1
1. Aanleiding en doelstelling verkeersonderzoek A15
1.1 Aanleiding: Hoge filedruk, BO MIRT, Goederencorridor Oost
1.2 Doel: onderbouwing knelpunten en oplossingsrichtingen
2. Proces: van data naar knelpunten naar oplossingsrichtingen
2.1 Processtappen
2.2 Vastgesteld afwegingskader
2.3 Vastgestelde 9 prioritaire knelpunten
3. Kansrijke oplossingsrichtingen
3.1 Korte termijn maatregelen
3.2 Lange termijn maatregelen
Bijlage 1: Kansrijke corridorbrede oplossingsrichtingen
2
1.1 Aanleiding: hoge filedruk op de A15
Aanleiding van het verkeersonderzoek naar de A15 is onder andere de hoge filedruk die
op de A15 wordt ervaren. De A15 komt geregeld voor in de fileberichten en de file top 50
lijstjes, waaronder die van Rijkswaterstaat en de Economische Wegwijzer van TNO/TLN.
File top 50
Rijkswaterstaat publiceert halfjaarlijks een lijst met de zwaarste files op het hoofdwegennet
van Nederland. Deze lijst wordt samengesteld op basis van de filezwaarte: de filelengte in
kilometers maal het aantal minuten dat de file er staat. De A15 komt in de meest recente
top 50 (o.b.v. gegevens van mei 2016 t/m april 2017) 3 keer voor met drie knelpuntlocaties
op het traject tussen Sliedrecht-West en Gorinchem.
Economische schade goederenvervoer
Ook wordt jaarlijks een lijst gepubliceerd door TLN/TNO met de duurste files van
Nederland vanuit het oogpunt van vrachtverkeer. Het A15-traject tussen knooppunt
Ridderkerk en knooppunt Gorinchem staat op de 2e plaats in deze lijst met een
schadepost van € 13,2 mln. voor vrachtverkeer.
3
Figuur 1.1: Top 50 file knelpunten tussen mei 2016
en april 2017 (bron: Rijkswaterstaat)
Figuur 1.2: Jaarlijkse rapportage over de economische
schade van files voor vrachtverkeer (bron: TNO/TLN)
NMCA: toenemende filedruk op de A15
Rijkswaterstaat / Ministerie van I&W voert elke 4 jaar een analyse uit naar de
mobiliteitsontwikkeling op de lange termijn. Daarmee worden potentiële
bereikbaarheidsknelpunten inzichtelijk gemaakt. Uit deze analyse blijkt dat het verkeer op
de A15 dusdanig toeneemt dat er nieuwe capaciteitsknelpunten ontstaan.
Het verkeer op de A15 neemt toe doordat ruimtelijke ontwikkelingen, zoals woningbouw en
de ontwikkeling bedrijvigheid, langs de A15-corridor verkeer aantrekken en genereren.
Ruimtelijke keuzes hebben impact op de A15-problematiek.
In de NMCA 2017 wordt een top 50 gepubliceerd met trajecten waar de grootste
economische verlieskosten optreden. De economische verlieskosten zijn bepaald op basis
van de voertuigverliesuren en de motief specifieke reistijdwaardering. In deze top-50
komen een aantal trajecten van de A15 voor:
Sliedrecht-West – knooppunt Gorinchem (re): € 14,6 mln. schade door vertraging1
Arkel – Sliedrecht-West (li): € 12,1 mln. schade door vertraging1
Knooppunt Deil – Ochten/Dodewaard (re): € 11,5 mln. schade door vertraging1
Op andere trajecten van de A15 spelen mogelijk ook capaciteitstekorten in de toekomst,
maar vallen buiten de NMCA top 50.
1Economische schade door vertraging in NMCA scenario 2030-Hoog
4
Figuur 1.3: Top 50 trajecten met hoogste verlieskosten in scenario 2030-Laag
(bron: NMCA 2017)
Figuur 1.4: Top 50 trajecten met hoogste verlieskosten in scenario 2030-Hoog
(bron: NMCA 2017)
MIRT Goederenvervoercorridors
In 2017 is het MIRT onderzoek naar goederencorridors Oost en Zuidoost afgerond. In dit
onderzoek is een brede inventarisatie van mogelijke acties in beeld gebracht met
betrekking tot kansen en belemmeringen voor het optimaliseren van de goederencorridors
Oost en Zuidoost. Een van deze acties betreft een verdiepend verkeersonderzoek naar de
A15 om knelpunten te onderbouwen en te komen tot passende maatregelen.
