Welkom in Bredabredavoorbestebinnenstad.nl/wp-content/uploads/2017/08... · 2017. 8. 1. · Visie...
Transcript of Welkom in Bredabredavoorbestebinnenstad.nl/wp-content/uploads/2017/08... · 2017. 8. 1. · Visie...
november 2013
Welkom in Breda !
Visie binnenstad
IVisie Binnenstad BredaVisie Binnenstad Breda
0468
_13
Vis
ie B
inne
nsta
d Br
eda_
v7
Inhoud
1 Leeswijzer 1
2 Belang van de binnenstad 3
3 Onbenutte kracht 5
4 Sterk merk 7
5 Toeristische context 13
6 Aan de slag 17
7 Visie in kaart 25
8 Strategische agenda 27
9 City Making 31
10 Impulsen en mijlpalen 33
IIVisie Binnenstad Breda
1Visie Binnenstad Breda
1Dit document bestaat uit 2 delen; een visie (dit deel) en bijlage (deel 2). De visie beschrijft het
belang van de binnenstad, haar onbenutte kracht, de kansen (‘sterk merk’), de toeristische
context, het uitvoeringsperspectief (‘aan de slag’) en de strategische agenda en mijlpalen voor
de binnenstad. Deel 2 bijlage geeft meer achtergrondinformatie en verdieping op de thema’s
in de binnenstad. Ook bevat het elementen voor verdere uitvoering zoals die op hoofdlijnen
in deel 1 Visie zijn benoemd.
Consultatie van liefhebbers, specialisten en belanghebbenden van de binnenstad heeft geleid
tot deze visie Binnenstad. Ook het samenhangend beleid om te komen tot hernieuwde
vitaliteit van de binnenstad is hierin verwerkt.
Deze visie is een gebiedsgerichte en thematische uitwerking van de Structuurvisie Breda2030
vanuit ruimtelijk-economisch perspectief. Volgend uit de structuurvisie stelt deze visie de
ontwikkeling van een compacte, duurzame stad met veel ruimte voor initiatief centraal.
Hiermee wordt tevens de basis gelegd voor de wijkplannen van de binnenstad waarbij o.a.
maatschappelijke thema’s aan bod komen.
Dit is het startpunt van een nieuw proces genaamd City Making wat met belanghebbenden
zal worden doorlopen en uiteindelijk zal leiden tot een vorm van zelfstandig City Manage-
ment. Waar nodig zal dat proces leiden tot nieuw of gewijzigd beleid. De uitkomst van dit
alles leidt tot een nieuw op ontwikkeling gericht bestemmingsplan binnenstad dat volgt op
de juridische actualisatie die in 2013 heeft plaatsgevonden.
´Welkom in Breda!´ is de gastvrije houding waarmee bezoekers en initiatieven worden
begroet. Breda, dat ís de binnenstad. Hier is voor iedereen wat te vinden en te doen. Voor
de bezoeker die hier wil winkelen en daarna een terrasje wil pakken. Voor de ondernemer
die hier zijn droom wil verwezenlijken. Voor de bewoner die hier een woning zoekt. Voor
allen is hier ruimte, in bestaande bouw of nieuwbouw, in groot en in klein. U bent welkom
om bij te dragen aan de kwaliteit van úw binnenstad.
Leeswijzer
2Visie Binnenstad Breda
Belang van de Binnenstad!
3Visie Binnenstad Breda
2Veel van de kernwaarden van Breda zijn direct gerelateerd aan de binnenstad van Breda:
kernstad in de regio, gastvrijheid (bij winkelen, ontspannen, zaken doen), onderwijsstad, plek
voor creatief en vernieuwend ondernemerschap, schoonheid van oud en nieuw erfgoed, en
stad van de menselijke maat. Daarom moet de positie van Breda in de top drie van Neder-
landse binnensteden worden waargemaakt en behouden, en moet de economische waarde
van de binnenstad voor Breda en de regio worden uitgebouwd. In de Structuurvisie
Breda2030 worden de rol en betekenis van de binnenstad t.o.v. de stad en Via Breda
duidelijk benoemd.
• Het Knooppunt Breda bouwt aan de economische kracht en de regionale positie van
Breda, en heeft een sterke relatie met mobiliteit (profit). Veel mobiliteitsknopen (spoor,
fiets, OV, auto) en netwerken (o.a. werken, wonen, ontspannen, onderwijs, cultuur)
komen samen in het centrum;
• Breda Markstad stelt de kansen en kwaliteiten van water in de stad centraal, als drager
en gangmaker van cultuurhistorie en identiteit (planet). Zeker ook in het centrum biedt de
kwaliteit van het water veel kansen! De Mark vormt één van de belangrijkste verbindingen
tussen Via Breda en binnenstad, die verder moet worden uitgebouwd;
• Bredaas Mozaïek beschrijft de kwaliteit van de stad als een ongedeelde en verbonden
verzameling van gebiedskarakteristieken (people). De uitbreiding van het Centrum met
nieuwe (formele en informele) milieus biedt nieuwe impulsen en mogelijkheden om de
stad nog aantrekkelijker te maken. Deze nieuwe milieus betreffen onder andere het
nieuwe station, Stationskwartier, brouwerijterrein, havenkwartier, Seelig Zuid en de
vertreklocaties belastingkantoor en rechtbank;
De uitdaging voor de binnenstad en Via Breda is te zorgen voor een goede aansluiting van de
nieuwe dynamiek bij de vertrouwde aantrekkingskracht. Hierdoor ontstaat één goed
aaneengesloten centrumgebied met aanvullende, herkenbare identiteiten en kwaliteiten. In
de Structuurvisie is daarnaast ook het gebied Nassau-Wallon toegevoegd aan dit centrum-
gebied; hier ontwikkelen zich inspirerende centrumstedelijke functies (o.a. beeldcultuur
campus en incubator Triple O, studentenhuisvesting) met de nodige groeipotentie.
Er wordt daarom gesproken over het Centrum van Breda. Het Centrum bestaat uit de
‘huidige’ binnenstad, Nassau Wallon en de ontwikkelingen van Via Breda en is een van de
belangrijkste (her)ontwikkelingsgebieden in de Structuurvisie Breda2030. Een samenhangende
ontwikkeling van dat centrum is zowel van belang voor de versterking van de positie van
Breda als centrumstad in de (Eu)regio, als voor de stad zelf. Vanzelfsprekend komt ook de
keuze voor een compacte stad tot uiting in het centrum.
Het water en de cultuurhistorie zijn de dragers van het gebied. De openheid, gevormd door
het Park Valkenberg, het Kasteel en de Markoevers (langs de Mark, tussen Singel en
noordelijke rondweg) vormt een zelfstandig en kwalitatief hoogwaardige ruimte die de twee
samenhangende en complementaire stadsdelen fysiek en mentaal met elkaar verbindt. Tevens
biedt deze zone ruimte om de stedelijke dynamiek, middels evenementen, cultuur, water-
beleving, etc. een plek te geven.
De samenhang in het centrum moet o.a. worden bereikt door heldere verbindingen.
Daarom wordt ingezet op:
• Het verder uitwerken van de west- en oostflank;
• Het versterken van de relatie tussen de Willemstraat en de binnenstad;
• Het verbeteren van de waterrelatie tussen de havens van binnenstad en Via Breda.
Belang van de binnenstad
4Visie Binnenstad Breda
De binnenstad is de “showcase”, voor bewoners en bezoekers van Breda en ook de passanten
via ons nieuwe vervoerknooppunt. De reeds geplande en in uitvoering zijnde projecten onder-
strepen dit. Elke nieuwe verbinding mag gevierd worden ! De verhoogdeTrambrug, de
passantenhaven, het verder verbinden en benutten van de Haven, de gefaseerde feestelijke
opleveringen van een uitzonderlijk station. Breda ligt nog steeds goed, eigenlijk steeds beter,
en biedt ruimte voor nieuw en oorspronkelijk initiatief en programma, al of niet van tijdelijke
of experimentele aard. In het uitvoeringsperspectief van de Structuurvisie Breda2030 wordt
een groot belang gehecht aan de binnenstad, wat tot uiting komt in het geraamde
investeringsplan. Het is bijzonder dat Breda een binnenstad heeft die nog zo veel mogelijk-
heden in zich heeft.
Welkom in Breda !
Visie Binnenstad Breda
3
5
Tot en met 2008 kende Breda als enige grote Nederlandse stad een constante groei in
het aantal bezoekers. Dat is voor een deel toe te schrijven aan de komst van nieuwe
voor-zieningen: Chassé Theater (1995), Casino (2003), Graphic Design Museum (2008),
gebiedsontwikkelingen (‘t Sas (2003), Chassépark (2005), de haven (2007) en
toonaangevende evenementen: (Breda 750 Jaar (2002), Tros muziekfeest (2008) en
Glazen Huis (2008).
Het aantal bezoeken aan Breda is echter in de periode 2008-2012 met ruim 25 % gedaald.
