs. miuxedavad amisa, biznes grantebis mxardaWeris sqemis SemuSavebisas aucilebelia yuradReba mieqces sxvadasxva regionSi devnilTa gansaxlebis Taviseburebebs, devnilobis xangrZlivobas da regionebis socialur-ekonomikur maxasiaTeblebs;
biznes grantebis mxardaWeriT gaZlierda samewarmeo aqtivoba miznobriv regionebSi. amasTan, proeqtis farglebSi ganxorcielda sxva RonisZiebebi romlebic arapirdapiri
50
formiT xels uwyobs mewarmeobis ganviTarebas. magaliTad, personaluri da profesiuli ganviTarebis treningebi; beneficiarTa staJirebebi; dasaqmebis programa _ „Employment Shuttle~; dasaqmebis SesaZleblobebis samarTlebriv sakiTxebze beneficiarTa konsultireba; Sexvedrebis organizeba safinanso institutebis warmomadgenlebTan da a.S.
proeqt `LIFE Georgia~-Si beneficiarebisTvis mxolod biznes grantebis micema ar yofila erTaderTi sargebeli. beneficiarebisTvis aranakleb mniSvnelovani da sasargeblo iyo biznes treningebze miRebuli realuri codna, romlis gamoyenebac maT SeuZliaT realur praqtikaSi, nebismier sxva proeqtebSi da programebSi. aRniSnuli faqtis kargi demonstrirebaa proeqtSi ramodenime grantis mimRebi beneficiaris mier sxva programebidan dafinansebis miReba. zemoT ganxilul qeisebSi gadmocemulia ramdenime beneficiaris SemTxveva romlebmac `LIFE Georgia~-s grantTan erTad miiRes `awarmoe saqarTveloSi~ samTavrobo programidan dafinanseba. proeqtSi iyo iseTi beneficiarebic romlebmac gaiares treningi, moamzades biznes gegma magram samwuxarod ver miiRes proeqt `LIFE Georgia~-dan proeqtidan granti, Tumca amis Semdeg mimarTes sxva fondebs, warmatebiT gaiares SesarCevi procesi da miiRes moTxovnili dafinanseba22.
biznes grantebis mxardamWeri proeqtebi detalurad Camoyalibebul samoqmedo gegmasTan erTad unda moicavdes `situaciuri marTvis~ elementebs. biznes grantebis mxardaWera samewarmeo saqmianobis mraval aspeqts exeba da SeuZlebelia winaswar yvelafris ganWvreta da dagegmva. aRniSnulis karg magaliTs warmoadgens proeqt `LIFE Georgia~-s erT-erTi beneficiaris xviCa CxikvaZis SemTxveva, romelmac maRal doneze Sesrulebuli biznes gegma warmoadgina. beneficiaris proeqti exeboda sakvebi produqtis warmoebas da amitom aucilebeli gaxda sursaTis uvneblobis samsaxuris daskvna, romelic Tavis mxriv garkveul procedurebis gavlas da dros moiTxovda. sabolood yvela moTxovna Sesrulda da beneficiars cota mogvianebiT warmoebis gafarToebis SesaZlebloba mieca. aRniSnul SemTxvevaSi grantis gamcems individualuri midgomebis gamoyeneba dasWirda da am gziT proeqtma sasurvel Sedegs miaRwia;
biznes grantebis mxardaWeris sqemaSi maqsimaluri mamotivirebeli meqanizmebi unda iyos Cadebuli, rom ara marto grantis uSualod mimRebebma aramed sxva beneficiarebmac miiRon proeqtidan sargebeli. aseTi motivaciis meqanizmis kargi magaliTi aris proeqt `LIFE Georgia~-s midgoma, rodesac saSualo zomis grantis mimRebebs TanadafinansebaSi CauTvala sawarmoSi dasaqmebuli sxva beneficiarebis Sromis anazRaureba, aseve beneficiarTa treningebze da staJirebebze gaweuli danaxarjebi;
rodesac biznes grantebis mxardaWera ZiriTadad gankuTvnilia mosaxleobis mowyvladi jgufebisTvis (mag. iZulebiT gadaadgilebuli pirebi, SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebi da a.S.) proeqtis efeqtiani marTvisTvis saWiroa kargad Camoyalibebuli kontrolis da monitoringis sistema. winaaRmdeg SemTxvevaSi arsebobs imis albaToba, rom mowyvladi jgufebis mdgomareoba gamoiyenon sxva adamianebma da mcire sargeblis sanacvlod miznobrivi beneficiarebi kidev ufro damokidebulni gaxdnen sxvebis mzrunvelobaze.
22. Tengiz basiSvili _ dafinanseba miiRo saerTaSoriso fondidan `ebilisi“; ioseb beruaSvili _ damfinansebeli organizacia `wiTeli jvari“; maia oqropiriZe _ dafinanseba miiRo organizacia `elkanadan“.
51
52
gamoyenebuli literatura da masalebi
1. r. vaCnaZe, g. Turqia _ biznesis safuZvlebi, Tbilisi, 2011;
2. gzamkvlevi. rogor daviwyo biznesi?; saqarTvelos ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministro; GIZ; BMZ. Tbilisi 2013;
3. S. xubunaia _ mewarmeoba, ssip ganaTlebis xarisxis ganviTarebis erovnuli centri. Tbi-lisi 2015;
4. m.zaqareiSvili, l.barabaZe, v.midelauri. SezRuduli SesaZleblobis mqone pirebis dasaqmeba. gzamkvlevi. `LIFE Georgia~. 2015;
5. Abesadze O; A Base line Survey. LIFE Georgia(Livelihood Initiatives to Foster Employability and Entrepre-neurship of IDPs and host populations in Georgia). Tbilisi, Georgia. March 2015;
6. Interim narrative report. LIFE Georgia(Livelihood Initiatives to Foster Employability and Entrepreneurship of IDPs and host populations in Georgia). January _ December 2015;
7. ROM report. LIFE Georgia(Livelihood Initiatives to Foster Employability and Entrepreneurship of IDPs and host populations in Georgia). Georgia. 08/03/2016;
8. Survey Report.Capacity, Skills, Development and Training Needs (CSDT) Assessment. Prepared by: ACT. Perepared for: ACF SC. July, 2015.Tbilisi, Georgia;
9. `Small Business Act for Europe~ 2008;
10. William M. Pride, Robert J. Hughes, Jack R. Kapoor. Business. 12th Edition. South-Western, Cengage Learning.2014;
11. Samuel C. Certo, S. Trevis Certo, Modern management: concepts and skills/Samuel, 12th ed. Pearson Ed-ucation. 2012;
12. J. Barbazette. Training Needs Assessment: Methods, Tools and Techniques. 2006;
13. MOI/DOLA, Training Needs Assessment. 2004;
14. http://georgia.smetoolkit.org/georgia/ka;
15. http://www.businessombudsman.ge/cms/site_images/rogor%20daviwyo%20biznesi.pdf;
16. http://startup.ge;
17. http://www.qartuli.ge;
18. http://www.businessdictionary.com;
19. http://geostat.ge;
20. http://www.accioncontraelhambre.org;
21. www.rdfg.ge;
22. www.atinati.org;
23. WWW.EDDEM.GE;
53
terminTa ganmartebebi
saarsebo wyaroebi moicavs SesaZleblobebs, aqtivebs (maT Soris materialur da socialur resursebs) da saqmianobebs, romelsac saojaxo meurneoba eweva saarsebo wyaroebis gaCenis mizniT. ojaxis saarsebo wyaro usafrTxoa, Tu uZlebs stress da SeuZlia sirTuleebis Semdeg aRdgena, aseve Tu SeuZlia SeinarCunos da gazardos Tavisi SesaZleblobebi da aqtivebis produqtiuloba. (Chambers and Conway, 1992)
mowyvladoba aris adaptaciuri meqanizmebis, daZlevis meqanizmebis, dagrovili kapitalis an sakvebi maragis arasrulyofileba, imisTvis, rom daakmayofilos adamianebis yoveldRiuri saWiroebebi. ufro konkretulad, mowyvladoba sakvebze xelmisawvdomobis mixedviT exeba mraval faqtors, romelic individebs riskis qveS ayenebs. individis, ojaxis an adamianTa jgufis mowyvladobis xarisxi dgindeba maTze risk faqtorebis zemoqmedebis donisa da maTi unarebis mixedviT, raTa daupirispirdes krizisul situaciebs da gadaurCes maT.
siRaribe _ absoluturi siRaribe ganisazRvreba dadgenili standartis mixedviT. 1990 wels pirvelad SemoRebuli siRaribis zRvari _ erTi dolari dReSi _ absolutur siRaribes zomavda msoflios uRaribesi qveynebis standartebis mixedviT. 2008 wels msoflio bankma Camoayaliba axali saerTaSoriso siRaribis zRvari 2005 wlisTvis _ 1.25 dolari dReSi (romelic 1.00 dolaris eqvivalenti iyo dReSi 1996 aSS-s fasebiT). 2015 wlis oqtomberSi msoflio bankma siRaribis zRvari 1.90 dolariT gansazRvra.
ekonomikurad aqtiuri _ 15 wlis da ufrosi asakis piri, romelic muSaobs da sTavazobs Tavis Sromas im saqonlisa da momsaxurebis sawarmoeblad, romlebic gaerTianebuli erebis organizaciis (gaero) erovnuli angariSebis sistemaSi erovnuli produqtis gansazRvris Car-CoebSi xvdeba (dasaqmebuli da umuSevari pirebi).
dasaqmebuli (daqiravebuli an TviTdasaqmebuli) _ 15 wlis da ufrosi asakis piri, romelic gamokiTxvis momentis wina Svidi dRis ganmavlobaSi muSaobda (sul mcire erTi saaTi mainc) Semosavlis (xelfasis, naturaluri Semosavlis, mogebis da a.S.) miRebis mizniT, exmareboda usasyidlod sxva Sinameurneobis wevrebs, an raime mizeziT ar imyofeboda samuSaoze, Tumca formalurad iricxeboda momuSaved.
daqiravebuli _ 15 wlis da ufrosi asakis piri, romelic saangariSo periodis ganmavlobaSi asrulebda gansazRvrul samuSaos xelfasis an sxva saxis anazRaurebis (fuliT an naturiT) miRebis mizniT. agreTve, piri, romelsac aqvs samuSao adgili, magram droebiT ar muSaobs Svebulebis, avadmyofobis, warmoebis droebiTi gaCerebis, samuSaodan droebiT daTxovnis an msgavsi mizezebis gamo.
umuSevari _ 15 wlis da ufrosi asakis piri, romelic ar muSaobda (erTi saaTiTac ki) gamokiTxvis momentis wina 7 dRis ganmavlobaSi, eZebda samuSaos bolo 4 kviraSi da mzad iyo muSaobis dasawyebad momavali 2 kviris ganmavlobaSi.
ekonomikurad araaqtiuri _ 15 wlis da ufrosi asakis piri, romelic ar muSaobda (erTi saaTiTac ki) gamokiTxvis momentis wina 7 dRis ganmavlobaSi da ar eZebda samuSaos gamokiTx-vis momentis wina 4 kviris ganmavlobaSi. agreTve piri, romelic eZebda samuSaoebs gamokiTxvis momentis wina 4 kviris ganmavlobaSi, magram samuSaos moZebnis SemTxvevaSi ar iyo mzad muSao-bis dasawyebad uaxlesi 2 kviris ganmavlobaSi.
saSualo da mcire biznesi _ saqarTvelos kanonmdebloba gansazRvravs mcire da saSualo bizness dasaqmebulTa raodenobisa da kompaniis brunvis mixedviT. saSualo aris sawarmo, romlis TanamSromelTa wliuri raodenoba meryeobs 20-dan 100-mde da wliuri brunva ar aRemateba 1.5 milion lars. mcire biznesad iTvleba sawarmo 20 TanamSromliT da 500 aTas lariani wliuri brunviT.
situaciuri marTva _ marTvis meTodi, romlis drosac arsebuli mdgomareoba gansazRvravs, Tu ra operaciuli procedurebi ganxorcieldeba organizaciaSi, sasurveli Sedegebis misaRwevad. situaciuri marTva xazs usvams moqnil marTvis stils.
mikro biznesi _ mikro biznesis statusi eniWeba mewarmes (fizikur pirs), romelic ar iyenebs daqiravebul Sromas, damoukideblad eweva ekonomikur saqmianobas da romlis jamuri erToblivi Semosavali kalendaruli wlis ganmavlobaSi ar aRemateba 30 aTas lars.
54
danarTi 1
`saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da
mewarmeobis xelSewyobis mizniT~ _ `LIFE Georgia~proeqtis mmarTvelobiTi komitetisa da proeqtis mmarTveli sabWos
funqciebi da pasuxismgeblobebi
proeqtis mmarTvelobiTi komiteti (PSC)
proeqtis mmarTvelobiTi komitetis rolebi da pasuxismgeblobebi:
• konsorciumis strategiuli mimarTulebis gansazRvra;
• proeqtis farglebSi dafuZnebuli konsorciumis strategiis ganxorcielebis moni-toringi;
• proeqtis mmarTveli sabWos mier dadgenili proeqtis regulaciebisa da procedurebis implementaciis mxardaWera da zedamxedveloba;
• wevrad gaxdomis msurveli sxva organizaciebis ganacxadebis Sefasebis proceduris gan-sazRvra da mxardaWera;
• sazogadoebasTan urTierTobisa da komunikaciis strategiis Seqmna da mxardaWera;
• riskebis marTvis politikis gansazRvra da ganxorcieleba;
• wevrebis mier erTian proeqtSi aqtivobebis srulad integrirebis uzrunvelyofa;
• proeqtTan asocirebuli dokumentaciis SeTanxmeba da proeqtis biujetis ganxilva-mod-ificireba;
• dafinansebis SeTanxmebiT gansazRvruli valdebulebebis Sesrulebis uzrunvelyofa lideri organizaciisa da sxva wevrebis mier;
• ZiriTadi donori organizaciis moTxovnebis Sesruleba, finansuri menejmenti da pro-gresis monitoringi proeqtis mmarTvel sabWosTan TanamSromlobiT;
• wevrebs Soris SeTanxmebuli da sxvadasxva dros wamoWrili sakiTxebis mogvareba.
