Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj...

22
Kinderdagverblijf in beweging Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:

Transcript of Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj...

Page 1: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Kinderdagverblijf in beweging

Werkblad beschrijving interventie

Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad

Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:

Page 2: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 2

Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam organisatie: Sportservice Overijssel E-mail: [email protected] Telefoon: 038-4577770 Website (van de interventie): www.sportserviceoverijssel.nl/ Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in. Naam : Tineke Jansen E-mail : [email protected] Telefoon : 038-4577774 Referentie in verband met publicatie Naam auteur interventiebeschrijving: Titel interventie: Databank(en): Plaats, instituut: Datum: Het werkblad is een invulformulier voor het maken van een interventiebeschrijving, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel, enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. De interventiebeschrijving is een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie over de interventie voor de bezoeker van de databanken effectieve interventies en voor de erkenningscommissie interventies. De informatie is van belang voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie. Kijk bij het invullen in de handleiding die bij dit werkblad hoort.

Page 3: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 3

Inhoud

Colofon .............................................................................................................................................................. 2

Inhoud ................................................................................................................................................................ 3

Samenvatting .................................................................................................................................................... 4 Korte samenvatting van de interventie ............................................................................................................. 4 Doelgroep ............................................................................................................................................................. 4 Doel ....................................................................................................................................................................... 4 Aanpak .................................................................................................................................................................. 4 Materiaal ............................................................................................................................................................... 4 Onderbouwing ...................................................................................................................................................... 5 Onderzoek ............................................................................................................................................................. 5

1. Uitgebreide beschrijving ......................................................................................................................... 6 Beschrijving interventie ....................................................................................................................................... 6 1.1 Doelgroep ..................................................................................................................................................... 6 1.2 Doel ............................................................................................................................................................ 7 1.3 Aanpak ....................................................................................................................................................... 7

2. Uitvoering ................................................................................................................................................ 12

3. Onderbouwing ........................................................................................................................................ 16

4. Onderzoek ............................................................................................................................................... 18 4.1 Onderzoek naar de uitvoering ................................................................................................................ 18 4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten ..................................................................................................... 19

5. Samenvatting Werkzame elementen .................................................................................................... 20

6. Aangehaalde literatuur........................................................................................................................... 21

7. Praktijkvoorbeeld ................................................................................................................................... 22

Page 4: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 4

Samenvatting Eén A-4tje, max 600 woorden

Bij het ontwikkelen van eenduidigheid in de voor- en vroegschoolse educatie is een doorgaande lijn zeer wenselijk. Uit ervaring blijkt dat pedagogisch medewerkers behoefte hebben aan concrete handvatten wat betreft beweegstimulering. Kinderdagverblijf in Beweging is een uitdagende beweegmethodiek die aansluit op het planmatig bewegingsonderwijs op de basisschool. De aanpak biedt handvatten in ordening van de leerlijnen en didactiek. Daarnaast wordt de methodiek ingebed in een planmatige aanpak van het stimuleren van een actieve leefstijl bij kinderen, met betrokkenheid van alle geledingen binnen de kinderopvang. Het doel is om stappen te zetten in een structurele aanpak van een integrale, actieve leefstijl voor de kinderen van het kinderdagverblijf. Essentieel is hierbij de visie dat het kinderdagverblijf één van de actoren is in het bewerkstelligen van een actieve leefstijl. De context, ook wat betreft lokaal beleid, bepaalt welke stappen

gezet kunnen worden. Kinderdagopvang in beweging geeft pedagogisch medewerkers handvatten, zodat het aanbieden van bewegen een vaste plaats krijgt in het dagprogramma van het dagverblijf. Door te werken met deze methode wordt de doorgaande leerlijn bewegingsonderwijs al ingezet op het dagverblijf. Jong geleerd is oud gedaan!

Doelgroep – max 50 woorden Doelgroep: Kinderen (0-4 jaar) die opgevangen worden in kinderopvanglocaties en peuterspeelzalen. De intermediairs zijn pedagogisch medewerkers, ouders/ verzorgers en management/ locatieleiders.

Doel – max 50 woorden Alle kinderen van 0-4 jaar die gebruik maken van de peuterspeelzaal of kinderopvangorganisatie gaan meer bewegen doordat structureel meer beweegmomenten op een positieve wijze in het dagprogramma zijn ingepast.

Aanpak – max 50 woorden Essentieel hierbij is de positieve, deskundige aanpak door de pedagogisch medewerkers, waardoor alle kinderen in hun eigen groep (zonder ‘stempel’) op een plezierige wijze uitgedaagd worden om meer in beweging te komen.

Materiaal – max 50 woorden Voor de pedagogische medewerkers is een reader beschikbaar, voor het management een handleiding. Daarnaast zijn er diverse hulpmaterialen voor de uitvoerders waaronder een app en evaluatieformulieren.

