Wie regeert de wereld?

345671 SEPTEMBER 2011

WIEREGEERT

DE WERELD?

HET DOEL VAN DIT TIJDSCHRIFT, De Wachttoren, is Jehovah God, de Soevereine Heerser van het universum, te eren.Net zoals een wachttoren in de oudheid iemand in staat stelde iets al van verre te zien aankomen, zo laat dit tijdschriftde betekenis van het wereldgebeuren zien in het licht van de Bijbelse profetieen. Het troost mensen met het goedenieuws dat Gods koninkrijk, een echte regering in de hemel, binnenkort een eind zal maken aan alle slechtheid ende aarde in een paradijs zal veranderen. Het spoort aan tot geloof in Jezus Christus, die gestorven is opdat wij eeuwigleven kunnen krijgen en die nu in de hemel regeert als Koning van Gods koninkrijk. Dit tijdschrift wordt al sinds 1879door Jehovah’s Getuigen uitgegeven en heeft geen politieke inslag. Het houdt zich aan de Bijbel als autoriteit.Dit tijdschrift is niet voor de verkoop bestemd maar wordt verschaft als onderdeel van een wereldwijd Bijbels onderwijzingswerk dat gesteund wordt door vrijwillige bijdragen. Tenzijanders vermeld, is de gebruikte Bijbelvertaling de Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — met studieverwijzingen (uitgave 2004). De afkorting v.G.T. betekent „voor de gewonetijdrekening”. G.T. staat voor „van de gewone tijdrekening”. Waar de uitgever artikelen primair voor Jehovah’s Getuigen zelf bedoelt, zijn ze in een wat informelere stijl geschreven.

34567�Oplage van elke uitgave:42.162.000 IN 188 TALEN

SEPTEMBER 1, 2011

COVERSERIE3 Zit er iemand achter al het kwaad?4 Wie is de heerser van de wereld?7 De heerser van de wereld ontmaskerd

VASTE RUBRIEKEN10 Veelgestelde vragen

14 Wist u dit?

15 Nader dicht tot God— ’O Jehovah, gij kent mij’

& 16 Wat zegt Gods Woord?— Hoe krijgt u een band met God?

24 Een brief uit Congo (Kinshasa)

30 Voor jongeren — Vals beschuldigd!

OOK IN DEZE UITGAVE11 „De zeven vruchten” van het goede land

& 18 Olivetanus — „De nederige kleine vertaler”van de Franse Bijbel

21 Moet u belasting betalen?

26 Een man naar Jehovah’s hartPhoto: Alain Leprince - La Piscine-musee, Roubaix /

Courtesy of the former Bouchard Museum, Paris

„IK HEB de Duivel de hand geschud.” Dat zeide bevelhebber van de VN-strijdkrachten in

Rwanda toen hij terugkeek op het feit dat zeniet in staat waren geweest de genocide in1994 in dat land te stoppen. Een andere oog-getuige zei over de ongelofelijke wreedhedendie werden begaan: „Als iemand nog durft tebeweren dat Satan niet bestaat, moet hij maareens met me meekomen naar een massagrafin Rwanda.” Zijn zulke gruweldaden echt hetwerk van de Duivel?

De meeste mensen zien zinloos geweld enwreedheid niet als het werk van een onzicht-bare boze geest. Velen denken dat zulke din-gen het gevolg zijn van het kwaad in de mens;dat onze eigen lage instincten er de belangrijk-ste oorzaak van zijn. Anderen zijn van meningdat een groep rijke, machtige personen, eensoort duister wereldwijd netwerk, de mensenal tientallen jaren manipuleert en zo de we-reld in hun macht heeft. En dan zijn er na-tuurlijk nog de mensen die de regeringen deschuld geven van al het onrecht en lijden.

Wat denkt u? Waarom zijn kwaad, wreed-heid, gruweldaden en lijden zo wijdverbreid,ondanks alle moeite die er gedaan wordt omze tegen te gaan? Waarom lijkt de mensheidzich halsoverkop in de vernietiging te stortenen niet te willen luisteren naar herhaaldelij-ke waarschuwingen? Zit daar iemand achter?Wie regeert de wereld eigenlijk? Het antwoordzal u misschien verbazen.

Zit er iemandachter al het kwaad?

DE WACHTTOREN ˙ 1 SEPTEMBER 2011 3

4

WAARSCHIJNLIJK hebt u nog nooit eenvan de leiders van de georganiseerde

misdaad ontmoet. Wil dat zeggen dat ze nietbestaan? Topcriminelen zijn er heel goed inhun identiteit te verbergen of zelfs vanachterde tralies te opereren. Toch worden we doorkrantenkoppen over drugsoorlogen, prosti-tutienetwerken en mensenhandel, om maareen paar voorbeelden te noemen, herinnerdaan de verderfelijke invloed van deze cri-minelen en de afschuwelijke dingen die zeveroorzaken. Door het stempel dat ze op demaatschappij drukken, weten we dat ze be-staan.

Gods Woord, de Bijbel, laat zien dat Sataneen echte persoon is, die er als een machtigemisdaadbaas op toeziet dat zijn wil door „leu-genachtige tekenen” en „onrechtvaardig be-drog” wordt gedaan. De Bijbel zegt zelfs: „Sa-tan zelf blijft zich veranderen in een engel deslichts” (2 Thessalonicenzen 2:9, 10; 2 Korin-thiers 11:14). Ook van deze topcrimineel kanhet bestaan worden vastgesteld door de spo-ren die hij achterlaat. Maar de meeste men-sen vinden het moeilijk in een onzichtbaar,slecht wezen te geloven. Laten we voordat wedieper ingaan op wat de Bijbel over de Duivelzegt, eens kijken naar een paar veelgehoor-de bezwaren en misvattingen waardoor velen

niet kunnen geloven dat de Duivel een echtepersoon is.˛ „Hoe heeft een liefdevolle God de Duivelkunnen maken?” Omdat de Bijbel zegt datGod goed en volmaakt is, lijkt het tegenstrij-dig te denken dat hij een boosaardig wezenheeft gemaakt. Maar er staat niet in de Bijbeldat God dat heeft gedaan. Er staat juist overhem: „De Rots, volmaakt is zijn activiteit,want al zijn wegen zijn gerechtigheid. EenGod van getrouwheid, bij wie geen onrechtis; rechtvaardig en oprecht is hij” (Deutero-nomium 32:4; Psalm 5:4).

Waar het om gaat, is de vraag of een vol-maakt schepsel alleen maar het juiste kandoen. God heeft zijn schepselen niet als ro-bots gemaakt maar ze een vrije wil gegeven: zekunnen hun eigen keuzes maken. Volmaakte,met verstand begaafde schepselen (mensenof engelen) kunnen er dus voor kiezen hetgoede of het kwade te doen.

Het zou niet logisch zijn als God zijn schep-selen die morele vrijheid geeft en ze er tegelij-kertijd van weerhoudt het slechte te doen, alsze daarvoor kiezen. Jezus noemde een gevalvan misbruik van de vrije wil toen hij over deDuivel zei: „Hij stond niet vast in de waar-heid” (Johannes 8:44). Daaruit blijkt duide-lijk dat degene die de Duivel werd, oorspron-kelijk een volmaakt geestelijk schepsel wasdat eens wel ’vaststond in de waarheid’.� Je-hovah God heeft zijn schepselen een vrije wilgegeven omdat hij van ze houdt en ze ver-

� De reden waarom God de opstand van de Duivel nietmeteen de kop heeft ingedrukt, kunt u lezen in hfst. 11 vanhet boek Wat leert de bijbel echt?, uitgegeven door Jeho-vah’s Getuigen.

Wie is de heerservan de wereld?

34567�

Wilt u meer informatie of een gratis Bijbelstu-die? Schrijf dan naar het plaatselijke kantoorvan Jehovah’s Getuigen. Een complete lijst metadressen vindt u op www.watchtower.org/address.

Amerika, Verenigde Staten van: 25 Columbia Heights, Brooklyn,NY 11201-2483. Australie: PO Box 280, Ingleburn, NSW 1890. Bel-gie: rue d’Argile-Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem. Canada:PO Box 4100, Georgetown, ON L7G 4Y4. Curacao, NederlandseAntillen: PO Box 4708, Willemstad. Duitsland: D-65617 Selters.Frankrijk: BP 625, F-27406 Louviers Cedex. Groot-Brittannie: TheRidgeway, Londen NW7 1RN. Indonesie: PO Box 2105, Jakarta10001. Italie: Via della Bufalotta 1281, I-00138 Rome RM. Neder-land: Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen. Nieuw-Zeeland:PO Box 75142, Manurewa, Manukau 2243. Portugal: Apartado 91,P-2766-955 Estoril. Spanje: Apartado 132, 28850 Torrejon de Ardoz(Madrid). Suriname: PO Box 2914, Paramaribo. Zuid-Afrika: PrivateBag X2067, Krugersdorp, 1740.

The Watchtower (ISSN 0043-1087) is published semimonthly byWatchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; M. H. Larson,President; G. F. Simonis, Secretary-Treasurer; 25 Columbia Heights,Brooklyn, NY 11201-2483, U.S.A., and in England by Watch TowerBible and Tract Society of Britain, The Ridgeway, London NW7 1RN(Registered in England as a Charity). Uitgegeven door Wachttoren-,Bijbel- en Traktaatgenootschap, Noordbargerstraat 77, NL-7812 AAEmmen, Nederland. Christelijke Gemeente van Jehovah’s Getui-gen (Verantwoordelijke uitgever: Marcel Gillet), Potaardestraat 60,B-1950 Kraainem, Belgie, PP-PB BRUXELLES X - BRUSSEL X No.10/667.� 2011 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Allerechten voorbehouden. Printed in Britain.Vol. 132, No. 17 Semimonthly DUTCH

trouwt. (Zie het kader „Kan een volmaaktschepsel onvolmaakt worden?” op blz. 6.)˛ „De Duivel is een dienaar van God” Voorsommigen lijkt de Bijbel dit te suggereren inhet boek Job. Een Bijbelcommentaar zegt dat„het omtrekken op de aarde” dat de Duiveldeed, verwijst naar het werk van Perzischespionnen in de oudheid, die in dienst vande koning rondreisden en hem bericht uit-brachten (Job 1:7). Maar als de Duivel echteen spion van God was, waarom moest hijGod dan uitleggen dat hij van „het omtrek-ken op de aarde” terugkwam? Het boek Jobschildert hem niet af als een medestander

van God maar noemt hem Satan, wat „Te-genstrever” betekent. Hij is dus Gods voor-naamste vijand (Job 1:6). Waar komt dan hetidee vandaan dat de Duivel een dienaar vanGod is?

Al in de eerste eeuw van onze jaartellingzeiden apocriefe boeken zoals „Jubileeen” en„Gemeenschapsregel” van de Qumransekteover de Duivel dat hij met God onderhandel-de en toch ondergeschikt was aan Zijn wil.De historicus J.B. Russell legt in zijn boekMephistopheles uit dat de Duivel door de pro-testantse hervormer Luther werd beschouwdals Gods werktuig, „als een snoeimes of eenschoffel waarmee hij zijn tuin bewerkt”. De

Is de Duivel een dienaarof een vijand van God?

