€¦ · Web view1849: Bach-regime : uitroeien nationalistische gedachten. 1849: Oostenrijk komt...

Inhoudsopgave1. Balkan 8

Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa 8

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 8

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 8

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 8

Hoofdstuk 17: WO I 8

Hoofdstuk 21: WO II 8

Hoofdstuk 22: de KO 9

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 9

Hoofdstuk 26: einde van de USSR 9

2. België 10


Hoofdstuk 11: de IR en reacties 10

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie 10



Hoofdstuk 19: Interbellum 11



Hoofdstuk 24: Afrika en het Midden-Oosten na WO II 11

3. Bohemen 12


4. Canada 12


Hoofdstuk 14: Economie en politiek 12


Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 12

5. Denemarken 12



1

6. Duitsland 13

Hoofdstuk 9: de Franse Revolutie: 1789-1804 13






Hoofdstuk 15: Maatschappij en cultuur 14




Hoofdstuk 20: Democratie en dictatorschap 15





Hoofdstuk 27: Verandering 18

7. EU 18




8. Frankrijk 19

Hoofdstuk 9 : de Franse Revolutie: 1789-1804 19












2







9. GB 26

Hoofdstuk 9: de Franse Revolutie : 1789-1804 26


















10. Hongarije 32

Hoofdstuk 11: de IR en reacties 32

Hoofdstuk 12 : Revoluties en Restauratie 32





11. Italië 33


3













12. Japan 36




Hoofdstuk 18: Russische revolutie 37





13. Latijns-Amerika 38





Hoofdstuk 23: Dekolonisatie (in Latijns-Amerika) 39



14. Nederland39





4




15. Oostenrijk 40

Hoofdstuk 9: de Franse Revolutie :1789-1804 40











16. Ottomaanse Rijk 44











17. Polen 49








5

18. Portugal 50





19. Pruisen 51






20. Rusland 52

Hoofdstuk 9: de Franse Revolutie : 1789-1804 52













Hoofdstuk 26: de val van de SU 59


21. Spanje 60

Hoofdstuk 9: de Franse revolutie: 1789-1804 60






6


22. VN 61





















23. Zuidoost Azië (zonder Japan) 67








24. Zwitserland 71




7


Hoofdstuk 18: Russische Revolutie 71


1. BalkanHoofdstuk 10: Napoleontisch Europa

1809: oprichting van de Illyrische Provincies Dalmatië + Slovenië + Kroatië

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 20 oktober 1822: Congres van Wenen Alexander Ypsilanti wil een Grieks Rijk stichten tnv.

het OR : hulp van Rusland nodig maar tsaar Alexander I weigert 1829: Griekenland toch onafhankelijk steun van tsaar Nicolas I 1867-1918: (tijd van de Dubbelmonarchie) Slavische heropleving Slavisch nationalisme,

invloed door Herder : bv. Russische slavophilie 1878: vrede van San Stefano tussen Rusland en het OR het OR verliest Montenegro,

Bessarabië, Roemenië en Servië (worden onafhankelijke staten) 1878: Congres van Berlijn

o Griekenland krijgt Thessaliëo Roemenië moet Bessarabië afstaan aan Rusland, maar krijgt Dobroedsjao Servië en Roemenië krijgen stukken van Bulgarijeo een klein stukje Bulgarije blijft onafhankelijk : Noord-Bulgarijeo Oostenrijk-Hongarije krijgt Bosnië en Hezegovina onder toezicht

1878: Oostenrijk-Hongarije valt Bosnië en Herzegovina binnen oorlog eindigt in 1908

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1856: Vrede van Parijs: einde Krimoorlog Servië wordt een autonome staat

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1912-1913: 3 Balkanoorlogen Albanië onafhankelijk

Hoofdstuk 17: WO I 1908: Bosnië en Herzegovina geannexeerd door Oostenrijk-Hongarije 1911-1912: Bulgarije, Servië en Griekenland voegen zich bij Italië in de Italiaans-Turkse

oorlog 1912-1913: Balkanoorlogen einde Ottomaanse heerschappij in de Balkan Servië bezet door Oostenrijk-Hongarije Slavische Heropleving 1914: Frans Ferdinand wordt vermoord in Sarajevo door een lid van de Zwarte Hand 6 juli 1914 : het DKR geeft een garantie aan Oostenrijk-Hongarije dat ze hen zouden steunen

in welke oorlog dan ook met Servië 1919: koninkrijk der Slovenen, Kroaten en Serven 1929: oprichting Joegoslavië = Servië+ Kroatë + Slovenië

Hoofdstuk 21: WO II 1920: verdrag van Trianon

o Roemenië krijgt Transsylvanië (afgenomen van Oostenrijk-Hongarije)

8

o Slovakije gaat bij Tsjechië en wordt Tsjecho-Slovakije (afgenomen van Oostenrijk-Hongarije

1921: oprichting van de Kleine Entente Tsjecho-Slovakije + Roemenië + Joegoslavië mei 1938: militaire mobilisatie van Tsjecho-Slowakije na geruchten van inval door Duitsland 30 september 1938: Conferentie van München Bohemen wordt geannexeerd door

Duitsland : Tsjecho -Slovakije is omsingeld (Bohemen = deel van Tsjechië) 1938: Frankrijk verlaat zijn verdrag met Tsjecho-Slovakije verdrag met Rusland zal nu ook

niet werken 1939: Duitsland bezet Tsjechië Duits protectoraat 1939: Slovenië wordt onafhankelijk verklaard door Hitler 1944: Roemenië en Bulgarije (vroegere As-mogendheden) verklaren oorlog aan Duitsland 1945: Rusland neemt Praag in goodwill van de USA 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa 1947: Roemenië en Bulgarije verdrag met de geallieerden

Hoofdstuk 22: de KO 1942-1949: Griekse burgeroorlog communisten tegen regering + GB

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1955-1991: Warschau-pact tussen de USSR en Oostblok-landen communistische versie

van de NAVO 1968-1969: Praagse Lente in Tsjecho-Slowakije olv. Alexander Dubcek Tsjecho-Slowakije

wil een meer gematigde koers uitvaren maar repressie door de USSR

Hoofdstuk 26: einde van de USSR 1929: de naam van het Koninkrijk van Serviërs, Kroaten en Slovenen wordt veranderd naar

Joegoslavië 1946: Tito sticht een federale republiek in Joegoslavië ( Servië, Montenegro, Macedonië,

Slovenië, Bosnië en Kroatië) vanaf 1965: de Ceausescu’s in Roemenië 1968: de Praagse Lente in Tsjecho-Slowakije wordt neergeslagen 1980: Tito sterft 1986: betoging van Charter 77 olv. Vaclav Havel in Tsjecho- Slowakije 1989: volksopstand in Roemenië Ceausescu’s moeten vluchten 1989: de Tsjecho- Slovaakse regering neemt ontslag + dissidenten worden

vrijgelaten(Alexander Dubchek) 1989: Vaclav Havel wordt nieuwe president + USSR-troepen trekken zich terug Fluwelen

revolutie 1989: het Joegoslavische regime valt vrije verkiezingen 1989: Bulgarije wordt een republiek communisten veranderen naam naar socialisten 1989: Servië valt Kosovo binnen olv. Milosevic 1989: Milosevic krijgt een waarschuwing van de VN en de NAVO door ingrijpen in Kosovo rond 1990: vraag naar onafhankelijkheid in satellietstaten van de USSR maart 1990: luchtaanvallen op Servië door de NAVO vanaf 1991: oorlog tussen Bosnië en Servië verdrijving van moslims 1991: Albanië en Oekraïne worden onafhankelijk

9

1991: Kroatië en Slovenië onafhankelijk van Joegoslavië 1991: de 3 Baltische staten werden onafhankelijk ( Letland, Estland en Litouwen) +

zelfbestuur voor de USSR en overblijvende satellietstaten augustus 1991: eenheidsverdrag tussen de USSR en overblijvende satellietstaten december 1991: oprichting Gemenebest van Onafhankelijke Staten december 1992: Yeltsin ontbind de Slavische staten 1993: splitsing Tjecho-Slowakije in Tsjechië en Slovakije 1994-1996: Rusland valt Tsjechië binnen 1995: moslims in Kroatië worden verdreven olv. Tudjman 1997: Milosevic roept zichzelf uit tot president van Nieuw-Joegoslavië omdat hij niet meer

verkiesbaar was + wijzigt de grondwet 1999: Milosevic geeft zich over akkoorden van Rambouillet 2000: Milosevic verliest verkiezingen in Servië 2001: Milosevic moet verschijnen voor het Internationaal Strafhof in Den Haag 2003: einde van Joegoslavië + nieuwe federatie : Servië- Montenegro 2004: Tsjechië lid van de EU ook de Baltische staten, Polen en Hongarije

2. BelgiëHoofdstuk 10: Napoleontisch Europa

tot 1581: in het Habsburgse Rijk van Karel V 1581-1713: Spaanse NL’en 1713-1801: Oostenrijkse NL’en 1801- 1806: België bij Frankrijk onder Napoleons broer Lodewijk en onder Napoleon zelf na

1806 1814: België bij NL door Congres van Wenen Verenigd Koninkrijk der NL’en olv. Willem I

Hoofdstuk 11: de IR en reacties 4 oktober 1830: Belgische Revolutie opstellen constitutie door provisionele regering 1831-1865: Leopold I van Saksen-Coburg- Gotha wordt koning der Belgen = Duitse prins 1831: Verdrag van Londen België wordt internationaal erkend maar moet neutraal blijven

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie januari 1831: Conferentie van Londen België mag blijven bestaan, neutraal, bufferzone

tegen Frankrijk 1848: Karl Marx schrijft ‘Communistisch Manifest’ in Brussel

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1875: Leopold II sticht de Association Internationale Africaine handelsorganisatie 1879-1880: Stanley gaat in opdracht van Leopold II Congo verkennen mbv. de Association

Internationale Africaine basis van de Kongo Vrijstaat 1884-1885: Conferentie van Berlijn Leopold II mag Congo koloniseren als het een

vrijehandelszone bleef : Leopold II moet lenen van de Belgische staat 1885-1908: privé-eigendom van Leopold II rubberindustrie + overtreding mensenrechten 1908-1960: Belgisch-Congo de staat nam Kongo Vrijstaat over

10

Hoofdstuk 17: WO I 1914: Duitsland viel België binnen en schond de neutraliteit ervan Koning Albert I als

soldaat-koning, bevelhebber van het leger oktober 1914: Slag bij de Ijzer openen van de Ijzermonde 31 juli 1917: 3e slag om Ieper = slag van Passendale 11 november 1918: wapenstilstand 1919: vrede van Parijs 5 verdragen

Hoofdstuk 19: Interbellum 1923-1924: België en Frankrijk bezetten het Ruhrgebied omdat Duitsland zijn

herstellingsbetalingen niet doet 1925: Verdrag van Locano vastleggen grenzen na WO I 1928: Pact van Parijs/ Briand-Kellogg-Pact wereldoorlog = strafbaar (later bovengehaald

tijdens de processen van Nürnberg) 1929: België trekt zich terug uit het Ruhrgebied nadat Duitsland en de USA het Youngplan

tekenen

Hoofdstuk 21: WO II mei 1940: Duitse inval in NL, België, Luxemburg en Frankrijk Ardennenoffensief 28 mei 1940: België geeft zich over (Leopold III)

Hoofdstuk 22: de KO 1947: oprichting van de NAVO met Frankrijk, GB, NL en Luxemburg 1949: oprichting Benelux met NL en Luxemburg douane-unie

Hoofdstuk 24: Afrika en het Midden-Oosten na WO II 1919: Rwanda en Burundi onder Belgisch mandaat Tutsi’s worden door België als elite

behandeld 1958: oprichting Mouvement Nationale Congolaise (= MNC) olv. Lumumba 1959: bloedbad in Rwanda Hutu’s tegen Tutsi’s 1960: België zou zich terugtrekken uit Congo ronde-tafelcongres mei 1960: verkiezingen Kasavubu als president en Lumumba als premier 30 juni 1960: onafhankelijkheid = Dipenda Republiek Congo (verschil met de Franse) 30 juni 1960: ceremonie in Leopoldstad koning Boudewijn vs. Lumumba juni 1960: het Belgische leger haalt Belgen weg uit Congo onrusten 1961: Patrice Lumumba wordt vermoord betrokkenheid van België :

onderzoekscommissies 1962: Rwanda en Burundi onafhankelijk 1990: einde diplomatieke relaties tussen de DRC en België moorden in universiteit van

Lubumbashi 1994: 10 Belgische paracommando’s vermoord in Rwanda operatie Blue Safari:

terugtrekken + evacuatie van alle Belgen in Rwanda 2002: België verontschuldigd zich voor betrokkenheid in moord op Lumumba 2010: Congo 50 jaar onafhankelijk Leterme en Albert II bezoeken de DRC

11

3. BohemenHoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie

maart 1848: Bohemen onafhankelijk van Habsburgse Rijk dankzij keizer Ferdinand 1848: Bohemen vertegenwoordigd op de Duitse bijeenkomst in Frankfurt Sudeten-

Duitsers juni 1848: tegenreactie op Frankfurt : Slavische bijeenkomst 12 juni 1848: onrust in Praag bombardement op de stad = einde Slavische bijeenkomst 1849: Bohemen terug bij Oostenrijk

4. CanadaHoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten

vanaf de 17e E : Franse kolonies op de oevers van de St. Lawrence rivier 1774: Quebec Act bescherming door GB 1791: GB doet een mislukte poging om eenheid te creëren 2 provincies met dezelfde

status als de vroegere Amerikaanse kolonies 1812: Oorlog tussen Canada samen met GB tegen de VS Anglo-Amerikaanse oorlog 1837: onrust in de 2 provinciën 1840: éénmaking van de 2 provinciën 1867: British North-America Pact Canada wordt een federatie uitbreiding naar de Stille Oceaan 1982: speciaal statuut voor Quebec

Hoofdstuk 14: Economie en politiek 1850-1940: Atlantische migratie van Europa naar Canada en de USA

Hoofdstuk 21: WO II juli –augustus 1943: Sicilië veroverd door GB (en Canada) Mussolini vlucht 8 mei 1945: einde WO II

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1994: Noord-Amerikaanse Handelsverdrag geen handelsgrenzen meer tussen Canada, de

USA en Mexico

5. DenemarkenHoofdstuk 10: Napoleontisch Europa

1807: Denemarken neutraal in kwestie van de Continentale Blokkade na bombardementen door GB : alliantie met Frankrijk

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1864: Oorlog met Pruisen,Oostenrijk Denemarken moet Schleswig en Holstein afstaan

12

6. DuitslandHoofdstuk 9: de Franse Revolutie: 1789-1804

1792: Frankrijk annexeert Mainz-regio 1 februari 1793: Frankrijk verklaart oorlog aan Pruisen, Duitse vorsten en GB (=1e

Coalitieoorlog) 1797: Frankrijk krijgt linkeroever van de Rijn , Duitse vorsten mogen kerkbezittingen verdelen

= schaamte der prinsen 1800: in Baden een onafhankelijke staat met de hertog van Enghien als koning

Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa na 1800: nationalisme kwam opzetten Volksgeist 1806: oprichting van de Rijnbond olv. Napoleon (tot 1813) 25 juni 1807: Vrede van Tilsit Westfalen bij de Rijnbond 1813: ontstaan anti-Franse beweging in Rijngebied oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag), Duitse soldaten in Franse leger Napoleon

verslagen 1814: Congres van Wenen

o Polen krijgt linker-Rijngebied + Westfalen en Sakseno Duitse Rijnbond blijft bestaan geen eigen rijk

Hoofdstuk 11: de IR en reactie rond 1770: Herder Volksgeist vanaf 1805: Hegel nationalisme 1819: besluiten van Karlsbad onderdrukking van nationale en liberale ideeën (op

aandringen van Oostenrijk en Pruisen) 1878: Congres van Berlijn lost Oosterse Kwestie op Bismarck = eerlijke makelaar

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie maart 1848: de regeringen van de 39 Duitse vorstendommen vallen 15 maart 1848: onrust in Berlijn verkiezing Pruisische wetgevend orgaan = Berlijnse

bijeenkomst mei 1848- mei 1849: Duitse nationale bijeenkomst in Frankfurt Zollverein september 1848: onrust in Frankfurt hulp van het Pruisische leger eind 1848: Berlijnse bijeenkomst opgeheven Pruisische Frederick Willem IV terug aan de

macht Frankfurt bijeenkomst wil een nieuw Duitsland stichten ontbinding van de bijeenkomst

nadat Pruisische koning weigert vorst te worden van het nieuwe Duitsland mislukte eenmaking

de 48-ers emigreren massaal naar de USA

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1850: de 39 vorstendommen terug hersteld losse confederatie van 1815 1866: Pruisische-Oostenrijkse oorlog: Pruisen annexeert Holstein leger van de

confederatie verloor tegen het Pruisische leger 1869: Noord-Duitse confederatie olv. Pruisische vorst Pruisen + 21 staten ten noorden van

de Main

13

na 1870: economische groei 18 januari 1871: Duitse keizerrijk na 10 mei 1871: annexatie van de Lotharingen en de Elzas

--------------------------------------------------------------------------------------------- Pruisen + Duitse staten = DKR

Hoofdstuk 14: Economie en politiek 1871-1890: Bismarck = kanselier van het DKR, Willem I= keizer 1870: ontstaan Middenpartij na dogma ivm. onfeilbaarheid van de Paus 1871: Kulturkampf 1872: Junkers worden buitenspel gezet 1875: oprichting Duitse Socialistische partij 1878-1890: anti-socialisme van Bismarck 1888: Willem I sterft en wordt opgevolgd door Frederick III 1888: Frederick III sterft na 3 maanden Willem II 1890: Bismarck moet aftreden dropping the pilot

Hoofdstuk 15: Maatschappij en cultuur 1875: Gotha programma : socialistisch programma door de SDP kritiek hierop door Marx 1905: Einstein formuleert E=mc2

1844-1900: Friedrich Nietzsche God is dood, Christendom= slavenreligie

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1897: Duitsland annexeert de Kiaochow baai van China 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,

hierna modernisering in China

Hoofdstuk 17: WO I 1873: Driekeizerverbond met Oostenrijk-Hongarije en Rusland Rusland stapt eruit in 1887 1879: oprichting Triple Alliantie met Oostenrijk-Hongarije 1882: Italië komt bij de Triple Alliantie 1905: keizer Willem II van het DKR doet in Marokko (Franse kolonie) een toespraak ivm.

onafhankelijkheid april 1906: internationale conventie in Algeciras betwisting Franse aanspraak op Marokko

(enkel Oostenrijk steunde het DKR) 1911: het DKR zou Marokko militair steunen in een onafhankelijkheidsoorlog 2e

Marokkocrisis 1912: het DKR zat in een interne crisis Sociaal Democraten aan de macht in de Reichstag 6 juli 1914 : het DKR geeft een garantie aan Oostenrijk-Hongarije dat ze hen zouden steunen

in welke oorlog dan ook met Servië 1914: Duitsland verklaart oorlog aan Rusland en Frankrijk Russische troepen aan de Duitse

grens = aanleiding , DKR verwacht dat Frankrijk Rusland zou steunen 1914-1918: hulp aan Ierse opstand tegen GB neergeslagen door GB 1914: GB verklaart oorlog aan Duitsland wegens het schenden van de neutraliteit van België

Von Schlieffenplan 1914: Japan verklaart oorlog aan Duitsland 1914: Rusland in Oost-Pruisen (DKR) 2 augustus 1914: geheime overeenkomst met DKR OR bij het DKR en Oostenrijk-Hongarije

14

6 september 1914-9 september 1914: slag bij de Marne van bewegingsoorlog naar loopgravenoorlog

1915: Duitsers en Oostenrijkers ver in Rusland 1915: China verklaart de oorlog aan Duitsland 1915: Italië liep over naar de geallieerden 21 februari 1916 – 15 december 1916 : slag bij Verdun Duitsland gaf na 10 maand op 31 mei 1916- 6 juni 1916: zeeslag bij Jutland eindigt onbeslist maar Duitsland doet geen

uitval op zee meer hierna 25 juni 1916 – 18 november 1916: slag om de Somme introductie van de tank (niet

meteen succesvol) 1917: VS verklaart oorlog aan Duitsland 1917: Duitsland brengt Lenin terug naar Rusland december 1917: Rusland uit de oorlog door de Revolutie vrede van Brest-Litovsk 16 januari 1917: Zimmermann-telegramschandaal 31 juli 1917: 3e slag om Ieper = slag bij Passendale 1918-1919: griepepidemie Spaanse griep 11 november 1918: wapenstilstand november 1918: keizer Willem II moet aftreden door de socialisten en vlucht naar NL vanaf 1918: Weimarrepubliek 1919: de vrede van Parijs 5 aparte verdragen : verdrag van Versailles met Duitsland 1919: Duitsland vernietigd zijn eigen vloot bij Scapa Flow (Schotland) ipv. af te staan aan de

geallieerden 1919: Volkerenbond opgericht Duitsland en Rusland zaten hier niet in!

