Wooncontext Diepenheim

WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente 1

WoonconteXt Diepenheim (Hof van Twente)

InleidingKenniscentrum TWT heeft in 2009 de Wooncontext ontwikkeld; een tool om inzicht te krijgen in de

vraagontwikkeling van wonen en voorzieningen voor de komende decennia. Sinds haar oprichting in

2003 is de Stichting TWT actief als transfer- en kenniscentrum van vraag en aanbod van bijzondere

woonvormen op de woningmarkt. Door de toenemende vragen van buiten Overijssel heeft TWT

besloten niet alleen haar activiteiten landelijk uit te bouwen, maar ook haar taak te verbreden naar

kenniscentrum van vraag en aanbod van alle te onderscheiden huishoudens op de woningmarkt.

AanleidingDe aanleiding voor deze Wooncontext komt voort uit een kennismakingsgesprek tussen TWT en

de beleidsmedewerker van de Carint Reggeland Groep. Hieruit kwam een gesprek op gang over in

welke mate en op welke wijze de voormalige gemeente Diepenheim een interessante kern is op

het gebied van zorg en wonen voor bijzondere doelgroepen. Gezien het beperkt aantal inwoners

van Diepenheim (ongeveer 2700) lijkt de specifieke zorg- en woningbouwopgave voor bijzondere

doelgroepen minder relevant. Maar wanneer we kijken naar de historische achtergrond van het

stadje Diepenheim, en daarbij de centrumfunctie van Diepenheim op een aantal domeinen

meegerekend wordt, is Diepenheim als kern interessant genoeg . Vandaar dat TWT opdracht heeft

gekregen om een Wooncontext te maken voor Diepenheim, waarbij nadrukkelijk de regionale en

bovenlokale componenten van de gemeente Hof van Twente meegenomen worden in de context.

OpzetDeze wooncontext begint met een rapportage en analyse van de samenstelling van de bevolking.

Hierbij wordt explicitiet gekeken naar de leeftijdsopbouw, aangezien deze relevant is voor de

type zorg. Vervolgens is een samenstelling gegeven naar de huishoudenssamenstelling, met een

onderscheid naar type huishoudensamenstelling, waarna de ontwikkeling van de bevolking richting

2030 wordt geschetst. In het tweede gedeelte worden de bijzondere zorggroepen geschetst. Zo

wordt de woonbehoefte van jongeren met een beperking weergegeven, alsmede de ontwikkeling

van zorgbehoevende ouderen. Bij deze laatste groep wordt ingegaan op de type zorgvraag; nu

en over 20 jaar. Tot slot wordt in het laatste gedeelde de totale Wooncontext over 2010 en 2030

schematisch geschetst.

2 WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente

Huidige Bevolking: leeftijden

Bevolking naar leeftijd (aantal 2009)

Postcode 7478 Diepenheim Gemeente Hof van Twente

Bevolking lft. -14 jaar 466 6.393

Bevolking lft. 15-24 jaar 252 3.532






Bevolking lft. 75+ jaar 236 2.865

Bevolking totaal 2.688 35.151

Bron: CBS Bevolkingsstatistiek

% bevolking naar geslacht en leeftijd (2009, Gemeente: Hof van Twente)Het percentage is ten opzichte van de totale bevolking.

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jaar

85+

75-84

65-74

55-64

45-54

35-44

25-34

15-24

-14

% bevolking leeftijd mannen

Bron: CBS - Bevolkingsslatistiek

% bevolking leeftijd vrouwen


% bevolking naar geslacht en leeftijd (2009, Postcode: 7478 Diepenheim)Het percentage is ten opzichte van de totale bevolking.

ConclusieOp basis van de leeftijdsverhouding kan geconcludeerd worden dat Diepenheim een kleiner aantal

jongeren (15-35) kent dan gemiddeld, ook in vergelijking met de gemeente Hof van Twente. Het

aantal kinderen daarentegen is wel gemiddeld. Het aantal ouderen, in het bijzonder onder de groep

75-plussers, is lager dan gemiddeld gesproken. En vooral de middengroep tussen de 45 en 65 is zeer

sterk vertegenwoordigd, wat significant afwijkt van vergelijkbare plaatsen en de gemeente Hof van

Twente zelf.

