Lezen & schrijven met Anne Frank

Dit boekje is van:

Werkboek 1

Hoi!In dit boekje leer je meer over Anne Frank. Anne Frank is een joods meisje. Voor haar dertiende verjaardag krijgt ze een dagboek. Anne houdt van lezen en schrijven. Ze is van plan om alles wat ze belangrijk vindt in dit dagboek op te schrijven. Maar dan breekt er oorlog uit…

Wil je meer te weten komen over haar leven?

Maak ook alle opdrachten in dit boekje, want er is een leuke verrassing aan het eind.De binnenkant van de tentoonstelling vertelt je alles over Anne’s lievelingsboeken en laat zien wat zij zelf geschreven heeft. Aan de buitenkant zie je een tijdlijn. Boven de tijdlijn vind je informatie over Anne Frank en haar familie. Onder de tijdlijn leer je over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Succes!

Dit betekent dat je wat moet schrijven of tekenen.

Als je dit ziet, dan moet je wat lezen.

Nu moet je naar de tentoonstelling om het antwoord te vinden.

In dit werkboekje zie je bij

elke opdracht een plaatje

staan. Elk plaatje heeft een

betekenis zodat je weet wat

je moet doen. Het plaatje

staat altijd links bovenaan. staat altijd

In dit werkboekje zie je bij

elke opdracht een plaatje

staan. Elk plaatje heeft een

betekenis zodat je weet wat

je moet doen. Het plaatje

links bovenaan.

Het leven van Anne Frank

Als Hitler aan de macht komt, is Anne bijna vier jaar oud. De familie Frank besluit …

Op 10 mei 1940…

12 juni 1929

Op 6 juli duikt de familie Frank onder op de Prinsengracht in

Amsterdam. Daar zitten ze meer dan ...... jaar.

Op 1 september 1939 valt Duitsland Polen aan. Frankrijk en Engeland reageren daarop door…

Begin hier >> Zoek de jaartallen op in de

tentoonstelling. Schrijf in je eigen woorden bij elk jaartal

wat er toen gebeurde.

1

Anne neemt haar dagboek mee naar de schuilplaats.

19411931

1932

19341935

1936

1938

1937

Als Hitler aan de macht komt, is Anne bijna vier jaar oud. De familie Frank besluit …

Op 10 mei 1940…

12 juni 1929

Op 1 september 1939 valt Duitsland Polen aan. Frankrijk en Engeland reageren daarop door…

Begin hier >> Zoek de jaartallen op in de

tentoonstelling. Schrijf in je eigen woorden bij elk jaartal

wat er toen gebeurde.Anne neemt haar dagboek mee naar de schuilplaats.

19411931

1932

1934

1936

1938

1937

19291930

1933

1939

1940

1942

Twee jaar lang schuilen in het achterhuis

Dit is Fritz Pfeffer. Hij is een kennis van de familie Frank en Van Pels. Hij moet ook schuilen. Hij deelt een kamertje met Anne. Dat vindt Anne niet zo leuk. Het is er al zo klein!

Er is nog een familie die een veilige plek zoekt. Dat zijn Hermann en Auguste van Pels met hun zoon Peter.

Na drie dagen in het Achterhuis schrijft Anne weer verder in haar dagboek. Ze heeft veel te vertellen en schrijft:

‘Er is zoveel gebeurd dat het is alsof de hele wereld zich plotseling omgedraaid heeft [...].’

2

Wat zou jij doen als je weet dat je overdag heel erg stil moet zijn? Als je zachtjes moet praten en bijna niet mag lopen overdag? Teken of schrijf in deze vakjes drie dingen die jij zou meenemen naar het Achterhuis.

Teken of schrijf in deze vakjes drie dingen die jij Teken of schrijf in deze vakjes drie dingen die jij zou meenemen naar het Achterhuis.

vakjes drie dingen die jij

zijn Hermann en zijn Hermann en zijn Hermann en Auguste van Pels zijn Hermann en

met hun zoon Peter. Auguste van Pels Auguste van Pels Auguste van Pels

Dit is Fritz Pfeffer. Hij is een kennis van de

met hun zoon Peter.

plek zoekt. Dat zijn Hermann en Auguste van Pels zijn Hermann en Auguste van Pels zijn Hermann en

met hun zoon Peter. met hun zoon Peter. met hun zoon Peter. met hun zoon Peter. Auguste van Pels

Hij is een kennis van de familie Frank en Van Pels. Hij moet ook schuilen.