Hoofdstuk 19: Interbellum januari 1919: Spartakus-opstand in Duitsland (radicaal socialisme) neergeslagen + leiders (

Rosa Luxemburg) opgepakt vanaf 1919: Weimarrepubliek zondebok van WO I 1922: akkoord van Rapallo tussen Duitsland en de USSR economische en militaire steun 1923: Frankrijk en België bezetten het Rurhgebied omdat Duitsland zijn herstelbetalingen

niet kon afbetalen Europese schuldendriehoek tussen Duitsland, de Europese geallieerden en de USA

1923-1924: Dawesplan werkt niet hyperinflatie want stakers werden betaald door de regering ( bv. 1 000 000 mark = 1 dollar)

1925: Verdrag van Locano vastleggen grenzen na WO I 1928: Pact van Parijs/ Briand-Kellogg-Pact wereldoorlog = strafbaar (later bovengehaald

tijdens de processen van Nürnberg) 1929: Youngplan met de VS de VS zou geld lenen aan Duitsland en Frankrijk verlaat het

Ruhrgebied

Hoofdstuk 20: Democratie en dictatorschap 1920: oprichting Nazi’s (SDAP) uit de DAP 1923: Frankrijk en België bezetten het Ruhrgebied november 1923: Bierzaalputsch door de bruinhemden (= Nazi’s) mislukt, Hitler naar de

gevangenis schrijft ‘Mein Kampf’ , wordt voortijdig vrijgelaten 1929: Grote Depressie

15

1932: Hitler wint veel zetels bij de verkiezingen 1933: Hitler wordt Bondskanselier na de dood van Hindenburg 27 februari 1933 : brand in de Reichstag Communisten krijgen de schuld en moeten uit de

verkiezingen Hitler wint verkiezingen 1933: het ‘Dritte Reich’ wordt uitgeroepen met Hitler als ‘Fürher’ 1935: Nürnberg wetten geen rechten meer voor Joden 1936: 4-jaren-plan ivm. economie 1938: Kristallnacht aanvallen op Joodse winkels door de SS 1938: oprichting van de Gestapo + permanente concentratiekampen + Hitlerjugend

Hoofdstuk 21: WO II 1933: Duitsland gaat uit de Volkerenbond en de ontwapeningsconferentie 1934: non-agressiepact met Polen 1934: Nazi’s grijpen de macht in Oostenrijk Italië grijpt in 13 januari 1935: annexatie van Saarland na een referendum

o 1920: Saarland ontstond na verdrag van Versailles Frans protectoraato 1920-1935: bestuur door de Volkerenbond tot annexatie met Duitsland

1935: Hitler breekt met het verdrag van Versailles 1935: vlootverdrag met GB Duitsland mag een vloot van 1/3e van de Britse opbouwen 7 maart 1936: Hitler verwerpt het Locarno-verdrag aanspraak op Danzig (vrije stad), de

Poolse corridor en Silezië 1936: Duitsland steunt Franco in Spanje 1936: Duitsland bezet het Rijnland werd eerst bestuurd door de Volkerenbond 22 oktober 1936: oprichting van de as Rome-Berlijn 25 november 1936: Anti-Kominternpact met Japan communisme uitroeien 1937: Italië komt bij het Anti-Kominternpact 1938: Anschluss van Oostenrijk bij Nazi-Duitsland toegestaan door Mussolini 30 september 1938: Conferentie van München Hitler annexeert Bohemen 1939: Tsjechië wordt ingenomen Duits protectoraat 1939: Slovenië onafhankelijk verklaard door Hitler 1939: inname van Memel (Litouwen) 22 augustus 1939: Non-agressiepact met de USSR

o geheime clausule ivm. het verdelen van Polen de USSR krijgt Bessarabië terug, meer Russische invloed in de Baltische staten, de USSR mag niet interveniëren tussen Duitsland en Polen en Duitsland en het Westen

1 september 1939: Duitsland valt Polen binnen Blitzkrieg 3 september 1939: Frankrijk en GB verklaren oorlog aan Duitsland begin WO II april 1940: inval in Noorwegen capitulatie van Noorwegen en Denemarken mei 1940: inval in NL, België, Luxemburg en Frankrijk Ardennenoffensief na 14 mei 1940: NL geeft zich over na bombardementen op Rotterdam 28 mei 1940: België geeft zich over 22 juni 1940: overgave Frankrijk Vichy-regime olv. Pétain marionettenregering zomer 1940: luchtaanvallen op GB 1940: Stalin annexeert Baltische staten Hitler maakt dit ongedaan vanaf 1940: Afrika-expedities Afrikakorps olv. Rommel tegen GB in Egypte en Libië

16

22 juni 1941: Duitsland valt de USSR binnen worden verslagen door Russische winter 11 december 1941: de As-mogendheden verklaren oorlog aan de USA januari 1942: geheime conferentie ivm. Jodenvraagstuk Wannsee-conferentie : holocaust

wordt gepland (Heinrich Himmler) 1942: Duitsland schroeft economie bij + oorlog om de Kaukasus olievelden juli 1942: slag om El-Alamein GB houdt stand 1942: luchtaanval op Duitsland door GB augustus 1942: belegering van Stalingrad door Duitsland februari 1943: Duitsers geven zich over bij Stalingrad 1943: onbezet Frankrijk wordt ook bezet mei 1943: geen As-mogendheden meer in Afrika 1943: Italiaanse Socialistische republiek in Noord-Italië marionettenstaat van de Nazi’s 6 juni 1944: D-Day landing in Normandië (operatie Overlord ol v. Eisenhower) augustus 1944: Parijs bevrijd door de geallieerden september 1944: grens met Duitsland wordt overgestoken door de geallieerden

landaanval in Duitsland 1944: geallieerden vegen Frankrijk schoon vanuit Zuid-Frankrijk 1944: GB en de USA breken door de Duitse fortengordel ( Siegfried Linie) 1944: de USSR verdrijft Duitsland uit de Baltische staten 1944: Roemenië en Bulgarije (vroegere As-mogendheden) verklaren oorlog aan Duitsland 1945: Duitsland bezet Italië nieuwe Italiaanse regering wou vrede oktober 1945: Italië olv. Badoglio verklaart oorlog aan Duitsland + geallieerden vallen vanuit

Zuid-Italië binnen maart 1945: de geallieerden steken de brug van Remagen over Rijn was de laatste

natuurlijke hindernis : inname Ruhrgebied 1945: de USSR op 50 km van Berlijn 1945: de USSR bezet Wenen en Boedapest Oostenrijk en Hongarije april 1945: de Russen mogen de stad innemen van de geallieerden goodwill 30 april 1945: Hitler pleegt zelfmoord samen met Eva Braun 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa 1946: conferentie van Parijs 1947: Finland terug vrij : verdrag met geallieerden

Hoofdstuk 22: de KO na 1945: Wirschaftswunder snelle herstel van de Duitse economie 1945-1946: processen van Nürnberg tegen Nazi-kopstukken 12 doodstraffen 1945: Berlijn opgesplitst in 4 bezettingszones Frankrijk, de USSR, GB en de USA 1947: de USA, GB en Frankrijk voegen hun zones samen Bundesrepublik Deutschland

(= BRD) communistisch Duitsland = Deutsche Democratische Republik (= DDR) 1948-1949: luchtbrug naar West-Berlijn door de USA en GB blokkade op het land door de

DDR 1949: Basic Law voor de BDR Duitse grondwet 1949: Konrad Adenauer wordt bondskanselier van de BDR 1952: Duitsland mag terug militair actief zijn

17

13 augustus 1961: de DDR bouwt de Berlijnse Muur om Oost-Duitsers te verletten naar het Westen te vluchten

1965: grote coalitie in de BDR olv. Willy Brandt 1969: Willy Brandt wordt nieuwe bondskanselier van de BDR 9 november 1989: val van de Berlijnse Muur 3 oktober 1990: hereniging van Duitsland

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1961: Nikita Chroestjov wilt dat de VS zich terugtrekt uit Berlijn ultimatum wordt

verworpen 1973: Duitsland houdt zijn inflatie onder controle tijdens 1e oliecrisis 1982-1998: Helmut Kohl als bondskanselier van de BDR

Hoofdstuk 26: einde van de USSR vanaf 1961: Erich Honecker bondskanselier van de DDR 1961: bouw Berlijnse Muur 1989: Hongarije opent zijn grenzen Oost-Duitsers vluchten hierlangs naar het Westen 9 november 1989: val van de Berlijnse Muur 1990: Honecker neemt ontslag vanaf 1990: waarheidscommissies ivm. archieven van de Stasi (= geheimdienst) 3 oktober 1990: Duitse eenmaking Helmut Kohl als bondskanselier

Hoofdstuk 27: Verandering jaren ’90: opkomst Neonazisme naar aanleiding van immigratiestroom 1998: Gerharrd Shröder vervangt Helmut Kohl als bondskanselier van Duitsland

(sociaaldemocratisch blijft aan de macht tot 2005) Angela Merkel (2005-heden)

7. EUHoofdstuk 22: de KO

1949: Verdragen van Londen oprichting Raad van Europa 1950: Europees Verdrag voor de rechten van de mens 1958: Europees Hof voor de rechten van de mens

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1952: oprichting Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (= EGKS) 1957: Verdrag van Rome Europese Vergadering (= Europees Parlement) + werking van de

EU 1957: oprichting Euratom Europese samenwerking ivm. nucleaire wapens 1958: oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (= EEG) België, West-

Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland en Italië 1986-1987: Single European Act 1 marktruimte creëren 1967: stichting Europese Gemeenschap (werd tegengehouden door de Gaulle)

pijlerstructuur met EGKS en Euratom 1969: GB komt bij de EG 1991: oprichting van de Europese Unie na het Verdrag van Maastricht

18

2009: Verdrag van Lissabon einde pijlerstructuur : einde Europese Gemeenschap

Hoofdstuk 27: Verandering 1975: oprichting Europees Ruimte-agentschap (= ESA) 2002: invoering van de Euro als gemeenschappelijke munteenheid 2005: oprichting Europees Verdedigingsagentschap 2011: Herman Van Rompuy: 1e voorzitter Europese Raad (“president Europa”)

8. FrankrijkHoofdstuk 9 : de Franse Revolutie: 1789-1804

1614: laatste samenkomst van de Staten-Generaal (één -kamersysteem) voor 1789: Verlichting samenkomst van de Staten-Generaal in mei 1789 : reactie op financiële crisis 17 juni 1789: oprichting Assemblée Nationale 20 juni 1789: Eed van de kaatsbaan Grote Angst : les brigands viennent! 14 juli 1789: bestorming van de Bastille 4 augustus 1789: de nacht van 4 augustus : einde feodaliteit 26 augustus 1798: Déclaration des droits de l’homme et du citoyen 1e immigratiegolf : graaf van Artois + edelen 4 oktober 1789: mars op Versailles : koning komt naar Parijs 1790: grondwet voor de clerus: oprichting Franse nationale kerk juni 1791: Lodewijk XVI probeert te ontsnappen 1791-1792 : Heilige oorlog tegen de Revolutie + verdrag van Pilnitz 20 april 1792: Frankrijk verklaart oorlog aan Oostenrijk en Spanje (= 1e Coalitieoorlog) 10 augustus 1792: oprichting van de Commune in Parijs september 1792: the september massacres de Terreur: 1792-1795

o 20 september 1792: afschaffing monarchie door de nationale conventieo annexatie van België,de Savoie en Mainzo 15 januari 1793: executie Lodewijk XVI : point of no returno 1e republiek (olv Robbespierre)o 1 februari 1793: Frankrijk verklaart oorlog aan GB, Pruisen en Duitse vorsten (=1e

Coalitieoorlog)o 1794: slavernij (tijdelijk) afgeschafto juni 1794: Slag bij Fleurus : overwinning voor de Franseno 27 juli 1794: executie Robbespierre Thermidoriaanse reactieo mei 1795: boerenopstando 1795: White Terror : executie van Jacobijnen

het Directoire : 1795-1799 o 1795: verklaring van Verona door Lodewijk XVIII (= niet koning van Frankrijk) o 1796-1797 : vrede van Lille: onderhandelingen tussen Napoleon met GB en

Oostenrijk o maart 1796: eerste vrije verkiezingen

19

o 4 september 1797: coup d’état de Fructidor door het Directoire dictatuur o 17 oktober 1797: Verdrag van Campo Formio met Oostenrijk o Napoleon valt Egypte binnen geen succes o staatsgreep van 9 november 1799 door Napoleon coup d’état de Brummaire

het Consulaat : 1799-1804 o juni 1800: Slag bij Marengo Frankrijk wint o juni 1800: Verdrag van Lunéville met Oostenrijk o maart 1802: vrede met GB en overige landen vrede van Amienso 1801: Concordaat met het Vaticaan: vrede met de Kerk o 1802: Napoleon consul voor het leven o 1804: Napoleon Bonaparte wordt Napoleon I

Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa 1803: Frankrijk verkoopt Louisiana aan de VS 1803: Helvetische republiek in Zwitserland wordt opgeheven kantons krijgen de macht

terug van Napoleon 1805-1807: 3e Napoleontische oorlog met GB, Oostenrijk en Rusland 21 oktober 1805: Slag bij Trafalgar: Lord Nelson verslaat Napoleon 5 december 1805: slag bij Austerlitz Napoleon verslaat de 3e Coalitie 26 december 1805: Vrede van Pressburg annexatie van verschillende Oostenrijkse

gebieden door Frankrijk (Venetië!) grotendeels ongedaan gemaakt door het Congres van Wenen

1806: oprichting van de Rijnbond olv. Napoleon (tot 1813) Pruisen bij de 3e Coalitie oktober 1806: slagen bij Jena en Auerstädt Pruisen verslagen 1806: Berlijns decreet oprichting Continentale Blokkade tegen GB 1806: Lodewijk (= broer Napoleon) twijfelt om zijn koninkrijk NL in de Continentale Blokkade

te storten inname van de NL’en door Frankrijk 1807: Decreet van Milaan schepen mochten geen Britse havens aandoen 1807: slag in Friedland tegen Rusland Frankrijk wint 25 juni 1807: Vrede van Tilsit = einde 3e Napoleontische oorlog Frankrijk heeft gewonnen

o oprichting koninkrijk Westfalen olv. Jêrome Bonaparte= broer Napoleon bij de Rijnbond

o annexatie van Hannover door Frankrijk verlies voor Pruiseno oprichting koninkrijk Warschau olv. koning van Saksen

1808: Joseph Bonaparte (=broer Napoleon) op de troon in Spanje blokkeren GB 1808-1813: Peninsulaire oorlog tegen Spanje, Portugal en GB Frankrijk verliest april 1809- oktober 1809: Oostenrijkse vrijheidsoorlog gevecht van Wagram Frankrijk

wint 1809: Napoleon vergroot het Graafschap van Warschau met gebieden van Oostenrijk oprichting Illyrische Provincies : Dalmatië (provincie van Krotatië), de rest van Kroatië en

Slovenië 1809: Napoleon scheidt van Josephine en trouwt met Maria Louise (= dochter van

Oostenrijkse keizer) zoon = koning van Rome 31 december 1810: Rusland stapt uit de Continentale Blokkade

20

juni 1812: Frankrijk valt Rusland binnen Rusland past de tactiek van de verbrande aarde toe

14 september 1812: het Grande Armée staat voor Moskou stad wordt platgebrand maar Russische winter verslaat het leger van Napoleon

1813: Frankrijk trekt zich terug uit Portugal 1813: Napoleon terug uit Moskou, stelt een nieuw leger samen oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag) Napoleon verslagen 4 april 1814 : Napoleon treedt af 11 april 1814: verdrag van Fontainebleau : Napoleon wordt verbannen naar Elba (Italië) 1814: herstel van de monarchie met Lodewijk XVIII (= broer Lodewijk XVI) 1814: Eerste verdrag van Parijs Frankrijk krijgt terug de grenzen van 1792 ( onder het

Terreur-bewind) 1814: Congres van Wenen : geheim verdrag met GB en Oostenrijk ivm het aanvallen van

Pruisen of Rusland 1815: Napoleon ontsnapt van Elba terug opnieuw keizer = Honderd Dagen 18 juni 1815: Slag bij Waterloo Napoleon definitief verslagen en verbannen naar St.

Helena , hij stierf op 5 mei 1821 1818: Frankrijk komt bij de Quadruple Alliantie Quintuple Alliantie

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1814: Lodewijk XVIII zet aan tot Witte Terreur moorden op aanhangers Napoleon I 1818: Congres van Aix-la-Chapelle Tsaar Alexander I wou een permanent Europese Unie :

tegenstand van GB + terugtrekken van het Franse leger 1820: Congres van Troppau Frankrijk stuurde enkel een waarnemer 20 oktober 1822: Congres van Verona Frankrijk stuurt troepen naar Spanje om de orde te

herstellen 1824-1830: Lodewijk XVIII wordt opgevolgd door nog een andere broer : Karel X voor 1848: 1e socialistische beweging met politieke plannen in Europa Saint-Simon en

Fourier : utopisme ( is anders dan communisme!) voor 1848: : Lodewijk XVIII geeft amnestie voor de moorden op zijn broer , schoonzus en

neefje ongemakkelijk voor de Fransen 1878: Congres van Berlijn Frankrijk krijgt Tunesië

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie 27 juli 1830: Juli-revolutie 3 Glorieuses ( revolutie duurde 3 dagen) 1830-1848: juli-monarchie met Louis Phillipe (= burgerkoning) restauratie van de

Bourbons 1847: depressiejaar 22 februari 1848: Februari-revolutie begint met betogingen 24 februari 1848: Louis Phillipe treedt af en vlucht naar GB oprichting 2e Republiek mei 1848: invoering van de materiële wet 24 tot 26 juni 1848: klassenstrijd in Parijs het volk verloor 1849: Louis Napoleon Bonaparte komt aan de macht door een verkiezing wil socialisme

verdrijven 1850: onderwijs terug onder de hoede van de clerus 2 december 1851: coup d’état door Louis Napoleon

21

20 december 1851: president voor 10 jaar 1852: keizer Napoleon III 2e Franse keizerrijk (1852-1870)

o vanaf 1853 -1856: Krimoorlog met Ruslando 1857: depressiejaaro 1859: oorlog met Piedmont tegen Oostenrijk : 2e Italiaanse onafhankelijksoorlogo 1859-1869: bouw van het Suez-kanaalo 1860: vrijehandelsverdrag met GB o 1861-1867: 2e onafhankelijkheidsoorlog in Mexico Frankrijk verliest

1862: creatie van koninkrijk in Mexico olv. Oostenrijkse vorsto 1870: einde van het 2e Franse keizerrijk : Frans-Duitse oorlog

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten vanaf 17e E Franse kolonies in Canada 1774: Quebec-Acte: Franse kolonies in Canada worden beschermd door GB 1791: GB doet een mislukte poging om eenheid te creëren 2 provincies met dezelfde

status als de vroegere Amerikaanse kolonies 1853-1856: Krimoorlog samen met het Ottomaanse Rijk, GB en Piedmont tegen Rusland 1854: Frankrijk kiest kant van het Ottomaanse Rijk christenen beschermen 1856: Vrede van Parijs : einde Krimoorlog 1859: Oorlog met Oostenrijk samen met Piedmont

o slagen van Magenta en Solferino gewonneno Napoleon III gevangen genomeno Frans garnizoen in Rome om Paus te beschermen onduidelijkheid ivm positie van

Frankrijko juli 1859: Napoleon III verraad Piedmont aparte vrede met Oostenrijk

annexatie van Italiaanse steden bij Piedmont goedgekeurd Nice en Savoie naar Frankrijk 1862-1863: Franse bombardementen op Choshu (Japan) samen met USA,GB en NL’en delegatie naar de Japanse keizer hernieuwing handelsverdrag van 1854 + lage taksen

eisen 1867: British North-America Pact Canada wordt een federatie 1870: Frankrijk verhindert Leopold van Hohenzollern om de troon van Spanje in te nemen Erms-telegram in de Pruisische kranten 19 juli 1870: oorlogsverklaring van Frankrijk aan Pruisen Pruisen wint

o 2 september 1870: slag bij Sedan 4 september 1870: in Parijs 3e Republiek uitgeroepen Pruisen belegert Parijs voor 4 maanden stad geeft zich op 28 januari 1871 over 10 mei 1871: Vrede van Frankfurt einde Frans-Pruisische oorlog verlies van Lorraine en

Alsace

Hoofdstuk 14: Economie en politiek 1860: vrijhandel in Frankrijk maar rond 1880 terug protectionistisch 1873-1893: de lange depressie in Europa en de VS 1871: universeel stemrecht in Frankrijk dankzij Bismarck 1871: burgeroorlog tussen republikeinen en monarchisten: Commune vs. Nationale

Bijeenkomst Commune gesteund door de 1e Internationale : ondergang 1e Internationale

