Buitenland

D

Hong Kong • Ziekenhuis • Efficiency

Zorg in Hong Kong: perfect geoliede machine

Inwoners van Hong Kong optimaliseren er op los, ook in de zorg. In het publieke ziekenhuis zitten bewoners nu nog voor een dubbeltje op de eerste rang. De vraag is hoe lang nog. Door Adriënne Simons

Dat Hong Kong volgens Bloomberg de meest efficiënte gezondheidszorg ter wereld heeft, is voor de burgers van de stad geen verrassing. In één van de dichtst bevolkte regio’s ter wereld is efficiëntie pure noodzaak. Volgens onderzoek van augustus 2013 (Bloomberg Best and Worst) zijn in Hong Kong de kosten van de zorg en de levensverwachting van de burgers zo in balans dat de regio een nummer-één-notering verdient. Het is fascinerend om te zien hoe dit in de praktijk werkt. Een nacht door-brengen in een algemeen ziekenhuis kost je slechts een tientje, maar vergeet dan niet je eigen wc-rol mee te nemen.De overheid heeft de touwtjes on-verwacht strak in handen, juist voor een stad waar op elk ander gebied marktwerking heilig is. Gezond-heidszorg wordt zelfs de hoeksteen van de samenleving genoemd en dat is geen overdreven retoriek. Inwo-ners van Hong Kong zijn namelijk geobsedeerd door gezondheid (zie kader). Het resultaat is een zorgin-frastructuur waarin de daad bij het woord wordt gevoegd. Wie ziek wordt, kan kort gezegd kie-zen tussen twee opties: de publieke

gezondheidszorg die door de over-heid wordt verstrekt en de privékli-nieken. Voor de publieke gezond-heidszorg is verzekeren niet nodig. De overheid levert de zorg zo goed als gratis. Deze zorg is voor iedereen beschikbaar. Wie van particuliere medische diensten gebruik wil ma-ken, trekt zijn portemonnee, want daar is het kostenplaatje anders. Hong Kong speelt trouwens wel een beetje vals in de ranglijsten. Het publieke systeem voorziet namelijk niet in eerstelijnszorg of tandartsen. Alleen in de ziekenhuizen zitten inwoners voor een dubbeltje op de eerste rang.

Geoliede machinePublieke ziekenhuizen zijn schoon, veilig en goed. Het verschil tussen publiek en privé zit in de extra’s. Een kennis van me belandde ongepland in een publiek ziekenhuis, waar haar kind geboren moest worden. De particuliere kliniek waar ze zou be-vallen, was vol. Bij de opname moest ze haar maternity-kit overhandigen. Toen bleek dat ze geen idee had dat ze haar eigen spons, babybadje, be-ker, wc-rol en kraamverbanden mee had moeten nemen, werd de vader-

in-spé er op uit gestuurd. Hij diende bij de supermarkt tegenover het ziekenhuis een kant-en-klaar pakket te kopen, inclusief opblaasbadje voor de baby. “Be prepared next time”, liet de verpleegkundige de aanstaan-de ouders nog even weten, vlak voor het kind met vereende krachten op de wereld werd gezet.De situatie is typerend voor de no-nonsense houding in het publieke zorgstelsel. Een overheidsziekenhuis in Hong Kong wordt vaak omschre-ven als een goed geoliede machine. Het is een ziekenfabriek, patiënten belanden op een lopende band van onderzoeken. Er wordt heel professi-oneel en nauwkeurig gewerkt, maar informeren hoort niet bij de routine. Uitslagen van onderzoeken worden niet meegedeeld, tenzij het resultaat verontrustend is. Betalen gebeurt met de Octopus-pas, de Hongkongse OV-chipkaart, nadat de patiënt qua gezondheid weer ‘op de rails’ is gezet.

Te succesvolEen ziekenhuis is geen hotel. Op een forum over ziekenhuiservaringen in Hong Kong, is men het daarover eens. De publieke gezondheids-

Hong Kong • Ziekenhuis • Efficiency

nr. 11 • november 2013 • Skipr 27

Advertentie is verwijderd

Buitenland

Foto

: Cre

dit

Hong Kong • Ziekenhuis • Efficiency

De parken van Hong Kong staan iedere ochtend vol met Tai Chi beoefenaars

zorg is populair en niet zonder reden. Waarom kiezen voor peperdure klinieken als de zorg die geleverd wordt van eenzelf-de of zelfs hogere kwaliteit is? Toch zijn de lange wachtlijsten, grote zalen en de iets te efficiënte manier van communiceren voor sommige patiënten een reden om privé te gaan. Daar is het gelijkheidsprincipe ineens veel minder vanzelfsprekend. Ver-zekeringen die via werkgevers aangeboden worden, vergoeden bijvoorbeeld acht intensive care dagen voor een manager en maar twee voor zijn secretaresse.

WachtlijstenHet is in Hong Kong niet allemaal rozengeur en maneschijn. De publieke ziekenhuizen lijken langzaam ten onder te gaan aan hun eigen succes. Van alle ligdagen wordt 90 procent doorgebracht in de zwaar gesubsidieerde overheidszie-kenhuizen. Met als gevolg dat wachtlijsten groeien en het zogenoemde Avoidable Mortality (AM) cijfer steeds hoger wordt in Hong Kong. Het plan om de hogere

middenklasse met belastingvoordeeltjes uit het publieke systeem te lokken, lijkt tot nu toe nog weinig op te leveren. Volgens Victor Rodwin, als onderzoe-ker verbonden aan de London School of Economics, is gezondheid als de lucht: “Het raakt aan alles: levensverwachting, vrij zijn van ziekte, kwaliteit van leven, welbevinden, maar toch is het moeilijk te vangen.”In cijfers bijvoorbeeld. Het Bloomberg-onderzoek kijkt vooral naar de kosten van zorg in relatie tot levensverwachting. Ook in Hong-Kong zullen vergrijzing en vervui-ling steeds vaker hun weerslag hebben. De vraag is of het topzware publieke systeem dan meer patiënten op kan vangen zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van behandelingen. Hong Kong heeft de publieke zorg tot in detail georganiseerd. Maar net als bij elke complexe machine geldt: als kleine radertjes het laten af-weten, heeft dat grote gevolgen voor de werking van het geheel. Olie spuiten heeft dan geen zin meer.

‘Publieke ziekenhuizen lijken ten onder te gaan aan eigen succes’

Fit blijven

De hoge levensverwachting van

Hongkongers is niet puur het ge-

volg van goede zorg. Fit blijven

is voor de oudere generatie heel

belangrijk. Zo eten vijftigplus-

sers gezond door veel van hun

voedsel te stomen en staan de

parken elke ochtend vol met Tai

Chi beoefenaars. Ook heeft de

verwoestende SARS-uitbraak

van tien jaar geleden nog

steeds grote impact. Tijdens de

lente van 2003 stierven 299

mensen aan de ziekte en stortte

de economie totaal in door de

paniek die volgde. Onderzoek

uitgevoerd door het Centre for

Epidemiology and Biostatistics

laat zien dat burgers als gevolg

van deze traumatische periode

meer met gezondheid bezig zijn

dan ooit. Ze dragen een masker

bij griep, zijn meer bezig met

hygiëne en gaan vaker naar de

dokter.

Foto

: AN

P

nr. 11 • november 2013 • Skipr 29