Page 5: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 5

Daarnaast wordt aanbevolen wordt om zoveel mogelijk gebruik te maken van voorliggend materiaal op locatie of makkelijk te verzamelen huishoudelijk materiaal (bijvoorbeeld wasknijpers, bierviltjes, ballonnen etc.)

Onderbouwing – max 150 woorden

Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.

Klik hier als u tekst wilt invoeren.

Onderzoek – max 100 woorden

Kinderdagverblijf in Beweging is ontwikkelt op basis van een pilot in de regio West Twente in 2012. Daarnaast komen uit de projecten vanuit Kinderen Sportief op Gewicht (Emmen, Helmond en Zwartewaterland) aandachtspunten.

Page 6: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 6

1. Uitgebreide beschrijving

Beschrijving interventie

Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als op de school als op de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep ‘op maat’ worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie ook de aanwijzingen in de handleiding.

1.1 Doelgroep Uiteindelijke doelgroep – max 100 woorden Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? Kinderen (0-4 jaar) die opgevangen worden in kinderopvanglocaties en peuterspeelzalen. In 2013 ging 37 procent van de 2- en 3-jarige peuters naar de peuterspeelzaal. Dat komt neer op 137 duizend kinderen, die gemiddeld 7,5 uur per week in de peuterspeelzaal werden opgevangen. Bijna een kwart van hen werd daarnaast ook opgevangen in de formele kinderopvang, dus in een kinderdagverblijf of bij erkende gastouders (Bron CBS 22-9-2015) Er gaan weer meer kinderen naar de kinderopvang na drie jaren van daling. De Belastingdienst keerde in 2015 voor 767 duizend kinderen kinderopvangtoeslag uit, een stijging van 12 duizend ten opzichte van 2014. Meer dan de helft van alle twee- en driejarige kinderen ging in 2015 naar de opvang. Ook gingen deze peuters de meeste uren naar de opvang, gemiddeld meer dan 850 uur per jaar. Dit komt neer op 17 uur per week. (Bron CBS 10-6-2016) Intermediaire doelgroep – max 100 woorden Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? * Pedagogisch medewerkers; * Ouders/verzorgers; * Management/locatieleiders . Selectie van doelgroepen – max 250 woorden Hoe wordt de (intermediaire)doelgroep geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke? Er vindt geen selectie plaats, de interventie krijgt een plaats in het dagprogramma van de doelgroep: alle kinderen worden in hun eigen groep (zonder ‘stempel’) op een plezierige wijze uitgedaagd om in beweging te komen. Afstemming met ouders en doorverwijzing vindt plaats, indien er zorgsignalen zijn.

Page 7: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 7

Betrokkenheid doelgroep – max 150 woorden Was de doelgroep betrokken bij de (door)ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? Ja. De interventie is ontwikkeld met input van pedagogisch medewerkers en management van kinderopvanglocaties in verschillende gemeenten.

1.2 Doel Hoofddoel – max 100 woorden Wat is het hoofddoel van de interventie? Alle kinderen van 0-4 jaar die gebruik maken van de peuterspeelzaal of kinderopvangorganisatie gaan meer bewegen doordat structureel meer beweegmomenten op een positieve wijze in het dagprogramma zijn ingepast. Subdoelen – max 350 woorden Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: welke subdoelen horen bij welke intermediaire doelgroepen of subdoelgroep(en)?

Samen eenduidige stappen blijven zetten (directie, pedagogisch medewerkers, buurtsportcoach, consultatiebureau, zorgverleners).

1.3 Aanpak Opzet van de interventie – max 200 woorden

Subdoelen Na de interventie: Kinderen Alle kinderen hebben al beweegervaringen opgedaan uit de

leerlijnen bewegingsonderwijs: een gevarieerd beweegaanbod. Alle kinderen krijgen een goede start mee als het gaat om een actieve leefstijl.

Pedagogisch medewerkers Pedagogisch medewerkers hebben handvatten gekregen om de de motoriek van de kinderen planmatig te verbeteren en activiteiten passend in de doorgaande leerlijn bewegingseducatie aan te bieden. Pedagogisch medewerkers hebben handvatten gekregen om bewegen in te passen in het dagritme van de kinderen en hebben inzicht in achterblijvende ontwikkeling wat betreft de motoriek.

Ouders Ouders/verzorgers zijn meer en beter betrokken/geïnteresseerd in actieve leefstijl van hun kinderen (informatie, advies, raadplegen, co-productie).

Managers/locatieleiders Managers en locatieleiders hebben stappen gezet wat betreft een structurele aanpak van een integrale, actieve leefstijl voor de kinderen van het kinderdagverblijf. Er is een plan van aanpak gemaakt. Essentieel is hierbij de visie dat het kinderdagverblijf een van de actoren is in het bewerkstelligen van een actieve leefstijl.