proeqtis mmarTveli sabWo (PMB)
proeqtis mmarTveli sabWos rolebi da pasuxismgeblobebi:
proeqtis mmarTveli sabWo pasuxismgebelia proeqtis marTvasa da ganxorcielebaze. ufro konkretulad, misi movaleobebia:
• finansebisa da Sesyidvebis koordinacia, monitoringi da Sefaseba da Sesabamis komitetebTan komunikacia;
• proeqtis mmarTvelobiT komitetTan gasaziarebeli samuSao gegmebis SemuSaveba;
• saerTo Sesyidvebis SemTxvevaSi Sesabamisi Sesyidvebis dokumentaciis Segroveba da fi-nansebisa da logistikis komitetebTan komunikacia;
• Sesabamisi tenderebis gamocxadeba;
• Sesyidvebis damtkiceba, romelTa jamuri Rirebuleba 5000 evros aRemateba;
• wevrebis mier warmodgenili grantebis ganxilva da damtkiceba/uaryofa;
55
• proeqtis finansur da logistikur komitetTan konsultaciis safuZvelze, proeqtis mmarTveli sabWosTvis rekomendaciebis SemuSaveba, romlebic proeqtTan kavSirSi arse-bul sabiujeto, procedurul da sistemur cvlilebebs Seexeba. gadawyvetilebis mis-aRebad Sesabamisi mtkicebulebebis/dasabuTebis warmodgena;
• proeqtis mmarTvelobiTi komitetisaTvis Sexvedrebis dokumentaciis SedgenasTan dakav-Sirebuli rekomendaciis gaweva;
• programis koordinatorisTvis rekomendaciebis SemuSaveba yvela im SesaZleblobasTan dakavSirebiT, riTac SesaZlebelia `damatebiTi Rirebulebis“ gazrda. konsorciumis aR-niSnuli midgoma gamomdinareobs _ proeqtis mmarTvelobiTi komitetisTvis rekomenda-ciebis gawevis valdebulebidan;
• proeqtis monitoringisa da Sefasebis, aseve angariSgebis meTodologiis, instrumentebi-sa da masalebis gadamowmeba da damtkiceba;
• proeqtis mmarTvelobiTi komitetisaTvis kvartaluri angariSebis momzadeba da mokle Tviuri angariSebis Sedgena, Tuki es proeqtis mmarTvelobiTi komitetis moTxovna iqne-ba;
• angariSgebis valdebulebebisa da angariSgebis procesis zedamxedveloba, raTa igi Sesa-bamisobaSi iyos lideri organizaciisa da donoris moTxovnebTan.
finansuri komiteti (FC)
finansuri komitetis rolebi da pasuxismgeblobebi:
Sesyidvebi
• Sesyidvebis ganxorcielebis uzrunvelyofa donori organizaciis Sesyidvebis moTx-ovnebis Sesabamisad;
• im tenderebis momzadeba da Sefaseba, romelTa jamuri Rirebuleba 5000 evros aRemateba;
• proeqtis Sesyidvebis gegmis momzadeba da SenarCuneba moTxovnebis Sesabamisad;
finansebi
• konsorciumis wevrebis mier warmodgenili finansuri dokumentaciis Segroveba da Se-naxva; darRvevebis/Seusabamobebis arsebobis SemTxvevaSi, da aRmoCenisTanave proeqtis mmarTveli sabWos informireba mag.: naklebi xarjvis, gadaxarjvis an sxva sabiujeto sakiTxebis Sesaxeb;
• donorTan warsadgeni biujetis momzadeba konsorciumis TiToeuli wevris warmomad-genelTan TanamSromlobiT; finansuri da kontraqtis marTvis sistemebis ganaxlebis uz-runvelyofa;
• proeqtis mmarTvelobiTi komitetis midgomebisa da biujetis Sesabamisad, Tanxebis gace-mis/ganawilebis marTva da naRdi angariSsworebis warmoeba; proeqtis aqtivebis flobis Sesaxeb Canawerebis warmoeba da Tvalyuris devneba;
• moTxovnis Sesabamisad, yvela wevris daxmareba biujetis, prognozirebis, danaxarjebis angariSebis momzadebis procesSi; konfliqtis SemTxvevaSi, wevrebis valdebulebebis Se-sabamisad moqmedebis uzrunvelyofa;
• donori an wamyvani organizaciebis saxeliT Catarebuli auditis SemTxvevaSi maTi Sesa-bamisi dokumentaciiTa da CanawerebiT uzrunvelyofa da daxmareba.
56
Sesyidvebis komiteti
Sesyidvebis komitetis rolebi da pasuxismgeblobebi:
• donorisa da Sida moTxovnebis Sesabamisad Sesyidvebis ganxorcielebis uzrunvelyofa; proeqtis Sesyidvebisa da momaragebis gegmebis momzadeba, gegmebis warmodgena da ganax-leba yovelTviurad;
• Sesyidvebis damtkiceba, romelTa jamuri Rirebuleba 5000 evros aRemateba;
• tenderis momzadeba da Sefaseba.
monitoringis, Sefasebis, angariSgebisa da komunikaciebis komiteti
monitoringis, Sefasebis, angariSgebisa da komunikaciebis komitetis rolebi da pasuxismge-blobebi:
• proeqtis farglebSi gansaxorcielebeli aqtivobebis monitoringis, Sefasebisa da an-gariSgebis komponentis uzrunvelyofa ganmaxorcielebeli partniorebisa da wevrebis mier teqnikuri mxardaWeris gawevis gziT;
• indikatorebis Sesabamisad progresisa da proeqtis ganxorcielebis monitoringisa da SefasebisaTvis, monitoringisa da Sefasebis gegmis SemuSaveba;
• monacemTa Segrovebis, monitoringisa da Sefasebis, maT Soris sawyisi da Semajamebeli kvlevebisaTvis saerTo instrumentebis SemuSaveba;
• konsorciumis farglebSi da mis gareT monitoringisa da Sefasebis procesis warmarTva;
• konsorciumis wevrebTan koordinaciis safuZvelze, pirveladi dainteresebuli mxaris mier programis mimarT sakuTrebis grZnobis gaCenis uzrunvelyofa, saTemo CarTulo-bisa da konsultaciis, aseve monitoringisa da Sefasebis sistemaSi monawileobiTi mid-gomebis gamoyenebis safuZvelze;
• proeqtis farglebSi ukukavSirisa da Sesabamisi beneficiaris pretenziebis marTvis meqa-nizmis danergvisa da ganxorcielebis uzrunvelyofa;
• evrokavSiris rekomendaciebis dacvis uzrunvelyofa;
• proeqtis sakomunikacio gegmis SemuSaveba.
57
danarTi 2
kompetenciebis, unarebis, ganviTarebisa da treningis saWiroebaTa Sefaseba. kvlevis mizani da kiTxvebi. gamokiTxvis1
ZiriTadi Sedegebi da kvlevis meTodologiagamokiTxva momzadebulia ACT-is mier, 2015 wlis ivlisi. Tbilisi,
saqarTvelo gamokiTxva momzadebulia ACF-isTvis
1. kvlevis mizani da kiTxvebi
kvlevis ZiriTadi mizania iZulebiT gadaadgilebul pirTa da adgilobrivi mosaxleobis codnisa da unarebis ganviTarebis mimarTulebiT saWiroebebis Sefaseba. aqedan gamomdinare, moxda kvlevis konkretuli kiTxvebis formulireba:
- samizne dasaxlebebSi Semosavlis tipuri wyaroebis identificireba;
- dasaqmebis xarisxis gansazRvra da dasaqmebaze gavlenis mqone ZiriTadi faqtorebis identificireba;
- samizne dasaxlebebSi ganaTlebis donis gansazRvra da treningebis saWiroebebis identificireba;
- samizne dasaxlebebSi biznes saqmianobis donis gansazRvra da biznesis xelSemwyobi da damabrkolebeli faqtorebis identificireba;
- mewarmeobis unarebis identificireba;
- samizne regionebSi profesiuli ganaTlebis dawesebulebebis mier SemoTavazebuli kursebis identificireba da Sromis bazris moTxovnebis gansazRvra;
2. ZiriTadi mignebebi
samizne dasaxlebebSi arsebuli sacxovrebeli pirobebi
sacxovrebeli pirobebi mniSvnelovnad gansxvavdeba samizne dasaxlebebs Soris. gansxvavebebi gansakuTrebiT TvalsaCinoa im iZulebiT gadaadgilebul pirTa Soris, romlebic samegrelosa da Sida qarTlis soflebSi arian Casaxlebuli. iZulebiT gadaadgilebuli pirebi, romlebic Sida qarTlis soflebSi arian Casaxlebuli, kerZo saxlebs floben da samegreloSi dasaxlebul iZulebiT gadaadgilebul pirebTan SedarebiT, maTi sacxovrebeli farTi aris ufro didi. metic, Sida qarTlSi mcxovreb iZulebiT gadaadgilebul pirebs ukeTesi wvdoma aqvT komunalur momsaxurebaze. mag.: sasmel wyalze, centralur kanalizaciaze, wylis sistemasa da bunebriv gazze. rac Seexeba mTavrobis mflobelobaSi arsebul binebSi ganTavsebul iZulebiT gadaadgilebul pirebs samegreloSi, maT ukiduresad SezRuduli wvdoma aqvT komunalur momsaxurebaze. Sesabamisad, samegreloSi mcxovreb iZulebiT gadaadgilebul pirTa sruli umravlesoba erTxmad negatiur Sefasebas aZlevs sacxovrebel pirobebs; maSin roca bevri Sida qarTlSi mcxovrebi piri dadebiTad afasebs sakuTar sacxovrebel pirobebs. aRsaniSnavia is faqti, rom sacxovrebel pirobebTan dakavSirebuli problemebis ganxilvis dros, Sida qarTlSi mcxovrebi iZulebiT gadaadgilebuli pirebi sxva regionebSi Casaxlebul samizne jgufebTan Sedarebisas, met aqcents akeTeben nestian havaze da nestiT dazianebul kedlebsa da iatakze.
zemoT aRniSnul or regionSi dasaxlebul adgilobriv mosaxleobas Soris, sacxovrebeli pirobebis mxriv, radikaluri gansxvaveba ar aris. soflebis mosaxleobis didi nawili kerZo saxlebSi cxovrobs da maT kidev ufro SezRuduli wvdoma aqvT sxvadasxva komunalur
1. gamokiTxva Catarda proeqt `LIFE Georgia~-s _ farglebSi.
58
momsaxurebaze, mag.: bunebriv gazze, centraluri wylisa da kanalizaciis sistemebze, vidre imave raionSi Casaxlebul iZulebiT gadaadgilebul pirebs. aseve unda aRiniSnos, rom Sida qarTlis adgilobrivi macxovreblebi, samegrelos regionis macxovreblebTan SedarebiT, kidev ufro met ukmayofilebas gamoxataven sakuTari sacxovrebeli pirobebisa da standartebis gamo.
socialuri da ekonomikuri pirobebi samizne dasaxlebebSi
eqspertTa Sefasebebis msgavsad, raodenobrivi kvlevis Sedegebi cxadyofs, rom yvela samizne dasaxlebaSi dasaqmebis kuTxiT gansakuTrebiT mZime mdgomareoba. yvela am adgilSi, dasaqmebis done 15%-s qvemoTaa; sakuTari biznesis wili, gansakuTrebiT iZulebiT gadaadgilebul pirTa Soris, Zalian dabalia. amdenad, adgilobrivi mosaxleobis Semosavlis ZiriTad wyaroebs kvebis produqtebi da maTi gayidviT miRebuli Semosavali warmoadgens; rac Seexeba iZulebiT gadaadgilebul pirebs, Semosavlis ZiriTad wyaros socialuri daxmareba _ iZulebiT gadaadgilebul pirTaTvis saxelmwifos mier gamoyofili fuladi danamati warmoadgens.
dasaqmebis done samizne dasaxlebebSi
aRsaniSnia, rom adgilobrivi mosaxleobis mier dasaqmebis problemis aRqma gansxvavebulia potenciuri damqiraveblebis aRqmisgan. dausaqmebeli adamianebi, adgilobrivi mosaxleoba da iZulebiT gadaadgilebuli pirebi, erTxmad aRniSnaven, rom umuSevroba samuSao adgilebis simciriT, qveyanaSi fabrika-qarxnebis ararsebobiT aris ganpirobebuli. sakuTari samuSao unarebisa da kvalifikaciis arqona dasaqmebis kuTxiT xelisSemSlel faqtorad ar aRiqmeba. amis sapirispirod, mcire biznesis warmomadgenlebi yuradRebas kvalificiuri kadrebis simcireze amaxvileben da konkretuli magaliTebi mohyavT. rogorc isini aRniSnaven, Tveebis manZilze eZebdnen teqnikuri unarebis mqone, kvalificiur TanamSromlebs adgilobriv doneze. mcire mewarmeebma daasaxeles iseTi moTxovnadi xelobebi, rogoricaa, eleqtrikosi, meqanikosi, SemduRebli da a.S.
potenciuri dasaqmebis analizma genderis kuTxiT saintereso faqtebi gamoavlina. gamokiTxvis Sedegebi cxadyofs, rom dasaqmebis da, ufro konkretulad, axali profesiuli unarebis SeZenis kuTxiT, xelisSemSlel faqtors mosaxleobis da gansakuTrebiT mamakacebis momsaxurebis seqtorSi muSaobis survilis arqona warmoadgens. qalebi, kacebisagan gansxvavebiT, avlenen met mzaobas axali unarebis SeZenis kuTxiT da, zogadad, momsaxurebis sferoSi muSaobis dawyebis meti survili aqvT.
warmoeba da biznesi samizne dasaxlebebSi
raodenobrivi kvleva da eqpertTa Sefasebebi cxadyofs, rom adgilobrivi mewarmeoba da biznes saqmianoba kargad ar aris ganviTarebuli.
warmoebis kuTxiT pasiuroba biznesis xelSemwyobi proeqtebis simciriT, iaffasiani kreditebis, codnisa da unarebis, aseve biznes saqmianobis gafarToebis an dawyebis mxriv motivaciis arqoniT aixsneba. mcire biznesi xSirad vaWrobasTan da patara, adgilobriv maRaziebSi muSaobasTan aris asocirebuli.
zemoaRniSnuli barierebis garda, kidev erTi xelisSemSleli faqtori arsebobs iZulebiT gadaadgilebuli pirebisaTvis, rac gansakuTrebiT abrkolebs maT mier biznes iniciativebis ganxorcielebas. iZulebiT gadaadgilebuli pirebi uars amboben sakuTari biznesis wamowyebaze, radgan, erTis mxriv, potenciuri warumateblobis SiSi aqvT da, meores mxriv, es maTTvis socialuri daxmarebis dakargvis mizezi gaxdeba. aRniSnuli mizezebis gamo, iZulebiT gadaadgilebuli pirebi Tavs ikaveben sagranto programebSi monawileobis miRebisgan.