Met een daling van meer dan 1 miljoen bezoeken in 5 jaar tijd behoort Breda tot de steden
waarin de daling het sterkst is. (Bron: toeristische databank Gemeente Breda).
Op basis van diverse onderzoeken kan voor de binnenstad geconcludeerd worden dat de
bestedingen van de bezoekers van buiten Breda een voorzichtig stijgende lijn laten zien maar
die van Bredanaars sterk terug lopen. Dit is deels toe schrijven aan de economische crisis.
Maar het ligt ook aan het uitblijven van vernieuwing in de aangeboden voorzieningen en
beleving in de binnenstad die de hedendaagse bezoeker zoekt. Hogere toevloeiing vanuit de
regio en lagere koopkrachtbinding zijn volgens Gianotten* te verklaren uit de toegenomen
dynamiek van de consument, die veel keus heeft, en daarom vaker buiten hun eigen
gemeente gaat winkelen en recreëren.
De sterke positie van de binnenstad is verzwakt. Bestedingen en bezoeken lopen achteruit: de
aantrekkingskracht van de binnenstad neemt af en dat komt niet vanzelf terug als de huidige
economische crisis voorbij is. Door de veranderde vraag van de bezoeker van de binnenstad is
het voorzieningenaanbod kwalitatief niet meer voldoende en niet meer compleet.
De kracht is weliswaar aanwezig in de kernwaarden van traditie en vernieuwing, deze
worden echter te weinig verdiept en benut, mede door een gebrek aan samenhang en
samenwerking. Dat tij moet gekeerd worden door inzet van belanghebbenden en gemeente.
Want de binnenstad van Breda hoort thuis in de top 3 van beste binnensteden van Nederland
(en Vlaanderen).
* “Breda heeft geen echt onderscheidend imago. Wel emotioneel (gastvrij, bourgondisch en
gezellig), maar niet cognitief (zoals Eindhoven zich profileert op de ‘harde’ thema’s TDK,
technologie, design en kennis). De sterkten van Breda (waaronder beeldcultuur en gaming,
natuur), worden onvoldoende benut en gecommuniceerd en zouden meer uitgangspunt moeten
zijn van de doorontwikkeling. Breda heeft ook geen echte publiekstrekkers (cultuur, evenementen,
stadsiconen) zoals andere grote steden die wel hebben. Breda heeft ook vrij veel filiaalbedrijven,
in vergelijking met steden als Maastricht en Den Bosch, minder high-end retail, minder winkels van
zelfstandigen [….] en een ‘gemiddeld’ modisch aanbod.”
H.Gianotten april 2011
Onbenutte kracht
Visie Binnenstad Breda 6
“Internet is inmiddels net zo gewoon geworden als stroom uit het stopcontact of water uit de
kraan. Mobiel internet zal naar verwachting belangrijker worden dan die van de thuisomgeving en
een andere, meer op de mobiele gebruiker gerichte, manier van communicatie vereisen.”
blog Mobilemarketing.nl, mei 2013
“Ruim acht op de tien Nederlanders is tegenwoordig een actieve gebruiker van minstens één
sociaal netwerk. […] Hoewel er vaak gedacht wordt dat mensen via sociale media voornamelijk
grote merken en bedrijven volgen, blijkt dit volgens de onderzoekers toch niet het geval. Van de
socialmedia gebruikers die bedrijven of merken volgen, volgt driekwart (77%) kleine lokale
bedrijven en 62% grote bedrijven. […] Driekwart van de Nederlanders zegt dat zij wel eens eerst
op internet kijken voordat zij een product in de winkel kopen.”
Marketingfacts 2013, Ruigrok|Netpanel
7Visie Binnenstad Breda
4Breda is een sterk merk door de kracht van de gastvrije en Bourgondische reputatie, met een
hoge kwaliteit van voorzieningen. Met name in de mooie en gezellige binnenstad met een
goed behouden historische kern komt dat tot uiting. ‘Breda, dat is de binnenstad’.
De algehele uitgangspositie van de stad biedt nog meer kansen. Breda is qua inwonersaantal
de 9e stad van Nederland, is het winkelhart van West-Brabant en heeft een grote aantrek-
kingskracht op bezoekers uit Vlaanderen, de regio en de Randstad. De gevarieerde natuurlijke
omgeving met het Mastbos en het Markdal versterken de aantrekkingskracht van Breda en de
binnenstad. Deze gunstige uitgangspositie wordt versterkt door bevolkingskenmerken:
Bredanaars hebben een relatief hoog inkomensniveau en de bevolking van Breda groeit
(6% in de gemeente / 14% in het stadscentrum tot 2025).
De gastvrije, Bourgondische reputatie kan worden verdiept en versterkt zonder dat dit leidt
tot een eenzijdig profi el. Door het verbeteren van beeldbepalend en onderscheidend
voorzieningenaanbod kunnen traditie en vernieuwing een nieuwe lading geven aan het
sterke merk Breda. Belangrijk is om daarbij het comfort voor de bezoeker in de binnenstad te
vergroten. De kansen die ontstaan uit de aanwezige ondernemersgeest en burgerzin moeten
worden benut. Hierbij moet in de sterk concurrerende vrijetijdsmarkt ruimte worden gegeven
aan belanghebbenden als ondernemers en bewoners om hun rol en taak te kunnen nemen.
Om de aantrekkelijkheid van de binnenstad te versterken wordt daarom gestuurd op:
1. Profi el: Aanscherpen van het profi el van de binnenstad. Het profi el benoemt het
onderscheidende vermogen dat nodig is om de reputatie van Breda te versterken en
vermarkten.
2. Kwaliteit: Versterken van de kwaliteit en het comfort door kansgericht te handelen.
Kwaliteit en comfort worden versterkt door een kansgerichte houding ten opzichte van
programmatische, maatschappelijke en ruimtelijke vragen.
3. Samenhang: Zorgen voor samenhang en samenwerking in de binnenstad. Alleen door
gezamenlijk handelen van partijen vanuit een samenhangende ambitie op het profi el en
de kwaliteit kan de aantrekkelijkheid van de binnenstad worden vergroot.
ProfielEen goed profi el benoemt het onderscheidende vermogen dat nodig is om de reputatie van
de (binnen)stad te versterken en vermarkten. Om het profi el van de binnenstad aan te
scherpen zijn de opgaven:
1. Samen en in samenhang werken aan een onderscheidend
profi el dat verbinding legt tussen traditie en vernieuwing.
2. Accommoderen van bestaande en nieuwe
doelgroepen op het gebied van winkelen,
horeca, leisure, wonen en werken.
Sterk merk
8Visie Binnenstad Breda
De kracht voor het profiel van de binnenstad van Breda is de gastvrije en Bourgondische stad
in fraaie historische context, bekend om vertrouwd genot en Brabantse gezelligheid. Breda is
de 9e stad van het land, heeft een compact centrum, een licht groeiende bevolking, en
bovengemiddeld inkomensniveau.
Hier staat tegenover dat het profiel te weinig ‘geladen’ is. Door gebrek aan onderscheidend
aanbod aan winkels, horeca en cultuur verliest Breda aan aantrekkingskracht. Breda toont te
weinig stedelijke ambities die aansluiten bij de positie als 9e stad van het land en in de top 3
van binnensteden. Bestaande en nieuwe doelgroepen bieden kansen voor Breda. Belgen, de
‘grijze golf’ maar ook jongeren worden aangetrokken door de gastvrije, Bourgondische
reputatie. Er is daarmee voldoende ‘kritische massa’ die zich in de binnenstad wil vestigen,
deze wil bezoeken of er wil wonen. De Binnenstad moet een gastvrije beleving voor een ieder
worden. Belevingswaarde is hierbij een trend die in hoge mate de aantrekkelijkheid voor
bezoekers van binnen én buiten de stad bepaalt. De groeiende belangstelling om in bin-
nensteden te wonen is een kans die de belevingswaarde en de (be)leefbaarheid ten goede
komt.
Eenzijdige profilering vormt een bedreiging. Als er een te nauw profiel wordt gekozen kan
ander potentieel (bv beeldcultuur) niet worden benut waardoor doelgroepen (ondernemers,
bezoekers, cultuurmakers, bewoners) niet worden bediend. Het onderscheidende vermogen
voor wonen, werken, winkelen en leisure valt dan weg.
Voorbeeld: wat is er al gedaan om een sterk profiel te krijgen ?
Het herinrichten van de Grote Markt, waardoor er meer ruimte kwam voor terrassen, is
een voorbeeld van een ingreep die het profiel van de gastvrije, Bourgondische binnenstad
heeft versterkt door de kwaliteit van de openbare ruimte te laten aansluiten bij de
karakteristiek van de historische omgeving.
KwaliteitKwaliteit en comfort worden versterkt door een kansgerichte houding aan te nemen ten
opzichte van programmatische, maatschappelijke en ruimtelijke vragen. De opgaven om de
kwaliteit en het comfort van de binnenstad te versterken zijn:
1. Het aanbod aan retail, horeca en cultuur verbreden en diversifiëren.
2. Goede bereikbaarheid van de binnenstad behouden en een optimum verblijfskwaliteit
realiseren.
