Welkom bij de GGD Brabant-Zuidoost - Resultaten ......GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en...

Resultaten Volwassenen- enOuderenmonitor 2016-2017

Eindhoven

Voorwoord“Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het

maatschappelijke leven. De inwoners van Eindhoven zijn veelal positief over hun gezondheid. Steeds meer inwoners

verrichten vrijwilligerswerk of geven mantelzorg. Ook zien we gunstige trends in bewegen en overgewicht. Mooie

resultaten waar de gemeente, WIJeindhoven, buurtsportcoaches, GGD en andere partners hun bijdrage aan leveren!

Uiteraard blijven er punten van zorg. Ik denk bijvoorbeeld aan de bijna 25.000 volwassenen en ouderen in Eindhoven die

(zeer) ernstig eenzaam zijn. Daarnaast voelt ruim een op de vijf inwoners zich psychisch ongezond. Bij bijna 14.000

volwassenen zijn de psychische problemen dusdanig, dat zij in het afgelopen jaar serieus gedacht hebben aan het

beëindigen van hun leven. Het is verontrustend dat het voor 1 op de 5 inwoners heel erg moeilijk is om bij

gezondheidsproblemen om hulp te vragen. Sociaal-economische gezondheidsverschillen blijven groot. In veel wijken in

Eindhoven wordt in toenemende mate onvoldoende sociale samenhang ervaren. Contact met buurtgenoten neemt af en

men voelt zich steeds minder medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt. Minder mensen dan voorheen vinden

dat de gemeente voldoende doet om bewoners bij veranderingen in de buurt te betrekken.

In deze rapportage kunt u de belangrijkste cijfers en trends van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor Eindhoven lezen.

Wij zijn verheugd u deze resultaten ook voor de wijkclusters te kunnen presenteren. De onderwerpen van deze monitors

worden gerapporteerd in vier thema’s: de sociale wijk, de gezonde wijk, de zorgzame wijk en de leefbare

wijk. Vanuit de inhoudsopgave kunt u klikken naar de resultaten voor elk thema.

De resultaten bieden veel aanknopingspunten om gezamenlijk te blijven werken aan de

gezondheid in Eindhoven. Vanuit de GGD dragen wij daar uiteraard graag ons steentje

aan bij!” Monique Mentjens

Gezondheidsmakelaar

• Monitors in 21 gemeenten Zuidoost-Brabant

• Steekproef van 19 t/m 64 jarigen en 65-plussers

• Schriftelijke of online vragenlijst naar keuze

• Eerdere vergelijkbare monitors uitgevoerd in 2009 en 2012

• Deelname in Eindhoven:

1528 volwassenen (28% respons)2124 ouderen (46% respons)

Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017

GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017

• Resultaten:

- Eindhoven totaal en 20 wijkclusters:CentrumStratum: Oud-Stratum, Kortonjo, Putten; Tongelre: Oud-Tongelre, De Laak, Doornakkers; Woensel-Zuid: Oud-Woensel, Erp, Begijnenbroek; Woensel-Noord: Ontginning, Achtse Molen, Aanschot, Dommelbeemd; Strijp: Oud-Strijp, Halve Maan, Meerhoven;Gestel: Oud-Gestel, Gestelse ontginning, Rozenknopje

- Vergelijking met Zuidoost-Brabant en Nederland

- Trends 2009-2012-2016

• Resultaten in % en absolute aantallen (Eindhoven):

