Behandeld door : Dhr. D. Heuts

Bijlage(n) : Geen

Documentnr. :

*Z012D705099* Ons kenmerk : Z/16/038777/161233

Veiligheidsplan generiek

VEILIGHEIDSPLAN

OPVANG VLUCHTELINGEN

GEMEENTE EIJSDEN-MARGRATEN

2 van 12

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding .............................................................................................................................3

Hoofdstuk 2 Bestuurlijke samenvatting ...............................................................................................4

Hoofdstuk 3 Locaties .............................................................................................................................5

Hoofdstuk 4 Organisatie en samenwerking .........................................................................................6

4.1 Verantwoordelijkheden op hoofdlijnen ...........................................................................................6

4.2 Veiligheidszones .............................................................................................................................7

4.3 Overlegvormen ...............................................................................................................................7

Hoofdstuk 5 Veiligheidsanalyse............................................................................................................9

5.1 Uitgangspunt in verantwoordelijkheden .........................................................................................9

5.2 Risico’s ...........................................................................................................................................9

5.3 Scenario’s .................................................................................................................................... 10

5.3.1 Incidenten binnen of buiten de locatie (brand, ontruiming, bommelding, uitval nuts) ... 10

5.3.2 Geweldsincidenten ......................................................................................................... 10

5.3.3 Maatschappelijke onrust ................................................................................................ 10

5.3.4 Demonstraties, manifestaties of betoging en eventuele hieruit voortvloeiende ordeverstoringen .................................................................................................................... 10

5.3.5 Bedreiging en intimidatie ................................................................................................ 11

5.3.6 Discriminatie en racisme ................................................................................................ 11

5.3.7 Radicalisering ................................................................................................................. 11

5.3.8 Uitbraak van infectieziekten ........................................................................................... 12

5.3.9 Belemmering van groei en ontwikkeling van jeugdigen en onvoldoende emotionele veiligheid ................................................................................................................................. 12

Versie 0.1 concept

3 van 12

HOOFDSTUK 1: INLEIDING Een veiligheidsplan is een instrument om veiligheidsrisico’s in kaart te brengen en veiligheidsmaatregelen voor te stellen alvorens vluchtelingen worden ondergebracht. De motto’s openheid, dienstbaarheid en waakzaamheid staan hierbij voorop. Met dit veiligheidsplan wordt in een zo vroeg mogelijk stadium rekening gehouden met de kernwaarden veiligheid, leefbaarheid en beheersbaarheid in de breedste zin van het woord. Niet alleen de fysieke veiligheidsaspecten zoals brand, gebouw en verkeersveiligheid passeren de revue maar ook de sociale aspecten zoals een veilige woon, werk- en leefomgeving, jeugd en integriteit vormen belangrijke thema’s. In dit veiligheidsplan kijken verschillende partijen vanuit hun eigen vakgebied naar het plan. Door betrokken partijen bij elkaar te brengen worden de diverse veiligheidsaspecten met elkaar in verband gebracht en ontstaat er een afgewogen set van veiligheidsmaatregelen op het gebied van inrichting, gebruik, beheer, onderhoud en organisatie. Lokale vigerende beleidsnotities, zoals het Damoclesbeleid lokalen en woningen, zijn eveneens van toepassing op de opvanglocaties. Voor wat betreft het onderwerp communicatie wordt verwezen naar de separate planvorming.

4 van 12

HOOFDSTUK 2: BESTUURLIJKE SAMENVATTING In deze samenvatting is de toetsing van het inrichtingsplan ten behoeve van reguliere opvang van vluchtelingen alsmede de opvang voor Alleenstaande Minderjarige Vluchtelingen beschreven. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) is verantwoordelijk voor de opvang, begeleiding en uitstroom van asielzoekers in Nederland. In opvanglocaties is het COA verantwoordelijk voor de leefbaarheid en veiligheid. Het schakelt daarvoor diverse andere organisaties in. Op basis van een veiligheidsschouw en inspectie van een potentiële locatie wordt vanuit de verschillende disciplines (Politie, Brandweer, GGD, COA en Openbare Orde en Veiligheid) integraal advies uitgebracht aan het bestuur van de gemeente Eijsden-Margraten. Voornoemde disciplines hebben de volgende verantwoordelijkheden:

Politie Brandweer GGD-GHOR Gemeente COA

Handhaving openbare orde en rechtsorde Warme fase: Inzet noodhulp Koude fase: Inzet wijkagent

Warme fase: blussen en redden mens en dier Koude fase: Brand Veiligheid Effect Rapportage

Publieke gezond-heidszorg: - jeugdgezondheids-zorg - tbc-screening, preventie en bestrijding - infectieziekte-preventie en bestrijding - gezondheids-bevordering

Veiligheidsplan omgeving en summiere beschrijving locatie, verantwoordelijk-heden, risico’s en maatregelen

Veiligheidsplan locatie in detail incl. BHV organisatie, calamiteitenplan en huisregels met focus op: - (brand)veiligheid - beheersbaarheid (o.a. extra ingang en registratie) - leefbaarheid

Handhaving vreemdelingen-wetgeving (i.s.m. Kmar)

Deelname periodiek veiligheidsoverleg

Deelname periodiek veiligheidsoverleg

Bestuurlijk verant-woordelijk voor handhaving open-bare orde

Inzet beveiliging (24x7)

Omgevingsanalyse sociale media

Inzet Buitengewoon Opsporing Ambtenaren (Boa)

Organisatie meldpunt (24x7)

Deelname periodiek veiligheidsoverleg

Deelname periodiek veiligheidsoverleg

Deelname dagelijks en periodiek veiligheidsoverleg

5 van 12

HOOFDSTUK 3: OPVANGLOCATIES Binnen de gemeente Eijsden-Margraten wordt momenteel onderzoek gedaan naar potentiële locaties voor de vestiging van een of meerdere asielzoekerscentra. Bij deze vorm van opvang van vluchtelingen is het COA verantwoordelijk voor de inrichting van- en de dagelijkse gang van zaken rondom deze opvanglocaties. Het interne veiligheidsplan van het COA dient hierin te voorzien. Dit draaiboek is hierbij dan ook niet van toepassing. De gemeente blijft echter wel verantwoordelijk voor de brandveiligheid alsook communicatie over deze locaties. Dit draaiboek kan dan als handvat dienen. Indien het onderzoek naar potentiële locaties is afgerond zal dit plan worden aangevuld met specifieke informatie over:

1. De gebouwen 2. De verkeerssituatie 3. Informatie uit de directe omgeving 4. Informatie over de bedrijvigheid in de omgeving

6 van 12

HOOFDSTUK 4: ORGANISATIE EN SAMENWERKING

4.1 Verantwoordelijkheden op hoofdlijnen

Burgemeester De burgemeester is de verantwoordelijke bestuurder voor de handhaving van de openbare orde en de hulpverlenende taak van de politie en heeft in dat kader het gezag over de politie. De burgemeester is verantwoordelijk voor de tolerantiegrenzen met betrekking tot de openbare orde en stelt deze vast in afstemming met de officier van justitie.

Gemeente De gemeente verzorgt op verzoek van het COA de opvang, maar ook de huisvesting van statushouders. Het gemeentebestuur heeft een belangrijke rol in de communicatie over opvang. Dit in nauwe samenwerking met het COA en andere partners. De gemeente heeft tevens een rol in zowel de maatschappelijke begeleiding als arbeidsmarkttoeleiding van vergunninghouders. Tot slot worden de gemeentelijke Buitengewoon Opsporing Ambtenaren preventief ingezet ter voorkoming van overtredingen van de openbare orde.

Officier van Justitie

De officier van justitie is verantwoordelijk voor de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde: het opsporen en vervolgen van strafbare feiten. Het openbaar ministerie stelt in dat kader de strafrechtelijke tolerantiegrenzen vast in afstemming met het lokaal bestuur.

Politie De politie handhaaft, in nauwe samenwerking met de gemeentelijke Buitengewoon Opsporing Ambtenaren, de openbare orde en de rechtsorde onder gezag van de burgemeester en de officier van justitie. Ook is de politie belast met de handhaving van de Vreemdelingenwet. Dit geschiedt onder gezag van de staatssecretaris. De Nationale Politie heeft momenteel voor de eigen, landelijke coördinatie een Nationale Staf Grootschalig Bijzonder Optreden Asielstromen en Mensenhandel (NSGBO) ingericht. Hierin komen alle eenheid overstijgende vraagstukken samen en wordt ervaring en expertise gebundeld. Het NSGBO is coördinerend (niet sturend) en ondersteunt de eenheden en, via de eenheden, het lokaal bevoegd gezag.