5
Figuur 1.6: Beschrijving ‘Verkeersonderzoek A15’ in MIRT GoederencorridorsFiguur 1.5: MIRT onderzoek Goederencorridors
Bestuurlijke afspraken: BO MIRT 2017
In het najaar van 2017 zijn in het BO MIRT afspraken gemaakt over het aanpakken van de
file-problematiek op de A15. Deze afspraken luiden als volgt:
Bijdrage van het Rijk wordt verhoogd met € 100 mln. op de reeds beschikbare € 200
mln. Prov. Zuid-Holland draagt € 30 mln. bij.
Start MIRT-verkenning A15 voor zomer 2018 (met in ieder geval NMCA-knelpunt
Gorinchem – Papendrecht)
Scope van MIRT-verkenning wordt bepaald door ‘Verkeersonderzoek A15’
Ook kijken naar korte termijn oplossingen die bijdragen aan doorstroming, veiligheid
en doelstellingen Corridor Oost
Daarnaast zijn de volgende twee moties aangenomen:
Motie 2e kamer (Dijkstra)
Breed kijken naar oplossingen voor knelpunten op gehele corridor
Zoeken naar oplossingen waarvoor geen procedures nodig zijn
Motie 2e kamer (Hoogland & Visser)
Neem A15 Ridderkerk - Gorinchem met prioriteit mee
6
Figuur 1.7: Motie van Remco Dijkstra over de verkenning A15
1.2 Doel: onderbouwing knelpunten en oplossingsrichtingen
Het doel van verkeersonderzoek A15 is de knelpunten op de A15-corridor te onderbouwen
en te komen tot passende oplossingsrichtingen. Het verkeersonderzoek wordt tevens
gebruikt om de scope van de MIRT Verkenning naar de A15 te bepalen.
De scope van het verkeersonderzoek betreft de A15-corridor vanaf Maasvlakte tot aan de
Duitse grens. De A15 loopt niet helemaal door tot aan de Duitse grens. Rond Arnhem sluit
de A15 aan op de Duitse grens via:
de A50 en A12;
of via de A325, N325 en A12.
In de toekomst wordt de A15 vanaf knooppunt Ressen doorgetrokken naar de A12. Naar
verwachting starten in 2019 hiervan de werkzaamheden en wordt tussen 2021-2023 dit
nieuwe stuk snelweg geopend. Daarmee ontstaat een directere verbinding met de Duitse
grens.
Goudappel Coffeng heeft het verkeersonderzoek A15 uitgevoerd. Dit onderzoek bestaat uit
twee fases:
Fase 1: onderbouwing van knelpunten
Fase 2: passende oplossingsrichtingen
Het voorliggende document beschrijft de methode en resultaten van fase 1.
7
Figuur 1.8: scope van verkeersonderzoek A15: van Maasvlakte tot de Duitse grens
1.3 Raakvlakken
Verkeersonderzoek A15 raakt aan eerder uitgevoerde of nog lopende onderzoeken /
programma’s. De inhoud van deze onderzoeken / programma’s is meegenomen in de
uitwerking van verkeersonderzoek A15, zowel in de probleemanalyse als in het opstellen
en beoordelen van oplossingsrichtingen. De volgende onderzoeken / programma’s zijn
hiervoor meegenomen:
MIRT Goederenvervoercorridors Oost en Zuidoost
MIRT Metropoolregio Rotterdam-Den Haag
Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse 2017 (NMCA)
Studie A15 Innovatieve Drechtsteden (RebelGroup en Goudappel Coffeng, 2017)
Netwerkstudie Voorne-Putten / Haven Rotterdam (Goudappel Coffeng, 2016)
Verkeersveiligheidsonderzoek Deil – Ressen (Grontmij, 2014)
Rapportage verkenning knoop 38 (gemeente Overbetuwe & Nijmegen, 2017)
8
2.1 Processtappen
Data-analyse
In december 2017 is verkeersonderzoek gestart met een grondige data-analyse om inzicht
te krijgen in de knelpunten op de A15-corridor. Verschillende databronnen (historische
verkeersgegevens, ongevallengegevens en verkeersprognoses) zijn gebruikt om de
huidige en toekomstige knelpunten te onderbouwen. Het resultaat van deze eerste stap is
een eerste aanzet van de knelpunten en een voorzet voor het afwegingskader om de
knelpunten te prioriteren.
