Welkom

137
Welkom Welkom Nascholing ‘onderzoek Nascholing ‘onderzoek toont aan’ toont aan’

description

Welkom. Nascholing ‘onderzoek toont aan’. Docenten. Dr. Bert Vrijhoef Zorgwetenschappen Universiteit Maastricht Harm Odolphy Voorzitter EADV TOPforum. Doelstellingen. Doel 1: DVK zijn zich bewust van het belang van ‘evidence based practice‘ - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Welkom

Page 1: Welkom

WelkomWelkom

Nascholing ‘onderzoek toont aan’Nascholing ‘onderzoek toont aan’

Page 2: Welkom

DocentenDocenten

Dr. Bert VrijhoefDr. Bert Vrijhoef Zorgwetenschappen Universiteit MaastrichtZorgwetenschappen Universiteit Maastricht

Harm OdolphyHarm Odolphy Voorzitter EADV TOPforumVoorzitter EADV TOPforum

Page 3: Welkom

DoelstellingenDoelstellingen

Doel 1: DVK zijn zich bewust van het belang Doel 1: DVK zijn zich bewust van het belang van ‘evidence based practice‘van ‘evidence based practice‘

Doel 2: De interesse moet zodanig Doel 2: De interesse moet zodanig gestimuleerd zijn dat men voornemens is gestimuleerd zijn dat men voornemens is het te gaan toepassen het te gaan toepassen

Doel 3: DVK's krijgen tools aangereikt om Doel 3: DVK's krijgen tools aangereikt om op snelle wijze de waarde van onderzoek en op snelle wijze de waarde van onderzoek en toepasbaarheid te kunnen formulerentoepasbaarheid te kunnen formuleren

Page 4: Welkom

ProgrammaProgramma 11.00-11.15 11.00-11.15 Welkom door cursusleiding Welkom door cursusleiding

11.15-13.00 11.15-13.00 Onderdeel 1: Wat is wetenschap? Onderdeel 1: Wat is wetenschap?

13.00 – 14.0013.00 – 14.00 Lunch met postersessiesLunch met postersessies

14.00 - 15.1514.00 - 15.15 Onderdeel 2: Kritisch lezen van een wetenschappelijke Onderdeel 2: Kritisch lezen van een wetenschappelijke tekst tekst

15.15 – 15.30 15.15 – 15.30 Theepauze Theepauze

15.30 – 16.00 15.30 – 16.00 Onderdeel 3: Beoordelen van posterpresentatiesOnderdeel 3: Beoordelen van posterpresentaties

16.15 - 16.4516.15 - 16.45 Onderdeel 4: Onderzoek op de werkplekOnderdeel 4: Onderzoek op de werkplek

16.45-17.0016.45-17.00 Afsluiting met evaluatieAfsluiting met evaluatie

Page 5: Welkom

Onderdeel 1Onderdeel 1

Onderdeel 1: Wat is wetenschap?Onderdeel 1: Wat is wetenschap? Bespreken thuisopdrachtBespreken thuisopdracht Wat is wetenschap? (plenaire lezing)Wat is wetenschap? (plenaire lezing) Onderdelen van een wetenschappelijk Onderdelen van een wetenschappelijk

artikelartikel Terminologie wetenschappelijk onderzoek Terminologie wetenschappelijk onderzoek Waarop let je bij de beoordeling van Waarop let je bij de beoordeling van

wetenschappelijk onderzoek? wetenschappelijk onderzoek?

Page 6: Welkom

Onderdeel 2Onderdeel 2

Onderdeel 2: Het kritisch lezen van een Onderdeel 2: Het kritisch lezen van een wetenschappelijke tekst?wetenschappelijke tekst?

Valkuilen in de presentatie van Valkuilen in de presentatie van wetenschappelijk onderzoek wetenschappelijk onderzoek

Beoordeling bestudeerde artikelen Beoordeling bestudeerde artikelen thuisopdracht aan de hand van thuisopdracht aan de hand van beoordelingsformulierbeoordelingsformulier

Laatste half uur subgroepen bepreken Laatste half uur subgroepen bepreken posterposter

Page 7: Welkom

Onderdeel 3Onderdeel 3

Onderdeel 3: Beoordelen van Onderdeel 3: Beoordelen van posterpresentaties posterpresentaties

werkwijzewerkwijze In 4-6 subgroepen worden de In 4-6 subgroepen worden de

posterpresentatie van de lunchpauzeposterpresentatie van de lunchpauze besprokenbesproken

Plenaire terugkoppeling “poster”presentatie Plenaire terugkoppeling “poster”presentatie m.b.v stellingenm.b.v stellingen

Page 8: Welkom

Onderdeel 4Onderdeel 4

Onderdeel 4: Onderzoek op de werkplek Onderdeel 4: Onderzoek op de werkplek Breng een kritische houding in de praktijk, Breng een kritische houding in de praktijk,

een interactief casuïstiek programma.een interactief casuïstiek programma. Barrage (met prijs)Barrage (met prijs)

Page 9: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Onderdeel 1Wat is wetenschap?

Dr. HJM VrijhoefSectie Verplegingswetenschap, Universiteit Maastricht &

Eenheid Transmurale Zorg, academisch ziekenhuis Maastricht

Page 10: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Inhoudsopgave

• Wat is wetenschap?• Vormen van wetenschappelijk onderzoek• Wetenschappelijk onderzoeksproces• Elementen van onderzoek• De wetenschappelijke publicatie

Page 11: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Wat is wetenschap?