volwassenen: 1% = 1450 personen ouderen: 1% = 373 personen


Volwassenen- en Ouderenmonitor


Volwassenen- en Ouderenmonitor Centrum Stratum Tongelre

Centrum Oud-stratum

Kortonjo Putten DeLaak

Doorn-akkers

Oud-Tongelre

Binnenstad Irisbuurt Kerstroosplein Puttense dreef Villapark Doorakkers-West

Muschberg, Geestenberg

Bergen Rochusbuurt Gerardusplein Poeijers Laker-lopen

Doorakkers-Oost

Urkhoven

Witte Dame

Elzent-Noord Genneper-zijde

Burghplan TongelrescheAkkers

‘t Hofke

Fellenoord Tuindorp Roosten Sintenbuurt Karpen

TU-terrein Joriskwartier Elkenburg Tivoli Koudenhoven

Bloemenplein Sportpark Aalsterweg

Gijzenrooi

Looiakkers Nieuwe Erven

Elzent-Zuid Kruidenbuurt

Schuttersbosch

Leenderheide

Riel



Woensel-Zuid Woensel-Noord

Oud-Woensel

Erp Begijnen-broek

Ontginning Achtse Molen Aanschot Dommel-beemd

Limbeek-Zuid

Woensel-West

Generalen-buurt

Driehoeksbos Kapelbeemd WoenselseHeide

Eckart

Limbeek-Noord

Kronehoef Oude Toren Prinsejagt Kerkdorp Acht Tempel Luytelaer

Hemel-rijken

Barrier Honds-heuvels

Jagershoef Achtse Barrier:- Gunterslaer

Blixembosch-West

Vaartbroek

Gildebuurt Mensfort Oude Gracht-West

‘t Hool - Spaaihoef Blixembosch-Oost

Heesterakker

WoenselseWatermolen

Rapenland Oude Gracht-Oost

Winkelcentrum - Hoeven Castiliëlaan Esp

Vredeoord Eckartdal Vlokhoven Bokt



Strijp Gestel

Oud-Strijp Halve Maan

Meerhoven Rozenknopje Oud-Gestel GestelseOntginning

Eliasterrein, Vonderkwartier

Hurk BeA2 Schrijversbuurt Genderdal Genderbeemd

Philipsdorp Het Ven Meerbos Oude Spoorbaan Blaarthem Hanevoet

Engelsbergen Lievendaal Grasrijk Hagenkamp Rapelenburg Ooievaarsnest

Schoot Drents Dorp Zandrijk Bennekel-Oost

Strijp S Zwaanstraat Waterrijk Bennekel-West, Gagelbosch

Wielewaal Park Forum Gennep

Herdgang Flight Forum Beemden

Mispelhoef Eindhoven Airport

Bosrijk

Meerrijk

Sociale betrokkenheidEenzaamheidParticipatie

Sociale wijk

Ervaren gezondheidPsychische gezondheidZingevingLeefstijl

Gezonde wijk

Hulp en vraagverlegenheidVoorzieningen en hulpmiddelenMantelzorg

Zorgzame wijk

WoonomgevingGeur- en geluidshinderBezorgdheid woonomgeving

Leefbare wijk

InhoudsopgaveKlik op het onderwerp om naar de betreffende pagina te gaan

Leeftijd, huishouden en opleiding

Financiën

Achtergrondkenmerken

Sociale betrokkenheidEenzaamheid

Participatie

1

Sociale betrokkenheid


In Eindhoven ervaren relatief veel inwoners onvoldoende sociale betrokkenheid bij buurtgenoten.

Bovendien lijkt er sprake te zijn van een daling in het geven van burenhulp.

• In vergelijking tot de regio is de sociale samenhang die inwoners ervaren in de grote stad Eindhoven relatief

klein. Circa 39% van de volwassenen en 50% van de ouderen ervaart voldoende sociale samenhang in hun buurt.

Dit wordt het sterkst ervaren door inwoners van de wijken Achtse Molen en Gestelse Ontginning en het minst

door inwoners van de wijken Centrum, Erp, Doornakkers, Oud-Woensel en Oud-Gestel.

• Twee derde van de volwassenen in Eindhoven heeft regelmatig (tenminste 2x per maand) contact met buren.

Regionaal is dat met driekwart fors meer. Bij de ouderen ligt dit met 84% hoger. De verschillen tussen de wijken

zijn bij de volwassenen groter dan bij de ouderen. Het minste contact met de buren hebben volwassenen in

Doornakkers (50%) en Oud-Woensel (47%), het meeste de volwassenen in Achtse Molen (81%). Ouderen in Oud-

Strijp (74%), Oud-Woensel (71%) en Putten (72%) hebben ook minder vaak contact met elkaar.

• Jongvolwassenen (19-24 jaar) hebben het minste contact met buren. Daarna wordt dit meer naarmate de

leeftijd toeneemt. Inwoners in éénpersoonshuishoudens, mensen met een lager inkomen en migranten hebben

ook minder vaak contact met hun buren.

• Circa 63% van de volwassenen in Eindhoven geeft aan af en toe iets voor de buren te doen. Gemiddeld in de

regio is dit met 71% meer. Dit was in 2012 nog 69%. In Zuidoost-Brabant zien we ook een significante daling in het

aandeel volwassenen dat af en toe iets voor de buren doet. In de wijken Centrum (42%) en Erp (48%) wordt

relatief de minste burenhulp gegeven, in Achtse Molen en Kortonjo het meest (77%).

2

Sociale betrokkenheid

GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 3

EenzaamheidBijna 25.000 inwoners in Eindhoven zijn (zeer) ernstig eenzaam. Eenzaamheid hangt sterk samen met het

missen van eigen regie en steun uit de omgeving.

• Eenzaamheid blijft een belangrijk aandachtspunt, zowel bij volwassenen als ouderen. In Eindhoven is 13% van de

volwassenen en 14% van de ouderen (zeer) ernstig eenzaam. Eenzaamheid komt vaker voor in stedelijke gebieden.

• Zowel bij de volwassenen als de ouderen is een stijging van het aandeel (zeer) ernstig eenzame mensen zichtbaar.

Deze stijging zien we ook in de gehele regio Zuidoost-Brabant, al zijn de percentages wat lager dan in Eindhoven.

• In Erp is het percentage eenzame volwassenen het hoogste (60%), bovendien is bijna de helft van hen (zeer) ernstig

eenzaam. De minst (ernstig) eenzame volwassenen zijn woonachtig in de wijk Achtse Molen (37% en 7% (zeer)

ernstig). De meeste ernstig eenzame ouderen wonen in Doornakkers (22%), Oud-Gestel (23%) en Erp (24%).