Brandweer Behoudens het feit dat de brandweer in de warme fase verantwoordelijk is voor het blussen en redden van mens en dier is zij in de koude fase verantwoordelijk voor het afgeven van een brandveiligheid effect rapportage met daarin aandacht voor blusvoorzieningen en aanrijroutes.

COA Het COA is verantwoordelijk voor de opvang, begeleiding en uitstroom van asielzoekers in Nederland. In opvanglocaties is het COA verantwoordelijk voor de leefbaarheid, beheersbaarheid en veiligheid. Het schakelt daarvoor ook andere organisaties in, zoals Vluchtelingenwerk Nederland, particuliere beveiligingsbedrijven etc.

Staatssecretaris van V&J

De staatssecretaris is politiek-bestuurlijk verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers en de behandeling van aanvragen tot verblijf in Nederland. Ook is de staatssecretaris bevoegd gezag over de politie en de Koninklijke Marechaussee in het kader van de Vreemdelingenwet. De Nationale Politie heeft reguliere taken in de vreemdelingenketen, zoals de registratie en identificatie van vreemdelingen en de inbewaringstelling voor het uitzetproces. Namens de staatssecretaris is de Directeur-generaal Vreemdelingenzaken gemandateerd gezagdrager.

IND De Immigratie- en Naturalisatie Dienst (IND) is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het toelatingsbeleid in Nederland. De IND beoordeelt en toetst alle aanvragen van vreemdelingen die in Nederland willen verblijven of Nederlander willen worden. De IND werkt nauw samen met het COA.

KMAR De Koninklijke Marechaussee voert het mobiel toezicht veiligheid (MTV) uit in de binnengrensregio. Dit zijn steekproefsgewijze controles op illegale immigratie en mensensmokkel. Het MTV is geïntensiveerd vanwege de hoge asielinstroom. De KMAR heeft daarnaast nog andere taken in de vreemdelingenketen, zoals grensbewaking aan het Nederlandse deel van de EU-buitengrens (artikel 4 Politiewet 2012), ondersteuning van de asielprocedure met documentenonderzoek en indien nodig het begeleiden van illegale vreemdelingen bij hun gedwongen terugkeer.

7 van 12

Beveiliging Het COA maakt voor de veiligheid op een opvanglocatie gebruik van particuliere beveiliging.

Veiligheidsregio De Veiligheidsregio kan met haar crisisstructuur en organisatie een rol spelen in het organiseren en in goede banen leiden van de opvang. Hierbij kunnen de voorbereidingen in het kader van Bevolkingszorg vanuit de crisisbeheersing worden benut.

GGD De GGD’en voeren in opdracht van het COA de publieke gezondheidszorg uit voor asielzoekers in de opvanglocaties. Het betreft onder meer de Jeugdgezondheidszorg, tbc-screening, tbc-preventie en tbc-bestrijding, infectieziektepreventie- en bestrijding en gezondheidsbevordering. Daarnaast vervullen zij de publieke gezondheidszorg voor statushouders in opdracht van de gemeente.

GCA Het Gezondheidscentrum Asielzoekers (GCA) organiseert de eerstelijns huisartsenzorg voor asielzoekers op COA-opvanglocaties.

LOCC Een algemene rol van het Landelijk Operationeel Coördinatiecentum is het verbinden en faciliteren van de samenwerking tussen het COA en de Veiligheidsregio. Het LOCC ondersteunt onder meer door middel van landelijke overzichten, Q&A’s en een landelijk operationeel beeld over de omstandigheden rond de opvangcentra. Het LOCC beheert hiervoor het Landelijk Crisis Managementsysteem (LCMS) en zorgt voor inzicht, verwerving en verkaveling van de benodigde opvangcapaciteiten.

