Zie Andere Zijde

36
Zie andere zijde Passend onderwijs anders bekeken

description

Passend onderwijs anders bekeken. Voor iedereen die passie heeft voor kinderen en onderwijs, die meent dat het makkelijker kan wat nu moeilijk gemaakt wordt. Voor mensen die willen delen, luisteren, bijdragen. Diemet concrete oplossingen willen komen, een andere visie uit willen dragen. Die buiten de huidige kaders willen denken. Mensen die gaan voor open deuren in plaats van hoge drempels.

Transcript of Zie Andere Zijde

Page 1: Zie Andere Zijde

Zieanderezijde

Passend onderwijs anders bekeken

Page 2: Zie Andere Zijde

PassenderWijsde verhalenHier en Nu. Over Bram (9) met ADHD in het regulier onder-wijs, over zijn broer Remco (10) in het speciaal onderwijs, over Olivier (6) in een dagbehandeling, over Max (12) die met een rugzak nu voor de keuze VO staat.

Doen wat er toe doet. Voor kinderen, ouders en voor pro-fessionals die hun eigen vakmanschap op scherp zetten. Het niet binnen de perken willen houden, maar juist buiten het systeem kijken. Hoe maken we van Papieren Realiteiten een Eigen werkelijkheid? En wat komen we dan tegen?Zijn het dilemma’s of moeten we even ontdekken in welke logica we zijn verdwaald?

Er bestaat al een nieuwe onderstroom van andersdenken- den. Die van mening is dat je niet hoeft te zitten wachten op het antwoord van boven, maar die GEWOON willen doen.

Page 3: Zie Andere Zijde

Of al gedaan hebben. Of nu doen. Mensen met hart voor de zaak. Die Verhaal Brengen in plaats van Verhaal Halen. Verhalen die vertellen wat kinderen toevoegen in plaats van kosten. Over leerlingen die we rijk zijn in plaats van beschikkingen die we kwijt moeten.

PassenderWijs brengt deze verhalen bijeen. Leren van bijzondere verhalen van bijzondere leermeesters. Hoe Anders Meer kan zijn. Hoe Anders tot Kunst kan worden verheven. Doen waar we eigenlijk voor zijn: Samen Beter Voor Kinderen!

De verhalen brengen iets wezenlijks in beweging. De zwerm is los!

Zwerm mee! De Trektocht van passend onderwijs naar PassenderWijs? Ga mee op weg van A naar ergens. Voor Bram, Remco, Olivier, Max, Luca, Eline...Voor iedereen die passie heeft voor kinderen, die meent dat het makkelijker kan wat nu moeilijk gemaakt wordt. Voor mensen die willen delen, luisteren, bijdragen. Die met concrete oplossingen willen komen, een andere visie uit willen dragen. Die buiten de huidige kaders wil-len denken. Mensen die gaan voor open deuren in plaats van hoge drempels.

Zwerm mee en inspireer anderen!www.passenderwijs.ning.com

Logica doet mensen denken,emotie doet mensen handelen.

Zig Ziglar }

Page 4: Zie Andere Zijde

Op 15 juli 2003 werd onze dochter Lieke geboren. “Alles is goed” hoorde we de vroedvrouw zeggen.

“Dat is mooi”, denk je dan, opgelucht en gelukkig. Zo startte het leven van een jong levend wezen,

enigszins onzeker in wat het ons, als nieuwbakken ouders, zou gaan brengen.

Je hebt het niet in de gaten, maar al heel snel doemen “de systemen” op. De eerste die ik me kan

herinneren is de aanmelding van Lieke bij de gemeente. Of was het “een inschrijving”? In ieder geval

kregen we kort daarna een wel heel zichtbare uiting van “het systeem”: het sofinummer van Lieke.

Voor je het weet wordt je opgezogen in meer van dit soort systeemuitingen. Zo was daar de wacht-

lijsthectiek voor basisscholen. Wij wonen tegenover een prima basisschool in Haarlem. Voor ons was

er dus veel aan gelegen Lieke over 4 jaar naar de Ark te brengen. Toen de wachtlijsten ons ter oren

kwamen, zijn we dus gelijk in actie gekomen en hebben een intakegesprek aan de overkant aan-

gevraagd. Lieke was 3 maanden oud! Wat een geluk, waarschijnlijk zou het wel goed komen. Lieke

kwam in 2003 op de wachtlijst op nummer 21. In 2007 bleek die voldoende opgedroogd zodat zij in

augustus van dat jaar vrolijk naar groep 1 op de Ark kon. Pappa en mamma enigszins weemoedig

achterlatend.

Lieke is nu 7 jaar oud, zit in groep 4, en heeft het zeer naar haar zin. De 10 minuten gesprekken

elk jaar, gaan voorbij zonder noemenswaardigheden. “Ze doet het goed, haar scores zijn prima ten

opzichte van het gemiddelde en ze heeft plezier op school met andere kinderen en met de juffen”.

Dat is wederom mooi, denk je dan en, eerlijk gezegd, zo voelt het ook.

Minder is meerTeus van ZoestConnecto BV

Page 5: Zie Andere Zijde

In 2010 waren daar “de verhalen” tijdens de zwermsessies Passender-

Wijs, in Elst, in Haarlem en in Eindhoven. Ik heb met verwondering, ver-

bazing, maar vooral met heel veel respect die verhalen van ouders opge-

zogen. Ook zij waren in oprecht geluk en onzekerheid in afwachting van

hun kind(eren). Ook zij hoopten stiekem op een “alles is goed” van de

vroedvrouw. En toen werd alles anders, voor hen. Vlak na de geboorte,

of later als de kinderen wat ouder waren. “Er was iets aan de hand”. Een

open ruggetje, verlamming in de benen, ADHD, blindheid, IQ van 140,

etc. En dan blijkt het failliet van onze systemen. Deze kinderen én hun

ouders, passen niet in onze systemen voor reguliere basisscholen, nor-

men voor ontwikkeling, fysieke omstandigheden in de publieke ruimte,

financiering voor hulp, begeleiding en faciliteiten en passend onder-

wijs. Hoezo passend onderwijs? Dat bestaat niet. Onderwijs is passend!

Het gemiddelde is de norm en dat is tegelijkertijd het kwaad. De verha-

len hierover gaan door merg en been.

Maar dan die ouders die hun verhaal deden in de zwermsessies

PassenderWijs. Hun gevecht tegen “het systeem” of “de norm” is er

één. Een andere is die met hun eigen emotie, acceptatie en omgang

met hun “bijzondere” kind. De verhalen hierover zijn wellicht nog in-

drukwekkender. Want wat blijkt? Na de teleurstelling, het verdriet en de

boosheid over hun kind met beperking, worden die emoties vervangen

door iets heel moois, door iets prachtigs, door hun eigen bijzondere

kind! Dan blijkt dat niet ondanks maar dankzij de beperking, die kin-

deren zich heel bijzonder ontwikkelen. Dat bijvoorbeeld het oprecht

genieten van kleine dingen in het leven veel sterker is dan bij andere

kinderen. Dat de relatie ouder-kind hele bijzondere warme momenten

laat zien. Dat de authenticiteit van deze kinderen zo puur en echt is. Dat

de liefde voor elkaar en het leven misschien wel sterker ontwikkeld is

dan bij “normale” kinderen en hun ouders. Less is more, minder is meer.

Ik weet het nu zeker, ik kan veel leren van álle kinderen. Ik kijk nu an-

ders naar mijn eigen Lieke. Ik vraag andere dingen in de 10 minuten

gesprekken op school. Ik adviseer nu anders in onze passie voor “samen

goed voor kinderen”. We noemen dat dus nu: “samen beter voor kinder-

en”. Ik waardeer de kleine momenten van liefde veel sterker. Ik geniet

nu meer van het leven.

Dank jullie wel, ouders en kinderen, uit de verhalen van PassenderWijs!