Hij is een kennis van de

???Anne is dol op lezen. Ze leest veel boeken in het Achterhuis. Soms schrijft ze in haar dagboek wat ze van die boeken vindt.

In de herfst van 1943 heeft Anne vaak sombere dagen. Wanneer is de oorlog eindelijk afgelopen?De onderduikers

worden geholpen door vier medewerkers van Otto. Zij brengen eten en soms ook boeken en tijdschriften naar het Achterhuis.

Welke twee helpers brengen boeken naar het achterhuis? Het antwoord vind je aan de binnenkant van de tentoonstelling!

Miep Gies Bep Voskuijl

Johannes Kleiman Victor Kugler

Tijdens de zomer van 1943 krijgt Anne steeds meer plezier in schrijven. Ze begint verhaaltjes te schrijven. Soms verzint ze deze, maar ze schrijft ook verhaaltjes op die echt gebeurd zijn in het Achterhuis. Otto geeft Anne een tip.

Hij zegt dat ze mooie zinnen kan overschrijven uit boeken. Anne vindt het een leuk idee en begint een speciaal Mooie-zinnen-boek.begint een speciaal Mooie-zinnen-boek.

3Lezen en schrijvenin het achterhuis

vier medewerkers vier medewerkers vier medewerkers vier medewerkers van Otto. Zij brengen die boeken vindt.van Otto. Zij brengen

Anne is dol op lezen. Ze leest veel boeken in het Achterhuis. Soms schrijft ze in haar dagboek wat ze van die boeken vindt.

Miep GiesMiep Gies Bep VoskuijlBep Voskuijl

Johannes Kleiman Victor KuglerVictor Kugler

worden geholpen door

van Otto. Zij brengen

Anne is dol op lezen. Ze leest veel boeken in het Achterhuis. Soms schrijft ze in haar dagboek wat ze van die boeken vindt.

Miep GiesMiep Gies

Johannes KleimanJohannes Kleiman

van Otto. Zij brengen

worden geholpen door

die boeken vindt.

????!?!!?!?!?!?Op 4 augustus 1944 doet de politie een inval en alle onderduikers worden

gearresteerd. Iemand heeft ze verraden. Wie ze verraden heeft, is nooit bekend geworden.

Hoe loopt het af?Alle onderduikers worden gevangen genomen door de politie. Annes dagboek blijft achter. Miep Gies bewaart het dagboek voor Anne.

Volg de route door de pijltjes te volgen van 1 naar 3.

13

2

3331

2

Van daaruit worden

ze met de trein naar

concentratiekamp

Auschwitz-Birkenau in

Polen gebracht. Otto

wordt hier gescheiden

van Anne, Margot en

Edith.

Anne en Margot

worden daarna

naar het

concentratiekamp

Bergen-Belsen in

Duitsland gebracht.

13

2

De onderduikers

worden eerst naar

kamp Westerbork

gebracht in

Nederland.

4

Anne sterft in

maart 1945 in

Bergen-Belsen

aan tyfus, een

besmettelijke ziekte.

Ook haar zus en

moeder overlijden.

Otto Frank is

de enige van de

onderduikers die

de oorlog overleeft.

Anne was niet de enige,...Er zijn nog veel meer joodse kinderen zoals Anne Frank geweest. Niet iedereen kon onderduiken. Niet iedereen schreef een dagboek. Er zijn 6 miljoen joden vermoord tijdens de Tweede Wereldoorlog, van wie 1,5 miljoen kinderen.

Op 5 mei 1945 geeft het Duitse leger zich over. Nederland is bevrijd. Als Otto weer terugkomt in Amsterdam, geeft Miep het dagboek van Anne aan hem. Otto geeft twee jaar later het dagboek uit.

Anne Frank wilde schrijfster worden. Denk je dat haar wens is uitgekomen?Schrijf hier je antwoord.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Omdat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

761 dagen in het Achterhuis,...Anne woont 761 dagen in het Achterhuis. Dat is meer dan twee jaar!Al die tijd schrijft ze in haar dagboek, ‘Verhaaltjesboek’ en Mooie-zinnen-boek. Daardoor weten we nu wat ze heeft beleefd, wat ze voelde en wat ze wilde worden.

5

Stel je voor: je voelt je heel erg boos of verdrietig of eenzaam. Wat doe jij dan? Schrijf het op in dit vak.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Annes dierbaarste bezit is haar dagboek. Schrijven is heel belangrijk voor haar. Als je stil moet zijn, en niet naar buiten mag, dan kan je met schrijven je hart luchten.