3. De openbare ruimte afmaken, goed onderhouden volgens de principes schoon,
heel, veilig.
4. De binnenstad verduurzamen op de thema’s klimaat en hergebruik.
De combinatie van winkels en horeca in een fraai stadsbeeld is de onmiskenbare basis voor de
kwaliteit van Breda. De fraaie en karaktervolle openbare ruimte en de goede bereikbaarheid
zorgen dat deze kwaliteit aangenaam en gastvrij is. De respectvolle wijze waarop met de
binnenstad wordt omgegaan is een uiting van de triple A status duurzaamheid van Breda.
Deze kwaliteiten staan onder druk. De winkels en horeca zijn te weinig onderscheidend om
optimaal te functioneren als belangrijke toeristisch en recreatieve trekkers.
Het bestaande verkeerssysteem heeft geen ruimte om de groeiende mobiliteit te faciliteren en
staat op gespannen voet met het verblijfskwaliteit. Dit verblijfsklimaat staat verder onder druk
door mogelijk teruglopende beheersinspanningen en heeft rafelige randen door nog niet
uitgevoerde plannen.
9Visie Binnenstad Breda
De trends en ontwikkelingen in de retail zijn meervoudig. Aan de vraagkant stagneren
de bestedingen, is sprake van veranderingen in de omvang en samenstelling van de
bevolking, verschuiving van omzet naar andere kanalen (internet), veranderingen in
passantenstromen en winkelvoorkeuren van de consument. Aan de aanbodzijde is
sprake van schaalvergroting, internationalisering, specialisatie en merkbeleving.
Hoewel het aandeel van internetaankopen fors zal toenemen, blijven fysieke winkels
de basis voor winkelformules. Internet is hierop een aanvulling; het gaat om de
combinatie van bricks (winkels) én clicks (internet). In binnensteden wordt het contrast
tussen A1 winkelgebied en omliggende winkelgebieden groter. Grotere winkelformules
willen in de beste binnensteden op de beste locaties zitten. Kernwinkelgebieden in
binnensteden zullen hierdoor compacter worden. Door ruimte te bieden aan deze
grote, vernieuwende winkelformules in het kernwinkelgebied wordt het beeldbepalende
aanbod van de stad vergroot en ontstaat ruimte voor onderscheidend aanbod in de
omliggende gebieden.
Er zijn voor de binnenstad echter volop kansen om de kwaliteit te versterken. Er is ruimte om
het winkelaanbod te verbeteren. Er zijn nieuwe horecaconcepten die het profi el van Breda
kunnen versterken. De bereikbaarheid en verblijfskwaliteit van de binnenstad worden
verbeterd door de ‘Mobiliteits Aanpak Breda’ die in de Structuurvisie is opgenomen. Er zijn
meerdere projecten in het vooruitzicht die de kans bieden om projectmatig de openbare
ruimte af te maken. Door de beheerinspanningen op niveau te brengen kan de bestaande
kwaliteit van de binnenstad in stand blijven. Een grote uitdaging zit in de rekenmodellen van
vastgoed- en gebiedsontwikkeling. Het toepassen van maatschappelijke waardebepaling
biedt de mogelijkheid om duurzamere ontwikkelingen tot stand te brengen.
Confl icterende belangen over activiteiten vormen een bedreiging om deze kansen te kunnen
benutten. Dit geldt voor winkelen, horeca en evenementen. Maar ook voor mobiliteit: als de
mobiliteitsaanpak Breda (structuurvisie 2030) niet wordt uitgevoerd zal stagnatie optreden
met gevolgen voor bezoekers en bestedingen in de binnenstad. Het afmaken van de
projecten in de openbare ruimte wordt soms belemmerd doordat er onvoldoende middelen
beschikbaar zijn. Een andere oorzaak is dat voor een bouwproject de openbare ruimte vaak
de grens is. Dit is een voorbeeld van het vasthouden aan traditionele rekenmodellen,
waardoor de waarde en duurzaamheid van investeringen niet volledig wordt benut.
10Visie Binnenstad Breda
Voorbeeld: wat zijn geslaagde kwaliteit impulsen?
De afgelopen decennia is en fors geïnvesteerd in de kwaliteit van voorzieningen in de
binnenstad. Winkelcentrum de Barones en ’t Sas zijn ontwikkeld. Het Chassé Theater,
de Nieuwe Veste, het Graphic Design Museum en Poppodium Mezz zijn gerealiseerd.
Hierdoor is er ruimte gekomen voor uitbreiden van bestaande en vestiging van nieuwe
winkels en horeca en cultuur. Tegelijk zijn beeldbepalende gevels en panden hersteld en
nieuwe toegevoegd en is het profi el van de stad verbreed.
SamenhangAlleen door gezamenlijk handelen van partijen vanuit een samenhangende ambitie op het
profi el en de kwaliteit van de (binnen)stad kan de aantrekkelijkheid worden vergroot.
Hiermee hangen de volgende opgaven samen:
1. Het opstellen en consequent uitdragen van een consistent profi el als leidend principe voor
partijen.
2. Een door de gemeente gefaciliteerd maar door belanghebbenden zelf op te richten
samenwerkingsverband waarin de diverse kernwaarden van de stad in samenhang
worden toegepast op activiteiten en aanbod.
De basis in de binnenstad is goed: en zijn veel goede kernwaarden aanwezig (horeca, cultuur,
retail, evenementen, recreatie, erfgoed) die worden gedragen door veel partijen. Maar deze
kernwaarden hebben te weinig samenhang en consistentie waardoor ze onvoldoende
bijdragen aan de beeldvorming en beleving van de (binnen)stad. Dit is onder andere een
gevolg van de beperkte samenwerking tussen de partijen.
Visie Binnenstad Breda 11
Om de samenhang te versterken zijn er kansen. Zo zijn er binnen de verschillende branches
initiatieven om de kernwaarden te versterken en er is voldoende kritische massa aanwezig
van belanghebbenden om over de toegevoegde waarde van initiatieven te spreken.
Voorwaarde is dat er bij partijen of branches voldoende besef van urgentie en motivatie is
om in te zetten op samenhang, samenwerking en organisatie.
Om de aantrekkelijkheid van de binnenstad te vergroten is een wijziging in het denken
en handelen noodzakelijk: er moet ruimte komen. Fysieke ruimte, beleidsruimte en
handelingsruimte om initiatieven te kunnen faciliteren die bijdragen aan de aantrek-
kingskracht van de binnenstad.
De fysieke ruimte van de Bredase binnenstad bestaat uit de straten,
pleinen, parken en gebouwen. De kwaliteiten van de fysieke ruimte is
door zijn historische karakteristiek uniek. De historische ruimtelijke
kwaliteit van Breda is een belangrijke aantrekkingskracht. Hiermee heeft
Breda een belangrijke troef in handen om zich te onderscheiden van
andere steden. Deze troef wordt gekoesterd en ingezet: koesteren door
de kwaliteit van de fysieke ruimte te bewaken; inzetten door ruimte te
bieden voor gebruik.
Landelijke publicaties geven aan dat in steden als Breda, met een
toonaangevende, historische binnenstad kansen liggen. Echter, er
moeten dan mogelijkheden zijn om die kansen te benutten. Veel
bestaand beleid voor activiteiten in de binnenstad zijn kwantitatief
gelimiteerd. Hierdoor is er geen ruimte voor kwalitatieve vernieuwing.
Daarom zal beleidsruimte moeten worden geboden om de aantrek-
kelijkheid van Breda te vergroten. Beleid dat gebruik maakt van
profi elen die kwaliteit en identiteit van gebieden benoemen.
Tussen overheid, burgers en initiatiefnemers is een nieuwe dynamiek
ontstaan. De inzet en rollen van de betrokken partijen verandert.
Enerzijds vraagt dit om ruimte voor initiatief, experimenten en eigen
verantwoordelijkheid van de partners in de ontwikkeling. Anderzijds
vraagt dit om duidelijkheid en het beschikbaar stellen van kennis
door de overheid. Om vorm te geven aan deze nieuwe rolverdeling is
het van belang om een organisatie te realiseren waarin belang-
hebbende gezamenlijk werken aan de profi lering en kwaliteit van
de binnenstad.
Voorbeeld: wat kan meer samenhang opleveren?
Een voorbeeld van een samenhangende aanpak tussen binnenstadspartijen is te vinden in
Venlo. Onder de naam Venlo Partners is in 2010 een organisatie van publieke en private
partijen opgericht die gemeente, bewoners, ondernemers en organisaties faciliteert bij
het profi leren en positioneren van ideeën in samenhang met het merk Venlo. In maart
2013 heeft een evaluatie plaats gevonden. Uit de evaluatie blijkt dat de activiteiten rond
citymarketing hebben bijgedragen aan een duidelijk waarneembare positieve ontwikke-
ling van het ‘merk’ Venlo. Daarnaast hebben partners en belanghebbenden een positief
beeld van Venlo Partners en haar functioneren. Dat Venlo Partners een bijdrage levert aan
de economische vitaliteit van de stad is ondermeer af te leiden uit de bereidheid van
partijen tot mede fi nanciering. Bij aanvang in 2010 droegen de partners 10.400 euro bij.