59
ganaTlebaze wvdoma da profesiuli ganaTlebis saWiroeba
ganaTlebis mxriv, adgilobrivi mosaxleoba konkretul problemebs ar asaxelebs. adgilobrivi arasamTavrobo da samTavrobo organizaciebis warmomadgenlebma aRniSnes zogad ganaTlebaze xelmisawvdomobis zrdis Sesaxeb bolo ramdenime wlis manZilze. ganaTlebaze xelmisawvdomlobis zrda satransporto sistemis gaumjobesebiT aris ganpirobebuli. amdenad, mosaxleoba am mimarTulebiT, problemas ver xedavs.
rac Seexeba profesiul ganaTlebas, profesiuli ganaTlebis dawesebulebebi samizne regionebSia ganTavsebuli da profesiuli ganaTlebis mxriv did arCevans sTavazobs studentebs. ufro metic, saerTaSoriso dafinansebis mqone arasamTavrobo organizaciebi adgilobriv mosaxleobas profesiuli ganviTarebis programebs sTavazoben da uzrunvelyofen dainteresebuli pirebis aRWurvas im unarebiT, romlebic maT momsaxurebis sferoSi dasaqmebisaTvis gamoadgebaT.
zogadi, profesiuli da umaRlesi ganaTlebis xelmisawvdomoba ufro dadebiTad aris Sefasebuli samegreloSi mcxovrebi iZulebiT gadaadgilebuli pirebisa da adgilobrivebis mier, Sida qarTlSi dasaxlebuli mosaxleobisgan gansxvavebiT. mniSvnelovani gansxvaveba adgilobrivi da Casaxlebuli mosaxleobis damokidebulebebs Soris ar SeiniSneba. unda aRiniSnos, rom specialuri samTavrobo programebi iZulebiT gadaadgilebul pirebs SesaZleblobas aZlevs, meti wvdoma hqondeT sxvadasxva safexuris ganaTlebaze.
zemoaRniSnulis miuxedavad, umTavres problemas Sromis bazris moTxovnebis Sesaxeb informaciis simcire warmoadgens: arc arasamTavrobo organizaciebisa da arc profesiuli ganaTlebis dawesebulebebis mier SemoTavazeuli programebi ar pasuxobs Sromis bazris moTxovnebs da, amdenad, potenciuri damqiraveblebis moTxovnebsac ver akmayofilebs.
profesiuli ganaTlebis sferos ganviTarebis mxriv barierebad aRiqmeba adgilobrivebs Soris umaRles ganaTlebaze upirobo moTxovnis arseboba. erTis mxriv, es mentaluri stereotipebiT aris ganpirobebuli; meores mxriv, es dafuZnebulia mosaxleobis molodinze, rom umaRlesi ganaTleba dasaqmebis Sansebs mniSvnelovanwilad gazrdis. mcire biznesebi ki, piriqiT, teqnikuri unarebis mqone individebis simcires da ara akademiuri ganaTlebis mqone pirebis simcires asaxeleben. rogoc kvleva gviCvenebs, mosaxleobis 20%-dan 26%-mde (gansxvavebulia samizne segmentebis mixedviT) ar aris dainteresebuli profesiuli ganaTlebis miRebiT.
unarebis ganviTarebisa da treningis mimarTulebiT barierebis arseboba, aseve wlebis manZilze damkvidrebuli nihilisturi damokidebulebebiT aris ganpirobebuli. im pirebis umravlesoba, romlebmac sxvadasxva treningi gaiares gasuli sami wlis ganmavlobaSi acxadeben, rom es treningebi gamousadegari iyo, ver daexmara maT samsaxuris moZiebaSi da verc SeZenili codnis praqtikaSi gamoyeneba moaxerxes. adamianebs aviwydebaT SeZenili codna da unarebi, Tuki maT praqtikaSi ar gamoiyeneben. amdenad, metad mniSvnelovania, rom trening modulebi da programebi TiToeuli regionis saWiroebebTan da dasaqmebis SesaZleblobebTan SesabamisobaSi daigegmos; sxva SemTxvevaSi, Cven, SesaZloa, arasworad gamoviyenoT resursebi da kidev ufro metad gavamyaroT adgilolbrivi mosaxleobis skeptikuri damokidebuleba profesiuli ganaTlebis mimarT.
Sromis bazris analizi, damqiraveblebis mxridan konkretuli unarebisa da profesiebis gansazRvra, saganmanaTleblo programebis swori dagegmva da adgilobrivi mosaxleobis da damqiraveblebis informireba aRniSnulis Sesaxeb umuSevrobis problemis gadawyvetis mniSvnelovani winapirobebia.
konkretuli kvleviT gamovlinda Semdegi profesiebi, romlebic biznesis seqtorSi yvelaze moTxovnadia: konstruqtori, SemduRebeli, mRebavi, mZRoli, agronomi, mzareuli, mimtani, sastumros administratori, mkeravi, Tmis stilisti. meores mxriv, mosaxleobis
60
mxridan dasaqmebis yvelaze moTxovnadi sferoebi radikalurad gansxvavebulia _ mosaxleobas surs profesiuili unarebi SeiZinos buRalteriasa da finansebSi, menejmentis, medicinis, mSeneblobisa da inJineriis mimarTulebiT.
amdenad, samizne regionebSi kompetenciebisa da unarebis ganviTarebis mimarTulebiT ramdenime mniSvnelovani nabijis gadadgmaa saWiro. profesiuli ganaTlebis programebi biznes seqtorisa da potenciuri damqiraveblebis moTxovnebis Sesabamisad unda ganisazRvros. adgilobriv mosaxleobas unda miewodos moTxovnadi profesiebis Sesaxeb informacia, raTa realisturi molodinebi CamouyalibdeT da dro da resursi ar gaflangon iseTi codnisa da unarebis SeZenaze, rac maTi dasaqmebis SesaZleblobebs ar gazrdis.
3. kvlevis meTodologia
zemoaRniSnuli miznebis misaRwevad, ACT_m Camoayaliba meTodologia, rac raodenobrivi da Tvisobrivi kvlevis midgomebs aerTianebs. qvemoT mocemuli qve-Tavebi aRwers kvlevis procesSi gamoyenebul Tvisobriv da raodenobriv kvlevis meTodebs.
3.1. Tvisobrivi kvleva
Tvisobrivi kvlevis meTodologia Seiqmna amomwuravi Sedegebis misaRebad. aRniSnuli kvlevis farglebSi sxvadasxva jgufis warmomadgenlebTan ganxorcielda CaRrmavebuli interviu.
gamokiTxvis farglebSi, Sida qarTlsa da samegreloSi moxda Semdegi jgufebis identificireba da SerCeva:
• adgilobrivi mTavrobis warmomadgenlebi;
• saqarTvelos okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa, gansaxlebisa da ltolvilTa saministros warmomadgenlebi;
• adgilobrivi arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi;
• mcire da saSualo biznesis warmomadgenlebi;
• profesiuli saganmanaTleblo dawesebulebebis warmomadgenlebi.
jamSi 20 CaRrmavebuli interviu Catarda im regulaciebis Sesabamisad, rac konkretulad am kvlevisTvis SemuSavda. interviuebi Caiwera da ganxorcielda maTi qaRaldze gadatana. angariSSi mowodebuli daskvnebi respodentTa azrs efuZneboda, TumcaRa analizi zogadi saxiT aris mowodebuli da konkretuli ideebis avtorebi ar arian dasaxelebuli.
samegrelosa da Sida qarTlis regionebSi respodentTa SerCevasa da interviuebis daniSvnis procesSi monawileobdnen organizaciebi `aTinaTi“ da `asociacia samxareo ganviTareba momavali saqarTvelosTvis“.
3.2. raodenobrivi kvleva
Tvisobrivi kvlevis dasrulebis Semdeg samizne regionebSi Catarda raodenobrivi kvlevac, raTa Segrovebuli yofiliyo raodenobrivi monacemebi. kvlevis am komponentSi samizne Temebis 200 mkvidri gamoikiTxa. es individebi iyvnen an iZulebiT gadaadgilebuli pirebi an saqarTvelos orive regionis soflebSi mcxovrebi adgilobrivi mosaxleobis warmomadgenlebi.
61
danarTi 3
`saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da
mewarmeobis xelSewyobis mizniT~ _ `LIFE Georgia~biznes treningis sawyisi testireba
TariRi saxeli/gvari municipaliteti sofeli/Casaxleba
1. produqciis warmoebis winapirobas gansazRvravs:
5saWiroeba 5moTxovnileba 5moTxovna
2. produqtis realizaciis SesaZleblobebis Sesafaseblad vatarebT fasebis kvlevas:
5uaxloes sakolmeurneo bazarze 5supermarketebSi 5miznobriv bazarze
3. produqtis TviTRirebulebas gansazRvravs
5transportirebis xarji 5samuSao Zalis xarji
5fiqsirebuli xarji 5pirdapiri cvalebadi xarji
5dagegmili mogeba 5pirdapiri cvalebadi da
fiqsirebuli xarji
4. produqtis realizaciis uzrunvelsayofad mewarmem unda:
5SeiZinos transporti 5SefuTos produqti 5Seqmnas
sadistribucio sistema
5. sawarmos mdgradobas gansazRvravs:
5produqtis fasi 5sawarmoo procesebi 5sawarmos menejmenti
5rentabeloba
6. sawarmos partniorebi SeiZleba iyvnen:
5naTesavebi 5momwodeblebi 5Suamavlebi
5momxmareblebi 5konkurentebi
62
7. sawarmos angariSis gaxsna SeuZlia:
5mikrosafinanso organizaciaSi 5bankSi 5mikrosafinanso
organizaciaSi da bankSi.
8. romel gadasaxads ar ixdis fizikuri da iuridiuli piri
5saSemosavlos 5mogebis 5socialurs 5damatebuli
Rirebulebis
9. ra TanmimdevrobiT xorcieldeba bazris kvleva
5jer reklama _ Semdeg marketingi 5jer marketingi _ Semdeg reklama
5reklama da marketingi erTdroulad
10. ra Tanmimdevroba unda iyos gamoyenebuli saqmianobis dagegmisaTvis:
• mizani
• amocanebi
• strategia
• gegma
5
• mizani
• strategia
• amocanebi
• gegma
5
• amocanebi
• mizani
• strategia
• gegma
5
63
danarTi 4
`saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da
mewarmeobis xelSewyobis mizniT~ _ `LIFE Georgia~treningis organizatori: RDFG
silabusi1
1modulis/trening-
is dasaxelebabiznesisa da mewarmeobis safuZvlebi
2treningis
xangrZlivoba3 dRe
3 trenerebi
1. irakli javaxiSvili
el.fosta: [email protected]
2. besik trapaiZe
el.fosta: [email protected]
3. goCa Caduneli
4. guram doliZe
4treningze daswre-
bis winapirobebi
treningze daswrebis msurvelebma unda gaiaron biznes ideebis pir-
veladi konkursi
5trening kursis
formatiprezentacia, interaqtivi; keisebis ganxilva, diskusia, kiTxva-pasuxi
6treningis monaw-
ileTa raodenoba10-20 monawile
7treningis mizani
da amocanebi
treningis mizani:
monawileebisTvis biznesisa da mewarmeobis Teoriuli da praqtiku-
li sakiTxebis swavleba.
treningis amocanebi:
marketingis ZiriTadi koncefciis gacnoba;
biznesis strategiuli dagegmvis Semadgeneli komponentebis mi-
wodeba;
biznes gegmebis SemSavebis praqtikis gacnoba;
sameurneo saqmianobis analizis praqtikuli keisebis miwodeba.
1. silabusi Sedgenilia: irakli javaxiSvilis da besik trapaiZis mier.
64
8gansaxilveli sak-iTxebi da trening-is gegma
pirveli samuSao dRe
1.marketingis arsi; 2.saWiroeba moTxovnileba da moTxovna; 3.saqon-lis cneba; 4.faseuloba, danaxarjebi, dakmayofileba; 5.savaWro mar-ka; 6.SefuTva; 7.distribucia; 8.faswarmoqmna; 9.gacvla da garigeba; 10.marketinguli urTierTobebis sistema.
meore samuSao dRe
1.bazris cneba; 2.aqtiuri bazris subieqti da savaraudo momxmare-beli; 3.miznobrivi bazari; 4.momxmarebelTa saWiroebebi; 5.rentabe-loba; 6.integrirebuli marketingi; 7.biznesis strategiuli dagegm-va; 8.biznes gegma; 9.organizaciis misia; 10.SWOT analizi; 11.miznis formulireba; 12.strategiis formulireba; 13.programis for-mulireba da realizacia; 14.ukukavSiri da kontroli.
biznesisa da mewarmeobis samarTleblivi komponenti (xangrZlivoba 1 sT 45 wuTi)
mesame samuSao dRe
1.sameurneo saqmianobis finansuri analizi (qeisi); 2.biujetis formireba; 3.balansi; 4.produqciis warmoeba/mogeba.
9treningis Sedege-bi/ZiriTadi kompe-tenciebi
monawileebi SeZleben:
marketingis da bazris arsis ganmartebas;
saWiroebas, moTxovnilebas da moTxovnas Soris gansxvavebebis dadgenas;
miznobrivi bazrebis analizs;
SWOT analizis Sesrulebas;
strategiis formulirebas;
proeqtis, gegmis formulirebas;
biznes gegmmis Sedgenas;
biujetis formirebas;
TviTRirebulebis kalkulacias
10 ukukavSiris uzrunvelyofa
monawileebs CautardebT treningis Semdgomi testireba
11 literatura, ma-salebi da infor-maciis wyaroebi
1. specialurad treningisTvis Seqmnili saswavlo masalebi
2. vaCnaZe r, Turqia g, lomsaZe p, biznesi. Tbilisi ESM3. gzamkvlevi. rogor daviwyo biznesi?; saqarTvelos ekonomikisa
da mdgradi ganviTarebis saministro; GIZ; BMZ. Tbilisi 2013.
4. mewarmeoba. ssip ganaTlebis xarisxis ganviTarebis erovnuli centri. Tbilisi 2015.
5. Samuel C. Certo, S. Trevis Certo, Modern management: concepts and skills/Samuel, 12th ed. Pearson Education. 2012.
6. F. David, Strategic Management, Concepts and Cases, Pearson 2011;7. William M. Pride, Robert J. Hughes, Jack R. Kapoor. Business. 12th Edition.
South-Western, Cengage Learning.20148. Philip Kotler, Gary Armstrong. Principles of Marketing. Pearson Prentice
Hill. 20129. Eugene F. Brigham; Michael C. Ehrhardt. Financial Management: Theory
and Practice, Fourteenth Edition. South-Western, Cengage Learning. 2014.
65
dan
arT
i 5
ATIN
ATI.
tren
ing
kurse
bSi
sava
rau
do m
ona
wil
eaTa
reg
istrac
iis
forma
sac
xovr
ebel
i ad
gil
is m
ixed
viT
№ s
axel
i, g
vari
adil
ob/
dev
nil
iS.
S.m.
p.as
aki
sqes
itel
efoni
s no
meri
Seni
Svna
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
66
dan
arT
i 6
`saa
rse
bo w
yar
oeb
is m
xar
daW
era
saqa
rT
vel
oSi
iZu
leb
iT
gad
aad
gil
ebu
li
da
adgi
lo
briv
i mo
saxl
eobi
s d
asaq
mebi
sa d
a me
war
meo
bis
xel
Sewy
obi
s mi
zni
T~
_ `L
IFE
Geo
rgia
~t
ren
ingi
s o
rga
niz
ato
ri:
`AT
INAT
I~
sil
abu
si1
1tren
ing
kursi
s das
axel
eba
bizne
s tren
ingi
s mo
dul
i
2tren
ingi
s xa
ngrZl
ivoba
13 k
vira. k
viraS
i ori
Sexv
edra. T
iToei
li
Sexv
edris
xan
grZl
ivoba
1sT
30
wT.