• Inwoners die alleenwonend of alleenstaande ouder zijn, zijn vaker (zeer) ernstig eenzaam. Ook bij migranten, met

name bij de niet-westerse groep, is eenzaamheid een punt van aandacht. Dit geldt nog sterker bij de oudere

migranten.

• Eenzaamheid hangt verder sterk samen met diverse andere problemen. Bij volwassenen zien we bijvoorbeeld meer

eenzaamheid als mensen weinig eigen regie ervaren. Bij de ouderen blijkt dat de kans op eenzaamheid aanzienlijk

groter is bij mensen die weinig steun ontvangen uit hun omgeving.


Eenzaamheid


(niet) westerse migrant zijn

alleenwonend zijn

moeite hebben met rondkomen

Meer eenzaamheid bij mensen die…

weinig eigen regie ervaren

alleenstaande ouder zijn

zich niet gelukkig voelen

weinig zingeving ervaren

(psychisch) ongezond zijn

19-64 jaar 65+

Factoren die samenhangen met eenzaamheid bij inwoners 19+

weinig steun ontvangen

een kwetsbare oudere zijn


ParticipatieIn Eindhoven zijn minder inwoners actief in vrijwilligerswerk en verenigingsleven dan in de regio. Voor

ongeveer 21.500 volwassenen is een verenigingslidmaatschap te duur.

• Ongeveer een kwart van de volwassenen en ouderen in Eindhoven verricht vrijwilligerswerk. Bij de ouderen is

dit significant minder dan in de regio. Het aandeel vrijwilligers is in beide leeftijdsgroepen in de laatste jaren

echter wel gegroeid. Bij de ouderen zijn de verschillen tussen de wijken groot. In De Laak (39%) zijn aanzienlijk

meer vrijwilligers actief dan in Doornakkers (15%).

• Daarnaast zijn ook minder mensen dan in de regio lid van een vereniging of club. Dit geldt voor 47% van de

volwassenen en 53% van de ouderen. Bij de ouderen is het aantal lidmaatschappen wel toegenomen de

afgelopen jaren. Aandachtspunt is dat 15% van de volwassen inwoners aangeeft niet voldoende financiële

middelen voor een verenigingslidmaatschap te hebben. Dit aandeel is hoger dan gemiddeld in de regio, maar

afgenomen ten opzichte van 2012. De cijfers lopen uiteen van 4% in Meerhoven tot 25% in Begijnenbroek. In

totaal geldt dit voor ongeveer 21.750 volwassenen.

• Het sociale leven speelt in grote mate via digitale wegen. Dit is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. In de

communicatie en ondersteuning van vooral ouderen is het van belang om te weten dat 26% van de ouderen in

Eindhoven geen gebruik maakt van internet. In Halve Maan (38%) is deze groep ouderen het grootst, in

Meerhoven het kleinst (14%). De belangrijkste belemmering in het internetgebruik is volgens de ouderen dat ze

er onvoldoende van begrijpen (26%). Ongeveer één op de zes ouderen heeft überhaupt geen internet (16%).


Participatie


61

69

53

63

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Volwassenen 19-64 jaar Ouderen 65+

%

Gemert-Bakel Zuidoost-Brabant

8

47

5353

63

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100


%

Is lid van een (sport)vereniging of clubEindhoven v.s. Zuidoost-Brabant

Eindhoven Zuidoost-Brabant

26 2629

33

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100


%

Doet vrijwilligerswerkEindhoven v.s. Zuidoost-Brabant

Eindhoven Zuidoost-Brabant

Ervaren gezondheidPsychische gezondheid

ZingevingLeefstijl

9

Ervaren gezondheidDe meerderheid van de inwoners van Eindhoven is positief over hun gezondheid. Inwoners van Aanschot

(19-64 jaar) en Putten (65+) voelen zich het meeste belemmerd in hun activiteiten door de gezondheid.

• In Eindhoven is 75% van de volwassenen en 59% van de ouderen positief over de eigen gezondheid. Dit ligt in lijn

met de regio, maar is lager dan het landelijke gemiddelde en is de afgelopen jaren stabiel gebleven. Minder

volwassenen uit Begijnenbroek (59%) en ouderen uit Doornakkers (34%) zijn positief over hun gezondheid.

• Niet de ziekte zelf maar de beperkingen door de ziekte of aandoening bepalen in sterke mate de gezondheids-

beleving van mensen. Bijna 2 op de 5 volwassenen woonachtig in Aanschot zijn (ernstig) beperkt in activiteiten

vanwege de gezondheid. In deze wijk wonen relatief veel mensen met een gezichtsbeperking. Ongeveer één op

de vijf volwassenen (19%) en ruim één op de drie ouderen (37%) heeft een langdurige ziekten en is daardoor

(ernstig) beperkt in activiteiten. Bij volwassenen geldt dit het vaakst voor de inwoners van Begijnenbroek (32%).