Page 8: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 8

Hoe is de opzet van de interventie en wat is de omvang (duur, aantal contacten – indien van toepassing)? Voeg eventueel een schema toe als bijlage. De kinderopvangorganisatie selecteert haar locaties op ambitie om een verandering teweeg te brengen als het gaat om het stimuleren van een gezonde, actieve leefstijl bij de kinderen. De interventie wordt ingezet bij voorkeur in trajecten die lokale ketenaanpakken beogen, zoals IK Lekker fit, Wij(K) Lekker fit, JOGG, GIDS. Communicatie verloopt via de lokale projectleiders, buurtsportcoaches, via congressen, nieuwsbrieven en social media. Interventie-onderdeel Volgorde Frequentie Intensiteit Duur M1: Adviesgesprek management 1. 1-2 uur T1: Startbijeenkomst pedagogisch medewerkers (uitleg doel interventie en toepassing in praktijk)

2. Dag deel

Uitvoering dagelijks bewegen door kinderen o.l.v. pedagogisch medewerkers

3. dagelijks In dagprogramma min ½ uur per dag

Continu

T2:Vervolgbijeenkomst pedagogisch medewerkers (gericht op praktijk en verankering)

4. Dag-deel

Afstemming intermediairs opvoeding/onderwijs/zorg/sport

5. 4 x p.j. Continu

Bijeenkomst voor ouders/verzorgers

6. 2 x p.j. Dag-deel

T3: Praktijkbezoek op de groep bij pedagogisch medewerkers (wat gaat goed, wat kan beter)

7. Groepsbezoek: ca. 45 minuten per groep

M2: Evaluatiegesprek management

8. 1-2 uur

M3: Monitoring-evaluatie-verbetering doorontwikkeling

9. Continu

Locatie en uitvoerders

Interventie-onderdeel Waar Wie M 1, 2: Advies/evaluatiegesprek management

Locatie kinderdagverblijf/peuterspeelzaal Sportservice Overijssel met Management/locatieleider

T 1, 2, 3 Bijeenkomsten pedagogisch medewerker

Locatie kinderdagverblijf/peuterspeelzaal Sportservice Overijssel-Pedagogisch medewerker

Uitvoering dagelijks bewegen voor kinderen

Locatie kinderdagverblijf/peuterspeelzaal Pedagogisch medewerker

Afstemming intermediairs opvoeding/onderwijs/zorg/sport

Wijk/buurt rondom de locatie kinderdagverblijf/peuterspeelzaal

Management/locatieleider

Bijeenkomst voor ouders/verzorgers

Locatie kinderdagverblijf/peuterspeelzaal Sportservice Overijssel en Locatieleider en pedagogisch medewerker

M3: Monitoring-evaluatie-verbetering proces

Locatie kinderdagverblijf/peuterspeelzaal Locatieleider/management-pedagogisch medewerker

Page 9: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 9

Inhoud van de interventie – max 1200 woorden Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en -eventueel- in welke volgorde? Geef geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe dit gedaan wordt. Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Vergeet niet aandacht te besteden aan de werving. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geef ook aan wat minimaal moet worden uitgevoerd om de gestelde doelen te behalen.

Klik hier als u tekst wilt invoeren. De interventie geeft handvatten om te werken in groepjes, verschillende activiteiten worden naast elkaar aangeboden. Dit verhoogt de intensiteit van de beweegactiviteit. De pedagogisch medewerkers kunnen bij de indeling van de groepjes rekening houden met niveau en leeftijd. Interventie-onderdeel M1, 2, 3Adviesgesprek management

Visie/beleidsvorming, o- en eindmeting bij ouders van de kinderen, draagvlak, plan van aanpak, 0- en eindmeting bij de organisatie . Doel van het gesprek is om stappen te zetten in een structurele aanpak van een integrale actieve leefstijl voor de kinderen van het kinderdagverblijf. Er wordt een plan van aanpak gemaakt, dat vastgelegd wordt in het beleid van de organisatie. Essentieel is hierbij de visie dat het kinderdagverblijf een van de actoren is in het bewerkstelligen van een actieve leefstijl. De context, ook wat betreft lokaal beleid, bepaalt welke stappen gezet kunnen worden. Na uitvoering van de trainingen aan de pedagogisch medewerkers, de ouderbijeenkomst, de afstemming in de lokale keten vindt terugkoppeling plaats, o.a. aan de hand van de bevindingen van de trainer. Zo wordt de voortgang besproken, stappen geëvalueerd en de aanpak indien nodig bijgesteld. Na een jaar vindt een borgingsgesprek plaats: wat gaat goed, zijn er interne/externe ontwikkelingen? Moeten er aanpassingen doorgevoerd worden?