3tren
ereb
i
1. ak
aki
koroSi
naZe
el.f
ost
a: a
kaki
koro
shin
adze
@gm
ail.c
om2.
lal
i ga
miso
nia
el.f
ost
a: la
liatin
ati@
atin
ati.o
rg
3. l
aSa
narsi
a
el.f
ost
a: la
shan
arsi
a77@
gmai
l.com
4tren
ingz
e das
wreb
is w
inap
irobe
bitren
ingz
e das
wreb
is m
surve
leb
ma u
nda
gaia
ron
reg
istrac
ia
5tren
ing
kursi
s forma
ti
prez
entac
ia, in
ter
aqtiv
i; k
eise
bis
ganx
ilva
, dis
kusi
a, k
iTxv
a-pa
suxi
6tren
ingi
s mo
nawi
leT
a rao
den
oba
20-2
5 mo
nawi
le
7tren
ingi
s mi
zan
i da
amocan
ebi
tr
enin
gis
miz
ani:
bizne
sis
Teo
riu
l d
a pr
aqtik
ul
i sa
fuZv
leb
is s
wavl
eba.
tr
enin
gis
amo
can
ebi:
m
cir
e bi
zne
sis
arsi
s da
upi
rat
esobe
bis
gacno
ba;
S
WO
T an
aliz
is g
anxo
rcie
leb
is x
erxe
bis
miwo
deb
a;
b
izne
s ge
gmeb
is S
emuSa
vebi
s pr
aqtik
is g
acno
ba;
m
arke
tin
gis
da
mene
jme
ntis
Zir
iTad
i pr
aqtik
ul
i as
peqt
ebis
miw
odeb
a;
fin
ansu
ri
dag
egmv
is m
idgo
mebi
s da
forme
bis
gacno
ba.
1. s
ilab
usi
Sed
geni
lia
: l
ali
gami
soni
as, ak
aki
koroSi
naZi
s da
laS
a na
rsi
as m
ier
67
8
gans
axil
vel
i sa
kiTxe
bi d
a tren
ingi
s ge
gma
I kvi
ra
gacno
ba da
zoga
d sa
kiTxe
bze
sauba
ri; mc
ire
bizne
sis
arsi
, ga
nsaz
Rvr
a. mc
ire
bizne
si da
misi
upi
rat
esobe
bi. k
rit
eriu
mebi
: sab
runa
vi kap
ital
i; d
asaq
mebu
lTa rao
den
oba
; gad
awyv
etil
ebis
miR
ebis
me
qani
zmi
; wa
rmo
ebis
pr
oces
i; ga
saReb
is ba
zar
i; sa
kred
ito wy
aroeb
i; iu
rid
iul
-sam
arTl
ebriv
i forma
; sa
buRal
tro a
Rric
xva.
II k
vir
a
bizne
s ge
gmis
arsi
da
dar
gSi
arse
bul
i md
goma
reo
ba; ras
gaa
keTeb
s bi
zne
si; rogo
r g
akeT
deb
a; v
in
gaak
eTeb
s; s
ad g
akeT
deb
a; r
atom
und
a ga
keTdes
; rodis
Tvi
s und
a das
rul
des
; ra
Sedeg
s ga
moiR
ebs
(ra
Semo
sava
ls
moit
ans
es b
izne
si);
ram
den
i daj
deb
a es
yve
laf
eri; b
izne
sis
dar
gis
iden
tif
icir
eba.
moge
ba, su
fTa
moge
ba. div
iden
deb
i. r
einv
estir
eba.
III k
vir
a
produqc
ia d
a se
rvi
si.
bizne
sis
mimo
xil
va.
konk
uren
cia
. bi
zne
s-ge
gmis
ana
liz
is m
eTodeb
i. S
WO
T an
aliz
i. p
roduqc
ia. se
rvi
si. ba
zris
poten
cia
li. k
onk
uren
cii
s sa
xeeb
i. o
lig
opo
lia
. mo
nopo
lia
. mo
nopo
lis
turi
konk
uren
cia
.
IV k
vir
a
mizno
briv
i ba
zar
i da dag
egmi
li
gayi
dve
bi. my
idve
leb
i. f
aseb
i. k
onk
uren
teb
i. m
omx
mareb
lis
rea
qcia
. dak
virve
ba; ga
moki
Txv
a(an
ketir
eba). eq
sper
imen
ti. V k
vir
a
marke
tin
gis
strat
egia
da
produqc
iis
fas
warmo
qmna
. ma
rke
tin
gul
i kv
lev
a(ko
nkuren
teb
is a
nal
izi,
komu
nika
cie
bi: r
ekl
ama, P
R stim
ul
ireb
a, per
ona
luri ga
yidve
bi). produqc
iis/
servi
sis as
ortim
entis
ma
xasi
aTeb
leb
i da st
rat
egia
. fas
warmo
qmni
s me
qanz
mi. p
roduqc
iis Tvi
TRir
ebul
eba da fas
warmo
qmna
. Tvi
TRir
ebul
eba
_ f
asi
_ k
onk
uren
teb
is f
asi; s
aerTo s
awar
moo x
arjeb
i; s
xva
sawa
rmo
o x
arjeb
i;
sawa
rmo
o Tvi
TRir
ebul
eba; ko
merciu
li
xarjeb
i; mT
lia
ni Tvi
TRir
ebul
eba; nu
lova
ni mo
gebi
s we
rtil
i; f
iqsi
reb
ul
i xa
rjeb
i.
VI k
vir
a
dis
trib
ucia
. rek
lam
a da
gayi
dve
bis
stim
ul
ireb
a. pr
oduqc
iis
gasa
Reb
is si
sitem
a; dis
trib
ucii
s ar
xebi
; xa
ris
xi;
asortim
enti; diz
aini
; mo
msax
ureb
a; Se
fuTva
; ma
rka
; fas
dak
leb
a; ga
dax
dis
va
da;
kred
itis
pir
obe
bi; Se
Rav
aTeb
i; t
ran
sportir
eba; g
asaR
ebis
arxe
bi; ad
gil
mdeb
areo
ba; dis
trib
ucii
s mo
xerxe
bul
i sa
Sual
ebeb
i; r
ekl
ama;- ga
saReb
is s
tim
ul
ireb
a; p
erso
nal
uri
gamo
fen
a-ga
yidva
; rek
lam
is
saxe
ebi: i
nforma
ciu
li; d
arwm
une
biTi; g
anme
oreb
iTi; r
ekl
amis
amo
can
ebi: m
omx
mareb
leb
Tan
kav
Siris
dam
yareb
a; s
aqonl
is s
axis
Seq
mna; f
irmi
s sa
xis
Seqm
na.
68
VII
kvi
ra
gadas
axad
ebi. s
awar
moo g
egma
. ne
dl
eul
is w
yaroeb
i. g
adas
axad
ebis
arsi
da sa
xeeb
i; adgi
lmd
ebar
eobi
s dam
axas
iaTeb
eli
niSn
ebi; b
izne
sis
fiz
ikuri
mxar
is a
Rwe
ra; b
izne
sisa
Tvi
s sa
Wiro d
anad
gareb
i da
aRWu
rvi
loba
; l
icen
zie
bi; ne
barTve
bi; pa
ten
teb
i; w
armo
ebis
proces
ebi
da
stad
iebi
.
VII
I kvi
ra
mene
jme
nti. ma
rTvi
s ge
gma. me
nejme
ntis
ar
si;
mcir
e bi
zne
sis
marTvi
s pr
incip
ebi; st
imul
ireb
is
saxe
ebi; m
enej
ment
i da
perso
nal
i; a
nazrau
reb
a da
misi
sax
eebi
; mo
val
eobe
bi d
a pa
suxi
smge
bloba
; ma
rTvi
s ge
gma.
IX-X
kvi
ra
fin
ansu
ri
dag
egmv
a. f
ul
adi
saxs
reb
is m
imoqc
evis
uwy
isi
XI-
XII
kvi
ra
bizne
s ge
gmis
Sem
uSa
veba
. ko
nsul
tac
iebi
.
XII
I kvi
ra
bizne
s ge
gmis
Sem
uSa
veba
. ko
nsul
tac
iebi
. tren
ing
kursi
s sa
bol
oo S
ejam
eba
9tren
ingi
s Se
deg
ebi/
ZiriT
adi
komp
eten
cie
bi
mona
wil
eebi
SeZ
leb
en:
b
izne
sis
arsi
s ga
nmar
teb
as d
a mc
ire
bizne
sis
upi
rat
esobe
bis
dag
enas
;
S
WO
T an
aliz
is S
esrul
ebas
;
m
arke
tin
gis
da
mene
jme
ntis
Zir
iTad
i mi
dgome
bis
praq
tik
ul
gam
oye
neba
s;
b
izne
s ge
gmis
Sed
gena
s;
p
roeq
tis
fin
ansu
r d
ageg
mareb
as.
10uku
kavS
iris
uzrunv
elyo
fa
kons
ul
tac
iebi
da
indiv
idual
uri
Sexv
edreb
i tren
ingi
s mo
nawi
lee
bTan
11l
iter
atura, m
asal
ebi
da
informa
cii
s wy
aroeb
i
1. b
izne
s ge
gmis
Sem
uSa
vebi
s pr
aqtik
ul
i sa
kiTxe
bi d
a am
ocan
ebi.
Tbi
lis
i. 2
009
2. b
izne
s-ge
gma: d
amuSa
vebi
s me
Todik
a st
uden
teb
isaT
vis
(moma
val
i me
warme
ebis
a da
mene
jer
ebis
aT-
vis)
. go
ri
2007
3. C
OM
MU
NIC
ATIO
N F
RO
M T
HE
CO
MM
ISSI
ON
`So
cial
Bus
ines
s In
itiat
ive~
; 201
1. 4
. Mar
ketin
g yo
ur s
ocia
l en-
terp
rise
_ So
cial
Ent
erpr
ise
Lond
on4.
ww
w.m
edge
o.ge
5. h
ttp://
bizi
deeb
i.blo
gspo
t.com
/201
2/02
/blo
g-po
st_21
64.h
tml
69
danarTi 7
`saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da
mewarmeobis xelSewyobis mizniT~ _ `LIFE Georgia~silabusi12
1modulis/treningis
dasaxelebabiznesisa da mewarmeobis samarTleblivi komponenti
2 treningis xangrZlivoba 1 saaTi da 45 wuTi
3 trenerebi
1. zurab Cikvatia
el.fosta: [email protected]
2. -------------
4treningze daswrebis winapirobebi
treningze daswrebis msurvelebma unda gaiaron winaswari reg-istracia da Seavson aplikaciis forma
5 trening kursis formatiprezentacia, interaqtivi; keisebis ganxilva, diskusia, kiTx-va-pasuxi
6treningis monawileTa raodenoba
10 -20 monawile
7 treningis mizani da amocanebi
treningis mizani:
monawileebisTvis samewarmeo saqmianobasTan dakavSirebuli samarTlebrivi sakiTxebis swavleba.
treningis amocanebi:
samewarmeo subieqtTa samarTlebriv-organizaciuli formebis gacnoba;
mewarme subieqtebze da maTi dafuZnebis wesebze informaciis miwodeba;
mcire da mikro biznesis statusis ganmarteba;
mewarme subieqtebis dafuZnebis da registraciis procedurebis gacnoba;
dabegvris reJimebis, finansuri dokumentaciis momzadebis wesebis, deklaraciis Cabarebis vadebis da jerimebis Sesaxeb saqarTvelos kanomdeblobiT gansazRvruli moTxovnebis ganmarteba.
1. silabusi Sedgenilia zurab Cikvatias mier. sazogadoebrivi programebis fondi(SPF)/samarTlebrivi daxmareba saqarTvelo (LAG)
70
8gansaxilveli sakiTxebi da treningis gegma
20 wuTi
1.ra igulisxmeba samewarmeo saqmianobaSi; 2.mewarme subieqte-bi; 3.mewarme subieqtebis registracia; 3. ra aris individ-ualuri mewarme; 4.ra dokumentaciaa saWiro individualur mewarmed registraciisTvis; 5.ra aris SezRuduli pasuxismge-blobis sazogadoeba; 6.ra aris komandituri sazogadoeba; 7.samewarmeo saqmianobis sxvadasxva formebis upiratesobebi da naklovanebebi.
30 wuTi
1.mikro da mcire biznesi; 2.mcire da mikro biznesis statusis statusis miniWeba da dabegvris reJimebi; 3.saqmianobis saxeebi romlebic SeiZleba awarmoos mcire biznesis statusis mqone pirma Tavisi saqmianobis paralelurad; 4.romeli saqmiqanobis ganxorcielebaa akrZaluli mikro da mcire biznesis statusis mqone pirebisTvis; 5.rogor ibegreba mikro da mcire biznesis statusis mqone mewarme fizikuri piris Semosavali; 6.valdebu-lia Tu ara mcire biznesis statusis mqone mewarme fizikuri piri awarmoos xarjebis buRaltruli aRricxva; 7.sakontrolo salaro aparatis gamoyeneba; 8.SeuZlia Tu ara mikrobiznesis statusis mqone pirma ekonomikuri saqmianobis ganxorcieleb-isas gamoiyenos sxva piris Sroma; 9.mcire biznesis statusis gauqmeba.
30 wuTi
1.gadasaxadis cneba da saxeebi; 2.saerTo saxelmwifoebrivi gadasaxadebi; 3.adgilobrivi gadasaxadi; 4.specialur dabeg-vris reJimebi; 5.fiqsirebuli gadasaxadiT dasabegri saqmiano-bis saxe, dabegvris obieqti da gadasaxadis ganakveTi, romel-ic ibegreba 1 laridan 2000 laramde odenobis farglebSi; 6.deklaracia da misi wardgenis vadebi.
25 wuTi _ diskusia da kiTxva-pasuxi.
9
treningis Sedegebi/ZiriTadi kompetenciebi
monawileebi SeZleben:
samewarmeo saqmianobis da misi subieqtebis ganmartebas;
sawarmoTa registraciis pirobebis, supieqtebs Soris gansx-vavebebis, upiratesobebisa da naklovanebebis dadgenas;
mcire da mikro biznesis statusis, saqmianobebis, upirateso-bebis da naklovanebebis, dabegvris reJimebis gansazRvras;
gadasaxadis saxeebis, sagadasaxado SeRavaTebis, sagadasaxado dokumentaciis warmoebis, deklaraciis Sevseba wardgenis da specialuri dabegvris reJimebis Sesaxeb informaciis miRebas da damuSavebas; importTan dakavSirebuli sakiTxebi.
sakontrolo salaro aparatis gamoyenebas.
71
10ukukavSiris
uzrunvelyofa
monawileebTan gasaubreba treningis dasrulebis Semdeg. uSu-alo komunikacia proeqtis sakonsultacio aqtivobebis ganx-orcielebisas.
11literatura, masalebi da informaciis wyaroebi
1. biznesisa da mewarmeobis samarTleblivi komponentis treningis moduli. masala SemuSavebulia `sazogadoebri-vi programebis fondis“ mier proeqt LIFE Georgia-s far-glebSi. Tbilisi. 01.01.2015.
2. individualuri mewarme. broSura SemuSavebulia `sazoga-doebrivi programebis fondis“ mier proeqt LIFE Georgia-s farglebSi. Tbilisi. 2015.
3. SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba. broSura SemuSavebulia ̀ sazogadoebrivi programebis fondis“ mier proeqt LIFE Georgia-s farglebSi. Tbilisi. 2015.
4. mikro da mcire biznesi. broSura SemuSavebulia `sazoga-doebrivi programebis fondis“ mier proeqt LIFE Georgia-s farglebSi. Tbilisi. 2015.