Page 12: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Page 13: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Page 14: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Volgens Van Dale:

Wetenschap =

het systematisch geordende geheel van het weten en van de

regels, wetmatigheden, theorieën, hypothesen en systemen waarmee

verdere kennis kan verkregen worden

Page 15: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Over het algemeen is men het erover eens dat wetenschap “zowel de

verzamelde kennis als de activiteit van het verzamelen van die kennis" is.

Het belangrijkste onderdeel van wetenschap

is het doen van onderzoek.

Page 16: Welkom

Gezondheidswetenschappen

“Een hypothese is wetenschappelijk wanneer die hypothese bevestigd kan worden door middel van de zintuiglijke

waarneming”.VERIFICATIE

Wiener Kreis (1929)

“Een hypothese is wetenschappelijk wanneer die hypothese weerlegd kan worden door een beroep te doen op de

empirie”.FALSIFICATIE

Karl Popper (1959)

Page 17: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Page 18: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Inhoudsopgave

• Wat is wetenschap?• Vormen van wetenschappelijk onderzoek• Wetenschappelijk onderzoeksproces• Elementen van onderzoek• De wetenschappelijke publicatie

Page 19: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Vormen van onderzoek

• Wetenschappelijk onderzoek:Het ontwikkelen, toetsen, en/of toepassen

vaneen (wetenschappelijke) theorie in de vorm

vanéén of meer (met elkaar samenhangende)hypothesen.

Page 20: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Vormen van onderzoek

• Goed wetenschappelijk onderzoek• Slecht wetenschappelijk onderzoek

• Kwantitatief versus kwalitatief

Page 21: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Verschillende vormen:

1. Individueel vs. Ecologisch

2. Individueel: Transversaal vs. Longitudinaal

3. Longitudinaal: Experimenteel vs. Niet-experimenteel (observationeel)

Page 22: Welkom

Gezondheidswetenschappen

3a. Experiment (RCT):Interventie + random toewijzing van interventie aan onderzoekspersonen

3b. Longitudinaal niet-experimenteel: Cohortonderzoek vs. Patiënt-controle onderzoek

Timing:Retrospectief vs. prospectief

Page 23: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Experiment Basispopulatie Onderzoekspopulatie

Inclusie-exclusie criteriaVoormeting variabelen

RANDOMISATIEChecken progn. factn. Checken progn. factn.

Exp. Interventie Controle interventie

Nameting effectvariabelen Nameting effectvarn.

Page 24: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Eisen aan onderzoek

• Relevantie (maatschappelijk, wetenschappelijk)

• Systematische uitvoering

Page 25: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Inhoudsopgave

• Wat is wetenschap?• Vormen van wetenschappelijk onderzoek• Wetenschappelijk onderzoeksproces• Elementen van onderzoek• De wetenschappelijke publicatie

Page 26: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Empirische cyclus

Page 27: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Inductie en deductie

Theorie

Formulering Hypothese

Patroon

Observatie

Theorie

Hypothese

Observatie

Vaststelling

Page 28: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Page 29: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Inhoudsopgave

• Wat is wetenschap?• Vormen van wetenschappelijk onderzoek• Wetenschappelijk onderzoeksproces• Elementen van onderzoek• De wetenschappelijke publicatie

Page 30: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Elementen van onderzoek• Onderzoeksvraag/ -probleemstelling/ -

doelstelling• Interventie• Onderzoekspopulatie (N)• Onderzoeksvariabelen• Onderzoekshypothese(n) (H0 en Ha)• Onderzoeksontwerp/ -design• Meetinstrumenten en -momenten• Techniek(en) voor data-analyse en

interpretatie• Tijdsplan & begroting

Page 31: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Veel valkuilen bij onderzoek: bias

• Onderzoeksopzet• Randomisatie• Prospectief versus retrospectief• Blindering• Validiteit• Statistische significantie• Vertaling naar de praktijk (generalisatie)• et cetera…..

Page 32: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Significantie

Betekent letterlijk: veelbetekend

In de statistiek wordt bedoeld:(hoogstwaarschijnlijk) niet op toevalberustend. Bij hypothesetoetsing probeertmen te bewijzen dat een bepaaldonderzoeksresultaat niet op toeval berust.

Page 33: Welkom

Gezondheidswetenschappen

De wetenschappelijke publicatie

Page 34: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Wetenschap kan heel leuk zijn!

20.000 tijdschriften

2.000.000 artikelen/jaar

Page 35: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Kritisch lezen van wetenschappelijke artikelen

Lotte Steuten & Bert Vrijhoef

Universiteit Maastricht, Cluster Zorgwetenschappen

Page 36: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Page 37: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Symptoombestrijding

gezond verstand

&

een beetje achtergrondkennis

Page 38: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Waar begin je?

• Titel:– Lang niet altijd een goede indicatie van de inhoud van

het artikel

• Voorbeeld: “The Health Technology Assessment-disease management instrument reliably measured methodologic quality of health technology assessments of disease management.”

(Steuten LMG, Vrijhoef HJM, Van Merode GG, Severens JL, Spreeuwenberg C. J Clin Epidemiol 2004;57(9):881-8.)

Page 39: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Samenvatting

• Korte weergave van de inhoud van het artikel:– Centrale onderzoeksvraag– Methode van onderzoek (welke patiënten,

hoeveel, wat is er gemeten en hoe is dit gemeten)

– Belangrijkste resultaten– Conclusie (+ eventueel aanbevelingen)

Page 40: Welkom

Gezondheidswetenschappen

De inleiding

• Belangrijkste: onderzoeksvraag of hypothese

• Let op: formulering!!

Page 41: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Voorbeelden

1. “Helpt vitamine inname tegen kanker?”• Welke vitamine? Tegen welk soort kanker?

2. “Remt vitamine C inname het ontstaan van darmkanker?