22

vanaf 1875: presidentsverkiezingen 1886-1889: crisis dreiging van een staatsgreep door Boulanger 1884-1906: de Dreyfusaffaire 1905: scheiding tussen Kerk en staat parlementsleden die voor stemden: excommunicatie

door de paus

Hoofdstuk 15: Maatschappij en cultuur 14 juli 1889: 2e Internationale in Parijs (100 jaar na de bestorming van de Bastille)

tweedeling tussen reformisten en revolutionairen (Lenin) 1896: Bequerel ontdekt radioactiviteit

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1830: Frankrijk neemt Algerije in Frans-Algerije met Algiers als hoofdstad 1857- 1860: 2e Opiumoorlog in China met GB en Frankrijk Opening van China + Frankrijk

krijgt Indochina 1861: Frankrijk valt Mexico binnen (Napoleon III) 1862: Maximilaan, aartshertog van Oostenrijk,wordt koning van een marionettenstaat 1861-1867: 2e onafhankelijkheidsoorlog in Mexico Frankrijk verliest en trekt zich terug 1881: Frankrijk neemt Tunesië in 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,


Hoofdstuk 17: WO I 1898: Fashoda-incident in Soedan met GB botsing tussen de 2 machten : Frankrijk wil een

West-Oost as , GB een Noord-Zuid as doorheen Afrika 1904: leggen hun verschillen met GB na het Fashoda-incident bij Entente Cordiale 1905: keizer Willem I van het DKR doet in Marokko (Franse kolonie) een toespraak ivm.

onafhankelijkheid 1907: Verdrag van St. Petersburg Triple Entente met GB en Rusland april 1906: internationale conventie in Algeciras betwisting Franse aanspraak op Marokko

(maakte Triple Entente sterker ipv. het te verzwakken) 1911: 2e Marokkocrisis het DKR zou Marokko militair steunen tegen Frankrijk 1914: Duitsland verklaart oorlog aan Frankrijk en Rusland DKR verwacht dat Frankrijk

Rusland zou steunen 6 september 1914-9 september 1914: slag bij de Marne van bewegingsoorlog naar

loopgravenoorlog 1915: Zee-aanval op Constantinopel met GB 21 februari 1916 – 15 december 1916 : slag bij Verdun Duitsland gaf na 10 maand op 25 juni 1916 – 18 november 1916: slag om de Somme introductie van de tank (niet

meteen succesvol) 31 juli 1917: 3e slag om Ieper = slag bij Passendale 11 november 1918: wapenstilstand 1918-1919: griepepidemie Spaanse griep 1919: vrede van Parijs 5 verdragen

23

Hoofdstuk 20: Democratie en dictatorschap 1923: Frankrijk bezet samen met België het Ruhrgebied Duitsland betaalt

herstellingskosten niet 1923: de franc wordt gered door Raymond Poincaré na 1926: Nationale Unie onder Poincaré 1934: extreemrechtse rellen in Parijs mislukte fascistische staatsgreep 1935: het Volksfront wordt opgericht (Léon Blum) = Front Populaire (socialistisch!) naar

de verkiezingen van 1936: belofte voor Franse New Deal 1937: Volksfront wordt omver geworpen omdat het de Spaanse socialisten niet wou steunen

Spaanse burgeroorlog in 1936

Hoofdstuk 19: Interbellum 1925: Verdrag van Locano vastleggen grenzen na WO I 1928: Pact van Parijs/ Briand-Kellogg-Pact wereldoorlog = strafbaar (later bovengehaald

tijdens de processen van Nürnberg) 1929: Duitsland sluit het Youngplan met de USA Frankrijk trekt zich terug uit het

Ruhrgebied

Hoofdstuk 21: WO II 2 mei 1935: Franco-Sovjetverdrag wederzijdse steun 1936: Frankrijk legt een handelsembargo op de oorlogsexport naar Spanje dezelfde periode: verdrag met Tsjecho-Slovakije 1938: Frankrijk verwerpt zijn verdrag met Tsjecho-Slovakije 30 september 1938: Conferentie van München Duitsland annexeert Bohemen 3 september 1939: Frankrijk en GB verklaren oorlog aan Duitsland na het binnenvallen van

Polen begin WO II mei 1940: Duitse inval in NL, België, Luxemburg en Frankrijk gat in de Maginot Linie aan de

Meuse in Noord-Frankrijk 22 juni 1940: Franse overgave Vichy-regime olv. Pétain : collaboratie met de Nazi’s 28 juni 1940: Charles de Gaulle als leider van het Frans verzet (vanuit Londen) 1943: de VS boekt vooruitgang in de Franse kolonies Marokko en Algerije 1943: onbezet Frankrijk wordt ook bezet vernietiging van de Franse vloot bij Toulon mei 1943: geen As-mogendheden meer in Afrika augustus 1944: Parijs bevrijd door de geallieerden 1944: geallieerden vegen Frankrijk schoon vanuit Zuid-Frankrijk 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa 1946: conferentie van Parijs

Hoofdstuk 22: de KO 1946: breuk met Vichy-regime olv. Charles de Gaulle (premier) 4e Republiek 1958: 5e republiek (4e: CRISIS) olv Charles de Gaulle als PRESIDENT tot vandaag (ZIE 23) 1946: oprichting partij RPF (= Rally du Peuple Française) 1947: communisten uitgesloten 1947: oprichting van de NAVO met België, GB, NL en Luxemburg 1954-1962: Frans-Algerijnse oorlog Algerije onafhankelijk in 1962 1956: Marokko onafhankelijk van Frankrijk

24

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1945: Frankrijk biedt autonomie aan (in een verbond met Frankrijk) aan Cambodja, Laos,

Vietnam en Indochina Vietnam neemt dit niet aan 1946-1954: Frans-Vietnameese oorlog Vietnam olv. Ho Chi Minh 1953: Viet Minh verklaart Vietnam onafhankelijk olv. Ho Chi Min Frankrijk doet nog een

poging met een marionettenkoning maar dit mislukt, wel hulp van de VS 1954: Conferentie van Genève + Frankrijk verliest bij Dien Bien Phu Frankrijk verliest

Vietnam 1958- heden: 5e Franse republiek 1968: studentenopstanden hervormingen

Hoofdstuk 24: Afrika en het Midden-Oosten na WO II vanaf 1920: Franse kolonies in Afrika strijden om hun onafhankelijkheid 1946: oprichting Franse Unie naar voorbeeld van het Britse Gemenebest losse federatie

van staten met Frankrijk kolonies kregen inspraak en beloftes van autonomie 1954-1962: National Liberation Front in Algerije voert een onafhankelijkheidsoorlog met

Frankrijk 1956: Marokko en Tunesië krijgen hun onafhankelijkheid 1956: Frankrijk in Sinaï-oorlog samen met GB en Israël tegen Egypte de USA roept hen

terug 1958: de Gaulle terug aan de macht in Frankrijk 1960: Frans-Congo wordt onafhankelijk republiek Congo 1962: referendum voor de onafhankelijkheid van Algerije Algerije onafhankelijk , Franse

colons vertrekken uit het land

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1946-1953: Frans-Vietnamese oorlog Vietnam verdeeld in communisten en niet-

communisten ( Noord en Zuid) 1950-1953: Koreaanse oorlog de VN tegen het communisme 1955: Zuid-Vietnam verklaart zich onafhankelijk Dien-regime 1966-1996:Frankrijk stapt uit de NAVO(= Atlantische Alliantie) wil onafhankelijkheid van

de VS (pas in 2009 terug volledig lid) 1969: Charles de Gaulle treedt af als president van de 5e Republiek 1981-1988: François Mitterand als president cohabitatie (= president en premier NIET uit

dezelfde partij)

Hoofdstuk 26: einde van de USSR 1990: erkenning van het eengemaakte Duitsland olv. Kohl

Hoofdstuk 27: Verandering na WO II : Annales-school positivisme jaren ’80: Jean-Paul Sartre existentialisme jaren ’90: meer kiezers voor het Front Nationale naar aanleiding van immigratiestroom

1997: Daniel Jospin als premier begaan over socialistische kwesties, wil meer overheidsverantwoordelijkheid hierover

25

9. GBHoofdstuk 9: de Franse Revolutie : 1789-1804

1 februari 1793: Frankrijk verklaart oorlog aan GB, Duitse vorsten en Pruisen (= 1e Coalitieoorlog)

1796-1797: vrede van Lille: onderhandelingen stoppen na de staatsgreep van september Napoleon valt Egypte binnen 2e Coalitie: Oostenrijk, GB en Rusland maart 1802: vrede van Amiens met Napoleon einde 2e Coalitie

Hoofdstuk 10: Economie en politiek 1805-1807: 3e Coalitie tegen Napoleon met Rusland en Oostenrijk 21 oktober 1805: Slag bij Trafalgar Nelson verslaat vloot van Napoleon Britse

suprematie over de zee 2 december 1805: slag van Austerlitz Napoleon wint 1806: Berlijns Decreet: Continentale Blokkade tegen GB neutrale schepen mochten van

GB wel nog naar het eiland 1807: Decreet van Milaan door Napoleon geen enkel schip langs GB 1807: bombardementen op de haven van Kopenhagen Denemarken bij Frankrijk 1808: Spaanse schepen blokkeren GB GB steunt Spaanse guerrillastrijders in Peninsulaire

oorlog Frankrijk verliest 25 juni 1807: Vrede van Tilsit = einde 3e Napoleontische oorlog Frankrijk wint 1812: Anglo-Amerikaanse oorlog: GB en Canada tegen de USA 1813: GB breekt door de Pyreneeën olv. Wellington met hulp van Spaanse clerus oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag) Napoleon verslagen 9 maart 1814: Verdrag van Chaumont 20 jarige alliantie met Oostenrijk, Rusland en

Pruisen 1814: Congres van Wenen geheim verdrag tussen GB, Oostenrijk en Frankrijk ivm. het

aanvallen van Rusland en Pruisen 1814: oprichting Quadruple Alliantie tussen Rusland, GB, Oostenrijk en Pruisen 1818:

Frankrijk kwam erbij Quintuple Alliantie

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1750-1860: Enclosure Acts privatisering van gemeenschappelijke gronden 1764: uitvinding van de Spinning Jenny door Hargreaves 1765-1782: Watt verbetert de stoommachine 1776: Adam Smith’s Wealth of Nations verschijnt laissez-faire politiek ivm. economie

(liberalisme) vanaf 1780: agrarische revolutie grootgrondbezitters in de regering 1802: 1e Factory Act condities ivm. kinderarbeid 1815: invoering van de Corn Law vorm van mercantilisme + uitbreiding van politieke

macht van grootgrondbezitters : hooghouden van de broodprijzen 1818: Congres van Aix-la-Chapelle Tsaar Alexander I wou een permanent Europese Unie :

tegenstand van GB GB wou geen permanente verdragen sluiten 16 augustus 1819: Peterloo massacres in Manchester volk wou hervormingen in de

representatie van de arbeiders in het parlement 1820: Congres van Troppau GB stuurde enkel een waarnemer

26

20 oktober 1822: Congres van Verona GB steunt onafhankelijkheid van Latijns-Amerika 1832: Reform Bill hervormingen van het stemrecht : middenklasse kan ook stemmen 1833: 2e Factory Act over kinderarbeid 1838: Anti-Corn Law League (Manchester) willen vrijhandel 1838: Charter van 6 punten willen arbeidersvertegenwoordiging in het parlement 1846: Corn Law wordt opgeheven 1847: 10 Hours-Bill werkuren worden vastgelegd 1859: ontstaan Liberal Party uit de Whig-Party 1878: Congres van Berlijn GB krijgt Cyprus

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie 1848: oprispingen van de ‘Chartisten’ geen doorbraak 1848: staatsgreep vermeden door verraad 1854: GB kiest kant van Ottomaanse Rijk in Krimoorlog expantie Rusland tegengaan 1856: Vrede van Parijs: einde Krimoorlog 1860: vrijehandelsverdrag met Frankrijk : herroepen graanwet 1861-1862: Engeland in 2e onafhankelijkheidsoorlog met Mexico

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1774: Quebec-Acte : bescherming van Franse kolonies in Canada 1791: GB doet een mislukte poging om eenheid te creëren 2 provincies met dezelfde

status als de vroegere Amerikaanse kolonies 1839: rapport over Canada naar GB 1840: GB maakt de 2 provinciën tot één + Britse garnizoen komt terug naar GB 1859: goedkeuring van annexatie Italiaanse steden bij Piedmont 1863: Britten in Japan overtreden etiquette, worden vermoord GB wil wraak :

bombardementen op Satsuma protest tegen Japanse aanvallen van handelsschepen shogun kan niet ingrijpen Choshu wordt platgelegd door een alliantie van GB, USA, NL’en en Frankrijk delegatie naar de Japanse keizer hernieuwing handelsverdrag van 1854 + lage taksen

eisen 1867: British North-America Pact Canada wordt een federatie

Hoofdstuk 14: Economie en politiek na 1801: The United Kingdom of Great Britain and Ireland 1832: the Reform Bill mannelijk stemrecht 1837-1901: Queen Victoria I 1845-1849: Potatoefamine in Ierland 1846: Cornlaws in GB vanaf 1850: 2 partijen Liberalen (vroegere Whigs) en Conservatieven (vroegere Tories) 1867: Second Reform Bill uitbreiding stemrecht 1870: Foster Education Act 1900: oprichting Labour Party vanaf 1909: progressieve belasting vanaf 1911 wordt de regering betaald 1911: the Parliament Act

27

1914: Homerule voor Ierland 1918: algemeen mannelijk stemrecht + vrouwen ouder dan 30 1922: katholiek Ierland = kolonie van GB protest : Republiek van Ierland

Hoofdstuk 15: Maatschappij en cultuur vanaf 1800: Labour Party minder socialistisch dan de arbeiderspartijen op het vasteland 1848: Chartisten zorgen voor onrust anti-kapitalisten 1850: New Model-politiek ivm. economie vakbonden concentreren op opleiding en

onderhandelingen ipv. stakingen : meer respect voor de arbeiders 1859: Darwin schrijft ‘ Origin of Species’ evolutietheorie + sociaal darwinisme 1864: de 1e Internationale in Londen Karl Marx 1869: opening Suezkanaal in Egypte economische belangen voor GB : makkelijke weg naar

India! 1871: 1e Internationale gaat ten onder na steun aan de Parijse Commune 1880: vakbonden voor ongeschoolde arbeiders vanaf 1880: industrieel unionisme 1882: Egypte wordt een Brits protectoraat Egypte olv. een khedive 4 januari 1884: oprichting Fabian Society non-marxistische socialistische partij 1900-1901: Taff Vale decision aanleiding: Taff Vale staking 1918: vrouwenstemrecht voor vrouwen van 30+

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1839-1841: 1e Opiumoorlog in China met GB 1857- 1860: 2e Opiumoorlog in China met GB en Frankrijk Opening van China + GB krijgt

Hongkong (enkel formeel) 17e eeuw – 1858: India bestuurd door de East-India Compagnie 1857: Sepoy-opstanden in India neergeslagen maar nieuw beleid in India : met en voor

Indiërs 1876-1947: Keizerrijk India onder Queen Victoria 1880 -1881: 1e Boerenoorlog in Zuid-Afrika 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,

hierna modernisering in China 1899-1902: 2e Boerenoorlog in Zuid-Afrika tegen de Afrikaners (= afstammelingen van NL’se

kolonisten) GB wint maar geraakt geïsoleerd in Europa 1910: oprichting Zuid-Afrikaanse Unie (Zuid-Afrikaanse republiek (= Transvaal) + Kaap Goede

Hoop +Oranje Vrijstaat) door GB 1941: GB en de USSR vallen Iran binnen de sjah moet vluchten 1941: verdeling van Iran in invloedssferen Zuid-Iran = Britse invloedssfeer 1941: GB steunt nieuwe sjah (= zoon van oude sjah) 1946: GB vertrekt uit Iran 1961: de Unie wordt omgevormd naar de Republiek van Zuid-Afrika is NIET hetzelfde als

de Zuid-Afrikaanse republiek

Hoofdstuk 17: WO I 1898: Fashoda-incident in Soedan met Frankrijk botsing tussen de 2 machten : Frankrijk

wil een West-Oost as , GB een Noord-Zuid as doorheen Afrika

28

1902: Alliantie met Japan tegen Rusland 1904: Frankrijk en GB leggen hun verschillen na het Fashoda-incident bij Entente Cordiale 1907: Anglo-Russische conventie: GB en Rusland leggen hun geschillen bij 1907: Verdrag van St. Petersburg Triple Entente met Frankrijk en Rusland 1914: Duitsland viel België binnen en schond de neutraliteit ervan GB verklaart oorlog

aan DKR 1914-1918: rebellie in Ierland met Duitse hulp neergeslagen door GB 1915: Zee-aanval op Constantinopel met Frankrijk 31 mei 1916- 6 juni 1916: zeeslag bij Jutland eindigt onbeslist maar Duitsland doet geen

uitval op zee meer hierna 25 juni 1916 – 18 november 1916: slag om de Somme introductie van de tank (niet

meteen succesvol) 1916-1918: GB steunt Arabische opstand tegen het OR kolonel Lawrence 31 juli 1917: 3e slag om Ieper = slag van Passendale 11 november 1918: wapenstilstand 1918-1919: griepepidemie Spaanse griep 1919: vrede van Parijs 5 verdragen

Hoofdstuk 19: Interbellum 1919: protest in Iran wilde geen Brits protectoraat worden 1919: Gandhi leidt een geweldloze onafhankelijkheidsbeweging tegen GB in India 1920: oliecontracten voor GB + naamverandering van Perzië naar Iran 1925: Verdrag van Locano vastleggen grenzen na WO I 1928: Pact van Parijs/ Briand-Kellogg-Pact wereldoorlog = strafbaar (later bovengehaald

tijdens de processen van Nürnberg) 1929-1930: Grote Depressie Flight from the pound + protectionisme

Hoofdstuk 20: Democratie en dictatorschap 1916: Paasopstand in Ierland korte onafhankelijkheidsoorlog 1922: GB erkent Ierse Vrijstaat 1922: the Labour Party vervangt the Liberal Party problemen met de Conservatieven 1926: algemene staking in GB flop 1926: Ierland wordt een ‘dominion’ van GB bevestigd in 1931 door het Statuut van

Westminster 1927: Trades Disputes Act stakingen verboden 1929: coalitieregering National Government 1949: Ierland wordt de Republiek van Ierland

Hoofdstuk 21: WO II 1935: vlootverdrag met Duitsland Duitsland mag een vloot hebben van 1/3e omvang van

de Britse 1936: Brits handelsembargo op de export van oorlogsmateriaal naar Spanje 1937-1939: appeasement-politiek door Chamberlain september 1938: Chamberlain onderhandelt een aantal keer met Hitler ivm. Tsjecho-

Slovakije

29

30 september 1938: Conferentie van München Bohemen wordt geannexeerd door Duitsland

1939: GB vormt een anti-Duitse coalitie met de USSR om Polen te redden Polen wil niet gered worden wegens angst voor het communisme

3 september 1939: Frankrijk en GB verklaren oorlog aan Duitsland na het binnenvallen van Polen begin WO II

1939: GB roept hulp in van de VS toestaan van Amerikaanse basissen mei 1940: Duitse inval in NL, België, Luxemburg en Frankrijk Ardennenoffensief (niet waar

de Britten verwacht hadden) 4 juni 1940: ontsnapping van Britse, Franse en Belgische soldaten over het Kanaal

(DUINKERKE) 28 juni 1940: Churchill erkent de Gaulle als leider van de Vrije Fransen (Frans verzet vanuit

Londen) zomer 1940: Duitse luchtaanvallen op GB 1941: Atlantisch Charter met de USA ivm. oprichting VN december 1941: GB en de USA combineren hun legers Combined Chierfs of Staff juli 1942: slag om El-Alamein met Afrikakorps van Rommel GB houdt stand olv.