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Jaar

85+

75-84

65-74

55-64

45-54

35-44

25-34

15-24

-14

% bevolking leeftijd mannen

Bron: CBS - Bevolkingsslatistiek

% bevolking leeftijd vrouwen


Huidige bevolking: Huishoudens

Huishoudens naar samenstelling (2009)


Hh. alleenstaand totaal 264 3.894

Hh. samenwonend - kinderen totaal 419 4.897

Hh. samenw + kind en eenoudergez totaal 402 5.466

Hh. totaal 1.081 14.257

Bron: CBS - Huishoudensstatistiek

% huishoudens naar samenstelling (2009)


% hh. alleenstaand totaal [%] 24,4 27,3

% hh. samenwonend - kinderen totaal [%] 38,8 34,3

% hh. samenw + kind en eenoudergez totaal [%] 37,2 38,3

Hh. totaal [aantal] 1.081 14.257

Bron: CBS Huishoudensstatistiek

ConclusieDe conclusie op basis van de huishoudenssamenstelling is vergelijkbaar met die van de

bevolkingsopbouw. Het aantal alleenstaanden is licht kleiner dat gemiddeld, en het aantal

samenwonenden zonder kinderen groter. Dit wordt veroorzaakt door de grote groep 50-plussers

waarvan de kinderen veelal uit huis zijn.


Ontwikkeling Bevolking 2030

Bevolking [personen], 2030 - Gemeente: Hof van Twente en Diepenhein

Gemeente Hof van Twente Postcode 7478 Diepenheim

Bevolkingsprognose totaal op 1 januari

33.255 2.540

Bevolkingsprognose totaal 0-14 jaar 4.289 275





Bevolkingsprognose totaal 75 jaar en ouder

5.254 405

ConclusieWaar we eerder al constateerden dat vooral de middenleeftijden (45-65) in Diepenheim

vertegenwoordigd zijn, zien we dit ook terug in de bevolkingsprognose voor 2030. De totale

bevolking in Diepenheim zal afnemen zoals herkenbaar is voor vergelijkbare plaatsen in Nederland,

zij het dat de bevolkingsdaling langzamer inzet dan gemiddeld. Wel zal het aantal ouderen

sterk stijgen, aangezien de huidige oververtegenwoordiging van middenleeftijden zich doorzet

naar hogere leeftijd. Tegelijkertijd blijft het aantal nieuwe middenleeftijden relatief constant.

Waarschijnlijk valt dit te verklaren door het aantrekkelijke (culturele) imago van Diepenheim,

waardoor mensen van buiten Diepenheim zich gemakkelijker vestigen. Al met al kan de conclusie

getrokken worden dat het aantal ouderen relatief sterk stijgt (met 60-70%), maar dat absoluut

vooral de groep tussen de 60 en 70 sterk groeit. Dit is vaak een groep die weinig behoefte kent aan

ouderenzorg, die vaak beschikbaar zijn voor vrijwilligerswerk en mantelzorg, maar tegelijkertijd

naar mate men ouder wordt meer behoefte heeft aan zorgvoorzieningen (huisarts, apotheek) en

extramurale zorgondersteuning.


Woonbehoefte jongeren met een beperking

In de gemeente Hof van Twente wonen 110 jongeren met een beperking. Grofweg kan gezegd

worden dat 80% van deze jongeren te maken hebben met een verstandelijke beperking, en 20%

met een andere beperking (lichamelijk en/of visuele). Van de 110 jongeren die in de Hof van Twente

wonen, kunnen 30 volledig zelfstandig, 32 gedeeltelijk zelfstandig en 48 niet zelfstandig wonen.

Mate van Zelfstandig Wonen (Hof van Twente; totaal 110)

Van deze personen is redelijk nauwkeurig in te schatten wanneer zij zich op de woningmarkt zullen

vestigen. Wanneer we hierbij expliciet naar de jongeren kijken die niet of gedeeltelijk zelfstandig

kunnen wonen, leidt dat tot de volgende tabel qua behoefende aan aantallen wooneenheden/

woningen. Alsmede daaruit vertaald de volgende grafiek met de geschatte specifieke woonbehoefte

in de komende jaren in de gemeente Hof van Twente.

Jaartal Gedeeltelijk en Niet Zelfstandig Wonen

2010 4

2011 6

2012 12

2013 15

2014 13

2015 15

Aantal benodigde woningen voor jongeren die niet zelfstandig of gedeeltelijk zelfstandig willen of kunnen wonen in de

Gemeente Hof van Twente

Niet (48)

Deels (32)

Volledig (30)


Geschatte specifieke woningbehoefte in de komende jaren in Hof van Twente

Conclusie / Betekenis voor DiepenheimDeze Wooncontext betreft de kern Diepenheim binnen de gemeente Hof van Twente. Voor het in

kaart brengen van de woonbehoefte van jongeren met een beperking is vaak een schaalgroote van

een regio, of hooguit een schaalgrootte van de gemeente gebruikelijk. Desalniettemin valt ook voor

Diepenheim zelf het nodige te specificeren.