Hulpverlening Op verschillende manieren wordt hulpverlening ingezet, zoals EHBO, begeleiding en psychosociale hulp. Voorbeelden zijn het Nederlands Rode Kruis dat in opdracht van het COA “welkom winkels” verzorgt en gemeenten ondersteunt. Andere hulpverleners zijn het Leger des Heils, slachtofferhulp en stichting Vluchtelingenwerk.

Bron: Handreiking verhoogde asielinstroom Ministerie van Veiligheid en Justitie

4.2 Veiligheidszones Er wordt gewerkt met drie veiligheidsringen:

1. De specifieke opvanglocatie 2. De kern daar waar de opvanglocatie wordt gevestigd 3. De rest van de gemeente Eijsden-Margraten

Ad 1: In dit gebied is het COA eerstverantwoordelijk, tenzij sprake is van een GRIP structuur (Gecoördineerde Regionale Incidentafhandeling Procedure). Een en ander in samenwerking met gemeente en andere organisatie. Ad 2: In dit gebied is de gemeente eerstverantwoordelijk. Een en ander in samenwerking met het COA een daaraan gelieerde organisaties. Ad 3: In dit gebied worden reguliere netwerkpartners ingezet om de sfeer onder bewoners te monitoren en vroegtijdige onrust te signaleren. Hierbij moet worden gedacht aan politie, boa’s, jeugd- en jongerenwerk etc.

4.3 Overlegvormen Dagelijks zal minimaal één operationeel overleg plaatsvinden tussen het COA, beveiliging en andere relevante door het COA ingehuurde organisaties. Hierbij komen alle specifieke opvanglocaties aan de orde. Tijdens dit overleg zal worden besproken hoe de opvang tot dat moment verloopt en welke zaken moeten worden verbeterd dan wel aangescherpt. Minimaal één maal per week zal een overleg plaatsvinden tussen gemeente (AOV), professionele hulpdiensten (politie, brandweer en/ of GHOR), het COA en andere relevante door het COA ingehuurde organisaties zoals bijv. de beveiliging. Tijdens dit overleg zal worden besproken hoe de opvang tot dat moment verloopt inclusief eventuele incidenten. Ook wordt eventuele reeds verbeterde dan wel aangescherpte aanpak besproken.

8 van 12

Het COA is verantwoordelijk voor het inrichten van een meldpunt dat 24 uur per dag en 7 dagen in de week bereikbaar is. Het nummer van dit meldpunt zal via de gemeentelijke website en de huis aan huis bladen kenbaar worden gemaakt.

9 van 12

HOOFDSTUK 5: VEILIGHEIDSANALYSE

5.1 Uitgangspunt in verantwoordelijkheden Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid en activiteiten die plaatsvinden op de locatie. De gemeente blijft verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de buitenruimten. Criminaliteit, overlast of andere vormen van onveiligheid houden echter niet op bij een gemeente- of gebouwgrens. Het is daarom van groot belang dat beide partijen (COA en gemeente), maar ook de professionele hulpdiensten intensief blijven samenwerken aan veiligheid. Dit betekent dat naast de aanbevelingen er aanvullende operationele afspraken rondom preventie en repressie zowel binnen als rondom het complex en de openbare ruimte integraal moet worden afgestemd. Verder is het van essentieel belang om binnen het AZC een set huisregels op te stellen en deze op voorhand te delen met de vluchtelingen.

5.2 Risico’s COA, gemeenten, hulpdiensten en andere organisaties krijgen te maken met maatschappelijke zorgen over veiligheid. Veiligheid en incidenten kunnen gaan over:

1. Incidenten binnen of buiten de locatie zoals brand, ontruiming, bommelding, uitval nutsvoorzieningen

2. Geweldsincidenten tegen medewerkers, tussen vluchtelingen onderling en tussen vluchtelingen en omwonenden

3. Maatschappelijke onrust 4. Demonstraties, manifestaties of betoging en eventuele hieruit voortvloeiende ordeverstoringen 5. Bedreiging en intimidatie 6. Discriminatie en racisme 7. Radicalisering 8. Uitbraak van infectieziekten 9. Belemmering van groei en ontwikkeling van jeugdigen en onvoldoende emotionele veiligheid