• In welke populatie (gezonden/zieken)?

• Wat wordt bedoeld met vitamine C inname (vitaminesupplement, in welke hoeveelheden, hoeveel per dag)?

• In vergelijking met wat?

Page 42: Welkom

Gezondheidswetenschappen

PICO-systeem

• Patient

• Intervention

• Control

• Outcomes

Page 43: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Dit is is al beter…

Voorkomt de inname van 500 mg extra vit. C per dag

in de vorm van een voedingssupplement

gedurende een periode van 6 maanden

het onstaan van darmkanker

bij gezonde volwassen personen(>= 16 jaar)

zoals gemeten gedurende een jaar follow-up

in vergelijking met geen enkele inname van

vitamines in de vorm van een voedingssupplement?

Page 44: Welkom

Gezondheidswetenschappen

P ICO

Voorkomt de inname van 500 mg extra vit. C per dag

in de vorm van een voedingssupplement

gedurende een periode van 6 maanden

het onstaan van darmkanker

bij gezonde volwassen personen(>= 16 jaar)

zoals gemeten gedurende een jaar follow-up

in vergelijking met geen enkele inname van

vitamines in de vorm van een voedingssupplement?

Page 45: Welkom

Gezondheidswetenschappen

P I CO

Voorkomt de inname van 500 mg extra vit. C per

dag in de vorm van een voedingssupplement

gedurende een periode van 6 maanden

het onstaan van darmkanker

bij gezonde volwassen personen(>= 16 jaar)

zoals gemeten gedurende een jaar follow-up

in vergelijking met geen enkele inname van

vitamines in de vorm van een voedingssupplement?

Page 46: Welkom

Gezondheidswetenschappen

PI C O

Voorkomt de inname van 500 mg extra vit. C per

dag in de vorm van een voedingssupplement

gedurende een periode van 6 maanden

het onstaan van darmkanker

bij gezonde volwassen personen(>= 16 jaar)

zoals gemeten gedurende een jaar follow-up

in vergelijking met geen enkele inname van

vitamines in de vorm van een voedingssupplement?

Page 47: Welkom

Gezondheidswetenschappen

PIC O

Voorkomt de inname van 500 mg extra vit. C per

dag in de vorm van een voedingssupplement

gedurende een periode van 6 maanden

het onstaan van darmkanker

bij gezonde volwassen personen(>= 16 jaar)

zoals gemeten gedurende een jaar follow-up

in vergelijking met geen enkele inname van

vitamines in de vorm van een voedingssupplement?

Page 48: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Methode

• Beschrijving interventie

• Beschrijving onderzoekspopulatie

• Type onderzoek (kwalitatief/kwantitatief; vergelijkend/observationeel)

• Meetinstrumenten (van bloedtesten tot vragenlijsten of pure observatie)

• Statistiek (voor zover van toepassing)

Page 49: Welkom

Gezondheidswetenschappen

De interventie

• Is de interventie en de toepassing ervan duidelijk omschreven?– Test: zou je het na kunnen doen?

• Is de interventie een logische oplossing voor het probleem?– Test: gezond verstand!

Page 50: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Onderzoekspopulatie

• Is de onderzoekspopulatie duidelijk omschreven?– Let op: in EN exclusie criteria

• Is de gekozen onderzoekspopulatie logisch?– Bijvoorbeeld: medicatie alleen getest op patienten

zonder complicaties terwijl in de praktijk veel patienten complicaties hebben

• Aantal patienten (N): voldoende? (zoek bv. naar ‘power-berekening’)

Page 51: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Type onderzoek (I)

• Kwalitatief: meten van meningen of opvattingen door bv. mondelinge interviews

• Kwantitief: alles wat in maat en getal is uit te drukken (bv. HBA1C, maar ook scores voor kwaliteit van leven)

• Vergelijkend onderzoek: verschillen tussen groepen (interventie groep en controle groep)

• Observationeel: verschillen binnen een groep (gedurende langere tijd bijvoorbeeld)

• Cross-sectioneel: soort ‘opinie-peiling’

Page 52: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Type onderzoek (II)

• Sterke en zwakke soorten onderzoek

• Gerelateerd aan de mogelijkheid om een oorzakelijk verband aan te tonen

• Gouden standaard: RCT– Test: past het type onderzoek bij de

vraagstelling?– Zo nee: kan dit logischerwijs hebben geleid tot

vertekende resultaten?

Page 53: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Voorbeeld

• Invloed van medicatie X op mate van kortademigheid bij kinderen met astma

• Design: observationeel– Mate van zelf ervaren kortademigheid (schaal

0-10) bevraagd bij 300 kinderen in de periode mei 2004 t/m december 2004

Page 54: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Resultaten I

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Mei/Juni Juli/Aug Sep/Okt Nov/Dec

Med X

Page 55: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Resultaten II

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Mei/Juni Juli/Aug Sept/Okt Nov/Dec

Med XControle

Page 56: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Uitkomstmaten

• Duidelijke omschrijving van belangrijkste uitkomstmaat– Vraag: logische uitkomstmaten gebruikt?

