39

PASSIE

44Gat in de markt

Massage at Work

39In het spoor van...

Kinderopvang Miki

46Backstage

Fietshandel

“Het was nooit mijn bedoeling drie zelfstandige crèches te gaan runnen toen ik tien jaar geleden als onthaalmoeder begon”, bedenkt Marijke Belon. Vandaag biedt ze samen met echtgenoot Stijn Laceur een warm nest voor bijna honderd Waaslandse baby’s en peuters en verdeelt ze dagelijks haar tijd tussen Miki Lokeren, Miki Belsele en Miki’s Berenboot.

“ Liever met een peuter op schoot dan manager in een bureau”

IN HET SPOOR VAN… MARIJKE BELON EN STIJN LACEUR, ZELFSTANDIGE KINDEROPVANG

39

40

I N HET SPOOR VA N.. .

KINDEROPVANG MIKI

“Jammer dat kinderopvang zo vaak negatief in de media komt: opvangtekort, financieringsproblemen, een ongelukje met een kind…, maar voor vele honderden ondernemers is het een prachtige zelfstandige activiteit, zeg maar een roeping. Je moet er vooral niet mee beginnen om er rijk van te worden, integendeel. Maar het gevoel als zo’n peuter op je schoot kruipt, dat betekent meer dan alle groei-plannen van je bedrijf.”

TEKST Herman Van Waes - FOTO’S Emy Elleboog

‘Kinderen zijn mijn leven’, lezen we op

de website van Marijke Belon (37), die

al begon te babysitten op haar 13de,, voor

opvoedster studeerde en haar eerste van

drie kinderen al kreeg op haar 22ste.

“Toen we bouwden zat het al in de plan-

nen om als onthaalmoeder thuis kinde-

ren op te vangen. In 2005 ben ik daarmee

gestart bij de dienst opvanggezinnen

van Patjoepelke in Lokeren. Maar dat

had zijn beperkingen: alleen kan je naast

je elementaire verzorgende taken niet

veel extra’s met kinderen doen. Even

later kon ik toch mijn meisjesdroom

waarmaken toen een huis in de buurt te

huur kwam. Daar ben ik samen met mijn

schoonzus met Miki gestart. De nood

aan kinderopvang was toen nog groter

dan nu. In mei 2006 gingen we flyers in

de bussen steken en vier maanden later

waren we volgeboekt met 17 kinderen.

Toen we dan een stuk grond konden ko-

pen in deze buitenwijk van de stad open-

de twee jaar later eindelijk onze eigen

crèche voor 24 kinderen. Maar daar zou

het niet bij blijven… Toen ook de school

in Puivelde vroeg om daar een zelfstan-

dige crèche uit te baten, werd in 2009

‘Miki Berkenboom’ geboren, later ver-

huisd naar Belsele, goed voor 21 opvang-

plaatsen. En toen we de kans kregen om

Den Berenboot in Doorslaar over te ne-

men, kwamen er nog eens 22 opvang-

plaatsen bij.”

Op dat moment drong zich wel een fun-

damentele keuze op: alleen drie crèches

runnen, met thuis zelf drie kinderen

om op te voeden, dat was te veel van

het goede. Dus liet echtgenoot Stijn zijn

loopbaan als gerant bij Colruyt achter

zich om de administratieve, financiële

en logistieke kant van de kinderopvang

op zich te nemen, zodat Marijke zich

volop aan de kinderen zelf kon wijden.

Stijn: “Ik hou van organiseren en Ma-

rijke heeft de visie en knowhow om met

kinderen om te gaan, daarin zijn we heel

complementair. Ik beredder de admini-

stratie, de facturatie, de contacten met

ouders, de website, nieuwe wetgeving,

herstellingen, boodschappen…. Dat ik

ooit 50 man onder mij had in de winkel

helpt wel bij het personeelsbeleid en ik

volgde ook nog een opleiding ‘verant-

woordelijke kinderopvang’ bij Syntra.”

