Waar zijn onze ingenieurs mee bezig?

Nr. 9 - oktober 2013Magazine voor slimme oplossingen

Energie :Waar zijn onze ingenieursmee bezig?

Tweemaandelijks tijdschrift van � Ingenieur wordt

creativiteitscoach(Dirk De Boe)

� Experiment metingenieursopleiding(TU Eindhoven)

� Ingenieursinspecterenbruggen

� Innovatiefmuziekinstrument:de Kelstone

www.careers.total.com

At Total, we believe that re� ning and petrochemical operations are a natural � t. Grouped in the Re� ning & Chemicals business segment, they make Total — Europe’s No. 1 re� ner and No. 2 petrochemical producer — one of the world’s top ten companies in terms of end-to-end integration along the oil and gas value chain.

We have a clearly de� ned strategy to address both mature and fast-growing markets. We are adjusting our production base to market trends in Europe and the United States, where we have a solidly established presence, focusing on the largest integrated re� ning and petrochemical platforms to position them among the best in the industry. And at the same time, we are stepping up our expansion in markets in Asia and the Middle East, by developing world-class platforms aligned with the aspirations of our partners in Qatar, Saudi Arabia, South Korea and China.

We are investing in technology to differentiate ourselves through optimized processes and innovative products that meet our customers’ needs.

Our priority emphasis on safety is the cornerstone of our operational excellence. This is the key to maintaining our stakeholders’ long-term trust.

But most of all, our success is based on the energy, vision and skills of our people. If you want to integrate your talent with this exceptional team, then check out the job openings on our website.

FURTHERINTEGRATION

Refining & Chemicals

© B

arry

Ste

ven

/ To

tal

3ILYA • oktober 2013

VOORWOORD

‘‘Tien jaar geleden, kwamen de thema’s liberalisering & hernieuwbare energie op hetvoorplan tijdens het KVIV-Jaarthema Energie van en voor ingenieurs. De verwachtingenwaren groot. Begrippen zoals bevoorradingszekerheid, veiligheid, duurzaamheid en

betaalbaarheid deden hun intrede. En waar staan we nu? Dit leest u in ILYA die nu voor u ligt.Er is veel gebeurd, maar het besef dat er nog veel meer moet gebeuren, groeit iedere dag.

De energieproblematiek beheerst zonder enige twijfel de carrière van de 2 500 kersverse collega’sdie nu aan de slag gaan in de bedrijven, de onderzoekscentra, de overheid en de onderwijswereld.Zij zullen bij het einde van hun loopbaan kunnen terugblikken op enorme realisaties, maar zonderenige twijfel beseffen wat er nog allemaal dient te gebeuren.

Inderdaad, de uitdagingen zijn onmetelijk groot. Het gaat niet alleen om zuinig omspringen metenergie en ervoor zorgen dat er steeds meer kan met dezelfde of minder energie. Ook in de ener-gieproductie staan grote transitietrajecten te wachten. Denk maar even welke inspanningen weons moeten getroosten om het gebouwenpark in een duurzamer kleedje om te toveren of om onzemobiliteit duurzamer te maken. Een van de meest geciteerde hulpmiddelen om de doelstellingente bereiken is het inschakelen van informatica en telecommunicatie. Maar wat dacht u van de be-nodigde energie voor onze groeiende communicatiebehoeften: mobiel telefoneren, sms’en, e-mai-len, internet en apps. Van datacenters over antennes tot de toestellen in onze broekzak: zonderenergie geraken we geen byte verder.

Tal van nieuwe mogelijkheden om elektriciteit te produceren komen op het voorplan. Iederenieuwe stap, biedt uitzicht op nieuwe mogelijkheden, maar ook op de beperkingen of nadelen te-genover andere technieken. Voor ingenieurs is dit bij wijze van spreken een van de mooiste enmeest uitdagende terreinen. Het werk is nooit af.