• Bijvoorbeeld: evaluatie van een educatie programma voor mensen met COPD– Uitkomstmaat 1: longfunctie – Uitkomstmaat 2: kennis van de patient– Uitkomstmaat 3: kwaliteit van leven

Page 57: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Meetinstrumenten

• Duidelijke omschrijving van gebruikte meetinstrumenten:– Van bloeddrukmeter tot vragenlijst

– Test: zijn er ‘gevalideerde’ meetinstrumenten gebruikt

• Voorbeeld: gewichtsmeting– Met kleding, alleen schoenen uit, zonder kleding, of

gecorrigeerd voor gewicht van kleding

– Op professionele of huis-, tuin- en keukenweegschaal

Page 58: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Statistiek

• Bij kwalitatief onderzoek is statistiek doorgaans niet van toepassing

• Bij kwantitatief onderzoek wel!– Vaak moeilijk te beoordelen zonder kennis van

statistiek of statistiekboek bij de hand

Page 59: Welkom

Gezondheidswetenschappen

De resultaten (I)

• Beschrijving van de kenmerken van de populatie– Kenmerken van de populatie bij aanvang van het

onderzoek (verhouding m/v, leeftijd, aantal rokers, enz)

• Bij vergelijkend onderzoek moeten deze kenmerken voor de interventie en controle groep grotendeels gelijk zijn – dwz, niet systematisch van elkaar verschillen– aangegeven door p-waarden– meestal geldt: p<0.05 dan WEL een verschil en kans op

vertekening van de resultaten

Page 60: Welkom

Gezondheidswetenschappen

De resultaten (II)

• Overzichtelijk gepresenteerd?– Test: zie je in 1 oogopslag de belangrijkste

uitkomsten van het onderzoek?

• Volledigheid:– Test: wordt er over alle uitkomstmaten

gerapporteerd?

Page 61: Welkom

Gezondheidswetenschappen

De resultaten (III)

• Mate van onzekerheid rondom de resultaten aangegeven?– Test: betrouwbaarheidsintervallen rondom

schattingen– Vergelijk:

• gemiddeld verschil van +3 (95%BI: +1 t/m +5) OF

• gemiddeld verschil van +3 (95%BI: -2 t/m +7)

Page 62: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Discussie

• Interpretatie van de gevonden resultaten

• Vergelijking met andere onderzoeksresultaten

• Bespreken van sterke en zwakke kanten van het uitgevoerde onderzoek– Mogelijk invloed van eventuele zwakke punten

op de gevonden resultaten

Page 63: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Conclusie & Aanbevelingen

• Is de conclusie een duidelijk antwoord op de onderzoeksvraag?

• Test: – vloeit het antwoord logisch voort uit de gevonden

resultaten?– Zou je ook andere conclusie kunnen trekken op basis

van de resultaten?– Worden er niet alsnog andere resultaten bijgehaald?

• Vloeien aanbevelingen voor de praktijk of verder onderzoek logisch voort uit de conclusie?

Page 64: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Algemeen

• Laat je niet inpakken door moeilijke termen of ingewikkeld taalgebruik: goede artikelen zijn vaak duidelijker dan slechte artikelen

• Ook in hoogaangeschreven tijdschriften staan slechte artikelen en vise versa

• Vraag je voortdurend af: is dit logisch?

Page 65: Welkom

Gezondheidswetenschappen

Pauze

Programma hervat om 14.00

Page 66: Welkom

Beoordeling van artikelenBeoordeling van artikelen

Onderdeel 2cOnderdeel 2c

Terugkoppeling thuisopdrachtTerugkoppeling thuisopdracht

Page 67: Welkom

MethodeMethode

Beoordeling op verschillende aspectenBeoordeling op verschillende aspecten Artikel 1 Ontslag procesArtikel 1 Ontslag proces Artikel 2 EfficacyArtikel 2 Efficacy Resultaten enquête/ huiswerkopdrachtResultaten enquête/ huiswerkopdracht ToelichtingToelichting

Page 68: Welkom

BeoordelingscriteriaBeoordelingscriteria Titel& SamenvattingTitel& Samenvatting Introductie en achtergrondIntroductie en achtergrond MethodeMethode

DeelnemersDeelnemers InterventiesInterventies DoelenDoelen UitkomstenUitkomsten Omvang onderzoekspopulatieOmvang onderzoekspopulatie Randomisatie/ Randomisatie/ Statistische methodenStatistische methoden

ResultatenResultaten PopulatiestromenPopulatiestromen Werving/ Periode van wervingWerving/ Periode van werving data 0- metingdata 0- meting Data beschikbaar voor analyseData beschikbaar voor analyse Uitkomsten interventies en geschat effectUitkomsten interventies en geschat effect Onderzoek verstorende gebeurtenissenOnderzoek verstorende gebeurtenissen

DiscussieDiscussie InterpretatieInterpretatie GeneraliseerbaarheidGeneraliseerbaarheid Algehele interpretatieAlgehele interpretatie

Page 69: Welkom

Titel &SamenvattingTitel &Samenvatting

Wat zegt de titel over het onderzoekWat zegt de titel over het onderzoek staat er in de samenvatting informatie over:staat er in de samenvatting informatie over:

Soort onderzoekSoort onderzoek Indien van toepassing: randomisatie methode: Indien van toepassing: randomisatie methode:

– Randomisatie houdt in dat ieder individu (of andere eenheid van Randomisatie houdt in dat ieder individu (of andere eenheid van randomisatie) een gelijke kans heeft om elk van de interventies te randomisatie) een gelijke kans heeft om elk van de interventies te krijgen. krijgen.

– Een goede randomisatie: een tabel met aselecte (random) Een goede randomisatie: een tabel met aselecte (random) getallen of van een door een computer aangemaakte getallen of van een door een computer aangemaakte randomisatielijst.randomisatielijst.

– Andere methoden van allocatie die soms wel als randomisatie Andere methoden van allocatie die soms wel als randomisatie beschreven zijn, maar dit niet echt zijn: allocatie op beschreven zijn, maar dit niet echt zijn: allocatie op geboortedatum, volgorde van binnenkomst, dag van de week, geboortedatum, volgorde van binnenkomst, dag van de week, maand van het jaar, dossiernummer.maand van het jaar, dossiernummer.