‘Het fi jnste van alles vind ik nog dat ik dat wat ik denk en voel tenminste nog op kan schrijven, anders zou ik compleet stikken.’ Dit schreef Anne op 16 maart 1944.

Annes dierbaarste bezit

6

In 1941 worden in Nederland alle stranden en parken

Er worden joodse mannen opgepakt en naar het Oosten

25 Februari 1941

25 Februari 1941

De Februaristaking. In februari worden

427 joodse mannen opgepakt en

naar concentratiekampen gebracht.

In Amsterdam gaan veel mensen

staken om daartegen te protesteren.

De nazi’s slaan deze staking met veel

geweld neer.

HONGERWINTER1944

Door honger en kou komen

in de winter van 1944-

1945 in het westen van

Nederland twintigduizend

mensen om. Vooral in

grote steden is bijna geen

De geallieerde troepen bestaan vooral uit Ameri-

kanen, Engelsen, Russen, Fransen, Canadezen en

Polen. Op deze foto zie je Engelsen.

5 september 1944

Dolle Dinsdag. De geallieerden zijn

in opmars. Overal wordt al gefeest,

maar de mensen in Nederland juichen

te vroeg. De bevrijding gaat helemaal

niet zo snel als gedacht. Deze dag

wordt ‘Dolle Dinsdag’ genoemd: het

grootste deel van Nederland blijft

nog maanden in Duitse handen.

Een paar weken later is het zuiden

van Nederland bevrijd terwijl het

noorden nog een barre winter wacht.

6 juni 1944

Landing van geallieerde troepen op

de kust van Normandië in Frankrijk.

Ze willen de bezette landen van

Europa bevrijden. Deze dag wordt

D-day genoemd.

CRISIS In 1929 gaat het slecht met Duitsland. Er is een wereldwijde

economische crisis. Deze begint in de Verenigde Staten, maar

ook in Duitsland worden mensen zwaar getroffen. De politicus

Adolf Hitler zegt dat hij alle problemen kan oplossen.

Kinderen spelen met geld dat niets meer waard is.

1929 ADOLF HITLER,

baas van Duitsland

In 1933 komen Hitler en zijn partij aan de macht. Zij

discrimineren de joden. Bovendien maken Hitler en hoge

militairen geheime plannen voor een oorlog.

1933 HITLERS

RASSENWETTEN

Hitlers regering neemt ‘rassenwetten’ aan. Volgens de

nazi’s zijn echte Duitsers een soort supermensen. Voor

joden, Roma en Sinti, zwarte mensen, homo’s, Slavische

volken en gehandicapten is geen plek in nazi-Duitsland.

1935

Dit jongetje heet Hans Massaquoi. Hij

woonde toen in nazi-Duitsland. Op een

keer zei een leraar tegen hem: ‘Als we

met de joden hebben afgerekend, kom jij

aan de beurt.’

DE KRISTALL-

NACHTIn Duitsland gaan de nazi’s fel tekeer tegen de joden. In de nacht

van 9 op 10 november 1938 plunderen ze winkels en verwoesten

ze synagogen. Die nacht staat bekend als de ‘Kristallnacht’. In

de dagen erna pakken de nazi’s 30.000 joodse mannen op en

brengen ze naar concentratiekampen.

1938 DE JODEN-

WETTENIn 1941 worden in Nederland alle stranden en parken

verboden gebied voor joden.

1941 De Februaristaking. In februari worden

427 joodse mannen opgepakt en

naar concentratiekampen gebracht.

1 Omcirkel één van de volgende woorden:

2 Zoek je gekozen woord op in de tentoonstelling.

3 Bij welk jaar staat jouw woord? .......

razzia onderduiken jodenster

Loop naar de buitenkant van de tentoonstelling

Bij welk jaar staat jouw woord? Bij welk jaar staat jouw woord? Bij welk jaar staat jouw woord?

Er worden joodse mannen opgepakt en naar het Oosten

gestuurd. Niemand weet wat er met hen gaat gebeuren.

betekent het afsluiten van een straat of

wijk waarna de huizen een voor een doorzocht worden.

Nederland twintigduizend

mensen om. Vooral in

grote steden is bijna geen

voedsel meer.

Kinderen krijgen eten uit een gaarkeuken.

Brandende synagoge tijdens de Kristallnacht. Plaats onbekend, november 1938.

Er worden joodse mannen opgepakt en naar het Oosten

gestuurd. Niemand weet wat er met hen gaat gebeuren.

Een ‘RAZZIA’ betekent het afsluiten van een straat of

wijk waarna de huizen een voor een doorzocht worden.