• Ouderen met een lage opleiding of die alleen wonen zijn minder positief over hun gezondheid. Zij zijn ook vaker

langdurig ziek of ervaren beperkingen.

• Ongeveer 21.500 inwoners in Eindhoven kunnen door hun gezondheid niet de dingen doen die zij willen.

• Een derde van de ouderen heeft een gehoor-, gezichtsvermogen- of mobiliteitsbeperking. Dat is significant

hoger dan in de regio (29%). In de wijken Begijnenbroek en Putten is deze groep met 44% aanzienlijk groter. Met

name een mobiliteitsbeperking komt in deze wijken vaker voor.GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 10


Ervaren gezondheid

11

Relatief veel jongvolwassenen kampen met ernstige stress en suïcidale gedachten. Zij zijn

daarmee een belangrijke doelgroep bij het tegengaan van psychische problemen.

• Ongeveer 3 op de 4 mensen in Eindhoven is over het algemeen een gelukkig mens. Minder ouderen dan

gemiddeld in de regio voelen zich gelukkig. Ruim 90% van de inwoners heeft zich de afgelopen 3 maanden veelal

vrolijk gevoeld.

• Maar daarnaast voelen ruim 42.000 inwoners zich psychisch ongezond. Dit betreft 24% van de volwassenen en

21% van de ouderen. Deze groepen zijn aanzienlijk groter dan gemiddeld in de regio (resp. 19% en 16%).

Belangrijk daarbij is de groep jongvolwassenen. Regionale analyses laten zien dat één op de vier 19 t/m 24

jarigen zich psychisch ongezond voelt. Bij de volwassenen voelen de inwoners van Erp zich het vaakst psychisch

ongezond (33%), bij de ouderen de inwoners van Oud-Woensel (33%).

• Bij de (jong)volwassenen is ook stress een belangrijk aandachtspunt, vooral bij vrouwen. Eén op de 5

volwassenen in Eindhoven heeft recent veel stress ervaren. Werk is met stip de belangrijkste oorzaak daarvoor

(46%). Maar ook financiën (20%), gezondheid (19%) en studie (16%) worden vaak als bron voor stress genoemd.

• Bij circa 13.900 volwassenen in Eindhoven zijn de psychische problemen dusdanig dat zij in het afgelopen jaar

serieus gedacht hebben aan het beëindigen van hun leven. Deze groep is in Oud-Gestel en Oud-stratum het

grootste (16%). Jongvolwassenen hebben deze suïcidale gedachten vaker dan 40-plussers en mannen vaker dan

vrouwen. Ook alleenstaanden en mensen met een laag inkomen geven vaker aan deze gedachten te hebben.

Psychische gezondheid


Meer psychische ongezondheid bij

mensen die…

onvoldoende regie over eigen

leven hebben

zich eenzaam voelen

niet zelfstandig contact kunnen

leggen en onderhouden

weinig zingeving ervaren

sociaal uitgesloten zijn of weinig sociale cohesie in

de buurt ervaren

enige of grote moeite met rondkomen

hebben

minder dan 2x per maand contact met

buren hebben

momenteel mantelzorg ontvangen


ZingevingRuim één op de zeven inwoners van Eindhoven is niet in staat zin aan het leven te geven. Dit

hangt sterk samen met het missen van sociale vaardigheden en eigen regie.

• Het hebben van een zinvolle dagbesteding draagt sterk bij aan de ervaren gezondheid. Circa 13% van de

volwassenen en 17% van de ouderen is echter niet in staat om zin aan het leven te geven. Met name bij de

volwassenen in Erp is dit een punt van zorg. Van hen heeft één op de vier moeite om zin te geven aan het leven.

• Een aanzienlijk deel van de inwoners in Eindhoven heeft daarnaast niet het gevoel doel en richting in het leven

te ervaren. Ook dit geldt vaker voor ouderen dan voor volwassenen (45% vs. 38%). Bovendien geniet ruim één

op de vier volwassenen en ruim één op de drie ouderen niet van het maken en uitvoeren van plannen.

• Het missen van zingeving hangt sterk samen met andere problemen. Inwoners die niet in staat zijn om sociale

contacten te leggen of te houden hebben aanzienlijk vaker moeite om zin te geven aan het leven. Ditzelfde

geldt voor mensen die zich psychisch ongezond voelen en weinig eigen regie ervaren.

• Bij de volwassenen zijn de verschillen tussen de leeftijdsgroepen beperkt. Bij de ouderen neemt het gebrek aan

zingeving sterk toe bij het stijgen van de leeftijd. Bij 85-plussers is dit aandeel twee keer zo groot als bij de 65-74

jarigen. Ook mensen met een lagere opleiding en alleenwonenden missen vaker zingeving.


Zingeving


De gunstige tendens in leefstijl zet door in Eindhoven. Er wordt meer bewogen, vooral door

ouderen. Bovendien neemt het alcoholgebruik bij de volwassenen af.