VERSCHIJNT NU IN 188 TALEN: Acholi, Afrikaans, Al-banees, Amharisch, Arabisch, Armeens, Armeens (weste-lijk), Aymara, Azerbeidzjaans, Azerbeidzjaans (cyrillisch),Baule, Bemba, Bengali, Bicol, Birmaans (Myanmar), Bisla-ma, Bulgaars, Cebuano, Chichewa, Chinees (traditioneel)�(audio alleen in Mandarijn), Chinees (vereenvoudigd),Chitonga, Chuukees, Congo, Creools (Haıti), Creools(Mauritius), Creools (Seychellen), Deens�, Duits��, Efik,Engels��, Estisch, Ewe, Fiji, Fins�, Frans��, Ga, Georgisch,Grieks, Groenlands, Guaranı��, Gujarati, Gun, Hausa, He-breeuws, Hiligaynon, Hindi, Hirimotu, Hongaars��, Ibo,IJslands, Iloko, Indonesisch, Isoko, Italiaans��, Japans��,Joruba, Kanarees, Kaounde, Kazachs, Khmer (Cambod-

jaans), Kikongo, Kikuyu, Kiluba, Kimbundu, Kinyarwan-da, Kirgizisch, Kiribatisch, Kirundi, Koreaans��, Kroatisch,Kwangali, Kwanyama, Lets, Lingala, Litouws, Lozi, Lugan-da, Lunda, Luo, Luvale, Macedonisch, Malagasi, Malaya-lam, Maltees, Marathi, Marshallees, Maya, Mixe, Mizo,Moore, Ndebele, Ndonga, Nederlands��, Nepali, Niue-aans, Noors��, Nsema, Nyaneka, Oekraıens, Oezbeeks,Oromo, Ossetisch, Otetela, Palauaans, Pangasinan, Pa-piaments (Curacao), Pedi, Perzisch (Farsi), Ponapeaans,Pools��, Portugees��, Punjabi, Quechua (Ancash), Que-chua (Ayacucho), Quechua (Bolivia), Quechua (Cuzco),Quichua, Rarotongaans, Roemeens, Russisch��, Samoaans,Sango, Servisch, Servisch (Latĳns), Sesotho, Shona, Singa-

lees, Siswati, Sloveens, Slowaaks, Solomoneilandenpidgin,Spaans��, Sranantongo, Swahili, Tagalog�, Tahitiaans, Ta-mil, Tataars, Telugu, Tetum, Thais, Tigrinja, Tiv, Tokpisin,Tongaans, Totonaaks, Tshiluba, Tshwa, Tsjechisch�, Tson-ga, Tswana, Tumbuka, Turks, Tuvaluaans, Twi, Tzotzil, Um-bundu, Urdu, Uruund, Venda, Vietnamees, Wallisiaans,Waray-Waray, Wolaita, Xhosa, Yapees, Zande, Zapoteeks(Isthmus), Zoeloe, Zweeds�

� Ook verkrĳgbaar op cd.� Ook verkrĳgbaar als mp3 op cd-rom.� Ook te downloaden als audiobestand op www.jw.org.

gedachte is dat „de schoffel het onkruid graagwil vernietigen”, aldus Russell, maar hij blijftin Gods machtige hand en doet zo wat Godwil. Luthers leerstelling, later overgenomendoor de Franse theoloog Calvijn, ging tegenhet rechtvaardigheidsgevoel van veel mensenin. Hoe kon een God van liefde het kwaadniet alleen toelaten maar ook opzettelijk ver-oorzaken? (Jakobus 1:13) Deze leer, in com-binatie met de verschrikkingen van de twin-tigste eeuw, maakt dat veel mensen niet inGod en niet in de Duivel kunnen geloven.˛ „De Duivel is gewoon het kwaad” Als deDuivel gewoon het kwaad in iemand is, zou-den sommige Bijbelgedeelten bijna niet te be-grijpen zijn. Met wie praatte God bijvoorbeeldin Job 2:3-6? Met het kwaad in Job, of mis-schien zelfs met zichzelf? En is het logischdat God Job het ene moment prijst en hemhet volgende moment door het kwaad op deproef laat stellen? Als we God zulke motie-ven zouden toeschrijven, zeggen we eigenlijkdat hij een verdorven wezen is, niet iemand„in wie geen onrechtvaardigheid is” (Psalm92:15). God weigerde juist ’zijn hand uit testeken’ om Job iets aan te doen. De Duivel isdus duidelijk niet gewoon het kwaad of eenduistere kant van Gods persoonlijkheid, maareen geestelijk wezen dat zichzelf in Gods te-genstander veranderde.

Wie is de heerser van de wereld?Tegenwoordig vinden veel mensen het ou-

derwets om in de Duivel te geloven. Maar er isgeen andere bevredigende verklaring voor alhet kwaad dat er is. Het is zelfs zo dat het ont-kennen van het bestaan van de Duivel veelmensen ertoe heeft gebracht ook God en allemorele grenzen maar helemaal overboord tegooien.

„De mooiste list van de duivel is u ervante overtuigen dat hij niet bestaat”, schreefde negentiende-eeuwse dichter Charles-PierreBaudelaire. De Duivel heeft door zijn identi-teit te verbergen eigenlijk twijfels gezaaid overhet bestaan van God. Als de Duivel niet be-staat, dan zou God toch verantwoordelijk zijnvoor alle ellende? Dat is nu precies wat deDuivel mensen wil laten geloven.

Net als een topcrimineel verbergt de Duivelzijn identiteit om zijn doel te bereiken. Watis dat doel? De Bijbel antwoordt dat „de godvan dit samenstel van dingen de geest van deongelovigen heeft verblind opdat het verlich-tende licht van het glorierijke goede nieuwsover de Christus, die het beeld van God is,niet zou doorschijnen” (2 Korinthiers 4:4).

Er blijft nog een belangrijke vraag over.Wat gaat God met dit geheimzinnige mees-terbrein achter alle ellende en lijden doen?Dat staat in het volgende artikel.

De volmaaktheid die God zijn met verstand begaafde schepselen gaf, isrelatief. Hoewel Adam volmaakt was, moest hij binnen de fysieke grenzenblijven die zijn Schepper had vastgesteld. Hij kon bijvoorbeeld niet zonderschadelijke gevolgen aarde, grind of hout eten. Als hij de wet van dezwaartekracht had genegeerd en van een steile rots was gesprongen,zou hij zwaargewond geraakt of gestorven zijn.Zo kan ook geen enkel volmaakt schepsel (mens of engel) buiten Godsmorele grenzen gaan zonder daar slechte gevolgen van te ondervinden.Als een met verstand begaafd schepsel dus zijn vrije wil misbruikt, vervalthij makkelijk tot fouten en zonde (Genesis 1:29; Mattheus 4:4).

Kan een volmaakt schepsel onvolmaakt worden?


’DE HEERSER van deze wereld zal wordenbuitengeworpen’, zei Jezus. Later voegde

hij eraan toe dat ’de heerser van de wereldgeen vat op hem had’ en dat ’de heerser vandeze wereld geoordeeld was’ (Johannes 12:31;14:30; 16:11). Over wie had Jezus het?

Uit wat Jezus over „de heerser van deze we-reld” zei, blijkt duidelijk dat hij niet zijn Va-der, Jehovah God, bedoelde. Wie is dan „deheerser van deze wereld”? Hoe zal hij „buiten-geworpen” worden en wat betekent het dathij „geoordeeld” is?

„De heerser van deze wereld”maakt zich bekend

Net zoals een topcrimineel het prachtigvindt om over zijn macht op te scheppen,deed de Duivel dat ook toen hij Jezus, de Zoonvan God, op de proef stelde. Nadat hij Je-zus „alle koninkrijken” op aarde had latenzien, deed hij hem dit aanbod: „Ik zal u aldeze autoriteit en de heerlijkheid ervan ge-ven, want ze is mij overgegeven, en ik geef zeaan wie ik ook wens. Indien gij daarom eendaad van aanbidding jegens mij verricht, zalhet alles van u zijn” (Lukas 4:5-7).

Als de Duivel gewoon het kwaad is, zoalssommigen zeggen, hoe is deze beproevingdan te verklaren? Werd Jezus op de proef ge-steld door een kwade gedachte of door eeninnerlijke onrust die hij misschien na zijndoop had? Hoe kan er dan gezegd worden dater ’geen zonde in hem is’? (1 Johannes 3:5)Jezus ontkende niet dat de Duivel macht overde mensheid heeft, maar bevestigde dat juistdoor over hem te spreken als „de heerser vande wereld”. Hij noemde hem ook een „men-senmoordenaar” en een „leugenaar” (Johan-nes 14:30; 8:44, Herziene Statenvertaling).

Bijna zeventig jaar na Christus’ ontmoe-ting met de Duivel herinnerde de apostel Jo-hannes christenen aan de grote invloed vande Duivel door te zeggen: „De gehele we-reld ligt in de macht van de goddeloze.” Jo-hannes zei ook dat hij „de gehele bewoondeaarde misleidt” (1 Johannes 5:19; Openba-ring 12:9). De Bijbel leert dus dat een on-zichtbare geest „de heerser van de wereld” is.Maar hoe ver reikt zijn invloed over de mens-heid?

De wereldheerserdelegeert macht aan medestanders

Toen de apostel Paulus schreef over de strijddie christenen voor hun geloof moeten voe-ren, zei hij duidelijk wie hun grootste vijan-den zijn: „Onze strijd is niet tegen bloeden vlees, maar tegen de regeringen, tegende autoriteiten, tegen de wereldheersers vandeze duisternis, tegen de goddeloze geesten-krachten in de hemelse gewesten” (Efeziers6:12). Het is dus niet een strijd tegen mensen,tegen „bloed en vlees”, maar een strijd tegen„goddeloze geestenkrachten”.

Volgens de meeste moderne Bijbelvertalin-gen heeft de uitdrukking „goddeloze geesten-krachten” hier geen betrekking op het kwaadin het algemeen maar op slechte engelen,boze geesten. Sommige vertalingen hebbenhet over „de kwade geesten in de hemel-sferen” (De Nieuwe Bijbelvertaling), „de gees-ten van het kwaad in de hemelse regionen”(Willibrordvertaling) en „de geestelijke en bo-venaardse machten van het kwaad” (GrootNieuws Bijbel). De Duivel oefent zijn machtdus uit via andere opstandige engelen, die„hun eigen juiste woonplaats [in de hemel]hebben verlaten” (Judas 6).

De heerser van de wereld ontmaskerd

8 DE WACHTTOREN ˙ 1 SEPTEMBER 2011

Het profetische Bijbelboek Daniel verteltdat deze „wereldheersers” al sinds de oudheidmacht uitoefenen over de wereld. De profeetDaniel was erg bezorgd om zijn volksgenotendie in 537 v.Chr. vanuit ballingschap in Ba-bylon naar Jeruzalem waren teruggekeerd, enhij bad drie weken lang voor ze. Een engel diedoor God was gestuurd om de profeet gerustte stellen, vertelde hem waarom hij zo laatkwam: „De vorst van het koninklijke gebiedvan Perzie bood mij eenentwintig dagen langtegenstand” (Daniel 10:2, 13).