T1, 2, 3: Trainings/coachingsbijeenkomsten pedagogisch medewerkers

Handvatten voor planmatige aanpak beweegstimulering De trainingsbijeenkomst duidt de visie en het gebruik van de reader Kinderdagverblijf in beweging en de app Kinderopvang in beweging. Met het gebruik van eenvoudige materialen in huiskamerafmetingen krijgen kinderen de ruimte om ontdekkend te leren en spelenderwijs in beweging te komen, waarbij de activiteiten geordend zijn in leerlijnen. Het aanbieden van de activiteit vindt plaats met behulp van de beproefde didactiek Loopt ‘t, Lukt ‘t, Leert ’t en Leeft ’t en toepassing van Plaatje, Praatje, Daadje. De leerlijnen en didactiek wordt ook gebruikt bij het bewegingsonderwijs op de basisschool, zodat het kinderdagverblijf aan de start staat van een doorgaande leerlijn bewegingsonderwijs. De pedagogisch medewerkers gaan zelf aan de slag met de uitvoering, waarna de activiteit aan de hand van de ‘theorie’ wordt nabesproken. In de vervolgbijeenkomst is er veel aandacht voor de inpassing van bewegen in het dagritme, en de mogelijkheden om de aanpak te verankeren, mede in het licht van de rol van het kinderdagverblijf in relatie tot andere professionals in de keten van opvoedings- en zorgondersteuners en ouderparticipatie. In het coaching bezoek bezoekt de trainer de groep, coacht de pedagogisch medewerkers, bespreekt successen en

Page 10: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 10

belemmeringen, levert zo nodig nieuwe inspiratie. Bevindingen worden vastgelegd.

Uitvoering dagelijks bewegen voor kinderen

Inpassen in dagritme/rooster, gebruikmaken van voor de hand liggend materiaal en ruimte Tone of voice:

bewegen is leuk; gemakkelijk toe te passen; bewegen kost weinig of niets; bewegen kun je ook samen doen en beleven; bewegen houdt je fit, lichaam en geest; actieve leefstijl is ‘in’ en ondervindt waardering.

Diepspringen: spring vanaf de stoel op de mat Rollen: maak een hellend vlak door aan een zijde kussens te plaatsen onder de mat Tikken: hang ballonnen op aan een lang touw en breng de ballon in beweging door een slagbeweging met de hand of stuk isolatiebuis-materiaal.

Afstemming intermediairs opvoeding/onderwijs/zorg/sport

Visie/beleidsvorming, o-meting, draagvlak, plan van aanpak m.b.t. eenduidigheid in de stimulering van een actieve leefstijl. Inzet van ieders expertise (monitoring, advisering, uitvoering activiteiten, communicatie, beleidsinbedding, financiering) hierbij. Integrale uitwerking/uitvoering van lokaal beleid op het gebied van Voor- en vroegschoolse educatie, Lokaal Educatieve Agenda, Lokaal Gezondheidsbeleid, ketenaanpak gezonde leefstijl etc.

Bijeenkomst voor ouders/verzorgers Informatie, maar ook doen: bewegen, gezonde hapjes, beweegsuggesties in nieuwsbrief De eerste uitvoering vindt plaats onder regie en leiding van Sportservice Overijssel. Essentiele elementen zijn namelijk het op een vrolijke, plezierige en positieve wijze het letterlijk in beweging brengen van de ouders, het serveren van gezonde tussendoortjes, het meegeven van tips en trucs, het uitwisselen van ervaringen en mogelijkheden. Waar mogelijk wordt samenwerking gezocht met partners in de nabije omgeving (leverancier fruit/groente, peutergym, spetterzwemmen, consultatiebureau, gastles diëtist, gastles sportaanbieder). Volgende bijeenkomsten worden in dit kader vormgegeven door de locatieleider, in samenwerking met pedagogisch medewerkers, de oudervertegenwoordiging, de combinatiefunctionaris/buurtsportcoach.

M 3 Borging resultaat in de organisatie Evaluatie gesprek met Management Kinderopvangorganisatie op locatie door interventie-eigenaar. Doel bijstellen, bijsturen van de interventie: De aanbeveling aan het management luidt om het activeren van een gezonde, actieve leefstijl, belemmeringen/successen onderdeel te laten uitmaken van het team/locatie-overleg, wellicht ook op individueel niveau bij het functioneringsoverleg. Het teamoverleg geeft ook input voor het afstemmingsoverleg met partners buiten de kinderopvang. Het afstemmingsoverleg geeft input voor het team/locatie-overleg.

M4 Borging resultaat in de organisatie Na een jaar plannen we een managementgesprek om de borging, successen en te bespreken.