• Lichaamsbeweging is belangrijk voor lichaam én geest. Sinds 2012 is er een stijging van het percentage

volwassenen dat voldoet aan de norm Gezond Bewegen1, en bij ouderen sinds 2009. Circa 65% van de

volwassenen en 71% van de ouderen heeft voldoende beweging. De verschillen tussen de wijken zijn bij beide

leeftijdsgroepen groot. Bij de volwassenen hebben de inwoners van Erp de meeste lichaamsbeweging en die

van Gestelse Ontginning de minste. Bij de ouderen is dit juist omgedraaid in deze wijken.

• Bij de volwassenen lijkt het meer bewegen ook effect te hebben op het gewicht. Er is sprake van een

significante daling van 42% in 2009 en 2012 naar 37% in de huidige meting. Bij volwassenen is het aandeel

mensen met overgewicht en obesitas bovendien lager dan het landelijke gemiddelde, bij ouderen geldt dit voor

overgewicht (56% van de ouderen in Eindhoven versus 59% landelijk).

• Bij de volwassenen zien we bovendien een positieve tendens in het alcoholgebruik. In 2009 was 12% een

overmatige drinker, in 2016 8% van de volwassenen. Momenteel voldoet 66% van de volwassenen niet aan de

norm. Sinds 2015 hanteert de Gezondheidsraad een nieuwe norm: Drink liever niet, maar maximaal 1 glas per

dag. In vergelijking met de andere wijken is het alcoholgebruik in Oud-Strijp over het algemeen vrij hoog en

wordt vaker niet aan de normen voldaan.

• In Eindhoven rookt 22% van de volwassenen en 14% van de ouderen. In beide leeftijdsgroepen is er sprake van

een daling. Bij de volwassenen is deze daling significant ten opzichte van 2009 (27%).1

1 Norm Gezond Bewegen uit 2015 (Gezondheidsraad), minstens 5 dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief

Leefstijl


Leefstijl


60

48

6561

65

71

0

20

40

60

80

100

2009 2012 2016

%

Beweegt voldoende volgens norm

Trend


7066 66

50 50 50

0

20

40

60

80

100

2009 2012 2016

%

Voldoet niet aan norm alcoholgebruik

Trend


Hulp en vraagverlegenheidVoorzieningen en hulpmiddelen

Mantelzorg

20

Hulp en vraagverlegenheid

De meeste ouderen in Eindhoven hebben indien nodig hulp beschikbaar in hun omgeving. Echter,

een grotere groep dan gemiddeld in de regio beschikt niet over deze hulp. Bovendien is vragen om

hulp voor ruim een kwart van de ouderen erg moeilijk.

• Ruim één op de vier ouderen in Eindhoven ontvangt momenteel zorg vanwege hun gezondheid. Daarnaast

hebben ongeveer 2.250 ouderen behoefte aan hulp of behoefte aan meer zorg.

• In Eindhoven hebben ouderen indien nodig minder vaak hulp beschikbaar in de omgeving van een huisgenoot,

dan leeftijdsgenoten in de regio. Bovendien heeft een kwart van de ouderen niemand beschikbaar, mocht dat

nodig zijn in de toekomst (ruim 9.300 ouderen). Deze groep is stabiel in omvang en is veelal woonachtig in Erp en

Oud-Woensel. De meeste hulp in de omgeving hebben de ouderen in Kortonjo en Gestelse Ontginning (85%).

• Ook al is er hulp beschikbaar in de omgeving, de drempel om die hulp daadwerkelijk te vragen is hoog. Ruim een

kwart van de ouderen in Eindhoven (27%) vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen.

Deze groep is het kleinst in Kortonjo (15%), waar ook de meeste hulp in de omgeving beschikbaar is (85%) en het

grootste in Oud-Woensel (34%) en Doornakkers (35%). Vraagverlegenheid is zeker niet alleen bij ouderen een

aandachtspunt. Ook van de volwassenen in Eindhoven heeft bijna één op de vijf er erg veel moeite mee om hulp te

vragen bij gezondheidsproblemen. Het zijn met name vrouwen (alle leeftijden) en de ouderen van 75+ die het

vaker lastig vinden om hulp te vragen. Maar ook alleenwonenden hebben hier meer moeite mee.


Vraagverlegenheid


Meer vraagverlegenheid bij

mensen die…

vaak al welmantelzorgontvangen

weinig eigen regie ervaren

sociaal uitgesloten zijn of lage sociale cohesie

ervaren in de buurt

niet zelfstandigcontacten kunnen

leggen

zich psychisch niet gezond of

ongelukkig voelen

behoefte hebben aan 1 of meer

welzijnsvoorziening, maar deze niet

gebruiken

minder dan 2x per maand contact

met buren hebben

niet (altijd) bij iemand terecht kunnen met

probleempjes

geen gebruik van internet maken


Voorzieningen en hulpmiddelen

Het gebruik van Wmo-voorzieningen in Eindhoven neemt nog steeds toe bij volwassenen.