In 2013 is dit gegroeid naar 310.000 euro.
kwaliteit van Breda is een belangrijke aantrekkingskracht. Hiermee heeft
andere steden. Deze troef wordt gekoesterd en ingezet: koesteren door
12Visie Binnenstad Breda
Groeten uit Breda
13Visie Binnenstad Breda
5De binnenstad is voor Breda maar ook voor West-Brabant en ver daarbuiten een belangrijk
toeristische bestemming. Dat komt omdat er al veel toeristisch aanbod is wat ook goed
bekend staat. Toch moet er iets gebeuren om Breda aantrekkelijker te maken voor een
meerdaags bezoek en meerdere doelgroepen aan te spreken. Enerzijds ligt die opgave bij de
binnenstad zelf als het gaat vernieuwing van het aanbod dat beter inspeelt op de wensen van
de hedendaagse consument. Anderzijds kan de binnenstad gezamenlijk met andere leisure-
clusters ervoor zorgen dat de aantrekkingskracht van Breda als meerdaagse bestemming
wordt vergroot. Breda wordt aantrekkelijk voor een shortbreak als er voldoende en afwisselend
aanbod is (van groot tot klein) dat zoveel mogelijk een samenhangend geheel vormt en dat
bovendien goed wordt gepromoot. Goede verbindingen van de binnenstad met ander
(vrijetijds-)aanbod in Breda en in haar omgeving zijn van belang om de toeristisch-recreatieve
betekenis van stad en regio verder te versterken.
Wat biedt Breda nog meer ?• De radiale opzet van Breda met korte lijnen van de binnenstad naar het buitengebied is
uniek. Door de verbindingen met het buitengebied via de historische linten en via de
beekdalen aantrekkelijker te maken wordt Breda interessanter voor de toerist die een
bezoek aan het centrum wil combineren met een bezoek aan de natuur.
• De binnenstad vormt een belangrijk decor voor evenementen. Met de komst van de
Bavelse Berg heeft Breda een nog betere propositie om aan verschillende evenementen
een goede plek te bieden. Daar hoort dan ook een goed afgestemde programmering van
evenementen bij. Meerwaarde kan worden verkregen door de realisatie van een snelle en
comfortabele verbinding tussen de binnenstad en de Bavelse Berg.
• Ook een goede wisselwerking tussen de woonboulevard en de binnenstad kan een
stimulans betekenen voor het verlengen van de verblijfsduur in Breda.
• Het Ginneken met zijn authentieke kwaliteiten en goede winkelstraten Wilhelminastraat -
Ginnekenweg oefent een grote aantrekkingskacht uit op bezoekers en maakt onderdeel
uit van ‘het sterke merk’ Breda . Van belang is een goede koppeling tussen dit gebied en
de binnenstad te maken zodat de verblijfsduur in Breda kan worden verlengd.
Cultuur en recreatie in de regio• Met de nieuwe verhoogde Trambrug en de totstandkoming van het Bruisend Waterplein
wordt de Bredase binnenstad letterlijk verankerd aan het waterrijke West-Brabant.
Van de Biesbosch tot en met de monding van de Mark in de Zeeuwse Delta. Breda
wordt een vaarbestemming bij uitstek wat een impuls zal geven aan het gebruik van de
West-Brabantse vaarroutes. Vanuit de historische binnenstad komt de Biesbosch binnen
handbereik.
• Een combinatie tussen cultuurhistorie, shoppen en horeca zorgt voor een veelzijdig en
aantrekkelijk bezoek. Het Nassau- of van Goghverleden kan hierin een belangrijke plaats
innemen. Het thema Van Gogh leent zich voor verbindingen met Etten en Zundert.
Een koppeling met het Van Goghmuseum in Amsterdam (interessant dankzij de snelle
Fyra verbinding naar Breda) en het Van Goghhuis in Zundert verdient een verdere
uitwerking. Samenwerking tussen de toeristische sector met andere sectoren als
bijvoorbeeld beeldcultuur en gaming zou voor nieuwe innovatieve nieuwe concepten
kunnen zorgen.
Toeristische context
14Visie Binnenstad Breda
Ook voor bezoekers uit het buitenland!• In de vrijetijdsagenda Brabant wordt het nieuwe Bredase station met de spoorverbinding
naar het buitenland gezien als één van de twee van de ‘gateways to Brabant’ naast
Eindhoven airport.
• De (toekomstige) directe treinverbinding met Antwerpen en Brussel kan ook zorgen voor
meer Vlaamse toeristen.
• Breda ligt in de oost west verbinding tussen Zeeuwse Kust en Duits achterland. Belangrijk
is met name ook de Duitse toerist te interesseren Breda aan te doen. Breda ligt immers op
de route en kan wellicht ook als slecht weer bestemming dienen voor regenachtige dagen
aan de Zeeuwse Kust.
• Internationaal wordt Brabant gepromoot als de Nederlandse brandexpierence ‘Holland
Naturally’. Het groen blauwe decor samen met de authenticiteit trekt veel Duisters en
Belgen. Brabant zet in op de combinatie historisch erfgoed, (beeld)cultuur, grote
attractiedichtheid, en een gastronomisch scala.
NS
Recreatie en toerisme
horeca gebied
speci�ek evenementen terrein
monumentale militaire gebouwen
culturele voorzieningen
hotel(s)
sloepen haven
mogelijke hotel locatie
stimuleren initiatieven overnachtingsmogelijkheden
culturele bezienswaardigheid
mogelijke vaarroute voor kleineboten
vaarroute voor kleine boten
kernwinkelgebied (A-milieu)
doortrekken water
dwaalmilieu
passanten haven
NSNSNSNSNSNSNSNSNSNS
Toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van Breda Centrum
15Visie Binnenstad Breda
evenementen terrein
horeca
haven pleziervaartuigen
hotel
winkelgebied
vaarroute voor kleine boten
recreeren in buitengebied
recreatieplas
sportboulevard
Toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van Gemeente Breda
16Visie Binnenstad Breda
Brabantsewal
Bovenregionaal centrum
Efteling
vestingstad
Beekse Bergen
havenstad
Loonse en Drunense duinen
Van Gogh museum
Biesbosch
Brabantsewal
Bovenregionaal centrum
Efteling
vestingstad
Beekse Bergen
havenstad
Loonse en Drunense duinen
Van Gogh museum
Biesbosch
VanGogh
VanGogh
VanGogh
Breda
Tilburg
Bergen op Zoom
Roozendaal
Antwerpen
Zundert
Willemstad
Klundert
Etten-Leur
Rotterdam
Dordrecht
Geertruidenberg
Toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van de grensregio
17Visie Binnenstad Breda
6Door het activeren van de in hoofdstuk 3 beschreven ‘onbenutte kracht’ wordt het hoofd
geboden aan de veranderde marktomstandigheden. Hieronder worden voor een aantal
sectoren de opgaven op hoofdlijnen geformuleerd, met het bijbehorend uitvoerings-
perspectief. Invulling van die opgaven , verdere aanvulling of bijstelling van prioriteiten
moet plaatsvinden in overleg met de belanghebbende actoren.
Zie hiervoor hoofdstuk 9 ‘City Making’
Voorwaarde bij vrijwel alle opgaven zijn:
1. De middelen die in het uitvoeringsperspectief Structuurvisie Breda2030 zijn benoemd
dienen de komende jaren via bestuurlijke besluiten te worden bekrachtigd.
2. Bijdragen in middelen en participatie van derden met name t.a.v. visie, ambitie en
strategie bij het verder ontwikkelen van de binnenstad.
Detailhandel
• Completering, verbreding en diversificatie winkelaanbod.
– Inzetten op het versterken en doorontwikkelen van een compact kernwinkelgebied.
– Benutten van de kans om met project Achter de Lange Stallen het kwalitatieve
aanbod winkelen compleet te maken.
– Met de belanghebbenden werken aan goede gebiedsprofielen om te komen tot
goede branchering.
– Het dwaalmilieu uitbreiden en versterken als belangrijke waarde voor het completeren
van het winkelaanbod.
• Het aanpakken van leegstand is belangrijk om de binnenstad aantrekkelijk te
houden.
Gemeente en derden hebben verschillende instrumenten ter beschikking om leegstand te
bestrijden.
Vastgoedeigenaren vervullen daarin een cruciale rol.
– Verruimen van mogelijkheden in het bestemmingsplan; dit is reeds verwerkt bij de
actualisatie van het bestemmingsplan binnenstad 2013 bijvoorbeeld voor wat betreft
de Boschstraat en Haagdijk.
– Ondersteunen van het oprichten van een platform van eigenaren en huurders, met de
gemeente als (meer of minder stille) vennoot. Dit platform beheert bv een database
van panden en initiatieven en verstrekt informatie via diverse wegen aan nieuwe of
verplaatsende ondernemers.