Het maatschappelijk aanzien van ingenieurs is hoog, maar ze moeten dat te allen tijde blijvenwaarmaken. Zeker als het over dit onderwerp gaat. De samenleving koestert hoge verwachtingen.Ze wil snel nieuwe realisaties die duurzaamheid garanderen, die betaalbaar zijn én bovendien debevoorradingszekerheid niet in het gedrang brengen. Daarnaast is er het mondiale aspect. Wieslimme oplossingen en services bedenkt, kan ze in principe leveren aan iedereen, waar ook ter we-reld. Inderdaad energie is de motor voor iedere ontwikkeling.

En men gaat nog een stapje verder. Het elektriciteitsnetwerk functioneert schitterend hier in Bel-gië. In vergelijking met andere landen is er weinig of geen uitval en dit niettegenstaande de groteveranderingen door de gedecentraliseerde productie. Uw en mijn buren zouden echter liever deteveel geproduceerde zonne-energie op een schitterende lentedag, via een eenvoudig verlengsnoerbij hun buren brengen. Zo belanden we bijna terug bij de ruilhandel die we tot voor enkele eeuwenkenden.

Kortom energie staat in het centrum, hoe je het ook bekijkt. En meer en meer ontstaan er verban-den met duurzaam produceren en het hergebruik van materialen. Een boeiende tijd voor wie zijnof haar talenten in deze steeds verder uitdijende sector wil ontplooien.

Hans Romaen

ENERGIEHET BESEF DAT ER NOG VEEL MOETGEBEUREN, GROEIT IEDERE DAG

4 ILYA • oktober 2013

ILYANr 9

oktober 2013

DE OMDENkER

kNOWhOW

Bruggen naar de toekomst 24Ingenieurs van de Vlaamse overheid waken overde kwaliteit van de bruggen

Gelijmde wapening 26Om versleten en defecte betonconstructies snelen eenvoudig te herstellen

Actualiteit: technologische vindingen van Vlaamse bodem 29

DOSSIER : ENERGIE

Meer diversiteit zonder verlies aan kwaliteit 32Experiment in de ingenieursopleiding van de TU Eindhoven

Inspiratie als rode draad 34Jan Van Kelst ontwikkelde een nieuw muziekinstrument: deKelstone

Ingenieurs over hun hobby’s 37

MENSEN

Adres van de redactieDesguinlei 214 - 2018 AntwerpenT 03 260 08 40E-mail: [email protected]

Verantwoordelijke uitgeverHans Romaen

HoofdredacteurJohan Op de Beeck

EindredactiePeter Ooms

RedactieChristine Huyge, Luc Vander Elst, Peter Van Dijck, WouterPeeters, Erwin Vanvuchelen, An Rekkers, Frank Edelynck,Koen Vandepopuliere, Karolien Van Wiele

FotograafIvan Mervillie

Coördinatie en contactKarolien Van Wiele, [email protected]. 03-260 08 58

KlankbordgroepJos Vander Sloten, Bart Demol, co-voorzittersJaak Blocken, Ivan Born, Frederik Ronsse, Clement Noé, Hans Romaen, Guy Roymans,Luc Taerwe, Thérèse Van Bellinghen, Werner Van Cayseele, Karolien Van Wiele, Johan Vyncke

VormgevingRoland Van [email protected]

ProductieOp de Beeck & [email protected]

DrukDrukkerij Sleurs & PartnersAstridlaan 215 - 3900 OverpeltT 011 80 90 90www.drukkerijsleurs.be

TabletDecom nv‘t Hofveld 6c4 - 1702 Groot-BijgaardenT 02-325 64 [email protected] - www.decom.be

Oplage en verspreidingILYA verschijnt 5 keer per jaar. Het wordt gratis verstuurd naar alle leden.

AbonnementenNiet-leden kunnen een jaarabonnement aanvragen door te mailen naar [email protected]. Prijs binnenland (excl. BTW): 60 EUR. Prijs buitenland (excl. BTW): 90 EUR.