1e brede bijeenkomst met stakeholders
In een eerste brede bijeenkomst op 23 januari 2018 is de aanzet voor de knelpunten en
het afwegingskader voorgelegd aan stakeholders. Op deze bijeenkomst waren
vertegenwoordigers aanwezig van Rijkswaterstaat, Ministerie I&W, Provincie Gelderland,
Provincie Zuid-Holland, de verschillende regio’s langs de A15-corridor en enkele
gemeenten. De knelpunten werden herkend, enkel de verkeersveiligheidsanalyse is licht
bijgesteld. Ten aanzien van de prioritering van de knelpunten zijn de NMCA-knelpunten het
belangrijkste bevonden, aangevuld met de grootste huidige verkeersveiligheid- en
betrouwbaarheidsknelpunten.
Directeurenoverleg
Op 6 februari 2018 zijn 9 prioritaire knelpunten, die volgden uit het afwegingskader,
voorgelegd aan de directeuren. De directeuren hebben het afwegingskader en de 9
knelpunten vastgesteld.
9
Figuur 2.1: tijdsplanning van het proces
10
Figuur 2.2: Verschillende indicatoren meegenomen in het afwegingskader
2e brede bijeenkomst met stakeholders
Na een interne uitwerking van mogelijke oplossingsrichtingen voor de knelpunten, is op 15
maart 2018 een 2e brede bijeenkomst georganiseerd voor stakeholders. Op deze
bijeenkomst zijn de mogelijke oplossingsrichtingen verder aangevuld en aangescherpt.
Hierbij is integraal en multimodaal naar oplossingen gekeken. Het resultaat is een groot en
breed pakket aan korte en lange termijn maatregelen die op het directeurenoverleg van 26
april 2018 worden voorgelegd.
2.2 Vastgesteld afwegingskader
Bij de prioritering ligt allereerst de focus op de NMCA top 50 knelpunten / toekomstige
knelpunten in 2030. Dit zijn de knelpunten op de A15 die resteren ná realisatie van een
aantal grote infrastructurele projecten zoals de Via15, Blankenburgtunnel en verbreding
van de A2. Hierbij is gebruik gemaakt van de hoofdwegenindicator, welke vertraging
uitdrukt in verlieskosten voor het verkeer. De huidige vertraging nemen we niet mee in de
prioritering van de knelpunten, omdat de toekomstige vertraging reeds wordt
meegenomen, en de doorstroming mogelijk veranderd door de grote infra projecten.
Naast doorstroming zijn ook verkeersveiligheid en betrouwbaarheid belangrijke
aandachtspunten, daarom zijn ook de volgende twee indicatoren gebruikt in de prioritering:
Maatschappelijke kosten door ongevallen (ongevallenanalyse over 2012 - 2016)
Kosten door onbetrouwbare reistijden (o.b.v. werkelijk opgetreden files dec’16 - nov’17)
Verdieping: kiemen-analyse
Ter illustratie voor een van de analyses is hiernaast een
afbeelding weergegeven van alle filekiemen die zijn opgetreden
tussen dec 2016 en nov 2017. Elke koplocatie van een file is
geprojecteerd op kaart, met daaraan gekoppeld het aantal
voertuigverliesuren die zijn opgetreden. De kaarten laten de
locaties zijn waardoor de meeste voertuigverliesuren zijn
ontstaan met verschillende oorzaken:
Bovenste kaart laat de totaal opgetreden voertuigverliesuren
zien per kiemlocatie;
Middelste kaart laat de locaties zien met de meeste
voertuigverliesuren door capaciteitstekort;
Onderste kaart laat de locaties zien met de meeste
voertuigverliesuren ten gevolge van ongevallen.
11
Figuur 2.3: Heatmaps van filekiemen op de A15-corridor in de richting Duitse grens
(o.b.v. voertuigverliesuren van files dec 16 – nov 17)
12Figuur 2.4: De knelpunten op de A15-corridor
Verdieping: knelpunten per indicator
In de figuren hiernaast zijn alle knelpunten op
wegvakniveau weergegeven voor de
verschillende indicatoren. Op de kaart zijn de
volgende knelpunten opgenomen:
Toekomstige doorstromingsknelpunten die
meer dan € 2,5 mln aan verlieskosten
veroorzaken (rood en roze);
De huidige top 10 en 20
doorstromingsknelpunten (oranje en geel);
Trajecten met meer dan 200 ongevallen, meer
dan 10 ernstige ongevallen,
of meer dan 2 dodelijk ongevallen
over de periode 2012-2016 (paars);
Trajecten met een zeer onbetrouwbare
reistijden die leiden tot meer dan € 2 mln aan
verlieskosten voor het verkeer en de logistiek
(groentinten).
