1
prof. E.O.J. Jans m.m.v. Prof. Drs. K. Wezeman
Dr. Van Dijk
20e druk
1
Grondslagen Administratieve Organisatie
Deel B processen en systemen
2
• Het productieproces• De productiefunctie• Massa- en stukproductie• Het administratieve productieproces• Procesactiviteiten• Informatiebehoeften• Het productiesysteem
Hoofdstuk 7
Het productieproces: voorbereiding en uitvoering
3
De productiefunctie Productieproces = omzettingsproces =
transformatieproces◦ toegevoegde waarde
Vergelijking waardekringloop (zie volgende slide)
Specifieke aspecten AO van productiebedrijven te maken met het gebruik van productieapparaat ◦ grote investeringen◦ bewaken bezettingsgraad◦ economische slijtage (snelle technologische
ontwikkelingen)
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
4
HandelsbedrijvenInkoop Inkoop goederen grondstoffen
Opslag grondstoffen
Opslag Transformatieproces:goederen - continu: GIB
- niet continu: GIB/opslag HF/GIB
Opslageindproducten
Verkoop Verkoopgoederen goederen
Industriële bedrijven
Vergelijking waardekringloop (fig. 33)
5
Typologie productiebedrijven Massaproductie
◦ Afgestemd op behoeften van de markt (collectiviteit van afnemers)
◦ Produceren op voorraad en produceren op bestelling◦ Product
1: homogeen (bvb. suikerfabriek, brouwerij) meerdere gelijktijdig produceren of 1 met meerdere
variëteiten: heterogeen (seriemassa) (bvb. fietsenfabriek)
Stukproductie (ook: seriestuk)◦ Afgestemd op specifieke wensen individuele afnemer
Mengvormen
Grote gevolgen voor de planning – control!Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
6
De productiefunctie (I)
Vooraf vaststellen (voorbereidingsfase):◦ Hoe is het product opgebouwd?◦ Hoe kan het product op doelmatige wijze worden
vervaardigd?◦ Wat en hoeveel is nodig om het product te
vervaardigen?◦ Wat zijn de voorgecalculeerde kosten?◦ Wanneer start het produceren?
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
7
De productiefunctie (II)
Tijdens de productie (uitvoeringsfase)◦ Verloopt productieproces overeenkomstig
planning? Voortgang Kwaliteit
Na de productie (afsluitingsfase)◦ Voldoet het product aan de gestelde
kwaliteitseisen?◦ Is de uitvoering binnen de normen gebleven? Zo
niet: wat zijn de oorzaken?
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
8
Het productieproces - procesrelaties
Magazijn-
Proces*
Human resource
proces
Financieel- administratief
proces
PRODUCTIE-PROCES
Verkoop- proces
Inkoop-proces
*+ expeditieprocesOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
9
ProcesanalyseProductievoorbereiding (pg 184)
1. Productontwerp2. Calculatie3. Planning4. Werkvoorbereiding
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
10
1. Productontwerp Ontwerpanalyse: gestelde eisen omzetten in tekening
◦ Mogelijk gebruik CAD-systeem
Specificaties opdrachtgever goedkeuring tekening is nodig
Stuklijst (BOM): wat/hoeveel nodig◦ Explosie: afbreken van product naar basiselementen ◦ Implosie: opbouw van basiselementen naar product
Bewerkingslijst (Routing): ◦ Welke/volgorde/manueel of machinaal/tijdsduur
Procesanalyse ◦ Arbeidsanalyse: doelmatige werkmethode◦ Vaststellen normen
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
11
2. Calculatie (voorcalculatie) Uit stuklijst + bewerkingslijst Kwantitatieve voorcalculatie : normverbruiken (toegestane
verbruik) en financiële voorcalculatie (prijzen)
Calculatieschema (vb. pg. 192)◦ Normverbruik, normtijden, gebruik gereedschap en intern transport
Standaarden◦ Massaproductie
uitgebalanceerde normen (herhaling) efficiencyverschillen normcontrole
◦ Stukproductie normen minder uitgebalanceerd efficiencyverschillen EN calculatieverschillen (bijstellen norm)
Voorcalculatie / receptuur (restauratie – chemie, …)
Offertecalculatie◦ Globale cijfers, ten behoeve van de verkoopafdeling◦ Verbruik rekenen aan actuele prijzen
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
12
3. Planning Grondstoffen/materialen (MRPI)
◦ Top-down◦ Stabiele, complexe omgeving met veel productonderdelen en
batchgewijze productie
Bezettings/capaciteitsplanning (MRPII)◦ Complexe producten met duizenden componenten, veel niveau’s, lange
doorlooptijden, veel verandering in de samenstelling van producten
Doorlooptijd > som bewerkingstijden Logistieke planning
◦ Push, pull, MPS (input voor MRPI)
Globale planning (levertijd, bezetting) en detailplanning (week)
ERP: ◦ Beheersen goederenstroom van klantorder tot levering◦ Data-uitwisseling tss MRPII, financiële, ...systemen en DSS
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
13
4. Werkvoorbereiding
Vervaardigen documenten:◦ Productieorder (pg 200 en 202)◦ Werkopdracht (pg 201)
Uitgifte van orders (op grensvlak met productie-uitvoering; is fase 1 van productie-uitvoering)
Uitbesteding◦ Uitbestedingsopdracht
Werkzaamheden verricht door derden Componenten betrekken van derden
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
14
ProcesanalyseProductie-uitvoering1. Werkdistributie2. Grondstoffen- en materiaalvoorziening3. Tijdregistratie4. Voortgangscontrole5. Kwaliteitscontrole6. Doelmatigheidscontrole7. Kwaliteitscontrole gereed product8. Gereedmelding product9. Aflevering gereed product
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
15
2. Grondstoffen- enmaterialenvoorziening Uit magazijn betrekken
Afval◦ Onvermijdbaar afval ◦ Méér afval? Ondoelmatige uitvoering◦ Verzamelen – afleveren aan magazijn – sorteren
- ...
Foutbonnen voor vastgestelde tekorten
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
16
3. Tijdregistratie
Bestede manuren◦ Aanwezigheidstijd = shoptime
Directe uren Indirecte uren
◦ Tijdsbesteding = jobtime Werknemers buiten het bedrijf
◦ Time sheet
Bestede machine-uren◦ Voor nacalculatie en bezettingsgraad
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff 1616
17
4. Voortgangscontrole
Levertijden bewaken Invloed op resultaat
Taak van verantwoordelijke fabricagechef Registreren door Administratief systeem
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
18
5. Kwaliteitscontrole
Total Quality Control (TQM)
Traceability – traceerbaarheid (ISO 9000)
Uitval
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
19
8./9. Gereedmeldingen aflevering Overdracht aan het magazijn
Aflevering aan de klant
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
20
Productieverantwoording Verschillen voor- en nacalculatie
◦ beide op basis van voorcalulatorische tarieven
Kwantitatief
Financieel (Resultatenanalyse)◦ Tariefcontrole◦ Verbruikte grondstoffen en materialen
Directe en indirecte verbruiksmeting
Orders in bewerking (OHW)
Gespecificeerde resultatenanalyse
Opgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-NoordhoffOpgaven, 3e druk, behorend bij Grondslagen Administratieve Organisatie B (20e druk) © Wolters-Noordhoff
Top Related