Page 6: Zie Andere Zijde

De

scho

ollo

opba

an v

an L

ucas

(nu

in g

roep

2) b

egon

op

de p

eute

rspe

elza

al in

he

t dor

p, w

aar z

e op

en st

onde

n vo

or z

ijn k

omst

. Op

het m

omen

t dat

Luc

as

3 w

erd,

heb

ben

wij

hem

aan

gem

eld

voor

de

basis

scho

ol in

het

dor

p. W

ant

we

wild

en n

iet d

at h

ij da

gelij

ks 1

,5 u

ur in

een

bus

je v

oor

verv

oer

naar

een

sc

hool

in d

e re

gio

hoef

de d

oor t

e br

enge

n. H

et h

eeft

daar

na ru

im e

en ja

ar la

ng g

elei

d to

t ge

spre

kken

tuss

en o

ns e

n de

scho

ol. O

ver w

at e

r wel

(oud

ers)

en

voor

al n

iet (

scho

ol) k

on,

omda

t Luc

as in

een

rolst

oel z

it en

mot

orisc

h be

perk

ter i

s. M

aar d

e sc

hool

was

naa

r eig

en

zegg

en n

og in

de b

elei

dson

twik

kelin

gsfa

se en

er w

as n

og g

een

draa

gvla

k bi

j het

per

sone

el.

Uite

inde

lijk

wild

e de

scho

ol w

el d

oor m

idde

l van

‘pro

beer

ocht

ende

n’ k

ijken

wat

mog

elijk

w

as. N

a 6

wek

en p

robe

ren

is hi

j uite

inde

lijk

gew

oon

iede

re d

ag n

aar s

choo

l geg

aan.

Daa

r-na

ast h

ebbe

n w

ij he

t hel

e PG

B in

geze

t voo

r de

onde

rste

unin

g va

n Lu

cas i

n de

kle

uter

klas

. D

aarm

ee w

erd

een

aant

al b

ezw

aren

van

de s

choo

l ond

erva

ngen

. Uite

inde

lijk

blee

k de

am-

bula

nt b

egel

eide

r vaa

k m

eer b

ezig

te zi

jn m

et a

nder

e ki

nder

en in

de

groe

p da

n m

et L

ucas

.

Die

redd

e zic

h w

el. H

et v

oord

eel v

an L

ucas

is n

amel

ijk d

at h

ij ni

et zo

bew

egel

ijk is

. En

wel

bl

ijft z

itten

ach

ter

zijn

tafe

ltje!

Dus

na

de e

erst

e kl

eute

rkla

s, le

ek h

et v

anze

lfspr

eken

d da

t Lu

cas o

ok w

el d

oor z

ou g

aan

naar

gro

ep 2

. Dat

was

toch

nie

t zo

vanz

elfs

prek

end.

Het

PG

B na

m a

f, w

at b

etek

ende

dat

de

leer

krac

hten

min

der o

nder

steu

ning

in d

e gr

oep

kreg

en. N

u kr

ijgt L

ucas

nog

4 u

ur o

nder

steu

ning

van

uit P

GB

en 4

5 m

inut

en p

er d

ag 1

op

1 on

ders

-te

unin

g. M

et n

ame

bij a

ctiv

iteite

n w

aar

de m

otor

ische

ont

wik

kelin

g va

n Lu

cas w

at m

eer

part

en sp

eelt.

Het

won

derli

jke

gebe

urde

dat

het

aan

tal g

espr

ekke

n m

et d

e sc

hool

gin

g af

nem

en. W

ant

er w

as st

eeds

min

der o

m o

ver t

e pr

aten

. Dre

mpe

ls w

aren

ges

lech

t. D

e ju

f zag

stee

ds m

eer

wat

er m

ogel

ijk w

as. L

ucas

gaa

t alle

dag

en n

aar s

choo

l. Lu

cas l

eert

wel

licht

noo

it he

el g

oed

schr

ijven

. Maa

r na

tuur

lijk

kan

hij l

eren

leze

n. E

n hi

j hee

ft nu

een

lapt

op g

ekre

gen.

Dan

m

oete

n ze

bij

de sc

hrijf

opdr

acht

en ie

ts an

ders

voo

r hem

ver

zinn

en. D

at m

oet l

ukke

n. O

ok

zijn

er

alle

maa

l aan

gepa

ste

mat

eria

len

voor

hem

op

scho

ol. M

aar

Luca

s w

il ee

n ge

won

e sc

haar

en

gew

one

kleu

rpot

lode

n. N

et a

ls de

and

ere

kind

eren

. Hij

ziet

zic

hzel

f ook

nie

t als

ande

rs. A

lhoe

wel

hij

zich

som

s wel

stee

ds m

eer r

ealis

eert

dat

hij

niet

kan

gaa

n lo

pen.

We

hebb

en n

u m

et d

e sch

ool a

fges

prok

en d

at w

e bij

elk

scho

olja

ar g

ewoo

n ki

jken

hoe

het

gaa

t. W

e ei

sen

geen

gar

antie

. Net

zo g

oed

als w

ij da

t ook

nie

t kun

nen

geve

n.

We w

ilden

gra

ag d

at L

ucas

in h

et k

lein

e dor

p oo

k zi

jn so

cial

e net

wer

k he

eft, d

at n

atuu

rlijk

vo

or e

en g

root

dee

l via

scho

ol v

erlo

opt.

Luca

s hee

ft zi

chze

lf go

ed w

eten

te v

erko

pen.

Ge-

woo

n om

dat h

ij ee

n le

kker

kin

d is,

met

hum

or, g

ezel

lig en

soci

aal. H

ij he

eft vo

lop

vrie

ndje

s, ko

mt o

p ve

rjaar

dage

n en

is a

l gaa

n lo

gere

n bi

j een

vrie

ndje

. Daa

r vro

eg d

e m

oede

r tus

sen

neus

en

lippe

n do

or: “

Verd

er n

og b

ijzon

derh

eden

?” “

Nou

, eig

enlij

k ni

et...”

, ant

woo

rdde

n w

ij en

igsz

ins v

erra

st o

ver d

e op

en h

oudi

ng v

an d

eze

moe

der.

De

moo

iste

opm

erki

ng k

wam

van

de

juf d

ie h

et m

eest

ban

g w

as v

oor d

e to

elat

ing.

Zij

zei

voor

de z

omer

vaka

ntie

tege

n on

s dat

ze d

e afg

elop

en 2

3 ja

ar m

inde

r gel

eerd

had

dan

in h

et

laat

ste

jaar

waa

rin ze

Luc

as in

de

klas

moc

ht h

ebbe

n. E

n no

g m

ooie

r: va

naf d

it ja

ar is

juist

zi

j zic

h nu

bin

nen

de sc

hool

gaa

n ric

hten

op

de z

org

en o

nder

steu

ning

van

leer

linge

n di

e ie

ts e

xtra

’s no

dig

hebb

en...

Dus

nie

t alle

en k

inde

ren

mak

en o

ntw

ikke

ling

door

, maa

r ook

le

erkr

acht

en!

Wat

dat

bet

reft

plei

ten

wij

ervo

or d

at a

lle (t

oeko

mst

ige)

leer

krac

hten

op

een

scho

ol k

orte

st

ages

gaa

n lo

pen.

In g

roep

en w

aar k

inde

ren

met

een

bep

erki

ng g

ewoo

n m

eedr

aaie

n. O

m

een

aant

al v

ooro

orde

len,

bel

emm

eren

de d

enkb

eeld

en w

eg te

hal

en. G

ewoo

n zi

en d

at m

et

een

aant

al k

lein

e aan

pass

inge

n ve

el k

inde

ren

prim

a in

het

regu

lier o

nder

wijs

mee

kun

nen

draa

ien.

Gee

rt-J

an en

Ingr

id S

mits

oude

rs v

an L

ucas

“Ver

der n

og b

ijzon

derh

eden

?”“N

ou, e

igen

lijk

niet

...”