2.2 Vastgestelde knelpunten
Het afwegingskader resulteert in 9 prioritaire knelpunten. Deze zijn in het
directeurenoverleg van 6 februari 2018 vastgesteld. De knelpunten zijn in figuur
2.5 weergegeven. De 9 prioritaire knelpunten zijn aflopend in de verlieskosten die
er jaarlijks worden opgelopen.
Knelpunt 1: A15 Ridderkerk-Zuid – kp. Gorinchem
Op dit traject worden zowel in de huidige situatie als in de toekomst de grootste
vertragingen ervaren. Dit traject staat in NMCA top 50, en mede door de hoge
filedruk vinden hier ook veel ongevallen plaats. Het wegbeeld is onrustig.
Knelpunt 2: A15 Leerdam – Sliedrecht-West
Dit traject betreft de andere rijrichting van knelpunt 1, en kent tevens hoge
verlieskosten ten gevolge van capaciteitstekorten en ongevallen.
Knelpunt 3: A15 Leerdam – Ochten
In de huidige situatie is nog geen sprake van structurele file op dit traject. Door
ruimtelijke ontwikkelingen neemt het verkeer echter dusdanig toe, waardoor dit
traject in de NMCA top 50 staat in 2030 en 2040. Het traject kent op enkele
locaties een suboptimaal alignement.
Knelpunt 4: A15 Dodewaard – kp. Deil
Ook de andere rijrichting van knelpunt 4 kent in de toekomst structurele
doorstromingsproblemen, waardoor dit traject voor hoge verlieskosten zorgt.
Knelpunt 5: A15 Ruit Rotterdam
De afgelopen jaren is de A15 tussen Maasvlakte en Vaanplein fors uitgebreid.
Echter door de hoge complexiteit van dit traject vinden hier relatief veel
ongevallen plaats, die voor veel vertraging zorgt vanwege het vele verkeer.
Knelpunt 6: A12 kp. Waterberg – kp. Grijsoord
Voor de korte termijn bestaat de A15-corridor ook uit de A12, A50 en A325. Alle
toeleidende rijbanen naar dit traject op de A12 zijn de afgelopen jaren verbreedt,
echter niet dit wegvak. Daardoor wordt hier nu regelmatig file ervaren. Ook na
realisatie van de Via15 blijft de verkeersdruk hier hoog.
Knelpunt 7: N325
Op de N325 staat in de huidige situatie regelmatig file, maar ook vinden hier
relatief veel ongevallen plaats.
Knelpunt 8: A50 kp. Valburg – kp. Grijsoord
Op dit traject zorgen ongevallen voor veel vertraging, hoge maatschappelijke
kosten en verlieskosten door onbetrouwbare reistijden.
Knelpunt 9: A15 Aansluiting Elst
Door ruimtelijke ontwikkelingen neemt het verkeer op deze aansluiting dusdanig
toe dat er in de toekomst fileterugslag is naar de hoofdrijbaan.
13
14
Figuur 2.5: De 9 vastgestelde prioritaire knelpunten op de A15-corridor
Voor ieder knelpunt zijn oplossingsrichtingen uitgewerkt en beoordeeld, een
gedetailleerde uitwerking is te vinden in het bijlageboek fase 2. Iedere maatregel
is beoordeeld als kansrijke of niet-kansrijke maatregel. Alle mogelijk kansrijke
maatregelen zijn hierna benoemd, allereerst de knelpuntgerichte, daarna de
corridorbrede. Per knelpunt wordt aangegeven welke maatregelen mogelijk
kansrijk zijn op korte termijn (0-4 jaar) en lange termijn (>4 jaar). Indien mogelijk
zijn maatregelen uit het bijlageboek samengevoegd.
Voor de knelpunten op de A15 (nr. 1,2,3,4,5 en 9) wordt zowel naar de korte als
lange termijn gekeken. Voor de A50, A325 en A12 alleen naar de korte termijn.
Dit omdat deze knelpunten na realisatie van Via15 (gereed tussen 2021-2024)
niet meer op de A15 corridor liggen, en daarmee buiten de scope van het
onderzoek vallen.
A. Knelpunt 1&2: Ridderkerk- Gorinchem en v.v.
Kansrijke korte termijn maatregelen (18 in totaal)
Weginfrastructuur
A.1: Streep bij taperuitvoering knooppunt Gorinchem toevoegen
A.2: Wegbeeld rustiger maken door verplaatsen vangrail en aanpassen
belijning, o.a. tussen Alblasserdam en Sliedrecht Oost. Of andere locaties
kansrijk zijn wordt nader onderzocht.