5. saqarTvelos kanoni mewarmeTa Sesaxeb
6. saqarTvelos sagadasaxado kodeqsi
7. saqarTvelos kanoni licenziebsa da nebarTvebis Sesaxeb
72
danarTi 8
biznes ideis ganacxadis forma
1. informacia ganmcxadeblis/ebis Sesaxeb
(jgufuri ideebis SemTxvevaSi gTxovT miuTiToT TiToeuli wevris piradi inforacia)
saxeli, gvari: ______________________________________________________
piradi nomeri/ devnilis saregistracio nomeri:
_________________________________________________
dabadebis TariRi: _________________________________________________
misamarTi: ___________________________________________________________
sakontaqto informacia: ______________________________________________
sqesi: □ mdedrobiTi □ mamrobiTi
socialuri statusi: □ devnili □ adgilobrivi Temis warmomadgeneli
□ sxva (gTxovT miuTiToT) ___________________________
SezRuduli SesaZleblobis mqone piri: □ ki □ ara
2. biznes ideis mokle aRwera
(gTxovT aRweroT Tu ra saxis biznes saqmianobis ganxorcieleba gsurT da rogor apirebT mis
ganxorcielebas)
3. aRwereT Tu sad apirebT biznes ideis ganxorcielebas
(gaakeTeT biznes ideis mdebareobis aRwera, Tu sad da vis sakuTrebaSi arsebul teritoriaze moxdeba Tqveni ideis ganxorcieleba, miuTiTeT ijariT aris aRebuli Tu sakuTaria)
73
4. aRwereT Tqveni produqti/momsaxureoba
(daakonkreteT ra saxis produqciis an momsaxureobis SeTavazebas apirebT da sad moxdeba Tqveni produqciis realizacia an momsaxurebis gaweva)
5. ra saxis resursebia saWiro biznes ideis gansaxorcieleblad
(miuTiTeT CamonaTvali, raodenoba da Rirebuleba)
dasaxeleba raodenobasacalo
fasisaerTo fasi
moTxovnili Tanxa
jgufis wvlili
sul:
6. aRwereT Tu visTan erTad apirebT proeqtis ganxorcielebas
(ojaxis wevrebTan; sxva igp-sTan erTad; adgilobrivi Temis warmomadgenelTan erTad; mi-uTiTeT maTi roli. aris Tu ara CarTuli SezRuduli SesaZleblobebis mqone piri da ra formiT: ideis avtori da ganmaxorcielebeli, Tanabaruflebiani partniori biznesSi, biznes ideis garkveuli komponentis Semsrulebeli an sxva, gTxovT miuTiToT)
saxeli/gvari xelmowera
TariRi --------------------------
74
danarTi 9
biznes gegmis saaplikacio forma (mcire biznes grantebisTvis)
1. informacia ganmcxadeblis/ebis Sesaxeb
(jgufuri ideebis SemTxvevaSi gTxovT miuTiToT TiToeuli wevris piradi inforacia danarTis saxiT)
saxeli, gvari: ______________________________________________________
piradi nomeri/ devnilis saregistracio nomeri:
_________________________________________________
dabadebis TariRi: _________________________________________________
misamarTi: ___________________________________________________________
sakontaqto informacia: ______________________________________________
sqesi: □ mdedrobiTi □ mamrobiTi
socialuri statusi: □ devnili □ adgilobrivi Temis warmomadgeneli
□ sxva (gTxovT miuTiToT) ___________________________
SezRuduli SesaZleblobis mqone piri: □ ki □ ara
2. aRwereT donorebTan da sxva finansur institutebTan urTierTobis gamocdileba
(sakredito istoria)
gaqvT Tu ara miRebuli granti an krediti?
□ granti □ krediti
weli/vadaTanxis gamcemi
organizaciaTanxis moculoba miznobrioba
gTxovT, Tan daurTod sabanko amonaweri/sagranto xelSekruleba an sxva damadasturebeli dokumentacia
75
3. biznes saqmianobis mokle aRwera
(gTxovT aRweroT Tu ra saxis biznes saqmianobis ganxorcieleba gsurT da rogor apirebT mis ganxorcielebas)
4. aRwereT, Tu sad apirebT biznesis ganxorcielebas
(aRwereT biznes ideis mdebareoba, Tu sad da vis sakuTrebaSi arsebul teritoriaze moxdeba Tqveni biznesis ganxorcieleba, miuTiTeT ijariT aris aRebuli Tu sakuTaria)
5. aRwereT Tqveni produqti/momsaxureoba
(daakonkreteT ra saxis produqciis an momsaxureobis SeTavazebas apirebT da sad moxdeba Tqveni produqciis realizacia an momsaxurebis gaweva)
76
6. xelSemwyobi winapirobebi
(ra garemo pirobebi? ra codna/gamocdileba? resursi? kavSirebi? SegiwyobT xels am konkret-uli biznesis warmoebaSi?)
7. warmoadgineT Tqveni biznesis detaluri aRwera
(detalurad ganixileT is meTodebi, teqnologiebi romlis gamoyenebasac apirebT Tqveni bi-znesis ganxorcielebisaTvis)
8. arsebuli resursebis aRwera
(detalurad aRwereT is resursebi romlebic gagaCniaT warmodgenili biznesis gansaxor-cieleblad: materialuri (danadgarebi, aRWurviloba, Senoba, transporti da sxva…..…) ar-amaterialuri resursebi (ganaTleba, gamocdileba, nebarTva, licenzia, patenti da sxva…..)
kapitaluri aqtivebis damadasturebeli sabuTebis aslebi Tan unda erTvodes proeqts (miwis, Senobis sa-kuTrebis damadasturebeli dokumentacia an grZelvadiani ijaris xelSekruleba. teqnikis SemTxvevaSi – sakuTrebis damadasturebeli dokumentacia da sxva …) aseve Tan daurTeT konkretul biznesTan dakav-Sirebuli ganaTlebis/gamocdilebis arsebobis damadasturebeli dokumentaciis aslebi (diplomi, serti-fikati da sxva)
77
9. saWiro resursebs aRwera
detalurad aRwereT Tu ra resursi gesaWiroebaT Tqveni biznesis dasawyebad (materialuri, aramaterialuri). daasabuTeT saWiroeba.
mocemul cxrilSi CamoTvaleT Tu ris? sad? da ra fasad apirebT SeZenas Tqveni biznesis dasawyebad.
saqoneli momsax-ureoba
specifikaciamomwodebeli/
mowodebis vadaraodenoba
erTeulis fasi
jami
10. aRwereT Tu visTan erTad apirebT proeqtis ganxorcielebas
(ojaxis wevrebTan; sxva igp-sTan erTad; adgilobrivi Temis warmomadgenelTan erTad; miu-TiTeT maTi roli. aris Tu ara CarTuli SezRuduli SesaZleblobebis mqone piri da ra for-miT: ideis avtori da ganmaxorcielebeli, Tanabaruflebiani partniori biznesSi, biznes ideis garkveuli komponentis Semsrulebeli an sxva, gTxovT miuTiToT)
78
11. organizaciuli struqtura:
(aRwereT Tu ramdeni kaci dasaqmdeba Tqvens biznesSi, maTi valdebulebebis, pasuxismge-blobebis ganawileba)
12. SezRuduli SesaZleblobis piris movaleobebis aRwera
(Tu saqmianobaSi CarTulia SezRuduli SesaZleblobebis piri _ mokled aRwereT misi mova-leobebi da CarTulobis formebi)
13. SezRuduli SesaZleblobebis piris monitoringi da usafrTxoeba
(aRwereT SeuZlia Tu ara SezRuduli SesaZleblobis mqone pirs damoukideblad aqtivobebis Sesruleba da sWirdeba Tu ara raime tipis adaptacia samuSao garemoSi. aRwereT Tu rogor uzrunvelyofT mis CarTulobas.)
79
14. proeqtis ganxorcielebis droSi ganawilebuli samuSao gegma.
detalurad CamoTvaleT Tu ra samuSaoebs/Sesyidvebs da ra vadebSi ganaxorcielebT.
Casatarebeli samuSaoebi/Sesyidvebi
Tve
I II III IV V VI
15. bazris analizi
(warmoadgineT detaluri bazris analizi: romel bazarze apirebT Tqveni produqciis/momsax-ureobis realizacias da ra fasad? rogor apirebT realizacias? vin iqneba Tqveni momxmare-beli? CamoTvaleT Tqveni konkurentebi da daasabuTeT Tu ra upiratesoba eqneba Tqvens mier warmoebul produqcias/momsaxureobas.)
80
16. Semdgomi ganviTarebis perspeqtivis aRwera
warmoadgineT Tqveni biznesis Semdgomi ganviTarebis perspeqtivebi
17. biujeti
(warmoadgineT Tqveni proeqtis detaluri biujeti, Tu proeqti saWiroebs Tanadafinansebas – warmoadgineT da daasabuTeT Tanadafinansebis wyaroebis arseboba)
xarjis dasaxeleba
rao
den
oba
fas
i
Tan
xa s
ul
moT
xovn
ili
Tan
xa
Tan
amo
nawi
leo
ba
sul
81
18. mdgradobis dasabuTeba.
warmoadgineT SesaZlo riskebis analizi da aRwereT maTi Semcirebis gzebi.
miuTiTeT Tu ra statusiT apirebT Tqveni biznes saqmianobis gagrZelebas.
19. warmoebuli produqciis maCveneblebi
produqcia/ momsaxureba
Semosavali realizaciidan/momsaxurebidan
(lari)
gayiduli saqon-lis/momsaxurebis TviTRirebuleba
(lari)
mTliani mogeba (lari)
momgebianoba (%)
sul
saxeli/gvari xelmowera
TariRi --------------------------
82
dan
arT
i 1
0
gan
acxa
dis
Sef
aseb
is f
ur
cel
i (m
cir
e b
izne
s g
ran
teb
isT
vis)
“saa
rse
bo w
yar
oeb
is m
xar
daW
era
saqa
rT
vel
oSi
dev
nil
i d
a ad
gil
obr
ivi
mosa
xleo
bis
das
aqme
bisa
da
mewa
rme
obi
s xe
lSe
wyo
bis
miz
niT
_ `
LIF
E G
eorg
ia~
Sesa
rCe
vi k
omi
siis
mie
r g
anac
xad
is g
anxi
lvi
s sa
fu
Zvel
ia:
gaTva
lis
wine
bul
i doku
ment
ebis
srul
i pa
ketis
ofic
ial
uri
anaw
yobi
s ar
sebo
ba T
iTeu
li
gana
cxa
dis
aTvi
s
sxva
win
apir
obe
bi g
anac
xadis
Tvi
s: b
izne
s ge
gma
und
a iy
os
dab
eWdil
i formi
T!
Casa
xleb
a/so
fel
i/mu
nic
ipal
itet
ibe
nef
icia
ris
sax
eli
gvar
i/ p
irad
i no
mer
ibi
zne
s-mi
mar
Tu
leb
abi
zne
s ge
gmis
reg
ist
rac
iis
nome
ri
dam
ateb
iTi
inf
or
mac
ia
Se
saf
aseb
eli
punq
teb
ikr
iter
iume
bi S
efas
ebis
Tvi
s
Sef
aseb
is s
kal
a (m
inim
umi
-maq
si-
mumi
Ses
aZl
o
qul
a)
maqs
imu
mi
Sesa
Zlo
qu
la
punq
tis
Tvi
s
qul
ebis
au
cil
ebe-
li
mini
mumi
r
aod
eno
ba
punq
tis
aTvi
s
Sef
aseb
aSe
mfas
ebl
is
kome
ntar
i
1
biz
nes
idei
sa
da
saqm
ia-
nobe
bis
aRwe
ra
Seaf
aseT
Tu ram
den
ad ka
rga
d wa
rmo
udge
nia
ben-
efic
iars
is
bizne
si,
roml
is
ganx
orcie
leb
asac
ap
ireb
s? S
efas
eba
xdeb
a, r
ogo
rc b
izne
s ge
gmis
do-
kume
ntis
gan
xil
viT.
0_8
3118
Seaf
aseT
Tu ram
den
ad ka
rga
d aq
vs wa
rmo
dge
nil
i be
nefic
iars
is p
roduqt
i an
moms
axureb
a, r
oml
is
warmo
ebas
/miw
odeb
as/r
eal
izac
ias
apir
ebs.
0-8
Seaf
aseT
ram
den
ad mk
afio
d aR
wers
produqc
iis/
moms
axureb
is w
armo
ebis
/gaw
evis
cik
ls
da
ram
den
ad
rea
luria
war
modge
nil
i va
deb
i.0-
15
2sa
mar
Tl
ebr
ivi
stat
usi
Seaf
aseT
, Tu
ram
den
ad
Sees
abam
eba
bene
fic
iaris
mi
er a
rCe
ul
i iu
rid
iul
i st
atusi
war
modge
nil
bi-
zne
ss.
0-10
106
3ma
rT
va
gamo
cd
ileb
a
Seaf
aseT
Tu r
amden
ad s
woria
ben
efic
iareb
is m
id-
gome
bi d
a xe
dva
biz
nesi
s ma
rTvi
s ku
Txi
T d
a ram
de-
nad a
qvs
mas
moTxo
vnil
i bi
zne
sis
warmo
ebis
gam
oc-
dil
eba.
0-10
106
83
4ga
rem
oeb
ebis
a
nal
izi
Seaf
aseT
, Tu r
amden
ad k
arga
d, sr
ul
ad d
a ad
ekva
-turad
aq
vs be
nefic
iars
Sefas
ebul
i ga
rem
o?
ram
-den
ad r
eal
uria
am
garem
oSi
gan
cxa
deb
ul
i bi
zne
sis
ganx
orcie
leb
a?
0-10
2112
Seaf
aseT
Tu r
amden
ad S
eesa
bame
ba,
an x
els
uwy
obs
ko
nkret
ul
i ad
gil
i wa
rmo
dge
nil
i bi
zne
sis
warmo
e-ab
as. ad
gil
idan
gam
omd
inar
e Tu r
amden
adba
am
biz-
nesi
s wa
rma
teb
ul
ad g
anxo
rcie
leb
is S
esaZ
leb
loba
?
0-6
Seaf
aseT
, ram
den
adaa
Se
moTav
azeb
ul
i sa
qmia
noba
Tan
xmoba
Si s
eqtoris
sam
oma
vlo g
anvi
Tar
ebis
per
-sp
eqtiv
asTan
0-5
5r
esu
rse
bis
aRwe
ra
Seaf
aseT
, Tu r
a rea
luri
res
ursi
gaa
Cnia
ben
efi-
cia
rs
dag
egmi
li
saqm
iano
bis
gans
axorcil
ebl
ad?
ram
den
ad a
ris
es
res
ursi
gam
oye
neba
di
(mya
ria
) da
sakm
aris
i wa
rmo
dge
nil
i bi
zne
sis
ganx
orcie
leb
i-sa
Tvi
s gr
Zel
vadia
n pe
rsp
eqtiv
aSi?
0-8
1610
Seaf
aseT
, Tu ram
den
ad sw
orad
aq
vs be
nefic
iars
gans
azRvr
ul
i res
urse
bi?
ram
den
ad ad
ekva
turia
das
axel
ebul
i res
urse
bi
(sim
Zlav
re,
rao
den
oba
, sp
ecif
ika
d a
.S) wa
rmo
dge
nil
i bi
zne
sisa
Tvi
s?