Luca

s is v

ijf. H

ij he

eft n

og ee

n zu

s en

een

jong

er b

roer

tje. L

ucas

zit o

p vo

etba

l. In

zijn

rolst

oel.

En h

ij w

ordt

de

vla

gger

van

het

team

. Hij

woo

nt in

ee

n kl

ein

dorp

ond

er d

e riv

iere

n. E

n da

ar zi

t ied

eree

n op

voe

tbal

. En

op

de d

orps

scho

ol. L

ucas

ook

. Maa

r nie

t zo

nder

slag

of s

toot

.

Page 7: Zie Andere Zijde

De

scho

ollo

opba

an v

an L

ucas

(nu

in g

roep

2) b

egon

op

de p

eute

rspe

elza

al in

he

t dor

p, w

aar z

e op

en st

onde

n vo

or z

ijn k

omst

. Op

het m

omen

t dat

Luc

as

3 w

erd,

heb

ben

wij

hem

aan

gem

eld

voor

de

basis

scho

ol in

het

dor

p. W

ant

we

wild

en n

iet d

at h

ij da

gelij

ks 1

,5 u

ur in

een

bus

je v

oor

verv

oer

naar

een

sc

hool

in d

e re

gio

hoef

de d

oor t

e br

enge

n. H

et h

eeft

daar

na ru

im e

en ja

ar la

ng g

elei

d to

t ge

spre

kken

tuss

en o

ns e

n de

scho

ol. O

ver w

at e

r wel

(oud

ers)

en

voor

al n

iet (

scho

ol) k

on,

omda

t Luc

as in

een

rolst

oel z

it en

mot

orisc

h be

perk

ter i

s. M

aar d

e sc

hool

was

naa

r eig

en

zegg

en n

og in

de b

elei

dson

twik

kelin

gsfa

se en

er w

as n

og g

een

draa

gvla

k bi

j het

per

sone

el.

Uite

inde

lijk

wild

e de

scho

ol w

el d

oor m

idde

l van

‘pro

beer

ocht

ende

n’ k

ijken

wat

mog

elijk

w

as. N

a 6

wek

en p

robe

ren

is hi

j uite

inde

lijk

gew

oon

iede

re d

ag n

aar s

choo

l geg

aan.

Daa

r-na

ast h

ebbe

n w

ij he

t hel

e PG

B in

geze

t voo

r de

onde

rste

unin

g va

n Lu

cas i

n de

kle

uter

klas

. D

aarm

ee w

erd

een

aant

al b

ezw

aren

van

de s

choo

l ond

erva

ngen

. Uite

inde

lijk

blee

k de

am-

bula

nt b

egel

eide

r vaa

k m

eer b

ezig

te zi

jn m

et a

nder

e ki

nder

en in

de

groe

p da

n m

et L

ucas

.

Die

redd

e zic

h w

el. H

et v

oord

eel v

an L

ucas

is n

amel

ijk d

at h

ij ni

et zo

bew

egel

ijk is

. En

wel

bl

ijft z

itten

ach

ter

zijn

tafe

ltje!

Dus

na

de e

erst

e kl

eute

rkla

s, le

ek h

et v

anze

lfspr

eken

d da

t Lu

cas o

ok w

el d

oor z

ou g

aan

naar

gro

ep 2

. Dat

was

toch

nie

t zo

vanz

elfs

prek

end.

Het

PG

B na

m a

f, w

at b

etek

ende

dat

de

leer

krac

hten

min

der o

nder

steu

ning

in d

e gr

oep

kreg

en. N

u kr

ijgt L

ucas

nog

4 u

ur o

nder

steu

ning

van

uit P

GB

en 4

5 m

inut

en p

er d

ag 1

op

1 on

ders

-te

unin

g. M

et n

ame

bij a

ctiv

iteite

n w

aar

de m

otor

ische

ont

wik

kelin

g va

n Lu

cas w

at m

eer

part

en sp

eelt.

Het

won

derli

jke

gebe

urde

dat

het

aan

tal g

espr

ekke

n m

et d

e sc

hool

gin

g af

nem

en. W

ant

er w

as st

eeds

min

der o

m o

ver t

e pr

aten

. Dre

mpe

ls w

aren

ges

lech

t. D

e ju

f zag

stee

ds m

eer

wat

er m

ogel

ijk w

as. L

ucas

gaa

t alle

dag

en n

aar s

choo

l. Lu

cas l

eert

wel

licht

noo

it he

el g

oed

schr

ijven

. Maa

r na

tuur

lijk

kan

hij l

eren

leze

n. E

n hi

j hee

ft nu

een

lapt

op g

ekre

gen.

Dan

m

oete

n ze

bij

de sc

hrijf

opdr

acht

en ie

ts an

ders

voo

r hem

ver

zinn

en. D

at m

oet l

ukke

n. O

ok

zijn

er

alle

maa

l aan

gepa

ste

mat

eria

len

voor

hem

op

scho

ol. M

aar

Luca

s w

il ee

n ge

won

e sc

haar

en

gew

one

kleu

rpot

lode

n. N

et a

ls de

and

ere

kind

eren

. Hij

ziet

zic

hzel

f ook

nie

t als

ande

rs. A

lhoe

wel

hij

zich

som

s wel

stee

ds m

eer r

ealis

eert

dat

hij

niet

kan

gaa

n lo

pen.

We

hebb

en n

u m

et d

e sch

ool a

fges

prok

en d

at w

e bij

elk

scho

olja

ar g

ewoo

n ki

jken

hoe

het

gaa

t. W

e ei

sen

geen

gar

antie

. Net

zo g

oed

als w

ij da

t ook

nie

t kun

nen

geve

n.

We w

ilden

gra

ag d

at L

ucas

in h

et k

lein

e dor

p oo

k zi

jn so

cial

e net

wer

k he

eft, d

at n

atuu

rlijk

vo

or e

en g

root

dee

l via

scho

ol v

erlo

opt.

Luca

s hee

ft zi

chze

lf go

ed w

eten

te v

erko

pen.

Ge-

woo

n om

dat h

ij ee

n le

kker

kin

d is,

met

hum

or, g

ezel

lig en

soci

aal. H

ij he

eft vo

lop

vrie

ndje

s, ko

mt o

p ve

rjaar

dage

n en

is a

l gaa

n lo

gere

n bi

j een

vrie

ndje

. Daa

r vro

eg d

e m

oede

r tus

sen

neus

en

lippe

n do

or: “

Verd

er n

og b

ijzon

derh

eden

?” “

Nou

, eig

enlij

k ni

et...”

, ant

woo

rdde

n w

ij en

igsz

ins v

erra

st o

ver d

e op

en h

oudi

ng v

an d

eze

moe

der.

De

moo

iste

opm

erki

ng k

wam

van

de

juf d

ie h

et m

eest

ban

g w

as v

oor d

e to

elat

ing.

Zij

zei

voor

de z

omer

vaka

ntie

tege

n on

s dat

ze d

e afg

elop

en 2

3 ja

ar m

inde

r gel

eerd

had

dan

in h

et

laat

ste

jaar

waa

rin ze

Luc

as in

de

klas

moc

ht h

ebbe

n. E

n no

g m

ooie

r: va

naf d

it ja

ar is

juist

zi

j zic

h nu

bin

nen

de sc

hool

gaa

n ric

hten

op

de z

org

en o

nder

steu

ning

van

leer

linge

n di

e ie

ts e

xtra

’s no

dig

hebb

en...

Dus

nie

t alle

en k

inde

ren

mak

en o

ntw

ikke

ling

door

, maa

r ook

le

erkr

acht

en!

Wat

dat

bet

reft

plei

ten

wij

ervo

or d

at a

lle (t

oeko

mst

ige)

leer

krac

hten

op

een

scho

ol k

orte

st

ages

gaa

n lo

pen.