Verkeersmanagement
A.3: Snelheid harmoniseren naar 100 km/h tussen Alblasserdam en Gorinchem
A.4: Prestatiegericht bergers tussen Ridderkerk en Gorinchem
A.5. (Proces-)optimalisatie incidentmanagement
A.6: Handhaven snelheidslimiet (tijdelijke controles of trajectcontrole)
A.7: On-trip rij-informatie en geleiding stromen (Netwerkbreed gecoördineerd
verkeersmanagement middels slimme verlichting en gebruik van VRI’s)
Mobiliteitsmanagement
A.8: Inzichtenfabriek ontwikkelen en gebruiken voor meer en completer inzicht
over reis- en rijgedrag op de A15.
A.9: Conversie- en Effectenfabriek Ridderkerk-Gorinchem. Weggebruikers
bevorderen op een andere manier of ander moment te reizen door een breed
pakket aan maatregelen/diensten aan te bieden zoals fietsstimulering,
werkgeversaanpak, bewonersaanpak, mobiliteitsdiensten
A.10: Mobiliteitshubs/mobiliteitsbeleid bij planontwikkeling. Lage
parkeernorm i.c.m. goede ruimtelijke ordening, en het realiseren van
mobiliteitshubs waar alternatieven vervoerwijzen worden aangeboden, en/of hubs
die als transferium dienen om vanuit de auto over te stappen op andere
modaliteiten.
15
Openbaar vervoer
A.11: Vervoer over water uitbreiden. Onderzoek naar kansrijke verbindingen
A.12: Station Hardinxveld-Giessendam aantrekkelijker maken
Voor- en natransport openbaar vervoer
A.13: Last-mile naar bedrijventerreinen in Dordrecht en Gorinchem verbeteren
(collectief bedrijfsvervoer, fietsverbindingen, OV)
A.14: Fietsverbindingen naar stations verbeteren
(Dordrecht, Dordrecht Stadspolders, Dordrecht Baanhoek)
Fiets
A.15: Parallelle fietsroutes A15 verbeteren. Analyse en maatregelpakket. O.a.
kansen bij Dordrecht-Sliedrecht, omgeving Dordrecht, Sliedrecht-Gorinchem.
Opwaarderen kwaliteit fietsroute en toepassen fietsstimuleringsmaatregelen
(groene golf, regensensor, reisinformatie, bewegwijzering, verlichting).
A.16: Deelfietsen op stations uitbreiden, start met onderzoek.
A.17: Brug Zwijndrecht fietsvriendelijker maken met elektrische fietsgoot
Kansrijke lange termijn maatregelen (14 in totaal)
Weginfrastructuur
A.18: Capaciteitsuitbreiding tussen Papendrecht en Gorinchem
A.19: Aanleg spitsstrook tussen Papendrecht en Gorinchem
A.20: Ruimtereservering bij vervanging van viaducten voor wegverbreding
A.21: Samenvoeging (trechter van 3->1 rijstroken) bij oprit Gorinchem oplossen
Openbaar vervoer
A.22: HOV bus tussen Sliedrecht en Rotterdam Kralingse Zoom
A.23: Overstap station Dordrecht tussen MerwedeLingelijn en trein naar
Rotterdam verbeteren
A.24: Partiële spoorverdubbeling MerwedeLingelijn
A.25: Doortrekken MerwedeLingelijn naar Rotterdam
A.26: Nieuw station Gorinchem-West
A.27: Concessiegrens anders vormgeven bij Dordrecht
A.28: Gehele spoorlijn tussen Dordrecht en Elst onder 1 vervoerder (nu 3)
om beter OV-product aan te kunnen bieden (betere aansluitingen)
A.29: Langere treinen of dubbeldekstreinen inzetten op MerwedeLingelijn
16
B. Knelpunt 3&4: Deil – Ochten en v.v.
Kansrijke korte termijn maatregelen (12 in totaal)
Weginfrastructuur
B.1: Korte termijn aanpak wegbeeld viaducten: met relatief kleine
maatregelen kan wegbeeld rond smalle viaducten verbeterd worden. Start met
onderzoek.
B.2: Constructief onderzoek viaduct AR-kanaal voor gebruik huidige fundering
t.b.v. lokale capaciteitsuitbreiding Tiel – Echteld
B.3: Onderzoek verkeersafwikkeling en vormgeving aansluitingen
Gelderland. Nader inzoomen op de verkeersdoorstroming bij de op- en afritten
en gerichte maatregelen uitwerken.