Geen tablet, wél snoezeltuinMarijke: “Kinderopvang betekent voor

ons dat elke peuter zich kan ontplooi-

en volgens zijn eigen ritme en interes-

ses. Het gaat dan ook niet alleen over

Rust, Reinheid en Regelmaat - het oude

pedagogische principe -, maar vooral

over Ruimte, kunnen afwijken van al te

strikte regels, binnen de wetgeving wel-

teverstaan. Op allerlei kleine manieren

proberen we ons te onderscheiden. Ou-

ders hoeven bijvoorbeeld geen slaapzak-

jes en pampers mee te geven, die hebben

we zelf in huis. Sommige ecologische

crèches gaan voor wasbare of recycleer-

bare luiers, wie dat toch wil meegeven

kan dat hier ook. Voor de voeding laten

we geen traiteur komen, maar maken

we alles vers de dag zelf, dus geen op-

gewarmde kost of diepvriesmaaltijden.

Naast de twee basismenu’s voor baby’s

en peuters zijn er heel wat afwijkingen,

voor allergieën bijvoorbeeld, of ouders

die hun kinderen vegetarische of halal

voeding meegeven. Slapen doen ze in

aparte kamertjes, niet allemaal samen in

een speelzaal. Bij ons geen tv die voort-

durend aanstaat of tablets - die zien ze

“Bij ons geen tv die voortdurend aanstaat, wél een zelf aangelegde belevingstuin die al hun zintuigen stimuleert”

“De controle op al die regelgeving zou wat gemoedelijker kunnen. Nu is het eens om de twee jaar stressen, ook voor de kinderen…”

41

I N HET SPOOR VAN.. .

KINDEROPVANG MIKI

thuis al genoeg -, maar wel bijvoorbeeld

een zelf aangelegde ‘snoezeltuin’: een

belevingstuin met planten, keien, zand,

water, spiegels, dieren… die al hun zin-

tuigen stimuleert. We plaatsen ook fo-

to’s van wat de kinderen maken op Fa-

cebook, maar om privacy redenen nooit

herkenbaar. Dat er heel veel regels zijn

om je aan te houden vinden we terecht,

maar de controle daarop zou wat ge-

moedelijker kunnen. Nu is het die ene

keer om de twee jaar stressen, ook voor

de kinderen, en dan mag er niks mis-

lopen.”

Om de twee jaar verse klantenHoewel het opvangtekort voor ouders

misschien iets minder nijpend werd,

blijken de drie Miki-crèches toch ruim

een jaar vooraf volgeboekt met bestaan-

de en nog in de baarmoeder verblijven-

de kinderen. Er zijn er een honderdtal

ingeschreven voor een totale dagelijk-

se capaciteit van 67 en er dient dus een

strikte reservatiekalender gevolgd van

welk kind op welke dagen komt. Ma-

rijke: “We hebben wél een soepel sys-

teem om te vermijden dat ouders te vaak

moeten betalen op dagen dat hun kind

onvoorzien afwezig is. Dat is wettelijk

verplicht, maar ze hebben hier behalve

hun ‘respijtdagen’ ook nog verlofdagen.

In moeilijke situaties zijn we ook soe-

pel met de afbetaling van facturen. Het

moet persoonlijk een beetje klikken met

de ouders, anders hebben we liever dat

ze zich elders inschrijven. Om de twee

jaar vernieuwt heel ons ‘klantenbestand’,

maar we zien ze vaak terugkomen voor

een broertje of zusje.”

Miki is nu een bvba met één maat-

schappelijke zetel, maar elk van de drie

crèches werkt autonoom, met Marijke

die ter plekke haar medewerksters gaat

coachen, nu zowat een dozijn. Maar dat

is pas zeer recent. Stijn: “Tot het nieu-

we decreet kinderopvang van vorig jaar

(zie kaderstuk) hebben wij steeds gewerkt

als feitelijke vereniging, met kinder-

verzorgsters op zelfstandige basis, want

werknemers betalen was onmogelijk.

Wie vanaf 2009 zoals wij koos voor het

IKG-systeem, (dwz betaald door Kind en

Gezin op basis van het inkomen van de ou-

ders), is nu in de nieuwe regeling beter af.