Wie was die ’vorst van Perzie’? De engelhad het duidelijk niet over de Perzische ko-ning Cyrus, die Daniel en zijn volk gunstiggezind was. Trouwens, hoe zou een gewoonmens drie weken lang een geestelijk wezenkunnen tegenhouden als een engel in eennacht 185.000 sterke soldaten kan doden? (Je-saja 37:36) Deze vijandige ’vorst van Perzie’moest wel een instrument van de Duivel zijn,een demon die de macht had gekregen overhet gebied van het Perzische Rijk. Later in hetverslag zei Gods engel dat hij weer tegen de„vorst van Perzie” moest vechten en ook te-gen een andere demonenvorst, „de vorst vanGriekenland” (Daniel 10:20).

Wat kunnen we hieruit opmaken? Dat erinderdaad onzichtbare „wereldheersers” zijn,demonenvorsten die samen de macht overde wereld hebben onder hun leider, Satan deDuivel. Maar wat is altijd hun doel geweest?

De wereldheerserlaat zijn ware aard zien

In het laatste boek van de Bijbel, Openba-ring, vertelt Johannes dat Jezus, als de aarts-engel Michael, de Duivel en zijn demonenverslaat. Ook beschrijft hij welke rampzaligegevolgen hun verdrijving uit de hemel heeft:„Wee de aarde (...), want de Duivel is tot uneergedaald, en hij heeft grote toorn, daarhij weet dat hij slechts een korte tijdsperiodeheeft” (Openbaring 12:9, 12).

Hoe laat de Duivel die grote woede zien?De Duivel en de demonen gebruiken dezelfdesoort tactiek als criminelen die in het nauwzitten. Ze zijn vastbesloten om de aarde enhaar bewoners mee te sleuren in de vernieti-ging. De Duivel weet dat hij nog maar wei-nig tijd heeft. Daarom gebruikt hij een vande hoofdelementen van de maatschappij, decommercie, om een waanzinnige consump-tiedrang te bevorderen die wereldwijd tot uit-putting van de natuurlijke hulpbronnen entot vernietiging van het milieu leidt, waar-door het voortbestaan van de mens wordt be-dreigd (Openbaring 11:18; 18:11-17).

Al vanaf het begin van de mensheid is demachtshonger van de Duivel ook terug te zienin religie en politiek. Het boek Openbaringschildert de politieke machten af als wildebeesten die van de Duivel „grote autoriteit”hebben gekregen. Ook wordt het schaamte-loze bondgenootschap tussen religie en poli-tiek beschreven als walgelijk geestelijk over-spel (Openbaring 13:2; 17:1, 2). Denkeens aande onderdrukking, de slavernij, de oorlogenen de etnische conflicten die in de loop vande eeuwen miljoenen levens hebben gekost.Kan iemand in alle eerlijkheid beweren datde schokkende en afschuwelijke dingen diein de geschiedenis zijn gebeurd, gewoon hetwerk van mensen waren? Of waren ze het ge-volg van manipulatie door onzichtbare bozegeesten?

In de Bijbel wordt de persoon die mense-lijke leiders en wereldmachten manipuleertduidelijk geıdentificeerd en ontmaskerd. Ofhet nu bewust gebeurt of niet, de maatschap-pij weerspiegelt de persoonlijkheid en de tac-tiek van haar heerser. Maar hoe lang zal demensheid nog moeten lijden onder het be-stuur van de Duivel?

Het einde van de Duivel is in zichtMet Jezus’ komst naar de aarde waren de

dagen van de Duivel en zijn demonen geteld.

Toen Christus’ volgelingen vertelden dat zedemonen hadden uitgeworpen, zei hij: „Ikzag Satan reeds als een bliksem uit de hemelgevallen” (Lukas 10:18). Daaruit blijkt dat Je-zus al uitzag naar zijn overwinning over deheerser van de wereld, die plaats zou vindenwanneer Jezus in de hemel teruggekeerd zouzijn als de aartsengel Michael (Openbaring12:7-9). Een grondige studie van Bijbelprofe-tieen maakt duidelijk dat hij die overwinningin 1914� of kort daarna in de hemel heeft be-haald.

Sinds die tijd weet de Duivel dat zijn ver-nietiging voor de deur staat. Hoewel de helewereld in zijn macht ligt, zijn er miljoenenmensen die zich niet laten misleiden door zijnwanhopige pogingen ze in zijn greep te krij-gen. De Bijbel heeft hun ogen geopend voorzijn ware identiteit en zijn bedoelingen (2 Ko-rinthiers 2:11). Ze putten hoop uit Paulus’woorden aan zijn medechristenen: „De Goddie vrede geeft (...) zal Satan binnenkort onderuw voeten verbrijzelen” (Romeinen 16:20).�

De Duivel zal binnenkort aan zijn eind ko-men! Onder Christus’ liefdevolle bestuur zul-len rechtvaardige mensen de aarde in een pa-radijs veranderen. Geweld, haat en hebzuchtzullen voor altijd voorbij zijn. „De vroegeredingen zullen niet in de geest worden terug-geroepen”, zegt de Bijbel (Jesaja 65:17). Watzal dat een opluchting zijn voor iedereen diezich losmaakt van de geheimzinnige heerservan de wereld en zijn macht!

� Zie voor meer details over 1914 de appendix van hetboek Wat leert de bijbel echt?, blz. 215-218.� Wat Paulus hier zegt doet denken aan de eerste Bijbel-

profetie in Genesis 3:15, die over de uiteindelijke vernieti-ging van de Duivel gaat. Paulus gebruikte een Grieks woorddat „stukslaan of stampen” of „vertrappen” betekent (Lexi-con Nieuwe Testament).

Onder Christus’ liefdevolle bestuur zullen rechtvaardige mensende aarde in een paradijs veranderen


ˇ Voor veel mensen roept het woord Armaged-don beelden op van massale vernietiging: eenkernoorlog, natuurrampen op grote schaal, ofzelfs een ’milieu-Armageddon’, veroorzaakt doorde opwarming van de aarde. Maar met het Bijbel-se Armageddon wordt iets heel anders bedoeld.

Het woord Armageddon (Har–Magedon)komt uit het Bijbelboek Openbaring. Het slaat opeen unieke oorlog, „de oorlog van de grote dagvan God de Almachtige”, waarin „de koningenvan de gehele bewoonde aarde” gemobiliseerdworden voor een beslissende strijd met God. Ookheel wat andere Bijbelteksten verwijzen naar zo’noorlog (Openbaring 16:14-16; Ezechiel 38:22, 23;Joel 3:12-14; Lukas 21:34, 35; 2 Petrus 3:11,12).

Wat gaat er in deze oorlog gebeuren? Openba-ring zegt in symbolische taal: „De koningen deraarde en hun legers [werden] vergaderd om deoorlog te voeren tegen degene die op het paardzat en tegen zijn leger.” Deze ruiter is Gods Zoon,Jezus Christus, die door God is aangesteld omlegioenen engelen aan te voeren op weg naarde overwinning op Gods vijanden (Openbaring19:11-16,19-21). Jeremia 25:33 laat zien hoe grootdie vernietiging van de goddelozen zal zijn: „Zijdie door Jehovah zijn neergeveld, zullen op diedag stellig van het ene einde der aarde helemaaltot het andere einde der aarde komen te liggen.”

Waarom is Armageddon nodig? De naties wei-geren Gods soevereiniteit te erkennen; ze verkla-ren zichzelf soeverein (Psalm 24:1). Hun uitda-gende houding wordt beschreven in Psalm 2:2:„De koningen der aarde stellen zich op en dehoogwaardigheidsbekleders zelf hebben zich alseen blok aaneengesloten tegen Jehovah en tegenzijn gezalfde.”

Deze rebellen zijn te vergelijken met onverzet-telijke krakers die zich niet alleen andermans be-zit toe-eigenen, maar er ook achteloos mee om-

springen en het vernielen. De naties vernielen deaarde en vervuilen het milieu. Gods Woord heeftdeze bedroevende situatie voorspeld: „De natienontstaken in gramschap, en uw [Gods] gram-schap kwam, en de bestemde tijd om (...) hen teverderven die de aarde verderven” (Openbaring11:18). Armageddon is de manier waarop Godhet strijdpunt over wie het recht heeft om dehele mensheid te regeren, gaat oplossen (Psalm83:18).

Wanneer komt Armageddon? Gods Zoon zeiduidelijk: „Van die dag en dat uur weet niemandiets af, noch de engelen der hemelen noch deZoon, dan de Vader alleen” (Mattheus 24:36).Maar Jezus Christus, de Strijder-Koning, waar-schuwde ook in verband met Armageddon: „Zie!Ik kom als een dief. Gelukkig is hij die wak-ker blijft” (Openbaring 16:15). Deze wereldwijde

oorlog houdt dus nauw verband met Christus’tegenwoordigheid, die volgens Bijbelprofetieennu een feit is.

In Armageddon zullen alleen de onverbeterlijkslechte mensen worden vernietigd, en er zal een„grote schare” overlevenden zijn (Openbaring7:9-14). Ze zullen meemaken dat deze woordenuitkomen: „Nog maar een korte tijd en de god-deloze zal er niet meer zijn; en gij zult stellig achtgeven op zijn plaats, en hij zal er niet zijn. Dezachtmoedigen daarentegen zullen de aarde be-zitten, en zij zullen inderdaad hun heerlijke ver-rukking vinden in de overvloed van vrede” (Psalm37:10,11).

VEELGESTELDE VRAGEN

Wat is Armageddon?

’De zachtmoedigen zullen de aardebezitten, en zij zullen hun heerlijkeverrukking vinden in de overvloedvan vrede’

„Tarwe en gerst” Tarwe en gerst werden allebei in deherfst gezaaid, maar gerst was een maand eerder rijp. Eenschoof van de eerste opbrengst van de gerstoogst werdtijdens het Feest van de Ongezuurde Broden, in maart ofapril, in de tempel als offer aan Jehovah aangeboden. Tij-dens het Wekenfeest (Pinksteren), in mei, werd er eenoffer van tarwebroden aangeboden (Leviticus 23:10, 11,15-17).

Tot voor kort werd het graan in Israel met de hand ge-zaaid: de boeren hielden het zaad in een plooi van hunkleren en strooiden het in wijde bogen uit. Gerstekorrelskonden gewoon op het land blijven liggen, maar tarwe-korrels moesten bedekt worden. Ze werden de bodem ingewerkt doordat er trekdieren overheen liepen, of doordathet veld nog eens werd geploegd.

In de Bijbel staat veel over het zaaien, oogsten, dorsen,wannen en malen van graan. Dat was allemaal zwaar werk.Het graan werd elke dag thuis tot meel gemalen, en daarwerd dan brood van gebakken. Dat geeft Jezus’ instruc-tie om te bidden om „ons dagelijks brood” meer beteke-nis (Mattheus 6:11, Herziene Statenvertaling). Brood van

„DE ZEVEN VRUCHTEN”VAN HET GOEDE LAND

ISRA¨EL wordt in de Bijbel beschreven als een land van heuvels en valleien,

kustvlakten en hoogvlakten, rivieren en bronnen. Met zulke verschillendegrondsoorten en klimaten, inclusief een droge woestijn in het zuiden en metsneeuw bedekte bergen in het noorden, bracht dit land een verscheidenheidaan gewassen voort. Mozes maakte de Israelieten enthousiast voor het ’goedeland’ dat ze zouden krijgen door te zeggen dat het „een land van tarwe engerst en wijnstokken en vijgen en granaatappels, een land van olierijke olijvenen honing” was. Hij noemde dus specifiek zeven landbouwproducten(Deuteronomium 8:7, 8).