Page 11: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 11

Page 12: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 12

2. Uitvoering Materialen – max 200 woorden Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? * Reader: Kinderdagverblijf in beweging (incl. materiaallijst) voor pedagogisch medewerkers * Handleiding: Kinderdagverblijf in beweging voor management en locatieleiders * Activiteitenkaartjes voor thuisgebruik ouders * Evaluatieformulieren trainingen en ouderbijeenkomst * Factsheet Alarmsignalen ontwikkeling 0-4 jarigen * App Kinderopvang in Beweging voor pedagogisch medewerkers, ten behoeve van inspiratie, voorbeeldlesjes, selectie mogelijk buiten/binnen, grootte groep en aantal beschikbare minuten * Algemene informatie en contactgegevens staan op de website De interventie-eigenaar voert uit het advies- en evaluatiegesprek met het management, de trainings- en coaching bijeenkomsten voor de pedagogisch medewerkers en de eerste bijeenkomst voor ouders/verzorgers uit. Locatie en type organisatie – max 200 woorden Waar kan de interventie uitgevoerd worden en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan/kunnen de interventie uitvoeren? De interventie is geschikt voor kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen. Met name die organisaties die deel uitmaken van een bredeschool-concept. Opleiding en competenties van de uitvoerders – max 200 woorden Wie zijn de uitvoerders en welke opleiding en competenties hebben zij nodig? De interventie richt zich enerzijds op pedagogisch (mede)werkers die in de groep werken (MBO- 3/4), anderzijds op het management (HBO). Competenties als vindingrijkheid, creativiteit en vernieuwingsgerichtheid dragen bij aan een succesvolle uitvoering, w.b. de samenwerking met partners die hetzelfde doel nastreven is de aanwezigheid van omgevingsbewustzijn aanbevelingswaardig. Kwaliteitsbewaking – max 200 woorden Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? De interventie voorziet in meerdere contactmomenten tussen de interventie-eigenaar en de uitvoerders, enerzijds met de pedagogisch medewerkers, anderzijds met het management. Specifiek gericht op de kwaliteitsbewaking zijn de volgende activiteiten: praktijkbezoek op de groep, bespreking van de voortgang (tussentijds) en evaluatiegesprek met het management van de opvangorganisatie/ peuterspeelzaal. De interventie-eigenaar voert een deel van de activiteiten zelf uit.

Page 13: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 13

Randvoorwaarden – max 200 woorden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? Binnen de kinderopvangorganisatie is een minimale mate van veranderingsgezindheid nodig, zowel bij de uitvoering als bij het management. Voor netwerkvorming met partners buiten de organisatie is het kunnen expliceren van belangen en opbrengsten van samenwerking ten gunste van de doelgroep van belang. Implementatie – max 200 woorden Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting. Via de portal bewegensamenregelen.nl is de reader kinderdagverblijf in beweging in te zien en te bestellen. Sportservice Overijssel fungeert als back-up voor advies en ondersteuning voor alle Kinderdagverblijven die belangstelling hebben voor deze aanpak. De interventie-eigenaar voert uit het advies- en evaluatiegesprek met het management, de trainings- en coaching bijeenkomsten voor de pedagogisch medewerkers en de eerste bijeenkomst voor ouders/verzorgers uit. De interventie is vooral gericht op de deskundigheidsbevordering van de pedagogisch medewerkers, met als doel dat zij de kinderen op een positief plezierige wijze meer en gevarieerder in beweging brengen. Zij staan aan de startlijn voor een leven lang plezier in bewegen. De interventie-eigenaar voert een startgesprek uit met het management/locatieleiding. De interventie-eigenaar geeft aan de pedagogisch medewerkers in drie bijeenkomsten training en coaching, met de reader als aanvullende inspiratiebron. Het is heel belangrijk dat het management hen hiertoe faciliteert en ondersteunt. Van belang is om aanwezige expertise van pedagogisch medewerkers op het gebied van het stimuleren van een gezonde, actieve leefstijl te ontluiken en te benutten. Het is bovendien van belang dat de pedagogisch medewerkers het besef hebben dat zij onderdeel uitmaken van een keten aan professionals die allemaal een rol hebben bij de opvoeding en zorg voor deze groep kinderen. Wanneer deze allemaal dezelfde boodschap uitspreken, worden ook ouders uitgedaagd hierin hun verantwoordelijkheid te nemen. Afstemming tussen kinderopvangorganisatie, consultatiebureau, peuterspeelzaal, sportaanbieders, welzijn, basisonderwijs is hierbij cruciaal. Initiëren van een dergelijk afstemmingsoverleg, dan wel daarbij aansluiten is een belangrijke voorwaarde voor de implementatie van de interventie. Evaluatie en terugkoppeling leveren input voor bijstelling en verbetering van de uitvoering van de interventie. Tot slot, de interventie-eigenaar dan wel de workshoptrainer adviseert de pedagogisch medewerkers over aanvullend, uitdagend materiaal. Kosten – max 200 woorden Wat zijn de kosten van de interventie? Benoem daarbij de personele (in aantallen uren) en de materiële kosten. Kosten

Directe kosten: personeel Rol Tijdsinvestering Kosten T 1 Volgen startbijeenkomst door pedagogisch medewerkers, aantal deelnemers 6-10 (doel interventie en toepassing in praktijk met de einddoelgroep)