Desondanks weet een aanzienlijke groep inwoners met een behoefte aan een Wmo-voorziening

niet waar ze terecht kunnen voor informatie.

• Het gebruik van Wmo-voorzieningen door volwassenen is van 4% in 2009 significant gestegen naar 9% in 2016.

Bij de ouderen is het gebruik stabiel rond 8%. Bij beide leeftijdsgroepen zien we een toename van het aandeel

mensen dat behoefte heeft aan een Wmo-voorziening, maar niet weet waar ze voor informatie hierover

terecht kunnen. Vooral bij de niet-westerse migranten is deze groep relatief groot.

• Drieënveertig procent van de ouderen in Eindhoven heeft 1 of meer hulpmiddelen in de woning. Dit betreft

veelal extra handgrepen en beugels. Eén op de zes heeft behoefte aan hulpmiddelen, maar heeft deze niet.

Deze behoefte is met 22% het grootste bij ouderen woonachtig in Oud-Gestel. De meeste behoefte is er aan

sensoren die noodsituaties aangeven of een alarmknop voor contact met zorgcentrale.

• Acht procent van de ouderen moet verhuizen indien ze slecht ter been worden. Tweeënzestig procent van de

ouderen zal in die situatie in de eigen woning kunnen blijven, maar wel met aanpassingen. De groep ouderen die

moet verhuizen indien slecht ter been is het grootst in Halve Maan (21%) en Oud-Strijp (16%).



Voorzieningen en hulpmiddelen

25

4

7

98

0

10

20

30

2009 2012 2016

%

Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer wmo-voorzieningen

Trend


13

16

20

27

0

10

20

30

2012 2016

%

Wil informatie over wmo-voorzieningen maar weet niet waar

men terecht kan

Trend


Mantelzorg

Het aandeel mantelzorgers in Eindhoven is sinds 2009 flink toegenomen. Ongeveer 3.750

personen voelen zich (tamelijk) zwaar belast door het mantelzorger zijn.

• Circa 20% van de volwassenen en 22% van de ouderen in Eindhoven heeft in het afgelopen jaar mantelzorg

gegeven. Bij de volwassenen is het percentage mantelzorgers sinds 2009 verdubbeld.

• Opvallend in Eindhoven is het grote verschil in overbelasting van mantelzorgers tussen de wijken. Gemiddeld

genomen is één op de zes mantelzorgers (tamelijk) zwaar belast door het geven van mantelzorg. Met name

voor de volwassenen zijn grote verschillen zichtbaar: in de wijken Achtse Molen, Begijnenbroek, De Laak,

Doornakkers, Erp, Halve Maan, Oud-Woensel en Oud-Gestel wonen geen overbelaste mantelzorgers, terwijl in

de wijken Oud-Strijp (41%), Dommelbeemd (43%) en Meerhoven (50%) veel mantelzorgers overbelast zijn.

• Meer volwassenen dan in 2009 geven momenteel mantelzorg aan hun partner of (schoon)ouders. De meeste

mantelzorgers geven nog steeds 1 tot 10 uur per week mantelzorg. Er is geen toename in het percentage

mantelzorgers die meer dan 10 uur mantelzorg geven.



Mantelzorg

27

11

18

20

13

18

22

0

10

20

30

2009 2012 2016

%

Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven

Trend


1615

1717 17

15

0

10

20

30

2009 2012 2016

%

Mantelzorger is (tamelijk) zwaar belast

(% van de mantelzorgers)

Trend


WoonomgevingGeur- en geluidshinder

Bezorgdheid woonomgeving

28

Inwoners van Eindhoven zijn tevreden over hun buurt, maar willen meer betrokken worden bij

veranderingen in de buurt.

• Zowel de volwassenen als de ouderen in Eindhoven zijn grotendeels tevreden over hun buurt. Circa 90% geeft

een voldoende als rapportcijfer. Ongeveer 80% geeft een 7 of hoger als beoordeling voor de eigen buurt.

• Zes op de tien volwassenen voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de wijk. In de wijken Oud-

Gestel (32%) en Centrum (43%) voelen minder mensen zich hiervoor verantwoordelijk, in de wijken Meerhoven

(76%) en Kortonjo (77%) juist méér. Eén op de zeven volwassenen is het afgelopen jaar zelf actief geweest om

hun buurt te verbeteren.

• Bijna drie op de tien volwassenen (28%) vindt dat de gemeente Eindhoven voldoende doet om bewoners te

betrekken bij veranderingen in de buurt. In 2009 was dit nog 40%.

• Bijna alle volwassenen geven aan groen in de buurt belangrijk te vinden. Met name in Eindhoven-Centrum

vinden circa 2 op de 5 dat er onvoldoende kijkgroen aanwezig is in de buurt. Daarnaast mist ook ongeveer een

derde van de volwassenen in Eindhoven-Centrum rustige plekken en plekken voor verkoeling in de buurt.

