Découvrez nos promotions !
de meeste van
onze 220 Spar winkels
op zondag open zijn.
Wist je dat...
Je kan ze vinden op www.sparretail.be
5ELNGFR*cadeic+[D\R
©kv
27
Middenklassesmelt wegOp de arbeidsmarkt groeit het aandeel van hoog enlaagbetaalde banen. De traditionele middenklasse kwijnt weg.
V A N O N Z E R E D A C T E U R
RUBEN MOOIJMANBRUSSEL | De arbeidsmarkt is
aan het polariseren. Laagbetaaldebanen en jobs aan de bovenkantvan de markt worden belangrijker, terwijl het aandeel van arbeidsplaatsen met een doorsneesalarisniveau afneemt.Dat schrijven de onderzoekersMaarten Goos (KU Leuven), AnnaSalomons (Universiteit Utrecht)en Alan Manning (London Schoolof Economics) in het toonaangevende tijdschrift American Economic Review. In België boette hetaandeel van het middensegmentop de arbeidsmarkt tussen 1993en 2010 met 12 procentpunt aan
belang in. De onderkant won 3procentpunt aan belang, de bovenkant 9 procentpunt. Het verschijnsel doet zich in heel Europavoor, maar op Ierland na is de achteruitgang van het middensegment in België het sterkst. De teloorgang van de Belgische autoindustrie is er een bewijs van.De oorzaak van het verschijnsel isde invloed van de technologie. ‘Lang werd gedacht dat daardoor vooral de laagstbetaalde jobsin gevaar zouden komen, maardat is niet zo’, legt Salomons uit.‘Vooral het routinematige werk inde industrie of op kantoren is gevoelig voor technologische ontwikkelingen zoals automatise
©ap
ring. Voor schoonmaken, op baby’s passen of opdienen in een restaurant geldt dat veel minder’.De polarisering van de arbeidsmarkt brengt een risico op meerongelijkheid met zich mee, bevestigt ze. ‘Al zullen de gevolgen daarvan in landen met een sterke welvaartsstaat minder groot zijn danin bijvoorbeeld de Verenigde Staten’.BLZ. 12 Een jaarloon in tweedagen.
Obamaheeft eindelijk een ISplan
19
PascaleNaessens
veegt de vloermet de stoemp
saucisse
D10D11
Pesticiden verstorenhormonen van adolescenten
11
BELGIË KRIJGTGEEN
CADEAUSVAN JUNCKER
MarianneThyssen moet
functie zelf topmaken
©bl
g
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 2014DAGBLAD / EDITIE VLAAMSBRABANT 91STE JAARGANG, NR.211 WWW.STANDAARD.BEBELGIE € 1,40 NEDERLAND €2,10 LUXEMBURG €2,00
12 POLITIEK DE STANDAARDDONDERDAG 11 SEPTEMBER 2014
maakt ten opzichte van het buitenland. Maar hij voegt er meteenaan toe dat er recentelijk wel sprake is van matiging aan de top, mede onder invloed van een plafondvoor salarissen bij overheidsbedrijven. ‘In België is de loonspanning zeker niet excessief. Je kanlang discussiëren over hoe grootdie spanning moet zijn, maar mijnindruk is dat de toestand hier nietongezond is. Een faire spanningmoet er zijn’.Janssens zegt dat de spanning tussen verschillende functieniveausnog wel wat mag toenemen. ‘Hetverschil tussen een hulpboekhouder en een chefboekhouder is inBelgië vrij klein. Daardoor is de financiële aanmoediging om je verder te bekwamen tamelijk gering. Die spanning mag best watgroter worden’.België bevindt zich wat betreft deloonspanning tussen top en basisin de middenmoot. Maar achter degemiddelden gaan wel grote verschillen schuil. De multinationalAB InBev tekende in zowel 2003als 2013 voor een brede loonkloof. In 2013 verdiende een lid
meerderheid. In de Verenigde Staten verdiende de gemiddelde ceo774 keer het salaris van de minstbetaalde werknemer, zo berekende de vakbond AFLCIO eerder ditjaar. In Nederland zou de verhouding tussen de best betaalde managers en het minimumloon tussen 2007 en 2011 gezakt zijn vanongeveer 90 naar ongeveer 50.Het is moeilijk om te bepalen wateen gezonde verhouding is, zegtprofessor Xavier Baeten van deVlerick Business School. ‘Dat issterk afhankelijk van de sector. Inmeer kapitaalsintensieve sectoren, zoals IT, zullen de gemiddeldesalarissen hoger liggen, waardoorde spanning vermindert. In sectoren met meer laaggeschoolde jobszal de spanning dan weer hogerliggen.’