Vrijheid van meningsuiting en het recht op demonstratie zijn belangrijke grondrechten. Voor- en tegenstanders horen bij het politieke en maatschappelijke proces. Er is pas sprake van een veiligheidsvraagstuk als het risico bestaat dat de openbare orde wordt verstoord of er mogelijk strafbare feiten worden gepleegd. Indien incidenten binnen de opvanglocatie gevolgen kunnen hebben voor de openbare orde wordt binnen de lokale werkafspraken tussen COA en gemeente de burgemeester geïnformeerd. De burgemeester is vanzelfsprekend eindverantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid. De burgemeester beschikt over verschillende reguliere bevoegdheden die benut kunnen worden om veiligheidsincidenten te voorkomen of te beperken, de zgn. lichte bevelsbevoegdheid (artikel 172 lid 3 Gemeentewet). Dit gaat van preventief beleid tot het gebruiken van noodbevoegdheden. Voorbeelden hiervan zijn een gebiedsverbod, samenscholingsverbod en verblijfsontzegging. Verder kan de burgemeester een noodbevel (artikel 175 Gemeentewet) of noodverordening (artikel 176 Gemeentewet) benutten om veiligheidsincidenten te voorkomen of te beperken. Ook de officier van justitie heeft verschillende mogelijkheden voor het handhaven van de rechtsorde. De Nederlandse Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten en de Nationale Politie zijn voortdurend alert op signalen over mogelijke jihadisten in de vluchtelingenstroom. Ook is er speciale aandacht voor signalen dat vreemdelingen radicaliseren.

10 van 12

5.3 Scenario’s 5.3.1 Incidenten binnen of buiten de locatie zoals brand, ontruiming, bommelding, uitval

nutsvoorzieningen

De AZC’s beschikken over een BHV calamiteitenplan incl. een ontruimingslocatie en een getrainde en geoefende BHV organisatie welke 24 uur per dag, 7 dagen in de week beschikbaar is. Indien een brand of bommelding zich voordoet wordt deze gemeld bij de beveiliging conform de interne procedure. Deze procedure dient op voorhand aan de vluchtelingen te zijn uitgelegd. Bij een brand probeert de beveiliging deze te blussen en schakelt direct het ontruimingsalarm in. Alle bewoners van de betrokken locatie verzamelen op de in het calamiteitenplan genoemde ontruimingslocatie. Indien terugkeer niet mogelijk is wordt geacteerd conform de GRIP procedure. Bij een bommelding wordt geacteerd conform de instructies van de politie.

In de gebouwen is geen noodstroom aanwezig, wel noodverlichting. Bij uitval van de nutsvoorzieningen worden de vluchtelingen verzocht om op de locatie te blijven. De technische dienst zal onderzoek doen naar de oorzaak. Mocht de oorzaak gelegen zijn aan een storing binnen het netwerk van Enexis, zal dit kenbaar worden gemaakt in de publieke media.

5.3.2 Geweldsincidenten tegen medewerkers, tussen vluchtelingen onderling en tussen

vluchtelingen en omwonenden Het toezicht op de opvanglocatie is in handen van de beveiliging. Het beveiligingspersoneel wordt ingezet om te surveilleren, het uitvoeren van toegangscontrole en het beveiligen van de buitenruimte (binnen de muur van het AZC en de direct aangrenzende ruimte). Bij geweld tegen medewerkers, tussen vluchtelingen onderling en tussen vluchtelingen en omwonenden hebben de COA medewerkers een signalerende taak en zijn gehouden aan de meldcode. Veilig Thuis dient hierbij te worden ingeschakeld. De beveiliging zal in eerste instantie de-escalerend optreden om het geweld te doen stoppen. Vervolgens zullen de personen na inschatting staande worden gehouden en worden overgedragen aan de politie. Om escalatie te voorkomen kan worden besloten om over te gaan tot uitgestelde aanhouding. Indien noodzakelijk wordt 112 gebeld. Denk wat betreft dit soort incidenten aan huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel grensoverschrijdend gedrag.