In deze tijd wordt nog steeds de uitdrukking „de zeven vruchten” gebruiktvoor de producten van Israel. Ze worden soms op munten en postzegelsafgebeeld als symbool van de vruchtbaarheid van het land. Hoe werden zein Bijbelse tijden gekweekt? Welke rol speelden ze in het dagelijks leven?

T A R W E

GE

RS

T


volkorentarwemeel of -gerstemeel was in Bijbelse tijdenhet hoofdvoedsel (Jesaja 55:10).

„Wijnstokken en vijgen en granaatappels” NadatMozes zijn volk veertig jaar door de woestijn had geleid, gafhij ze een aanlokkelijk vooruitzicht: ze zouden de vruch-ten van het beloofde land mogen eten. Wat hadden de ver-kenners van het land veertig jaar daarvoor mee teruggeno-men als bewijs dat het een vruchtbaar land was? „Een rankmet een tros druiven” die zo zwaar was dat ze hem „aaneen draagstok op twee van de mannen” moesten vervoe-ren. Ze brachten ook vijgen en granaatappels mee. Wat zaldat die Israelieten in de woestijn lekker gesmaakt hebben!Het was een voorproefje van alle goede dingen die nogzouden komen (Numeri 13:20, 23).

Wijnstokken hebben constante zorg nodig: ze moetengesnoeid worden, water krijgen en afgeoogst worden omvruchtbaar te blijven. Een goed onderhouden wijngaard opeen helling had een beschermende muur, zorgvuldig aan-gelegde terrassen en een uitkijkhut. De Israelieten raak-ten goed bekend met het werk in een wijngaard en begre-pen wat er zou gebeuren als hij werd verwaarloosd (Jesaja5:1-7).

Na de druivenoogst werden de trossen getreden in eenkuip of geperst in een wijnpers. Het sap werd gekookt omsiroop te maken, of men liet het gisten zodat het wijnwerd. In Israel waren de omstandigheden ideaal voor hetkweken van druiven en het maken van wijn.�

Mensen in een land waar geen vijgen groeien, ken-nen misschien alleen de gedroogde, platgedrukte variant.Rechtstreeks van de boom lijken het totaal andere vruch-ten: dan zijn ze zacht en sappig. Om ze langer te kunnenbewaren, moeten ze in de zon gedroogd en daarna verpaktworden. In de Bijbel worden ook wel „koeken van samen-geperste vijgen” genoemd (1 Samuel 25:18).

� Druiven werden ook tot rozijnen gedroogd (2 Samuel 6:19).

D R U I V E N VI

JG

EN

GR

AN

AA

TA

PP

EL

S

Als je de leerachtige schil van een rijpe granaatappelopenbreekt, komen er honderden dicht op elkaar gepakteminivruchtjes tevoorschijn, klaar om zo te eten of uit tepersen. Granaatappels zijn heerlijk, gezond en voedzaam.Dat ze ook vroeger gewaardeerd werden, blijkt uit het feitdat er decoraties in de vorm van granaatappels aan dezoom van een van de gewaden van de hogepriester zaten,en ook de zuilen van Salomo’s tempel waren ermee ver-sierd (Exodus 39:24; 1 Koningen 7:20).

„Olijven en honing” De Bijbel bevat bijna zestig verwij-zingen naar de olijf, een waardevolle bron van voedsel enolie. In de meeste delen van Israel zijn nog steeds olijf-gaarden te vinden (Deuteronomium 28:40). Ook nu nog isde oogst in oktober in veel dorpen en steden een familie-aangelegenheid. De oogsters slaan tegen de takken om deolijven eraf te schudden en verzamelen ze daarna. De olij-ven worden geconserveerd zodat het gezin er het hele jaarvan kan eten, of ze worden naar een gemeenschappelij-ke oliepers gebracht. Bij archeologische opgravingen zijnhonderden oude persen van verschillende typen gevon-den. Nog altijd is het fascinerend de lichtgroene olie uitde pers te zien komen. De olie wordt verkocht of als jaar-voorraad voor het gezin gebruikt. Behalve als voedings-middel wordt olijfolie ook gebruikt als schoonheidsmid-del en als brandstof voor lampen.

De honing waar Mozes over sprak kan bijenhoning zijngeweest, of een siroop van dadels of druiven. Siroop vandeze vruchten wordt nog steeds vaak als zoetstof gebruikt.Maar de honing in de Bijbelverslagen over Simson en Jona-than was duidelijk wilde honing uit een honingraat (Rech-ters 14:8, 9; 1 Samuel 14:27). Een recente ontdekking vaneen bijenstal van ruim dertig bijenkorven in Tel Rehov inhet noorden van Israel bewijst dat er zelfs al in de tijd vanSalomo bijen werden gehouden.

In deze tijd zal iedereen die over een kleurrijke markt inIsrael loopt — met zijn bakkerijen en goedgevulde fruit- engroentekraampjes — een overvloed van „de zeven vruch-ten” in de een of andere vorm aantreffen. Die zeven zijnnatuurlijk maar een paar van de haast oneindige verschei-denheid aan levensmiddelen die plaatselijk worden gepro-duceerd. Moderne landbouwmethoden hebben het mo-gelijk gemaakt om uitheemse planten te verbouwen. Aldie overvloed laat zien dat deze kleine strook land zijnreputatie als het ’goede land’ eer aandoet (Numeri 14:7).

H O N I N G

OL

IJ

VE

N


ˇ Na de uittocht van de Israelieten uitEgypte gaf God ze twee keer een over-vloed aan vlees in de vorm van kwartels(Exodus 16:13; Numeri 11:31).

Kwartels zijn kleine vogels: ze zijn on-geveer 18 centimeter lang en wegenzo’n 100 gram. Ze broeden in veel de-len van West-Azie en Europa. Het zijntrekvogels; ze overwinteren in Noord-Afrika en Arabie. Tijdens de trek vliegenze in grote zwermen langs de oostkustvan de Middellandse Zee en komen zeover het Sinaıschiereiland.

Volgens de Bijbelse Encyclopedie metHandboek en Concordantie „komt [dekwartel] in maart na zijn vlucht over deRode Zee vaak zo uitgeput op het Sinaı-

schiereiland aan, dat hij gemakkelijk,zelfs met de blote hand, kan worden ge-vangen. Zo werd hij voor Israel een wel-kom voedsel.” In het begin van de twin-tigste eeuw exporteerde Egypte jaarlijkszo’n drie miljoen kwartels voor con-sumptie.

Beide keren dat de Israelieten kwar-tels te eten kregen was het lente. Hoe-wel er dan regelmatig kwartels overhet Sinaıgebied vlogen, was het Jeho-vah die veroorzaakte dat ’er een windopstak’ om de vogels naar het Israeliti-sche kamp te voeren (Numeri 11:31).

WIST U DIT?

Waarom gaf God de Israelieten in de wilderniskwartels te eten?

From the book Wood’s BibleAnimals. 1876

ˇ De drie periodieke feesten die Godde Joden gebood te vieren — het Feestvan de Ongezuurde Broden, Pinksterenen het Feest van de Inzameling — wer-den respectievelijk vroeg in de lente,laat in de lente en in de herfst gevierd.Maar het feest in Johannes 10:22 werdin de winter gehouden en was een her-denking van de herinwijding van Jeho-vah’s tempel in 165 v.Chr. Het duurdeacht dagen en het begon op de vijf-entwintigste dag van de maand Kislev,rond de tijd van het wintersolstitium ofde winterzonnewende. Waaraan heefthet zijn ontstaan te danken?

In 168 v.Chr. liet de Syrische Seleu-cidische heerser Antiochus IV (Epipha-nes), die de religie en de gebruiken van

de Joden wilde uitroeien, een heidensaltaar bouwen boven op het altaar inJehovah’s tempel in Jeruzalem. Op dataltaar liet hij offers aan de Griekse GodZeus brengen.

Dit incident lokte de Makkabese op-stand uit. De Joodse leider Judas deMakkabeeer heroverde Jeruzalem op deSeleuciden, liet het ontheiligde altaarafbreken en bouwde er een nieuw al-taar voor in de plaats. Precies drie jaarnadat het altaar ontheiligd was, wijddeJudas de gereinigde tempel weer aanJehovah. Sinds die tijd wordt dit „inwij-dingsfeest” (Hebreeuws: chanoekkah)elk jaar in december door de Joden ge-vierd. Tegenwoordig staat het bekendals Chanoeka.

Wat was het „inwijdingsfeest” dat in Johannes 10:22wordt genoemd?

AFBEELDING VANJUDAS DE MAKKABEE

¨ER,

LYON (1553)


„IEMAND kan geen grotere last dragen dan dewetenschap dat niemand om hem geeft of

hem begrijpt”, zei de auteur Arthur Stainback.Herkent u zich in die woorden? Hebt u weleenshet gevoel dat niemand om u geeft of begrijptwat u doormaakt, laat staan hoe u zich voelt?Dan kunt u zich troosten met deze gedachte:Jehovah geeft zo veel om zijn aanbidders dathij alles opmerkt wat hun in het dagelijks le-ven overkomt. Davids woorden in Psalm 139verzekeren ons daarvan.

Overtuigd van Gods belangstelling voor hemzegt David: „O Jehovah, gij hebt mij doorvorst,en gij kent mij” (vers 1). David gebruikt hierprachtige beeldspraak. Het Hebreeuwse werk-woord dat met ’doorvorsen’ is vertaald, kanook gebruikt worden voor het graven naar erts(Job 28:3), het verkennen van een land (Rech-ters 18:2), of het onderzoeken van de feiten bijeen rechtszaak (Deuteronomium 13:14). Jeho-vah kent ons zo goed dat het is alsof hij elkaspect, elk detail van ons bestaan heeft onder-zocht. Door het voornaamwoord „mij” te ge-bruiken leert David ons dat God persoonlijkebelangstelling heeft voor zijn aanbidders. Hijdoorzoekt ze en leert ze als persoon kennen.

David zegt ook hoe grondig God ons onder-zoekt: „Gijzelf zijt mijn neerzitten en mijn op-staan te weten gekomen. Gij hebt mijn gedach-te van verre beschouwd” (vers 2). Jehovah zietons „van verre”, want hij woont in de hemel.Toch weet hij wanneer we gaan zitten, misschienna een lange dag, en wanneer we ’s morgensopstaan en aan onze dagelijkse bezigheden be-ginnen. Hij kent ook onze gedachten, verlan-gens en bedoelingen. Voelt David zich bedreigddoor zo’n diepgaand onderzoek? Nee, hij vraagter zelfs om (vers 23, 24). Waarom doet hij dat?

David weet dat Jehovah zijn aanbidders metgoede bedoelingen onderzoekt. Hij zinspeeltdaarop met de woorden: „Mijn op weg zijn enmijn uitgestrekt liggen hebt gij afgemeten, enmet al mijn wegen zijt gij vertrouwd geraakt”(vers 3). Elke dag ziet Jehovah ’al onze wegen’:de fouten die we maken en het goede dat wedoen. Concentreert hij zich op het slechte ofop het goede? Het Hebreeuwse woord datmet ’afmeten’ is vertaald, kan ziften of wan-nen betekenen, net zoalseen boer het onbruik-bare kaf van het waar-devolle koren scheidt.In het Hebreeuws kande uitdrukking voor ’ver-trouwd raken’ ook „alskostbaar bezien” beteke-nen. Als Jehovah onder-zoekt wat zijn aanbidderselke dag zeggen en doen,bewaart hij het goedeomdat hij hun inspan-ningen om zijn wil te doen, kostbaar vindt.

