DE BIDDELOO-JAREN • SWORD AND SORCERY "

WILLY VANDERSTEEN

Alle verhalen van De Rode Ridder zijn met hun originele belettering, zoals ze destijds in de eerste albums uit de reeks verschenen, opgenomen in deze integrale bundeling. Er is resoluut voor authenticiteit gekozen, zelfs als dat niet in overeenstemming is met de spellingsregels van het hedendaagse Nederlands. Fouten tegen onder meer de dt-regel werden dus ook ongemoeid gelaten.

© 2020 Standaard UitgeverijFranklin Rooseveltplaats 12, 2060 Antwerpen

Lay-out: Leuk Ontwerp!Opmaak dossier: David SteenhuyseMet dank aan Ivo De Wispelaere

www.standaarduitgeverij.beinfo@standaarduitgeverij.be

Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing zijn uitdrukkelijk voorbehouden voor alle landen.

D/2020/0034/53ISBN 978 90 02 26945 5

33

Bio BiddelooKarel Biddeloo wordt geboren in 1943, in

Wuustwezel. Hij brengt zijn eerste levensjaren

door in de toenmalige kolonie Belgisch-Congo.

Zijn eerste tekeningen maakt hij voor zijn eerste,

helaas onbeantwoorde jeugdliefde.

Na zijn studies aan het Stedelijk Instituut

voor Sierkunsten en Ambachten in Antwerpen,

en zijn dienstplicht, kan hij als reclameschilder

beginnen bij de warenhuisketen Grand Bazar.

De start van zijn grafische carrière loopt dus een

beetje gelijk met die van Willy Vandersteen, die als

etaleur-decorateur begon voor de Innovation, een

warenhuis in Antwerpen. Biddeloo oefent nog en-

kele jobs uit in deze sector, vooraleer hij zijn kans

waagt bij Vandersteen. Hij is echter te verlegen

om zelf te solliciteren en bang om afgewezen te

worden. Een collega legt daarom in zijn plaats de

nodige contacten en wonder boven wonder mag

Biddeloo op gesprek gaan. Hij hoeft daarvoor niet

naar Kalmthout te gaan: Vandersteen spreekt

met hem af in Taverne Marcel, een van zijn vaste

stekken wanneer hij op maandagavond uitgaat.

Vandersteen kan Biddeloo niet direct aanne-

men, maar belooft hem te contacteren wanneer hij

nieuwe mensen nodig heeft. In februari 1967 is het

zover, Biddeloo kan beginnen als potloodschetser

in de pas opgestarte Studio Bessy die losstaat

Afscheid van ArthurDe Wilde Jacht (deel 37, 1968) markeert een nieuwe periode voor de reeks die ondertussen al negen jaar loopt. Verschillende tekenaars hebben De Rode Ridder onder handen genomen, vaak maar voor enkele jaren. Er zijn soms grote stijlverschillen terug te vinden in het werk dat Karel Verschuere, Eduard De Rop, Frank Sels en Willy Vandersteen zelf afleverden. Voor De Zwarte Roos (deel 36, 1968) namen verschillende medewerkers van Studio Vandersteen een deel van het werk op zich. Het album bevat dan ook een mengelmoes van stijlen. Grafisch is De Rode Ridder op dat moment stuurloos. Tot Karel Biddeloo zijn opwachting maakt. Hij neemt de reeks vanaf De Wilde Jacht onder zijn hoede, voorlopig nog steeds op scenario van Vandersteen. door Ivo De Wispelaere

Een beeld met getrokken zwaarden zegt voldoende. Er heerst tweespalt onder de ridders van de Ronde Tafel in het verhaal De Barst in de Ronde Tafel (deel 40, 1969).

54

van Studio Vandersteen in Kalmthout. Studio

Bessy, gevestigd in de Grétry straat in Antwerpen,

staat onder leiding van Karel Verschuere, toeval-

lig de tekenaar van de eerste delen van De Rode

Ridder. Verschuere moet mensen opleiden en de

productie coördi neren. Scenarioschrijvers leve-

ren de verhalen aan, waarna Verschuere ze op

ware grootte uitschetst, composities bedenkt en

decors toevoegt. Potloodtekenaars zoals Biddeloo

en Edgar Gastmans werken ze dan volledig uit.