5.3.3 Maatschappelijke onrust

Het beperken van verveling en rondhangen binnen de groep vluchtelingen vergroot de leefbaarheid en draagt bij aan het beperken van overlast. Door goed te luisteren naar signalen, vragen en zorgen van omwonenden, winkeliers en ondernemers kunnen misstanden worden voorkomen. Hiertoe is een telefonisch en digitaal meldpunt beschikbaar en worden met regelmaat bewonersavonden georganiseerd. Ook worden periodieke omgevingsanalyses uitgevoerd. Dit kan bijv. op basis van traditionele media en sociale media. Op voorhand worden deze afspraken met omwonenden besproken.

5.3.4 Demonstraties, manifestaties of betoging en eventuele hieruit voortvloeiende

ordeverstoringen

Een demonstratie moet op basis van de APV tenminste 48 uur van tevoren worden gemeld bij de burgemeester (Artikel 2:3 APV Eijsden-Margraten). Indien dit niet het geval is dan is deze illegaal. Indien een demonstratie niet is aangemeld wordt door de Lokale Driehoek beoordeeld of de demonstratie moet worden beëindigd of onder voorwaarden door kan gaan, de zgn. tolerantiegrenzen (bijv. geen discriminerende teksten, leuzen en geen blokkades).

11 van 12

Wanneer een demonstratie moet worden beëindigd zal dit door de politie worden medegedeeld aan de demonstranten. Een ieder die hieraan geen gehoor geeft zal worden aangehouden. Naast de demonstratie zelf kan dit ook reacties oproepen bij de aanwezige vluchtelingen. Deze zullen worden gemaand om binnen te blijven. Beveiliging zal hier op toezien.

5.3.5 Bedreiging en intimidatie

Door de hoge instroom van asielzoekers worden in veel gemeenten besluiten genomen over opvang. Zo ook in Eijsden-Margraten. Deze besluiten kunnen soms leiden tot ongewenste reacties, zoals bedreiging en intimidatie van lokale politieke ambtsdragers en betrokken ambtenaren. Dit is ontoelaatbaar. Voor agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak zijn er Eenduidige Landelijke Afspraken (ELA) gemaakt. Het doel hiervan is een eenduidige, effectieve en snelle afhandeling door politie en het Openbaar Ministerie. Meldingen en aangiften krijgen op basis van deze afspraken prioriteit. De aanpak van daders kent de volgende kenmerken: - Er volgt altijd een reactie richting de dader. - Er wordt lik op stuk toegepast, onder meer via (super) snelrecht. - De dader wordt verantwoordelijk gesteld voor zijn gedrag. - Er is sprake van een verhoogde strafeis. - Er wordt zoveel mogelijk schade verhaald op de dader. Deze aanpak wordt vooraf met alle betrokkenen gecommuniceerd. Als een besluit wordt voorbereid dat mogelijk tot negatieve reacties kan leiden is het van belang hier vroegtijdig aandacht aan te besteden door te inventariseren welke politici en andere personen mogelijk negatieve reacties zullen ontvangen. De beveiliging van bestuurders en politieke ambtsdragers valt binnen het kader voor de beveiliging van personen, zoals vastgesteld in het Stelsel Bewaken en Beveiligen. Het stelsel, met daarin relevante wetgeving en verantwoordelijkheidsverdeling, staat beschreven in de circulaire “bewaken en beveiligen van personen, objecten en diensten” (http://wetten.overheid.nl/BWBR0036811).

5.3.6 Discriminatie en racisme

Tegen het aanzetten tot verstoring van de openbare orde, zoals discriminatie, racisme en polarisatie (het veroorzaken van een conflict of het versterken van tegenstellingen tussen partijen of bevolkingsgroepen) wordt handhavend opgetreden. Deze onderwerpen hebben niet alleen gevolgen voorbetrokkene, ook de leefbaarheid van de samenleving is in het geding. Deze onderwerpen vragen om een integrale aanpak. De politie neemt alle meldingen en aangiften op. In het Regionaal Discriminatie Overleg (RDO) worden deze meldingen en aangiften besproken en beoordeeld op strafwaardigheid. Het RDO is een zaaksoverleg tussen de discriminatie officier van het Openbaar Ministerie, vertegenwoordigers van de politie en de Anti Discriminatie Voorziening (ADV). Het verdient aanbeveling dat een vertegenwoordiger van het lokaal bestuur hierbij aanwezig is. Ook de meldingen die zijn binnengekomen bij de ADV’s worden besproken en beoordeeld.