Page 70: Welkom

Enquête Enquête Ik vind de titel van het artikel Ik vind de titel van het artikel passen bij de verdere inhoudpassen bij de verdere inhoud

OntslagOntslag

mee eens 93%mee eens 93% mee oneens 4 %mee oneens 4 % geen mening 4%geen mening 4%

Self efficacySelf efficacy

mee eens 63%mee eens 63% mee oneens 26%mee oneens 26% geen mening 11%geen mening 11%

Page 71: Welkom

Titel&SamenvattingTitel&Samenvatting

Het Ontslag procesHet Ontslag proces– Titel geeft geen Titel geeft geen

weergave van de inhoud weergave van de inhoud van het onderzoekvan het onderzoek

– Soort onderzoekSoort onderzoek– In de samenvatting staat In de samenvatting staat

beperkte informatie over beperkte informatie over methode; resultaten en methode; resultaten en conclusieconclusie

Self efficacy & coping Self efficacy & coping – Titel geeft inhoud Titel geeft inhoud

onderzoek weeronderzoek weer– Methode; resultaten Methode; resultaten

en conclusie worden in en conclusie worden in samenvatting samenvatting verantwoordverantwoord

Page 72: Welkom

Wie is er van mening Wie is er van mening veranderd?veranderd?

Page 73: Welkom

MethodeMethode Deelnemers:Deelnemers:

Wat is de onderzoekspopulatieWat is de onderzoekspopulatie Wat zijn de karakteristiekenWat zijn de karakteristieken wervingsmethodewervingsmethode exclusiecriteriaexclusiecriteria

InterventiesInterventies Wat is de interventieWat is de interventie Wat is het wetenschappelijk kader van de interventieWat is het wetenschappelijk kader van de interventie

DoelenDoelen UitkomstenUitkomsten

Wat wordt gemetenWat wordt gemeten Argumentatie van de variabelenArgumentatie van de variabelen

Omvang onderzoekspopulatieOmvang onderzoekspopulatie Welke populatie is nodig voor een analyseerbaar resultaatWelke populatie is nodig voor een analyseerbaar resultaat Is de populatie groot genoegIs de populatie groot genoeg

Randomisatie/ Randomisatie/ Hoe vindt randomisatie plaatsHoe vindt randomisatie plaats

Statistische methodenStatistische methoden Methode benoemdMethode benoemd

Page 74: Welkom

MethodeMethode

Het Ontslag procesHet Ontslag proces– 18 afdelingen onderzocht, zijn 18 afdelingen onderzocht, zijn

dit alle afdelingen?dit alle afdelingen?– Theoretisch kader/ Theoretisch kader/

wetenschappelijke relevantiewetenschappelijke relevantie– Populatie: 1 vpk per afdelingPopulatie: 1 vpk per afdeling– Wervingsmethode benoemdWervingsmethode benoemd– Wat wordt gemeten? Beleid?; Wat wordt gemeten? Beleid?;

multidisciplinairmultidisciplinair→ → operationalisatie!operationalisatie!

– Selectiebias: vragenlijst wordt Selectiebias: vragenlijst wordt ingevuld door aangewezen vpkingevuld door aangewezen vpk

– Niet benoemd hoeveel Niet benoemd hoeveel respondenten nodig voor respondenten nodig voor analyseanalyse

– Statistische methode niet Statistische methode niet benoemdbenoemd

Self efficacy& copingSelf efficacy& coping– Duidelijk theoretisch kaderDuidelijk theoretisch kader– Onderzoeksmethode duidelijk Onderzoeksmethode duidelijk

uitgelegd uitgelegd VragenlijstVragenlijst Schaalverdeling Schaalverdeling Onderbouwing keuzenOnderbouwing keuzen

– Inclusiecriteria benoemdInclusiecriteria benoemd– Wervingsmethode benoemdWervingsmethode benoemd– Selectiebias ?Selectiebias ?– Benoemd hoeveel Benoemd hoeveel

respondenten nodig voor respondenten nodig voor analyse (niet specifiek)analyse (niet specifiek)

– Statistisch methode benoemdStatistisch methode benoemd

Page 75: Welkom

ResultatenResultaten

OntslagprocesOntslagproces Wat leren de Wat leren de

resultaten?resultaten? Presentatie van de data Presentatie van de data

(tabellen/ grafieken) (tabellen/ grafieken)

Self efficacy& copingSelf efficacy& coping Kenmerken populatie Kenmerken populatie

benoemdbenoemd Tabellen bevatten Tabellen bevatten

belangrijkste informatiebelangrijkste informatie Uitvoerige beschrijving Uitvoerige beschrijving

statistische analysestatistische analyse

Page 76: Welkom
Page 77: Welkom

onderzoekspopulatieonderzoekspopulatie

Page 78: Welkom

Onderzoekspopulatie IIOnderzoekspopulatie II

Page 79: Welkom

Zijn de getallen overbodig?Zijn de getallen overbodig?

Page 80: Welkom
Page 81: Welkom

Is er een ontslagprobleem?Is er een ontslagprobleem?

Page 82: Welkom

DiscussieDiscussie

InterpretatieInterpretatie Welke conclusies worden getrokkenWelke conclusies worden getrokken Mogen deze conclusies getrokken worden op basis van de Mogen deze conclusies getrokken worden op basis van de

onderzoeksresultatenonderzoeksresultaten Wat zijn de beperkingen van het onderzoek: Wat zijn de beperkingen van het onderzoek:

populatie;methodepopulatie;methode

GeneraliseerbaarheidGeneraliseerbaarheid Mogen de conclusies van toepassing verklaard worden voor Mogen de conclusies van toepassing verklaard worden voor

de dagelijkse praktijkde dagelijkse praktijk In welke populatieIn welke populatie

Algehele interpretatieAlgehele interpretatie

Page 83: Welkom

DiscussieDiscussie

OntslagprocesOntslagproces Self efficacy&copingSelf efficacy&coping

Page 84: Welkom

Reacties?Reacties?

