30-10-2016

1

ZEN en B ENG

praktische han d vatten voor(gron d gebon d en ) w on in gen

Ir.H arm Valk

Niem an Groep

ZEN-Festival– 3 n ovem ber2016

RoutekaartZEN

30-10-2016

2

• EP C alsin d ic ator = > 3 B ENG-in d ic atoren

• Voorlopige eisen = > in 2018 toetskosten optim aliteit

• B epalin gsm eth od e = > w ord tan d ers,m aarh oe?

• Gebouw en = > w ord en an d ers??

B ENG:w atgaaterveran d eren ?

Drie B ENG-in d icatoren

1. Energiebehoefte in kWh/m2

2. Primair fossiel energiegebruik in kWh/m2

3. Hernieuwbare energie in %

Lijkt op dePHPP

Lijkt op de EPC

Wordt dusverplicht

30-10-2016

3

Drie B ENG-in d icatoren

1. Energiebehoefte in kWh/m2

2. Primair fossiel energiegebruik in kWh/m2

3. Hernieuwbare energie in %

Goedgeïsoleerdegebouwschil

Zuinigeinstallaties

Duurzameopwek

Voorgen om en B ENG-eisen

Bron: RVO

fossiel

30-10-2016

4

Van é é n eisn aard rie

• Nietzo … …

Van é é n eisn aard rie

• … … m aarzo! !

30-10-2016

5

De eerste in zichten (d ec ‘15)

Bron: Top 30 nieuwbouw RVO

De eerste in zichten w oon gebouw en (d ec ‘15)

Bron: Nieman/RVO

30-10-2016

6

• W erk aan d e w in kel!

• H oe zith etec h t?

• W atm oeten w e d oen om h ette h alen ?

Voorlopige con clusie?

• W erk aan d e w in kel!

• H oe zith etec h t?

• W atm oeten w e d oen om h ette h alen ?

• Nad eron d erzoek:

• Gron d gebon d en w on in gen

• A ppartem en ten

Voorlopige con clusie?

30-10-2016

7

P raktijkprojecten gron d gebon d en

• 12 projec ten d eeln em ersZEN-w orksh ops

• Varian tie:

• rijen ,gesc h akeld ,vrijstaan d

• 1 – 4 bouw lagen

• soc .h uur– vrije sec tor- kavelbouw

• EP C 0,6 tot-0,24

• H oe n aarB ENG?

• Kw alitatieve an alyse kn elpun ten

B P DGeveke

VolkerW essels

P artic ulierP artic ulier

TerSteege

Optim um P lus

Trebbe

A albertsB ouw

Score origin ele projecten

30-10-2016

8

Fitten n aarB ENG

• Vooreen tussen w on in g:

• B B -sc h il? Ja,kn eltbijB ENG1 vaak via w tw ,oftriple glas

• H R107? Ja,kn eltbijB ENG3 veelP V n od ig

• P V? Ja,kn eltbijB ENG3 altern atief h ern ieuw baar

• W TW ? N ietstan d aard ;w el‘stap’in B ENG1

• A n d ere w on in gtypen vaak m in d ervarian ten m ogelijk

• NB A lleszonder plan aan passin gen

–vorm ,grootte,open /d ic h t,oriën tatie

B ENG w atzijn d e m ogelijkhed en ?

30-10-2016

9

• 4 projec ten / uitgan gspun ten gelijk getrokken

Gevoeligheid san alyse

Uitgan gssituatie

NB :geen EPC 0,4 meer

30-10-2016

10

In vloed sfactoren B ENG-1

• ‘Vuistregels’

– Geen garan tie,projec tgeric h tc on troleren

• Oriën tatie 0 – 5 kW h /m 2

• B eukm aat/glas% + 3 /-3 kW h /m 2

• Isolatie (d ic h t)B B –> P assief totc a.10 kW h /m 2

• Glas U 1,4 -> 0,8 totc a.6 kW h /m 2

• Zon w erin g positief

• ZTA verlagen w isselen d !

• B ENG 1 c om bin atie van :

• Gebouw on tw erp

• Sc h ilm aatregelen (glas,isolatiew aard e,luc h td ic h th eid )

• Type ven tilatiesysteem (NB altijd vraagsturin g)

• B ENG 2 en 3: Grote on d erlin ge in vloed

• P V toevoegen (2500 – 6000 W p;vrijstaan d :m eer)

• W arm tepom p levertbijd rage beid e aspec ten

• Gasketelisn og m ogelijk (m itsaan sluitin g en vold oen d e P V)

• Zon n eboiler

• Vrijstaan d + on gun stige vloer/verlies-verh oud in g is‘uitd agin g’

H oe n aarB ENG?

30-10-2016

11

In vesterin g

1.H oekw on in g € 53 /m 2 € 6.600

3.H oekw on in g 1-laag € 322 /m 2 € 24.400

6.Gesc h akeld e w on in g € 120 - 170 /m 2 € 12.100 – 17.900

7.Vrijstaan d e w on in g € 168 /m 2 €31.900

8.Tussen w on in g € 84 - 97 /m 2 € 9.300 – 10.800

9.Tussen w on in g € 63 /m 2 € 6.800

11.Tussen w on in g € 82 - 278 /m 2 €8.900 – 30.400

12.Tussen w on in g € 81 - 101 /m 2 € 9.400 – 11.800

H oogbouw € 95 /m 2 P M

In d icatie kosten (d oord eeln em ersB ENG-w orksh ops)

m eerin vesterin g in €in c l.B TW

• In tegraalben ad eren

• c om fort

• gebruik

• en ergie

• Extra aan d ac h tin on tw erp en uitw erkin g

• regelbaarh eid

• ruim tebeslag in stallaties

• Letop ‘reken truc s’en h oud baarh eid sald erin g

• In form eeroveron d erh oud en vervan gin g

• praktisc h

• kosten

B ENG,m aarook ZEN !

30-10-2016

12

Zom ercom forten oververh ittin g

• Reëelrisic o zon d erm aatregelen (passief of ac tief)

• In vloed ven tilatiesysteem aan zien lijk

• W TW groterrisic o

• Zon w erin g en spuiven tilatie effec tief

• Spuien w ord tm akkelijk verkeerd gebruikt: vergrootprobleem

• Vrijstaan d e w on in g risic o groter,in vloed on tw erp groot

• B ew on ersvoorlic h tin g n od ig

Con clusies

• B ENG 1

• On tw erp w ord t(w eer)belan grijk,ook d e sted en bouw

• Verh oud in gvloeropp./verliesopp.veelin vloed

• Voorin gen om en keuze beperktspeelruim te

• B ENG 2

• Gasblijftm ogelijk bijB ENG (w en selijk? besc h ikbaarh eid ?)

• P V is‘probleem oplosser’,zon d erP V issom sm ogelijk

• B ENG 3

• W arm tepom p,P V en biom assa leveren c ruc iale bijd rage

• Kosten

• Sterk afh an kelijk van m aatregelpakketen keuzem ogelijkh ed en

30-10-2016

13

ZEN en B ENG

praktische han d vatten voor(gron d gebon d en ) w on in gen

Dank voor uw aandacht

ZEN-Festival– 3 n ovem ber2016