• De visie van de GGD’en op een gezonde leefomgeving zijn verwoord in het document Van Normen naar

Waarden: kernwaarden voor een Gezonde Leefomgeving. Ze dienen onder andere als inbreng voor de vele

processen die bij de implementatie van de Omgevingswet op de verschillende beleidsniveaus (gaan) lopen.

Woonomgeving


https://www.ggdghorkennisnet.nl/?file=34979&m=1500039777&action=file.download






Woonomgeving


Geur- en geluidshinder

Ernstige geur- en geluidshinder zorgen voor overlast en hebben niet alleen een negatieve invloed

op de leefbaarheid, maar ook op de gezondheidsbeleving van inwoners.

• Ruim 40.900 inwoners in Eindhoven worden ernstig gehinderd door geluid. Gemiddeld ervaart 22% van de

volwassenen en 23% van de ouderen ernstige geurhinder. Door de volwassenen wordt de meest geluidhinder

ervaren in de Achtse Molen (34%). Eindhoven Airport is de belangrijkste bron van deze geluidhinder. Bij één op de

negen in deze wijk leidt dit bovendien tot slaapverstoring door vliegverkeer. De minste hinder wordt ervaren in

Meerhoven. Voor ouderen geldt dat ernstige geluidhinder vooral in het Centrum wordt gerapporteerd.

Brommers, scooters, horeca en bouwwerkzaamheden zijn de voornaamste veroorzakers.

• Daarnaast wordt 8% van de volwassenen en ouderen ernstig gehinderd door geur. Het meeste wordt dit gemeld

door volwassenen (15%) en ouderen (13%) woonachtig in Achtse Molen, met vliegverkeer als voornaamste bron.

Ook veel ouderen woonachtig in Halve Maan ervaren geurhinder (18%), waarbij de bedrijventerreinen vaak als bron

worden genoemd.

• Beide vormen van overlast zijn sinds 2012 licht, maar niet significant, toegenomen. Op regionaal niveau zien we

ook een toename van zowel geluid- als geurhinder.

• Geur- en geluidshinder hebben een negatieve invloed op de leefbaarheid in een wijk. Mensen die hinder ervaren

zijn vaker minder positief over de eigen buurt en woning.


Geluidhinder


Geur- en geluidshinder


2422

6

8

0

5

10

15

20

25

2009 2016

%Wordt ernstig gehinderd door geluid / geur

(19-64 jarigen)

Trend

Geluid Geur


Ruim één op de vijf inwoners van Eindhoven is bezorgd over de invloed van de leefomgeving op

hun gezondheid. Wonen in een drukke straat is de belangrijkste bron van zorg voor volwassenen.

• Circa 31.600 inwoners van Eindhoven maken zich zorgen over invloed die hun leefomgeving heeft op hun

gezondheid (17% van de volwassenen en 19% van de ouderen). Over het algemeen is wonen in een drukke straat

daarbij de belangrijkste bron van zorg. Maar voor inwoners van Achtse Molen en Meerhoven is dat Eindhoven

Airport, voor inwoners van Doornakkers bedrijven, industrie en wonen langs een route voor gevaarlijke stoffen.

Inwoners van De Laak maken zich de meeste zorgen over tankstations in de buurt. In Gestelse Ontginning spelen

zorgen om bedrijven of industrie en zendmasten een grote rol. In Oud-Tongelre bestaat de grootste zorg voor

volwassenen en ouderen over de invloed van het wonen langs een route voor gevaarlijke stoffen . Ook met name

veel oudere inwoners van Halve Maan (33%) zijn bezorgd over de invloed van wonen in een drukke straat, in de

buurt van bedrijven, industrie en vliegveld.

• Circa 45% van de volwassenen en in Eindhoven is bezorgd over infectieziekten (overdraagbaar van dier op mens),

resistente bacteriën en/of fijnstof. Deze bezorgdheid is sinds 2012 sterk toegenomen (30%). Opvallend is de grote

groep ouderen die bezorgd is over de blootstelling aan fijnstof (37%), deze groep is groter dan onder volwassenen

(28%) en gemiddeld in de regio (33%). Dit speelt met name onder veel ouderen in Eindhoven-Centrum (53%)

• Op regioniveau blijkt dat hoger opgeleiden zich eerder zorgen maken dan lager opgeleiden en dat het vooral

speelt bij inwoners in de leeftijd van 40 tot 75 jaar. En dus minder bij jongvolwassenen en 85-plussers.


psychisch ongezond zijn

niet (zo) gelukkig zijn

zelden of nooit contact met de buren hebben

zich wel eens onveilig voelen

moeite hebben met rondkomen

niet-westerse migrant zijn

lage sociale cohesie in de buurt ervaren

eenzaam zijn

Minder vaak positief over de leefomgeving zijn mensen die…

de buurt onaantrekkelijk

vinden om te bewegen

onvoldoende rustige plekken in de buurt

ervaren

onvoldoende ontmoetingsplekken in

de buurt ervaren


Laarbeek

Achtergrondkenmerken

37

• Eindhoven telt per 1 januari 2016 182.175 inwoners van 19 jaar en ouder, hiervan hebben 37.270 inwoners de leeftijd

van 65 of ouder bereikt, dit is bijna 26% van deze groep.