Faire spanning
Walter Janssens van Hay Group,die bedrijven advies geeft in beloningskwesties, bevestigt dat deloonspanning tussen de top en debasis de afgelopen tien jaar gestegen is in België. De Belgische ceo’shebben een inhaalbeweging ge
V A N O N Z E R E D A C T E U R
RUBEN MOOIJMANBRUSSEL | In 2003 moest ie
mand met het minimumloon36 jaar werken om het jaarloonvan een manager te evenaren. Inde tien daaropvolgende jaren stegen de toplonen sneller dan de minimumlonen. Vorig jaar verdiende een gemiddeld lid van het management 40 keer het wettelijkeminimumloon. De kloof is in eendecennium dus 11 procent bredergeworden. Vorig jaar nam een gemiddelde ceo zelfs 86 keer het minimumloon mee naar huis, zoblijkt uit de jaarrapporten van eenstaal van beursgenoteerde ondernemingen.Dat lijkt een forse kloof, maar ininternationaal opzicht is de loonspanning vrij bescheiden. In Zwitserland, waar vorig jaar een referendum werd gehouden over eenwettelijke beperking van de klooftussen de top en de basis, bedroeghet ceoloon bij de grootste bedrijven 172 keer dat van een poetsvrouw. Het referendum steldevoor om dat te beperken tot eenfactor 12, maar het haalde geen
ONGELIJKHEID IN BELGIE (4)
Ongelijkheid is na het grensverleggende boek ‘Kapitaal in de 21ste eeuw’ van de Fransman ThomasPiketty het meest spraakmakende sociaaleconomische thema van dit moment. Ook in ons land. Hoe
ongelijk is België eigenlijk? Hoe ver liggen de inkomens uit elkaar? Hoe herverdelend werkt onsbelastingstelsel? Biedt ons onderwijs iedereen gelijke kansen? Groeit de kloof, of krimpt zij? De
Standaard zoekt het een week lang uit aan de hand van nooit eerder gepubliceerd statistisch materiaal.
Een jaarloon intwee dagen
De spanning tussen het loon van de bedrijfstop en de minst betaalde
werknemers is de afgelopen tien jaar breder geworden in België.
‘IN BELGIË IS DELOONSPANNING
ZEKER NIETEXCESSIEF’
WALTER JANSSENSHay Group
Weinig betaaldGemiddeld betaaldGoed betaald
Verloning
MIDDENKLASSEJOBS VERDWIJNENJobvolume volgens verloning, evolutie tussen 1993 en 2010
DS-infografiek
+3%+9%
+2%+5,6% +2,4% +4,3%
DUITSLANDNEDERLANDBELGIË-12%
-7,6% -6,7%
IN DE VSVERDIENDE DE
GEMIDDELDE CEO774 KEER HET
SALARIS VAN DEMINST BETAALDE
WERKNEMER
van het topmanagement 71 keerhet minimumloon, en ceo CarlosBrito zelfs 206 keer. Brito deed erdus minder dan twee dagen overom een bedrag te verdienen waareen minimumloontrekker eenjaar voor moest werken.
Internationale dimensie
Dat is wel verklaarbaar, want ditbedrijf – verreweg het grootste opde Brusselse beurs – speelt eigenlijk in een andere competitie dande rest van het beursgenoteerdepeloton. De verloning van de bedrijfstop is navenant. ‘Bij dergelijke grote bedrijven, waar de mediagraag naar kijken, hebben de salarisniveaus een internationale dimensie. En die ligt meestal eenstuk hoger’, zegt Baeten.De laagste loonspanning vindenwe bij de meer bescheiden beursgenoteerde ondernemingen, dievaak nog het karakter hebben vaneen familiebedrijf. De afstand tussen top en werkvloer is er letterlijk klein en dat wordt weerspiegeld in de manier waarop beidecategorieën beloond worden voorhun werk.
DE STANDAARDDONDERDAG 11 SEPTEMBER 2014 POLITIEK 13
© Rhonald Blommestijn
BRUSSEL | Door technologische ontwikkelingen, zoals de automatisering, neemt de proportie van modale arbeidsplaatsen af, tenvoordele van laag en hoogbetaalde jobs (grafiek links). ‘Dat leidt tot belangrijke verschuivingen op de arbeidsmarkt’, zegt onderzoekster Anna Salomons van de UniversiteitUtrecht, die daarover onlangs samen mettwee collega’s een onderzoek publiceerde.‘Technologie zorgt op lange termijn voorgroei, en daar worden we allemaal betervan. Maar op korte tot middellange termijnworden sommige groepen harder getroffendan andere. Vooral in een periode van economische crisis kan dat tot arbeidsdestructie leiden, bijvoorbeeld in de autoassemblage.’Voor een goed begrip: het onderzoek van Salomons gaat niet over de hoogte van de lonen,en evenmin over het absolute aantal banen. Wel over de proportie van de verschillende soorten werk in de totale economie. Automatisering zorgt ervoor dat bijvoorbeeld kantoorwerk en industriële jobs afnemen. Daardoor worden vooral hoogbetaalde banen relatief belangrijker, maar laagbetaaldeook. Dienstverlenende functies in de horeca ofde zorg zijn immers niet makkelijk te automatiseren.Overheden kunnen op die trend inspelen viaonder meer scholing, zegt Salomons. ‘Wiegoed opgeleid is, zal makkelijker kunnen overstappen naar een baan waar nog wel groei inzit. Technologie zorgt ervoor dat de vraag naarhoger opgeleid personeel toeneemt.’ Ook eenvangnet voor wie uit de boot valt, is volgenshaar belangrijk. ‘Het is een proces met winnaars en verliezers. Maar wie goed opgeleid isen flexibel, kan zich aanpassen’.Het proces van arbeidspolarisatie is gelinktmet de theorie van de Fransman Thomas Piketty, die stelt dat de kapitaalsaanwas op lange termijn groter is dan de economische groei.‘Sommige vormen van technologie lijken deproductiefactor kapitaal ten goede te komen,andere de factor arbeid’, zegt Salomons. (rmg)
Meerongelijkheiddoorpolarisering
‘Wie goed opgeleid is,kan overstappen naar eenbaan met wel nog groei’ANNA SALOMONSOnderzoekster Universiteit Utrecht
Top Related