Pedagogisch medewerkers Dagdeel 3 uur per deelnemer

Uitvoering Kinderdagverblijf in Beweging in dagritme kinderen

Pedagogisch medewerkers (PM)

Dagelijks ½ uur -

T2 Volgen terugkombijeenkomst door pedagogisch medewerkers, aantal deelnemers 6-10 (uitvoering in praktijk met einddoelgroep en implementatie)

Pedagogisch medewerkers Dagdeel 3 uur per deelnemer

Uitvoering thema-bijeenkomst voor ouders

Sportservice Overijssel verzorgt

2 x per jaar een dagdeel

3 uur per aanwezige

Page 14: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 14

start/voorbeeldbijeenkomst, volgende uitgevoerd door locatieleider met pedagogisch medewerkers

medewerker

T3 Praktijkbezoek op de groep Pedagogisch medewerkers ¾ uur per groep - Totaal externe kosten trainer € 2000

excl. reiskosten € 0,19 vanaf Zwolle.

Directe kosten: materieel Kosten Reader “Kinderdagverblijf in beweging”, voorstel 3 per locatie, € 27,50 per stuk Toegang tot portal www.bewegensamenregelen.nl

€ 82,50 € 60,50

Zaalhuur (activiteiten vinden plaats op eigen locatie, ingebouwd in dagprogramma)

n.v.t.

Aanvullend speelmateriaal (zie toelichting, uitlokken/verleiden tot meer bewegen)

€ 500

Aanpassing buitenruimte (uitlokken/verleiden tot meer bewegen) Optioneel € 1000

Gezonde traktatie/catering ouderbijeenkomst € 125 per bijeenkomst

Indirecte kosten: personeel Rol Tijdsinvestering Kosten M1 Voeren van adviesgesprek Management, locatieleider

2 uur 2 uur per manager

M2 Voeren van feedback gesprek Management, locatieleider 2 uur

2 uur per manager

Communicatie intern, eenduidigheid gericht op pedagogisch medewerkers en ouders, via website, NB, social media, teamoverleg etc.

Locatieleider, communicatiemedewerker

Wekelijks 1/2 uur 25 uur per jaar

Afstemmingsbijeenkomsten lokale samenwerkingspartners sport, JGZ, 1e lijn, onderwijs, VVE, wijkpartners, samenstelling afhankelijk van lokale/wijk situatie, 1 x per kwartaal Initiatief door aanvrager/kinderopvangorganisatie, structureel

Management, locatieleider 1x per kwartaal 2 uur

10 uur per jaar

Monitoring voortgang en resultaat, procesniveau

Management, locatieleider ½ uur per kwartaal 2 uur per jaar

Communicatie extern, eenduidigheid/afstemming uitstralen naar beleidsmakers en partners in opvoeding, onderwijs, zorg en vrije tijd

Management, locatieleider, communicatiemedewerker

½ uur per week 25 uur per jaar

Totaal externe kosten € 2000 excl. reiskosten € 0,19 vanaf Zwolle.

Page 15: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 15

Page 16: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 16

3. Onderbouwing

Probleem – max 400 woorden Voor welk probleem of (mogelijk) risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst, spreiding en gevolgen. Beweegstimulering van jonge kinderen is gewenst. Kinderen bewegen tegenwoordig minder dan vroeger. Recente cijfers laten zien dat slechts 23% van de 4-12 jarige kinderen voldoende beweegt (RIVM, 2015). Bij 11- en 12-jarigen blijkt ook de motorische fitheid met 15% tot 25% afgenomen te zijn tussen 1980 en 2006 (Collard, 2010). Een derde van de kleuters haalt de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen van zestig minuten per dag niet. 7% Van de kleuters beweegt zelfs minder dan drie uur per week (Ocké e.a., 2008). Er zijn minder gegevens over 0-4 jarigen, echter uit internationaal onderzoek blijkt dat deze kinderen vaak inactief zijn gedurende de dag en dat weinig de aanbevolen internationale richtlijn voor lichamelijke activiteit behalen (Bornstein e.a.,2011; Goldfield e.a., 2012). Specifiek in de Nederlandse kinderopvang blijkt, dat dat er veel inactiviteit is op basis van observationeel onderzoek (Gubbels et al., 2012). Er zijn een aantal oorzaken waarom jonge kinderen minder bewegen. Het beweeggedrag van jonge kinderen wordt in sterke mate bepaald door de fysieke en sociale omgeving. De huidige fysieke omgeving nodigt minder uit: a) de buitenruimte is drukker, minder veilig en meer beperkt (Boere-Boonekamp e.a., 2008; Vries de, 2009) en b) de media, zoals tv en computer, vragen minder lichamelijke inspanning waardoor sedentair gedrag toeneemt. Kinderen worden minder uitgedaagd te bewegen en vrij te spelen. Terwijl de ruimtelijke inrichting en het speelmateriaal veel invloed heeft op de mate van activiteit van 0-4 jarigen (Gubbels e.a., 2012). Daarnaast zijn er factoren die te maken hebben met de sociale omgeving: ouders vervullen een belangrijke voorbeeldfunctie, maar ook zij vertonen meer sedentair gedrag (van Dyck, 2012). Ook kinderdagverblijfmedewerkers hebben invloed op hoeveel kinderen bewegen door voorbeeldgedrag en betrokkenheid bij activiteiten (Gubbels e.a., 2010). Te weinig bewegen verhoogt de kans op overgewicht en onvoldoende ontwikkeling van motorische vaardigheden (Runhaar e.a., 2010). Oorzaken – max 400 woorden Welke factoren veroorzaken het probleem of (mogelijk) risico?

Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’. Aan te pakken factoren – max 200 woorden Welke factoren pakt de interventie aan en welke onder 1.2 benoemde (sub)doelen horen daarbij?

Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’. Verantwoording – max 1000 woorden Maak aannemelijk dat met deze aanpak ook daadwerkelijk de doelen bij deze doelgroep bereikt kunnen worden.

Page 17: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 17

Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.

Page 18: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 18

4. Onderzoek

4.1 Onderzoek naar de uitvoering – max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de uitvoering van de interventie?

Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van ieder genoemd onderzoek mee.

Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave (indien gepubliceerd)

b) Het type onderzoek, de onderzoeksmethode en de omvang van het onderzoek

c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot inzicht in de mate waarin activiteiten zijn uitgevoerd volgens plan, het bereik van de interventie, de waardering en ervaring van de uitvoerders en doelgroep, succes- en faalfactoren, en -indien beschikbaar- de uitvoerbaarheid, de randvoorwaarden en de omgevingsvariabelen.

Voorlopers In 2012 is de interventie “Coach actieve leefstijl 0-4 jaar” uitgevoerd in Zwolle, Wierden, Holten, Rijssen, Nijverdal en Haarle. In Zwolle werd de interventie uitgevoerd onder regie van een stuurgroep, met een vertegenwoordiging van GGD IJsselland, Doomijn kinderopvang, Sportservice Zwolle, thuiszorgorganisatie Doomijn, en Sportservice Overijssel. De interventie bij Stichting Kinderopvang West Twente werd aangestuurd door de directeur van de kinderopvanglocatie, de sportambtenaren van de gemeenten Rijssen en Hellendoorn en en Sportservice Overijssel. Uit deze pilot is de interventie Kinderdagverblijf in beweging ontwikkeld. Voortbordurend op de gegevens verkregen uit de observaties op de verschillende locaties, is ingespeeld op de kansen en mogelijkheden om meer bewegen in te passen in het dagritme van verzorging en dagbesteding. Ook zijn toegankelijke onderzoeksgegevens verstrekt over het belang van het plezier in bewegen voor een zo normaal mogelijk ontwikkeling van het jonge kind. Daarmee is getracht de bewustwording op dit thema te prikkelen en de intrinsieke motivatie om er blijvend aandacht aan te besteden te vergroten. De coaches gaven korte lesjes uit de activiteitenmap en demonstraties over de mogelijkheden van het materiaal, met als doel de pedagogisch medewerkers te inspireren en te motiveren zelf aan de slag te gaan met de voorgestelde beweegactiviteiten. Het is evident dat ouders een grote invloed hebben op de leefstijl van hun kinderen. Het doel van de ouderavond was dan ook om ouders bewust maken van het belang van bewegen op het kinderdagverblijf en hen handreikingen geven om zelf ook actief te blijven met hun kinderen. De interventie Kinderdagverblijf in Beweging is onder de noemer van Kinderen Sportief op Gewicht inmiddels uitgevoerd op locaties in de gemeente Emmen, Helmond en Zwartewaterland. Resultaten/evaluatie uitvoering Emmen: De workshopcursusleider is enthousiast , praktijkgericht en heeft kennis van zaken. Hij laat ons ook nadenken over beweegactiviteiten in de dagritme. Resultaten/evaluatie uitvoering Helmond De workshopleider heeft kennis van de doelgroep, de leerlijnen en de interacties, veel nuttige tips om mee te nemen in de praktijk.

Resultaten/evaluatie uitvoering Zwartewaterland Door de workshops zijn we steeds bewuster bezig met de beweegleerlijnen.