Reclameregietrevi nv Meerlaan 9 - 9620 ZottegemT 09 360 62 [email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigden/of openbaar gemaakt dmv druk, fotokopie, inter-net of welke andere vorm dan ook zonder vooraf-gaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

INHOUD

Een rationeler debat graag! 10Luc Sterckx van Febeliec focust op energie-investeringen die het meest opleveren

Hoogspanning op zee 14Om de windenergie aan land te brengen zijnbijkomende hoogspanningscabines nodig

Solvay experimenteert met brandstofcellen 20Mikken op de optimalisering van depolymeren in het hart van de brandstofcel

Belgian Power Exchange 22Hoe werkt de Belgische elektriciteitsbeurs?

Lid van de Unie van de Uitgevers vande Periodieke Pers

Ingenieur wordt creativiteitscoach 6Dirk De Boe: “Ik wil bedrijven en scholen op het padvan innovatie zetten.”

COVE

RBEE

LD ©

AND

REY LA

VREN

OV |

DREA

MST

IME.

COM

�

�

�

�

We see 482 people who love

coming to work here day after day.

What do you see?

Do you see the intrinsic possibilities of future buildings and infrastructure? And do you know that you can turn these possibilities into realities? Well, that’s exactly what we do at VK. We deliver fully integrated architecture and engineering services for demanding clients worldwide. People who want to invest in great buildings and infrastructure in a constantly evolving society. Want to help build tomorrow’s world? Check out how you can realize your ambitions on www.vkgroup.be/careers and send your cv to Martine Decock on [email protected].

ARCHITECTS& ENGINEERS


Tweeëntwintig jaar als ingenieur bij één bedrijf werken en dan de stap zetten naar eeneigen zaak. Velen dromen er misschien van, Dirk De Boe doet het. “Ik wil als ondernemeren creativiteitscoach bedrijven en scholen op het pad van innovatie zetten.” Tekst:Christine huyge – Foto’s: Ivan Mervillie

“Natuurlijk heb ik getwijfeld om full time zelfstan-dig te worden”, zegt Dirk De Boe. “In ons gezinben ik de enige kostwinner. Het financiële risicobaarde me zorgen. In juli dit jaar heb ik deknoop doorgehakt. Mijn ervaringen van de laat-

ste vijf jaar hebben mij het risico uiteindelijk doen accepteren.” Dirk De Boe verwijst hiermee naar een reeks activiteiten die hij ookbuiten zijn job bij Philips en TPVision (een joint venture van TPVen Philips) uitoefende. Zo organiseerde hij vorig jaar – toen hij aleen eenmanszaak in bijberoep had – het Edushock Leerfestival ennam hij hiervoor een behoorlijk financieel risico. Als co-auteur enauteur bracht hij twee boeken op de markt, Edushock en Creas-hock, die behoorlijk wat weerklank kregen. Het idee voor een derderijpt. Bij TPVision, waar de industrieel ingenieur elektromechanicasinds 2010 innovatiemanager was, organiseerde hij een innovatie-festival. En met lezingen over creativiteit en innovatie – een vanzijn huidige activiteiten als zelfstandige – is hij ook niet aan zijnproefstuk toe. Op het World Creativity Forum van 2011 bijvoor-beeld verzorgde hij een presentatie over Edushock, het boek dathij samen met Bernard Lernout en Peter Sprangers schreef.

Gelijk hebben vs. gelijk krijgen“Voor de lezing op het Creativity Forum heb ik mij laten begeleidendoor een presentatiecoach”, vertelt Dirk De Boe. “Als je iets op eengoede, pakkende manier brengt, is de helft van je project al ge-slaagd. Dat is een boodschap die bij veel ingenieurs nog niet isdoorgedrongen. Zij gebruiken, als ze bijvoorbeeld een project ver-dedigen, graag puur rationele elementen. Die mogen uiteraard nietontbreken. Maar de emotionele kant van de zaak – hoe je overkomt,wat je uitstraalt, hoe je je ideeën vormgeeft, de verhalen die je ver-telt en de betekenis die achter je plannen steekt – is minstens evenbelangrijk. Gelijk hebben is niet genoeg, het komt erop aan gelijk

te krijgen. Creatieve processen komen daarbij goed van pas.” Een van die processen is: steun zoeken bij anderen voor je idee.“Vroeger trachtte ik vaak in volle vergadering een project of budgeterdoor te krijgen. Dat is niet de beste strategie. Het is beter om debelangrijkste beslissingnemers eerst apart te spreken en hen jevoorstel voor te schotelen. Je krijgt op die manier niet alleen sug-gesties voor verbetering, de geesten schuiven al een eind mee opin jouw richting. Op het beslissende moment is het dan veel ge-makkelijker om de ‘go’ die je nodig hebt ook effectief binnen tehalen.”