In g

roep

en w

aar k

inde

ren

met

een

bep

erki

ng g

ewoo

n m

eedr

aaie

n. O

m

een

aant

al v

ooro

orde

len,

bel

emm

eren

de d

enkb

eeld

en w

eg te

hal

en. G

ewoo

n zi

en d

at m

et

een

aant

al k

lein

e aan

pass

inge

n ve

el k

inde

ren

prim

a in

het

regu

lier o

nder

wijs

mee

kun

nen

draa

ien.

Page 8: Zie Andere Zijde
Page 9: Zie Andere Zijde
Page 10: Zie Andere Zijde

Mijn dochter Anne (7) houdt ontzettend van dansen en muziek. Ze heeft van een vriendinnetje gehoord dat er op school turnlessen worden gegeven waarin onder meer ‘be-wegen op muziek’ een rol speelt. Ze volgt een paar oefen-lessen om te kijken of ze het iets vindt. De lessen begin-nen altijd met een tikspelletje. Met of zonder pluim in je broek. Alle kinderen rennen dan door elkaar en proberen uit handen van de tikker te blijven. Anne vindt het vrese- lijk al die door elkaar krioelende kinderen. Als je slecht ziet ben je getikt voordat je überhaupt door hebt dat de tikker voor je neus staat. Anne geeft dit aan bij haar juf.

Anne: “Juffrouw, ik wil graag meedoen met tikkertje maar ik kan de tikker niet zien waardoor ik steeds heel snel wordt getikt.”Juf: “Dat is helemaal niet erg meisje…”Mooi, denk ik, er wordt samen naar een oplossing gezocht.

Tikkertje of turnenAnouk LiebrandKoru Konsult

Page 11: Zie Andere Zijde

Juf: “…tikkertje dient slechts als warming up en is bijzaak voor mij, ren maar gewoon wat mee of wacht desnoods op de bank tot het turnen begint.”Anne’s gezicht betrekt.Anne: “Maar ik wil graag meedoen, op school doe ik dat ook, dan heeft de tikker een lichtgevend geel hesje aan, dat zie…”Ze krijgt de kans niet om verder te praten.Juf: “Tja, die hesjes heb ik hier niet.”Ik spring bij en probeer: “Goh, ze zou een hesje kunnen meenemen, of misschien kan de warming up ook op een

andere manier worden ingevuld, de andere kinderen heb-ben vast ook ideeën…”Juf: “Ja, aan ideeën ontbreekt het ook niet, maar laten we er geen halszaak van maken, het draait immers om het turnen.”

Anne druipt af en besluit dat ze turnen stom vindt.Mij maakt het verdrietig. En het sterkt me tegelijkertijd. Er is nog veel werk te doen! Inclusief denken is nog lang niet vanzelfsprekend.

Geluk is niet afhankelijk van dingen buiten ons, maar van de manier waarop we die zien.

Leo Tolstoj}

Page 12: Zie Andere Zijde
Page 13: Zie Andere Zijde
Page 14: Zie Andere Zijde

TalentologieCornelis BosAlgemeen Directeur SOPOH

Waar we met z’n allen hardnekkig anti-actief in blijven is het ontwikkelen van de talenten van een kind. Met z’n al-len blijven we focussen op de pechstory’s van hoe het niet moet. Met z’n allen roepen we om hulp als we naast de oever staan van een vijver waar iemand in ligt. Elke school heeft zich opgezadeld met IB’ers en vinden dat de leer-krachten nog zo veel moeten leren. Als je wilt dat er een verandering komt in het onderwijs (het woord zorg heb ik uit al mijn woordenboeken geschrapt) moet je het zelf en NU doen. Bijvoorbeeld de IB-tijd wordt ingewisseld voor onderwijsassistententijd en deze tijd wordt gebruikt om de leerkracht IN DE KLAS te helpen kinderen hun talent-en te laten ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor alle andere coördinatietijd. De WSNS-gelden die elke school ontvangt, worden ook in assistentietijd omgezet. Gaandeweg het

proces (want we beginnen NU) wordt er bijgestuurd, meegedacht, teruggekoppeld en ook de talenten van de leerkrachten en assisitenten ontwikkeld. Mogelijk er-varen handicaps van kinderen worden zo goed mogelijk gecompenseerd ipv benadrukt (zoals nu). Daar de klas de basis is van talentologie zal hier vanuit ook het talentenp-lan verder ontwikkeld worden. Het gaat hier te ver om een blauwdruk te bieden, het is mijn bedoeling de richting te tonen en aan te geven dat het niet moeilijk hoeft te zijn om een andere weg te kiezen. De enige handicap voor de verandering is het “ja-maar” van het onderwijs.

Page 15: Zie Andere Zijde

Op een koude dag werd omwille van veranderingen in het uurschema de speeltijd van de kinderen

ingekort. De hulpleerkracht stelde de juf voor om met Mark, een leerling met een meervoudige

handicap, voor deze korte periode in de klas te blijven. ‘Tegen de tijd dat we hem uit zijn rolstoel

gehaald, warm aangekleed en weer in de rolstoel gezet hebben, is de speeltijd bijna om’, klonk haar

motivatie. In eerste instantie leek dit een logische suggestie, tot één van de klasgenootjes, Elke,

suggereerde om Marks jas achterstevoren aan te trekken, zodat al het technische werk met de rols-

toel overbodig werd. [...] ‘Wat zullen de andere kinderen zeggen?’, repliceerde een andere klasgenoot.

‘Zal hij er niet gek uitzien met die jas achterstevoren aan?’ Deze vraag bracht Amy tot het voorstel dat

dit niet gek zou lijken als iedereen uit de klas zijn jas zo zou aandoen. Die dag gingen de juf, de hulpleer-

kracht en alle kinderen uit groep 4 naar buiten voor een korte pauze, met hun jas achterstevoren aan...

Page 16: Zie Andere Zijde

Als een kind opgroeit met kritiek

leert het veroordelen

Als een kind opgroeit met verdraagzaamheid

leert het geduldig te zijn

Als een kind opgroeit met vijandigheid

leert het verlegen te zijn

Als een kind zich moet schamen

leert het zich schuldig voelen

Als een kind opgroeit met aanmoediging

leert het zelfvertrouwen

Als een kind belachelijk wordt gemaakt

leert het verlegen te zijn

Page 17: Zie Andere Zijde

Als een kind acceptatie en vriendschap ervaart

leert het liefde in de wereld vinden

Als een kind goedkeuring krijgt

leert het zichzelf aardig vinden

Als een kind veilig opgroeit

leert het vertrouwen te hebben

Als een kind eerlijk behandeld wordt

leert het rechtvaardigheid

Als een kind geprezen wordt

leert het waarderen

Als een kind opgroeit met aanmoediging

leert het zelfvertrouwen

Page 18: Zie Andere Zijde

GeluksBudgetSandra van KolfschotenMeestersadvies

Het was zomaar een idee dat werkelijkheid werd door er over te praten. Een aantal gemeentes in Nederland werkt met een zogenaamd geluksbudget. Mensen in achter-stand, in geîsoleerde situaties, zij die iets extra’s kunnen gebruiken krijgen een geluksbudget. Een bedrag dat zij in kunnen zetten voor iets waar ze blij van worden, dat aan- sluit bij een sluimerend talent, een nog bedekte passie. Verhalen van de dame met straatvrees die graag tekent en een tekenlerares thuis krijgt, een gepensioneerde weduwenaar die zich de kunst van het fotograferen eigen maakt en zijn vlinderfoto’s exposeert.

Wat nu als we vinden dat we aandacht moeten geven aan het talent van kinderen? Als we van mening zijn dat stimuleren van specialiteit van groot belang is. Kunnen

we dan ook een geluksbudget in een rugzak stoppen? “Ja” zei het samenwerkingsverband waar ik vandaag was. Dat gaan we doen. Elk kind krijgt 250 euro (om maar iets te noemen) dat ingezet wordt voor speciale talent- ontwikkeling. Daarmee kunnen kinderen mooie dingen doen. Een jongen die niet kan lopen en interesse heeft voor film, een meisje dat graag schrijft. Natuurlijk wil je met rugzakgelden bijzondere zorg kunnen verlenen. Zorg die hard nodig is. En nu ook nog iets extra’s toevoegen. De focus verleggen naar een passie, specialiteit en talent.