Wat betekent jouw woord? Leg uit in je eigen woorden.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7

Maak de volgende zinnen af:

Nu jij!

Hoe voel jij je als je leest?

Als ik mijn boek lees dan, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Waar lees je het liefst?

Ik lees mijn boek het liefst (plaats): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 en 8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

8

Anne schrijft haar dagboek al heel snel vol. Wist je dat Annes dagboek niet één boek is, maar ook bestaat uit schriften en losse blaadjes?Anne schrijft ook verhaaltjes op in een ‘Verhaaltjesboek’. Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in haar Mooie-zinnen-boek.

Annes dagboek niet één boek is, maar ook bestaat uit schriften en losse blaadjes?Anne schrijft ook verhaaltjes op in een ‘Verhaaltjesboek’. Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in haar Mooie-zinnen-boek.Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in Anne schrijft ook verhaaltjes op in een ‘Verhaaltjesboek’. Anne schrijft ook verhaaltjes op in een ‘Verhaaltjesboek’. Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in Anne schrijft ook verhaaltjes op in een ‘Verhaaltjesboek’. Anne schrijft ook verhaaltjes op in een ‘Verhaaltjesboek’. Soms schrijft ze zelfs mooie zinnen over uit boeken in

Zoek en lees het stukje over de vlo in de tentoonstelling.

Lees de rest van het verhaaltje hier verder en verzin en schrijf vervolgens zelf het einde!

Gisteren had ik er één van m’n been afgevangen, 10 minuten later weer één beneden en ’s avonds op Dussels bed liep er al weer een op m’n been .’ Hij glipte tussen m’n vingers door, die beesten zijn zo verschrikkelijk vlug. […]

Ik pakte hem op en, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Niet één boek

9Loop naar de binnenkant van de tentoonstelling

6

5

Hoe lees jij?

Als ik lees, dan fl uister ik meestal - lees ik hardop - lees ik voor mezelf - lees ik voor mijn zusje of broertje

.......................................................................

.......................................................................

Wanneer lees je het liefst?

.......................................................................

.......................................................................

Anne leest veel boeken in het Achterhuis.

Wat heeft Anne geschreven

1 .......................................................................

2 .......................................................................

3 .......................................................................

................................................................

................................................................

................................................................

66................................................................

................................................................

5

fl uister ik meestal - lees ik hardop - lees ik voor mezelf -

................................................................

................................................................

10

Omcirkel welke soort boeken je het liefst leest:

Of anders, ik lees geen boeken maar ik lees wel graag: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

spannende boeken

boeken over dieren

sprookjes boeken

boeken over sport

romantische boeken

boeken over de ruimte

griezelboeken

geschiedenisboeken

grappige boeken

11

Omcirkel welke soort boeken je het liefst leest:

spannende boeken

boeken over dieren

sprookjes boeken

boeken over sport

romantische boeken

boeken over de ruimte

griezelboeken

geschiedenisboeken

grappige boeken

Loop naar een plek waar je lekker kan schrijven

Jouw lievelingsboekLezen en schrijven horen bij elkaar. Als je veel leest zal je vanzelf ook beter gaan schrijven.

De verrassing!1 Zoek de zinnen die je eerder hebt opgeschreven in dit boekje.

Dat zijn de zinnen op pagina 8 en 10. 2 Kijk naar het cijfer in de inktvlek.3 Schrijf hieronder alle zinnen over, let op:

schrijf ze op de juiste plaats! Cijfer 2 komt op regel 2, cijfer 8 komt op regel 8 enzovoort.

1 Wanneer ik in mijn boek lees

2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 Wanneer ik in mijn boek lees

5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 Wanneer ik in mijn boek lees

8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

5

8

3

6

12

Beste schrijver,

Je hebt nu een rondeel geschreven. Dat is een gedicht van acht regels. Schrijf alles over op een blaadje en versier je gedicht.

Goed gedaan! Je bent een echte dichter!

Je hebt nu een rondeel geschreven. Dat is een gedicht van acht regels. Schrijf alles over op een blaadje en versier je gedicht.

Goed gedaan! Je bent een echte dichter!

Beste schrijver,

TekstenAnne Frank StichtingLies SchippersSanne Verstraete

RealisatieJoséphine de ManInger Schaap

VormgevingJoost LukSkepja, Pieter Mineur

Fotografi eJuul Hondius

CorrectieMans Kuipers

Rechten Familiefoto’s Anne Frank © Anne Frank Stichting, Amsterdam/Anne Frank Fonds, BaselTekst Anne Frank © Anne Frank Fonds, Basel

© Juul Hondius fotografi e

Colofon