Vervolgens zijn de inkters aan de beurt. De pro-

ductie voor de Duitse uitgever Bastei loopt echter

in het honderd. Verschuere is geen efficiënte baas

en wordt berucht om zijn woede-uitbarstingen.

Uiteindelijk gaan Gastmans, Biddeloo en Frank

Sels (die na zijn mislukt solo avontuur terug aan-

genomen is) klagen bij Vandersteen over de sfeer

en de werking van de studio.

Vandersteen zit verveeld met de situatie.

Verschuere is een medewerker van het eerste

uur. Samen hebben ze de reeks Bessy opgestart,

onder het gezamenlijke pseudoniem Wirel. Toen

Verschuere na persoonlijke problemen zijn werk

niet meer aankon, heeft Vandersteen hem De

Rode Ridder uit handen genomen om de werk-

druk wat te verlichten. Door hem de leiding over

Studio Bessy te geven, biedt hij hem een nieuwe

kans, maar het loopt weer verkeerd af.

Uiteindelijk doen Sels en Gastmans

Vandersteen een voorstel. Sels staat bekend

als een heel snel en efficiënt tekenaar. Hij en

Gastmans gaan samen wekelijks één Bessy-

verhaal afwerken. Dat ritme kunnen ze aan.

Enkel de scenario’s moeten nog aangeleverd wor-

den. Vandersteen gaat akkoord en ontslaat de rest

van de Bessy-ploeg, waaronder dus ook Biddeloo

en Verschuere.

Biddeloo is nog steeds te onzeker om voor

zichzelf op te komen. Zijn moeder gaat hem

daarom persoonlijk bij Vandersteen aanprijzen.

Hij krijgt een tweede kans in Kalmthout, op

een kwartiertje rijden van Wuustwezel, waar hij

woont. Vandersteen heeft gezien dat Biddeloo

feeling heeft voor realistische series. Nog belang-

rijker is dat hij zijn deadlines kan halen, wat een

opsteker is voor de dagelijkse krantenpublicatie.

Het einde van De Rode Ridder?Eind 1968 heeft Willy Vandersteen een aantal

realistische series lopen: Biggles, Bessy, Karl May

en De Rode Ridder.

Bessy is sinds het eerste avontuur in 1952 een

succes. De reeks is geïnspireerd op de populaire

Lassie-films uit die tijd, maar speelt zich af in

de periode van het Wilde Westen. De nadruk ligt

niet zozeer op klassiek cowboygeweld, maar op

de interactie tussen mensen en dieren, blanken

en indianen. De insteek is bij momenten eerder

pedagogisch. De strip verschijnt oorspronkelijk

in de Franstalige krant La Libre Belgique en een

jaar later in het weekblad Ons Volk. Publicaties in

Katholieke Illustratie (vanaf 1955) in Nederland,

Het Belang van Limburg (vanaf 1959) en Gazet

van Antwerpen (vanaf 1960) volgen in de jaren

daarna. De reeks wordt in 1965 ook verkocht

aan een Duitse uitgever, voor wie Studio Bessy

In januari 1969 is deze strook uit het Suske en Wiske-verhaal De Briesende Bruid in De Standaard en Het Nieuwsblad te lezen. Karel Biddeloo (net naast de burgemeester in de eerste prent) en andere medewerkers van Studio Vandersteen zijn genodigden op de burgerlijke huwelijksplechtigheid van Sidonia.

54

(met onder andere Biddeloo) eerst tweewekelijks

en daarna wekelijks een nieuw verhaal uit de

mouw schudt. De beste verhalen uit deze weke-

lijkse productie worden later bewerkt om in de

Nederlandstalige reeks Bessy te verschijnen.