Montgomery 1942: Japan neemt de Filipijnen, Nederlands Indië, Maleisië en New-Guinea in + bedreiging

Australië (Britse kolonie) 1942: luchtaanval op Duitsland 1943: conferenties met de VS en de USSR Casablanca, Caïro en Teheran mei 1943: geen As-mogendheden meer in Afrika juli –augustus 1943: Sicilië veroverd door GB (en Canada) Mussolini vlucht oktober 1945: opmars naar Rome vanuit Zuid-Italië verhinderd door Duitsland 6 juni 1944: D-Day landing in Normandië (operatie Overlord ol v. Eisenhower) augustus 1944: Parijs bevrijd door de geallieerden september 1944: grens met Duitsland wordt overgestoken landaanval in Duitsland 1944: geallieerden vegen Frankrijk schoon vanuit Zuid-Frankrijk 1944: GB en de USA breken door de Duitse fortengordel ( Siegfried Linie) maart 1945: de geallieerden steken de brug van Remagen over Rijn was de laatste

natuurlijke hindernis : inname Ruhrgebied 1945: conferenties met de USSR en de USA Yalta en Potsdam 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa 1946: conferentie van Parijs 1951: vrede met Japan

Hoofdstuk 22: de KO 1942-1949: Griekse burgeroorlog communisten tegen regering + GB 1945-1951: regering olv. Clement Attlee (Labour) nationalisatie + gemengde economie 1946: de Bank van Engeland wordt genationaliseerd na 1951: regering van de Conservatieven voor 13 jaar 1948-1949: luchtbrug naar West-Berlijn door de USA en GB blokkade op het land door de

DDR 1949: oprichting NAVO met Frankrijk, België, Nederland en Luxemburg

30

1969: gevecht tussen katholieken en protestanten in Noord-Ierland ( geannexeerd in 1922) 1969: GB komt bij de EG 30 januari 1972: Bloody Sunday in Derry, Noord-Ierland Britse agenten schieten op een

(verboden) vreedzame beweging 1998: Goede Vrijdag-akkoorden soort wapenstilstand

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1885: GB annexeert Burma (= Myanmar) Aung San opgesloten 1947: India onafhankelijk verklaard + stichting van een nieuwe staat: Pakistan 1948: Burma onafhankelijk Aung San aan de macht 1957: rellen met communisten in Maleisië onafhankelijk in hetzelfde jaar

Hoofdstuk 24: Afrika en het Midden-Oosten na WO II 1917: Balfour-verklaring belofte van een land voor Israëli’s in Palestina 1922-1948: Palestina is een Brits mandaatgebied 1931: Statuut van Westminster Zuid-Afrika onafhankelijk vanaf 1945: protest in Britse kolonies 1940-1945: veel Joden vluchtten naar Palestina GB stuurt hen terug omwille van Arabisch

protest (ook Britse steun aan Arabisch nationalisme) vanaf 1948: Afrikaners krijgen de macht in Zuid-Afrika begin van de Apartheid vanaf 1950: GB verandert zijn imperialistische politiek 1951: Nkrumah wordt gearresteerd in Goudkust + CCP wint verkiezingen 1956: CCP wint weer 1956: GB in Sinaï-oorlog samen met Frankrijk en Israël tegen Egypte de VS roept hen terug 1957: Goudkust wordt onafhankelijk Ghana geen Britse kolonie meer vroege jaren ’60: Zambia, Malawi en Botswana onafhankelijk 1960: Nigeria wordt onafhankelijk verklaard door GB 1962: Uganda wordt onafhankelijk 1963: Kenia onafhankelijk 1964: revolutionaire beweging in Zanzibar en Tanganyika oprichting onafhankelijk

Tanzania 1965: blanke meerderheid in Zimbabwe neemt macht over van GB GB onderhandelde met

de zwarten over onafhankelijkheid

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1950-1953: Koreaanse oorlog de VN tegen het communisme 1979-1990: Margaret Tatcher doet de Britse economie groeien Londen wordt een

financiële wereldstad (= the City)

Hoofdstuk 26: einde van de USSR 1990: erkenning van het eengemaakte Duitsland olv. Kohl

Hoofdstuk 27: Verandering 1968: Non-proliferatieverdrag (Ierland) geen testen met nucleaire wapens jaren ’90: opkomst Skinheads naar aanleiding van de immigratiestroom 1997-2007: Tony Blair als premier ( Labour Party) 1998: overeenkomst ivm. Noord-Ierland

31

maart 2003: Amerikaanse invasie in Irak (ook Britten) Bush vs. Saddam Hussein

10. HongarijeHoofdstuk 11: de IR en reacties

voor 1848: Magyar-nationalisme kwam opzetten in Hongarije 1849: Magyar-opstand olv. Kossuth neergeslagen door Oostenrijk en Rusland

Hoofdstuk 12 : Revoluties en Restauratie maart 1848: Hongarije verklaart zichzelf onafhankelijk van het HR, wel nog erkenning september 1848: Magyars winnen aan macht Magyar wordt nationale taal: protest september 1848: burgeroorlog in Hongarije 1849: Hongarije terug in de macht van Oostenrijk 1849: Magyars verklaren zich onafhankelijk oorlog met Oostenrijk en anti-magyaranen 1849: Hongarije verslagen door Rusland terug bij Oostenrijk 1867: oprichting dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije onder keizer Joseph Francis 1907: algemeen stemrecht

-----------------------------------------------einde Hongarije Oostenrijk-Hongarije tot 1918 (zie Oostenrijk)


tijdens de processen van Nürnberg)

Hoofdstuk 21: WO II 1918: afschaffing Dubbelmonarchie 1920: koninkrijk Hongarije opgericht 1920: verdrag van Trianon gebieden afstaan aan de Balkan 1940: Hongarije komt bij de As-mogendheden 1945: de USSR bezet Wenen en Boedapest 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa 1947: verdrag met de geallieerden

Hoofdstuk 22: de KO 1956: opstand in Hongarije tegen de USSR olv. Nagy neergeslagen en Nagy opgehangen

Hoofdstuk 26: einde van de USSR 1956: poging tot revolutie wordt neergeslagen door de USSR nieuwe leider = Janos Kadar 1988: de Hongaarse communisten zetten hun leider af + begin democratie 1989: openen van de grenzen veel Oost-Duitser vluchten langs Hongarije naar het Westen

11. ItaliëHoofdstuk 9: de Franse Revolutie: 1789-1

1796: Napoleon Bonaparte wint tegen de Oostenrijkers bij Campo Formio 1796: oprichting van de Cisalpine republiek door Napoleon valt in 1797 1797:in Genua : oprichting Liturgische republiek

32

1797:in Rome: oprichting Romeinse republiek (ten koste van de Paus) 1797:in Zuid-Italië: oprichting Napoleontische republiek/Parthenopeaanse republiek 1801: Concordaat van het Vaticaan: erkenning Romeinse republiek door de Paus

Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa 26 december 1805: Venetië + pauselijke staten worden ingenomen door Napoleon na het

verdrag van Pressburg oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag), Italiaanse soldaten in Franse leger

Napoleon verslagen 4 april 1814: Napoleon treedt af 11 april 1814: Verdrag van Fontainebleau : Napoleon wordt verbannen naar Elba (Italië) 1814: Eerste verdrag van Parijs : Venetië terug naar Oostenrijk + Genua naar Sardinië in

het geheim afgesproken 1814: Congres van Wenen: Venetië inderdaad naar Oostenrijk, samen met Toscane en

Milaan, de Paus terug heerser van de pauselijke staten

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1820: opstand in Napels neergeslagen 1822: Congres van Verona regeling ivm. Oostenrijks bestuur in Italië

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie maart 1848: Venetië verklaart zich onafhankelijk van het Heilige Roomse Rijk maart 1848: Toscane verdrijft zijn hertog republiek 23 maart 1848: Piedmont verklaart oorlog aan Oostenrijk neemt Venetië en Lombardije in 25 juli 1848: Oostenrijk wint tegen Piedmont hernam Venetië Orde in Rome (en in heel Italië) terug hersteld na interventie van Oostenrijk terug inval van Piedmont in Lombardije afgeslagen door Oostenrijk 1859: 2e Italiaanse onafhankelijkheidsoorlog Piedmont en Frankrijk tegen Oostenrijk 1864: Paus Pius IX : Syllabus van fouten

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1853-1856: Piedmont in Krimoorlog tegen Rusland samen met GB, Frankrijk en het

Ottomaanse Rijk 1856: Vrede van Parijs: einde Krimoorlog 1856: Congres van Berlijn Cavour (Piedmont) wou de Italiaanse kwestie bespreken april 1859: Piedmont verklaart oorlog aan Oostenrijk (gesteund door Frankrijk)

o slagen van Magenta en Solferino Oostenrijk verliesto rellen in Italië steden willen annexatie met Piedmonto Frans garnizoen in Rome om Paus te beschermen onduidelijkheid ivm. positie

Frankrijko juli 1859: Napoleon III verraad Piedmont Lombardije voor Piedmont, Venetië blijft

bij Oostenrijk ( Franse aparte vrede met Oostenrijk) oprichting federale unie onder pauselijk toezicht revolutionaire golf door Italië Referendum : aantal Italiaanse steden geannexeerd door Piedmont nieuw Italië

veroordeeld door de Paus, goedgekeurd door GB en Frankrijk 1860: eerste parlementaire samenkomst van het nieuwe Italië in Turijn

33

1860: val van het koninkrijk van de Twee Siciliën (onder Bourbon dynastie) dankzij Girabaldi en zijn Red Shirts

1861: koninkrijk Vereningd Italië onder Victor Emmanuel van Piedmont Rome en Venetië niet

1866: annexatie van Venetië 1870: Rome geannexeerd Frans garnizoen weg tijdens Frans-Pruisische oorlog Italië = 1

koninkrijk 1870-1929: Paus zondert zich af in het Vaticaan 1912: algemeen stemrecht in Italië

Hoofdstuk 15: Maatschappij en cultuur 1864: Syllabus van fouten door Paus Pius IX 1870: algemeen concilie ivm. dogma van de pauselijke onfeilbaarheid 1870-1929: pausen in zelf-gevangenschap in Rome 1891: Paus Leo XIII vaardigt ‘Rerum Novarum’ uit Paus moeit zich met socialisme 1929: verdrag van Lateranen Paus erkent Italiaanse staat, Italië erkent het Vaticaan als

onafhankelijke staat

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1869-1870: 1e Vaticaans Concilie onfeilbaarheid van de Paus 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,

hierna modernisering in China 1922: de Paus verzoent zich met Mussolini krijgt pauselijke staten terug 1962-1965: 2e Vaticaans Concilie modernisering van de Kerk = aggiornament

Hoofdstuk 17: WO I 1882: Italië komt bij de Triple Alliantie van 1879 (Oostenrijk-Hongarije en DKR) 1911-1912: Italiaans-Turkse oorlog Bulgarije, Servië en Griekenland voegen zich bij Italië 1915: Italië verlaat de Triple Alliantie en komt bij de geallieerden (geheim verdrag van

Londen) witte oorlog tegen Oostenrijk-Hongarije oktober 1917: slag bij Caporetto Italië verslagen 11 november 1918: wapenstilstand 1918-1919: griepepidemie Spaanse griep 1919: vrede van Parijs 5 verdragen

Hoofdstuk 20: Democratie en dictatorschap 1919: eerste vechtende groep van Mussolini Fascio di combattimento 1921: Mussolini nam Italië over na de verkiezingsoverwinning ’ fascismo’ 1922: Mars op Rome door de zwarthemden Mussolini wordt premier 1924: verkiezingen waren gefraudeerd Mussolini als ‘Il Duce’ corporatieve/ syndicale

staat



34

Hoofdstuk 21: WO II 1896: Italianen worden verslagen in Ethiopië Ethiopië is een soevereine staat 1934: Nazi’s grijpen macht in Oostenrijk Mussolini grijpt in 1935: Italianen nemen Ethiopië toch in Volkerenbond dreigt met straffen maar doet niets 1936: Italië verslaat Ethiopië Ethiopië = Italiaanse kolonie 1936: creatie van een Italiaans-Oost-Afrikaans keizerrijk Somalië+ Ethiopië + Eritrea 1936: Italië steunt Franco in Spanje 22 oktober 1936: oprichting van de as Rome-Berlijn 1937: Italië komt bij het Anti-Kominternpact van Japan en Duitsland communisme

uitroeien 1938: Mussolini staat de Duitse annexatie van Oostenrijk toe 30 september 1938: Conferentie van München Duitsland annexeert Bohemen april 1939: inname van Albanië 11 december 1941: de As-mogendheden verklaren oorlog aan de USA 1942: Suezkanaal en MZ onder Italiaanse controle mei 1943: geen As-mogendheden meer in Afrika MZ weer vrij juli –augustus 1943: Sicilië veroverd door GB (en Canada) Mussolini vlucht 1943: Italiaanse Socialistische republiek in Noord-Italië marionettenstaat van de Nazi’s april 1945: Mussolini geëxecuteerd 1945: Duitsland bezet Italië nieuwe Italiaanse regering wou vrede oktober 1945: Italië olv. Badoglio verklaart oorlog aan Duitsland + geallieerden vallen vanuit

Zuid-Italië binnen 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa 1946: conferentie van Parijs 1947: verdrag met de geallieerden

Hoofdstuk 22: de KO 1946: ontstaan Italiaanse Republiek na stemmingen 1946-1953: Christendemocratische partij aan de macht olv. De Gasperi’s

Hoofdstuk 27: Verandering 1948: oprichting Wereldraad voor Kerken 1962: Tweede Vaticaans Concilie door Paus Johannes XXIII Kerk moet zich aanpassen aan

moderne omstandigheden (= aggiornamento) 1978: eerste Poolse Paus Johannes Paulus II jaren ’90: neofascisme naar aanleiding van immigrantenstroom 1994: centrumrechtse partijen komen aan de macht na een lang bewind onder de

christendemocraten en de socialisten 1998: coalitie tussen de Populaire Partij en de linkse democraten 2001: Silvio Berlusconi komt aan de macht met zijn Forza Italia-partij mediamagnaat ;

controle over de publieke opinie 2005: Paus Benedictus XVI wordt verkozen

35

12. JapanHoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten

1542: eerste handelscontacten met de Portugezen + de Tokugawa grijpt de macht 1640: het land klapte dicht enkel nog een aantal Nederlandse handelaars 1854: handelsverdrag met de VS + anti-buitenlandsgevoel in Choshu en Satsuma 1862: Britten overtreden etiquette, worden vermoord GB wil wraak : bombardementen

op Satsuma Japanse aanvallen op buitenlandse handelsschepen Shogun kan niet ingrijpen Choshu wordt in as gelegd door de USA, GB, Frankrijk en Nederland delegatie naar de Japanse keizer hernieuwing handelsverdrag van 1854 + lage taksen

eisen Shogun wordt afgezet en keizer voor het eerst terug aan de macht sinds 1542 1868: nieuwe keizer: Mutsuhito modernisatie van Japan naar Europees en Amerikaans

voorbeeld 1889: grondwet + parlement ingevoerd

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1894-1895: 1e Japans-Chinese oorlog Japan wint : erkenning Korea door China 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,


Hoofdstuk 17: WO I 1902: Alliantie met GB tegen Rusland 1904-1905: Russisch-Japanse oorlog Japan wint , Rusland moet Port Arthur en Liaotung

afstaan , Korea wordt een protectoraat van Japan en Japan krijgt voordelen in Mantsjoeriije 1914: Japan verklaart oorlog aan Duitsland Europeanen slachten elkaar af 18 januari 1915: 21 eisen voor China China aanvaard deze 11 november 1918: wapenstilstand 1918-1919: griepepidemie Spaanse griep

Hoofdstuk 18: Russische revolutie augustus 1918: Japan en de USA hebben troepen in Vladivostok oorlog : Rode leger tegen

Witten(= contrarevolutionairen) en geallieerden

Hoofdstuk 19: Interbellum 1931: Japan heeft een leger in Mantsjoerije 1932: Japan boycot de economie van China 1937-1945: 2e Japans-Chinese oorlog Japan verliest 1945: einde WO II = einde 2e Japans-Chinese oorlog

Hoofdstuk 21: WO II 25 november 1936: Anti-Kominternpact met Duitsland communisme uitroeien 1937: Italië komt bij het Anti-Kominternpact 1937: Japan verklaart oorlog aan China hoofdstad China wordt bezet : Rape of Nanjing :

Japan veroordeeld door de Volkerenbond (ineffectief) 1940: non-agressiepact met de USSR

36

7 december 1941: Japanse aanval op Pearl Harbor 8 december 1941: de VS verklaart oorlog aan Japan 1942: Japan neemt de Filipijnen, Nederlands Indië, Maleisië en New-Guinea in + bedreiging

Australië 1942: bezetting Burma Groot Aziatisch welvaartsgebied 1942: verlies bij Midway tegen de VS oktober 1944: de VS wint de slag om Leyte Golf 1944: luchtbombardement op Japan 6 augustus 1945: atoombom op Hiroshima 9 augustus 1945: atoombom op Nagasaki 2 september 1945: Japan geeft zich over en wordt bezet door de VS 1945: de USSR verklaart oorlog aan Japan inval in Mantsjoerije 1951: vredesverdrag met de geallieerden 1956: vredesverdrag met de USSR

Hoofdstuk 22: de KO 1945: Korea wordt onafhankelijk van Japan 1945-1952: bezetting van Japan door de geallieerden (zonder de USSR) 1946-1947: Japanse grondwet liberaal en democratisch vanaf 1950: economie boomt met + 10% per jaar 1955: oprichting liberale democratische partij in Japan na de bezetting (= LDP)

Hoofdstuk 27: Verandering 1991: financiële crisis en recessie 1993: de LDP verliest voor het eerst zijn meerderheid 1997: Kyoto-protocol ivm. reducering van uitlaatgassen de VS en Rusland weigeren te

tekenen (Rusland tekent toch in 2004)

13. Latijns-AmerikaHoofdstuk 11: de IR en reactie

1804-1815: Portugese vluchtelingen naar Brazilië Napoleontische oorlogen 1810: Chili verklaart zichzelf onafhankelijk Chileense onafhankelijkheidsoorlog 1813: Venezuela roept republiek uit 2 republieken voor onafhankelijkheid4 1814: Spanje wint Chili terug 1816: Argentinië onafhankelijk olv. José de San Martin 1817: Chili toch onafhankelijk van Spanje 1819: Colombia definitief onafhankelijk olv. Simon Bolivar in 1810 riep Colombia zelf de

onafhankelijkheid al uit 1821: Venezuela onafhankelijk van Spanje Simon Bolivar = El Libertador 1821: Peru onafhankelijk ( Bolivar + San Martin) 1822: vluchtelingen weigeren terug te komen Braziliaans koninkrijk olv. Peter I, zoon

Portugese koning onafhankelijk van Portugal 20 oktober 1822: Congres van Verona GB steunt onafhankelijkheid van Latijns-Amerika 1823: de USA vaardigt de Monroe-doctrine uit het Westen mag zich niet bemoeien in

Latijns-Amerika

37

1889: Republiek van Brazilië uitgeroepen door grootgrondbezitters aan de macht tot 1930

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1848: Amerikaans-Mexicaanse oorlog Mexico verliest gebied in het zuiden 1861-1867: Frans-Mexicaanse oorlog = 2e onafhankelijkheidsoorlog Frankrijk verliest 1862: Oostenrijks koninkrijkje dmv. Frankrijk einde in 1867

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1829: slavernij wordt afgeschaft in Mexico 1835: Texaanse revolutie Texaanse republiek 1845: noordoost Mexico wordt gekoloniseerd door de VS slavernij 1845: Texas wordt geannexeerd door de VS 1846-1848: Mexicaanse-Amerikaanse oorlog vrede van Guadalupe Hidalgo : Mexico had

verloren en moest 1/3e van zijn grondgebied afstaan 1861: Frankrijk valt Mexico binnen (Napoleon III) 1862: Maximilaan, aartshertog van Oostenrijk,wordt koning van een marionettenstaat 1861-1867: 2e onafhankelijkheidsoorlog in Mexico Frankrijk verliest en trekt zich terug,

Maximilaan terug naar Oostenrijk 1902: Cuba onafhankelijk Platt Amendement met VS : relaties met deVS worden

vastgelegd tot 1934 1903: Panama met hulp van de VS onafhankelijk (feitelijk protectoraat van de VS) bouw

Panamakanaal vanaf 1904

Hoofdstuk 17: WO I 16 januari 1917: Zimmermann-telegramschandaal Mexico

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie (in Latijns-Amerika) 1808-1826: creolen in het Spaanse (en Portugese) koloniale imperium vechten voor

onafhankelijkheid rond 1850: afschaffing slavernij in het koloniale imperium 1823: Monroe-doctrine 1904: de VS zou reageren als de Monroe-doctrine werd geschonden + interventie in centraal-

Amerika dmv. dollar diplomacy en gewapende invallen verandering na de jaren ‘30 vanaf 1910: sociale revoluties in Mexico ivm. landverdelingen 1930: Grote Depressie geen investeringen meer in Latijns-Amerika : eigen initiatieven! 1933-1957: dictator Batista in Cuba 1946-1983: Dirty war in Argentinië regime van Juan Péron 1948: oprichting van de OAS oplossen van disputen 1957: staatsgreep van Fidel Castro in Cuba: marxistische dictator handelsembargo door de

USA jaren ’60: Alliantie voor Vooruitgang in Latijns-Amerika olv. president Kennedy + Kerk verbied

contraceptie bevolkingsgroei + meer armoede : oprichting ‘Kerk van de armen’ jaren ’70 : hevig lenen van de VS 1977: overeenkomsten tussen Panama en de VS het Panamakanaal wordt eigendom van

Panama in 1999 1994: Noord-Amerikaanse Handelsverdrag geen handelsgrenzen meer tussen Canada, de

USA en Mexico

38

1994: opstand in Chiapas (Mexico) na 1998: einde dictatorschappen democratieën 2000: vreedzame sociale revolutie in Venezuela door Chàves + naamverandering in de