– Juridische kaders verkennen om allerlei vormen van tijdelijk gebruik toe te staan
(pop-up winkels, afhaalpunten, kunst&cultuur, etc). Aansluiten bij de opgave uit de
structuurvisie om een stadslab voor nieuwe ontwikkelmethoden op te richten.
– Bestrijden negatieve effecten leegstand op de openbare ruimte door goed onderhoud
en beheer in samenwerking met eigenaren en belanghebbenden
Deze opgave zal in het proces City Making verder worden uitgewerkt. Voor de
gemeentelijke inzet worden middelen gereserveerd in de begroting. Uitvoering vindt
plaats in de periode vanaf 2014.
Aan de slag
18Visie Binnenstad Breda
• Zelfstandig ondernemerschap is een belangrijke voorwaarde voor een initiatief-
rijk klimaat.
Er is een stadsbrede aanpak voor zelfstandig ondernemerschap die zijn weerslag heeft op
o.a een aantal plekken in de binnenstad. Het lopende project ‘Human Capital in de wijk’
gaat o.a. over stimuleren zelfstandig ondernemerschap en zal in samenspraak met
belanghebbenden worden voortgezet.
• De term “inloper” komt niet meer overeen met de huidige functie van de
(Nieuwe) Haagdijk en de (Nieuwe) Boschstraat in de zin van letterlijke betekenis
van “inloper” naar het kernwinkelgebied.
Deze straten worden door de gemeente ondersteund bij het werken aan hun nieuwe
toekomst in de wijkplannen Haagdijk en Boschstraat die lopen t/m 2016.
Voor gemeentelijke inzet is ruimte gereserveerd in de begroting. Projecten worden mede
mogelijk gemaakt door bijdragen van derden. Straatmanagement is daar één van.
De opstartfase zal uit gemeentelijke middelen worden bekostigd, de uitvoering zal
middels co-fi nanciering moeten worden uitgewerkt en aangepakt. Dit proces start in
2014.
• Goede en onderscheidende herkenbaarheid van de winkelgebieden.
Door het opstellen van goede gebiedsprofi elen kan in samenhang gestuurd worden op
goede branchering waardoor de aandacht voor bijvoorbeeld ook de Brugstraten en
Veemarktstraat niet verslapt. Deze uitdaging zal worden opgepakt door de belang-
hebbenden in samenwerking met de gemeente als onderdeel van het proces City Making.
Uitvoering vindt plaats in de periode vanaf 2014.
• Samen en in samenhang ingaan op kansen die markt en technologie bieden op
het vlak van consumentengedrag (zoals bijvoorbeeld open WIFI) en de synergie
tussen online en offl ine winkelen.
Deze uitdaging zal in de eerste plaats moeten worden opgepakt door de belangheb-
benden in samenwerking met de gemeente. Uitvoering vindt plaats in de periode vanaf
2014.
Structuurvisie Breda 19
Horeca
• Ruimte bieden aan initiatieven om te komen tot diversifi catie en (nieuwe)
doelgroepen beter aan te spreken.
Om ruimte te kunnen bieden zal in het proces City Making besproken moeten worden in
hoeverre het huidige horecabeleid aan deze vraag voldoet. De uitkomst daarvan zal van
invloed zijn op het horecabeleid wat daarna vertaald wordt in een nieuw bestemmings-
plan. Voor de gemeentelijke inzet worden middelen gereserveerd in de begroting.
Uitvoering vindt plaats in de periode vanaf 2014.
Duurzaam gebruik
• Bevorderen van hergebruik van (al dan niet monumentale) gebouwen. Waar
sloop/nieuwbouw noodzakelijk is zal dat moeten voldoen aan een actuele
kwaliteitsstandaard hetgeen onderdeel is van de Bredase traditie.
Een nieuw, op ontwikkeling gericht bestemmingsplan binnenstad zal dusdanig opgesteld
moeten worden dat er fl exibele ruimte is, met name voor duurzame en/of kwalitatief
hoogstaande initiatieven.
Voor deze gemeentelijke kerntaken worden middelen gereserveerd in de begroting.
Uitvoering vindt plaats in de periode vanaf 2014 / 2015.
Erfgoed
• Het gebouwd erfgoed programmeren met functies die passen bij de plek en de
historie.
Het vastgesteld beleid ‘Erfgoed in context’ geeft hiervoor voldoende kader.
Voor deze gemeentelijke kerntaak wordt middelen gereserveerd in de begroting.
Uitvoering vindt reeds plaats sinds de vaststelling van dit beleid in 2008. Actualisatie zal
plaatsvinden in 2015.
• Bij afstemming van het cultuurbeleid en actualisatie van beleid ‘Erfgoed in
context’ zal hier vervolg worden gegeven aan de beleefbaarheid van bijzondere
(historische) kwaliteiten van de binnenstad. Voor deze gemeentelijke kerntaak
wordt middelen gereserveerd in de begroting.
Naast de regie van de gemeente op de fysieke historische omgeving wordt samen met
onder anderen Gebouw F (het lokale architectuurcentrum) stappen gezet om zowel de
inwoners als de bezoekers van Breda de bijzondere historische kwaliteiten van de
binnenstad meer te laten beleven. De applicatie Urban Augmented Reality(UAR) is hiervan
een voorbeeld. Bijzondere plekken en verhalen worden zichtbaar gemaakt door op de
mobiele telefoon informatie aan te bieden. Deze informatie bestaat niet alleen uit tekst
die ook op een bordje kan staan, maar ook uit oude foto’s en fi lmpjes of door een 3D
animatie van de historische situatie over het huidige straatbeeld. De koppeling tussen
erfgoed en beeldcultuur wordt onder andere zo vormgegeven.
20Visie Binnenstad Breda
(Beeld) cultuur
• Samen werken aan onderscheidend (beeld)cultuur profiel in samenhang met de
overige kernwaarden van de binnenstad (gastvrij, historisch, Bourgondisch)
• Op maatschappelijk verantwoorde wijze benutten van de openbare ruimte voor
uitingen van (beeld)cultuur.
• Bevorderen van samenwerking overheid, onderwijs en ondernemers op het
gebied van (beeld)cultuur.
Deze opgaven worden uitgewerkt in een op te stellen visie (beeld)cultuur (2014 e.v.) waar
samen met de partners verder invulling aan gegeven gaat worden. Voor deze gemeente-
lijke kerntaken worden middelen gereserveerd in de begroting. Daarnaast dragen
participerende partijen bij.
Toerisme
• Het thematisch profileren van de (binnen)stad en dat goed vermarkten.
Met de oprichting van het Toeristisch Fonds is een platform gecreëerd dat zich als één van
de belanghebbenden buigt over uitwerking van deze opgave. De resultaten daarvan
dragen samen met de inbreng van andere organisaties en branches bij aan het proces
City Making. Het Toeristisch Fonds wordt bekostigd uit een afdracht van de gemeentelijke
toeristische belasting. Lopende afspraken gelden voor de periode2013-2017.
• Uitbreiden van de mogelijkheden voor watergebonden recreatie en deze
programmeren met evenementen.
Deze opgave wordt uitgevoerd in het project ‘bruisend waterplein’ waarmee o.a. de
verhoogde trambrug en een passantenhaven worden gerealiseerd. Programmering van
evenementen volgt uit de evenementen nota (zie hierna). De financiële middelen hiervoor
worden opgebracht door marktpartijen, gemeente en EU. Looptijd van het project is van
2010-2016.
Evenementen
• Het (doen) ontwikkelen van evenementen die bijdragen aan een onderscheidend
profiel van de (binnen)stad. Daarbij wordt een bij de context passend locatiebe-
leid en evenementenkalender opgesteld.
Deze opgave wordt binnenkort nader uitgewerkt in de evenementennota Breda.
Elementen voor uitvoering staan in de bijlage.Daarbij horen diverse gemeentelijke
middelen uit subsidie’s, faciliterende steun in natura en compensatie van leges en
precario. Uitvoering vindt plaats vanaf 2014.
21Visie Binnenstad Breda
Duurzaam klimaat
• De Bredase binnenstad is door het grote aandeel verharding een van de delen
van Breda die het meest gevoelig is voor het stadshitte-effect. Dit terwijl het
economische belang groot is van een binnenstad waarin het ook bij warm weer
goed toeven is. Om deze reden onderzoekt de Gemeente hoe ze samen met
bewoners, ondernemers en eigenaars in de binnenstad maatregelen kan nemen
die de aantrekkelijkheid van de binnenstad vergroten en het stadshitte-effect
tegengaan. Doel is het verbeteren van de verblijfskwaliteit voor bezoekers en
bewoners door o.a. het stadshitte-effect tegen te gaan.
Het gaat hierbij om uitwerking van het klimaatuitvoering programma met generieke en
specifi eke maatregelen.
– Grootschalige projecten zijn investeringen in de groenkwaliteiten van Seeligterrein
(2015-2018), vergroenen binnensingel (2019-2022) en het aanleggen van de 3e en
laatste fase Nieuwe Mark (2023-2026). De middelen hiervoor zijn benoemd in het
uitvoeringsperspectief structuurvisie 2030.