• Van de ondervraagden tussen de 19 en 64 jaar uit Eindhoven woont ruim een derde samen met een partner en

thuiswonende kinderen (37%), dit is lager dan gemiddeld in de regio en in Nederland. In 21% van de huishoudens

gaat het om een eenpersoonshuishouden, wat juist vaker voorkomt dan gemiddeld in Zuidoost-Brabant en

Nederland (respectievelijk 15% en 16%).

• Bijna vier op de tien ouderen is alleenwonend (38%). In Doornakkers en Oud-Strijp woont men het vaakst alleen

(51%). De afgelopen jaren is het aandeel alleenwonende ouderen stabiel in Eindhoven. Ongeveer de helft heeft een

eigen koopwoning, wat minder is dan gemiddeld in de regio Zuidoost-Brabant (64%). Dit geldt voor 17.330 ouderen

(47%).

• Het opleidingsniveau ligt in Eindhoven over het algemeen hoger dan gemiddeld in Zuidoost-Brabant; meer

volwassenen zijn hoog opgeleid (HBO/WO) en minder mensen hebben lager- of middelbaar (beroeps)onderwijs

genoten. Daarentegen zien we dat het gemiddeld huishoudinkomen lager is, bij zowel volwassenen als ouderen.

• Circa driekwart van de volwassenen heeft betaald werk. Vier procent (5.900 volwassenen) is werkloos/-zoekend.

In De Laak is deze groep een stuk groter dan in de andere wijken, hier zoekt 13% nog werk. Ongeveer 6.770

inwoners zijn arbeidsongeschikt (5%), dit komt overeen met het gemiddelde in Zuidoost-Brabant en Nederland.

Leeftijd, huishouden en opleiding


Leeftijd en huishoudsamenstelling


Huishouden met thuiswonende kinderen: 37%Eenoudergezin: 7%Alleenwonend: 21%

Samenwonend: 60%Alleenwonend: 38%

Totaal aantal inwonersin Eindhoven in 2016:

(bron CBS)

224.755 inwoners

65+: 37.270 (17%)19-64: 144.905 (64%)

39

• Naar schatting heeft 20% van de volwassenen en 14% van de ouderen (enige tot grote) moeite om rond te

komen (ruim 34.100 mensen). Bij de volwassenen is de groep wel kleiner dan vier jaar geleden (27%). Bij de 65-

plussers zijn tussen de wijken behoorlijke verschillen zichtbaar. In Halve Maan (25%) en Oud-Woensel (27%)

hebben ze de grootste moeite met rondkomen, terwijl het in Achtse Molen maar een kleine groep betreft (6%).

• De inwoners in Eindhoven hebben een minder gunstige financiële situatie dan de gemiddelde inwoner in

Zuidoost-Brabant. Zo hebben zij een lager inkomen en volwassenen hebben vaker een betalingsachterstand.

Ouderen hebben vaker moeite om rond te komen (14% vs. 11% in de regio).

• Wanneer men schulden heeft kan dit een grote impact hebben op iemands leven. Bijna 18.000 volwassenen in

Eindhoven heeft één of meer betalingsachterstanden (12%). Daarvan heeft de helft zelfs twee of meer

achterstanden. Vooral komt dit voor bij inwoners in Dommelbeemd (21%), Doornakkers (27%) en Begijnenbroek

(25%). Dit betreft met name kosten voor de zorgverzekering, de Belastingdienst en hypotheek of huur.

• Soms is er ook te weinig geld voor sociale activiteiten. Zo kunnen circa 12.400volwassenen in Eindhoven een

bezoek aan vrienden niet betalen (9%) en hebben circa 21.580 volwassenen te weinig geld voor het lidmaatschap

van een (sport)vereniging (15%). Deze groepen zijn groter dan gemiddeld genomen in de regio Zuidoost-

Brabant.

Financiën



Financiën

41

Meer weten over de inwoners van Eindhoven?


Tabellenboeken en rapportages: www.GGDkompas.nl

https://www.ggdbzo.nl/ggdkompas/eindhoven/Paginas/Default.aspx

https://www.ggdbzo.nl/ggdkompas/eindhoven/Paginas/Default.aspx


www.brabantscan.nl

Meer weten over de inwoners van Eindhoven?

http://www.brabantscan.nl/




Monique Mentjens

Gezondheidsmakelaar

Daniëlle Brunenberg

Kennismakelaar

[email protected] [email protected]

088 0031 463 088 0031 458


Of neem contact op met:

44

Welkom bij de GGD Brabant-Zuidoost - Resultaten ......GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en...

Documents

Transcript of Welkom bij de GGD Brabant-Zuidoost - Resultaten ......GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en...