Maar veel zelfstandige crèches die toen

niet moesten weten van dat systeem,

met iets meer controles en strengere

voorwaarden, kozen ervoor hun eigen

prijs te blijven bepalen zoals tevo-

I N HET SPOOR VA N.. .

KINDEROPVANG MIKI

42

ren. Die vallen nu nog steeds uit de

subsidieboot en wachten tot ze ook het

IKG-statuut kunnen krijgen. Ons lukt

het om personeel te betalen (dankzij

een nieuwe CAO daarover) en toch een

redelijke dagprijs te kunnen vragen

van gemiddeld zo’n 15,6 euro per kind.

Maar voor wie pas start of het met de

huidige basissubsidies moet rooien

kan dat niet. De ouders weten ook dat

ze daar meer zullen betalen en stappen

zo gauw ze kunnen over naar een IKG-

crèche. We beseffen dat heel wat on-

dernemers in de zelfstandige kinder-

opvang het nu moeilijk hebben, maar

we zijn toch op de goeie weg. Het doel

is tegen 2020 voor elk kind een betaal-

bare opvang te creëren.”

‘Kinderverzorgster, dat kan toch iedereen?’Marijke: “Medewerkers vinden met mi-

nimaal een diploma kinderverzorgster

of pedagogie lukt wel, maar het moet

ook klikken, ze moeten iets aan het

team kunnen toevoegen. De ene is wat

meer verzorgend ingesteld, de andere

wat creatiever. Het blijft een vrouwen-

beroep, en dat ook nu twee medewerk-

sters zelf zwanger zijn is de logische

gang van zaken. Sollicitantes durven

daar soms niet over praten, maar dan

zeggen we: ‘Het zou heel eigenaardig

zijn als je kinderverzorgster wil worden

en zelf niet graag kinderen zou hebben.’

Sommigen nemen het te gemakkelijk

op: ‘kinderverzorgster, dat kan toch ie-

“Nog verder groeien? Misschien ooit, als ik zelf te oud ben geworden om nog heel de dag over de grond te kruipen…”

dereen?’ Maar het is wel degelijk fysisch

én mentaal zeer belastend. We zijn 11 à

12 uur per dag open, ze werken negen uur

per dag. Twee keer per jaar houden we

een algemene vergadering met alle me-

dewerkers en doen we functionerings-

gesprekken. We hebben ook per crèche

recht op jaarlijks 20 uur gratis pedagogi-

sche ondersteuning. Dan kan je dus een

pedagoge op de werkvloer laten bekijken

wat anders zou kunnen, hoe we kinde-

ren nog beter kunnen stimuleren, maar

die meerwaarde moet je zelf vinden. Er

komt ook een extra medewerkster die we

onze ‘vlinder’ noemen: die gaat fladde-

ren van de ene crèche naar de andere, om

bij te springen, maar ook voor specifieke

activiteiten. Verder engageren we ons

om mensen met een beperking uit een

dagcentrum in de formule van ‘begeleid

werken’ te laten meedraaien, zij het niet

voor verzorgende taken. Zo helpen we bij

hun integratie en leren ouders en kinde-

ren dat zij er ook bij horen.”

Liever stoeien dan groeienMarijke: “Dat Stijn de zaak mee zou trek-

ken was absoluut nodig, al vreesde ik

in het begin dat hij het niet zou blijven

doen. Dat ik mijn tijd nu over drie plaat-

sen kan verdelen is een goeie zaak, om-

dat ik de pluspunten van elke crèche kan

meenemen naar de andere. Ik wil geen

manager in een bureau worden, ik wil

tussen mijn kinderen blijven staan en

ze allemaal persoonlijk kennen. Daar-

voor ben ik er aan begonnen, dat zal ik

nooit opgeven voor geen enkel groei-

plan, al krijgen we genoeg voorstellen

voor overnames of nieuwe initiatieven.

Misschien ooit, als ik zelf te oud ben ge-

worden om nog heel de dag over de grond

te kruipen… Samenwerken levert ons in

elk geval meer ‘quality time’ op én het

gevoel samen iets opgebouwd te hebben.