Psalm 139 leert ons dat Jehovah heel veelom zijn aanbidders geeft. Hij doorzoekt ze enwaakt over ze bij hun dagelijkse bezigheden.Hij weet dus met welke problemen ze te makenhebben, en hij begrijpt de emotionele pijn dieze daardoor kunnen voelen. Wordt u ertoe be-wogen die zorgzame God te aanbidden? Dankunt u er zeker van zijn dat hij uw werk en deliefde die u voor zijn naam toont, nooit zal ver-geten (Hebreeen 6:10).

NADER DICHT TOT GOD

’O Jehovah, gij kent mij’

��

BIJBELLEESGEDEELTE VOOR SEPTEMBER:˛ Psalm 119-150

��

1. Luistert God naar alle gebeden?Jehovah nodigt alle mensen uit om tot hem te

bidden (Psalm 65:2). Maar hij luistert niet naaralle gebeden. Toen de Israelieten bijvoorbeeldslechte dingen bleven doen, weigerde God naarhun gebeden te luisteren (Jesaja 1:15). Ook de

gebeden van een man die zijn vrouw slecht be-handelt, kunnen worden belemmerd (1 Petrus3:7). Maar God luistert wel naar grove zondaarsdie berouw hebben. (Lees 2 Kronieken 33:9-13.)

2. Hoe moeten we bidden?Het gebed is een voorrecht en een onderdeel van

onze dienst voor Jehovah, en daarom moeten we al-leen tot hem bidden (Mattheus 4:10; 6:9). Omdat weonvolmaakt zijn, moeten we in Jezus’ naam bidden,want hij is de aangewezen „weg” (Johannes 14:6). Je-hovah wil niet dat we geschreven of uit ons hoofd ge-leerde gebeden opzeggen; hij wil dat we vanuit onshart bidden. (Lees Mattheus 6:7; Filippenzen 4:6, 7.)

Onze Schepper kan zelfs stille gebeden horen (1 Sa-muel 1:12,13). Hij nodigt ons uit bij elke gelegenheid tebidden, zoals aan het begin en aan het eind van dedag, voor het eten en als we problemen hebben. (LeesPsalm 55:22; Mattheus 15:36.)

3. Waarom komen christenen samen?Het is niet makkelijk een band met God te krijgen,

want veel mensen om ons heen geloven niet in Goden maken zijn belofte van een vredige aarde belache-lijk (2 Timotheus 3:1, 4; 2 Petrus 3:3, 13). Daarom heb-ben we aanmoedigende omgang met geloofsgenotennodig. (Lees Hebreeen 10:24, 25.)

Vrienden maken onder mensen die van God houden,brengt ons dichter bij hem. De vergaderingen van Je-hovah’s Getuigen geven u de gelegenheid om van hetgeloof van anderen te leren. (Lees Romeinen 1:11, 12.)

WAT ZEGT GODS WOORD?

Hoe krijgt ueen band met God?

Dit artikel gaat in op vragen die biju opgekomen kunnen zijn en laat zienwaar u de antwoorden in uw bijbel kuntvinden. Jehovah’s Getuigen zouden dieantwoorden graag met u bespreken.

4. Hoe brengt mediteren ons dichter bij God?U kunt een band met Jehovah krijgen door diep na te

denken over wat u uit zijn Woord hebt geleerd. Laat uwgedachten gaan over wat hij gedaan heeft, wat hij vanons vraagt en wat hij belooft. Als u daar onder gebeddiep over nadenkt, krijgt u oprechte waardering voorGods liefde en wijsheid. (Lees Jozua 1:8; Psalm 1:1-3.)

U kunt alleen een band met God hebben als u hemvertrouwt, als u geloof in hem hebt. Maar geloof is ietsdat leeft, dat verzorgd moet worden. U moet uw geloofconstant voeden door steeds te onderzoeken waaromu iets gelooft. (Lees 1 Thessalonicenzen 5:21; Hebreeen11:1, 6.)

5. Wat zal een band met God voor u doen?Jehovah zorgt voor mensen die van hem houden. Hij

beschermt ze tegen alles wat hun geloof en hun hoopop eeuwig leven in gevaar kan brengen (Psalm 91:1, 2,7-10). Hij waarschuwt ons voor leefstijlen die onze ge-zondheid en ons geluk bedreigen. Jehovah leert onsde beste manier van leven. (Lees Psalm 73:27, 28; Jako-bus 4:4, 8.)

Zie voor meer informatie hoofdstuk 17 van dit boek,uitgegeven door Jehovah’s Getuigen.

WAT LEERTDE BIJBEL

ECHT?

17


IN DIE tijd maakte de katholieke kerk in Frank-rijk, en ook in de rest van Europa, jacht op

hervormers met de bedoeling hun ’bedrieglij-ke’ leerstellingen uit te roeien. Een van de her-vormers, de toegewijde Guillaume Farel, wasvastbesloten de Franssprekende wereld te over-tuigen van de denkbeelden van Maarten Lu-ther, een leidende figuur in de Reformatie. Fa-rel, afkomstig uit de provincie Dauphine in hetzuidoosten van Frankrijk, wist dat de gedruktebladzijde een belangrijke rol speelde in dezeideologische oorlog. Om zijn missie uit te voe-ren had hij pamfletten en traktaten nodig, enook bijbels. Maar wie zou dat allemaal betalen?Misschien wel de waldenzen, een onafhanke-lijke religieuze groepering die zich bezighieldmet het prediken van de Bijbel.

Een synode in ChanforanHalf september 1532 hielden de walden-

zische barben (predikanten) een synode inChanforan, een gehucht in de buurt van Turijn(Italie). Al verscheidene jaren waren er contac-ten geweest tussen de waldenzen en leiders vande Reformatie. Daarom werden Farel en enkeleanderen voor de synode uitgenodigd. De wal-denzen wilden weten of hun eigen leerstellin-

gen overeenkwamen met die van Luther enzijn volgelingen.�

In Chanforan sprak Farel met overredings-kracht. Toen de waldenzische barben hem hunoude, handgeschreven bijbels in hun eigen dia-lect lieten zien, wist hij ze ertoe over te ha-len het drukken van een Franse Bijbel te fi-nancieren. In tegenstelling tot de vertaling vanLefevre d’

´Etaples uit 1523, die op het Latijn

gebaseerd was, moest deze Bijbel uit het He-breeuws en Grieks worden vertaald. Maar wiekon dat?

Farel kende zo iemand. Zijn naam was PierreRobert, maar hij stond bekend als Olivetanus.�Hij was een jonge leraar uit de Noord-Franseregio Picardie. Deze Olivetanus, een neef vanJohannes Calvijn, was een vroege hervormeren een betrouwbaar man. Hij had ook een aan-tal jaren in Straatsburg gewoond, waar hij eengrondige studie maakte van de talen van deBijbel.

� Zie voor meer informatie over de manier waarop dewaldenzen uiteindelijk door de Reformatie werden opge-slokt De Wachttoren van 15 maart 2002, blz. 20-23.� Hij heette eigenlijk Louys Robert, maar hij nam de

voornaam Pierre aan. De bijnaam Olivetanus slaat waar-schijnlijk op de grote hoeveelheden olijfolie die hij alslampolie gebruikte op zijn lange werkdagen.

Olivetanus„De nederige kleine vertaler”van de Franse Bijbel

Het was 13 september 1540. De politie doorzocht het huis van Collin Pellenc. In eengeheime kamer vonden ze een paar verdachte documenten, waaronder een groot boek.Op de tweede bladzijde stond: „P. Robert Olivetanus, de nederige kleine vertaler”.Het was een waldenzische bijbel! Collin Pellenc werd gearresteerd, veroordeeld voorketterij en levend verbrand.

Archivesdela

Villede

Neuchatel,Suisse

/Photo:StefanoIori


Net als Farel en veel anderen was Oliveta-nus naar Zwitserland gevlucht. Zijn vriendensmeekten hem het vertaalproject aan te ne-men. Nadat hij meerdere keren had geweigerd,stemde hij er uiteindelijk in toe de Bijbel „aande hand van het Hebreeuws en het Grieks inhet Frans” te vertalen. Tegelijkertijd stelden dewaldenzen vijfhonderd van de achthonderdgouden kronen — een fortuin! — beschikbaardie nodig waren om het drukken te financie-ren.

De kraai en de nachtegaalVroeg in 1534 trok Olivetanus zich in de Al-

pen terug en begon hij met zijn werk, om-geven door zijn „stille leraren”, zijn boeken.Zijn bibliotheek zou elke hedendaagse geleer-de jaloers maken. Hij had Syrische, Griekseen Latijnse Bijbelvertalingen, rabbijnse com-mentaren, Chaldeeuwse grammaticaboeken,en nog veel meer. Het belangrijkste was eenrecente Venetiaanse uitgave van de oorspron-kelijke Hebreeuwse tekst van de Bijbel.

Olivetanus baseerde zijn vertaling van hetzogenoemde Nieuwe Testament op de Fransetekst van Lefevre d’

´Etaples, hoewel hij ook vaak

de Griekse tekst van de Nederlandse geleerdeErasmus raadpleegde. Olivetanus’ woordkeuswas er vaak op gericht de invloed van de katho-lieke kerk te verkleinen. Hij gebruikte bijvoor-beeld „opziener” in plaats van „bisschop”, „ge-heim” in plaats van „mysterie”, en „gemeente”in plaats van „kerk”.

Bij het zogenoemde Oude Testament wasOlivetanus vastbesloten het oorspronkelijkeHebreeuws woord voor woord te vertalen. Hij

zei voor de grap dat Hebreeuws in het Frans ver-talen net zoiets was als „een lieflijke nachtegaalhet lied van een schorre kraai te leren zingen”!

In de Hebreeuwse tekst kwam Olivetanusduizenden keren de naam van God in de vormvan het Tetragrammaton tegen. Hij koos ervoorhet te vertalen met „De Eeuwige”, wat later al-gemeen gebruikt zou worden in Franse protes-tantse Bijbels. Maar op verschillende plaatsenkoos hij voor „Jehovah”, bijvoorbeeld in Exo-dus 6:3.

Opvallend is dat hij op 12 februari 1535, naslechts ongeveer een jaar, zei dat hij klaar wasmet zijn werk! Hij gaf toe dat hij „dit juk [vanhet vertaalwerk] al lang alleen droeg”, en daar-uit kunnen we opmaken dat hij al veel lan-ger met dit moeizame werk bezig was en hetin 1534/1535 afmaakte. „Ik heb mijn best ge-daan”, zei hij bescheiden. Nu moest de eersteFranse Bijbel die grotendeels uit de oorspron-kelijke talen was vertaald alleen nog maar ge-drukt worden.

In Pirots werkplaatsNu verscheen Pierre de Wingle, bijgenaamd

Pirot Picard, een hervormingsgezinde drukkeren een vriend van Farel, op het toneel. Nadathij door de katholieke kerk uit Lyon was ver-jaagd, had hij zich in 1533 in Neuchatel (Zwit-serland) gevestigd. Met geld van de waldenzenhad hij grote hoeveelheden ’opruiend’ mate-riaal gedrukt. Uit zijn werkplaats kwamen bij-voorbeeld aanplakbiljetten waarin de mis werdveroordeeld, en sommige daarvan kwamen bijde katholieke koning Frans I van Frankrijk te-recht.