Een Rugzakje met Geluk… Daar word ik wel weer gelukkig van. Ben heel benieuwd wat al die talentvolle kinderen de wereld gaan brengen. Een nieuwe Mullisch? Spielberg? Obama?…

Page 19: Zie Andere Zijde

FastFood

Sir Ken Robinson beschrijft in zijn boek “het Element” een visie over kwaliteit van onderwijs. Hij doet dit aan de hand van een vergelijking met het restaurantwezen. In het restaurantwezen bestaan twee modellen van kwa- liteitsgarantie. Het eerste is het fastfoodmodel. Dit model garandeert kwaliteit door standaardisatie. Fastfoodke- tens specificeren exact wat er op hun kaart staat in al hun ketens. Ze specificeren burgers en broodjes, frietjes en olie. Ze schrijven voor wat hun personeel moet dra-gen en doen. Alles is gestandaardiseerd. Het eten is vaak ongezond, maar de kwaliteit is gegarandeerd. Het andere model is dat van de Michelingids. In dit model hanteren gidsen specifieke criteria van kwaliteit, maar ze vertellen niet wat een restaurant moet doen. Ze vertellen niet wat er op de kaart moet staan, wat het personeel moet doen en dragen. Dat wordt allemaal aan het restaurant over-

gelaten. Dan worden ze beoordeeld, niet volgens onper-soonlijke standaard, maar naar het oordeel van experts die weten waar ze op moeten letten en die oog hebben voor wat een restaurant ook geweldig maakt. Het resultaat is dat Michelin restaurants voortreffelijk zijn. En ze zijn allemaal uniek en verschillend.

Ons onderwijs onderwerpt scholen aan het fastfoodmo- del van kwaliteitsgarantie terwijl ze ook voor het Miche-lin model zouden kunnen kiezen. De toekomst van ons onderwijs zit niet in standaardisatie maar in cultiveren van echte diepte en dynamiek...

Het handboek Fastfood of de ster van Michelin? Wat zijn onze kinderen ons waard?

Page 20: Zie Andere Zijde

???VERSTORING verstoring verstoring

Wie of wat is er nu eigenlijk verstoord? Waarin zit er nu eigenlijk de

Zijn het de verstoorde kinderen die ons systeem verstoren Of is het een verstoord systeem waarvan kinderen verstoord raken

Niet meer op hun natuurlijke stroom kunnen varen

De magische kinderstem volgen, die zegt: ● ik wil spelen in het leven ● ik wil alles ondernemen ● ik wil met alle zintuigen alles aangaan ● ik wil met iedereen alles samen doen ● ik wil spelen, dansen, tekenen, springen

Maar deze natuurlijke kinderlijke verlangens worden maar al te vaak door het systeem verstoord Het innerlijke kinderlijke gouden domein wordt maar al te vaak door het systeem al in de kiem gesmoord.

Wie of wat is er nu

eigenlijk verstoord?

Page 21: Zie Andere Zijde

???VERSTORING verstoring verstoring

Wie of wat is er nu eigenlijk verstoord? Waarin zit er nu eigenlijk de

Zijn het de verstoorde kinderen die ons systeem verstoren Of is het een verstoord systeem waarvan kinderen verstoord raken

Niet meer op hun natuurlijke stroom kunnen varen

De magische kinderstem volgen, die zegt: ● ik wil spelen in het leven ● ik wil alles ondernemen ● ik wil met alle zintuigen alles aangaan ● ik wil met iedereen alles samen doen ● ik wil spelen, dansen, tekenen, springen

Maar deze natuurlijke kinderlijke verlangens worden maar al te vaak door het systeem verstoord Het innerlijke kinderlijke gouden domein wordt maar al te vaak door het systeem al in de kiem gesmoord.

Wie of wat is er nu

eigenlijk verstoord?

Page 22: Zie Andere Zijde

De p

robl

emen

beg

onne

n pa

s ech

t bij

de o

verg

ang

naar

gro

ep 3

(31

kind

eren

!).

Alle

s w

at d

e le

erkr

acht

in g

roep

2 h

ad g

edaa

n en

ber

eikt

, wer

d ov

erbo

ord

geze

t en

we

kreg

en st

eeds

min

der i

nvlo

ed o

p he

t sch

oolp

roce

s. In

het

ove

r-dr

acht

ssch

riftje

laze

n w

e bi

jna

alle

en m

aar n

egat

ieve

din

gen

en st

eeds

mee

r ee

n vr

aag

om o

plos

singe

n. N

aar o

ns id

ee n

am d

e sch

ool e

en af

wac

hten

de h

oudi

ng aa

n. W

ij m

oest

en h

et o

plos

sen.

Vaa

k ga

ven

wij

aan

dat w

ij de

situ

atie

ook

nie

t kon

den

insc

hatte

n,

omda

t we e

r nu

eenm

aal n

iet b

ij w

aren

. En

dat z

ijn p

rimai

re re

actie

s het

gev

olg

war

en v

an

een

gevo

el v

an o

nvei

lighe

id e

n/of

geb

rek

aan

duid

elijk

heid

en

stru

ctuu

r. In

mid

dels

was

er

een

aanv

raag

voo

r een

rugz

akje

in g

ang

geze

t, zo

dat d

aaru

it ex

tra

bege

leid

ing

kon

wor

den

beko

stig

d. D

it de

den

we

om o

ok te

voo

rkom

en d

at d

e sc

hool

zou

zeg

gen

onvo

ldoe

nde

onde

rste

unin

g te

kun

nen

bied

en e

n ‘n

iet m

eer

de v

eilig

heid

van

de

ande

re k

inde

ren

ge-

waa

rbor

gd k

on w

orde

n’. H

elaa

s pak

te d

at h

eel a

nder

s uit

dan

we

verw

acht

ten,

wan

t dez

e be

gele

ider

hee

ft (n

a één

obs

erva

tie v

an n

og g

een

uur)

aan

de sc

hool

gem

eld

dat h

et fe

itelij

k ge

en zi

n ha

d om

hie

r mee

doo

r te g

aan,

wan

t miss

chie

n w

as er

ook

nog

wel

spra

ke v

an ee

n op

posit

ione

le st

oorn

is.

Voor

ons

gev

oel g

af d

eze

uits

praa

k de

scho

ol e

en st

ok o

m m

ee te

slaa

n en

om

te k

unne

n ze

ggen

dat

ze to

ch ec

ht d

e zor

g vo

or Jo

s nie

t lan

ger o

p zi

ch k

onde

n ne

men

. We k

onde

n de

op

luch

ting

bijn

a vo

elen

en

we

war

en g

esch

okt.

Uite

inde

lijk

ston

den

we

dus

voor

de

keus

tuss

en h

et S

BO e

n he

t SO

(RE

C4)

en

na h

et

bezo

eken

van

div

erse

scho

len,

heb

ben

we

geko

zen

voor

het

SO

en

toen

beg

on e

r wee

r een

he

le n

ieuw

e er

varin

g.Vo

orhe

en st

onde

n w

e aa

n he

t ein

de v

an d

e sc

hool

dag

ons k

ind

op te

wac

hten

en

geno

ten

we v

an h

et m

omen

t dat

alle

kin

dere

n te

gelij

kert

ijd u

itgel

aten

de s

choo

l uit

kwam

en re

nnen

en

onm

idde

llijk

het

klim

rek

indo

ken.

Vaa

k kw

amen

er

twee

ent

hous

iast

e kl

asge

noot

jes

(Jos

en ee

n vr

iend

je o

f vrie

ndin

netje

) voo

r je s

taan

met

de v

raag

of z

e af m

ocht

en sp

reke

n.