Maar ons leven draait helemaal nu rond

die crèches. We zijn nooit gesloten, dus

als we met vakantie gaan is het aan de

kust en gaat de laptop mee. We verliezen

het bedrijf geen dag uit het oog.”

www.kinderopvangmiki.be

In Vlaanderen is er een erkende op-

vangcapaciteit voor 50.757 kinderen

(cijfers 31/3/2014), in gezinsverband

of als groepsopvang in kinderdag-

verblijven. In totaal zijn er zo in de

kinderopvang 2.329 ‘organisatoren’

actief, waaronder 2.071 zelfstandi-

ge initiatieven. Daarvan werkten er

1.685 op dat ogenblik met een vrije

prijshantering. Die privé opvang-

initiatieven kunnen zowel vennoot-

schappen, vzw’s, feitelijke vereni-

gingen als natuurlijke personen zijn.

“En die hebben het vaak moeilijk om

het hoofd boven water te houden”,

legt Wim Van Esch uit, coördinator

bij het UNIZO-project Ondernemers

in de kinderopvang. “Kinderopvang

is geen vrijblijvende commerciële

activiteit, het heeft ook een sociale,

pedagogische en economisch be-

langrijke functie. Het is bovendien

een zeer arbeidsintensieve activiteit,

die enkel met de nodige overheids-

aanmoediging professioneel geor-

ganiseerd kan worden. Het ‘Decreet

opvang baby’s en peuters’ voerde

sinds 1 april 2014 een getrapt sub-

sidiesysteem in. Al wie kinderen

opvangt, moet nu een vergunning

hebben en valt onder één van de

drie mogelijke vormen van subsi-

diëring: géén subsidie (trap 0), een

basissubsidie van zo’n 2,5 euro per

dag per kind (trap 1) of een subsidie

afhankelijk van het inkomen van de

ouders (IKG), maximaal zo’n 54 euro

per dag per kind (trap 2). Die laat-

ste groep heeft een marktvoordeel:

zij kunnen immers voor alle ouders

aanvaardbare tarieven aanrekenen –

tussen 5 en 27,72 euro per dag. Maar

de eerste twee categorieën, waar veel

zelfstandige initiatieven sociale on-

dernemingen onder vallen, blijken

nauwelijks leefbaar voor wie met

personeel werkt. Zij kunnen met die

basissubsidie niet anders dan veel

hogere tarieven - vaak meer dan 30

euro – aanrekenen, of minder com-

petente medewerkers aantrekken,

al dan niet als ‘schijnzelfstandigen’.

Sommige ouders willen zoveel beta-

len, maar verwachten dan ook meer.

En als er een beter gesubsidieerde –

dus goedkopere - crèche in de buurt

komt, riskeer je zowel de ouders als

je personeel te zien vertrekken.”

UNIZO maakte aan bevoegd minis-

ter Jo Vandeurzen duidelijk dat voor-

al een hogere basissubsidie, bijvoor-

beeld van 2 naar 10 euro per dag en

per kind, noodzakelijk is als de over-

heid een leefbare zelfstandige kin-

deropvang wil, waarin meer nieu-

we ondernemers een kans maken.

Die zijn er meer dan ooit nodig als

we ook kansarme ouders een plaats

voor hun kind willen geven. Want

het ‘recht op kinderopvang’ waar

de Vlaamse overheid mee schermt

moet dan wel voor iedereen en niet

alleen voor de ‘werkende mensen’

gelden.

Zelfstandige (startende) onderne-

mers, die wellicht erg bekwaam zijn

in het opvangen van kinderen, heb-

ben daarnaast meer ondersteuning

nodig bij het runnen van een bedrijf.

UNIZO helpt hen hun ondernemer-

schap op te krikken via adviezen,

vorming, communicatie én zeer

klantgerichte begeleiding.

www.unizo.be/kinderopvang.

wim.vanesch@unizo.be

UNIZO: “Hogere basissubsidie én extra begeleiding nodig”

43

Lees ook in Deze Maand:

Joundi Naziha, zaakvoerster van 2 kinderdagverblijven, www.kdvdester.be,

in Antwerpen wint de prijs voor de Belofte 2014. www.womedaward.be