;/-l elukspsycholoog Ad Bergsma

\rffi .ilï:ï' :: fl:: f,' ïiffi [ï:Gewoon, omdat het heilzaam werkt.

Natuurlijk zijn er mensen, weetBergsma, aan wie groen niet besteedis en voor wie natuur niet meer is daneen groen behangetje. En als je voorje elfde jaar niet in de natuur hebt ge-speeld, schijnt het de rest vanje leveniets 'verafs' te blijven: Ook zijn ermensen die de natuurbeleven als eenoord van dood en verderf- met viezebeestjes, roofuogels die zangvogeltjesopeten en rottende bladeren in deherfst. Weer anderen zien in de herfstjuist niet de dood maar verborgen le-ven dat zich opmaakt voor een nieuwbegin.

"De ogen van mensen krijgen de-zelfde prikkels", vat Bergsma al dienatuurbeelden samen, "maar mensengeven er een heel andere invulling enbetekenis aan. Een positieve natuur-beleving zit dus voor een deel tussenonze oren, ofzoals de Engelsen zeg-gen: the beaufry is in the qe of the behal-der." Maa\ vroeg Bergsma, die zelfveel rust vindt in de natuur, zich af:zou je niet toch tot op zekere hoogtekunnen sturcn-dat mensen profijthebben van eenverblijfin de natuur?Kun je ze anders laten kijken?

Elk hulpmiddel, hoe bescheiden ook,is welkom. Reguliere behandelingentegen depressiviteit richten nog wei-nig uit. In Nederland begon het we-tenschappelijk onderzoek naar psy-chische stoornissen onder de bevol-king ongeveer 25 jaar geleden. "Uitdie eerste publieksonderzoekenbleek", vertelt Bergsma, "dat in onsland jaarlijks twintig procent van debevolking lijdt aan een depressie,angststoornis of verslaving en datzelfs de helft van de bevolking zoietseenmaal in zijn leven meemaakt.Blijf er niet mee rondlopen maarzoek hulp, klonk het sindsdien van-uit de geestelijke gezondheidszorg."

Die oproep heeft volgens Bergsmawel geleid tot veel meer behandelin-

gen, maaÍ, ïtir$qkB*Ènrèvenredigeafrrame vaa. dqeftl&hegàrl§prnrnigestoornissen&unÍeu*ft etid wordenbehandeld met pilleua of psycho-therapie, maar.het is niet zo datmensen tegenwoordig niet meer de-pressief zijn. De hulpverleners kon-den hun beloftes maar ten dele inlos-sen. Bij depressie kunnen we tien tothooguit dertig procent van het leedverzachten."

Uit de inmiddels vele onderzoekennaar de heilzame werking van na-tuur op de gezondheid, blijlct keer opkeer dat de natuur ontstressendwerkt en helpt relativeren en je ge-dachten ordenen. "Daarom zou hetfijn zijn als mensen dat eens probe-ren. Het belooft niet veel, het is geenwondermedicijn, maar alle kleinebeetjes kunnen helpen."

Door iemànd te adviseren de na-tuur in te gaan, sleutelje niet aan hetindividu maar probeer je de omstan-dighedenvan het individu aan te pas-s€u, Eezebènadering sluit aan bij de

nouÉevr psyóologie, een stromingdiemad 2@0 is ontstaan en die ooftBergsma - gepÍomoveerd op eenproefschrift over geluk - aanhangt."Positieve psychologie doet eigenlijkhetzelfde als de vele zelftrulpboeken.Ze probeert niet stoorniseen te ver-helpen maar.de,manier waarop eencliënt naar dqwereld kijkt, iets con-Ad Bergsma

structiever te maken. Wat goed is,wil de positief psycholoog verster-ken, id--plaÍit§ vErr wat slecht is, cor-rigeren."

Eerrwiendin in Finland wees hemop het'natuÍfTèÍvingspad, dat is be-dacht door de Finse psycholoog Kale-vi Korpela. De Fin ontdekte dat men-sen die vaker piekeren en meer ge-bukt gaan onder het tempo van hetmoderne leven, te kennen geven dateen verblijfin de natuur voor hen he-lend werkt. Maar tegelijkertijd be-zoeken zii de natuur minder.

Om mensen te helpen de mogelijk-heden van de natuur beter te benut-ten, zette Korpela midden in Finlandhet eerste psychologische natuurbe-levingspad ter wereld uit. De weg iszes kilometer lang en slingert, langseen intiem pad met mooie uitzich-ten, door een heuvelachtig bos. Ver-spreid langs de route staan negenborden, om de tien minuten wande-len één. Op elk bord staat een psy-chologische oefening beschreven, diehet positieve effect van de natuur opde wandelaar moet vergroten. Voor-beeld van zo'n oefening - na veeftigminuten wandelen - is: 'Sta stil bij deschoonheid van de plek waar je nutoevallig bent aangekomen. Gebruikal je zintuigen, voel, ruik, kijk enluister'.

Koipela leÈde 167 Finnen, die het

pad hadden uitgeprobeerd, een wa-genlijst voor Een grote meerderheidreageerde positief op de oefeningen.Het pad had hen goed had gedaan enzij voelden zich krachtiger.

Zo'n natuurbelevingspad zou ookiets voor Nederland kunnen zijn,dacht Bergsma. Hij stapte met hetplan naar Natuurmonumenten. Goedidee, vonden ze daar, maar een con-creet pad is er nooit aangelegd. Daarheeft hij inmiddels iets op gevonden.

Op de website van het Fonds Psy-chische Gezondheid, waarvoor Berg-sma tot dit voorjaar werkzaam is,kunnen de psychologische oefenin-gen die Korpela bedacht voor zijnnatuurbelevingspad, worden ge-download (www.psychischegezond-

heid.nl/natuur). Bergsma heeft deteksten van de oefeningen vertaaldin het Nederlands, met zelfgeqlaaktenatuurfoto's uit hetTdJltbj$drbosals achtergrond. .''.

Met prints van de negen oefenin-gen op zak en gewapend met eenkool«ivekker die je om de tien minu-ten herinnert aan de volgende oefe-ning, kun je zo aan de wandel gaan.Maakt niet uit waar: een park, eennatuurgebied ofgewoon een groen-strook aan de rand van stad ofdorp.Voor de inhoud van de oefeningenheeft Korpela zijn licht opgestokenbij de natuurtherapie. De bedoelingvan de oefeningen is dat je probeertje hoofd te vullen met de waarne-mingen om je heen, van geuren,kleuren, geluiden, vorrnen.

Bergsma: "Langzaam maar zekerkom je dan vanzelf in een meer'open modus' terecht, waardoor jeweer oog krijgt voor details,'zoals detypische paddestoelengeur van eenherfstbos ofde vorm van een blaadje.En waardoorje je prettiger kunt voe-len, meer ontspannen en vitaler.

Ook kan de grootsheid van de na-tuur om je heen je helpen relative-ren, je doen inzien datje alledaagsezorgell^, de ruzie op je werk, de krin-getjes van je eigen gepieker r-|iet vanlevensbelang zijn. Dat kafr bswij-dend werken. .:!wí.i

'De gtootsheid vande natuur doet jeinzien dat dekringetjes van jegepieker niet vanlevensbelang zijn'