Left

phot

o:Al

ain

Lepr

ince

-La

Pisc

ine-

mus

ee,R

ouba

ix/C

ourt

esy

ofth

efo

rmer

Bouc

hard

Mus

eum

,Par

isCe

nter

and

right

:Soc

iete

del’H

istoi

redu

Prot

esta

ntism

eFr

anca

is,Pa

ris

Opnieuw zette De Wingle zijn persen in be-weging, deze keer om een Bijbel te drukken!Om het proces te versnellen liet hij twee persenelk bedienen door vier of vijf arbeiders, die hetzetwerk deden en de vellen drukten. Uiteinde-lijk, in „het jaar 1535, op de vierde juni”, teken-de De Wingle de uitgeverspagina van Oliveta-nus’ Bijbel. In zijn voorwoord droeg Olivetanuszijn werk op aan de arme gelovigen die „uitge-put en zwaarbelast” waren door „zinloze tradi-ties”.

Het eindresultaat voldeed aan alle verwach-tingen. De schoonheid en eenvoud van deFranse tekst werd nog vergroot door een helder,sierlijk gotisch schrift in twee kolommen, ver-deeld in hoofdstukken en alinea’s. De kant-tekeningen getuigen van het vakmanschap vande vertaler. Het werk wordt ook verfraaid doorinleidende woorden, appendices, tabellen engedichten. Aan het eind staat een kort, rijmendacrostichon dat onthult: „De evangeliserendewaldenzen gaven dit juweel aan alle mensen.”

Een meesterwerk,en toch een mislukking

Het werk van Olivetanus, eens geminacht,wordt nu door iedereen als een waar meester-werk erkend. Zijn tekst werd zelfs drie eeuwenlang als basis voor protestantse Bijbels gebruikt.

Er werden ongeveer duizend exemplaren vanOlivetanus’ Bijbel gedrukt, maar ze verkoch-ten niet goed. Er was geen goedwerkend dis-tributienetwerk en ook maakte de Franse taalin die tijd een snelle verandering door. Daar-naast was een groot boek van vijf kilo niet hetideale formaat voor rondtrekkende predikersof voor mensen die het in het geheim wildenlezen.

Ondanks het feit dat een van de bijbels zijnweg naar Collin Pellenc in Frankrijk had ge-vonden, zoals in de inleiding werd gezegd, wasOlivetanus’ Bijbel commercieel gezien eigen-lijk een mislukking. In 1670, bijna anderhalveeeuw later, had een boekwinkel in Geneve ernog steeds een te koop staan.

„Niemand uit Nergens”Toen Olivetanus zijn missie had volbracht,

verdween hij weer uit beeld. Onder schuilna-men herzag hij zijn Nieuwe Testament en de-len van het Oude Testament. Hij legde zichook toe op zijn andere passie: lesgeven. Als toe-gewijd leraar gaf hij een nieuwe editie uit vanzijn boek „Onderwijs voor kinderen”, met mo-rele lessen en Franse leeslessen, helemaal opde Bijbel gebaseerd. Een van de pseudoniemendie hij aannam was Belisem de Belimakom, wat„Niemand uit Nergens” betekent.

Olivetanus was nog maar net in de dertigtoen hij in 1538 stierf, mogelijk in Rome. Indeze tijd zijn niet veel mensen zich bewust vande belangrijke rol die deze jonge geleerde uitPicardie bij de verspreiding van de Franse Bijbelheeft gespeeld. Zijn naam staat zelden of nooitin naslagwerken. Waarschijnlijk zou Louys Ro-bert, „de nederige kleine vertaler” bijgenaamdOlivetanus, daar best tevreden mee geweestzijn!

Soci

ete

del’H

istoi

redu

Prot

esta

ntism

eFr

anca

is,Pa

ris


ER ZIJN maar weinig mensen die graag be-lasting betalen. Velen vinden dat hun be-

lastinggeld verspild wordt door inefficientie,verduistering of regelrechte fraude. Anderenhebben morele bezwaren. De inwoners vaneen plaats in het Midden-Oosten zeiden bij-voorbeeld: „We gaan niet de kogels betalenwaarmee onze kinderen gedood worden.”

Zulke gevoelens staan niet op zichzelf enzijn ook niet nieuw. De hindoeleider Mohan-das Gandhi bracht zijn gewetensbezwaren alsvolgt onder woorden: „Hij of zij die, direct ofindirect, een militaristische staat ondersteunt,deelt in de zonde. Elke man, oud of jong, deeltin de zonde door met het betalen van belas-ting de staat te onderhouden.”

Ook de negentiende-eeuwse filosoof HenryDavid Thoreau voerde morele gronden aanom te verdedigen waarom hij weigerde de be-lasting te betalen die voor oorlog zou wordengebruikt. Hij vroeg: „Moet de burger, al is hetvoor even en in de geringste mate, zijn gewe-ten overlaten aan de wetgever? Waarom heeftiedereen dan een geweten?”

Deze kwestie is voor christenen van belang,want de Bijbel leert duidelijk dat ze in alleseen goed geweten moeten behouden (2 Timo-theus 1:3). Aan de andere kant wordt in de Bij-bel ook erkend dat regeringen het recht heb-ben om belasting te heffen: „Iedere ziel zijonderworpen aan de superieure autoriteiten[de overheid], want er is geen autoriteit dandoor God; de bestaande autoriteiten zijn door

God in hun relatieve posities geplaatst. Daar-om bestaat er een dwingende reden voor datgij in onderworpenheid zijt, niet alleen vanwe-ge die gramschap, maar ook vanwege uw ge-weten. Want daarom betaalt gij ook belastin-gen; want zij zijn Gods openbare dienaren, diejuist dit doel voortdurend dienen. Geeft aan al-len wat hun toekomt: aan hem die vraagt omde belasting, de belasting” (Romeinen 13:1,5-7).

Daarom stonden de eerste-eeuwse christe-nen bekend als trouwe belastingbetalers, ookal ging er een aanzienlijk bedrag naar het leger.Dat geldt ook voor Jehovah’s Getuigen in dezetijd.� Hoe is deze schijnbare tegenstrijdigheidte verklaren? Moet een christen zijn gewetennegeren wanneer de aanslag in de bus valt?

Belasting en gewetenDat een deel van de belasting die de eerste-

eeuwse christenen betaalden naar het legerging, is belangrijk in dit verband. Het is name-lijk precies de kwestie die Gandhi en Thoreauer later toe bracht op grond van hun gewetenbepaalde belastingen niet te betalen.

Christenen gehoorzaamden het gebod inRomeinen 13 niet alleen om straf te vermij-den, maar ook „vanwege [hun] geweten” (Ro-meinen 13:5). Het geweten van een christendwingt hem dus belasting te betalen, zelfs als

� Zie voor meer informatie over de reputatie van Jeho-vah’s Getuigen als belastingbetalers De Wachttoren van1 november 2002, blz. 12 §15, en 1 mei 1996, blz. 16 §7.

MOET U BELASTING BETALEN?


die gebruikt wordt om dingen te ondersteu-nen waar hij het zelf niet mee eens is. Omdeze schijnbare tegenstrijdigheid te begrijpen,moeten we iets belangrijks in gedachte hou-den over ons geweten, de innerlijke stem dieons vertelt of onze daden goed zijn of slecht.

Iedereen heeft zo’n innerlijke stem, zoalsThoreau al zei, maar die stem is niet per se be-trouwbaar. Als we willen doen wat God vraagt,moet ons geweten met zijn morele normenovereenstemmen. We moeten ons denken enonze zienswijze vaak bijstellen om ze overeente laten komen met die van God, want zijn ge-dachten zijn superieur (Psalm 19:7). Daarommoeten we proberen te begrijpen hoe Godover menselijke regeringen denkt.

We zagen al dat de regeringen in Romeinen13:6 „Gods openbare dienaren” worden ge-noemd. Wat betekent dat? Het komt er eigen-lijk op neer dat ze de orde handhaven en nut-tige diensten voor de samenleving verrichten.

Zelfs de meest corrupte regeringen voorzienvaak in diensten als postbezorging, openbaaronderwijs, brandbestrijding en wetshandha-ving. Hoewel God zich volledig bewust is vande gebreken van door mensen ingestelde rege-ringen, laat hij ze een tijdlang bestaan en wilhij dat we belasting betalen uit respect voorzijn regeling.

Maar God zal menselijke regeringen nietvoor altijd laten bestaan. Hij gaat ze allemaalvervangen door zijn hemelse koninkrijk enuiteindelijk alle schade die menselijk bestuurdoor de eeuwen heen heeft aangericht, onge-daan maken (Daniel 2:44; Mattheus 6:10). Inde tussentijd wil God niet dat christenen zich

op de een of andere manier schuldig makenaan burgerlijke ongehoorzaamheid, bijvoor-beeld door te weigeren belasting te betalen.

En als u nu nog steeds vindt dat het ver-keerd is belasting te betalen waarmee oor-log wordt ondersteund, net zoals Gandhi datvond? Bekijk het eens zo: als we op een hogerpunt staan, kunnen we een gebied beter over-zien. Zo beziet God alles vanuit een veel hogerstandpunt, en als we dat beseffen is het mak-kelijker om onze denkwijze aan die van hemaan te passen. God zei via de profeet Jesaja:„Zoals de hemelen hoger zijn dan de aarde, zozijn mijn wegen hoger dan uw wegen, en mijngedachten dan uw gedachten” (Jesaja 55:8, 9).

Absolute macht?Wat de Bijbel over het betalen van belasting

leert, betekent niet dat menselijke regeringenabsolute macht over hun onderdanen hebben.Jezus leerde dat God deze regeringen beperktemacht geeft. Toen hem werd gevraagd of Godhet betalen van belasting aan het toenmali-ge Romeinse bewind goedkeurde, antwoorddehij met de wijze uitspraak: „Betaalt caesar te-rug wat van caesar, maar God wat van God is”(Markus 12:13-17).

De overheid — gesymboliseerd door „cae-sar” — maakt munten en bankbiljetten en steltde waarde ervan vast. Dus vanuit Gods stand-punt bekeken heeft ze het recht om dat geldterug te vragen in de vorm van belasting. Maar

We moeten onze zienswijzein overeenstemming brengen

met die van God, want zijngedachten zijn superieur

„Betaalt caesar terug wat van caesar,maar God wat van God is”

Copyright British Museum

Jezus liet zien dat „wat van God is” — ons le-ven en onze aanbidding — door geen enke-le menselijke instantie opgeeist mag worden.Als menselijke wetten of voorschriften botsenmet Gods wetten, moeten christenen „God alsregeerder meer gehoorzamen dan mensen”(Handelingen 5:29).

Christenen in deze tijd kunnen soms veront-rust zijn over de manier waarop met hun belas-tinggeld wordt omgegaan. Toch doen ze geenpogingen om invloed uit te oefenen op rege-ringsmaatregelen door zich ertegen te verzet-ten of door te weigeren belasting te betalen.