“Gooi ook nooit te veel argumenten op tafel”, raadt Dirk De Boe zijncollega-ingenieurs aan. “Meestal zit er één bij dat wat zwakker is,en daar wordt dan de aanval op ingezet, hoe sterk de andere rede-neringen ook zijn opgebouwd. Als je weloverwogen kiest en weethoe beslissingen worden genomen, is één sterk argument vaak ge-noeg om iemand te overtuigen. Als je tegenover de ceo zit, kan hetslim zijn om bijvoorbeeld het element veiligheid uit te spelen.”

Beslissen op basis van onzekerheidSamenwerken is essentieel om in een innovatieve economie meer-waarde te realiseren en kennis te genereren die nog niet bestaat,meent Dirk De Boe. Ook in een productontwikkelingsproces is heteen onmisbare competentie. Zeker in het voortraject is het cruciaalom vanuit verschillende hoeken en langs informele, onconventio-nele wegen samenwerking te zoeken om een idee of prototype allekansen op slagen te geven. “Dit soort samenwerking ligt ingenieurs – vanuit hun specifiekeprofiel en opleiding – minder. Hun voorkeur gaat uit naar een ge-structureerde, projectmatige manier van samenwerken, volgens deuitgetekende structuren en kanalen. Daar is niets mis mee, integen-deel: het is een manier om een idee of voorstel efficiënt in de prak- †

Ingenieur wordt creativiteitscoach


DE OMDENKER

“Ik geloof enorm in dekracht van deadlines. Als je eendatum hebt waartoe je je verbindt,dan wordt het onmogelijke mogelijk.”


tijk om te zetten en tijdig aan de meet te geraken.” Toen Dirk De Boebij Philips Brugge de mechanische ontwikkelingsafdeling leidde, be-stond zijn team uit zowel ingenieurs als industriële vormgevers. “Hier-door creëer je een ideale mix van competenties en voorkeuren,rationaliteit en emotionaliteit, en kom je als team beslagen op het ijs.”Zo’n team is misschien ook beter in staat om beslissingen te nemenop basis van onzekerheid. “Als je wacht tot alle elementen beschik-

baar zijn, is het te laat en is je concurrent al met het idee gaan lopen.Knopen doorhakken als niet alle info voorhanden is, is voor een in-genieur nog steeds een moeilijke horde. Toch is het in het huidigebedrijfsklimaat stilaan een onmisbare competentie.”

Ideeën in de praktijk omzetten“Met mijn traject als zelfstandige keer ik voor een stuk terug naarmijn jeugd”, mijmert De Boe. “Ik had interesse in literatuur, reizen,muziek, film, filmregie zelfs. Voor mijn omgeving waren dat vreemdekeuzes. Mijn broer wilde bio-ingenieur worden, mijn neef burgerlijkingenieur. Dus ging ik ook dat pad op.” Van die beslissing heeft hij nog geen seconde spijt gehad. “Sterker: ikpluk er elke dag de vruchten van. Mijn rationele, structurele reflexenzorgen ervoor dat ik mijn ideeën ook omzet in de praktijk. Zelfs deprachtigste hersenspinsels blijven dode letter als je ze niet concreeten levend weet te maken, en dat krijg je als ingenieur toch met depaplepel mee.”Gewerkt hebben in een projectgedreven organisatie als Philips helptnatuurlijk ook om een mens een meer dan gezonde dosis dadendrangte bezorgen. “We werkten vaak voor de autosector en voor veelei-sende klanten als VW, BMW, Bang & Olufsen. We konden het onsniet permitteren om projecten op zijn beloop te laten. Ik geloof sinds-dien enorm in de kracht van deadlines. Als je een datum hebt waartoeje je verbindt, dan wordt plots het onmogelijke mogelijk. Ooit kregenwe bij Philips een audit van BMW, dat de slechte verlichting boveneen van onze productielijnen aankaartte. We moesten het euvel aan-pakken om een volgend order te kunnen binnenhalen. Wat intern aljaren aansleepte, was plots op één dag verholpen.” �

Meer info op : www.ie-net.be/ilya201309

Dirk De Boe helptKMO’s bij het

uittekenen van in-novatietrajecten.