– Aanpakken van lokale hittestippen kan m.b.v. fonteinen, planten bomen, aanleg
groene gevels en/of geveltuinen. Onderzoek naar de mogelijkheden start in 2014.
De middelen hiervoor zijn benoemd in het uitvoeringsperspectief van de Structuurvisie
Breda2030.
– Inventarisatie kansen groene daken en vergroenen binnenzijde bouwblokken en
hiermee met belangehebbenden aan de slag gaan. Voor de gemeentelijke inzet
worden middelen gereserveerd in de begroting. Uitvoering vindt plaats in 2013-2014.
– Inventarisatie in 2013/2014 waar in de binnenstad problemen optreden en waar hier
kansen liggen om deze op te lossen. Vervolgens zal vanaf 2014 met name energie
gestoken worden in het stimuleren en faciliteren van daadwerkelijke oplossingen.
Mobiliteit
• Bereikbaar houden van het belangrijke economische cluster binnenstad.
Op stadsniveau wordt geïnvesteerd in maatregelen die de goede bereikbaarheid van de
(binnen)stad op peil houdt. Er komt een voor de weggebruiker helder systeem van
bundelen op twee stroomwegen (noordelijke en zuidelijke rondweg) en 3 ‘inprikkers’ als
aan- afvoerwegen naar de binnenstad. Dit biedt tevens kansen voor ontvlechting met
openbaar vervoer en langzaam verkeer.
In het uitvoeringsperspectief van de Structuurvisie Breda2030 is ca. €50-60 mln benoemd
als investeringen in met name de Noordelijke Rondweg.
• Het goed aansluiten van het verkeerssysteem op de bronpunten van mobiliteit in
de binnenstad.
De aansluiting van het verkeerssysteem van de stad met 3 inprikkers (Claudius Prinsenlaan,
Nieuwe Prinsenkade en Irenestraat / Markendaalseweg) op het fi jnmaziger systeem van
de binnenstad zal worden uitgewerkt in een actualisatie van het verkeerscirculatieplan
binnenstad. De drie inprikkers liggen vast als kader, de gezamenlijke invulling en
uitwerking biedt kansen voor ontwikkelingen in de binnenstad. Voor deze gemeentelijke
kerntaak wordt middelen gereserveerd in de begroting. Uitvoering vindt plaats vanaf
2014.
22Visie Binnenstad Breda
• Werken aan een optimale balans tussen bereikbaarheid en omgevingskwaliteit.
De uitvoering van deze ambitie betekent herinrichting van delen van de openbare ruimte.
De condities die hiervoor nodig zijn worden gecreëerd in opgave 1 en 2. Vanuit de
projecten Achter de Lange Stallen en Gasthuispoort is €2 mln gealloceerd voor maat-
regelen in de periode 2015-2018. De schaalsprong OV en schaalsprong fiets zijn in het
uitvoeringsperspectief structuurvisie 2030 benoemd, hier zijn diverse majeure bedragen
mee gemoeid.
• Zorgen voor een goed functionerend voetgangersgebied door uitbreiding en de
toegankelijkheid beter te reguleren.
Over de mogelijkheden zal in dialoog met de stad onderzoek worden gedaan. Een groter
verblijfsgebied waar ook fietsen permanent is toegestaan, verbeteren van de looproutes
naar het stadshart en een verbeterd systeem van toegankelijkheid van de binnenstad zijn
hierbij de uitgangspunten.
Voor deze gemeentelijke kerntaak wordt middelen gereserveerd in de begroting.
Uitvoering vindt plaats vanaf 2014.
• Streven naar minder en schoner bevoorradingsverkeer in de stad.
Marktpartijen uitdagen om een verbeterd systeem van stedelijke distributie te
ontwikkelen wat tevens bijdraagt aan versteviging van de positie van de lokale retail,
onder andere door het inrichten van webshopdiensten. Met steun van de gemeente
wordt een pilot project uitgevoerd.
Hiervoor is €150.000,- beschikbaar uit gemeentelijke subsidie, die moet worden
terugbetaald uit de revenuen van het project. Uitvoering vindt plaats in de periode
2013-2014.
Openbare ruimte
• Openstaande opgaven openbare ruimte aanpakken, o.a. westflank, oostflank
Opgaven liften mee op gebieds- of projectontwikkeling. Waar dit niet mogelijk is zal op
basis van het uitvoeringsperspectief structuurvisie 2030 en gevoed door het proces City
Making en de wijkplannen een projectagenda worden opgesteld. Uitvoering vindt plaats
vanaf 2014.
• Handhaven van hoog niveau onderhoud en beheer binnenstad.
De taak om de openbare ruimte schoon, heel en veilig te houden op het niveau wat bij
de binnenstad hoort maakt onderdeel uit van de gemeentelijke kerntaken waarvoor
middelen worden gereserveerd in de begroting. Ondernemers en bewoners kunnen waar
zij dat wensen een extra ‘plus’ realiseren. In de wijkplannen binnenstad zal dit verder met
hen worden uitgewerkt.
23Visie Binnenstad Breda
Wonen
• Scheppen van een leefbaar woonklimaat en het bieden van kansen voor nieuwe
doelgroepen, met name jonge huishoudens.
De zorg om leefbaarheid zal in alle projecten en beleid van de binnenstad een plaats
moeten krijgen. De specifi eke uitwerking vindt plaats met bewoners en ondernemers in
de wijkplannen. Hiervoor zijn middelen gereserveerd in de begroting.
Het accommoderen van mensen die zich als bewoner willen vestigen in de binnenstad zal
met het vrijkomen van diverse gebieden en vastgoed in de binnenstad op diverse plaatsen
mogelijk zijn. (zie kaartbeeld bij ‘8. Strategische uitdaging’) Dit kan echter pas gerealiseerd
worden wanneer de ambitie ‘compacte stad’ uit de structuurvisie Breda2030 wordt
vertaald in keuzes wat betreft de stedelijke programmering woningbouw.
Het beleid ‘Wonen Boven Winkels’ zal door worden gezet, hiervoor is in de
stedelijke programmering woningbouw ruimte gereserveerd. In samenspraak met
belanghebbenden zullen doelen en criteria opnieuw tegen het licht worden
gehouden. Uitvoering vindt plaats vanaf 2013.
24Visie Binnenstad Breda
25Visie Binnenstad Breda
7Visie in kaart
NS
H
H
H
H
H
H
H
H
H
Welkom in Breda ! Visie Binnenstad Breda, november 2013
inprikkers
HOV-route
verbeteren looproute realiseren langzaamverkeer-verbinding
mogelijke vaaroute (Kasteel Breda)aanpak Oost�ank
culturele bezienswaardigheid
kernwinkelgebied
uitbreiding kernwinkelgebied
dwaalmilieu
horeca gebied
ho�e (bestaand)
ho�e (wens)
trekker
te onderzoeken route inprikker
parkeergarage/terrein(bestaand)
historische binnenstad
cultureel en toeristisch/recreatief aanbodhotelH
mogelijke hotel locatieH
evenementen terrein
inloopstraat Boschstraatinloopstraat Haagdijk
inloopstraat Ginnekenstraat
Nieuwe Mark (3e fase)
bypass Mark
inloopstraat Willemstraat
herontwikkeling Seeligtereein, groene impuls
belastingkantoor en rechtbank. Inpuls voor Fellenoord
fysieke verbindingen met Haagdijk verbeteren
inprikkers
HOV-route
verbeteren looproute realiseren langzaamverkeer-verbinding
mogelijke vaaroute (Kasteel Breda)aanpak Oost�ank
culturele bezienswaardigheid
kernwinkelgebied
uitbreiding kernwinkelgebied
dwaalmilieu
horeca gebied
ho�e (bestaand)
ho�e (wens)
trekkerte onderzoeken route inprikker
parkeergarage/terrein(bestaand)
historische binnenstad
cultureel en toeristisch/recreatief aanbodhotelH
mogelijke hotel locatieH
evenementen terrein inloopstraat Boschstraatinloopstraat Haagdijk
inloopstraat Ginnekenstraat
Nieuwe Mark (3e fase)
bypass Mark
inloopstraat Willemstraat
herontwikkeling Seeligtereein, groene impuls
belastingkantoor en rechtbank. Inpuls voor Fellenoord
fysieke verbindingen met Haagdijk verbeteren
26Visie Binnenstad Breda
Strategisch
e ag
enda
27Visie Binnenstad Breda
8Strategische agenda
In onderstaande tabel is het uitvoeringsperspectief van de strategische agenda weergegeven.
De hierin benoemde activiteiten komen voort uit de in hoofdstuk 6 benoemde opgaven,
opgaven die in de structuurvisie Breda2030 zijn benoemd en de bekende ruimtelijke opgaven.