In Diepenheim wonen 4 jongeren met een beperking, waarvan er 1 volledig zelfstandig, 1 deels

zelfstandig en 2 niet zelfstandig kunnen wonen. Deze leerlingen komen de komende jaren geleidelijk

op de woningmarkt, waarbij dit jaarlijks hooguit 1 persoon betreft. Dit kan normaal gesproken

opgevangen worden binnen de bestaande opgave van woningcorporaties.

Jaartal Gedeeltelijk en Niet Zelfstandig Wonen

2011 1

2012 2

2013 0

2014 0

2010 2011

Deels of Niet zelfstandig

2012 2013 2014 2015

aant

al

15

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

0

4

6

12

15

13

15


Ontwikkeling Zorgbehoevende ouderen

Ontwikkeling aantal ouderen per profiel in Hof van Twente; 2010, 2020 en 2030

2010 2020 2030

Profiel 2 428 564 697

Profiel 3 411 540 662

Profiel 4 230 323 411

Dementerenden, zware zorgvraag 179 250 327

Totaal 1.248 1.678 2.097

Profiel 2 houdt in dat er sprake is van planbare zorg waarvoor geschikt wonen benodigd is. Bij profiel

3 is naast sprake van planbare zorg ook behoefte aan oproepbare zorg en diensten. Bij dit profiel

is verzorgd wonen de behoefte bij huisvesting. Voor zowel profiel 4 als de groep dementerenden

is onplanbare zorg en 24-uurs toezicht nodig. Bij deze groep is veelal intramuraal wonen, hetzij

extramuraal wonen met een intensief zorgaanbod, noodzakelijk.

Ontwikkeling aantal ouderen per profiel in Diepenheim; 2010, 2020 en 2030 (onder 10% onzekerheidsmarge)

2010 2020 2030

Profiel 2 35 45 55

Profiel 3 30 40 50

Profiel 4 20 25 30

Dementerenden, zware zorgvraag 15 20 25

Totaal 100 130 160

Een vertaling van de ontwikkeling van het aantal ouderen valt ook te maken voor de kern

Diepenheim. Hierbij worden de gemeentelijke cijfers verrekend naar Diepenheim, waarbij getoetst

wordt op coherentie met de algehele bevolkingscijfers en generieke bevolkingsontwikkeling. Op

basis van dit model kan voor Diepenheim een trendprognose opgemaakt worden, met de nuancering

dat de significantie van de cijfers iets lager is dan normaal gesproken. Desalniettemin geeft ook

deze trendprognose een goede en betrouwbare inkijk in de ontwikkeling van de zorgvraag voor de

genoemde profielen.


Psychogeriatrische zorg: Totaal aantal zorgbehoevenden per postcode in Hof van Twente, 2030 (Bron: Horizonline)

Naast een betrouwbare gemeetelijke trend geeft TNO Zorg in de Horizonline ook een aantal

interessante inkijken naar de zorgbehoefte in de verschillende kernen binnen de gemeente. Het

gaat te ver om alle informatiegrafieken weer te geven, maar een tweetal zijn zeker interessant voor

Diepenheim. Allereerst is er de verdeling van de psychogeriatrische zorg. Duidelijk uit de grafiek komt

naar voren dat de zorgbehoefde voor psychogeriatrische zorg in Diepenheim in 2030 ondergemiddeld

is, zeker in vergelijking met andere kernen als Markelo en Goor.

Extramurale Zorg zorgbehoevenden in Hof van Twente (Bron: Horizonline)


Nog interessanter is echter het overzicht van de behoefte aan extramurale zorg in Diepenheim. Uit

deze informatiegrafiek kan immers geconcludeerd worden dat de behoefte aan extramurale zorg

niet alleen zeer hoog is, maar ook in vergelijking met andere kernen in de gemeente Hof van Twente

er nadrukkelijk bovenuit schiet. De verklaring hiervoor is de relatief grote groep jonge ouderen , die

weliswaar (nog) geen behoefte heeft aan intensieve zorg maar daarentegen wel een groeie behoefte

aan extramurale zorg en voorzieningen behoeft.

ConclusieDe vergrijzing zorgt ook in Diepenheim voor een toename van het aantal ouderen, en daarmee

logischerwijs voor een toename van het aantal zorgbehoevende ouderen. Dit betekent dat

ook in Diepenheim op termijn voldoende vraag is naar (kleinschalige) woonruimten voor

de ouderendoelgroep. Opvallender is de sterk toenemende behoefte aan extramurale zorg

in Diepenheim. De relatief grote groep jonge ouderen biedt kansen op het gebied van

vrijwilligerswerk, mantelzorg en het op peil houden van voorzieningen. Maar deze groep ontwikkelt

langzamerhand ook zelf meer gezondheidsproblemen, en heeft daarmee op een gegeven moment

ook zelf behoefte aan extramurale zorg. Al met al kan daarom gesproken worden over een vertraagde

vergrijzingsgolf in Diepenheim. De vergrijzing komt eraan, zij het ongeveer 15 jaar later dan in de rest

van de regio.