Page 85: Welkom

ReactiesReacties

Page 86: Welkom

Wat is de generaliseerbaarheid?Wat is de generaliseerbaarheid?

Page 87: Welkom

Reacties?Reacties?

Page 88: Welkom

Reacties?Reacties?

Page 89: Welkom

Dus:Dus:

Page 90: Welkom

Generaliseerbaarheid?Generaliseerbaarheid?

Page 91: Welkom

Enquete Enquete Ik heb vertrouwen in de Ik heb vertrouwen in de

resultaten van het onderzoek resultaten van het onderzoek OntslagOntslag

mee eens 42%mee eens 42% mee oneens 38%mee oneens 38% geen mening 19%geen mening 19%

Self efficacySelf efficacy

mee eens 42%mee eens 42% mee oneens 23%mee oneens 23% geen mening 35%geen mening 35%

Page 92: Welkom

Enquete Enquete Ik vind dat de conclusie die wordt getrokken Ik vind dat de conclusie die wordt getrokken

een adequaat antwoord geeft op de een adequaat antwoord geeft op de onderzoeksvraagonderzoeksvraag

OntslagOntslag

mee eens 50%mee eens 50% mee oneens 35%mee oneens 35% geen mening 15%geen mening 15%

Self efficacySelf efficacy

mee eens 50%mee eens 50% mee oneens 27%mee oneens 27% geen mening 23%geen mening 23%

Page 93: Welkom

Conclusie:Conclusie:

Professioneel kritische houdingProfessioneel kritische houding

Kijk naar de samenhang tussen:Kijk naar de samenhang tussen:↓ OnderzoeksvraagOnderzoeksvraag↓ Onderzochte populatieOnderzochte populatie↓ OnderzoeksmethodeOnderzoeksmethode↓ ResultatenResultaten↓ ConclusiesConclusies

Wees alert op valkuilenWees alert op valkuilen Bepaal dan de relevantie voor jouw werksituatieBepaal dan de relevantie voor jouw werksituatie

Page 94: Welkom

PosterpresentatiePosterpresentatie

Beoordeel in 4-6 subgroepen de uitgereikte Beoordeel in 4-6 subgroepen de uitgereikte ‘posters’ ten aanzien van de aspecten zoals ‘posters’ ten aanzien van de aspecten zoals deze in de scholing aan de orde zijn deze in de scholing aan de orde zijn gekomen.gekomen.

Na de pauze worden de bevindingen aan de Na de pauze worden de bevindingen aan de hand van 2 stellingen plenair nabesprokenhand van 2 stellingen plenair nabesproken

Page 95: Welkom

TheepauzeTheepauze

Programma hervat om 15.30Programma hervat om 15.30

Page 96: Welkom

Stellingen poster presentatieStellingen poster presentatie

Page 97: Welkom

Stelling 1+2Stelling 1+2

1 Het gekozen onderzoeksdesign is 1 Het gekozen onderzoeksdesign is adequaat voor de gestelde adequaat voor de gestelde

onderzoeksvraagonderzoeksvraag

2 De gepresenteerde resultaten 2 De gepresenteerde resultaten rechtvaardigen de conclusierechtvaardigen de conclusie

Page 98: Welkom

Onderdeel 3Onderdeel 3

Posterpresentatie beoordelenPosterpresentatie beoordelen

Page 99: Welkom

Stelling 1+2Stelling 1+2

1 Het gekozen onderzoeksdesign is 1 Het gekozen onderzoeksdesign is adequaat voor de gestelde adequaat voor de gestelde

onderzoeksvraagonderzoeksvraag

2 De gepresenteerde resultaten 2 De gepresenteerde resultaten rechtvaardigen de conclusierechtvaardigen de conclusie

Page 100: Welkom

Onderzoek op de werkplekOnderzoek op de werkplek

Onderdeel 4Onderdeel 4

Page 101: Welkom
Page 102: Welkom

AB: Ik wil u graag een AB: Ik wil u graag een onderzoek laten zien dat onderzoek laten zien dat aantoont dat de Super Pen aantoont dat de Super Pen beter is dan de VivoPen Het beter is dan de VivoPen Het is een studie onder 150 is een studie onder 150 mensen die al een half jaar mensen die al een half jaar de SuperPen gebruiken de SuperPen gebruiken nadat ze eerst de VivoPen nadat ze eerst de VivoPen hadden. Middels een hadden. Middels een uitgebreide vragenlijst is uitgebreide vragenlijst is gekeken naar hun gekeken naar hun tevredenheid.tevredenheid.

Page 103: Welkom

Wat zou de eerste Wat zou de eerste vraag zijn die u stelt vraag zijn die u stelt aan de aan de artsenbezoeker?artsenbezoeker?

Page 104: Welkom

Is deze studie gepubliceerd en zo ja in Is deze studie gepubliceerd en zo ja in

welk tijdschrift?welk tijdschrift?– Studie gedaan door producent of universiteit?Studie gedaan door producent of universiteit?– Peer reviewed tijdschrift?Peer reviewed tijdschrift?

Page 105: Welkom

Vraag 1Vraag 1

Wat voor soort onderzoek is dit?Wat voor soort onderzoek is dit?– Prospectief Prospectief – Retrospectief?Retrospectief?