Project Opgave Initiatief-nemer
Realisatie Gemeentelijke bijdrage Status
2014 2017
2018 2021
20222025
20262029
Openbare ruimte
A Bruisend Waterplein WaterrecreatieGemeente i.s.m. derden
- n.v.t. Lopend project (markt tender)
B Keizerstraat / Oude VestKwaliteit openbare ruimte, bereik- baarheid Achter de Lange Stallen
Gemeente i.s.m. Ontwikkelaar
1.000.000 Project budget
Uitvoeringsperspectief S.V.
C Aanleg 3e en laatste fase rivier MarkKwaliteit openbare ruimte, waterrecreatie
Gemeente 13.066.667 Project budget
Uitvoeringsperspectief S.V.
DKarnemelkstraat / Oude Vest / Vlaszak / Kennedylaan / Vierwindenstraat
Kwaliteit openbare ruimte Gemeente 15.666.666 Project budget
Uitvoeringsperspectief S.V.
E Markendaalseweg / Fellenoordstraat Realisatie HOV Gemeente PM Project budget
Uitvoeringsperspectief S.V.
F Kasteel van Breda Betrekken in stedelijk weefsel Gemeente - Directie begroting
Agenderen in overleggen met eigenaar
Objecten / Gebouwen
GHerontwikkeling Kloostercomplex Nieuwstraat
Realisatie 5 sterren hotel Ontwikkelaar - n.v.t. Voorbereiding planologische procedure
H GasthuispoortTransformatie vm sociale dienst / kredietbank
Ontwikkelaar 1.000.000 Project budget
Uitvoeringsperspectief S.V.
I Gebouw de Parade Behouden museale functie Gemeente PM Lopende opgave
J Hotelontwikkeling ChasséparkBenutten planologische mogelijkheid
Ontwikkelaar - n.v.t. Propositie in voorbereiding
K Kloostercomplex Schorsmolenstraat Herbestemming Eigenaar - n.v.t. Lopend project
L Vmlg buurthuis de Incom Herbestemming / herontwikkeling Gemeente - GREX Herontwikkelingslocatie met ongevingspotentie
M Prins Bernhard Paviljoen Herontwikkeling legeringsgebouw Rijk / RVOB - n.v.t. Afhankelijk van initiatief eigenaar
N Vmlg bioscoop Casino Herontwikkeling Eigenaar - n.v.t. Afhankelijk van initiatief eigenaar
O P.I. de Koepel Herbestemming Rijk / RVOB - n.v.t. Voorgenomen sluiting P.I. 2016
Gebieden
PVertreklocaties belastingkantoor en rechtbank
Herbestemming / herontwikkeling Gemeente i.s.m. Rijk / RVOB
- n.v.t. Gemeente verwerft eigendommen vanaf 2016
Q Seelig kazerne – zuid Herbestemming / herontwikkeling Rijk / RVOB - n.v.t. Defensie verlaat terrein in 2016
R Seelig kazerne – noord Herbestemming / herontwikkeling Rijk / RVOB - n.v.t. Defensie verlaat terrein in 2016
S Achter de Lange StallenHerontwikkeling, m.n. winkels en woningen
Ontwikkelaar - n.v.t. Propositie ter beoordeling raad
T ChasséveldHerontwikkeling i.c.m. P.I. de Koepel
Gemeente - GREX Potentie o.a. afhankelijk van evenementenbeleid
Bijdrage groen & water Seeligpark en Nieuwe Mark Gemeente 1.000.000 Project budget
Uitvoeringsperspectief S.V.
28Visie Binnenstad Breda
Project Opgave Initiatief-nemer
Realisatie Gemeentelijke bijdrage Status
2014 2017
2018 2021
20222025
20262029
City Making 1Attractiviteit en werbaarheid binnenstad vergroten
Gemeente en actoren
200.000 Budget City Making
Visie Binnenstad, door actoren in City Making
UVersterken en uitbreiding voetgangersgebied / dwaalmilieu
o.a. toegang Molenstraat, St. Annastraat, Catharinastraat
Gemeente en actoren
PM Budget City Making
Visie Binnenstad, door actoren in City Making
LeegstandsaanpakBestrijden leegstand en leegstandeffecten
Gemeente en actoren
PM Budget City Making
Visie Binnenstad, door actoren in City Making
Business coach Binnenstad 2Stimuleren en ondersteunen zelfstandig ondernemerschap
Gemeente en actoren
10.000 Budget City Making
Visie Binnenstad, door actoren in City Making
Beleid aanloopstratenLeefbaarheid en kwaliteit in aanloopstraten
Gemeente en actoren
PM WijkplannenContinuering ingezette samewerking
GebiedsprofileringOnderscheidende herkenbaarheid (winkel)gebieden
Gemeente en actoren
PM Budget City Making
Visie Binnenstad, door actoren in City Making
Technologische innovatie Aansluiten bij vernieuwingen in retail en hospitality
Gemeente en actoren
PM Budget City Making
Visie Binnenstad, door actoren in City Making
(Binnen)stadsprofileringSamenhangende profilering en activiteiten
Gemeente en actoren
PM Budget City Making
Visie Binnenstad, door actoren in City Making
Beleid
Actualisatie HorecabeleidRuimte voor diversivicatie en aanspreken (nieuwe) doelgroepen
Gemeente - Directie begroting
In samenhang met Binnen- stadsprofilering / City Making
Actualisering Bestemmingsplan / Omgevingsplan Binnenstad
Visie Binnenstad en Actualisatie Horecabeleid verwerken
Gemeente - Directie begroting
Reguliere opgave, in samenhang met City Making
Verkeerscirculatieplan Binnenstad (incl. stadsdirtributie)
Uitwerken verkeersplannen voor binnenstad
Gemeente - Directie begroting
Reguliere opgave, in samenhang met City Making
Toegangkelijkheidsplan BinnenstadUitwerking VCP in toegankelijk-heidsplan
Gemeente - Directie begroting
Reguliere opgave, in samenhang met City Making
Evenementen en -locatie beleid Gemeente - Directie begroting
Reguliere opgave, in samenhang met City Making
Beheer openbare ruimteHandhaven onderhoudsniveau Binnenstad
Gemeente - Directie begroting
Reguliere opgave, in samenhang met City Making
Klimaatadaptatie Binnenstad 3 Duurzaamheid en leefbaarheid Gemeente PM Project budget
Uitvoeringsperspectief S.V.
Beleidsnota Cultuur en cultureelerfgoed
Verbinding tussen erfgoed en (beeld)cultuur
Gemeente - Directie begroting
Actualisatie Cultuurbeleid en Erfgoed in Context
1 Gemeentelijke bijdrage voor periode 2014 - 2017. Cofinanciering door actoren2 Gemeentelijke bijdrage per jaar, cofinanciering door o.a. VOF Achter de Lange Stallen. Aansluitend op project ‘Human Capital in de Wijk’. 3 Een deel van de klimaatadaptatie gelden uit het uitvoeringsprogramma van de Structuurvisie Breda2030 zal voor de binnenstad worden gereseveerd. Inzet van
gelden gebeurt via agendering in wijkplannen.
Visie Binnenstad Breda 29
De binnenstad is van oudsher een plek waar veel dynamiek is in het ontwikkelen van vastgoed en
gebieden. Onderstaand kaartbeeld geeft inzicht in de ruimtelijke opgaven die bij het opstellen van
deze visie bekend zijn.
Deze inventarisatie toont aan dat de binnenstad een fl ink aantal plekken heeft die bijdragen aan
het waarmaken van de ambitie ‘compacte, duurzame stad’ uit de Structuurvisie Breda2030 en aan
het waarmaken van de ambitie ‘attractieve binnenstad’ van deze Visie Binnenstad.