Bij h

et S

O d

us n

iet,

hè. D

aar

sta

je tu

ssen

de

taxi

chau

ffeur

s, he

b je

dus

wei

nig

cont

act

met

and

ere

oude

rs e

n de

kin

dere

n ko

men

één

voo

r één

naa

r bui

ten

om te

ver

zam

elen

bij

hun

chau

ffeur

. In

de e

erst

e w

eek

was

Jos

hele

maa

l ver

baas

d en

ver

drie

tig: “

Mam

ma,

hoe

ka

n ik

hie

r no

u m

et e

en v

riend

je a

fspr

eken

?” W

aaro

p m

amm

a m

et tr

anen

in h

aar

ogen

m

oest

ant

woo

rden

dat

ze

dat o

ok n

iet w

ist. N

u w

e bi

jna

een

jaar

ver

der

zijn

, wor

den

we

nog

stee

ds e

mot

ione

el a

ls w

e di

t ops

chrij

ven.

We

wet

en n

u da

t hij

veel

bet

er a

f is o

p de

ze

scho

ol, v

oora

l om

dat h

ij nu

vee

l mee

r ont

span

nen

is, le

kker

der i

n zi

jn v

el z

it en

vee

l mee

r ze

lfver

trou

wen

krij

gt. M

aar d

at v

erdr

ietig

e as

pect

blij

ft en

we

denk

en d

at h

eel v

eel p

rofe

s-sio

nals

zich

dat

ook

nie

t rea

liser

en.

Bove

ndie

n is

een

REC

4 sc

hool

nu

niet

dire

ct ee

n af

spie

gelin

g va

n de

sam

enle

ving

; er z

itten

bi

jna

alle

en m

aar j

onge

ns e

n ze

heb

ben

alle

maa

l ged

rags

prob

lem

en. D

e cl

uste

ring

van

de

prob

lem

atie

k m

aakt

dat

wij

toch

een

voor

keur

zoud

en h

ebbe

n vo

or ee

n go

ede p

laat

s in

het

regu

lier

onde

rwijs

. Het

beg

rip p

asse

nd o

nder

wijs

zoa

ls da

t nu

door

het

sam

enw

erki

ngs-

verb

and

‘wee

r sa

men

naa

r sc

hool

’ wor

dt v

orm

gege

ven,

is in

onz

e og

en n

iet o

p de

juist

e m

anie

r ing

evul

d. W

aaro

m m

aken

scho

len

binn

en h

et S

WV

nie

t mee

r geb

ruik

van

de k

en-

nis v

an h

et S

O e

n SB

O e

n an

ders

om? H

et li

jkt e

r mee

r op

dat h

et sa

men

wer

king

sver

band

ee

n st

ikke

rfab

riek

is, d

ie o

p “p

robl

eem

geva

llen”

en

stik

ker

plak

t “ik

pas

hie

r vo

lgen

s de

re

geltj

es” e

n da

arm

ee h

aar o

pdra

cht h

eeft

verv

uld.

Het

lijk

t wel

of s

oms v

erge

ten

wor

dt d

at

er e

en k

ind

acht

er “d

at d

ossie

r” sc

huilt

. In

onz

e og

en is

er

een

ande

re o

plos

sing

ook

mog

elijk

, waa

rbij

het h

uidi

ge s

yste

em v

an

één

leer

krac

ht v

oor

één

hom

ogen

e gr

oep

wor

dt lo

sgel

aten

en

wor

dt g

ekek

en n

aar

wel

ke

leer

linge

n go

ed b

ij ee

n be

paal

de le

erkr

acht

pas

sen,

waa

rdoo

r ied

er k

ind

in p

rinci

pe b

eter

ge

dijt.

En n

iet t

e ve

rget

en: b

lijf d

e op

leid

er o

plei

den!

Lee

r van

elk

aar e

n va

n el

kaar

s fou

ten,

maa

r w

issel

in ie

der g

eval

erv

arin

gen

uit.

Pete

r en

Ingr

id

Biss

chop

s ou

ders

van

Jos

Jos i

s een

jong

en v

an n

u 7

jaar

oud

. H

ij he

eft h

et sy

ndro

om v

an A

sper

ger,

een

afw

ijkin

g in

het

aut

istis

ch sp

ec-

trum

. Sin

ds h

ij na

ar h

et k

inde

r-

dagv

erbl

ijf g

ing,

hij

was

toen

2, w

iste

n w

e dat

hij

“and

ers”

is, m

aar p

as o

p he

t re

gulie

r ond

erw

ijs is

hij

gedi

agno

sti-

ceer

d. In

gro

ep 1

en 2

heb

ben

we m

et

behu

lp v

an Je

ugd

Riag

g en

MEE

en

de g

roep

sleer

krac

hten

zov

eel m

ogel

ijk

geke

ken

op w

elke

wijz

e Jos

ben

ader

d ko

n w

orde

n. E

r is d

aard

oor w

el v

eel

bere

ikt!

Page 23: Zie Andere Zijde

De p

robl

emen

beg

onne

n pa

s ech

t bij

de o

verg

ang

naar

gro

ep 3

(31

kind

eren

!).

Alle

s w

at d

e le

erkr

acht

in g

roep

2 h

ad g

edaa

n en

ber

eikt

, wer

d ov

erbo

ord

geze

t en

we

kreg

en st

eeds

min

der i

nvlo

ed o

p he

t sch

oolp

roce

s. In

het

ove

r-dr

acht

ssch

riftje

laze

n w

e bi

jna

alle

en m

aar n

egat

ieve

din

gen

en st

eeds

mee

r ee

n vr

aag

om o

plos

singe

n. N

aar o

ns id

ee n

am d

e sch

ool e

en af

wac

hten

de h

oudi

ng aa

n. W

ij m

oest

en h

et o

plos

sen.

Vaa

k ga

ven

wij

aan

dat w

ij de

situ

atie

ook

nie

t kon

den

insc

hatte

n,

omda

t we e

r nu

eenm

aal n

iet b

ij w

aren

. En

dat z

ijn p

rimai

re re

actie

s het

gev

olg

war

en v

an

een

gevo

el v

an o

nvei

lighe

id e

n/of

geb

rek

aan

duid

elijk

heid

en

stru

ctuu

r. In

mid

dels

was

er

een

aanv

raag

voo

r een

rugz

akje

in g

ang

geze

t, zo

dat d

aaru

it ex

tra

bege

leid

ing

kon

wor

den

beko

stig

d. D

it de

den

we

om o

ok te

voo

rkom

en d

at d

e sc

hool

zou

zeg

gen

onvo

ldoe

nde

onde

rste

unin

g te

kun

nen

bied

en e

n ‘n

iet m

eer

de v

eilig

heid

van

de

ande

re k

inde

ren

ge-

waa

rbor

gd k

on w

orde

n’. H

elaa

s pak

te d

at h

eel a

nder

s uit

dan

we

verw

acht

ten,

wan

t dez

e be

gele

ider

hee

ft (n

a één

obs

erva

tie v

an n

og g

een

uur)

aan

de sc

hool

gem

eld

dat h

et fe

itelij

k ge

en zi

n ha

d om

hie

r mee

doo

r te g

aan,

wan

t miss

chie

n w

as er

ook

nog

wel

spra

ke v

an ee

n op

posit

ione

le st

oorn

is.

Voor

ons

gev

oel g

af d

eze

uits

praa

k de

scho

ol e

en st

ok o

m m

ee te

slaa

n en

om

te k

unne

n ze

ggen

dat

ze to

ch ec

ht d

e zor

g vo

or Jo

s nie

t lan

ger o

p zi

ch k

onde

n ne

men

. We k

onde

n de

op

luch

ting

bijn

a vo

elen

en

we

war

en g

esch

okt.