Dat zou neerkomen op een gebrek aan ver-trouwen in Gods oplossing voor de problemenvan de mensheid. Ze wachten geduldig totdatGod ingrijpt door middel van het bestuur vanzijn Zoon, Jezus, die zei: „Mijn koninkrijk isgeen deel van deze wereld” (Johannes 18:36).

De voordelenHet heeft verschillende voordelen te doen

wat de Bijbel over het betalen van belastingleert. U vermijdt de straf die wetsovertrederskrijgen, en u hoeft ook niet bang te zijn om ge-pakt te worden (Romeinen 13:3-5). Belangrij-ker nog, u houdt een rein geweten voor Goden eert hem doordat u zich aan de wet houdt.Zelfs als u financieel verlies lijdt vergelekenmet mensen die bepaalde belastingen achter-houden of zelfs frauderen, kunt u vertrouwenop Gods belofte dat hij voor zijn trouwe aan-bidders zal zorgen. De Bijbelschrijver David zeihet zo: „Eens was ik een jonge man, ook benik oud geworden, en toch heb ik geen recht-vaardige volkomen verlaten gezien, noch zijnnageslacht zoekende brood” (Psalm 37:25).

Tot slot geeft het u innerlijke vrede als u hetBijbelse gebod om belasting te betalen begrijpten opvolgt. God houdt u niet verantwoordelijkvoor wat de overheid met uw geld doet, netzoals de wet u niet verantwoordelijk houdtvoor wat uw huisbaas met uw huurgeld doet.Stelvio, die in Zuid-Europa woont, vocht voor-dat hij de Bijbelse waarheid leerde kennen ja-renlang voor een politieke omwenteling inzijn land. Hij legde uit waarom hij daarmeegestopt is: „Ik moest toegeven dat mensen nietin staat zijn gerechtigheid, vrede en broeder-schap op aarde te brengen. Alleen Gods ko-ninkrijk kan echt een andere en betere samen-leving brengen.”

Als u trouw ’God terugbetaalt wat van Godis’, kunt u dezelfde overtuiging hebben. U zultde tijd meemaken waarin God de hele aardeeen rechtvaardige regering geeft die alle doormenselijk bestuur veroorzaakte schade en on-recht ongedaan zal maken.

Door gehoorzaam belasting te betalen,houden christenen een goed gewetenvoor God en laten ze zien dat zeop zijn zorg vertrouwen


DE ZON die opgaat boven de stad Gomaschildert de lucht oranjeroze. Elke dag

wordenwe begroet door een adembenemenduitzicht op de Nyiragongo, een van de meestactieve vulkanen ter wereld. Uit de openkrater stijgt constant een rookpluim op, die’s nachts rood kleurt door de lava in de krater.

In het Swahili wordt de berg Mulima yaMoto, Berg van Vuur, genoemd. De laatstegrote uitbarsting van de Nyiragongo was in2002. Veel buren en vrienden van ons hierin Goma zijn toen alles kwijtgeraakt. In som-mige buurten waar mijn man en ik evangeli-satiewerk doen, lopen we op een geribbeldebodem van gestolde lava, en dan probeer ikme voor te stellen hoe het zou zijn om op demaan te lopen. De mensen zijn precies hettegenovergestelde van de harde lava. Ze zijnlevendig, zachtaardig en staan open voor hetgoede nieuws. Dat maakt de prediking in deschaduw van de Berg van Vuur zo leuk.

Het is zaterdagmorgen, en ik zie vol ver-wachting uit naar wat we gaan doen. Mijnman en ik gaan met vrienden die op bezoekzijn en andere zendelingen prediken in hetvluchtelingenkamp Mugunga, even ten wes-ten van de stad. Veel mensen daar zijn ge-

vlucht voor gewelddadige aanvallen op hunwoonplaats.

We laden de vrachtwagen vol Bijbelse lec-tuur in het Frans, Swahili en Kinyarwanda.Dan gaanwe op weg. Terwijl we over de RouteSake hobbelen, komt de stad tot leven. Jon-ge mannen rijden op hun zwaarbeladen chu-kudus (handgemaakte houten steppen voorhet vervoer van goederen). Vrouwen in felge-kleurde wikkelrokken lopen elegant langs dekant van de weg met grote vrachten op hunhoofd. De motortaxi’s rijden af en aan ommensen naar hun werk en naar de markt tebrengen. In het hele gebied staan bruinzwartgebeitste houten huizen met blauwgeverfdlijstwerk.

We komen aan bij de Koninkrijkszaal inNdosho, waar we andere Getuigen van Jeho-vah treffen die ook in het kamp gaan pre-diken. Ik vind het ontroerend om jongeren,weduwen, wezen en gehandicapten te zien,die soms heel wat hebben meegemaakt. Maarze hebben een beter leven gekregen doordatze Bijbelse principes zijn gaan volgen. HunBijbelse hoop is springlevend en ze popelenom die aan anderen te vertellen. Na een kortebespreking van opbeurende Bijbelteksten die

EEN BRIEF UITCONGO (KINSHASA)

In de schaduw van de Berg van Vuur


we de mensen kunnen laten lezen, gaan wemet 130 man in vijf minibussen en een ter-reinvrachtwagen op weg.

Ongeveer een halfuur later komen we bijhet kamp aan: honderden witte tentjes opeen lavaveld. In het midden staan rijen open-bare toiletten en gemeenschappelijke plaat-sen om de was te doen. Overal zijn mensen:ze wassen, ze koken, ze doppen bonen en zevegen het stukje grond voor hun tent.

We maken kennis met Papa Jacques, die deleiding heeft over een deel van het kamp. Hijmaakt zich zorgen over de opvoeding van zijnkinderen in deze moeilijke tijd. Hij is heelblij met het boek Wat jonge mensen vragen— Praktische antwoorden en zegt dat hij hetgraag wil lezen en dan met kleine groepjeswil bespreken wat hij heeft geleerd.

Even verderop komen we bij Mama Bea-trice. Ze vraagt ons waarom God lijden toe-laat. Ze denkt dat ze door God gestraft wordt.Haar man is in de oorlog omgekomen, haardochter is een alleenstaande moeder die haarbest doet om haar kindje in het kamp op tevoeden, en haar zoon is een paar maandengeleden ontvoerd. Ze heeft geen idee waarhij is.

Het droevige verhaal van Mama Beatricedoet me denken aan Job. Hoe moet hij zichgevoeld hebben toen hij al dat vreselijkenieuws kreeg? We laten haar zien hoe hetkomt dat er zo veel lijden is en verzekerenhaar dat wat ze meemaakt geen straf van God

is (Job 34:10-12; Jakobus 1:14, 15). We ver-tellen ook wat God binnenkort door middelvan zijn koninkrijk op aarde gaat veranderen.Langzaam komt er een glimlach op haar ge-zicht, en ze zegt dat ze zeker de Bijbel zal blij-ven bestuderen en God om hulp zal blijvenvragen.

Iedereen heeft van de dag genoten, en wevoelen allemaal dat Jehovah ons echt heeftgeholpen de mensen hoop te geven en op tebeuren. Als we uit het kamp vertrekken, hou-den veel bewoners hun boeken, tijdschriftenen folders omhoog terwijl ze ons uitzwaaien.

Op weg naar huis heb ik tijd om na te den-ken over deze bijzondere dag. Ik voel me heeldankbaar. Ik denk aan de waardering vanPapa Jacques, de opluchting in de ogen vanMama Beatrice, de stevige handdruk vaneen oude vrouw die alleen maar tegen mekon glimlachen. Ik denk aan de jongeren dieverstandige vragen stelden en hun leeftijd vervooruit waren. Ik bewonder de veerkrachtvan de mensen, die nog steeds kunnen la-chen ondanks onvoorstelbare ellende.

In dit deel van de wereld doen ook veel an-deren oprecht moeite om mensen die hetmoeilijk hebben te helpen. Ik vond het van-daag echt een voorrecht om mensen aan dehand van de Bijbel de blijvende oplossingvoor hun problemen te laten zien. Ik voel meheel gelukkig omdat ik mee mag doen aanhet grootste geestelijke hulpverleningspro-gramma dat de wereld ooit zal kennen.


WAT komt er bij u op als u aan de Bijbel-se figuur David denkt? Zijn overwin-

ning op de Filistijnse reus Goliath? Zijn tijdals vluchteling in de woestijn toen koningSaul hem wilde doden? Zijn zonde met Bath-seba en de moeilijkheden die hij daardoor teverduren kreeg? Of misschien de gedichtendie hij onder inspiratie van God schreef endie we in het Bijbelboek Psalmen kunnen le-zen?

Davids leven was vol voorrechten, triom-fen en tragedies. Maar wat ons vooral in hemaanspreekt, is wat de profeet Samuel overhem zei: hij zou ’een man aangenaam naarJehovah’s hart’ zijn (1 Samuel 13:14).

Samuels profetie kwam uit toen David nogmaar een jongen was. Zou u niet graag be-schreven worden als een man of vrouw naarJehovah’s hart? Wat valt er dan te leren vanDavids leven, vooral van zijn jeugd, dat u kanhelpen zo iemand te worden?

Zijn familie en zijn werkIsaı, vader van David en kleinzoon van

Ruth en Boaz, was waarschijnlijk een gelovigman. Toen David, zijn zeven broers en zijntwee zussen nog jong waren, heeft Isaı zede wet van Mozes onderwezen. In een vanzijn psalmen noemt David zich de zoon vanJehovah’s slavin (Psalm 86:16). Daaruit heb-ben sommigen geconcludeerd dat ook Da-vids moeder, van wie de naam niet in de

Een man naarJehovah’shart

Bijbel staat, een positieve invloed op zijn ge-loof heeft gehad. Een Bijbelgeleerde zegt:„Uit haar mond heeft hij waarschijnlijk voorhet eerst de wonderbaarlijke geschiedenis ge-hoord van Gods volk”, inclusief het verhaalvan Ruth en Boaz.

De eerste keer dat we David in de Bijbel te-genkomen, is hij een jonge herder die de taakheeft voor de schapen van zijn vader te zor-gen. Dat betekende waarschijnlijk dat hij lan-ge dagen en nachten in zijn eentje op hetopen veld doorbracht. Probeert u zich daareens een voorstelling van te maken.

Davids ouders woonden in Bethlehem, eenstadje hoog in het bergland van Juda. Desteenachtige velden rond Bethlehem brach-ten volop koren voort. Op de minder stei-le hellingen en in het dal lagen boomgaar-den, olijfbossen en wijngaarden. In Davidstijd werden de onontgonnen hogere hellin-gen waarschijnlijk gebruikt om er vee te la-ten grazen. Daarachter lag de woestijn vanJuda.

Davids werk was niet ongevaarlijk. In dezeheuvels kwam hij oog in oog te staan meteen leeuw en met een beer die een schaap uit

de kudde wilden stelen.� De moedige Davidging achter de rovers aan, doodde ze en be-vrijdde het schaap uit hun bek (1 Samuel17:34-36). Misschien is hij in die periode vanzijn leven zo handig geworden met de slin-ger. Niet ver van zijn woonplaats lag het ge-bied van Benjamin. Mannen van die stamkonden stenen slingeren ’tot op een haar enmisten niet’. David kon dat ook (Rechters20:14-16; 1 Samuel 17:49).