0-8
6
baz
ris
ana
liz
i
da
mar
ket
ingu
-l
i ge
gma
Seaf
aseT
Tu ram
den
ad ka
rga
d wa
rmo
udge
nia
bene
-fic
iars
Tav
isi
poduqt
is/m
oms
axureo
bis
gasa
Reb
is
gzeb
i?
0-10
159
Seaf
aseT
ram
den
ad ka
rga
d ar
is wa
rmo
ebul
i pr
o-
duqc
iis/
servi
sis
fas
i da
ram
den
ad k
onk
uren
tul
ia.
Tvi
TRir
ebul
ebis
gan
sazRvr
isas
ram
den
ad r
eal
uri
daS
vebe
bia
gamo
yene
bul
i
0-5
7f
inan
sur
i d
ageg
mar
eba
warmo
dge
nil
i bi
ujet
i Tan
xved
raS
ia
proeq
tis
mo
Txo
vneb
Tan
0-15
2513
produqc
iis
warmo
ebis
mocul
oba
da
moge
ba a
dek
va-
turia
dag
egmi
li
bizne
sidan
gam
omd
inar
e0-
10
8md
grad
oba
sworad
aa
nal
izeb
s sa
qmia
noba
sTan
dak
avSi
reb
ul
ris
kebs
(m.
S. ba
zris
, mo
marag
ebis
, su
rsa
Tis
uvn
eb-
lobi
s da
garem
osd
acvi
T r
iske
bs) da
iTva
lis
wine
bs
aRni
Snul
i ris
kebi
dan
gam
osa
val
s/Tav
idan
acil
ebis
Roni
sZie
bebs
(ma
g. d
azRve
va)
0-10
159
Sesa
fas
eT
Tu
ram
den
ad
rea
luria
be
nefic
iaris
wa
rmo
dge
na b
izne
sis
Semd
gom
ganv
iTar
ebaz
e?0-
5
84
9pr
oeq
tis
Zir
-iT
ad m
izne
bTan
T
anxv
edr
a
ram
den
i ad
amia
ni i
Reb
s fin
ansu
r s
arge
bel
s wa
rmo
d-
geni
l p
roeq
tid
an?
ram
den
ad a
dek
vaturia
Sem
osa
v-l
ebi
gawe
ul
Sr
oma
sTan
(m
ova
leo
bebT
an)
mima
rTe-
baSi
? ar
is
Tu
ara
gaTvl
ebSi
ga
Tva
lis
wine
bul
i be
nefic
iarTa
xel
fas
ebi/
hono
rar
ebi?
ram
den
ad
adek
vaturia
dak
aveb
ul
pir
Ta
rao
den
oba
konk
ret
-ul
biz
nesT
an m
imar
Teb
aSi?
0-11
21
7
visi
ini
cir
ebul
ia b
izne
si: Tav
ad b
enef
icia
ris
Tu
sxva
pi
ris
; ka
rga
d ar
is Tu ar
a ga
mokv
eTil
i SS
m pi
ris
rol
i, v
aldeb
ul
eba, p
asuxi
smeg
bloba
?0-
2
SeuZl
ia T
u a
ra
SSm
pirs
awar
moos
aRni
Snul
i sa
qmi-
anoba
, ram
den
ad k
arga
d a
ris
das
abuTeb
ul
i sa
Wiro
adap
tir
ebis
gzeb
i?0-
2
SSm
piri
asrul
ebs
mTel
s sa
qmia
noba
s dam
ouki
deb
-l
ad T
u m
xol
od n
awil
s da
ram
den
ad k
arga
d a
ris
es
axs
nil
i?0-
2
asax
ul
ia Tu ar
a yv
ela
SSm
piris
mi
er ga
nsax
or-
cie
leb
li
saqm
iano
ba g
egma
Si?
0-2
aRwe
ril
sa
qmia
noba
Si
ram
den
ad
mniS
vnel
ova
ni
rol
i/funq
cia
aki
sria
SSm
pir
s da
ram
den
ad m
niS-
vnel
ova
nia
es p
irad
ad m
isTvi
s.
0-2
jam
i16
490
komi
tet
is w
evr
is s
axel
i d
a gv
ari:
xel
mowe
ra:
Tar
iRi:
85
danarTi 11
savele monitoringis forma
proeqti: Temi:
proeqtis #: aplikantis saxeli:
donori:ganacxadis registraciis #:
TariRi/ebi saSualo qula:
adgilmdebareobabiznesis kategoria:
momzadebulia: (TanamSromlis saxeli/gvari Tanamdeboba)
1. savele monitoringis monawileTa sia:
# saxeli/gvari organizacia Tanamdeboba el.fosta telefoni
1
2
3
2. savele monitoringis mizani
3. savele monitoringis ZiriTadi amocanebi
3.1.
3.2.
4. Sesamowmebeli nusxa
dasaxeleba aRweriloba
☐ adgilmdebareobabiznesis adgilmdebareoba Seesabameba biznes gegmis saap-likacio formaSi aRweril adgilmdebareobasa da SemoT-avazebuli biznes aqtivobebis specifikas.
☐ Senoba nagebobebibiznes gegmis saaplikacio formaSi aRwerili Senoba nage-bobebi aris samuSao mdgomareobaSi da Seesabameba SemoT-avazebuli biznes aqtivobebis specifikasa da moTxovnebs.
☐ biznes saqmianobis aRWurviloba
biznes gegmis saaplikacio formaSi aRwerili aRWurviloba aris samuSao mdgomareobaSi da Seesabameba SemoTavazebuli biznes aqtivobebis specifikasa da moTxovnebs.
86
☐ gamocdileba
aplikants realurad aqvs biznes gegmis saaplikacio for-maSi aRwerili gamocdileba. arsebobs sabuTi, romelic adasturebs aplikantis gamocdilebas (serTifikati, war-moebuli produqcia, gaweuli momsaxurebis Sefaseba da a.S.)
☐SesaZlo dasaqme-bulebi/partniorebi (aseTis arsebobis SemTxvevaSi)
SesaZlo dasaqmebulebi/partniorebi realurad arseboben da maT gaaCniaT biznes gegmis saaplikacio formaSi aRweri-li saqmianobis jerovnad Sesrulebis unarebi. partniorebi naTlad acnobiereben maT rolsa da aRniSnuli partnioro-bis mniSvnelobas.
☐SezRuduli SesaZle-blobis mqone pirebi (aseTis arsebobis SemTxvevaSi)
SezRuduli SesaZleblobis mqone pirebs gaaCniaT biznes gegmis saaplikacio formaSi aRwerili saqmianobis jer-ovnad Sesrulebis unarebi. damatebiTi mxardaWeris saW-iroebis SemTxvevaSi, miuTiTeT Tu ra saxis daxmarebas saW-iroebs da vin ganaxorcielebs mas.
☐ sxvasxva damatebiTi garemoebebi, romelTa Sefasebac gaxda
saWiro.
5. arsebuli situaciis mokle arwera
6. damatebiTi komentarebi/ rekomendaciebi
7. foto masala
87
danarTi 12
biznes gegmis saaplikacio forma (saSualo biznes grantebisTvis)
1. informacia ganmcxadeblis/ebis Sesaxeb
(jgufuri ideebis SemTxvevaSi, gTxovT miuTiToT TiToeuli wevris piradi informacia danarTis saxiT)
saxeli, gvari: ______________________________________________________
piradi nomeri/ devnilis saregistracio nomeri:
_________________________________________________
dabadebis TariRi: _________________________________________________
misamarTi: ___________________________________________________________
sakontaqto informacia: ______________________________________________
sqesi: □ mdedrobiTi □ mamrobiTi
socialuri statusi: □ devnili □ adgilobrivi Temis warmomadgeneli
□ sxva (gTxovT miuTiToT) ___________________________
SezRuduli SesaZleblobis mqone piri: □ ki □ ara
2. aRwereT donorebTan da sxva finansur institutebTan urTierTobis gamocdileba (sakredito istoria)
gaqvT Tu ara miRebuli granti an krediti?
□ granti □ krediti
weli/vadaTanxis gamcemi
organizaciaTanxis moculoba miznobrioba
gTxovT, Tan daurTod sabanko amonaweri/sagranto xelSekruleba an sxva damadasturebeli dokumentacia
88
3. biznes saqmianobis mokle aRwera
(gTxovT, aRweroT Tu ra saxis biznes saqmianobis ganxorcieleba gsurT da rogor apirebT mis ganxorcielebas)
4.aRwereT, Tu sad apirebT Tqveni biznesis ganxorcielebas
(aRwereT biznes ideis mdebareoba, Tu sad da vis sakuTrebaSi arsebul teritoriaze moxdeba Tqveni ideis ganxorcieleba, miuTiTeT ijariT aris aRebuli Tu sakuTaria)
5. aRwereT Tqveni produqti/momsaxureoba
(daakonkreteT, ra saxis produqciis an momsaxureobis SeTavazebas apirebT da sad moxdeba Tqveni produqciis realizacia an momsaxurebis gaweva)
89
6. xelSemwyobi winapirobebi
(ra garemo pirobebi? ra codna/gamocdileba? resursi? kavSirebi? SegiwyobT xels am konkret-uli biznesis warmoebaSi?)
7. warmoadgineT Tqveni biznesis detaluri aRwera
(detalurad ganixileT is meTodebi, teqnologiebi romlis gamoyenebasac apirebT Tqveni biz-nesis ganxorcielebisaTvis)
8. arsebuli resursebis aRwera
(detalurad aRwereT is resursebi romlebic gagaCniaT warmodgenili biznesis gansaxorciel-eblad: materialuri (danadgarebi, aRWurviloba, Senoba, transporti da sxva…..…) aramateri-aluri resursebi (ganaTleba, gamocdileba, nebarTva, licenzia, patenti da sxva…..)
kapitaluri aqtivebis damadasturebeli sabuTebis aslebi Tan unda erTvodes proeqts (miwis, Senobis sakuTre-bis damadasturebeli dokumentacia an grZelvadiani ijaris xelSekruleba. teqnikis SemTxvevaSi _ sakuTrebis damadasturebeli dokumentacia da sxva …) aseve Tan daurTeT konkretul biznesTan dakavSirebuli ganaTleb-is/ gamocdilebis arsebobis damadasturebeli dokumentaciis aslebi (diplomi, sertifikati da sxva)
90
9. saWiro resursis aRwera
detalurad aRwereT Tu ra resursi gesaWiroebaT Tqveni biznesis dasawyebad (materialuri, aramaterialuri). daasabuTeT saWiroeba.
mocemul cxrilSi CamoTvaleT Tu ris? sad? da ra fasad apirebT SeZenas Tqveni biznesis dasawyebad.
saqoneli momsaxureoba
specifikaciamomwodebeli/
mowodebis vadaraodenoba
erTeulis fasi
sul
10. ra statusiT apirebT Tqveni biznesis warmoebas?
□ Sps □ ind.mewarme □ kerZo piri □ sxva_____________
daasabuTeT Tu ratom fiqrobT, rom Tqvens mier SerCeuli statusi ufro momgebiani iqneba Tqveni biznesisaTvis
91
11. aRwereT Tu visTan erTad apirebT proeqtis ganxorcielebas
(ojaxis wevrebTan; sxva igp-sTan erTad; adgilobrivi Temis warmomadgenelTan erTad; mi-uTiTeT maTi roli. aris Tu ara CarTuli SezRuduli SesaZleblobebis mqone piri da ra formiT: ideis avtori da ganmaxorcielebeli, Tanabaruflebiani partniori biznesSi, biznes ideis garkveuli komponentis Semsrulebeli an sxva, gTxovT miuTiToT)
12. organizaciuli struqtura:
(aRwereT Tu ramdeni kaci dasaqmdeba Tqvens biznesSi, maTi valdebulebebis, pasuxismgeblobeb-is ganawileba)
13. SezRuduli SesaZleblobis piris movaleobebis aRwera (Tu saqmianobaSi CarTulia SezRudu-li SesaZleblobebis piri – mokled aRwereT misi movaleobebi)
92
14. SezRuduli SesaZleblobebis mqone piris monitoringi da usafrTxoeba
(aRwereT SeuZlia Tu ara SezRuduli SesaZleblobis mqone pirs damoukideblad aqtivobebis Sesruleba da sWirdeba Tu ara raime tipis adaptacia samuSao garemoSi. aRwereT Tu rogor uzrunvelyofT mis CarTulobas.)
15. proeqtis ganxorcielebis droSi ganawilebuli samuSao gegma.
detalurad CamoTvaleT, Tu ra samuSaoebs/Sesyidvebs da ra vadebSi ganaxorcielebT.
Casatarebeli samuSaoebi/Sesyidvebi
Tve
I II III IV V VI
93
16. bazris analizi
(warmoadgineT detaluri bazris analizi: romel bazarze apirebT Tqveni produqciis/momsax-ureobis realizacias da ra fasad? rogor apirebT realizacias? ra fasad? vin iqneba Tqveni momxmarebeli? CamoTvaleT Tqveni konkurentebi da daasabuTeT Tu ra upiratesoba eqneba Tqvens mier warmoebul produqcias/momsaxureobas.)
17. Semdgomi ganviTarebis perspeqtivis aRwera
warmoadgineT Tqveni biznesis Semdgomi ganviTarebis perspeqtivebi
18. biujeti
(warmoadgineT Tqveni proeqtis detaluri biujeti, Tu proeqti saWiroebs Tanadafinansebas – warmoadgineT da daasabuTeT Tanadafinansebis wyaroebis arseboba)
xarjis dasaxeleba
rao
den
oba
fas
i
Tan
xa s
ul
moT
xovn
ili
Tan
xa
Tan
amo
nawi
leo
ba
94
sul
19. mdgradobis dasabuTeba.
warmoadgineT SesaZlo riskebis analizi da aRwereT maTi Semcirebis gzebi.miuTiTeT Tu ra statusiT apirebT Tqveni biznes saqmianobis gagrZelebas.
