Beter presteren door Gezond Leren
Atto Harstaoprichter & bestuurder Stichting Living Daylightsdirecteur Aldus bouwinnovatievoorzitter Booostingprogrammadirecteur Bouwen met Groen en Glas
Stichting Living Daylights
Opbouw presentatie› Daglicht - de basis
› Belang van daglicht
› Kwaliteiten van daglicht
› Effect op prestaties
› Daglichtambitie
› Gevolgen ontwerp
› De daglicht toets!
DAG - LICHT
Daglicht in de zomer
21 juni16 uur en 35 minuten natuurlijk licht
Daglicht in de winter
21 december7 uur en 45 minuten natuurlijk licht
Daglicht = dynamisch
› Ritme (dag, seizoenen)
› Variabele intensiteit en kleur
› Afhankelijk van het weer
› Richting van het licht
Daglicht & Zonlicht
Essentieel voor leven op aarde
Evolutie: van buiten naar binnen
Van noodzaak tot kwaad
Duurzame bron licht & warmte
1 uur zonnestraling
= 1 jaar wereldenergiebehoefte
GEZONDHEID
Daglicht & Gezondheid
Vitamine D productie(door UVB-straling op huid)
Hormonen productie(door zichtbaar licht op oog)
Daglicht
Te weinig daglicht?
›Ontregelde biologische klok›Depressie ›Verstoord slaap-waak ritme›Slechte concentratie›Verstoorde eetlust›SAD ›Slechte botten›Verminderde energie›Kanker
Daglicht & Gezondheid
› Visuele behoefte aan licht
› Biologische behoefte aan licht
› Biologische behoefte vereist hoge lichtniveaus direct op het oogongeveer 60 minuten buiten zijn
Spectrale ooggevoeligheidSpectrale biologische actiekromme in blauw / Visuele ooggevoeligheidskromme in rood
Voldoende duisternisis net zo belangrijkals voldoende daglicht
Belang van daglicht
Achitectuur›vorm
›compositie
›stijl
Economisch›installaties
›energie
›milieu
Individueel welzijn›visueel
›activiteit
›sociaal
›gezondheid
›veiligheid
›stemming
›comfort
• Ruimtelijk accent ervaring van architectuur sturen
• Functionaliteit onze omgeving kunnen zien
• Gezondheid stimulans voor de gezondheid
• Duurzaamheid bron van licht en warmte
• Welzijn/Comfort aangename kwaliteit en bevordert prestaties
Breed spectrum aan kwaliteiten
energy saving
learning performance
experience outside
dynamic
comfort
health
source of heat
colour
transparency
approachable
atmosphere
consoling
bond with nature
centre
blur transitions
lightness
plants growspatial
value of property
orientation
mysticismcharacter
public safety
Laat je inspireren door de mogelijkheden van daglicht!
Daglicht maakt gebouwen levendvitaliserend!
EFFECTEN
Gezondheid
› Leerlingen hebben 9x minder gaatjes› Kinderen groeien gemiddeld 2,1cm meer gedurende
2 jaar› Reden is meer vitamine D door daglicht
(Hathaway, 1992)
Rustgevend
› Kinderen met ADHD hebben minder agressieveuitbarstingen in klaslokaal met daglicht/full spectum licht(Ott, 1973)
› Met dynamisch kunstlicht in stand ‘rustig’ zijn kinderenna 7,5 minuut tot 66% rustiger dan in klas met normaalkunstlicht (Barkmann et al, 2008)
Aanwezigheid
› Kinderen en leerkrachten in klaslokaal met daglicht offull spectrum kunstlichtlicht zijn 3,2 - 3,8 dagen per jaarmeer aanwezig dan in lokaal met kunstlicht(Hathaway et al 1992)
Prestatie
› 3 scholen presteerden over periode van 4 jaar 3% beterdan landelijk gemiddelde na verhuizing naar school metbeter daglicht.(Nicklas and Bailey, 1997)
Prestatie
› Scholen met meeste daglicht 7-18% beter dan scholenmet minste daglicht (Heschong Mahone Group 1999)
› Kinderen gaan 7-20% sneller vooruit in rekenen en7-25% in lezen in scholen met meeste daglicht (2001)
› Duidelijk verband tussen prestatie en ramen, uitzicht,verblinding en zonlicht. Maar konden eerdere cijfers nietreproduceren. (2003)
Prestatie
Standpunt Heschong Mahone Group:› Fysieke omgeving is ‘just as likely’ om prestatie te
beïnvloeden als bijv. leraarkwaliteit, faciliteiten ofaanwezigheid.
› Invloed op vooruitgang; kind : klaslokaal = 100 : 1› Maar dat lokaal kun je tenminste beïnvloeden!
Prestatie & Kunstlicht
Ook kunstlicht behaalt veelbelovende resultaten.Studie in Hamburg met systeem van Philips:› Concentratie: 28% meer verbeterd t.o.v. controleklas› Tekstbegrip niet significant› Leessnelheid: 30% meer verbeterd› Gegevens betrouwbaar maar te kleine steekproef voor
algemene conclusies
Negatieve effecten
› Verblinding: Leerlingen worden sneller vermoeid(Muyldermans en Sarens, 2004)
Negatieve effecten daglicht
› Oververhitting
AMBITIE
Daglichtambitie
› Ambitie wordt door opdrachtgever vastgesteld
Een energieneutrale school
Een stimulerende leeromgeving
Een educatieve duurzame school
DaglichtautonomieHet binnen zo veel, zo lang en zo goed mogelijk benutten van het buitenaanwezige daglicht als verlichtingsbron
‘In een primaire gebruiksruimte moet tussen 09.00 en 18.00 uur gedurende70% van de tijd met zuiver en alleen daglicht gewerkt of geleefd kunnenworden.’