Hij gebruikte zijn tijd goedOver het algemeen leidde een herder een

rustig en eenzaam bestaan. Maar David

� De Syrische bruine beer, die vroeger in Palestina voor-kwam, woog gemiddeld zo’n 140 kilo en kon met zijnenorme klauwen een mens of een dier doodslaan. Leeu-wen kwamen in dat gebied ooit veel voor. Jesaja 31:4 zegtdat zelfs „een volledig aantal herders” niet in staat zouzijn een „jonge leeuw met manen” van zijn prooi weg tejagen.

verveelde zich niet. De vredige stilte gaf hemheel veel gelegenheden om na te denken. Hetlijkt aannemelijk dat enkele van Davids be-spiegelingen in zijn psalmen op zijn jeugd te-rug te voeren zijn. Heeft hij op rustige mo-menten stilgestaan bij de plaats van de mensin het heelal en de wonderen van de hemel:de zon, de maan en de sterren, „het werk van[Jehovah’s] vingers”? Heeft hij op de veldenrond Bethlehem nagedacht over het vrucht-bare land, het rund- en kleinvee, de vogelsen „de dieren van het open veld”? — Psalm8:3-9; 19:1-6.

Door zijn achtergrond als herder heeft Da-vid Jehovah’s zorg voor zijn trouwe aanbid-ders vast nog intenser gevoeld. Daarom zonghij: „Jehovah is mijn Herder. Mij zal niets ont-breken. In grazige weiden doet hij mij neer-liggen; aan waterrijke rustplaatsen voert hijmij. Al wandel ik ook in het dal van diepeschaduw, ik vrees niets kwaads, want gij zijtmet mij; uw stok en uw staf, die vertroostenmij” (Psalm 23:1, 2, 4).

Misschien vraagt u zich af watdit allemaal met u te maken heeft.Een van de redenen waarom Davideen hechte vriendschap met Jeho-vah had en een man naar zijn hartgenoemd kon worden, was dat hijdiep en serieus had nagedacht overJehovah’s schepping en over zijnband met hem. Hebt u dat ook ge-daan?

Hebt u zich er weleens toe be-wogen gevoeld de Schepper te lo-ven en te prijzen nadat u diephad nagedacht over een aspect vanzijn schepping? Voelde u een ster-ke liefde voor Jehovah toen u zijneigenschappen herkende in de ma-nier waarop hij voor de mensenzorgt? Om die waardering voorhem te gaan voelen, moet u er na-tuurlijk de tijd voor nemen om te

bidden en in alle rust stil te staan bij zijnWoord en zijn schepping. Zulke overdenkin-gen kunnen u helpen Jehovah heel goed teleren kennen en van hem te gaan houden.Iedereen, jong en oud, kan dat voorrechthebben. David had waarschijnlijk van jongsaf aan een hechte band met Jehovah. Hoeweten we dat?

David wordt tot koning gezalfdToen bleek dat koning Saul ongeschikt was

om Gods volk te leiden, zei Jehovah tegenSamuel: „Hoe lang zult gij nog rouw dragenover Saul, terwijl ik hem daarentegen hebverworpen, zodat hij niet meer als koningover Israel zal regeren? Vul uw hoorn met olieen ga heen. Ik zal u naar Isaı, de Bethlehe-miet, zenden, want onder zijn zonen heb ikmij een koning uitgezocht” (1 Samuel 16:1).

Toen Samuel in Bethlehem aankwam,vroeg hij Isaı zijn zonen te roepen. Wie moestSamuel tot koning zalven? Toen hij de oudste

28


zag, de knappe Eliab, dacht hij: dat is hem.Maar Jehovah zei: „Kijk niet naar zijn uiterlijken naar zijn rijzige gestalte, want ik heb hemverworpen. Want God ziet niet zoals de mensziet, want de mens ziet datgene wat zichtbaaris voor de ogen; maar wat Jehovah aangaat,hij ziet hoe het hart is.” Jehovah wees ookAbinadab, Samma en nog vier broers af. „Tenslotte zei Samuel tot Isaı: ’Zijn dit alle jon-gens?’ Hierop zei hij: ’De jongste is er tot nutoe buiten gelaten, en zie! hij weidt de scha-pen’” (1 Samuel 16:7, 11).

Isaı lijkt met zijn antwoord te zeggen: ’Da-vid kan onmogelijk degene zijn die u zoekt.’Als de jongste en minst opvallende van hetgezin had David de taak gekregen om voorde schapen te zorgen. Maar God had hem uit-gekozen. Jehovah kan in het hart kijken, enhij zag blijkbaar iets heel waardevols in dezejongen. Dus toen Isaı David had laten halen,zei Jehovah tegen Samuel: „’Sta op, zalf hem,want hij is het!’ Bijgevolg nam Samuel dehoorn met olie en zalfde hem te midden vanzijn broers. En van die dag af werd de geestvan Jehovah ten aanzien van David werk-zaam” (1 Samuel 16:12,13).

Hoe oud David toen precies was, staat nietin de Bijbel. Maar een tijdje later dienden dedrie oudste broers, Eliab, Abinadab en Sam-ma, in Sauls leger. Misschien waren de ande-re vijf daar nog te jong voor. Het kan zijn datze nog geen twintig waren, de leeftijd waaropmannen in Israel in het leger gingen (Nume-ri 1:3; 1 Samuel 17:13). In ieder geval was Da-vid nog heel jong toen Jehovah hem uitkoos.Maar blijkbaar had hij al een goede geeste-lijke instelling. Hij had kennelijk een hechteband met Jehovah, die hij had gekregen doorna te denken over wat hij over hem wist.

Jongeren in deze tijd moeten daar ook toeaangemoedigd worden. Als u kinderen hebt,moedigt u ze dan aan over geestelijke din-gen na te denken, dankbaar te zijn voor Godsschepping en te bestuderen wat de Bijbel over

de Schepper zegt? (Deuteronomium 6:4-9)En als je nog jong bent, doe je dat dan uit je-zelf? Bijbelse lectuur zoals De Wachttoren enOntwaakt!� is bedoeld om je te helpen.

Hij was een talentvol harpspelerNet zoals de tekst van veel van Davids psal-

men iets vertelt over de tijd dat hij herderwas, deed de muziek dat waarschijnlijk ook.Natuurlijk is er niets bewaard gebleven vande oorspronkelijke muziek waarop deze reli-gieuze liederen werden gezongen. Maar weweten wel dat de componist een geweldigmusicus was. De reden waarom David bij dekudde werd weggeroepen om voor koningSaul te werken, was juist dat hij zo’n talent-vol harpspeler was (1 Samuel 16:18-23).�

Waar en wanneer had David dat geleerd?Vermoedelijk in de tijd dat hij de schapenhoedde op het veld. En we hebben echt nietveel fantasie nodig om ons voor te stellendat hij zelfs al zo jong vanuit zijn hart lof-liederen voor zijn God zong. We moeten nietvergeten dat hij juist om zijn toewijding engeestelijke instelling door Jehovah werd uit-gekozen en aangesteld.

Er is ook veel te vertellen over wat David la-ter heeft gedaan. Maar zijn hele leven wordtgekenmerkt door de instelling die hij in zijnjeugd op de velden rond Bethlehem al had.De woorden in Psalm 143:5 waarmee hij Je-hovah toezong, zouden heel goed naar dietijd kunnen verwijzen: „Ik heb gedacht aandagen van weleer; ik heb gemediteerd overal uw activiteit; gaarne heb ik mij steeds in-tens beziggehouden met het werk van uwhanden.” De warmte van deze psalm en vanveel andere psalmen van David is inspirerendvoor iedereen die graag iemand naar Jeho-vah’s hart wil zijn.

� Uitgegeven door Jehovah’s Getuigen.� De adviseur van de koning, door wie David aanbe-

volen werd, zei ook dat hij een intelligent spreker en eenwelgebouwd man was, en dat Jehovah met hem was(1 Samuel 16:18).


– ANALYSEER DE GEBEURTENIS. LEES GENESIS 39:7, 10-23.

Welke emoties hoor je in de stem van Potifars vrouw als ze Jozef vals beschuldigt?��

��

Beschrijf hoe de gevangenis er volgens jou uitzag. ��

��

Hoe werd Jozef in het begin in de gevangenis behandeld? (Hint: zie Psalm105:17, 18.) ��

��

— GRAAF DIEPER.

Als Jozef geen sterk geloof had gehad, welke verkeerde conclusie had hijdan kunnen trekken toen hij maar steeds niet werd vrijgelaten?(Hint: zie Job 30:20, 21.) ��

��

Hoe weten we dat Jozef Jehovah niet de schuld gaf van zijn ellende?(Hint: zie Genesis 40:8; 41:15, 16.) ��

��

Welke eigenschappen kunnen Jozef geholpen hebben zijn onterechtegevangenschap te doorstaan? (Hint: lees de volgende teksten en denk erover na:Micha 7:7; Lukas 14:11; Jakobus 1:4.) ��

��

VOOR JONGEREN

Vals beschuldigd!JOZEF — DEEL 2Instructies: Doe dit studieproject in een rustige omgeving. Stel je tijdenshet lezen van de teksten voor dat je zelf bij de gebeurtenis aanwezig bent.Zie wat er gebeurt. Hoor de mensen praten. Voel met ze mee. Laat het verhaaltot leven komen.Hoofdpersonen: Jozef, Potifar, en zijn vrouwSamenvatting: Jozef wordt onterecht gevangengezet, maar Jehovah helpt hem.

Wat heeft Jozef in de gevangenis geleerd,en wat kan hij daar later aan gehad hebben?(Hint: zie Genesis 39:21-23; 41:38-43.)��

��

˜ PAS TOE WAT JE HEBT GELEERD. SCHRIJF OPWAT JE HEBT GELEERD OVER . . .

welke voordelen het heeft als je de moed nietopgeeft. ��

��

��

wat je van moeilijkheden kunt leren. ��

��

��

Jehovah’s hulp tijdens beproevingen. ��

��

��

EEN VERDERE TOEPASSING.

Ben je ooit in een situatie geweest waarin jehet moeilijk had en eenzaam was? Hoe heeftJehovah je toen misschien toch geholpen? (Hint:lees 1 Korinthiers 10:13 en denk erover na.)��

��

™ WELK ASPECT VAN DIT VERSLAG SPREEKTJE HET MEEST AAN, EN WAAROM?��

��

HEB JE GEENBIJBEL,

VRAAG ER DAN EEN AANJEHOVAH’S GETUIGEN, OF

LEES HEM ONLINE OPwww.watchtower.org

°

www.watchtower.org wp11 09/01-O

Zit er iemand achter al het kwaad in de wereld?ZIE BLADZIJDE 3-9.

Wat zijn „de zeven vruchten” die van Israel„een goed land” maakten? ZIE BLADZIJDE 11-13.

Lees hoeveel moeite een Franse vertaler lang geleden deedom de Bijbel in de volkstaal te vertalen. ZIE BLADZIJDE 18-20.

Welke rol speelt het geweten van een christenbij het betalen van belasting? ZIE BLADZIJDE 21-23.

Kunt u net als David iemand naar Gods hart worden?ZIE BLADZIJDE 26-29.

Phot

o:Al

ain

Lepr

ince

-La

Pisc

ine-

mus

ee,

Roub

aix

/Cou

rtes

yof

the

form

erBo

ucha

rdM

useu

m,P

aris

Wilt u graag bezocht worden?

Wie regeert de wereld?

Documents

Transcript of Wie regeert de wereld?