95
20. b
izne
sis
fin
ansu
ri
anal
izi
warmo
adgi
neT T
qven
i bi
zne
sis
3 wl
iani
fin
ansu
ri
gegm
a da
sava
rau
do m
oge
ba y
ove
li
wlis
bol
os.
biu
jet
is k
ateg
or
iebi
Tve
sul
III
III
IVV
VI
VII
VII
IIX
XX
IX
IIT
anxa
Tvi
s d
asaw
yisS
i
sakr
edit
o s
axsr
ebi
sul
rea
liz
acii
T m
iReb
ul
i T
anxa
sul
Sem
osa
vleb
i
xar
ji
sul
xar
ji
Tan
xa T
vis
bol
os
96
21. warmoebuli produqciis maCveneblebi (3 wlis)
produqcia/ momsaxureba
Semosavali real-izaciidan (lari)
gayiduli saqon-lis TviTRire-buleba (lari)
mTliani mogeba (lari)
momgebianoba (%)
sul
22. xelfasebi (3 wlis)
dasaqmebulis Tanamdeboba
gvari/saxeli erTeulis fasi raodenoba sul weliwadSi
23. biznesis mogeba-zaralis uwyisi
dagegmili
2015 2016 2017
amonagebi
danaxarji realizebul produqtze
mTliani mogeba
arapirdapiri xarjebi (xelfasebi)
daubegravi mogeba
dRg
mogebis gadasaxadi
sufTa mogeba
sxva danaxarjebi
gaunawilebeli mogeba
saxeli/gvari xelmowera
TariRi --------------------------
97
dan
arT
i 1
3
gan
acxa
dis
Sef
aseb
is f
or
ma (s
aSu
alo
biz
nes
gr
ant
ebis
Tvi
s)
“saa
rse
bo w
yar
oeb
is m
xar
daW
era
saqa
rT
vel
oSi
dev
nil
i d
a ad
gil
obr
ivi
mosa
xleo
bis
das
aqme
bisa
da
mewa
rme
obi
s xe
lSe
wyo
bis
miz
niT
_ `
LIF
E G
eorg
ia~
Sesa
rCe
vi k
omi
siis
mie
r g
anac
xad
is g
anxi
lvi
s sa
fu
Zvel
ia:
gaT
val
iswi
nebu
li
doku
ment
ebis
srul
i pa
ketis
ofic
ial
uri
anaw
yobi
s ar
sebo
ba T
iTeu
li
gana
cxa
dis
aTvi
s
sxva
win
apir
obe
bi g
anac
xadis
Tvi
s: b
izne
s ge
gma
und
a iy
os
dab
eWdil
i formi
T!
Casa
xleb
a/so
fel
i/mu
nic
ipal
itet
ibe
nef
icia
ris
sax
eli
gvar
i/ p
irad
i no
mer
ibi
zne
s-mi
mar
Tu
leb
abi
zne
s ge
gmis
reg
is-
tr
acii
s no
mer
id
amat
ebiT
i in
fo
rma
cia
Sesa
fas
ebel
i pu
nqt
ebi
krit
eriu
mebi
Sef
aseb
isT
vis
Sef
aseb
is
skal
a (m
ini-
mumi
_maq
si-
mumi
Ses
aZl
o
qul
a)
maqs
imu
mi
Sesa
Zlo
qu
la
pun-
qtis
Tvi
s
qul
ebis
au
cil
ebel
i mi
nimu
mi
rao
den
oba
pu
nqt
isaT
vis
Sef
aseb
aSe
mfas
ebl
is
kome
ntar
i
1
biz
nes
idei
sa d
a sa
qmia
nobe
bis
aRwe
ra
Seaf
aseT
Tu ram
den
ad ka
rga
d wa
rmo
udge
nia
ben-
efic
iars
is
bizne
si,
roml
is
ganx
orcie
leb
asac
ap
ireb
s? S
efas
eba
xdeb
a, r
ogo
rc b
izne
s ge
gmis
do-
kume
ntis
gan
xil
viT.
0_8
3118
Seaf
aseT
Tu ram
den
ad ka
rga
d aq
vs wa
rmo
dge
nil
i be
nefic
iars
is p
roduqt
i an
moms
axureb
a, r
oml
is
warmo
ebas
/miw
odeb
as/r
eal
izac
ias
apir
ebs.
0-8
Seaf
aseT
ram
den
ad mk
afio
d aR
wers
produqc
iis/
moms
axureb
is w
armo
ebis
/gaw
evis
cik
ls
da
ram
den
ad
rea
luria
war
modge
nil
i va
deb
i.0-
15
2sa
mar
Tl
ebr
i-vi
st
atu
si
Seaf
aseT
, Tu
ram
den
ad
Sees
abam
eba
bene
fic
iaris
mi
er
arCe
ul
i iu
rid
iul
i st
atusi
wa
rmo
dge
nil
bi
zne
ss.
0-10
106
98
3ma
rT
va
gamo
cd
ileb
a
mkaf
iodaa
gaw
eril
i bi
zne
sis
marTvi
s ge
gma, o
rga
n-iz
aciu
li
struqt
ura,
mova
leo
bebi
da
pasu
xism
ge-
blobe
bi.
0-8
2112
Seaf
aseT
Tu
ram
den
ad
sworia
be
nefic
iareb
is
midgo
mebi
da
xedva
bi
zne
sis
marTvi
s ku
Txi
T da
ram
den
ad aq
vs ma
s mo
Txo
vnil
i bi
zne
sis
warmo
ebis
ga
mocdil
eba.
0-8
Sees
abam
eba
Tu ar
a orga
nizac
iul
i st
ruqt
ura
da
adam
iane
bis
rao
den
oba
war
modge
nil
biz
ness
(ef
eq-
turoba
)?0-
5
4ga
rem
oeb
ebis
an
aliz
i
Seaf
aseT
, Tu r
amden
ad k
arga
d, sr
ul
ad d
a ad
ekva
-turad
aq
vs be
nefic
iars
Sefas
ebul
i ga
rem
o?
ram
-den
ad r
eal
uria
am
garem
oSi
gan
cxa
deb
ul
i bi
zne
sis
ganx
orcie
leb
a?
0-10
2112
Seaf
aseT
Tu r
amden
ad S
eesa
bame
ba,
an x
els
uwy
obs
ko
nkret
ul
i ad
gil
i wa
rmo
dge
nil
i bi
zne
sis
war-
moea
bas.
ad
gil
idan
ga
momd
inar
e Tu
ram
den
ad
izrdeb
a am
biz
nesi
s wa
rma
teb
ul
ad g
anxo
rcie
leb
is
Sesa
Zleb
loba
?
0-6
Seaf
aseT
, ram
den
adaa
Se
moTav
azeb
ul
i sa
qmia
noba
Tan
xmoba
Si s
eqtoris
sam
oma
vlo g
anvi
Tar
ebis
per
-sp
eqtiv
asTan
0-
5
5r
esu
rse
bis
aRwe
ra
Seaf
aseT
, Tu r
a rea
luri
res
ursi
gaa
Cnia
ben
efi-
cia
rs
dag
egmi
li
saqm
iano
bis
gans
axorcil
ebl
ad?
ram
den
ad a
ris
es
res
ursi
gam
oye
neba
di
(mya
ria
) da
sakm
aris
i wa
rmo
dge
nil
i bi
zne
sis
ganx
orcie
leb
i-sa
Tvi
s gr
Zel
vadia
n pe
rsp
eqtiv
aSi?
0-8
1610
Seaf
aseT
, Tu ram
den
ad sw
orad
aq
vs be
nefic
iars
gans
azRvr
ul
i res
urse
bi?
ram
den
ad ad
ekva
turia
das
axel
ebul
i res
urse
bi
(sim
Zlav
re,
rao
den
oba
, sp
ecif
ika
d a
.S) wa
rmo
dge
nil
i bi
zne
sisa
Tvi
s?
0-8
99
6
baz
ris
ana
li-
zi
da
mar
-ke
tin
gul
i ge
gma
Seaf
aseT
Tu ram
den
ad ka
rga
d wa
rmo
udge
nia
bene
-fic
iars
Tav
isi
poduqt
is/m
oms
axureo
bis
gasa
Reb
is
gzeb
i? a
qvs
Tu a
ra
mas
gake
Teb
ul
i ba
zris
ana
li-
zi?
ram
den
ad k
arga
d a
ris
war
modge
nil
i pr
oduqt
i,
sabo
loo mo
mxma
reb
eli, rel
iazac
iis
proces
i da
bazar
ze
arse
bul
i ten
den
cie
bi?
Sees
abam
eba
Tu a
ra
bene
fic
iaris
war
modge
na b
azris
rea
loba
s.
0-10
2112
Seaf
aseT
ram
den
ad ka
rga
d ar
is wa
rmo
ebul
i pr
o-
duqc
iis/
servi
sis
fas
i da
ram
den
ad k
onk
uren
tul
ia.
Tvi
TRir
ebul
ebis
gan
sazRvr
isas
ram
den
ad r
eal
uri
daS
vebe
bia
gamo
yene
bul
i
0-5
Seaf
aseT
ram
den
ad ar
is ma
rke
tin
gul
i ge
gma
re-
alis
turi, gr
Zel
vadia
ni da
iTva
lis
wine
bs ba
zris
ris
kebs
.0-
6
7f
inan
sur
i d
ageg
mar
eba
warmo
dge
nil
ia r
eal
isturi
xarjeb
i da
anga
riS
geb-
is p
rin
cip
ebi
0-6
2513
det
alurad
war
moaC
ens
yvel
a xa
rjs
da
Semo
sava
ls
0-6
sworad
ar
is
daa
ngar
iSeb
ul
i dag
egmi
li
moge
ba/
zar
ali, ful
is mo
Zrao
ba da
bal
ansi
. as
eve
gaTv-
lil
ia T
u a
ra
yove
li
produqt
is m
omg
ebia
noba
0-8
pozit
iuri/
saim
edo d
a ef
eqturia
wa
rmo
dge
nil
i fin
ansu
ri
gegm
a0-
5
8md
grad
oba
sworad
aa
nal
izeb
s sa
qmia
noba
sTan
dak
avSi
reb
ul
ris
kebs
(m.
S.
bazris
, mo
marag
ebis
, su
rsa
Tis
uvn
e-bl
obi
s da
garem
osd
acvi
T r
iske
bs)
0-6
2112
iTva
lis
wine
bs
aRni
Snul
i ris
kebi
dan
ga
mosa
val
s/Tav
idan
acil
ebis
Roni
sZie
bebs
(ma
g. d
azRve
va)
0-10
Sesa
fas
eT Tu ram
den
ad aq
vs wa
rmo
dge
nil
bi
zne
ss
gafar
Toeb
is (as
ortim
enti, m
ocul
oba
, ar
eal
i da
a.
S.), a
n sx
va b
izne
sad g
ardas
axvi
s pe
rsp
eqtiv
a? r
am-
den
ad r
eal
uria
ben
efic
iaris
war
modge
na b
izne
sis
Semd
gom
ganv
iTar
ebaz
e?
0-5
100
9
pro
eqt
is
Zir
iTad
miz
-ne
bTan
Tan
x-ve
dr
a
ram
den
i ad
amia
ni iR
ebs
fin
ansu
r sa
rge
bel
s wa
r-
modge
nil
pr
oeq
tid
an?
ram
den
ad ad
ekva
turia
Se
-mo
savl
ebi
gawe
ul
Sr
oma
sTan
(m
ova
leo
bebT
an)
mima
rTeb
aSi?
ar
is
Tu
ara
gaTvl
ebSi
ga
Tva
l-
iswi
nebu
li
bene
fic
iarTa
xel
fas
ebi/
hono
rar
ebi?
ram
den
ad a
dek
vaturia
dak
aveb
ul
pir
Ta
rao
den
oba
ko
nkret
ul
biz
nesT
an m
imar
Teb
aSi?
0-11
217
visi
ini
cir
ebul
ia b
izne
si: Tav
ad b
enef
icia
ris
Tu
sxva
pi
ris
; ka
rga
d ar
is Tu ar
a ga
mokv
eTil
i SS
m pi
ris
rol
i, v
aldeb
ul
eba, p
asuxi
smeg
bloba
?0-
5
SeuZl
ia T
u a
ra
SSm
pirs
awar
moos
aRni
Snul
i sa
qmi-
anoba
, ram
den
ad k
arga
d a
ris
das
abuTeb
ul
i sa
Wiro
adap
tir
ebis
gzeb
i?0-
2
SSm
piri
asrul
ebs
mTel
s sa
qmia
noba
s dam
ouki
de-
blad
Tu m
xol
od n
awil
s da
ram
den
ad k
arga
d a
ris
es
axs
nil
i?0-
2
asax
ul
ia Tu ar
a yv
ela
SSm
piris
mi
er ga
nsax
or-
cie
leb
li
saqm
iano
ba g
egma
Si?
0-2
aRwe
ril
saq
mian
oba
Si r
amden
ad mni
Svne
lova
ni r
ol
i/funq
cia
aki
sria
SSm
pir
s da
ram
den
ad m
niSv
nel
ova
-ni
a es
pir
adad
mis
Tvi
s.
0-2
jam
i18
710
2
komi
tet
is w
evr
is s
axel
i d
a gv
ari:
xel
mowe
ra:
Tar
iRi:
101
danarTi 14
sagranto xelSekrulebis nimuSi
(xelSekrulebis TariRi).
winamdebare sagranto xelSekruleba gaformebulia erTis mxriv (organizaciis dasaxele-
ba), warmodgenili (warmomadgenlis Tanamdeboba da saxeli/gvari) mier, SemdgomSi wodebu-
li rogorc grantis gamcemi da meores mxriv (biznes subieqtis statusi da saxelwodeba)
s/n:......................, warmodgenili (warmomadgenlis Tanamdeboba da saxeli/gvari) mier, Semdgom-
Si wodebuli rogorc grantis mimRebi erTad ki wodebuli rogorc sagranto xelSekrulebis
mxareebi, romlebic Tanxmdebian Semdegze:
1. sagranto xelSekrulebis sagani
1.1 winamdebare sagranto xelSekrulebis sagans warmoadgens grantis gamcemis mier mizno-
brivi grantis gacema grantis mimRebze am ukanasknelis mier warmodgenili da grantis
gamcemis mier damtkicebuli biznes gegmis, SemdgomSi wodebuli rogorc proeqti, gan-
saxorcieleblad.
1.2 biznes gegma, anu igive proeqti danarTis saxiT Tan axlavs sagranto xelSekrulebas da
warmoadgens mis ganuyofel nawils. am sagranto xelSekrulebaze xelis moweriT grantis
mimRebi kisrulobs valdebulebas jerovnad da srulfasovnad Seasrulos am sagranto
xelSekrulebaSi da mis danarTSi _ proeqtSi mocemuli pirobebi.
2. sagranto xelSekrulebis moqmedebis vada
2.1 sagranto xelSekrulebis moqmedebis vada aiTvleba mxareebis mier xelmoweris dRidan
da igi ZalaSia 2016 wlis 30 seqtembramde, romlis ganmavlobaSic mxareebma unda Seasru-
lon sagranto xelSekrulebis sagniT gansazRvruli pirobebi.
2.2 im SemTxvevaSi, Tu am sagranto xelSekrulebis 2.1 punqtiT gansazRvruli vadis gasvli-
sas ar iqna Sesrulebuli mxareTa mier nakisri valdebulebebi, sagranto xelSekrulebis
moqmedeba Sewydeba, Tu mxareebis mier sxva ram ar iqna molaparakebuli, rac werilobiT
unda iyos dadasturebuli da CaiTvleba am sagranto xelSekrulebis cvlilebad.
2.3 sagranto xelSekruleba SeiZleba Sewydes Semdegi pirobebis arsebobisas:
a) sagranto xelSekrulebis vadis gasvlisas da mxareTa mier nakisri valdebulebebis
Sesrulebis Semdeg;
b) sagranto xelSekruleba SeiZleba Sewydes vadamde, grantis mimRebis mier nakisri val-
debulebis Seusruleblobis an arajerovnad Sesrulebis SemTxvevaSi, romelic dada-
sturdeba grantis gamcemis mier specialuri aqtis gamocemiT;
g) sagranto xelSekruleba SeiZleba Sewydes vadamde adre, mxareTa urTierTSeTanxmebiT;
d) kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul sxva SemTxvevebSi.