Verkeersmanagement
B.4: Meer verkeersdata en inzichten inwinnen voor dit traject en daaraan
gekoppelde gerichte verkeersmanagementmaatregelen
B.5: Snelheid harmoniseren naar 100 km/h bij passage Tiel vanwege de
wegvernauwing en de vele ongevallen
B.6: File-/reistijdinformatie middels DRIPS rond Tiel
B.7: Belevingsonderzoek op dit traject met passende maatregelen: met als doel
alertheid van de bestuurder vergroten
Mobiliteitsmanagement
B.8: Conversie- en Effectenfabriek Deil - Ochten. Weggebruikers bevorderen
op een andere manier of ander moment te reizen door een breed pakket aan
maatregelen/diensten aan te bieden zoals fietsstimulering, werkgeversaanpak,
bewonersaanpak, mobiliteitsdiensten
Openbaar vervoer
B.9: Geldermalsen als OV-HUB, wat inhoudt: betere wachtvoorzieningen,
goede fietsverbindingen en stallingsvoorzieningen
B.10: Elst als OV-HUB
B.11: Promoten busverbinding tussen Kesteren en Rhenen (richting Utrecht)
Voor- en natransport openbaar vervoer
B.12: Fietsverbindingen naar station Tiel en Geldermalsen verbeteren,
analyse en maatregelenpakket
B.13: Last-mile naar bedrijventerreinen in Tiel verbeteren (collectief
bedrijfsvervoer, fietsverbindingen, OV)
Fiets
B.14: Parallelle fietsroutes A15 verbeteren. Analyse en maatregelpakket. O.a.
kansen in omgeving Tiel: fietsbrug AR-kanaal, fietsroute Tiel - Geldermalsen,
fietsroute Tiel – Kesteren - Rhenen.
17
Kansrijke lange termijn maatregelen (8 in totaal)
Weginfrastructuur
B.15: Capaciteitsuitbreiding tussen Deil en Ochten
B.16: Parallelstructuur langs A15 voor korte-afstand ritten tussen
Geldermalsen en Tiel
B.17: Verplaatsen van oprit Echteld om invoegen makkelijker te maken
Openbaar vervoer
B.18: Frequentieverhoging Geldermalsen-Elst van 2 naar 4x per uur
(Oostelijke Betuwelijn)
B.19: Overstap verbeteren op station Geldermalsen
B.20: Nieuw station Gorinchem-West aanleggen
B.21: Opheffen stations MerwedeLingelijn om reistijd te verkorten
Mobiliteitsmanagement
B.22: Netwerkbreed gecoördineerd verkeersmanagement (toeritdosering &
VRI’s OWN) tussen Deil en Echteld
C. Knelpunt 5: A15 Ruit Rotterdam
Kansrijke korte termijn maatregelen (4 in totaal)
Verkeersmanagement
C.1: Wayfinding verbeteren, analyse en maatregelen (bewegwijzering
aanpassen, richtingen op wegdek aanbrengen, kleurgebruik, beter afstemmen
van informatie op DRIPS met vaste borden, ook routering in navigatiesystemen
onderzoeken)
C.2: (Smart) Incidentmanagement uitbreiden middels controle op
bandentemperatuur, bandenspanning, controle op overbelading, optimaliseren
afwikkeling van ongevallen, en het indiceren van ongevallen met drones
C.3. (Proces-)optimalisatie incidentmanagement
C.4: Handhaving snelheid (tijdelijke controle, trajectcontrole)
Kansrijke lange termijn maatregelen (2 in totaal)
Weginfrastructuur
C.5: Capaciteitsverruiming aansluiting Spijkenisse (Hartelkruis)
C.6: Aanleg Welplaatverbinding als alternatief voor aansluiting Spijkenisse
18
D. Knelpunt 6: A12 Waterberg - Grijsoord
Kansrijke korte termijn maatregelen (2 in totaal)
Weginfrastructuur
D.1: Aanpassen taperinvoegingen bij knooppunten Waterberg en Grijsoord in
samenvoegingen met rijstrookbeëindiging
Mobiliteitsmanagement
D.2: Conversie- en Effectenfabriek Waterberg - Grijsoord. Weggebruikers
bevorderen op een andere manier of ander moment te reizen door een breed
pakket aan maatregelen/diensten aan te bieden zoals fietsstimulering,
werkgeversaanpak, bewonersaanpak, mobiliteitsdiensten
E. Knelpunt 7: N325
Kansrijke korte termijn maatregelen (2 in totaal)
Weginfrastructuur
E.1: Kleine aanpassingen knooppunt Velperbroek, waaronder verlenging van in-
en uitvoegstroken en aanpassing van bewegwijzering
F. Knelpunt 8: A50 Valburg - Grijsoord
Kansrijke korte termijn maatregelen (1 in totaal)
Weginfrastructuur
F.1: Aanpassen taperinvoeging bij knooppunt Valburg in samenvoeging met
rijstrookbeëindiging
G. Knelpunt 9: A15 aansluiting Elst
Kansrijke korte termijn maatregelen (4 in totaal)
Weginfrastructuur
G.1: Viaductverbreding t.b.v. doorstroming bij de afrit, er liggen reeds
vergaande uitwerkingen, en kan daarom mogelijk meegenomen worden bij
aanbesteding Via15
Openbaar vervoer
G.2: Bereikbaarheid en uitbreidingen (fietsparkeer-)voorzieningen stations
Zetten-Andelst en Elst. Voor station Zetten-Andelst zijn hier reeds plannen voor.