Boliviaanse republiek van Venezuela 2000: Nationale Actie Partij aan de macht in Mexico geen hervormingen 2002: verkiezing Lula da Silva Brazilië wordt een grootmacht

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 17 april 1961: Cubaanse ballingen + USA willen Castro omver gooien invasie in de

Varkensbaai (mislukt) 8 februari 1962: handelsembargo van de USA op Cuba ging in 1962: Cuba-crisis Russische schepen met raketten naar Cuba , Amerikaanse schepen die

zouden vuren als de Russen de grens zouden overvaren ( zou het begin van een nucleaire oorlog zijn geweest)

Hoofdstuk 27: Verandering1992: eerste samenkomst klimmaattop Rio de Janeiro

14. NederlandHoofdstuk 10: Napoleontisch Europa

1795-1801: Bataafse republiek als bufferstaat voor Frankrijk, gesticht door Napoleon 1801: Napoleon zet zijn broer Lodewijk op de troon in NL 1806: Lodewijk twijfelt ivm. Continentale Blokkade want economie zou eronder lijden

Napoleon heft koninkrijk van NL op en annexeert het bij Frankrijk 1814: Congres van Wenen stellen het Verenigd Koninkrijk der NL’en in België bij NL onder

Willem I 18 juni 1815: Slag bij Waterloo Napoleon verslagen

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten Nederlandse handelscontacten met Japan zelfs na sluiting van het land in 1640 1862-1863: NL’se bombardementen op Choshu na Japanse aanvallen op buitenlandse

handelsschepen delegatie naar de Japanse keizer hernieuwing handelsverdrag van 1854 + lage taksen

eisen

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 16e eeuw- 1789: Nederlands-Indië onder de VOC 1789: oprichting Bataafse Republiek



Hoofdstuk 21: WO II mei 1940: Duitse inval in NL, België, Luxemburg en Frankrijk Ardennenoffensief mei 1940: NL capituleert

39

1942: Japan neemt de Filipijnen, Nederlands Indië, Maleisië en New-Guinea in + bedreiging Australië

8 mei 1945: einde van de oorlog 1946: Verdragen van Parijs

Hoofdstuk 22: de KO 1947: oprichting van de NAVO met Frankrijk, GB, België en Luxemburg 1949: oprichting Benelux met België en Luxemburg douane-unie

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1945: Indonesië verklaart zichzelf onafhankelijk olv. Sukarno 1945-1949: oorlog met Indonesië 1949: NL erkent onafhankelijkheid van Indonesië

15. OostenrijkHoofdstuk 9: de Franse Revolutie :1789-1804

1791-1792: verdrag van Pilnitz tussen de graaf van Artois en keizer Lodewijk II 20 april 1792: Frankrijk verklaart oorlog aan Oostenrijk en Spanje (=1e Coalitieoorlog) 25 juli 1792: Brunswick Manifest met Pruisen 1795: een deel van Polen gaat naar Oostenrijk 1796: Napoleon wint bij Campo Formio 1796-1797: vrede van Lille: onderhandelingen 17 oktober 1797: verdrag van Campo Formio met Frankrijk Napoleon valt Egypte binnen 2e Coalitie: Oostenrijk, GB en Rusland juni 1800: Slag bij Marengo Oostenrijk verslagen juni 1800: Verdrag van Lunéville : bevestiging verdrag van Campo Formio

Hoofdstuk 10: Economie en politiek 1804: het Oostenrijkse Rijk vervangt het Heilige Roomse Rijk 1805-1807: 3e Coalitie tegen Napoleon met GB en Rusland 21 oktober 1805: Slag bij Trafalgar GB wint 5 december 1805: slag bij Austerlitz Napoleon wint 26 december 1805: Vrede van Pressburg annexatie van verschillende Oostenrijkse

gebieden door Frankrijk (Venetië) grotendeels ongedaan gemaakt door het Congres van Wenen

25 juni 1807: Vrede van Tilsit Frankrijk wint de 3e Napoleontische oorlog april 1809- oktober 1809: Oostenrijkse vrijheidsoorlog gevecht van Wagram Frankrijk

wint 1809: Napoleon vergroot het Graafschap van Warschau met gebieden van Oostenrijk 1809: Napoleon trouwt met Maria Louise , dochter van Oostenrijkse keizer dankzij

Metternich 1813: Oostenrijk en Pruisen alliëren met Rusland om Napoleon te verslaan oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag) Napoleon verslagen 9 maart 1814: Verdrag van Chaumont 20 jarige alliantie met Rusland, GB en Pruisen september 1814: begin Congres van Wenen Verdrag van Wenen in 1815

o oprichting Verenigd Koninkrijk der NL’en onder Willem I van Oranje-Nassau

40

o Polen krijgt linker-Rijngebied + Westfalen en Sakseno Oostenrijk annexeert Toscane, Venetië en Milaano monarchie hersteld in Spanje en Portugalo Duitse Rijnbond blijft bestaan geen eigen rijko oprichting Luxemburgo Polen bij Rusland als constitutionele staat olv. Alexander Io geheim verdrag tussen GB, Oostenrijk en Frankrijk ivm. het aanvallen van Pruisen en

Ruslando 1815 : oprichting Heilige Alliantie tussen Oostenrijk, Rusland en Pruisen (en GB) =

ongeveer gelijk aan de Quadruple Alliantie van 1814 (in 1818: Quintuple Alliantie)

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1819: besluiten van Karlsbad onderdrukking van nationale en liberale ideeën in Duitsland

(op aandringen van Oostenrijk en Pruisen) 1820: Congres van Troppau herstel Heilige Alliantie

o Protocol van Troppau Europese staten beschermd door internationale actie september 1822: Metternich en Alexander I maken afspraak ivm. Russische hulp aan

Griekenland 20 oktober 1822: Congress van Verona Alexander I steunt Griekenland niet + regeling ivm.

Oostenrijks bestuur in Italië 1849: Magyar-opstand olv. Kossuth neergeslagen door Oostenrijk en Rusland 1849: Hongarije terug bij Oostenrijk 1878: Congres van Berlijn Oostenrijk-Hongarije krijgt Bosnië en Hezegovina onder toezicht 1878: Oostenrijk-Hongarije valt Bosnië en Herzegovina binnen oorlog eindigt in 1908

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie maart 1848: Hongaarse reactie op de feburari-revolutie in Parijs onrust in Wenen Metternich vlucht naar GB 15 maart 1848: Hongarije onafhankelijk van het Habsburgse Rijk, wel nog erkenning van het

HR de Bohemen krijgen dezelfde status van keizer Ferdinand maart 1848: Venetië onafhankelijk 23 maart 1848: Piedmont verklaart de oorlog aan Oostenrijk 25 juli 1848: Oostenrijk wint tegen Piedmont oktober 1848: keizer Ferdinand vlucht + belegering van Wenen 31 oktober 1848: Wenen valt 2 december 1848: Ferdinand treedt af als keizer opgevolgd door François Joseph 1848: Oostenrijk herstelt rust in Rome en slaat nieuwe inval van Piedmont af Hongarije, Bohemen en Italië terug onder Oostenrijkse controle 1849: Magyar-Hongarije splitst zich weer af olv. Kossuth oorlog met Oostenrijk 1849: François Joseph vraagt Rusland om te interveniëren Hongarije verslagen en terug bij

Oostenrijk gebracht 1849: Bach-regime : uitroeien nationalistische gedachten 1849: Oostenrijk komt niet bij het nieuwe Duitsland 1908: Oostenrijk- Hongarije annexeert Bosnië en Herzegovina

41

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1853-1856: Krimoorlog Oostenrijk bezet Modavië en Wallachije verliest deze gebieden

door de Vrede van Parijs in 1856 1859: oorlog tegen Frankrijk en Piedmont in Italië: 2e Italiaanse onafhankelijkheidsoorlog

o slagen van Magenta en Solferino verloreno Napoleon III wel gevangen genomeno juli 1859: aparte vrede met Napoleon III

1862: Frankrijk maakt een marionettenrijkje in Mexico olv. Oostenrijkse vorst valt in 1867 1864: oorlog tegen Denemarken samen met Pruisen annexatie Holstein 1866: Venetië mag bij het koninkrijk Italië na Italiaanse hulp in de Pruisische-Oostenrijkse

oorlog 1866: Pruisische-Oostenrijkse oorlog: 7-weken-oorlog : Pruisen annexeert Holstein

Hoofdstuk 14: Economie en politiek 1867: oprichting van de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije Joseph François als keizer

van HR en koning van Hongarije 1907: algemeen stemrecht niet in Hongarije

Hoofdstuk 15: Maatschappij en cultuur 1866: Gregor Mendel publiceert zijn bevindingen ivm. erfelijkheid 1899-1939: Sigmund Freud

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1861: Frankrijk valt Mexico binnen (Napoleon III) 1862: Maximilaan, aartshertog van Oostenrijk,wordt koning van een marionettenstaat 1861-1867: 2e onafhankelijkheidsoorlog in Mexico Frankrijk verliest , einde van

Maximilaans regering 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,


Hoofdstuk 17: WO I 1873: Driekeizerverbond met Rusland en DKR Rusland stapt er in 1887 uit 1879: Triple Alliantie met DKR 1882: Italië bij Triple Alliantie 1908: annexatie van Bosnië en Herzegovina 28 juni 1914: Frans Ferdinand, troonopvolger vermoord in Sarajevo door de Zwarte Hand

aanleiding WO I 6 juli 1914 : het DKR geeft een garantie aan Oostenrijk-Hongarije dat ze hen zouden steunen

in welke oorlog dan ook met Servië 1914: ultimatum van Oostenrijk voor Servië wordt afgewezen Oostenrijk-Hongarije

verklaart de oorlog aan Servië 2 augustus 1914: geheime overeenkomst met DKR OR bij het DKR en Oostenrijk-Hongarije 1915: Duitsers en Oostenrijkers ver in Rusland 1915: witte oorlog tegen Italië (Italië was overgelopen naar de geallieerden) oktober 1917: slag bij Caporetto Italië verslagen 11 november 1918: wapenstilstand 1918: de Dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije wordt opgeheven

42

1918-1919: griepepidemie Spaanse griep 1919: eerste Oostenrijkse republiek 1919: vrede van Parijs 5 verdragen : verdrag van St. Germain met Oostenrijk en verdrag

van Trianon met Hongarije

--------------------------------------------------------------------------------------- einde Oostenrijk-Hongarije



Hoofdstuk 21: WO II 1934: Nazi’s grijpen de macht in Oostenrijk Italië grijpt in 1938: Oostenrijk komt toch bij Duitsland Anschluss als Duitse provincie 1945: de USSR bezet Wenen en Boedapest 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa

16. Ottomaanse RijkHoofdstuk 10: Napoleontisch Europa

1806-1812: Russisch-Turkse oorlog Rusland annexeert Bessarabië

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 20 oktober 1822: Congres van Verona Griekenland wil onafhankelijk zijn van het OR, heeft

hulp van Rusland nodig maar Alexander I weigert 1877-1878: Russisch-Ottomaanse oorlog Nicolas I neemt grote delen van het OR in 1878: vrede van San Stefano het OR verliest Montenegro, Roemenië en Servië (worden

onafhankelijke staten) en Bessarabië aan Rusland, Bulgarije wordt een Ottomaans protectoraat

1878: Congres van Berlijn het OR verliest Bulgarije maar een deel wordt teruggegeven onder de naam Oost-Roemenië

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten al oorlogen met Rusland vanaf 1569-1853 12 Russische-Turkse oorlogen in totaal 1853-1856: Krimoorlog tegen Rusland samen met GB ,Frankrijk en Piedmont 1856: Vrede van Parijs: einde Krimoorlog Rusland verliest

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1830: Frankrijk neemt Algerije in Frans-Algerije met Algiers als hoofdstad 1850-1860: economische groei in Egypte en Noord-Afrika maar kunnen leningen niet

betalen dus de economie valt nationalistisch protest 1869: opening Suezkanaal 1881: Frankrijk neemt Tunesië in 1882: Egypte wordt een Brits protectoraat stellen een khedive aan (= onderkoning) 1876: grondwetherziening in Turkije word ongedaan gemaakt instelling kalifaat olv. sultan

Abdulhamid II

43

1908: Jong-Turken (nationalististen) plegen een staatsgreep in Turkije Atatürk aan de macht : modernisatie van Turkije

1912: Albanië wordt onafhankelijk na de Balkanoorlogen

Hoofdstuk 17: WO I 1908: opstand van de Jonge Turken tegen Atatürk 1911-1912: Italiaans Turkse oorlog Bulgarije, Servië en Griekenland voegen zich bij Italië 1912-1913: Balkanoorlogen einde Ottomaanse heerschappij in de Balkan 1914-1918: Armeense genocide door de Turken Armenen waren Christenen 2 augustus 1914: geheime overeenkomst met DKR OR bij het DKR en Oostenrijk-Hongarije 1915: GB en Frankrijk doen een zee-aanval op Constantinopel 1916-1918: Arabische opstand tegen het OR met Britse steun 1916 : Hussein van Hejaz

wordt koning van Arabië

Hoofdstuk 19: Interbellum 1923: Turkse republiek opgericht olv. Kemal Atatürk einde kalifaat 1930: Constantinopel wordt Istanbul 1933: planeconomie in Turkije

Hoofdstuk 22: de KO 1952: staatsgreep in Egypte door generaal Nasser 1954-1962: de Frans-Algerijnse oorlog Algerije onafhankelijk in 1962 1956: Marokko onafhankelijk van Frankrijk

Hoofdstuk 24: Afrika en het Midden-Oosten na WO IIAfrika:

1919: Rwanda en Burundi onder Belgisch mandaat vanaf 1920: Franse kolonies in Afrika strijden om hun onafhankelijkheid 1931: Statuut van Westminster Zuid-Afrika onafhankelijk vanaf 1945: protest in Britse kolonies 1946: oprichting Franse Unie naar voorbeeld van het Britse Gemenebest losse federatie

van staten met Frankrijk kolonies kregen inspraak en beloftes van autonomie 1947: Nkrumah sticht de Convention’s People Party (=CCP) nationalisme vanaf 1948: Afrikaners krijgen de macht in Zuid-Afrika begin van de Apartheid 1951: Libië wordt onafhankelijk 1951: de CCP wint de verkiezingen + Nkrumah wordt gearresteerd in Goudkust 1954-1962: National Liberation Front in Algerije voert een onafhankelijkheidsoorlog met

Frankrijk 1956: Marokko en Tunesië krijgen hun onafhankelijkheid 1956: de CCP wint weer in Goudkust 1956: Tanger onafhankelijk van Portugal 1956: Soedan onafhankelijk van Egypte rellen tussen Arabisch noorden en Christelijk

zuiden 1957: Goudkust wordt onafhankelijk Ghana geen Britse kolonie meer 1959: opstand van Hutu’s tegen Tutsi’s in Rwanda bloedbad vroege jaren ’60: Zambia, Malawi en Botswana onafhankelijk 1960: voormalig Brits en Italiaans Somali-land wordt Somalië

44

1960: Frans-Congo wordt onafhankelijk ontstaan Republiek Congo mei 1960: verkiezingen in Congo Kasavubu als president en Lumumba als premier 30juni 1960: Belgisch-Congo wordt onafhankelijk Dipenda voor de Republiek Congo

(verschil met de Franse) 30 juni 1960: ceremonie in Leopoldstad koning Boudewijn vs. Lumumba september 1960: Lumumba en Kasavubu zetten elkaar af 1960: Nkrumah wordt president van de Republiek van Ghana president voor het leven +

afschaffing van andere partijen buiten de CCP 1960: Nigeria wordt onafhankelijk verklaard door GB van de jaren ’60- jaren ’80: Afrikaans socialisme (geïntroduceerd door Nkrumah) 1961: de Congolese provincie Katanga scheurt zich af olv. Tsjombé 1961: Patrice Lumumba wordt vermoord in Katanga 1961: Portugal onderdrukte nationalistische opstanden in de kolonies 1962: Rwanda en Burundi onafhankelijk van België 1962: referendum voor de onafhankelijkheid van Algerije Algerije onafhankelijk , Franse

colons vertrekken uit het land 1962: Uganda wordt onafhankelijk + roep om onafhankelijkheid voor Boganda Obote als

eerste minister 1962-1990: het National Liberation Front aan de macht in Algerije islamitisch

fundamentalisme om de banden met andere Arabische landen aan te halen 1963: Nigeria wordt een republiek 1963: Kenia onafhankelijk 1963: Uganda wordt een republiek 1963-1966: militaire regimes in Nigeria 1963: Zanzibar onafhankelijk 1964: revolutionaire beweging in Zanzibar en Tanganyika oprichting onafhankelijk

Tanzania 1964: Rivonia-proces: Nelson Mandela , leider van het African National Congress(= ANC)

krijgt levenslang gevangenschap op de Robbeneilanden 1964: Kenyatta als eerste president van Kenia 1964- 1989: Tanzania bestuurd door Nyerere 1965: blanke meerderheid in Zimbabwe neemt macht over van GB GB onderhandelde met

de zwarten over onafhankelijkheid 1965-1980: guerrillaoorlog in Zimbabwe blanke leiders geven zich over 1965- 1997: Mobutu aan de macht in Zaïre extravagant leven + steun van de USA 1966: Nkrumah wordt verdreven uit Ghana door militaire leiders militaire coups 1966: Abusjano herstelt de orde in Nigeria vanaf jaren ’70: groeiende economie in Nigeria korte periode van groei 1971-1979: Idi Amin voert schrikbewind in de republiek van Uganda 1974: Ginee-Bissau wordt onafhankelijk 1975: Mozambique (communistisch) en Kaapverdië onafhankelijk van Portugal 1976: onafhankelijkheid van Angola: confrontatie tussen de USSR en Cuba tegen de VS en

Zuid-Afrika stichting Volksrepubliek (communistisch) 1977: Ogadenoorlog tussen Somalië en Ethiopië 1978: Kenyatta sterft opgevolgd door Daniel arap Moi

45

1979: Obote komt terug aan de macht in Uganda hulp van het Tanzaniaanse leger 1979-1997: luchtofficier Jerry John Rawlings neemt Ghana over jaren ’80: economische groei in Ghana leningen van de Wereldbank 1980: Mugabe als eerste zwarte president van Zimbabwe 1985: terug een militaire coup in Nigeria 1986- heden : Museveni gooit Obote in Uganda omver en wordt president hulp van

guerrillaleger 1987: vrije verkiezingen in Congo maar Mobutu trekt zich er niets van aan einde steun van

de VS 1988: oprichting Islamic Salvation Front (= ISF) 1989: president de Klerk van Zuid-Afrika hervormt jaren ’90: genocide in Rwanda Hutu extremisme na moord op presidenten in 1994 +

Tutsi’s vallen Rwanda binnen + meegesleurd in burgeroorlog in Congo 1990: Nelson Mandela wordt vrijgelaten 1991: de ISF wint verkiezingen maar wordt illegaal verklaard 1991: einde Apartheid 1992: schrikbewind in Algerije door islamitisch extremisme 1993: verkiezingen in Nigeria maar winnaar Abiola wordt gevangengezet door militairen 1993: een Hutu werd president in Rwanda Tutsi’s in zijn kabinet 1994: eerste vrije verkiezingen in Zuid-Afrika ANC wint met Nelson Mandela als president april 1994: het vliegtuig met Hutu presidenten van Rwanda en Burundi werd neergeschoten

beide presidenten dood 1995: eerste meer partijdige verkiezingen in Tanzania Mkapa aan de macht 1996: nieuwe grondwet in Zuid-Afrika rechtstelling van de Apartheid 1997-2004: Kufuor is de gekozen opvolger van Rawlings 1997: Mobutu wordt ten val gebracht door Kabilla sr. met hulp van Rwanda en Uganda

Democratische Republiek Congo (= DRC) 1999: Abesjano wordt terug president van Nigeria 1999: het ANC wint weer in Zuid-Afrika, Mbeki vervangt Mandela als president 2001: Kabilla sr. vermoord en opgevolgd door zijn zoon Kabilla jr. 2002: Moi beëindigd zijn termijn als president van Kenia politieke onrust 2003: Kagame wordt president in Rwanda (Tutsi) 2004: opvolger van Rawlings Kufuor wint verkiezingen in Ghana 2005: Hutu’s stoppen geweld in Rwanda en Burundi 2005: vredesakkoord tussen rebellen en overheid in Soedan 2006: Kabilla jr. wint eerste vrije verkiezingen 2010: Congo 50 jaar onafhankelijk