Uite

inde

lijk

ston

den

we

dus

voor

de

keus

tuss

en h

et S

BO e

n he

t SO

(RE

C4)

en

na h

et

bezo

eken

van

div

erse

scho

len,

heb

ben

we

geko

zen

voor

het

SO

en

toen

beg

on e

r wee

r een

he

le n

ieuw

e er

varin

g.Vo

orhe

en st

onde

n w

e aa

n he

t ein

de v

an d

e sc

hool

dag

ons k

ind

op te

wac

hten

en

geno

ten

we v

an h

et m

omen

t dat

alle

kin

dere

n te

gelij

kert

ijd u

itgel

aten

de s

choo

l uit

kwam

en re

nnen

en

onm

idde

llijk

het

klim

rek

indo

ken.

Vaa

k kw

amen

er

twee

ent

hous

iast

e kl

asge

noot

jes

(Jos

en ee

n vr

iend

je o

f vrie

ndin

netje

) voo

r je s

taan

met

de v

raag

of z

e af m

ocht

en sp

reke

n.

Bij h

et S

O d

us n

iet,

hè. D

aar

sta

je tu

ssen

de

taxi

chau

ffeur

s, he

b je

dus

wei

nig

cont

act

met

and

ere

oude

rs e

n de

kin

dere

n ko

men

één

voo

r één

naa

r bui

ten

om te

ver

zam

elen

bij

hun

chau

ffeur

. In

de e

erst

e w

eek

was

Jos

hele

maa

l ver

baas

d en

ver

drie

tig: “

Mam

ma,

hoe

ka

n ik

hie

r no

u m

et e

en v

riend

je a

fspr

eken

?” W

aaro

p m

amm

a m

et tr

anen

in h

aar

ogen

m

oest

ant

woo

rden

dat

ze

dat o

ok n

iet w

ist. N

u w

e bi

jna

een

jaar

ver

der

zijn

, wor

den

we

nog

stee

ds e

mot

ione

el a

ls w

e di

t ops

chrij

ven.

We

wet

en n

u da

t hij

veel

bet

er a

f is o

p de

ze

scho

ol, v

oora

l om

dat h

ij nu

vee

l mee

r ont

span

nen

is, le

kker

der i

n zi

jn v

el z

it en

vee

l mee

r ze

lfver

trou

wen

krij

gt. M

aar d

at v

erdr

ietig

e as

pect

blij

ft en

we

denk

en d

at h

eel v

eel p

rofe

s-sio

nals

zich

dat

ook

nie

t rea

liser

en.

Bove

ndie

n is

een

REC

4 sc

hool

nu

niet

dire

ct ee

n af

spie

gelin

g va

n de

sam

enle

ving

; er z

itten

bi

jna

alle

en m

aar j

onge

ns e

n ze

heb

ben

alle

maa

l ged

rags

prob

lem

en. D

e cl

uste

ring

van

de

prob

lem

atie

k m

aakt

dat

wij

toch

een

voor

keur

zoud

en h

ebbe

n vo

or ee

n go

ede p

laat

s in

het

regu

lier

onde

rwijs

. Het

beg

rip p

asse

nd o

nder

wijs

zoa

ls da

t nu

door

het

sam

enw

erki

ngs-

verb

and

‘wee

r sa

men

naa

r sc

hool

’ wor

dt v

orm

gege

ven,

is in

onz

e og

en n

iet o

p de

juist

e m

anie

r ing

evul

d. W

aaro

m m

aken

scho

len

binn

en h

et S

WV

nie

t mee

r geb

ruik

van

de k

en-

nis v

an h

et S

O e

n SB

O e

n an

ders

om? H

et li

jkt e

r mee

r op

dat h

et sa

men

wer

king

sver

band

ee

n st

ikke

rfab

riek

is, d

ie o

p “p

robl

eem

geva

llen”

en

stik

ker

plak

t “ik

pas

hie

r vo

lgen

s de

re

geltj

es” e

n da

arm

ee h

aar o

pdra

cht h

eeft

verv

uld.

Het

lijk

t wel

of s

oms v

erge

ten

wor

dt d

at

er e

en k

ind

acht

er “d

at d

ossie

r” sc

huilt

. In

onz

e og

en is

er

een

ande

re o

plos

sing

ook

mog

elijk

, waa

rbij

het h

uidi

ge s

yste

em v

an

één

leer

krac

ht v

oor

één

hom

ogen

e gr

oep

wor

dt lo

sgel

aten

en

wor

dt g

ekek

en n

aar

wel

ke

leer

linge

n go

ed b

ij ee

n be

paal

de le

erkr

acht

pas

sen,

waa

rdoo

r ied

er k

ind

in p

rinci

pe b

eter

ge

dijt.

En n

iet t

e ve

rget

en: b

lijf d

e op

leid

er o

plei

den!

Lee

r van

elk

aar e

n va

n el

kaar

s fou

ten,

maa

r w

issel

in ie

der g

eval

erv

arin

gen

uit.

Page 24: Zie Andere Zijde

vrienden lijken op elkaar

als jij op mij lijkt en ik lijk op jou

zodat we samen op elkaar lijken

dan lijkt het net

alsof we zoveel op elkaar lijken

dat het nodig lijkt om te zeggen

dat jij op mij lijkt

en ik op jou

lijkt me gaaf

om zoveel op elkaar te lijken

lijkt wel vriendschap!

vrienden lijken op elkaar

als jij op mij lijkten ik lijk op jou

zodat we samenop elkaar lijken

dan lijkt het net

alsof we zoveelop elkaar lijken

dat het nodig lijktom te zeggen

dat jij op mij lijkt

en ik op jou

lijkt me gaaf

om zoveelop elkaar te lijken

lijkt wel vriendschap!

Page 25: Zie Andere Zijde

vrienden lijken op elkaar

als jij op mij lijkt en ik lijk op jou

zodat we samen op elkaar lijken

dan lijkt het net

alsof we zoveel op elkaar lijken

dat het nodig lijkt om te zeggen

dat jij op mij lijkt

en ik op jou

lijkt me gaaf

om zoveel op elkaar te lijken

lijkt wel vriendschap!

vrienden lijken op elkaar

als jij op mij lijkten ik lijk op jou

zodat we samenop elkaar lijken

dan lijkt het net

alsof we zoveelop elkaar lijken

dat het nodig lijktom te zeggen

dat jij op mij lijkt

en ik op jou

lijkt me gaaf

om zoveelop elkaar te lijken

lijkt wel vriendschap!

Page 26: Zie Andere Zijde

Het valt jullie vast niet mee om puber te zijn. Je motor draait van binnen volop, maar er zijn voortdurend ander-en die het stuur overnemen, terugschakelen, op de rem trappen of erger. Je hebt zin in van alles en nog wat, barst van de energie en wordt vervolgens gedwongen om juist heel andere dingen te gaan doen dan waar jij warm voor loopt. Zoals: leren op school, wat anderen bedacht hebben dat goed voor je is. Voor “later, maar ook nu al, hoor...”, heb je immers een flinke dosis kennis, inzicht en vaardig- heden nodig. Doelen - helaas niet die van jou - bepalen wat er moet gebeuren. Daarbij hanteren je docenten tal van trucs - zoals uitleggen en vragen stellen - in een poging je in beweging te krijgen in de richting van die doelen. Om daar nog wat meer dwang achter te zetten zijn er toet-sen die harde cijfers opleveren, met betekenissen als ‘voldoende’ , ‘twijfelachtig’, ‘onvoldoende’ en ‘slecht’. Die laatste twee maken je leven niet bepaald aangenamer, zo blijkt.

Open brief aan puberend NederlandFrank WeijersSteeman & Weijers BV

Page 27: Zie Andere Zijde

Wat hebben baby’s en kleuters het dan toch nog goed! Voelen ze aandrang om te leren kruipen, te leren lopen en te gaan praten, dan wordt ’t zelfs met luid gejuich onder-steund. Ja, zij krijgen wel alle ruimte om aan de slag te gaan met wat ze diep van binnen drijft. Zo gaat het ook bij volwassenen, die echt alleen in beweging komen om gitaar te leren spelen, te leren skiën, gedichten schrijven, Italiaans te verstaan en spreken en bloem te schikken als ze daar zin in hebben. Die zitten allemaal wel lekker zelf aan het stuur.