Kunstlicht is ook onderdeel van daglichtautonomie
Formuleer een (dag)lichtstrategie
› Ruimtelijk accent
› Functionaliteit
› Gezondheid
› Duurzaamheid
› Welzijn/Comfort
Formuleer een (dag)lichtstrategie
› Hoeveelheid licht op schoolbankje› Voorkomen verblinding› Privacy› Lichtverdeling› Voorkomen oververhitting› Dynamiek van licht› Activeren hormoonproductie› Spectrale samenstelling licht› Doelgroepspecifiek: leeftijd
› Daglichtautonomie› Direct zonlicht› Uitzicht› Vermijd eentonigheid› Regelbaarheid› Gebruikersgedrag› Integratie dag- en kunstlicht› Benutten zonnewarmte› Betrekken beheerders
ONTWERP
Daglichtworp
Zon- en lichtregeling
Licht Uitzicht
Warmte
Daglicht & Kunstlicht› Daglicht is variabel (intensiteit, kleur en weersgesteldheid)
› De richting van daglicht (zonnestand)
› Daglicht heeft een volledig spectrum
› Daglicht flikkert niet, het vloeit constant
Kunstlicht is noodzakelijk, maar altijd slechts een aanvulling
Daglicht & Kunstlicht› Daglicht is variabel (intensiteit, kleur en weersgesteldheid)
› De richting van daglicht (zonnestand)
› Daglicht heeft een volledig spectrum
› Daglicht flikkert niet, het vloeit constant
Kunstlicht is noodzakelijk, maar altijd slechts een aanvulling
SchoolVision
BDP: Bridge Academy in Londen
Of
Kingsmead van White Design
white design - kingsmead primary school
leerprestatie energiebesparing sfeer
De bestaande voorraadCa. 10.000 scholen waarbij het overgrote deel ouder isdan 30 tot 35 jaar. Per jaar worden ca. 150 nieuwescholen gerealiseerd.Verreweg de meeste van deze scholen bestaan uit èènbouwlaag.Daglichtvoorzieningen via het dak zijn dus relatiefeenvoudig aan te brengen.
De bestaande voorraadCa. 10.000 scholen waarbij het overgrote deel ouder isdan 30 tot 35 jaar. Per jaar worden ca. 150 nieuwescholen gerealiseerd.Verreweg de meeste van deze scholen bestaan uit èènbouwlaag.Daglichtvoorzieningen via het dak zijn dus relatiefeenvoudig aan te brengen.
BDP: Bridge Academy in Londen
Of
Kingsmead van White Design
leerprestatie energiebesparing sfeer
white design - kingsmead primary school
OntwerpGroene Longen in de Klas
Onderzoeksproject bgg/ Mede mogelijk gemaakt door Rabobank
BDP: Bridge Academy in Londen
Of
Kingsmead van White Design
educatief buiten naar binnen vertrouwde sfeer
centraal punt grensvervaging luchtigheid
dp6 architectuurstudio - gezondheidscentrum het noorderdok
de zwarte hond - obs de vlinder
transparantie beleving buiten energiebesparing
de zwarte hond - obs de vlinder
transparantie beleving buiten energiebesparing
TOETS
VRAAG 1
Wat verstaan we onder daglichtautonomie?
A. Daglicht is de enige verlichtingsbronB. Daglicht als primaire verlichtingsbron maximaal uitnuttenC. Daglicht en Kunstlicht samen 100% verlichting
VRAAG 2
Hoeveel uur daglicht is er op de langste dag van het jaar?
A. 16 uur en 35 minB. 17 uur en 55 minC. 18 uur en 25 min
VRAAG 3
Wat is onze minimale biologische behoefte aan daglicht (in min perdag)
A. 40 min.B. 50 min.C. 60 min.
VRAAG 4
Wat is de minimaal benodigde visuele en de biologischehoeveelheid daglicht voor een leestaak en de gezondheid?
A. 300 en 1200B. 150 en 750C. 500 en 6000
VRAAG 5
Wanneer is de openluchtschool van Duiker gebouwd ?
A. 1905B. 1928C. 1945
VRAAG 6
Hoeveel % presteren scholen met het meeste daglicht beter dan methet minste ?
A. 5 – 8%B. 6 – 12%C. 7 – 18%
ANTWOORDEN
VRAAG 1
Wat verstaan we onder daglichtautonomie?
A. Daglicht is de enige verlichtingsbronB. Daglicht als primaire verlichtingsbron maximaal uitnuttenC. Daglicht en Kunstlicht samen 100% verlichting
VRAAG 2
Hoeveel uur daglicht is er op de langste dag van het jaar?
A. 16 uur en 35 minB. 17 uur en 55 minC. 18 uur en 25 min
VRAAG 3
Wat is onze minimale biologische behoefte aan daglicht (in min perdag)
A. 40 min.B. 50 min.C. 60 min.
VRAAG 4
Wat is de minimaal benodigde visuele en de biologischehoeveelheid daglicht voor een leestaak en de gezondheid?
A. 300 en 1200B. 150 en 750C. 500 en 6000
VRAAG 5
Wanneer is de openluchtschool van Duiker gebouwd ?
A. 1905B. 1928C. 1945
VRAAG 6
Hoeveel % presteren scholen met het meeste daglicht beter dan methet minste ?
A. 5 – 8%B. 6 – 12%C. 7 – 18%
Wie is het licht van de klas?
Stichting Living Daylights
tezuka architects - fuji kindergarten
transparantie natuurbeleving sfeer
tezuka architects - fuji kindergarten
transparantie natuurbeleving sfeer
tezuka architects - fuji kindergarten
transparantie natuurbeleving sfeer
Top Related