Midden-Oosten: 1917: Balfour-verklaring belofte van een land voor Israëli’s in Palestina 1921: Khan neemt de Sjah-titel aan in Iran 1922-1948: Palestina is een Brits mandaatgebied 1940-1945: veel Joden vluchtten naar Palestina GB stuurt hen terug omwille van Arabisch

protest

46

1940-1945 : bezetting door de USSR en GB Sjah wordt afgezet en zijn zoon Muhammed Reza komt aan de macht

na 1945: Amerikaanse invloed het grootst in Iran 1947: verdeling van Palestina in een Joodse zone, een Arabische zone en Jerusalem 14 mei 1948: oprichting Republiek Israël olv. Ben-Gurion 1949: Egypte, Irak, Libanon en Syrië erkennen Israël niet onafhankelijkheidsoorlog, Israël

wint veel land 1949: Israël in de VN 1956-1982: 4 Arabische-Israëlische oorlogen

o 1956: Sinaï-oorlog: GB, Frankrijk en Israël tegen Egypte Egypte wint want geallieerden worden teruggeroepen door de USA

o 1967: Zesdaagse oorlog: Israël tegen Egypte, Jordanië en Syrië Israël bezet de Westelijke Jordaanoever, de Golanhoogte, de Gaza-strook en Sinaï

o 1973: Jom-Kippoer oorlog: Egypte en Syrië tegen Israël Sinaï gedeeltelijk terug naar Egypte

o 1982: Libanonoorlog : Israël tegen Libanon Libanon verliest 1963: in Libië komt de Baath partij aan de macht 1 partij-politiek 1964: oprichting Palestine Liberation Organisation (= PLO) olv. Egypte (president Nasser)

komt bij de Arabische Liga olv. Yasser Arafat (terrorisme) 1969: Qaddafi sticht dictatuur in Libië 1978: religieus protest in Iran Ayatollah Khomeini terug uit ballingschap 1979: oprichting Islamitische Republiek van Iran door Ayatollah Khomeini leer van de

sharia (moslimfundamentalisme) 1987-1993: 1e Intifada opstand door jong-Palestijnen 1971- heden: al-Assad aan de macht in Libië 1980-1988: Irak-Iran oorlog (= 1e Perzische Golfoorlog) het Westen steunde Saddam

Hussein (Irak) over watervoorziening naar Irak, Iran verloor in 1988 1988: oprichting Al-Qaida olv. Osama Bin-Laden 1990-1991: 2 e Golfoorlog tussen de VS en Irak Irak verliest en trekt zich terug uit Koeweit 1991: Irak weigert Koeweit te verlaten Operation Dessertstorm door de VS 1992: Khomeini sterft en wordt opgevolgd door zijn zoon Ayatollah Ali Khomeini nieuwe

president : Rafsanjani 1993: Oslo-akkoorden tussen Arafat en de Israëlische premier Rabin Israël erkende de PLO

en stappen naar Palestijns zelfbestuur met veiligheidstroepen 1994: Taliban neemt Afghanistan in samenwerking tussen de Taliban en Al-Qaida 1995: Rabin wordt vermoord 1996: Netanyahu wint volgende verkiezingen maar wordt op zijn beurt verslagen door Barak 1997: Khatami wordt verkozen als nieuwe Iranese president 2000-2005: 2e Intifada na bezoek van Ariel Sharon aan de Tempelberg (moslimheiligdom) 11 september 2001: Al-Qaida bombardeert de WTC-towers in de USA 2004: Yasser Arafat sterft 2005: Ahmadinejad wordt nieuwe president van Iran 2006- heden: Sharon in coma 2010- heden : Arabische Lente einde dictaturen in Tunesië, Libië, Egypte, Syrië,… 2 mei 2011: Osama Bin-Laden vermoord door Amerikaanse elite-squads

47

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1973: eerste oliecrisis door de OPEC protest tegen Westerse steun aan Israël in Jom

Kippoeroorlog 1978-1979: Iraanse gijzelingscrisis gijzeling van de Amerikaanse ambassade in Iran tijdens

de Iranese revolutie 1979: tweede oliecrisis doordat de sjah moest vluchten uit Iran voor de Iranese revolutie

Hoofdstuk 27: Verandering maart 2003: Amerikaanse invasie in Irak Bush vs. Saddam Hussein 2004: Irakezen willen niet geholpen worden interim-regering 2005: eerste verkiezingen grondwet gaf grote autonomie aan Koeren en Sjieten 2005: nieuwe golf van geweld Bush wou de Amerikanen niet weghalen uit Irak

17. PolenHoofdstuk 10: Napoleontisch Europa

25 juni 1807: Vrede van Tilsit Napoleon creëert het Groot Graafschap van Warschau olv. koning van Saksen

1809: na overwinning op Oostenrijk wordt het Graafschap vergroot met Oostenrijkse gebieden

oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag), Poolse soldaten bij Franse leger Napoleon verslagen

1814: Congres van Wenen Polen bij Rusland onder Alexander I als constitutionele staat ‘Congres Polen’

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1830: 1e opstand in Polen mislukt willen soevereine staat 1830: Tsaar Nicolas I wilt naar België om de revolutie tegen te houden maar geraakt niet

door Polen november 1830: Poolse Novemberrevolutie Rusland wint : Polen is geen constitutionele

staat meer maar terug onder Russisch bewind 1863: 2e opstand in Polen mislukt grotere repressie door overheersers

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie 1795: Polen wordt door de 1e Coalitie opgedeeld tussen Rusland, Pruisen en Oostenrijk maart 1848: Poolse Revolutie lokaal zelfbestuur toegestaan door Pruisen april 1848: interventie van het Pruisische leger 1863: opstanden tegen Rusland verstrenging van het Russische beleid

Hoofdstuk 17: WO I 1919: het verdrag van Versailles bepaalt dat er een nieuwe Poolse staat zou komen in de

voormalige Duitse bezittingen in Polen



48

Hoofdstuk 21: WO II 1934: non-agressiepact met Duitsland 1936: het Locarno-verdrag Volkerenbond

o Oost-grenzen met Duitsland worden vastgelegdo Poolse corridor komt bij Polen, Silezië ooko Duitsland maakt aanspraak op deze gebieden + op Danzig (vrije stad) grenzen

waren niet definitief 1937: anti-Nazi onrust in Danzig 1939: Polen wil geen hulp van Rusland angst voor communisme 1 september 1939: Duitsland valt Polen binnen Blitzkrieg 14 september 1939: de USSR valt Polen langst de andere kant binnen Polen in 1 maand

ingenomen 1944: Poolse verzetsbeweging vernietigd door de USSR non-communistisch

Hoofdstuk 26: einde van de USSR 1956-1970: Polen bestuurd door Gomulka geen hervormingen , protest 1968: antisemitische actie toegestaan door Gomulka 1970: Gomulka vervangen door Gierek zware leningen , verzwakking economie 1978: Paus Johannes Paulus II wordt aangesteld (Pool) vanaf 1980: stakingen (haven van Gdansk) + Gierek vervangen door Jarulzski jaren ’80: Poolse Revolutie jaren ’80: oprichting Solidariteit olv. Lech Walesa(=arbeiderspartij in Polen) 1981: Jarulzelski verbiedt Solidariteit en kondigt noodtoestand uit 1983: Lech Walesa krijgt de Nobelprijs voor Vrede 1989: verkiezingen in Polen Solidariteit won + Walecha wordt president van Polen

18. PortugalHoofdstuk 10: Napoleontisch Europa

1807: Portugal bezet door Napoleon maar doet niet mee aan de Continentale Blokkade 1808: Portugal steunt samen met GB de guerrillastrijders in Spanje: de Peninsulaire oorlog

Frankrijk verliest 1813: Frankrijk trekt zich terug uit Portugal oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag) Napoleon verslagen 1814: Congres van Wenen monarchie hersteld in Portugal : Branganza-dynastie

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1804-1815: Portugese vluchtelingen naar de kolonies Napoleontische oorlogen 1822: vluchtelingen weigeren terug te komen Braziliaans koninkrijk olv. Peter I, zoon

Portugese koning onafhankelijk van Portugal, in 1889: een Braziliaanse republiek

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1808-1826: creolen in het Portugese koloniale imperium vechten voor onafhankelijkheid rond 1850: afschaffing slavernij in het koloniale imperium 1975: Portugal laat Oost-Timor gaan in 2002 onafhankelijk

49

Hoofdstuk 24: Afrika en het Midden-Oosten na WO II 1956: Tanger onafhankelijk 1961: Portugal onderdrukte nationalistische opstanden in de kolonies 1963: Zanzibar onafhankelijk 25 april 1974: Anjerrevolutie geweldloze staatsgreep 1974: Guinee-Bissau wordt onafhankelijk 1975: Portugees bewind wordt omver gegooid in Mozambique en Kaapverdië

1976: onafhankelijkheid van Angola Volksrepubliek (communistisch)

19. PruisenHoofdstuk 9: de Franse Revolutie: 1789-1804

Keizer Leopold II en Francis II onderhandelen met Frederick Willem II van Pruisen ivm oorlog met Frankrijk

april 1792: Pruisen staat Oostenrijk bij in de 1e Coalitieoorlog 25 juli 1792: Brunswick Manifest 1 februari 1793: Frankrijk verklaart oorlog aan GB, Pruisen en Duitse vorsten (= 1e

Coalitieoorlog) 1795: een deel van Polen gaat naar Pruisen

Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa 1786: dood van Frederik de Grote 1806: oprichting Rijnbond olv. Napoleon Pruisen in de 3e Coalitie oktober 1806: slagen bij Jena en Auerstädt Pruisen verslagen 1807: boeren worden onafhankelijk van de Junkers 1813: Pruisen en Oostenrijk komen bij Rusland om Napoleon te verslaan oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag) Napoleon verslagen 9 maart 1814: Verdrag van Chaumont 20 jarige alliantie met GB, Rusland en Oostenrijk 1814: Congres van Wenen: Pruisen krijgt linker-Rijngebied + Westfalen en Saksen 1814: oprichting Quadruple Alliantie tussen Rusland, GB, Oostenrijk en Pruisen 1818:

Frankrijk kwam erbij Quintuple Alliantie 1815: oprichting Heilige Alliantie tussen Oostenrijk, Rusland en Pruisen

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1819: besluiten van Karlsbad onderdrukking van nationale en liberale ideeën in Duitsland

(op aandringen van Oostenrijk en Pruisen) 1820: Congres van Troppau initiatief van Metternich herstel Heilige Alliantie

o Protocol van Troppau Europese staten beschermd door internationale actie 1840: Frederick Willem IV wordt koning van Pruisen

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie maart 1848: lokaal zelfbestuur voor Polen en Posen april 1848: het Pruisische leger moet ingrijpen geen respect meer voor oversten in

bovenstaande gebieden september 1848: onrust in Frankfurt bedwongen door Pruisische leger 1849: Pruisische vorst weigert het koning te worden van het nieuwe Duitsland

50

1850-1918: Frederick Willem IV : Pruisische grondwet

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten na 1740: gebiedsuitbreiding Silezië, stukjes Polen,Rijnland na 1850: Pruisen heeft een parlement vooral Junkers 1862: nieuwe eerste minister: Otto Von Bismarck 1864: oorlog met Denemarken annexatie van Schleswig 1866: Pruisische-Oostenrijkse oorlog Pruisen annexeert Holstein na de 7-weken-oorlog annexatie van Hanover,Nassau en Hesse-Kassel en Frankfurt 1867: Noord-Duitse confederatie Oostenrijk wordt buitengesloten (zuiden van de Main) 1870: Leopold van Hohenzollern = verwant met Pruisen mogelijke troonopvolger in Spanje Ermstelegram aanzet tot Frans-Pruisische oorlog 19 juli 1870: oorlogsverklaring van Frankrijk aan Pruisen Pruisen wint oorlog

o 2 september 1870: Slag bij Sedan 1871: Zuid-Duitsland bij de confederatie Oostenrijk staat er alleen voor 18 januari 1871: oprichting Duitse keizerrijk 28 januari 1871: Parijs geeft zich over Pruisen belegerde de stad 10 mei 1871: Vrede van Frankfurt einde Frans-Pruisische oorlog

------------------------------------------------------------------------ einde Pruisen als aparte staat DKR

20. RuslandHoofdstuk 9: de Franse Revolutie : 1789-1804

1795: een deel van Polen gaat naar Rusland 1797: 2e Coalitie met GB en Oostenrijk na inval van Napoleon in Egypte 1799: Rusland trekt zich terug uit de oorlog

Hoofdstuk 10: Economie en politiek 1805-1807: 3e Coalitie tegen Napoleon met GB en Oostenrijk 1806-1812: Russisch-Turkse oorlog Rusland krijgt Bessarabië 1807: slag in Friedland tegen Frankrijk Frankrijk wint 25 juni 1807: Vrede van Tilsit onder Alexander I einde 3e Napoleontische oorlog : Frankrijk

wint 1809: Finland wordt geannexeerd door Rusland 31 december 1810: Rusland stapt uit de Continentale Blokkade juni 1812: Frankrijk valt Rusland binnen Rusland past de tactiek van de verbrande aarde

toe 14 september 1812: het Grande Armée staat voor Moskou stad wordt platgebrand maar

Russische winter verslaat het leger van Napoleon 1813: Pruisen en Oostenrijk komen bij Rusland om Napoleon te verslaan oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag) Napoleon verslagen 9 maart 1814: Verdrag van Chaumont 20 jarige alliantie met Oostenrijk, GB en Pruisen

51

1814: Congres van Wenen: Rusland krijgt Polen als constitutionele staat olv. Alexander I: Congres Polen

1814: oprichting Quadruple Alliantie tussen Rusland, GB, Oostenrijk en Pruisen 1818: Frankrijk kwam erbij Quintuple Alliantie

1815: oprichting Heilige Alliantie tussen Rusland, Oostenrijk en Pruisen christelijk tegenwicht voor de ideeën van de Franse revolutie

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1818: Congres van Aix-la-Chapelle Tsaar Alexander I wou een permanent Europese Unie :

tegenstand van GB 1820: Congres van Troppau Alexander I terug conservatief : herstel Heilige Alliantie

o Protocol van Troppau Europese staten beschermd door internationale actie september 1822: Metternich en Alexander I maken afspraak ivm. Russische hulp aan

Griekenland 20 oktober 1822: Alexander I weigert Griekenland te steunen in onafhankelijkheidsstrijd 1825: December opstand opvolgingsstrijd na dood van Alexander I : Nicolas I komt aan de

macht , Constantijn doet afstand van de troon opstand snel neergeslagen 1830: Tsaar Nicolas I wilt naar België om de revolutie tegen te houden maar geraakt niet

door Polen november 1830: Poolse Novemberrevolutie Rusland wint : Polen is geen constitutionele

staat meer maar terug onder Russisch bewind 1849: Magyar-opstand in Hongarije olv. Kossuth neergeslagen door Oostenrijk en Rusland 1877-1878: Russisch-Ottomaanse oorlog Alexander II neemt grote delen van het OR in 1878: vrede van San Stefano het OR verliest Montenegro, Roemenië en Servië (worden

onafhankelijke staten) en Bessarabië aan Roemenië, Bulgarije wordt een Ottomaans protectoraat

1878: Congres van Berlijn krijgt de Kaukasus en Bessarabië

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie 1569-1853: Russische-Turkse oorlogen met tussenpauzes (12 oorlogen in totaal) 1849: Rusland verslaat Hongarije op verzoek van keizer François Joseph

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1853-1856: Krimoorlog met Frankrijk, GB, Piedmont en het Ottomaanse Rijk 1855: Tsaar Nicolas I sterft Alexander II vanaf 1855: hervormingen 1856: Vrede van Parijs : einde van Krimoorlog 1861: Acte van Emancipatie boeren zijn geen slaven meer landbouwgemeenschappen 1863: opstand in Polen verstrenging beleid 1864: aanpassing van de rechtspraak en zelfbestuur Rusland verkoopt Alaska aan de USA 1870: Rusland verbreekt verdrag van de Conferentie van Parijs tijdens Frans-Pruisische

oorlog schepen in de Zwarte Zee 13 maart 1881: edict voor 2 nationale commissies + tsaar Alexander II vermoord bij

bomaanslag opgevolgd door Alexander III 1905: Rusland krijgt een parlement de Duma

52

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1857: Rusland krijgt Mongolië van China 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,

hierna modernisering in China 1941: GB en de USSR vallen Iran binnen de sjah moet vluchten 1941: verdeling van Iran in invloedssferen Noord-Iran = Russische invloedssfeer 1941: de USSR steunt de Tudeh-partij 1946: GB vertrekt uit Iran Azerbeidjan en Koerdistan onafhankelijk met Russische steun

maar worden al snel bezet door de USSR

Hoofdstuk 17: WO I 1873: Driekeizerbond met Oostenrijk-Hongarije en DKR relaties met DKR verslechterden 1887: Rusland stapt uit het driekeizersverbond 1894: Franco-Russische Alliantie na vervallen van driekeizerverbond met DKR 1904-1905: Russisch-Japanse oorlog Japan wint, Rusland moet Port Arthur en Liaotung

afstaan , Korea wordt een protectoraat van Japan en Japan krijgt voordelen in Mantsjoeriije 1908: Rusland wil een internationale conferentie geen steun van Triple Entente 1907: Anglo-Russische conventie: GB en Rusland zetten hun geschillen aan de kant 1907: Verdrag van St. Petersburg Triple Entente met GB en Frankrijk 1914: Rusland wil Servië verdedigen maar stuurt troepen naar de Duitse grens 1914: Duitsland verklaart oorlog aan Rusland en Frankrijk 1914: Rusland in Oost-Pruisen (DKR) 1915: Duitsers en Oostenrijkers ver in Rusland maart 1917: Tsaar Nicolas II treedt af provisionele regering aan de macht 1917: Lenin wordt door Duitsland terug naar Rusland gebracht 1917: Revolutie in Rusland december 1917: Lenin trekt Rusland terug uit de oorlog dmv.

de vrede van Brest-Litovsk 11 november 1918: wapenstilstand 1918-1919: griepepidemie Spaanse griep

Hoofdstuk 18: Russische revolutie 1773: boerenopstand van Pugachev (= Kozakkenopstand) onder Catharina de Grote vanaf 1825: de intelligentsia organiseert geheime bijeenkomsten 1861: Alexander II bevrijdt de boeren + lokaal bestuur Emancipatie Acte + Zemstvos 1864: 1e Internationale olv. Karl Marx van 1870-1890: terrorisme door de intelligentsia rond 1880: begin van de industrialisatie van Rusland opening naar Europa + ontstaan

proletariaat 1881: Alexander II wordt vermoord door revolutionairen 1881-1894: Alexander III stopt de hervormingen van Alexander II 1883: Karl Marx sterft groei marxistische partijen 1889: oprichting Sociale Democratische Arbeiderspartij later splitsing Mensjewieken en

Bolsjewieken 1890: eerste stakingen in Rusland nochtans vakbonden verboden rond 1900: Rusland heeft een economische, materiële,… achterstand op het Westen vanaf 1900: boeren bezetten land van grootgrondbezitters + stakingen

53

1900-1917: Lenin verblijft in Europa wordt door de Duitsers teruggehaald naar Rusland 1901: oprichting van de Sociale Revolutionaire Partij 1903: 1e bijeenkomst van marxisten (= NIET de 1e Internationale) in Brussel en Londen

splitsing tussen Mensjewieken en Bolsjewieken 1904-1905: oorlog met Japan Tsaar Nicolas II wil het volk hierdoor terug aan zich binden 1905: oprichting Liberale Partij en Constitutionele Democratische Partij (= de Kadetten) door

de middenklasse januari 1905: Bloody Sunday vreedzame betoging wou petitie afgeven aan de tsaar augustus 1905: Tsaar belooft een Staten-Generaal samen te roepen + algemene staking legt

land plat oktober 1905: Tsaar schrijft Oktober Manifest beloftes aan het volk 1906: eerste Russische grondwet + oprichting parlement (= Duma) maar wordt terug

ontbonden door de tsaar tot 1906: moesten de Mirs geld betalen aan de grootgrondbezitters vergoeding voor de

emancipatie van 1861 vanaf 1906: landhonger onder de boeren jaloezie op de Kulakken en de aristocratie 1906-1911: Stolypin-hervormingen succesvol maar veel protest 1907: 2e Duma socialisten worden gearresteerd 1907: Rasputin krijgt invloed op de Tsarina hielp zoontje met hemofilie (= inwendige

bloedingen) 1907-1912: 3e Duma 1911: Stolypin wordt vermoord 1912: de Bolsjewieken zijn nu een aparte partij 1912-1915: 4e Duma 1913: Bolsjewistisch Congres augustus 1914: slag bij Tannenberg begin WO I voor Rusland : verlies september 1915: 4e Duma afgeschaft kwam terug in 1916 : 5e Duma december 1916: Raputin wordt vermoordt door aristocratie maart 1917: voedselopstanden radicaliseren in opstanden tegen het tsaardom + afschaffing

5e Duma 1917: oprichting van de Sovjet in Petrograd zetten druk achter voorstel Duma Comité 17 maart 1917: de tsaar wordt afgezet verzet zich maar het leger steunt de

revolutionairen april 1917: opstand van Bolsjewieken olv. Lenin in Petrograd mislukt en Lenin vlucht naar

Finland 2 april 1917: Tsaar Nicolas II doet verplicht troonafstand 1917: regering olv. Kerensky Kerensky verliest steun van het volk na steun aan