K
CE
E
D
D
D
B
A F
U
L
MN
O
T
H
G
S
J
R
I
Q
P
NS
ontwikkelingen- Ruimtelijke projecten die (al dan niet voorlopig) vastliggen in een bestemmingsplan of bestuurlijk besluit
opgaven- Grotere ruimtelijke opgaven of ambities van de gemeente
initiatieven- Grotere ruimtelijke opgaven of ambities van andere partijen
vragen- Status van ruimtelijke opgaven of ambities nog onbekend
object
Kloostercomplex Nieuwstraat (hotel)Gasthuispoort & Gasthuisplein
Gebouw de ParadeHotel Chassépark
Kloostercomplex SchorsmolenstraatVmlg buurthuis de IncomPrins Bernhard Pavaljoen
voormalige bioscoop “Casino”P.I. de Koepel
GH
IJ
KLM
NO
gebied
vertreklocaties rechtbank en belastingkantoor
Seelig Kazerne-zuidSeelig Kazerne-noordAchter de Lange Stallen
Chasséveld
P
QRS
T
openbare ruimte
Bruisend waterplein
KeizerstraatNieuwe Mark 3e faseKarnemelkstraat / Oude Vest / Vlaszak / Kennedylaan / VierwindenstraatMarkendaalseweg / FellenoordstraatUitbreiden dwaalmilieu
Kasteel van Breda
A
BCD
EU
F K
CE
E
D
D
D
B
A F
U
L
MN
O
T
H
G
S
J
R
I
Q
P
NS
ontwikkelingen- Ruimtelijke projecten die (al dan niet voorlopig) vastliggen in een bestemmingsplan of bestuurlijk besluit
opgaven- Grotere ruimtelijke opgaven of ambities van de gemeente
initiatieven- Grotere ruimtelijke opgaven of ambities van andere partijen
vragen- Status van ruimtelijke opgaven of ambities nog onbekend
object
Kloostercomplex Nieuwstraat (hotel)Gasthuispoort & Gasthuisplein
Gebouw de ParadeHotel Chassépark
Kloostercomplex SchorsmolenstraatVmlg buurthuis de IncomPrins Bernhard Pavaljoen
voormalige bioscoop “Casino”P.I. de Koepel
GH
IJ
KLM
NO
gebied
vertreklocaties rechtbank en belastingkantoor
Seelig Kazerne-zuidSeelig Kazerne-noordAchter de Lange Stallen
Chasséveld
P
QRS
T
openbare ruimte
Bruisend waterplein
KeizerstraatNieuwe Mark 3e faseKarnemelkstraat / Oude Vest / Vlaszak / Kennedylaan / VierwindenstraatMarkendaalseweg / FellenoordstraatUitbreiden dwaalmilieu
Kasteel van Breda
A
BCD
EU
F
30Visie Binnenstad Breda
City making
31Visie Binnenstad Breda
City making
9City Making
In een snel veranderende tijd waarin de belangen van de verschillende ‘eindgebruikers’ van
de stad het vertrekpunt zijn, ligt het voor de hand dat de invulling en uitvoering van de
verschillende opgaven in toenemende mate door de direct belanghebbenden zelf wordt
opgepakt. Ook de financiering en prioritering van de uitvoering zal een gezamenlijke
verantwoordelijkheid zijn. Dit proces (City Making) zal door een nog op te richten
zelfstandige organisatie worden uitgevoerd, gebruik makend van de beleidsmatige en
financiële kaders van de Structuurvisie Breda2030, de Visie Binnenstad, de nog op te
stellen wijkplannen voor de Binnenstad en de inbreng van deelnemende partijen.
Belanghebbenden worden daarmee actoren.
City Making is het georganiseerd werken aan de opgaven Profiel, Kwaliteit en Samenhang.
De gemeente initiëert dit proces en draagt het over aan initiatief nemende actoren en blijft
daarna dit inhoudelijk en financieel ondersteunen.
Deze visie binnenstad is een startdocument met opgaven wat het stadsbestuur heeft
opgesteld op basis van haar eigen onderzoek, visie en contacten met de samenleving.
Daarop volgt nu City Making : een oproep aan de stad om de uitdaging aan te gaan.
Omdat City Making per definitie het geestelijk eigendom is van alle actoren in de stad,
en dus niet alleen van het stadsbestuur, is het gepast de invulling van dat proces in deze
visie slechts op hoofdlijnen te duiden.
Aandachtspunten bij City Making
1. Stad en binnenstad. Het proces City Making wordt gestart vanuit deze Visie Binnenstad
maar zal altijd worden bezien in het licht van het beeld van de héle stad. De gevleugelde
uitspraak ‘de binnenstad is Breda’ is natuurlijk niet de enige waarheid. Zowel in de
structuurvisie Breda2030 als in deze visie worden diverse andere belangrijke identeits-
dragers van de stad benoemd. Het uiteindelijke doel moet zijn dat er één ‘sterk merk’
Breda is. NB: Onder het brede begrip ‘City Making’ valt het specifieke onderdeel
‘City Marketing’ wat kan worden opgevat als het geheel van promotionele activiteiten.
2. Sturing en ruimte voor initiatief. Er zijn twee stromen van invloed op City Making. Een
top down stroom is sturend en komt vanuit te benoemen kernkwaliteiten van ‘het merk
Breda’. Deze visie binnenstad benoemt gastvrijheid, erfgoed en beeldcultuur als kern-
waarden. Om draagvlak te krijgen voor een top down proces is o.a. een breed gedeeld
gevoel van nut en noodzaak nodig. Een bottom-up stroom kan ontstaan door ruimte te
geven aan initiatieven. Hierdoor kan organisatie van betrokken en herkenbare deel-
eenheden uit de stad ontstaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ‘de 9 straatjes’ in het
dwaalmilieu. Of het opstellen van een gebiedsprofiel voor een cluster straten om te
kunnen komen tot een goede branchering van winkels. Maar ook een thematische
verbinding (zoals cultuur of gastvrijheid) kan zorgen voor een bottom-up stroom. Een
groeimodel van bottom-up initiatieven naar één sterk samenhangend merk Breda is
voorstelbaar, echter alleen als gelijktijdig een tweesporen beleid wordt gevoerd. Het ene
spoor (bottom-up) geeft ruimte en steun aan initiatieven (thematisch of gebiedsgericht)
en het andere spoor (top-down) werkt aan de invulling van de kernkwaliteiten en geeft
daarmee voeding aan bottom-up initiatieven.
3. Thematisch en fysiek aandachtsgebied. Deze visie binnenstad stelt als thema de
toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid centraal bij alle andere relevante thema’s zoals
detailhandel, mobiliteit etc. De structuurvisie Breda2030 bevat een inlay-boekje
‘3 paralelle visies’ waarin de verhouding van de stad, Via Breda en de Binnenstad op
hoofdlijnen wordt geduid. Deze visie Binnenstad richt zich op het gebied tussen de
32Visie Binnenstad Breda
singels. Uitwerking van thematische of fysieke verbindingen (in soms tussenliggende
gebieden) kan bijvoorbeeld onderdeel uitmaken van de op te stellen agenda City Making.
4. Actoren. City Making heeft mensen met goede zin en goede ideeën nodig. Actoren die
verwelkomd worden zijn actief betrokken in de Binnenstad, Via Breda of bij één van de
kernwaarden van deze visie. Er is plaats voor zowel reguliere georganiseerde belangen-
verenigen als individuele initiatiefnemers. Samen met de gemeente gaan zij bij wijze van
start-up een voorstel doen over doel, organisatie, bevoegdheden, agenda en fi nanciering
van City Making.
5. Robuuste toekomst én quickwins. Zoals een boomgaard uiteindelijk ter ziele gaat als er
alleen aandacht is voor het laaghangend fruit, zal ook een (binnen)stad pas weer bloeien
als zowel de korte als lange termijn belangen worden geborgd in het proces City Making.
De gemeente zal de komende jaren het proces City Making gaan ondersteunen naast haar
basistaken in beleid en beheer, en geeft een eenmalige fi nanciële impuls aan de opstartfase
hiervan. De gemeente gaat belangstellenden uitnodigen om gezamenlijk een plan van aanpak
voor de opstartfase op te stellen. Uitvoering vindt plaats vanaf 2014.
33Visie Binnenstad Breda
10Impulsen en mijlpalen
Anno 2013 heeft de binnenstad heel hard impulsen nodig om de aantrekkelijkheid op peil te
houden.
Breda blijft niet vanzelf behoren tot de top 3 van beste binnensteden van Nederland (en
Vlaanderen).
Daartoe worden in deze visie maatregelen en aanpak voorgesteld. En er wordt nú al hard
gewerkt aan impulsen en de mijlpalen van de komende jaren. Bijvoorbeeld door de ontwikkeling
van het project ‘Hip Ambacht, de 9 straatjes van Breda’ in het dwaalmilieu door stichting
Cultuurbehoud Breda. Of door de voorgenomen verbouwing van winkelcentrum de Barones.
Mooie voorbeelden dat niet alleen de gemeente maar ook de samenleving er zelf de
schouders onder zet. Zodat toekomstige generaties kunnen blijven genieten van de gastvrije,
Bourgondische stad waar (beeld)cultuur en historisch erfgoed een bijzonder verband vormen.
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2025
2030
Start aanpak OostflankStart aanpak Oostflank
Biënnale beeldcultuur
Beschikbaar Gerechtsgebouw Gasthuisvelden
Biënnale beeldcultuur
BredaPhoto
Start aanpak 3e fase Nieuwe Mark
Start aanpak OostflankBredaPhoto
Oplevering Achter de Lange Stallen
Herinrichting Keizerstraat
Opening Gerechtsgebouw in Via Breda
Opening Achter de Lange Stallen
Herontwikkeling Bernard paviljoen
BredaPhotoBiënnale beeldcultuur
Wilhelminabrug - Park Valkenberg
Opening Gasthuisplein
Opening Willemsstraat
Opening Gasthuispoort (fase 2)
HOV Oosterhout
Beschikbaarheid Seelig kazerne
Beschikbaarheid De Koepel
Aanleg opstappunten in de Singel
Opening Willemsstraat
Opening Gasthuispoort (fase 1)
Opening hotel Nieuwstraat
Opening Station Breda
Beschikbaar belastingkantoor Gasthuisvelden
Biënnale beeldcultuurBredaPhoto
Breda Broeit
Opening Trambrug
Opening passantenhaven
Opening sloepenhaven
Heropening BaronesOpening Skatehal
34Visie Binnenstad Breda
36Visie Binnenstad Breda