5.3.7 Radicalisering

De Nederlandse Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (IND) en de Nationale Politie zijn voortdurend alert op signalen over mogelijke jihadisten in de vluchtelingenstroom. Ook is er speciale aandacht voor signalen dat vreemdelingen radicaliseren. Als een dergelijke vluchteling zich in een van de AZC’s bevindt meldt de gemeente de signalen, voor zover dit nog niet bekend is bij de IND dan wel Nationale Politie, per mail bij het Bureau Veiligheid en Integriteit van het COA (bureauveiligheid@coa.nl) en bij de Nationale Politie. De COA medewerkers dienen bedacht en getraind te zijn op het herkennen van dergelijke (verdachte) situaties binnen de centra.

12 van 12

5.3.8 Uitbraak van infectieziekten

Vanwege de gezondheidstoestand en omstandigheden in de herkomstlanden van vluchtelingen en in de landen waar zij doorheen zijn gereisd, komen infectieziekten bij groepen vluchtelingen vaker voor. Het betreft onder andere hepatitis b en c, tuberculose (tbc), schurft, malaria en seksueel overdraagbare aandoeningen. Het risico op verspreiding van infectieziekten onder de Nederlandse bevolking is gering. Maar alertheid is geboden en preventieve interventies kunnen nodig zijn. Asielzoekers worden bij binnenkomst in Nederland verplicht gescreend op tbc. Deze wordt in principe uitgevoerd binnen een week na aankomst, tenzij de screening al elders is gedaan en de uitslag bekend is. Vanaf 21 september 2015 is de screening van Syrische asielzoekers opgeschort.

De GGD informeert en adviseert COA en GCA over infectieziekten. Medewerkers van COA en GCA hebben een meldplicht infectieziekten. Clusters van syndromen zoals huidziekten, luchtwegaandoeningen, geelzucht en maagdarminfecties moeten conform artikel 26 van de Wet publieke gezondheid bij de GGD worden gemeld. De GGD maakt afspraken met COA en GCA over surveillance en melding van clusters van infectieziekten. Waar nodig voert de GGD bron-en contactopsporing uit.

Verder kan de GGD groepsvoorlichtingen organiseren over infectieziekten, hygiëne en seksuele gezondheid. Bij de GGD SENSE poli’s kunnen asielzoekers zich gratis laten onderzoeken op seksueel overdraagbare aandoeningen en hiv.

5.3.9 Belemmering van groei en ontwikkeling van jeugdigen en onvoldoende emotionele

veiligheid

Kinderen van asielzoekers en hun ouders hebben veel meegemaakt, ze hebben vaak minder gezondheidsvaardigheden, bepaalde gezondheidsproblemen komen vaker voor dan bij andere kinderen en het opbouwen van een nieuw leven vraagt veel van hen. Zij behoren tot een kwetsbare groep. Jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen monitoren de groei en ontwikkeling van de kinderen en geven kinderen en ouders voorlichting, advies en begeleiding om hun eigen kracht te versterken zoals beschreven in het basispakket JGZ. Als ze gezondheidsbedreigingen of (dreigende) ontwikkelingsstoornissen signaleren, zorgen ze ervoor dat de juiste ondersteuning en zorg wordt ingeschakeld. Het COA financiert de zorg, hulp en begeleiding. Voornoemde geldt niet voor vergunninghouders in de gemeente en minderjarige vluchtelingen die onder het NIDOS vallen. De JGZ-medewerker kan het COA adviseren over de wijze en kwaliteit van opvang en begeleiding in het algemeen en op basis van individuele signalen van gezondheids-bedreigingen bij jeugdigen.

Om ervoor te zorgen dat jeugdigen gezond en veilig opgroeien is het van belang dat ze een zo normaal leven kunnen leiden. Het waarborgen van de privacy van gezinnen en jeugdigen is hierbij van belang en het zo min mogelijk bloot staan aan spanningen onder en tussen de bewoners. Daarnaast is dagbesteding en onderwijs van belang en voldoende en veilige ruimte (binnen en buiten) om te spelen en huiswerk te maken. Daarnaast is gezonde voeding van belang.

Het COA is verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van jeugdigen. De gemeente is

verantwoordelijk voor het regelen van onderwijs.