G.3: Bekendheid P+R station Elst vergroten
Voor- en natransport openbaar vervoer
G.4: Last-mile naar bedrijventerreinen in Elst en Oosterhout/Nijmegen
verbeteren
Kansrijke lange termijn maatregelen (1 in totaal)
Mobiliteitsmanagement
G.5: Mobiliteitshubs / mobiliteitsbeleid bij nieuwe ruimtelijke
ontwikkelingen (lage parkeernormen, aansluiten op OV- en fietsnetwerken,
aanbieden mobiliteitsdiensten)
19
H. Corridorbrede oplossingsrichtingen
Naast de maatregelen die gericht zijn op een specifiek knelpunt zijn er ook nog
corridorbrede / generiekere oplossingsrichtingen. Dit zijn maatregelen die voor de
gehele A15-corridor de verkeersafwikkeling en/of veiligheid kunnen verbeteren.
Deze maatregelen zijn ingedeeld in 3 categorieën:
Maatregelen om alternatieven voor personenvervoer te stimuleren
Maatregelen om alternatieven voor goederenvervoer te stimuleren / logistieke
maatregelen
Generieke maatregelen om de verkeersafwikkeling te optimaliseren
In het bijlagedocument van fase 2 zijn diverse van deze maatregelen uitgewerkt.
Waar mogelijk zijn deze maatregelen knelpuntspecifiek gemaakt. In dat geval zijn
ze in voorgaande paragrafen een plek gekregen.
Voor de overige corridorbrede maatregelen geldt dat ze de A15 ontstijgen. Zo
zorgen verschillende openbaar vervoer maatregelen naast een verlichting van de
A15 ook voor een betere bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Maatregelen
als het verbeteren van de reisinformatie of het aanbieden van logistieke
ontkoppelpunten hebben een veel breder effect op de mobiliteit dan enkel de
A15. Deze maatregelen kunnen een plek krijgen in lopende programma’s, zoals:
Programma Goederenvervoercorridors (Ministerie I&W, Havenbedrijf en
Topsector Logistiek);
Initiatieven rond MaaS, Truck Platooning, Coöpertive ITS-corridor, zelfrijdende
voertuigen, in-car reisinformatie, rijtaakondersteunende systemen en de i-
Centrale;
Landelijke heroverweging inhaalverbod vrachtverkeer
OV-toekomstbeeld
In de bijlage is een lijst opgenomen met maatregelen die in dit traject zijn
opgehaald en mogelijk kansrijk zijn.
20
Kansrijke korte termijn maatregelen (10 in totaal)
Alternatieven personenvervoer stimuleren
-
Logistieke maatregelen / alternatieven goederenvervoer
H.1: Ontsluiten van betere verkeers- en logistieke informatie zodat logistieke bedrijven betere
kunnen inspelen op de actuele verkeerssituatie, door ritten uit te stellen of over andere routes te
leiden
H.2: Samenbrengen van partijen en data als opstap naar een efficiëntere logistiek door
samenwerking zoals slim combineren van vrachtritten via LOP’s (voorbeeld is de ontwikkeling van
Corridor Cloud door Havenbedrijf Rotterdam)
H.3: Uitbreiden van truckparkeerplaatsen om de zoektijd voor chauffeurs naar een parkeerplek te
verminderen en daarmee ook voertuigkilometers te besparen
H.4: 24/7 terminals mogelijk maken door regelgeving aan te passen
H.5: Real-time informatie over beschikbaarheid van truckparkeerplaatsen om zoektijd en daarmee
voertuigkilometers te besparen
Maatregelen om verkeersafwikkeling te optimaliseren
H.6: Onrustkaart voor de gehele A15 ontwikkelen om daarmee meer inzicht te krijgen in
verstoringen en mogelijke oorzaken, door gebruik van FCD. Dit betreft een verdieping op de
analyses die al zijn uitgevoerd in het kader van deze studie. De verkeersonderneming heeft dit
eerder gedaan voor de Ruit.