Karl May (vanaf 1962) is Vandersteens andere

grote western serie. De hoofdpersonages zijn geba-

seerd op de figuren uit de romans van de Duitse

schrijver Carl Friedrich May alias Karl May. De

rechten op zijn verhalen komen in deze periode

vrij en Vandersteen waagt zich aan een stripversie

van de helden Winnetou en Old Shatterhand, die

May creëerde. Aanvankelijk baseert Vandersteen

zijn stripverhalen op de oorspronkelijke verhalen,

maar al snel geeft hij er zijn eigen draai aan. Karel

Verschuere en Eduard De Rop werken mee aan

deze reeks, die ook in de kranten De Standaard en

Het Nieuwsblad wordt voorgepubliceerd aan een

ritme van een halve bladzijde per dag, of drie blad-

zijden per week. Later, vanaf De Zilverbuks (deel

14, 1966), verhuist de reeks naar de wekelijkse

kinderbijlage Pats, waardoor er maar twee blad-

zijden per week meer gemaakt moeten worden.

Zowel Bessy als Karl May zullen lopen tot in de

jaren 1980.

In 1965 stelt Vandersteens uitgever voor om van

de romanheld Biggles een stripversie te maken. De

rechten op deze vliegeniersreeks van W.E. Johns ko-

men dat jaar namelijk vrij en er is plaats in de krant.

De reeks spreekt Vandersteen niet direct aan, maar

omdat de studio moet blijven draaien, hapt hij toch

toe. “Bij mij moet een reeks geboren worden van-

uit een drang”, zegt Vandersteen in 1976, “Een op-

dracht ligt mij niet.”1 Deze reeks wordt Vandersteen

opgedrongen, maar hij denkt aan zijn studio: “We

houden er mensen mee aan het werk.” Zoals steeds

nemen deze mensen de reeksen snel over wanneer

Vandersteen ze beu is. Het thema van de romans

rond de (oorlogs)avonturen van een piloot van de

RAF breidt Vandersteen uit naar internationale

spionage, misdaad en exotiek.

De Rode Ridder is de vierde realistische reeks

die Vandersteen produceert. Deze reeks is, dixit

Vandersteen, “wel een initiatief van mijzelf”. Toch

heeft hij het gevoel dat het thema van de reeks in-

tussen compleet uitgemolken is. De Rode Ridder

is nog steeds in dienst van koning Arthur, maar

deze laatste komt er eigenlijk niet meer aan te pas.

Johan heeft het hof van Arthur de facto verlaten na

Mysterie te Camelot (deel 30, 1966). Dat verhaal

Karel Biddeloo werkt mee aan de westernreeks Karl May vanaf De Hoornblazer (deel 19, 1968), de spionagereeks Biggles met Objectief Boomerang (deel 13, 1968) en uiteraard De Rode Ridder. Officieel tekent hij mee aan De Rode Ridder vanaf De Wilde Jacht, maar vermoedelijk springt hij ook al bij voor De Zwarte Roos (deel 36, 1968). Wanneer Vandersteen de Rode Ridder en koning Arthur beu raakt, levert Biddeloo voor De Barst in de Ronde Tafel (deel 40, 1969) een deel van de synopsis. Vandersteen ziet dat Biddeloo ook verhalen kan bedenken en vanaf Drie Huurlingen (deel 44, 1969) mag hij ook de scenario’s leveren. Ondertussen werkt hij ook nog mee aan de andere realistische reeksen van Studio Vandersteen. Biggles wordt echter al in 1970 stopgezet, en Biddeloo krijgt de nieuwe reeks Safari mee onder zijn hoede. Na 1977 stoppen ook zijn bijdrages aan Karl May. Vanaf dan houdt hij zich exclusief bezig met De Rode Ridder. Onder Biddeloo zal de reeks evolueren van een klassieke ridderreeks naar sword & sorcery, een variant op fantasy met veel schaars geklede dames en agressieve spierbundels, sciencefiction en zelfs horror. De aanpak van Biddeloo doet de verkoopcijfers stijgen.Net zoals de Rode Ridder blijft Biddeloo tot het bittere einde zijn plicht vervullen. Hij sterft op 7 juni 2004, nadat hij het verhaal Gog en Magog (deel 206, 2004) heeft afgewerkt.

De eerste albums van Karel Biddeloo bij Studio Vandersteen

DEEL 37

DE WILDE JACHT"

19

52

DEEL 38

DE VERZONKEN KLOK"

55

88

DEEL 39

NOODKREET UIT CAMBOR"

9190

124

DEEL 40

DE BARST IN DE RONDE TAFEL"

127

160

DEEL 41

DE LAATSTE DROOM"

163

196

DEEL 42

HET TESTAMENT"

199