Finale wooncontext 2010 en 2030

De WooncontextZoals in de inleiding al is gesteld, heeft de verbredingsdoelstelling van TWT zich vertaald in een

concreet product genaamd de Wooncontext, een totaaloverzicht in de ontwikkeling van de

verschillende soorten huishoudens en voorzieningen binnen een gemeente of woongebied. Deze

Wooncontext brengt in de eerste plaats de specifieke vraag naar woningen voor mensen met een

beperking in kaart. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om dementerenden, jonge (licht) verstandelijk

gehandicapten of clinten in de GGZ. Daarnaast wordt de complete bevolkingsontwikkeling in kaart

gebracht, waarmee de totale ontwikkeling van verschillende soorten huishoudens in context wordt

geplaatst. Uiteindelijk vertaalt TWT dit naar een overzicht van de ontwikkeling van verschillende

vormen van huishoudens, op basis waarvan belanghebbenden een visie kunnen ontwikkelen of

bijstellen ten aanzien van de woningvoorraad in het betreffende gebied.

Over de onderscheidende methodiekMet de Wooncontext is TWT onderscheidend ten opzichte van vergelijkbare modellen en commercile

adviesbureaus. TWT kiest als stichting zonder winstoogmerk een onafhankelijke benadering waarbij

de wetenschappelijke betrouwbaarheid van de cijfers op de eerste plaats komt te staan. Daarnaast

biedt de Wooncontext een methodiek die niet alleen de vraagontwikkeling inzichtelijk maakt in de

tijd, maar onderscheid maakt tussen kwalitatieve segmentaties en verdieping naar kernen of zelfs

buurten. Tenslotte maakt de expertise en deskundigheid in de bijzondere doelgroepen TWT uniek,

vooral omdat gebruik wordt gemaakt van harde cijfers die TWT veelal zelf verzamelt.

OpzetDe Wooncontext bestaat uit een variant voor 2010 en een variant voor 2030. Het bovenste gedeelte

van de Wooncontext geeft de behoefte aan type huishoudens weer, geschetst aan de totaal

aanwezige (bekende) woningvooraad. Het onderste gedeelte zoomt vervolgens in op wonen met

zorg. Al met al biedt deze finale Wooncontext een overzicht van de huidige en verwachte stand van

huishoudens in Diepenheim, alsmede de huidige en toekomstige frictie tussen vraag en aanbod van

wonen met zorg.


Wooncontext 2010 (bron: CBS/Primos 2009/Horizonline/TWT Research)

Types huishoudens Behoefte Aanwezig Saldo

Regulier

Starters (1- en 2 persoons) 1.219

Jonge gezinnen (-35) 579

Oudere gezinnen 4.275

Eenoudergezinnen 641

Tweepersoonshuishoudens (zonder kinderen) 2.322

Eenpersoonshuishoudens (zonder kinderen) 1.382

Tweepersoons seniorenhuishoudens (65-plus) 2.006

Eenpersoons seniorenhuishoudens (65-plus) 1.960

Waarvan: Seniorenhuishoudens verzorgd wonen (539) (182) (-357)

Totaal 14.383 14.370 13

Wonen met zorg (Hof van Twente)

Intramuraal Psychogeriatrisch 179 132 -47

Intramuraal Somatisch 230 118 -112

Bewoners verzorgingstehuizen - 244 244

Totaal 409 494 85

Wonen met zorg (Diepenheim)



Bewoners verzorgingstehuizen - 18 18

Totaal 32 38 6


Wooncontext 2030 (bron: CBS/Primos 2009/Horizonline/TWT Research)

Types huishoudens Behoefte Aanwezig/Gepland

Saldo

Regulier

Starters (1- en 2 persoons) 990

Jonge gezinnen (-35) 296

Oudere gezinnen 2.484

Eenoudergezinnen 1.291

Tweepersoonshuishoudens (zonder kinderen) 2.001

Eenpersoonshuishoudens (zonder kinderen) 3.945

Tweepersoons seniorenhuishoudens (65-plus) 860

Eenpersoons seniorenhuishoudens (65-plus) 3.670

Waarvan: Seniorenhuishoudens verzorgd wonen (998) (182) (-816)

Totaal 15.537 15.681 -144

Wonen met zorg



Bewoners verzorgingstehuizen 18 18

Totaal 56 37 -19

Wooncontext Diepenheim

Documents

Transcript of Wooncontext Diepenheim