H.7: Een programma (Inzichten- en effectenfabriek) om meer inzicht te krijgen in herkomst-en-
bestemmingen van verkeer, om zo gerichte mobiliteitsmanagementmaatregelen te kunnen
nemen.
H.8: Onderzoek naar het gebruik van carpoolplaatsen, en analyse van effectiviteit om carpoolen
voor de A15-corridor te stimuleren
H.9: Uitbreiden van het aantal verzorgingsplaatsen langs de A15-corridor
H.10: Accurate pre-trip & on-trip reisinformatie aanbieden (via in-car diensten) die gebruik maken
van FDC en korte termijn voorspellers
Kansrijke lange termijn maatregelen (14 in totaal)
Alternatieven personenvervoer stimuleren
H.11: Anders betalen voor mobiliteit. Prijsmaatregelen gedifferentieerd naar tijd en locatie kunnen
zeer effectief zijn om files te verminderen. Ofwel reizigers stellen hun reis uit, ofwel gebruiken
andere vervoerwijzen, ofwel gaan minder of helemaal niet reizen.
H.12: Mobiliteitsbeleid bij ruimtelijke ontwikkelingen (lage parkeernorm, goed aansluiten op fiets-
en OV-netwerken (TOD), mobiliteitsdiensten)
H.13: MaaS pilots op/langs de A15-corridor
Logistieke maatregelen / alternatieven goederenvervoer
H.14: Slim combineren van vrachtritten via LOP’S (logistieke ontkoppelpunten)
H.15: Stimuleren / mogelijk maken van truck platooning op de A15 om de doorstroming te
verbeteren
H.16: Multimodale overslagpunten verbeteren of uitbreiden. Nader onderzoek is nodig op welke
aspecten deze overslagpunten verbeterd kunnen worden.
H.17: Last-mile verbindingen voor goedervervoer over spoor verbeteren
H.18: Sturen op vestiging van (nieuwe) logistieke bedrijven op locaties met goede spoor- en
binnenvaartverbindingen
H.19: Vergroten van robuustheid van vaarwegen
H.20: Langere goederentreinen faciliteren (van 600 naar 740 meter)
H.21: Extra kademuren aanleggen om de overslagcapaciteit naar binnenvaart te vergroten
H.22: Realiseren van een dekkend netwerk van alternatieve brandstoffen om binnenvaart te
verduurzamen, en daarmee aantrekkelijker te maken. Bedrijven als Heineken maken nu ook al
gebruik van binnenvaart vanwege duurzaamheid.
Maatregelen om verkeersafwikkeling te optimaliseren
H.23: Stimuleren van onderzoek, ontwikkeling en gebruik van C-ITS toepassingen,
rijtaakondersteunende systemen en overige in-car toepassingen die bijdragen aan de
verkeersveiligheid of doorstroming
H.24: Op de lange termijn kunnen dynamische wegmarkeringen of dynamische geleidelichten
mogelijk kansrijk zijn om verkeer te assisteren en te geleiden bij invoeg- en weefbewegingen
21
Colofon
Opdrachtgever(s) Ministerie van I&W, Rijkswaterstaat, Provincie Zuid-Holland,
Provincie Gelderland en het Havenbedrijf Rotterdam
Titel rapport Verkeersonderzoek A15 – Rapportage
Kenmerk MI2024/Btm/18052018
Datum publicatie 18 mei 2018
Status Definitief
Projectleiders opdrachtgever(s) Brigitta Berken (Ministerie van I&W) en
Erik Rutten (Provincie Zuid-Holland).
Team Goudappel Coffeng Aart de Koning,
Marco de Baat,
Sander van der Drift,
Leon Rook,
Aafke den Hollander (RebelGroup).
Opgesteld door © Copyright Goudappel Coffeng
Niets uit deze rapportage mag worden overgenomen zonder bronvermelding. Aan de inhoud van de rapportage
kunnen geen rechten worden ontleend. Eventuele rechthebbenden op gebruikt beeldmateriaal dienen contact op te
nemen met de uitgever.22
Top Related