Wendbaar OrganiserenWaar de samenleving voorheen relatief stabiel, eenvoudig en voorspelbaar was, is deze in de laatste

decennia steeds wispelturiger, complexer en turbulenter geworden. Er is een andere samenleving en

andere economie aan het ontstaan. Een nieuwe orde die bestaat uit horizontale verbanden, zoals

lokale gemeenschappen, coöperaties, en gemengde sociale, digitale en fysieke netwerken. De

economische crisis 2007-2009 heeft voor een versnelling in deze beweging gezorgd. Niet alleen de

markt, maar de samenleving als geheel pakt en claimt steeds vaker een belangrijke rol in de aanpak

van maatschappelijke vraagstukken op bijvoorbeeld het vlak van zorg en ondersteuning, leefbaarheid

in de buurt, et cetera. Dit dwingt de overheid om vanuit een netwerkende en participerende rol

toegevoegde waarde te leveren aan maatschappelijke opgaven. Wendbaar organiseren is daarin

volgens ons de sleutel!

Wat is wendbaar organiseren?Wendbaar organiseren is zo organiseren dat je als organisatie makkelijk kan inspelen op veranderingen en je snel kan aanpassen aan een nieuwe situatie.

‘Een wendbare organisatie omarmt de onvoorspelbaarheid van de

toekomst’

Een wendbare organisatie gaat flexibel om met prioriteiten en doelstellingen en is daardoor in permanente staat van verandering. Professionals in de organisatie zijn in staat om ‘permanent flexibel te werken’.

Dat vraagt van publieke organisaties:• Een meer netwerkende en participerende

overheid te (leren) zijn en aan te sluiten bij de opgaven buiten.

• Je organisatie zo organiseren dat die kan inspelen op veranderende opgaven, zich snel aanpast aan een nieuwe situatie en dus flexibel omgaat met prioriteiten en doelstellingen.

• Je zo te organiseren dat professionals in staat zijn om ‘permanent flexibel te werken’.

Wat is het resultaat?• Sneller: flexibele organisatie om in te

kunnen spelen op komende uitdagingen.

• Slimmer: kennispositie en innovatie om in complex gebied slimme dingen te doen, nieuwe oplossingen te vinden.

• Samen: opgavengerichte organisatie om integraal te werken aan opgaven in wisselende samenstellingen/coalities.

Opgave voor de hele organisatie?De noodzaak tot een andere manier van werken is evident, maar dit betekent niet dat de hele organisatie wendbaar hoeft te zijn. De grootte van de opgave verschilt. Verschillende processen

in de organisatie vragen meer om beheersing en niet om flexibiliteit. Bepaal je opgave door scherp te maken met welke processen je te maken hebt en welke processen gebaat zijn bij het vergroten van de flexibiliteit.

Waar en hoe beginnen?Om publieke organisaties te helpen hun wendbaarheid te vergroten hebben wij een aanpak ontwikkeld waarmee we snel tot de kern en de mogelijkheden voor wendbaar organiseren in de betreffende organisatie komen. Deze aanpak bestaat uit drie stappen:

1. Scherpte in de opdracht van de organisatie.

2. Toepassing van het Wendbaarheidsmodel.

3. Kiezen van interventies om wendbaarheid te vergroten.

Wendbaar organiseren

externintern

beheersing

flexibiliteit

Moreel/ openheid/ participatie

Groei/ innovatie/ middelen

Control/ processen/ efficiency

Resultaten/ productiviteit/

missie

Figuur: naar model van Quinn

Wendbaarheidsmodel

Drie mogelijkheden van het modelDe mate waarin een organisatie nu wendbaar is en in de toekomst wil zijn, zal per organisatie verschillen. Het wendbaarheidsmodel helpt om een concreter beeld te krijgen en bewust te kiezen. Het is op verschillende manieren toe te passen:

• Inzicht krijgen in de huidige mate van wendbaarheid van de organisatie.

• Prioriteren in welke onderdelen van de organisatie met wendbaarheid aan de slag gegaan wordt.

• Volgen van de wendbaarheid van de organisatie.

Vo

or

man

agem

ent

Vo

or

med

ewer

kers

De

kern

van

de

wen

db

aar

org

anis

eren

Sturing vanuit inhoud

Van Naar

Mensgedreven sturing

Autonome besluitvorming Participatieve besluitvorming

Belonen op basis van prestatie Belonen op initiatief

Gericht op zelf uitvoeren Gericht op allianties

Sturen op de gewenste ontwikkelingSturen op de waan van de dag

Functiegericht of taakgericht werken Opgavegericht werken

Organisatie verantwoordelijk voor mobiliteit Medewerker verantwoordelijk voor mobiliteit

Vaste werkpakketten Werkpakket flexibel vanuit opgave

Professional werkt vanuit vaste structuur Professional werkt permanent flexibel

Flexibele teamsVaste teams

Continue promotie Combinatie van promotie en demotie

Lijn-staf indeling Opgavegericht werken

Communicatie op afstand Communicatie continue in het proces

Begroting op jaarcyclus Flexibel naar opgaven en resultaten

Klassieke P&C cyclus Kort cyclisch monitoren en bijsturen

MaatwerkinstrumentenVast P&O instrumentarium

Van monitoren met data Sturen met data

Vo

or

bed

rijf

svo

erin

g

Wendbaar organiseren; een mogelijke aanpak

Wendbaar organiseren betekent ruimte maken voor een nieuwe manier van werken en hier als directie of MT sturing aan geven. Maar betekent ook zorgen voor bedrijfsvoeringsprocessen die de

beweging faciliteren en het ontwikkelen van de rol en kracht van medewerkers. Maar hoe doe je dat dan? Daar is geen eenduidig recept voor. Een mogelijke aanpak is:

Rudy SlegersOrganisatieadviseur

06-319 43 696RS@hiemstraendevries.nl

Ralph HanekampOrganisatieadviseur

06-512 34 236RH@hiemstraendevries.nl

Meer weten?

In een sessie van twee dagen doorlopen wij met een team of het MT bovenstaande 3 fasen om te bepalen welke stappen gezet gaan worden in het wendbaar organiseren. Dit kunnen verschillende

interventies zijn, zoals het ontwikkelen van Sterke teams, Leergang professionals, MT-coaching en Vlootschouw.

VoorbeeldenOnderstaand enkele voorbeelden van orga-nisaties waar wij al met wendbaar organiseren aan de slag zijn:

1. 2. 3.Toepassen wendbaarheidsmodel• Korte analyse: wat is de

wendbaarheid van onze organisatie?

• Inventariseren en kiezen: waar ligt onze grootste uitdaging als we meer wendbaar willen worden?

Kiezen interventies vergroten wendbaarheid• Uitwerken mogelijke

aanpak: opstellen ontwikkelplan wendbaar organiseren.

• Interventies bepalen en uitvoeren.

Scherpte in opdracht

• Wat is de opdracht van onze organisatie?Wat betekent wendbaar organiseren voor ons?

• Wat willen we bereiken?• Wat betekent dit voor

processen in de organisatie? Waar is de opgave het grootst?

Of neem contact op met: Bertram, Dominique, Evert, Hanneke, Ilse, Janneke, Marian of Rienk.

Samen werken aan maatschappelijke prestaties

Ramstraat 273581 HD UtrechtE: info@hiemstraendevries.nlT: 030 252 37 77