Bolsjewieken 1917: hongersnood volk luistert naar Bolsjewieken : 4punten-plan juni 1917: Russisch Sovjetcongres olv. Léon Trotski, Jozef Stalin en Vladimir Lenin augustus 1917: de Romanov-familie wordt vermoord 25 oktober (voor ons) / 7 november (voor de Russen) 1917: Oktoberrevolutie staatsgreep

+ Kerensky vlucht naar de VS + oprichting Raad va, Volkscommissarissen 7 december 1917: oprichting geheime politie (=Tsjeka)

54

1917: vrede met Duitsland in WO I vrede van Brest-Litovsk : afstaan van Polen + Baltische staten aan Duitsland

januari 1918: oprichting Rode Leger olv. Trotski 1918: verkiezingen Constitutionele vergadering Bolsjewieken maar 25 % , vergadering

wordt ontbonden 1918 -1921: burgeroorlog Roden tegen verschillende groepen + herovering delen van

Polen, Oekraïne, Armenië, Georgië en Azerbeidzjan augustus 1918: Japan en de VS hebben troepen in Vladivostok oorlog : Rode leger tegen

Witten(= contrarevolutionairen) en geallieerden 1918: naamverandering van Bolsjewieken naar Communisten + landverdelingen (steun van

de boeren) 1918-1922: Baltische staten worden onafhankelijk Finland, Estland, Letland en Litouwen :

buffer tegen het communisme voor het Westen 1919: 2e Internationale (Lenin aanwezig, revolutionairen krijgen hun zin niet) maart 1919: 3e Internationale olv. Lenin (= Komintern) 21-punten programma :

gewapende revolutie van het proletariaat over de hele wereld 1921-1927: NEP = Nieuwe Economische Politiek privé-initiatief in landbouwsector 1922: het Communisme is gesetteld + grenzen van het Tsaarrijk teruggewonnen 1922: stichting van de USSR(= Unie van Sociale Sovjet Republieken) groei van 4-16,

Rusland als hoofd sovjetrepubliek (= SFSR) andere leden zijn SSR 1924: plannen voor een grondwet + Zinoviev-brief (= oproep tot revolutie in Europa) 1924: Lenin sterft cultus rond Lenin (bv. Petrograd Leningrad) + machtstijd tussen

Stalin en Trotsky 1927: Stalin wordt verkozen tot nieuwe leider Trotski verbannen naar Siberië maar hij

vlucht naar Mexico waar hij wordt vermoord in 1940 1927: Komintern wordt aangepast nadat Trotski weg was 1928: Stalin vormt economie om tot een planeconomie met termijnen van 5 jaar 1930: USSR is uitgegroeid tot een goed geoliede machine overheidscontrole op alle lagen

van de bevolking en alle aspecten van het leven 1933: zuivering binnen de Communistische partij 1/3e naar goelags 1934: Rusland mag bij de Volkerenbond wordt er in 1939 terug uitgegooid 1935: Stakhanovisme meer produceren dan het opgelegde quota = meer inkomen 1936: USSR grondwet 1936-1938: schijnprocessen tegen oud-Bolsjewieken (bv. oud-president Kamenev) 1939: Stalin sluit akkoord met Hitler tegen 1939: landbouw gecollectiviseerd in staatsboerderijen + wegwerken van dissidenten

(naar goelags gestuurd) 1947-956: 3e Internationale komt nog samen onder de naam Kominform na 1980: macht communisme verminderd in de wereld behalve China, Noord-Korea, … 1991: einde van de USSR

Hoofdstuk 19: Interbellum 1922: akkoord van Rapallo tussen Duitsland en de USSR economische en militaire steun 1925: Verdrag van Locano vastleggen grenzen na WO I

55

1928: Pact van Parijs/ Briand-Kellogg-Pact wereldoorlog = strafbaar (later bovengehaald tijdens de processen van Nürnberg)

Hoofdstuk 21: WO II vanaf 1919: de USSR creëert bufferstaten cordon sanitaire 1934: de USSR komt bij de Volkerenbond 2 mei 1935: Franco-Sovjetpact wederzijdse steun 1936: de USSR steunt de Spaanse republikeinen dezelfde periode : verdrag met Tsjecho-Slovakije zou enkel werken als Frankrijk zijn

verdrag nakwam met Tsjecho-Slovakije, maar deze doet dat niet 1939: GB vormt een anti-Duitse coalitie met de USSR om Polen te redden Polen wil niet

gered worden wegens angst voor het communisme 23 augustus 1939: Non-agressiepact met Duitsland wantrouwen tov. de geallieerden

o geheime clausule ivm. het verdelen van Polen de USSR krijgt Bessarabië terug, meer Russische invloed in de Baltische staten , de USSR mag niet interveniëren tussen Duitsland en Polen en Duitsland en het Westen

14 september 1939: de USSR valt Polen langst de andere kant binnen Polen in 1 maand ingenomen

september 1939: de USSR valt de Baltische staten binnen weerstand van Finland november 1939: inval in Findland door de USSR overgave van Finland in maart 1940 1939: Rusland wordt uit de Volkerenbond gegooid 1940: Stalin annexeert Baltische staten Hitler maakt dit ongedaan 1940: non-agressiepact met Japan 22 juni 1941: Duitsland valt de USSR binnen worden verslagen door Russische winter 1942: oorlog met Duitsland om de olievelden van de Kaukasus 1942: economie verplaatst naar Oeral en Siberië 1943: conferenties met GB en de VS Casablanca, Caïro en Teheran 1942-1943: de USSR wil een 2e front openen gaat niet augustus 1942: belegering van Stalingrad door Duitsland februari 1943: Duitsers geven zich over bij Stalingrad 1944: de USSR verdrijft Duitsland uit de Baltische staten 1944: Poolse verzetsbeweging vernietigd door de UUSR 1945: de USSR op 50 km van Berlijn april 1945: de Russen mogen de stad innemen van de geallieerden goodwill 1945: de USSR bezet Wenen en Boedapest 1945: de USSR bezet Praag goodwill 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa 1945: de USSR verklaart oorlog aan Japan inval in Mantsjoerije 1945: conferenties met GB en de USA Yalta en Potsdam 1946: conferentie van Parijs 1956: vrede met Japan

Hoofdstuk 22: de KO 1945-1955: de Koude Oorlog 1945: Noord-Korea wordt bezet door de USSR, de USA staat dit toe onduidelijke reden

56

1945: Berlijn opgesplitst in 4 bezettingszones : Frankrijk, de USSR, GB en de USA maar land rond Berlijn = Sovjet bezettingszone

1947: DDR tegen BRD 1947: Trumandoctrine scheiding tussen de vrije wereld en het communisme (= eerste en

tweede wereld, kolonies = derde wereld) 1948: de USSR vertrekt uit Noord-Korea laat getraind leger achter 1949: begin van de wapenwedrace in nucleaire wapens Mutual Assured Destruction

(=MAD) 1950: de USSR blokkeert de USA in poging tot VN-interventie in Korea gebruik veto 1950: de VN intervenieert toch zonder toestemming van de Veiligheidsraad 1951: staakt-het-vuren in Koreaanse oorlog 1953: einde Koreaanse oorlog 1953: dood van Stalin + oprichting van de KGB (= Russische geheimdienst) 1955-1991: Warschau-pact tussen de USSR en Oostblok-landen communistische versie

van de NAVO vanaf 1956: instabiliteit in de satalietstaten van de USSR opstanden tegen de USSR (bv.

Hongarije olv. Nagy) 1956: reparatiepact met het Westen en Korea + destalinisering (zware industrie ipv

landbouw) jaren ’80: Rusland en Oostbloklanden bij de GATT 9 november 1989: val van de Berlijnse Muur 3 oktober 1990: hereniging van Duitsland

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1979: de SU valt Afghanistan binnen Taliban vlucht naar Pakistan

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1950-1953: Koreaanse oorlog samen met China en Noord-Korea tegen het Westen 1953-1964: Nikita Chroestjov wordt leider van de USSR 1955-1991: Warschau-pact tussen de USSR en Oostblok-landen communistische versie

van de NAVO 1961: Chroestjov wilt dat de USA zich terugtrekt uit Berlijn ultimatum wordt verworpen 13 augustus 1961: de DDR bouwt de Berlijnse Muur om Oost-Duitsers te verletten naar het

Westen te vluchten 1962: Cuba-crisis Russische schepen met raketten naar Cuba , Amerikaanse schepen die


26 oktober 1962: Kennedy en Chroestjov communiceren via telegram Russen halen rakketten in Cuba weg, de USA die in Turkije

1964-1982: Leonid Brezjnev volgt Chroestjov op als leider van de USSR 1968-1969: Praagse Lente in Tsjecho-Slowakije olv. Alexander Dubcek repressie door de

USSR 13 november 1968: Breznjev-doctrine de USSR mag interveniëren in communistische

landen eind jaren ’60- eind jaren ’70: detente in de KO tussen de USA en de USSR 1972: de Volksrepubliek van China wordt erkend druk op de detente

57

1972: SALT I-verdragen met de USA reducering van wapens 1975: einde Vietnamoorlog Indochina wordt communistisch 1975: Helsinki-akkoorden de USSR zal mensenrechten respecteren 1979: de USSR valt Afghanistan binnen 1993: SALT II-verdragen reducering wapens

Hoofdstuk 26: de val van de SU 1975: Helsinki-akkoorden mensenrechten toepassen in de USSR en deelstaten maart 1985: Mikail Gorbachev wordt de nieuwe leider van de USSR na Breznjev na 1985: verbeterde relaties met de USA 1988: perestrojka en glasnost einde planeconomie + liberalisatie van de USSR maart 1989: eerste open verkiezingen in de USSR 1989-1991: ineenstorting van de USSR en zijn satelietstaten 1989: terugtrekken van USSR-troepen uit Tsjecho- Slowakije Tsjecho- Slowakije is geen

satellietstaat meer : Fluwelen Revolutie 1989: volksopstand in Roemenië Ceausescu’s moeten vluchten : einde USSR-invloed in

Roemenië 1989: Bulgarije onttrekt zich aan de macht van de USSR Bulgaarse republiek 1990: Gorbachev als president vanaf 1990: verslechtering van de economie Gorbachev wordt terug conservatiever 1990: erkenning van het eengemaakte Duitsland olv. Kohl 1990: officieel einde van de Koude Oorlog tussen G.W. Bush Sr. en Gorbachev juni 1991: Boris Yeltsin wordt de nieuwe president + Stalingrad wordt St. Petersburg 1991: de 3 Baltische staten werden onafhankelijk ( Letland, Estland en Litouwen) +

zelfbestuur voor de USSR en overblijvende satellietstaten augustus 1991: eenheidsverdrag tussen de USSR en overblijvende satellietstaten augustus 1991: Augustus-coup door conservatieven houdt het 4 dagen vol 1991: Albanië en Oekraïne worden onafhankelijk december 1991: oprichting Gemenebest van Onafhankelijke Staten 1 januari 1992: officieel einde van de USSR Rusland december 1992: Yeltsin ontbind de Slavische staten 1993: SALT II-akkoorden 1993: nieuwe verkiezingen + Yeltsin ontbind het parlement 4 oktober 1993: er wordt op het parlement gevuurd december 1993: nieuwe grondwet + oprichting van een nieuwe Duma 1994-1996: Rusland valt Tsjechië binnen 1996: Yeltsin terug president 1999-heden: Vladimir Poetin als president van Rusland

Hoofdstuk 27: Verandering 1957: satelliet Sputnik wordt gelanceerd begin ruimtetijdperk 1961: eerste mens in de ruimte : Yuri Gagarin (Rus) 2004: Rusland mag bij de WTO als ze het Kyoto-protocol tekenen

58

21. SpanjeHoofdstuk 9: de Franse revolutie: 1789-1804

20 april 1792: Frankrijk verklaart oorlog aan Oostenrijk en Spanje (=1e Coalitieoorlog) maart 1802: vrede met Napoleon

Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa 1808: Spaanse vorst Ferdinand VII moet aftreden, broer Napoleon op de troon: Joseph

Bonaparte blokkeren GB GB en Portugal steunen Spaanse vrijheidsstrijders Peninsulaire oorlog Napoleon

verslagen in 1814 1812: invoering van een grondwet republiek in Spanje 1813: GB breekt door de Pyreneeën olv. Wellington met hulp van de Spaanse clerus oktober 1813: slag bij Leipzig (= Volkerenslag) Napoleon verslagen 1814: herstel van de Bourbon-dynastie in Spanje Ferdinand VII terug op de troon 1820: staatsgreep door Rafael del Riego 20 oktober 1822: Congres van Verona Franse troepen herstellen de orde in 1822

Hoofdstuk 11: de IR en reactie 1808: Joseph Bonaparte (= broer Napoleon I) wordt koning van Spanje 1810: Chili verklaart zichzelf onafhankelijk Chileense onafhankelijkheidsoorlog 1814: Spanje wint Chili terug 1813: Venezuela roept republiek uit 2 republieken voor onafhankelijkheid7 1816: Argentinië onafhankelijk olv. José de San Martin 1817: Chili toch onafhankelijk 1819: Colombia definitief onafhankelijk olv. Simon Bolivar in 1810 riep Colombia zelf de

onafhankelijkheid al uit 1821: Venezuela definitief onafhankelijk olv. Simon Bolivar 1821: Peru onafhankelijk ( Bolivar + San Martin) 20 oktober 1822: Congres van Verona Frankrijk besluit te interveniëren in de Spaanse

revolutie

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie 1861-1862: Spanje in 2e onafhankelijkheidsoorlog in Mexico

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1870: monarchie wordt omver geworpen kroon aangeboden aan Leopold van

Hohenzollern geeft toe bij 4e poging in juni 1870 12 juni 1870: Leopold trekt zich terug na bedreiging van Frankrijk 1936: Spaanse burgeroorlog guerrillastrijders hulp van GB

Hoofdstuk 21: WO II 1931: koning Alfonso XIII verdreven Spaanse republiek 1936: verkiezingen gewonnen door het Populair Front (socialisten) juni 1936: staatsgreep door Fransico Franco (extreemrechts) wint verkiezingen in 1937 1936: Spaanse burgeroorlog GB , Frankrijk en de USA leggen handelsembargo’s op ivm.

oorlogsmateriaal

59

1936: 27 landen beloven niet te interveniëren Duitsland, Italië en de USSR doen dit toch 8 mei 1945: einde WO II 1946: verdragen van Parijs

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1808-1826: creolen in het Spaanse koloniale imperium vechten voor onafhankelijkheid rond 1850: afschaffing slavernij in het koloniale imperium voor 1898: Filipijnen kolonie van Spanje revolutie olv. Aguinaldo 1898: Spaans-Filipijnse oorlog + Aguinaldo verklaart Filipijnen onafhankelijk Spanje geeft

kolonie aan de VS

22. VNHoofdstuk 22: de KO

26 juni 1945: oprichting van de VN Handvest van de Verenigde Naties in San Fransisco 1950-1953: Koreaanse oorlog de VN tegen het communisme 1950: Noord-Korea doet een interventie in Zuid-Korea de SU gebruikt zijn veto in de VN-

veiligheidsraad dus geen tussenkomst van de VN 1950: de VN stuurt zonder toestemming van de Veiligheidsraad een leger naar Korea olv.

MacArthur China voelt zich bedreigd 1951: staakt-het-vuren in Koreaanse oorlog 1953: einde Koreaanse oorlog + reparatiepact met Korea 1972: erkenning van de communistische Volksrepubliek van China olv. Zhou Entlai door de VS

en de VN zetel in de VN – veiligheidsraad (Taiwan niet) 2002: Oost-Timor onafhankelijk na interventie van blauwhelmen van de VN

Hoofdstuk 24: Afrika en het Midden-Oosten na WO II 1947: verdeling van Palestina in een Joodse zone, een Arabische zone en Jerusalem 1949: Israël in de VN

Hoofdstuk 26: einde van de USSR 1989: Milosevic krijgt een waarschuwing van de VN en de NAVO door ingrijpen in Kosovo maart 1990: luchtaanvallen op Servië door de NAVO

Hoofdstuk 27: Verandering 1948: Universele verklaring van de rechten van de mens 1979: Universele verklaring van de rechten van de vrouw

VS

Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa 1803: Frankrijk verkoopt Louisiana aan de USA 1806: Continentale Blokkade USA= enige neutrale staat, Jefferson doet aan isolationisme

60

Hoofdstuk 12: Revoluties en Restauratie na 1848: Duitse immigratiegolf naar de USA : de 48-ers

Hoofdstuk 13: Consolidatie van natiestaten 1812: oorlog met Canada = Anglo-Amerikaanse oorlog 1 820: the Missouri Compromise afwisseling slavenstaten en vrije staten 1846: Amerikaans-Mexicaanse oorlog annexatie gebied van Texas tot Stille Oceaan Californië werd een slaafvrije staat voordeel voor het noorden 1850: Noorden verstrengt regels ivm. slavernij 1854: handelsverdrag met Japan 1862: Japanse aanvallen op handelsschepen protest maar Shogun kan niet reageren 1862-1863: Bombardementen op Choshu delegatie naar de Japanse keizer hernieuwing handelsverdrag van 1854 + lage taksen

eisen vanaf 1860: selectionisme het zuiden minderheidsgroepering 1860: Abraham Lincoln = nieuwe president abolitionist de zuidelijke staten vormen de Confederatie 1860-1864: Burgeroorlog in de VS noorden wint : VS wordt een natiestaat 1861: Morrill tarief 1862: Union Pacific Railroad + Homestead Act 1862: annexatie van Alaska gekregen van Rusland 1863: officiële afschaffing van slavernij in het noorden emancipation proclamation 1865: 13e amendement afschaffing slavernij ook in het zuiden 1865: Lincoln wordt vermoord 1865-1870: Reconstructie in het zuiden

Hoofdstuk 14: Economie en politiek na 1914 wordt de VS de grootste producent van goederen wereldwijd 1921-1924: wetten om de immigratie te beperken 1850-1940: Atlantische migratie van Europa naar Canada en de VS 1873-1893: de lange depressie in Europa en de VS 1890: the Sherman Act anti-trustwetgeving

Hoofdstuk 16: Europese overheersing 1845: de VS koloniseert noordoost Mexico 1845: Texas wordt geannexeerd door de VS 1846-1848: Mexicaanse-Amerikaanse oorlog vrede van Guadalupe Hidalgo : Mexico had

verloren en moest 1/3e van zijn grondgebied afstaan 1875: Hawaii wordt een protectoraat van de USA Pearl Harbor gevestigd op Hawaii 1891: Hawaii wordt een republiek 1898: Hawaii geannexeerd door de USA 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,

hierna modernisering in China rond 1900: Open Deur politiek ivm. China China moet intact en onafhankelijk blijven 1902: Cuba onafhankelijk Platt Amendement met USA : relaties met de USA worden

vastgelegd tot 1934

61

1903: Panama met hulp van de USA onafhankelijk (feitelijk protectoraat van de USA) bouw Panamakanaal vanaf 1904

1904: Roosevelt-doctrine herhaling Monroe-doctrine

Hoofdstuk 17: WO I 1914: protest tegen de zeehandelswetgeving van de geallieerden USA = neutraal 7 mei 1915: de Amerikaanse Lusitiana wordt getorpedeerd door Duitsland USA nog niet in

de oorlog 16 januari 1917: Zimmermann-telegramschandaal 1917: USA bij de oorlog na bedreigingen van Duitsland 11 november 1918: wapenstilstand 1918-1919: griepepidemie Spaanse griep 1919: vrede van Parijs 5 verdragen 1919: Wilson wou een Volkerenbond ,opgericht in 1919 maar de VS kwam er niet bij

Hoofdstuk 20: Democratie en dictatorschap 24 oktober 1929: beurscrash in New York = zwarte donderdag 1932: Roosevelt komt aan de macht New Deal 1935: Social Security Act + Labor Standards Act 1951: wijziging van de grondwet : max. 2 ambtstermijnen per president Roosevelt: 4

Hoofdstuk 18: Russische revolutie augustus 1918: Japan en de USA hebben troepen in Vladivostok oorlog : Rode leger tegen

Witten(= contrarevolutionairen) en geallieerden

Hoofdstuk 19: Interbellum 1925: Verdrag van Locarno vastleggen grenzen na WO I 1928: Pact van Parijs/ Briand-Kellogg-Pact wereldoorlog = strafbaar (later bovengehaald

tijdens de processen van Nürnberg) 1929: Youngplan met Duitsland geld lenen aan Duitsland ivm. herstelbetalingen

Hoofdstuk 21: WO II 1935-1937: isolatiepolitiek door Roosevelt 1936: handelsembargo ivm. Spanje 1939: VS mag basissen behouden van GB + GB vraagt om hulp vanaf 1939: VS als arsenaal van de geallieerden 1941: begin Lend-Lease politiek + invoering van dienstplicht 1941: Atlantisch Charter met GB ivm. oprichting VN 7 december 1941: Japanse aanval op Pearl Harbor 8 december 1941: de VS verklaart oorlog aan Japan 11 december 1941: de As-mogendheden verklaren oorlog aan de USA december 1941: GB en de VS combineren hun legers Combined Chierfs of Staff 1942: Japan neemt de Filipijnen in (Amerikaanse kolonie) 1942: overwinning voor de VS op Japan bij Midway 1943: conferenties met GB en de SU Casablanca, Caïro en Teheran 1943: Eisenhower boekt vooruitgang in Marokko en Algerije (Franse kolonies) 6 juni 1944: D-Day landing in Normandië (operatie Overlord ol v. Eisenhower)

62

augustus 1944: Parijs bevrijd september 1944: grens met Duitsland wordt overgestoken landaanval in Duitsland oktober 1944: de VS wint de slag om Leyte Golf 1944: luchtbombardement op Japan 1944: geallieerden vegen Frankrijk schoon vanuit Zuid-Frankrijk 1944: GB en de VS breken door de Duitse fortengordel ( Siegfried Linie) maart 1945: de geallieerden steken de brug van Remagen over Rijn was de laatste

natuurlijke hindernis: inname Ruhrgebied 1945: de VS laat de SU Berlijn, Wenen, Boedapest en Praag innemen goodwill 1945: conferenties VS met de SUen GB Yalta en Potsdam 8 mei 1945: Duitsland (nu olv. Doenitz) gaf zich over einde WO II in Europa 6 augustus 1945: atoombom op Hiroshima 9 augustus 1945: atoombom op Nagasaki 2 september 1945: Japan geeft zich over en wordt bezet door de USA 1946: conferentie van Parijs 1951: vrede met Japan

Hoofdstuk 22: de KO 1944: Bretton Woods-akkoorden minder handelsbarrières + stabilisatie van de goud-dollar

standaard 1944: oprichting Internationaal Monetair Fonds (= IMF) en Wereldbank 1945-1955: Koude oorlog 1945: Noord-Korea wordt bezet door de SU, de VS staat dit toe onduidelijke reden 1945: Berlijn opgesplitst in 4 bezettingszones Frankrijk, de SU, GB en de VS 1947: Marshallplan hulp voor heropbouw Europa ( USSR en Oostblok aanvaarden deze

hulp niet) 1947: de VS, GB en Frankrijk voegen hun zones samen 1947: oprichting van de CIA (= inlichtingendienst) op initiatief van Harry Truman 1947: Trumandoctrine scheiding tussen de vrije wereld en het communisme(= eerste en

tweede wereld, kolonies = derde wereld) + containment)-politiek (= insluiten van het communisme)

1948: oprichting General Agreement on Tariffs and Trade (= GATT) 1948: de USA vertrekt uit Zuid-Korea wel nog economische en militaire steun 1948-1949: luchtbrug naar Berlijn samen met GB 1949: begin van de wapenwedrace in nucleaire wapens Mutual Assured Destruction

(=MAD) 1950: de SU blokkeert de VS in poging tot VN-interventie in Korea gebruik veto 1950: de VN stuurt zonder toestemming van de Veiligheidsraad een leger naar Korea olv.

