Wadden, kwelders en kreken het landschap van West-Friesland opnieuw

bekeken

Wilko van Zijverden

Studiegebied

Introductie

Onderwerpen

Overzicht landschappelijke modellen

Landschap NeolithicumVeen in West-Friesland

Introductie

Ruimtelijke ordening

Paleogeografie 1500 cal BC (Vos e.a. 2011)

Landschappelijke modellen

Paleogeografie 2750 cal BC (Vos e.a. 2011)

Landschappelijke modellen

Neolithicum

Landschappelijke modellen

Neolithicum

Landschappelijke modellen

Bronstijd (Hallewas)

Landschappelijke modellen

Bronstijd (Hallewas)

Landschappelijke modellen

Bronstijd (Buurman)

Landschappelijke modellen

Bronstijd (Buurman)

Landschappelijke modellen

Verandering tarwe naar gerst

Verandering “droge” mollusken naar “natte” molluskenVerandering naar voedseleconomie met nadruk op melkproductie

Verandering naar “natte” onkruiden

Landschappelijke modellen

Bronstijd (Van Geel)

Bronstijd

Landschappelijke modellen

Elegant model maar……

Bewoning op voormalige kwelders tot in LBT?Exploitatie van mariene en brakwatermilieus?

(Half open) bossen aanwezig?

Omslag naar veenmosveen ontbreekt?

…..?

Mariene sedimentatie na 1400/1300 BC?

Omvang Noord-Holland getijdebekken

Landschappelijke modellen

Omvang Noord-Holland getijdebekken

Landschappelijke modellen

Getij-asymmetrie

vloed > eb

→ sedimentatie

als: aanvoer sediment constantgetijdebekken constantwatervolume constant

Landschappelijke modellen

Getijdenprisma

Verschil watervolume eb en vloed (vloed m3 – eb m3)

→ beïnvloedt MHW in getijdenbassin

Landschappelijke modellen

Accommodatieruimte

bergingscapaciteit

→ sedimentatie

als: aanvoer sediment > zakking + zeespiegelstijging

Landschappelijke modellen

Morfologie

Wadden en geulen

→ demping getij-asymmetrie→ van invloed op getijdenprisma

Landschappelijke modellen

Kombergingseffect

Getijdebekken

→ demping getij-asymmetrie

Landschappelijke modellen

3700 BP

Accommodatieruimte <50%

Landschappelijke modellen

→ >MHW→ >m3/m2

MHW m3/m2

Bergen

MHWOer-IJ

m3/m2

1850 BP

Accommodatieruimte

Landschappelijke modellen

→ ><MHW→ ><m3/m2

MHW m3/m2

Vliestroom

2250 BP

Accommodatieruimte

Landschappelijke modellen

→ ><MHW→ ><m3/m2

MHW m3/m2

Vliestroom

Mariene systemen

Komgebied vs Kwelder

Landschapsbeeld

Landschapsbeeld

-4

-3

-2

-1

0

11500

1550

1600

1650

1700

1750

1800

1850

1900

1950

2000

tijd in jaren AD

gesc

hat z

omer

peil

in m

NA

P

Westerkogge

Beschoot

Beetskoog

Reliëfinversie

zandklei

Landschapsbeeld

Reliëfinversie

Overvening

Gestrekte verkaveling

-4

-3

-2

-1

0

1

1500

1550

1600

1650

1700

1750

1800

1850

1900

1950

2000

tijd in jaren AD

gesc

hat z

omer

peil

in m

NA

P

Westerkogge

Beschoot

Beetskoog

Overvening

Gestrekte verkaveling

Overvening

Black soils

Overvening

Nieuw onderzoek

Spin-off

Vondstverspreiding (AKA)

Spin-off

Vondsten Bronstijd

Spin-off

Vondstzichtbaarheid of onderzoeksintensiteit?

Aan het werk…