Aandachtspunten uit het afsluitend managementgesprek: Doorontwikkeling: vragenlijsten actieve leefstijl ouders digitaliseren en tablets op de groep voor

werken met de beweegapp Kinderopvang in beweging Inspiratie (bewegen als onderdeel opnemen in VVE thema’s) a.d.h.v. de leerlijnen, hierin

samenwerken met de buurtsportcoaches Meer richting en sturing vanuit MT (beleid en centrale inbreng en communiceren van inspiratie)

Page 19: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 19

Mogelijkheid tot vragen kunnen stellen (aan beweegprofessionals, buurtsportcoach) Bereiken/betrekken van de ouders blijft een lastig punt:

optie/idee: bij de zomerfeesten aandacht voor bewegen en gezonde voeding(traktaties) Samen eenduidige stappen blijven zetten (management, pedagogisch medewerkers,

combinatiefunctionarissen, consultatiebureau, fysio) Goede voorbeelden binnen de organisatie breed delen, kleine succesjes vieren.

4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten – max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de behaalde effecten met de interventie?

Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van iedere genoemde studie mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave

b) Het type onderzoek, de meetinstrumenten en de omvang van het onderzoek

c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot het bereik van de interventie, de gevonden effecten en -indien beschikbaar- de door de doelgroep ervaren effectiviteit en de mate waarin de veronderstelde werkzame elementen daadwerkelijk zijn uitgevoerd.

Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel (4.2) hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op de niveaus ‘Goed beschreven’ en ‘Goed onderbouwd’.

Page 20: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 20

5. Samenvatting Werkzame elementen Wat zijn de werkzame elementen van deze interventie waardoor de gestelde doelen bij de doelgroep gerealiseerd worden? Geef een puntsgewijs overzicht van de belangrijkste werkzame elementen van de interventie. Denk daarbij aan inhoudelijke en praktische elementen. Max 250 woorden Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau ‘Goed beschreven’.

Page 21: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 21

6. Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur en gebruik hiervoor de APA-normen (variant met kleine letters, zie aanwijzingen in de handleiding). Bornstein, D.B.; Beets, M.W.; Byun, W.; McIver, K. Accelerometer-derived physical activity levels of preschoolers: A meta-analysis. J. Sci. Med. Sport 2011, 14, 504–511. Goldfield GS, Harve A., Grattan K. and Adamo KB. (2012) Physical Activity Promotion in the Preschool Years: A Critical Period to Intervene. Int. J. Environ. Res. Public Health, 9, 1326-1342; doi:10.3390/ijerph9041326 Gubbels, J.S. et al. 2010 Maastricht ‘Influence of micro-environments on pre-school children’s energy balance-related behaviours and weight status’

Gubbels, J.S., Kremers, S.P.J., Thijs, C., Stafleu, A., Kann, D. van., Vries, S.I. de., & Vries, N.K. de. (2010). De invloed van het kinderdagverblijf op voeding en beweging (JeugdenCo Kennis, jrg. 4, nr. 4, dec. 2010 p. 15-23).

Gubbels, J, Van Kann, D, Jansen MWJ. (2012). Play Equipment, Physical Activity Opportunities, and Children’s Activity Levels at Childcare. Journal of Environmental and Public Health, Volume 2012, Article ID 326520, doi:10.1155/2012/326520. Niemeijer, A/, 2007 Groningen Neuromotor task training: physiotherapy for children with development coordination disorder 1) De bijdrage van motoriek aan de ontwikkeling van een kind. (2008) Leeuwen, E van /Nijmegen 2) Neuromotor task training: physiotherapy for children with development coordination disorder (2007) Niemeijer, A/Groningen Ocké, M. C., Rossum, C. T. M. van., Fransen, H. P., Buurma, E. J. M., Boer, E. J. de., Brants, H. A. M., Niekerk, E. M., Laan, J. D. van der., Drijvers, J. J. M. M., & Ghameshlou, Z. (2008). Dutch National Food Consumption Survey - Young Children 2005/2006. Bilthoven: RIVM. RIVM i.s.m. VeiligheidNL en CBS. (2015). Leefstijlmonitor Runhaar J et al. Motor fitness in Dutch youth: Difference over a 26-year period (1980-2006). J.Sci. Med. Sport. 2010: 13, 323-328 .

Page 22: Werkblad GB kinderdagverblijf in beweging fvr 16 nov 2016 (1)... · .lqghugdjyhueolmi lq ehzhjlqj :huneodg ehvfkulmylqj lqwhuyhqwlh *heuxln gh +$1'/(,',1* elm glw zhuneodg :huneodg

Titel interventie * 22

7. Praktijkvoorbeeld Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie: hoe was de situatie voor, tijdens en na de interventie? In de gemeente Zwartewaterland fungeerden buurtsportcoach, het consultatiebureau en de directie van de kinderopvanglocaties en peuterspeelzalen naast elkaar. Door de interventie Kinderdagverblijf in Beweging is er een projectgroep ontstaan, die eens per half jaar minimaal afstemming zoekt, eenduidigheid in de communicatie richting de ouders betracht. Er is een website waar de activiteiten worden beschreven: http://bewegeninzwartewaterland.nl/peuters-beweging De gemeente Zwartewaterland faciliteert de buurtsportcoach voor de werkzaamheden 0-4 jaar.