MacArthur 1951: staakt-het-vuren in Koreaanse oorlog 1953: einde Koreaanse oorlog 1971: einde van de goud-dollar standaard, vervangen door zwevende valuta door inflatie

van de dollar 9 november 1989: val van de Berlijnse Muur 3 oktober 1990: hereniging van Duitsland

63

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1823: Monroe-doctrine Europa mag zich niet moeien in Amerika (zowel Noord als Zuid) 1904: de VS zou reageren als de Monroe-doctrine werd geschonden + interventie in centraal-

Amerika dmv. dollar diplomacy en gewapende invallen verandering na de jaren ‘30 1930: Grote Depressie geen investeringen meer in Latijns-Amerika 1953: financiële steun aan Frankrijk ivm. Vietnam 1957: staatsgreep van Fidel Castro in Cuba: marxistische dictator handelsembargo door de

VS jaren ’60: Vietnamoorlog tegen communistisch noord-Vietnam + Alliantie voor Vooruitgang

in Latijns Amerika 1965-jaren ’80: in de Filipijnen dictator Marcos gesteund door de VS want

anticommunistisch jaren ’70: Latijns-Amerika moet zwaar lenen van de VS kan dit niet terugbetalen jaren ’90: de VS trekt zich terug uit zijn basissen op de Filipijnen 1977: overeenkomsten tussen Panama en de VS het Panamakanaal wordt eigendom van

Panama in 1999 1994: Noord-Amerikaanse Handelsverdrag geen handelsgrenzen meer tussen Canada, de

USA en Mexico 11 september 2001 : aanslagen op de WTC-towers door de Taliban War on Terror

Hoofdstuk 24: Afrika en het Midden-Oosten na WO II 1956: GB in Sinaï-oorlog samen met Frankrijk en Israël tegen Egypte de VS roept hen terug 1965- 1997: Mobutu aan de macht in Zaïre extravagant leven + steun van de USA 1976: onafhankelijkheid van Angola: confrontatie tussen de SU en Cuba tegen de VS en Zuid-

Afrika stichting Volksrepubliek (communistisch) 1990-1991: 2e Golfoorlog tussen de VS en Irak Irak verliest en trekt zich terug uit Koeweit 1991: Operation Desert Storm luchtaanval op Koeweit 11 september 2001: aanslag op de WTC-torens door Al-Qaida 2 mei 2011: Osama Bin-Laden vermoord door Amerikaanse elite-squads

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1950-1953: Koreaanse oorlog de VN tegen het communisme 1957: oprichting Vietcong in Vietnam USA moeit zich : Domino-effect 1961-1963: ongelijkheid in aantal en kracht van wapens tussen de USSR en de USA 17 april 1961: Cubaanse ballingen + USA willen Castro omver gooien invasie in de

Varkensbaai (mislukt) 1961: Nikita Chroestjov wilt dat de USA zich terugtrekt uit Berlijn ultimatum wordt

verworpen jaren ’60: vredesdemonstraties tegen de Vietnamoorlog 8 februari 1962: handelsembargo van de VS op Cuba ging in 1962: Cuba-crisis Russische schepen met raketten naar Cuba , Amerikaanse schepen die


26 oktober 1962: Kennedy en Chroestjov communiceren via telegram Russen halen rakketten in Cuba weg, de VS die in Turkije

1969-1970: Operatie Menu: bombarderen van Cambodja door de USA Kissinger

64

1963-1974: Johnson en Nixon doen aan Vietnamisatie opleiden van Zuid-Vietnamezen eind jaren ’60- eind jaren ’70: detente in de KO tussen de VS en de SU 1972: erkenning van de communistische Volksrepubliek van China (druk op de detente met

de USSR) zetel in de VN – veiligheidsraad 1972: SALT I-verdragen met de SU reducering van wapens 1973: eerste oliecrisis door de OPEC prijsstijging van 70%: recessie + werkeloosheid 1975: einde Vietnamoorlog Amerikanen uit Vietnam 1975: Helsinki-akkoorden + Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) 1978-1979: Iraanse gijzelingscrisis gijzeling van de Amerikaanse ambassade in Iran tijdens

de Iranese revolutie : zware klap voor de VS 1993: SALT II-verdragen reducering wapens

Hoofdstuk 26: einde van de USSR vanaf 1985: verbeterde relaties met de USSR 1990: officieel einde van de Koude Oorlog tussen G.W. Bush Sr. en Gorbachev 1975: Helsinki-akkoorden 1990: erkenning van het eengemaakte Duitsland olv. Kohl 1993: SALT II-akkoorden

Hoofdstuk 27: Verandering 1963: Betty Friedman schrijft over feminisme 1969: eerste mens op de maan : Lance Armstrong Apollo-project jaren ’90: Computerrevolutie 1990: Hubble telescoop in een baan rond de aarde (door de NASA) na 1991: de VS als enige supermacht overgebleven 1991: Joegoslavische oorlogen luchtaanval door de NAVO (Kosovo) 1993-2001: Bill Clinton als president van de USA ongeveer dezelfde ideeën als Tony Blair 1994: oprichting van de World Trade Organisation (= WTO) 1997: de VS weigert het Kyoto-protocol te tekenen ivm. reducering van uitlaatgassen eind jaren ’90: New Economy globalisatie 11 september 2001: terroristische aanvallen in de USA WTC-towers 2003: Patriot Act (G.W. Bush) War on Terror maart 2003: Amerikaanse invasie in Irak Bush vs. Saddam Hussein 2004: Irakezen willen niet geholpen worden interim-regering 2005: nieuwe golf van geweld Bush wou de Amerikanen niet weghalen uit Irak

23. Zuidoost Azië (zonder Japan)Hoofdstuk 16: Europese overheersing

16e eeuw- 1789: Nederlands-Indië onder de VOC 1789: oprichting Bataafse Republiek 1839-1841: 1e Opiumoorlog in China met GB 1857- 1860: 2e Opiumoorlog in China met GB en Frankrijk Opening van China : China moet

Hongkong, Indochina en Mongolië afstaan aan respectievelijk GB, Frankrijk en de USSR 17e eeuw – 1858: India bestuurd door de East-India Compagnie 1850-1864: Taiping-opstand tegen de Manchu-dynastie in China neergeslagen

65

1857: Sepoy-opstanden neergeslagen maar GB past bestuur aan : voor en door Indiërs 1876-1947: Keizerrijk India onder Queen Victoria 1894-1895: 1e Japans-Chinese oorlog Japan wint en China erkent Korea 1897: Duitsland annexeert de Kiaochow baai van China 1899-1901: Bokseropstand in China tegen de 8-landenalliantie geallieerden winnen ,

hierna modernisering in China rond 1900: Open Deur politiek van de USA ivm. China China moet intact en onafhankelijk

blijven

Hoofdstuk 17: WO I 18 januari 1915: 21 eisen van Japan voor China 1915: China verklaart de oorlog aan Duitsland 11 november 1918: wapenstilstand 1918-1919: griepepidemie Spaanse griep

Hoofdstuk 19: Interbellum 1911: begin van de Chinese revolutie einde Qing dynastie 1912: militair dictatorschap olv. Yüan Shih-kai 1919: Gandhi leidt een geweldloze onafhankelijkheidsbeweging tegen GB in India 1925: Tsjang-kai Sjek aan het hoofd van de Kwo –Min Tang en nieuwe leider van China

(=nationalistische beweging) communisten splitsen zich af en vluchten naar Mongolië 1931: Japan heeft een leger in Mantsjoerije 1932: Japan boycot de economie van China 1934: Lange Mars van Mao Zedong en zijn communisten 1937-1945: 2e Japans-Chinese oorlog Kwo-min Tang en communisten werken samen +

Volkerenbond komt niet tussenbeide 1945: einde WO II = einde 2e Japans-Chinese oorlog 1948: Gandhi wordt vermoord door een hindoe-extremist hij wou tolerantie tussen

godsdiensten

Hoofdstuk 21: WO II 1937: Japan verklaart oorlog aan China hoofdstad China wordt bezet : Rape of Nanjing 1942: Japan neemt de Filipijnen, Nederlands Indië, Maleisië en New-Guinea in + bedreiging

Australië 1942: bezetting Burma Groot Aziatisch welvaartsgebied 1945: de USSR verklaart oorlog aan Japan inval in Mantsjoerije 1956: vrede tussen Japan en de USSR

Hoofdstuk 22: de KO 1912-1950: Tibet onafhankelijk 1945: Korea onafhankelijk van Japan invloed van de USA en de USSR 1945: Noord-Korea wordt bezet door de USSR, de USA staat dit toe onduidelijke reden 1948: Korea wordt opgedeeld in Noord en Zuid, Democratische Volksrepubliek en de

Republiek oktober 1949: uitroeping van de Volksrepubliek van China olv. Mao Zedong 1950: Noord-Korea doet een invasie in Zuid-Korea

66

1950: VN intervenieert toch in Korea zonder toestemming van de Veiligheidsraad China voelt zich bedreigd

1950: bezetting van Tibet door China’s Volksbevrijdingsleger 1951: staakt-het-vuren in Koreaanse oorlog 1953: einde Koreaanse oorlog + reparatiepact met het Westen vanaf 1953: planeconomie in China om de 5 jaar (vgl. met de USSR) 1956: Reparatiepact met Rusland 1957: de Grote Sprong Voorwaarts in China collectivisme in economie en sociale

verhoudingen boerenopstand door hongersnood (Mao tijdelijk weg) 1959: de Dalai Lama (Tenzo Gyatso) vlucht naar India 1959: opstand in Tibet onderdrukt door China 1962: grensconflicten tussen China en Tibet 1966: Culturele Revolutie in China zuiveringen binnen het communisme door de Rode

Garde (= studenten) 1969: Mao grijpt in tegen de Rode Garde studenten moeten verplicht in de landbouw

gaan 1971: Zhou Entlai heeft effectieve macht als premier in China 1989: de Dalai Lama krijgt de Nobelprijs voor Vrede

Hoofdstuk 23: Dekolonisatie 1906: oprichting Moslim Liga

India:

1940-1945: India steunt GB augustus 1947: GB verklaart India onafhankelijk stichting van 2 naties : Pakistan en India 1947-1964: Nehru premier van India paternalisme 1948: Gandhi vermoord 1955: Conferentie van Bandung (Indonesië) anti-kapitalisme en anti-imperialisme 1962: India heeft grensconflicten met China 1965-1966: India heeft conflict met Pakistan om Kashmir 1966: de dochter van Nehru wordt premier : Indira Gandhi 1971-1999: oorlog tussen India en Pakistan Pakistan verliest 1974: India test nucleaire wapens 1984: Indira Gandhi vermoord en opgevolgd door haar zoon tot 1985 1985: Raijv Gandhi word vermoord Congrespartij krijgt macht olv. Rao vanaf 1990: India als marktleider in computertechnologie vanaf 1996: Congrespartij verslagen instabiele coalities tot 1999 1997: 50 jaar onafhankelijkheid 1999: de extreem hindoeïstische BJP komt aan de macht olv. Vajpayee 2004: Congrespartij terug aan de macht + tsunami na 2005: verbeterde relatie met Pakistan

67

Pakistan:

1947: oprichting Pakistan door GB , samen met onafhankelijkheid India 1965-1966: India heeft conflict met Pakistan om Kashmir 1971 -1999: oorlog tussen India en Pakistan Pakistan verliest 1971: separatieoorlog tussen west en oost-Pakistan afscheiding Bangladesh (= Oost-

Pakistan nieuwe staat) 1979: de USSR valt Afghanistan binnen Taliban vlucht naar Pakistan 1988: eerste vrouwelijke president jaren ’90: islam = belangrijker dan de wet dmv. infiltratie van de Taliban 1998: Pakistan test nucleaire wapens 1999: staatsgreep door Musharraf veel protest na 2005: verbeterde relatie met India 2001 : Taliban-aanslagen in de USA op de WTC-towers Pakistan zal helpen de Taliban te

verdrijven : veel protest door extremisten

Myanmar:

1885: Burma geannexeerd door GB Aung San wordt opgesloten 1948: onafhankelijk van GB isolatie en repressie door het nieuwe regime van Aung San 1962: staatsgreep door Ne Win regeert tot 1989 jaren ’80: nieuwe oppositiepartij olv. Aung San Suu Kyi (= Aung San II) 1989: staatsgreep door een militaire partij Aung San II krijgt huisarrest 1989: Burma wordt Myanmar 1990: verkiezingen militaire partij verloor maar repressie 1991: Aung San II krijgt Nobelprijs voor vrede

Maleisië:

1957: rellen tussen GB en communisten GB wint 1957: Maleisië onafhankelijk 1962: Maleisië + Singapore + enkele andere Britse kolonies Federatie van Maleisië 1965: Singapore gaat uit de Federatie

o 1965-2004: paternalistisch beleid door Lee Kuan Yewo vanaf 2004: zoon van vorige leider aan de macht geen democratie in Singapore

1969: etnische conflicten vanaf de jaren ’80 : snelle economische groei begin jaren ’90: geen 3e wereldland meer eind jaren ’90: economische crisissen moslimfundamentalisme komt op

Indonesië:

1945: Indonesië verklaart zichzelf onafhankelijk olv. Sukarno 1945-1949: oorlog met NL 1949: NL erkent onafhankelijkheid van Indonesië 1955: Conferentie van Bandung 1959: Sukarno schaft het parlement af “begeleide democratie”

68

1965: militaire coup door Suharto + einde van de communistische partij in Indonesië 1965-1997: Suharto aan de macht opvolgers: Habibie, Wahid en Megawati (dochter

Sukarno) 1975: Indonesië annexeert Oost-Timor verzet door christelijke bevolking 1997-1998: financiële problemen in Indonesië 2004: tsunami

Indochina(Vietnam, Thailand, Cambodja en Laos):

1941: in Vietnam wordt de Viet Minh opgericht olv. Ho Chi Min 1945: Frankrijk biedt autonomie aan (in een verbond met Frankrijk) aan Cambodja, Laos,

Vietnam Vietnam neemt dit niet aan 1946-1953: Frans-Vietnameese oorlog 1953: Viet Minh verklaart Vietnam onafhankelijk olv. Ho Chi Min Frankrijk doet nog een

poging met een marionettenkoning maar dit mislukt, wel hulp van de USA 1954: Conferentie van Genève + Frankrijk verliest bij Dien Bien Phu 1954: verdeling in noord en zuid-Vietnam burgeroorlog jaren ’60: Vietnamoorlog met de USA

De Filipijnen:

voor 1898: Filipijnen kolonie van Spanje revolutie olv. Aguinaldo 1898: Spaans-Filipijnse oorlog + Aguinaldo verklaart Filipijnen onafhankelijk Spanje geeft

kolonie aan de USA rellen 1934: de Filipijnen krijgen zelfbestuur + belofte van onafhankelijkheid 1942: Japan neemt de Filipijnen in ongedaan gemaakt in 1946 juni 1946: de VS erkent de onafhankelijkheid van de Filipijnen 1965-jaren ’80: dictator Marcos gesteund door de USA want anticommunistisch 1983: oppositieleider van Marcos wordt vermoord zijn weduwe Corazon Aquino komt op

voor de verkiezingen van 1986 1986: Marcos roept zich uit tot winnaar van de verkiezingen protest + Marcos vlucht vanaf 1986: Corazon Aquino is nieuwe president jaren ’90: de USA trekt zich terug uit zijn basissen op de Filipijnen

Hoofdstuk 25: Co-existentie in de KO 1946-1953: Frans-Vietnamese oorlog Vietnam verdeeld in communisten en niet-

communisten ( Noord en Zuid) 1 oktober 1949: uitroeping van de Volksrepubliek van China olv. Mao Zedong 1950-1953: China in Koreaanse oorlog samen met Rusland en Noord-Korea tegen het

Westen 1955: Zuid-Vietnam verklaart zich onafhankelijk Dien-regime 1957: ontstaan Vietcong + inmenging van de USA communisten, guerrillabeweging 1963-1974: Vietnamisatie door de USA opleiden Zuid-Vietnamezen en terughalen

Amerikanen 1969-1970: Operatie Menu: bombarderen van Cambodja door de USA burgeroorlog 1972: erkenning van de communistische Volksrepubliek van China olv. Zhou Entlai door de

USA en de VN zetel in de VN – veiligheidsraad (Taiwan niet)

69

1975: einde Vietnamoorlog Indochina wordt communistisch 1976: Mao Zedong sterft 1977: Deng Xiaoping wint machtstrijd na dood van Mao Zedong tegen de Bende van Vier

liberalisatie in China + verbeterde verhoudingen met de USA en de USSR 1982: Deng Xiaoping wordt opgevolgd door Ho Yuobang meer democratie 1987: Ho Yuobang sterft

1986: studentenprotesten op het Plein van de Hemelse Vrede (= Tien Amen-protesten) bloedig neergeslaan

1989-2002: Jiang Zemin volgt Ho Yuobang op verzoening met het Westen + ontwikkelen economie : China lid van de WTO

2002- heden : Hu Jintao volgt Jiang Zemin op economische en demografische groei

24. ZwitserlandHoofdstuk 9: de Franse Revolutie: 1789-1804

1797: oprichting Helvetische republiek

Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa 1803: Napoleon gaf de kantons hun macht terug einde Helvetische republiek

Hoofdstuk 15: Maatschappij en cultuur 1897: eerste internationale zionistisch congres in Basel Theodor Herzl

Hoofdstuk 17: WO I 1919: Volkerenbond opgericht in Genève

Hoofdstuk 18: Russische Revolutie 1915: Zimmerwaldconferentie splitsing socialisten <> communisten

Hoofdstuk 21: WO II 1932-1937: ontwapeningsconferenties in Genève 1933: Duitsland stapt er uit maart 1936: Locarno-verdragen

70

€¦ · Web view1849: Bach-regime : uitroeien nationalistische gedachten. 1849: Oostenrijk komt...

Documents

Transcript of €¦ · Web view1849: Bach-regime : uitroeien nationalistische gedachten. 1849: Oostenrijk komt...