102
3. grantis odenoba da angariSsworeba
3.1 miznobrivi grantis saerTo odenoba gansazRvrulia winamdebare sagranto xelSekrulebis
danarTSi _ proeqtSi mocemuli biujetiT da Seadgens (Tanxa cifrebiT) lars
3.2 grantis gamcemi da grantis mimRebi axorcieleben Sesyidvas proeqtiT gaTvaliswinebuli
Semdegi pirobebiT:
3.2.1 grantis gamcemi moaxdens sagranto xelSekrulebis danarTis _ proeqtis biujetis (da-
finansebis procenti cifrebSi)%-is (Tanxa cifrebiT) laris odenobis Sesyidvebs, xolo
3.2.2 grantis mimRebi uzrunvelyofs xelSekrulebis danarTis _ proeqtis biujetis (Ta-
namonawileobis procenti cifrebSi)%-is (Tanxa cifrebiT) laris odenobis Sesyidvebs,
zemoTxsenebul biujetSi miTiTebuli Tanamonawieobis mixedviT.
4. angariSgeba
4.1 grantis mimRebma unda warudginos grantis gamcems sagranto xelSekrulebis Sesrulebis
finansuri angariSi, romelic unda moicavdes:
a) yvela im xarjs, romelic proeqtis biujetiT aris gaTvaliswinebuli;
b) amasTanave, finansur angariSs Tan unda daerTos mocemuli periodis xarjebis yvela
damadasturebeli sabuTi, romelic realurad esadageba biujetSi asaxul xarjebs. es
moicavs mag: salaros gasavlis orderebi, fasebis SemoTavazebis dasturiT, momsax-
urebis miRebis SemTxvevaSi Sesabamis xelSekruleba da miReba-Cabarebis aqti, aseve
Semosavlis orderebi, romlebic amtkiceben Tanxis miRebas.
5. mxareTa uflebebi da valdebulebebi
5.1 grantis gamcemi valdebulia saWiroebis SemTxvevaSi gauwios Sesabamisi konsultaciebi
da miawodos rekomentaciebi grantis mimRebs sagranto xelSekrulebis interpretire-
basTan da misi danarTiT _ proeqtiT gaTvaliswinebuli gansaxorcielebel RoniSZie-
bebTan dakavSirebiT.
5.2 grantis mimRebi valdebulia moiZios biznes gegmaSi _ proeqtSi miTiTebuli ZiriTadi
saSualebebi (saqoneli/momsaxureba).
5.3 grantis gamcemi valdebulia SuZinos grantis mimRebs danarTSi CamoTvlili ZiriTadi
saSualebebi (saqoneli/momsaxureba), romelic gadaecema mas miReba-Cabarebis aqtis sa-
fuZvelze, droebiTi sargeblobis uflebiT, proeqtis dasrulebamde.
5.4 grantis mimRebi valdebulia mouaros da gaufrTxildes sagranto xelSekrulebis far-
glebSi, droebiT sargeblobaSi gadacemul saqonels da gamoiyenos mxolod am sa-
granto xelSekrulebiT gansazRvruli miznis/ebis misaRwevad da amave xelSekrulebiT
dadgenil vadebSi.
5.5 grantis gamcemi xelSekrulebis vadis ganmavlobaSi inarCunebs sakuTrebis uflebas yve-
la ZiriTad saSualebebze (saqoneli/momsaxureba), romelic SeZenilia grantiT da ga-
daeca grantis mimRebs. Tu raime mizezis gamo grantis mimRebi daarRvevs xelSekrulebis
pirobebs grantis gamcemi itovebs uflebas daibrunos ukan es saSualebebi.
5.6 grantis gamcemi gadascems SeZenil ZiriTad saSualebas (saqoneli/momsaxureba) grantis
103
mimRebs sakuTrebaSi xelSekrulebis vadis gasvlis Semdeg, im SemTxvevaSi Tu Sesyiduli
saSualebebi (saqoneli/momsaxureba) iqneba proeqtis da xelSekrulebis pirobebis mixed-
viT gamoyenebuli.
5.7 grantis gamcemi itovebs uflebas proeqtTan dakavSirebiT ganaxorcielos monitoringis
vizitebi grantis mimRebTan xelSekrulebis vadis ganmavlobaSi.
5.8 grantis mimRebi valdebulia srulad Seasrulos sagranto xelSekrulebis moTxovnebi,
awarmoos proeqtis ganxorcielebasTan dakavSirebuli finansuri aRricxva da warudgi-
nos grantis gamcems Sesrulebuli samuSaoebisa da gaweuli saqmianobebis Sesaxeb zemoTx-
senebuli angariSi.
5.9 grantis gamcemi uflebamosilia grantis mimRebs monitoringis Sedegad, misi Sexed-
ulebisamebr misces rekomendaciebbi, Sesworebebi proeqtis warmatebiT ganxorcielebis
mizniT.
6. monitoringi
6.1 grantis gamcemi uflebamosilia ganaxorcielos sruli da SeuzRudavi meTvalyureo-
ba-monitoringi (3 Tvis, 6 Tvis da 12 Tvis Semdeg) grantis mimRebis saqmianobaze da dar-
Rvevis/ebis aRmoCenis SemTxvevaSi ufleba aqvs moiTxovos am ukanasknelisgan sagranto
xelSekrulebis pirobebis dacva da darRvevebis droulad gamosworeba.
6.2 grantis gamcemi uflebamosilia grantis mimRebis mier am xelSekrulebis pirobebis
daucvelobis SemTxvevaSi, moTxovos gadacemuli saqonlisa/momsaxurebis dabruneba an/
da misi safasuris sruli an nawilobrivi anazRaureba.
7. xelSekrulebis ena
7.1 xelSekruleba Sedgenilia da gaformebulia qarTul enaze.
8. gadaulaxavi garemoebebi _ forsmaJori
8.1 mxareebi Tavisufldebian pasuxismgeblobisagan valdebulebebis mTliani an nawilobrivi
SeusruleblobisaTvis, Tuki es gamowveuli iyo dauZleveli ZaliT _ forsmaJoriT,
kerZod: stiqiuri movlenebis, xanZris, wyaldidobis, miwisZvris, saomari moqmedebebis,
saqarTvelos mTavrobis centraluri da/an adgilobrivi mmarTveli organoebis gad-
awyvetilebiT, Tu am gadawyvetilebam uaryofiTi gavlena moaxdina winamdebare sa-
granto xelSekrulebis pirobebis Sesrulebaze, an sxva gadaulaxavi-gauTvaliswinebeli
garemoebaTa gamo.
8.2 mxarem romlisTvisac SeuZlebeli Seiqmna forsmaJoruli garemoebis dadgomis gamo sa-
granto xelSekrulebis pirobebis Sesruleba, dauyovnebliv (gonivrul vadaSi) unda ac-
nobos am garemoebis dadgomis Sesaxeb meore mxares.
8.3 SetyobinebaSi miTiTebuli faqtebi unda dadasturdes oficialuri organos/ebis
mier, xolo dadastureba saWiro aRar aris Tu aRniSnuli faqti aris sayovelTaod
aRiarebuli.
104
9. davis gadawyveta
9.1 winamdebare sagranto xelSekrulebidan gamomdinare yvela dava Tu uTanxmoeba gad-
awydeba mxareTa urTierTSeTanxmebiT. xolo im SemTxvevaSi Tuki ver moxerxda urTierT-
SeTanxmeba, igi gadawydeba sasamarTlos mier moqmedi kanonmdeblobis Sesabamisad.
10. daskvniTi debulebebi
10.1 winamdebare sagranto xelSekrulebis mxareebi xelmoweriT adastureben TavianT keTil
nebas Tavisufal saxelSekrulebo urTierTobaSi Sevidnen erTmaneTTan, raTa ganaxor-
cielon sakuTari miznebi da amocanebi.
10.2 am sagranto xelSekrulebasTan dakavSirebuli nebismieri cvlileba da/an damateba
ZalaSi Sedis Tu igi xelmowerili da SeTanxmebulia mxareebs Soris. aseve, Setyobineba
nebismieri cvlilebis Sesaxeb unda ganaxorcielon werilobiT. Sesabamisad am sagranto
xelSekrulebasTan dakavSirebuli yvela zepiri SeTanxmeba an Setyobineba iuridiuli
Zalis armqonea.
10.4 am sagranto xelSekrulebis romelime muxlis gauqmeba avtomaturad ar gamoiwvevs
mTliani xelSekrulebis Sewyvetas.
mxareTa rekvizitebi:
grantis gamcemi grantis mimRebi
organizaciis dasaxeleba biznes subieqtis dasaxeleba
s/n: ............ s/n: ...........................
xelmomweris Tanamdeboba xelmomweris Tanamdeboba
------------------------------------ ------------------------------------
saxeli/gvari saxeli/gvari
105
danarTi 15
`saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da
mewarmeobis xelSewyobis mizniT~ _ `LIFE Georgia~donori: evrokavSiri
ganmaxorcielebeli organizaciebi: RDFG, ATINATI.
xelsawyoebis nakrebis mimRebTa aplikacia
Sevsebis TariRi: piradi nomeri
saxeli/gvariaplikaciis registraci-is nomeri
misamarTi telefonis nomeri
adgilobrivi ki ☐ ara ☐ devnili
ki ☐ ara ☐SSmp ki ☐ ara ☐ socialurad daucveli ki ☐ ara ☐
martoxela deda/mama ki ☐ ara ☐ mravalSviliani ojaxi ki ☐ ara ☐
marCenaldakarguli ki ☐ ara ☐ sxva gTxovT miuTiToT
profesia: asaki
gaqvT Tu ara samuSao gamocdileba
ki ☐
ara ☐
daakonkreteT Tqveni saqmianobis sfero, an romel sferoSi apire-bT muSaobis dawyebas
mokled aRwereT Tqveni saqmianoba, an ra saqmiano-bis dawyebas apirebT
106
ra raodenobis Tanxas iRe-bT Semosavlis saxiT amJam-ad, Tqveni saqmianobidan (im SemTxvevaSi Tu eweviT moTxovnil saqmianobas)
ra saxis xelsawyoebis na-krebis miReba gsurT?
gTxovT detalurad mog-vawodoT informacia Tu rogor gaumjobesdeba Tqveni saqmianoba da Sesa-bamisad ra TanxiT gaizrde-ba Tqveni Semosavali xel-sawyoebis nakrebis miRebis Semdeg?
aRwereT Tu sad apirebT biznes ideis ganxorciel-ebas
damatebiTi informacia (ar aris savaldebulo)
107
danarTi 16
`saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da
mewarmeobis xelSewyobis mizniT~ _ `LIFE Georgia~
xelsawyoebis nakrebis mimRebTa aplikaciiebis Sefasebis formabeneficiaris saxeli/gvari
piradi nomeri Casaxleba
biznes-mi-marTuleba
2. saqmianobis (an ra saqmianobis dawyebasac apirebT) Sesabamisi samuSao gamocdileba
Sefasebis dros gaiTvaliswineT Tu ramdenad mzad (gaaCnia Sesabamisi unar-Cvevebi) aris beneficiari aRniSnuli saqmianobis gansaxorcieleblad
SeniSvnebi/komentarebi
sakiTxi fasdeba 0-5 quliT 5
3. saqmianobis aRwera, an ra saqmianobis dawyebas apirebs
SeafaseT Tu ramdenad kargad warmoudgenia beneficiars is saqmianoba, romelsac anxorcielebs an ganxorcielebas apirebs? ramdenad Seesabameba beneficiaris war-modgena proeqtis moTxovnebs?
SeniSvnebi/komentarebi
sakiTxi fasdeba 0-10 quliT 10
4. ra raodenobis Tanxas iRebs Semosavlis saxiT amJamad saqmianobidan (im SemTxvevaSi Tu eweva raime saqmianobas)
SeafaseT, Tu ramdenad realuria beneficiaris saqmianobidan gamomdinare mis mier miTiTebuli Semosavali
SeniSvnebi/komentarebi
sakiTxi fasdeba 0-10 quliT 10
5. ra xelsawyoebis kompleqtis miiReba surs?
SeafaseT, beneficiaris mier moTxovnili xelsawyo/xelsawyoebis kompleqti. ramde-nad Seesabameba mis mier miTiTebul saqmianobas ukve arsebuli saqmianobis SemTx-vevaSi ramdenad gazrdis igi misi saqmianobis rentabelobas an saqmianobis dawyebis SemTxvevaSi ramdenad aucilebeli da mizanSewonilia miTiTebuli xelsawyo/xel-sawyoebis kompleqtis SeZena
SeniSvnebi/komentarebi
sakiTxi fasdeba 0-5 quliT 5
6. SeafaseT mowodebuli informacia Tu rogor gaumjobesdeba beneficiaris saqmianoba da Sesa-bamisad, ra TanxiT gaizrdeba misi Semosavali xelsawyoebis kompleqtis miRebis Semdeg?
SeafaseT, Tu ramdenad realuria beneficiaris saqmianobidan gamomdinare mis mier miTiTebuli ekonomikuri gaTvlebi
SeniSvnebi/komentarebi
sakiTxi fasdeba 0-10 quliT 10
7. SeafaseT ratom fiqrobs beneficiari, rom igi aris saukeTeso kandidati, raTa miiRos xelsawyo/xelsawyoebis kompleqti?
SeafaseT beneficiaris mier moyvanili argumentebis konteqstTan Sesabamisoba da damajerebloba
SeniSvnebi/komentarebi
sakiTxi fasdeba 0-10 quliT 10
8. arsebuli resursebi
SeafaseT, ramdenad realuria mowodebuli informacia daa ramdenadaa dakavSire-buli proeqtis moTxovnebTan
SeniSvnebi/komentarebi
sakiTxi fasdeba 0-5 quliT 5
qulebi sul 55
108
danarTi 17
biznes grantebis mxardaWeris alternatiuli midgomebi
cnobierebis amaRleba da informaciis gavrceleba
ATINATI
dainteresebuli beneficiarebis
registracia trening kursebze
RDFG
beneficiarebis pirveladi SerCeva biznes ideebis konkursis safuZvelze
mewarmeobis da biznesis unarebis 2 da 3 dRiani
treningi. konsultitreba
biznes gegmebis saaplikacio formebis Sevseba mcire da saSualo grantebis da Tool
Kit-ebis misaRebad.
mewarmeobis da biznesis unarebis 3 Tviani treningi.
konsultireba
biznes gegmebis saaplikacio formebis Sevseba mcire
grantebis da Tool Kit-ebis misaRebad.
biznes gegmebis Sefaseba konsorciumis mier dadgenili kriteriumis mixedviT.
savele monitoringi aplikaciaSi gadmocemuli informaciis realobis
dasadgenad. biznes gegmebis prezentacia. saboloo gadawyvetilebis miReba. sagranto
xelSekrulebebis gaformeba
sagranto pirobebis Sesrulebis monitoringi. uwyveti konsultireba
9 789941 093302 >
ISBN 9789941093302
proeqti dafinansebulia
evrokavSiris mier
saarsebo wyaroebis mxardaWera saqarTveloSi iZulebiT
gadaadgilebuli da adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebisa da
mewarmeobis xelSewyobis mizniT _ Life Georgia
biznes grantebis mxardamWeri
meqanizmebis meTodologiuri
saxelmZRvanelo
Top Related