Page 106: Welkom

Vraag 2Vraag 2

Wat vindt u van het aantal gebruikers van Wat vindt u van het aantal gebruikers van 150 en de lengte van de studie (6 150 en de lengte van de studie (6 maanden)?maanden)?

Page 107: Welkom

Vraag 3Vraag 3

Wat wilt u nog meer weten van de Wat wilt u nog meer weten van de gebruikers van de SuperPen in deze studie?gebruikers van de SuperPen in deze studie?

Page 108: Welkom

Informatie over patientenpopulatieInformatie over patientenpopulatievraag 4: wat is relevant?vraag 4: wat is relevant?

HbA1c voor en naHbA1c voor en na Leeftijd gebruikersLeeftijd gebruikers InsulineschemaInsulineschema Aantal uitvallers Aantal uitvallers

Page 109: Welkom

Insulineschema’s voor en naInsulineschema’s voor en na

Voor 3x Vivorapid en 1 x vivotardVoor 3x Vivorapid en 1 x vivotard Na 3x Superquick en 1x superslowNa 3x Superquick en 1x superslow

Vraag 5: Heeft eventuele verandering Vraag 5: Heeft eventuele verandering insulineschema invloed op resultaat studie?insulineschema invloed op resultaat studie?

Page 110: Welkom

Het HbA1cHet HbA1c

Het HbA1c bij start was 6,3 en is na 6 Het HbA1c bij start was 6,3 en is na 6 maanden 6,5maanden 6,5

Vraag 6: Is dit belangrijke informatie?Vraag 6: Is dit belangrijke informatie?

Page 111: Welkom

AB: De DVK vroeg aan AB: De DVK vroeg aan 250 mensen met 250 mensen met VivoPen of ze mee VivoPen of ze mee wilden doen aan de wilden doen aan de studie. Hiervan waren er studie. Hiervan waren er 200 bereid mee te 200 bereid mee te werken aan de studiewerken aan de studie

Page 112: Welkom

Vraag 8Vraag 8

Vind u dit belangrijke informatie?Vind u dit belangrijke informatie? Wat zou nog meer willen weten?Wat zou nog meer willen weten?

Page 113: Welkom

Wat wil je nog mee weten?Wat wil je nog mee weten?

Hoe zijn die patiënten geselecteerd?Hoe zijn die patiënten geselecteerd?– Aselecte steekproef of gericht gekozen?Aselecte steekproef of gericht gekozen?– Weet de onderzoekers iets over de Weet de onderzoekers iets over de

tevredenheid van de Vivopen gebruiker? tevredenheid van de Vivopen gebruiker? (select)(select)

Page 114: Welkom

Vraag 9 Vraag 9

Vindt u dit een hoog percentage en wat zegt Vindt u dit een hoog percentage en wat zegt u dat over de betrouwbaarheid van de u dat over de betrouwbaarheid van de studie?studie?

Page 115: Welkom

Van de 200 mensen die gestart zijn met de Van de 200 mensen die gestart zijn met de studie, waren er 150 die de 6 maanden studie, waren er 150 die de 6 maanden helemaal afgerond hebben en de vragenlijst helemaal afgerond hebben en de vragenlijst invuldeninvulden

Page 116: Welkom

Vraag 10Vraag 10

Is dit belangrijke informatie?Is dit belangrijke informatie?

Page 117: Welkom

Vraag 11Vraag 11

Een percentage van 25% uitvallers vindt u Een percentage van 25% uitvallers vindt u dat een hoog percentage?dat een hoog percentage?

Wat wilt u nog meer weten?Wat wilt u nog meer weten?

Page 118: Welkom

Het blijkt dat de 25% Het blijkt dat de 25% uitvallers na gemiddeld uitvallers na gemiddeld 2 weken terug wilden 2 weken terug wilden naar de VivoPen naar de VivoPen omdat ze SuperPen omdat ze SuperPen toch te moeilijk vondentoch te moeilijk vonden

Page 119: Welkom

Vraag 12Vraag 12

Vindt u dat deze mensen ook een vragenlijst Vindt u dat deze mensen ook een vragenlijst hadden moeten invullen en dat deze hadden moeten invullen en dat deze resultaten mee hadden moeten tellen in de resultaten mee hadden moeten tellen in de studie?studie?

Page 120: Welkom

Nee, dit gegeven wordt meegenomen door Nee, dit gegeven wordt meegenomen door 25% uitvallers. Tevredenheid na 2 weken is 25% uitvallers. Tevredenheid na 2 weken is niet betrouwbaarniet betrouwbaar

Page 121: Welkom

De 150 mensen die na afloop de vragenlijst De 150 mensen die na afloop de vragenlijst invulden, konden rapportcijfers geven voor invulden, konden rapportcijfers geven voor de verschillende aspecten van het gebruik de verschillende aspecten van het gebruik van de SuperPenvan de SuperPen

Page 122: Welkom

ResultatenResultaten

Plaatsen patronen: 8,1Plaatsen patronen: 8,1 Plaatsen naaldje: 7,7Plaatsen naaldje: 7,7 Instellen dosering: 8,4Instellen dosering: 8,4 Injectie: 7,2Injectie: 7,2 Verwisselen patroon: 7,0Verwisselen patroon: 7,0 Speciale SuperTasje: 7,7Speciale SuperTasje: 7,7

Page 123: Welkom

Vraag 13Vraag 13

AB: Wat vind je van deze rapportcijfers?AB: Wat vind je van deze rapportcijfers?