Goed idee om zelf het heft wat meer in handen te nemen? Lijkt ons wel. In het beroerdste geval leren jullie misschien iets minder van hetgeen zo van belang wordt gevonden, maar ontwikkelen jullie je des te beter. Als je je wilt ont- wikkelen (en wie wil dat niet?) en daar de ruimte voor krijgt, staat je motor niet te draaien tot-ie oververhit raakt, maar kom je in beweging. Wat te denken van de volgende deal: We vragen jullie scholen om een deel van het door hen bedachte programma in stand te houden. Dat kun-nen ze immers toch niet laten, omdat ze er van overtuigd

zijn dat je daar echt veel aan hebt - en wie weet, hebben ze daar nog gelijk in ook. Daarmee ontstaat ruimte voor je eigen ontwikkeling, aan de hand van de (ontwikkel)vra-gen die je zelf hebt. Om die op het spoor te komen, begin je met je af te vragen waar jij nou echt energie van krijgt.

Misschien dat jouw docenten zelfs wel zover komen dat ze je die vraag gaan stellen. Onze bijdrage in de deal is bescheiden, maar hopelijk wel van belang. Wij werken met de leidinggevenden van jullie docenten. We beloven plechtig nog meer ons best te gaan doen om hen te laten ervaren hoe fantastisch het is wanneer zij in hun werk aansluiten bij de energie van de docenten. Hoe? Gewoon, door niet meer steeds hardnekkig te proberen ‘alle neu-zen dezelfde kant op te krijgen’, maar door met regelmaat het gesprek met hen te voeren over de vraag “Waar ligt jouw energie eigenlijk?” en daarbij aan te sluiten. Gaan die docenten dat vast en zeker ook steeds meer met jullie doen – en krijgt ‘rekening houden met verschillen’ mis-schien toch nog eens echt vorm en inhoud.

Page 28: Zie Andere Zijde
Page 29: Zie Andere Zijde
Page 30: Zie Andere Zijde

SchoolpijnDaniël Pennac

In zijn jeugd was Daniel Pennac een abomi-nabele leerling, een jongen ‘met afwaswater waar hersens horen te zitten’. Alle kennis die hij overdag in zich opnam, leek de volgende dag verdwenen. Pennac werd gered door vier gepassioneerde, onconventionele ler-aren die met veel geduld en creativiteit tot hem wisten door te dringen. Toen hij in 1968 eindelijk zijn diploma haalde, besloot hij zelf onderwijzer te worden. In Schoolpijn keert Pennac niet alleen terug naar de frustraties van zijn schooljaren, maar houdt hij ook een vurig pleidooi voor de terugkeer van pas-sie, rust en bevlogenheid in het onderwijs. Schoolpijn is even ontroerend als scherp-zinnig, vol persoonlijke herinneringen, rake observaties, glasheldere analyses en hilar-ische anekdotes.

ISBN 978-90-290-8236-5

De StipPeter H. Reynolds

Achter in dit leuke en stimulerende pren-tenboek staat: ‘Opgedragen aan meneer Matson, mijn wiskundeleraar van de 7e klas die mij heeft ‘uitgedaagd’ er een punt van te maken’. Daarmee geeft Peter H. Reynolds nog een eerste fase aan van het proces dat hij in dit boek laat zien.

Kort gezegd: denken dat je iets niet kan op de een of andere manier een zetje van iemand krijgen daar zelfbewuster van worden dat weer op dezelfde manier doorgeven aan anderen.Als we dat in alle scholen met onze collega’s en met de kinderen voor elkaar krijgen, dan is er heel wat bereikt. Een goede reden om daar nu een punt van te maken. In het team en in de klas.

ISBN 978-90-563-7554-6

Iedereen is anders. Jorien Meerdink

Kinderkwaliteitscriteria van inclusiefonderwijs. Tienduizend kinderen van 4-18 jaar met en zonder beperking, op reguliere, speciale en inclusieve scholen zijn geïnter-viewd. Zij hebben duidelijke ideeën over en kennis van wat goed onderwijs voor hen betekent. Kinderen blijken goed in staat om aan te geven wat ‘omgaan met verschillen’ voor hen betekent, maar ook hoe zij zelf ondersteund willen worden. Een voorbeeld van een voor kinderen belangrijk criteri-um: ‘Net zo worden behandeld als andere kinderen.’ Een citaat: ‘Ze doen niet anders tegen mij dan tegen andere kinderen. Ik bots wel heel veel. Maar dat vindt niemand erg.’

ISBN 978-90-411-2734-8

Page 31: Zie Andere Zijde

de B

oeke

n to

p 10

Duurzaam opvoeden en ontwikkelen. Marcel van Herpen

Duurzaam Opvoeden en Ontwikkelen’ (1) baseert zich op de kennis van de mens in relatie met zijn omgeving, (2) stelt hogere prioriteiten aan waarden en intenties dan aan normen en vormen en (3) beoordeelt niet op voornemens, maar op verhalen en gedrag van álle deelnemers. Een aanpak die niet uitsluit, maar verbindt Het is een constructieve manier van denken en werken. Een boek voor onderwijs, welzijn, buurtwerk, bedrijfsleven, politie en justitie.

Een boek ter voorkoming van uitval, des-interesse en delinquentie; levendig en rijk geïllustreerd met achtergrond- en praktijkbe-schrijvingen vanuit scholen, jeugdgevangenissen,bedrijfsleven, peuterspeelzalen.

ISBN 978-90-441-2338-8

Leerkrachten begeleiden bij passend onderwijs. Dr. Wim Meijer

Passend onderwijs doet een groot beroep op leerkrachten. Hoe kunnen ze zorgleerlingen het onderwijs bieden waar zij recht op hebben? Wanneer kunnen ze om advies vragen en bij wie?

Het boek Leerkrachten begeleiden bij passend onderwijs zet hiervoor lijnen uit die in iedere schoolorganisatie bruikbaar zijn. Het biedt een kader voor een effectieve samenwerking tussen onderwijsprofessionals. Een onmis-baar handboek, zowel theoretisch als praktisch, dat bovendien gebruiksvriendelijk is.

ISBN 978-90-6508-606-8

Page 32: Zie Andere Zijde

Voor het leven gebruik ik soms de metafoor van het kind op het strand. Ze maakt iets nieuws op de grens van verschillende werelden. De ene keer een kasteel, de andere keer een rivier. Alles om te bouwen is er. Wat het tot iets maakt is de fantasie en het doen van het kind. Meer heeft ze niet nodig: zand, water, lucht, zon, een schepje en emmer tje, en zichzelf.

Page 33: Zie Andere Zijde

Voor het leven gebruik ik soms de metafoor van het kind op het strand. Ze maakt iets nieuws op de grens van verschillende werelden. De ene keer een kasteel, de andere keer een rivier. Alles om te bouwen is er. Wat het tot iets maakt is de fantasie en het doen van het kind. Meer heeft ze niet nodig: zand, water, lucht, zon, een schepje en emmer tje, en zichzelf.

Page 34: Zie Andere Zijde

Participatie is nét dit stapje meerdan het aanwezig mogen zijn,het gaat om actief mee-doen.

Page 35: Zie Andere Zijde

Wie het mee-maakte:Regie en vormgeving

Koru Konsult: Anouk Liebrand

Meestersadvies: Marije Boot Denkbeeldentuin: Guido Crolla

Catharsis Design: Patrick Kreling ism Kai Nobbe, Leroy Sileon, Mike Jansen

Initiatiefnemers Zwermsessies:

Connecto BV: Edwin Borger, Teus van Zoest

Meestersadvies: Marije Boot, Sandra van Kolfschoten, Robert-Jan Kooiman

Drukwerk:

Drukkerij Gelderland, Arnhem

Met heel veel dank aan 58 zwermers!

Page 36: Zie Andere Zijde

Zieanderezijde