Page 124: Welkom

Antwoord 13Antwoord 13

Helemaal niks, want het is een vergelijkende Helemaal niks, want het is een vergelijkende studie met VivoPen, dus had je een studie met VivoPen, dus had je een identieke vragenlijstlijst nodig voor VivoPenidentieke vragenlijstlijst nodig voor VivoPen

Page 125: Welkom

Resultaten SuperPen (VivoPen)Resultaten SuperPen (VivoPen)

Plaatsen patronen: 8,1 (7,9)Plaatsen patronen: 8,1 (7,9) Plaatsen naaldje: 7,7 (7,6)Plaatsen naaldje: 7,7 (7,6) Instellen dosering: 8,4 (7,5)Instellen dosering: 8,4 (7,5) Injectie: 7,2 (7,3)Injectie: 7,2 (7,3) Verwisselen patroon: 7,0 (7,1)Verwisselen patroon: 7,0 (7,1) Speciale SuperTasje: 7,7 (nvt)Speciale SuperTasje: 7,7 (nvt)

Page 126: Welkom

Vraag 14Vraag 14

Wat zeggen de verschillen tussen deze Wat zeggen de verschillen tussen deze rapportcijfers u?rapportcijfers u?

Wel of niet significant?Wel of niet significant?

Page 127: Welkom

Vraag 15Vraag 15

Wat moet u nog meer weten om te Wat moet u nog meer weten om te conluderen of de SuperPen gemakkelijker is conluderen of de SuperPen gemakkelijker is dan de VivoPen?dan de VivoPen?

Page 128: Welkom

Antwoorden 15Antwoorden 15

Gewogen waarde verschillende parameters Gewogen waarde verschillende parameters om te kijken wat voor de patiënten het om te kijken wat voor de patiënten het belangrijkst isbelangrijkst is

Vraag na afloop???Vraag na afloop???

Page 129: Welkom

Afsluitende vraagAfsluitende vraag

Wilt u doorgaan met de SuperPen of wilt u Wilt u doorgaan met de SuperPen of wilt u liever weer terug naar VivoPen?liever weer terug naar VivoPen?

Page 130: Welkom

65% wil doorgaan65% wil doorgaan 12% maakt niet uit12% maakt niet uit 23% wil terug23% wil terug

Page 131: Welkom

AB: 2 van de 3 diabetespatiënten geeft AB: 2 van de 3 diabetespatiënten geeft voorkeur aan voorkeur aan SuperPeSuperPenn

Mag deze conclusie getrokken Mag deze conclusie getrokken worden?worden?

Page 132: Welkom

NeeNee

65% van de 150 (98) die de studie hebben 65% van de 150 (98) die de studie hebben afgemaakt, willen doorgaan. De 50 uitvallers afgemaakt, willen doorgaan. De 50 uitvallers zitten hier niet bij. (98/200 is 49%)zitten hier niet bij. (98/200 is 49%)

Gewenning aan een pen, aandacht tijdens Gewenning aan een pen, aandacht tijdens de studie hebben positief effectde studie hebben positief effect

Page 133: Welkom

Stellingen poster presentatieStellingen poster presentatie

Page 134: Welkom

StellingenStellingen

1.1. Een goed artikel dient een pakkende en Een goed artikel dient een pakkende en begrijpende titel te hebbenbegrijpende titel te hebben

2.2. Er zijn 2 vormen van onderzoek: Er zijn 2 vormen van onderzoek: kwantitatief en kwalitatiefkwantitatief en kwalitatief

3.3. Een verschil is pas aanwezig indien het Een verschil is pas aanwezig indien het statistisch significant isstatistisch significant is

4.4. Alle zwanen kunnen wit zijn volgens Alle zwanen kunnen wit zijn volgens PopperPopper

Page 135: Welkom

StellingenStellingen

5.5. Een gepubliceerd artikel in een peer reviewed Een gepubliceerd artikel in een peer reviewed magazine staat garant voor een goed uitgevoerd magazine staat garant voor een goed uitgevoerd onderzoekonderzoek

6.6. De stap van waarneming naar hypothese wordt De stap van waarneming naar hypothese wordt inductie genoemdinductie genoemd

7.7. De hypothese of alle DVK in Nederlands De hypothese of alle DVK in Nederlands dezelfde opleiding hebben genoten dient te dezelfde opleiding hebben genoten dient te worden beantwoord dmv een RCTworden beantwoord dmv een RCT

8.8. Alle zwanen kunnen zwart zijn volgens KreisAlle zwanen kunnen zwart zijn volgens Kreis

Page 136: Welkom

StellingenStellingen

9.9. Zonder 0- hypothese is geen onderzoeksvraag Zonder 0- hypothese is geen onderzoeksvraag te beantwoordente beantwoorden

10.10. Volgens het beroepsdeelprofiel van de EADV Volgens het beroepsdeelprofiel van de EADV dient een DVK een wetenschappelijke dient een DVK een wetenschappelijke onderzoekshypothese te kunnen formuleren onderzoekshypothese te kunnen formuleren

11.11. Volgens het beroepsdeelprofiel van de EADV Volgens het beroepsdeelprofiel van de EADV dient een DVK een wetenschappelijke dient een DVK een wetenschappelijke onderzoekshypothese te kunnen falsifiërenonderzoekshypothese te kunnen falsifiëren

Page 137: Welkom

Jong topforum zoekt met affiniteit Jong topforum zoekt met affiniteit voor onderzoek dito DVK’svoor onderzoek dito DVK’s

Doel: praktische vertaling relevante Doel: praktische vertaling relevante wetenschappelijke artikelen.wetenschappelijke artikelen.

Drie maandelijks overleg (deels via internet)Drie maandelijks overleg (deels via internet) Publicatie in EADV magazinePublicatie in EADV magazine Onkosten vergoedingOnkosten vergoeding

Meld je aan [email protected] je aan [email protected]