“Innoveren doe je het bestdoor middel van eenvoudigeingrepen, die geen of slechtsgeringe financiële inspan-

ningen vragen.”

Tien tips van de ingenieur-innovatiespecialist1. Verzamel een massa ideeënHoe meer ideeën, hoe meer kans op een schitte-rende vondst. Organiseer inspiratie- of brainstorm-sessies, maar moedig medewerkers ook aan omindividueel ideeën te ontwikkelen.2. Werk aan je netwerkMaak gebruik van het intranet, internet en alle so-ciale media om de ideeënstroom te voeden.

3. Hou het concreetDefinieer focusgebieden nauwgezet en vraag me-dewerkers expliciet naar nieuwe oplossingen voorde gedefinieerde thema’s. 4. ObserveerWeet hoe klanten je producten gebruiken en metwelke aspecten ze problemen hebben. Achterhaal,liefst via observatie in hun eigen omgeving, hoe zede knelpunten aanpakken en oplossen. 5. VolhardElke innovatie botst op tegenstand. Probeer oppo-santen op een positieve manier te betrekken bijnieuwe concepten. Soms is de tijd niet rijp voor eenidee en volstaat het te wachten op een gunstigertijdstip. 6. Doe Het is de actie die telt. Breng je idee stapsgewijsin de praktijk, ook al heb je nog geen welomlijndidee van het einddoel. Maak van bij de start pro-totypes en hou demosessies. Zo wint het idee aanwaarde.

7. Werk aan een gezonde bedrijfscultuurStraf risico’s nemen niet af. Toon respect voorzowel creatievelingen als voor medewerkers diezorgen dat de concepten de productieband halen. 8. Imiteer en leerAarzel niet om ideeën uit andere omgevingen tevertalen naar je eigen werkgebied. Bezoek bedrij-ven, woon lezingen bij, laat leveranciers meeden-ken, installeer een innovatiebibliotheek in jebedrijf. 9. Grijp het momentIn Marketing Outrageously heeft Jon Spoelstra hetover ‘the horse of opportunity’. Dit paard staat sym-bool voor een kans die zich slechts zelden aandient.Leer zo’n kansen zien en grijp ze. 10. Erken de inspanningenErken en waardeer bedenkers én uitvoerders vaneen idee. Niet-financiële beloningen werken hetbest. Zet waardevolle initiatieven in de kijker, doorbijvoorbeeld een interne innovatiebeurs te organi-seren of via een ‘wall of fame’.

Innoveren zonder veel te investeren

DE OMDENKER

“Als je wacht tot alle elementenbeschikbaar zijn, is het te laaten is je concurrent al met hetidee gaan lopen."

WARMTEWISSELAAR: Model van een vat met inwendige pijpen: door de pijpen stroomt water en wordt afgekoeld door het omringende luchtkanaal.

ELECTRICAL

MECHANICAL

FLUID

CHEMICAL

MULTIPURPOSE INTERFACING

Product Suite

OMSOCima iseelt

L Multiphyser uw

sics.

Pro d u c t S u i t e


Luc Sterckx mag dan burgerlijk ingenieur zijn, verwachtvan hem geen overenthousiaste verhalen over blitsenieuwe energietechnologieën. Inzake duurzaamheid wilhij vooral pleiten voor meer rationaliteit. “Als ingenieurmaak ik me dikwijls zorgen over de manier waarop keuzes

worden gemaakt. Ik pleit voor opties die het meeste rendementgeven per geïnvesteerde euro. Dat kan evident lijken, maar ik zie hoemen zich wel eens laat opjagen door drukkingsgroepen, emoties, kor-tetermijnpolitiek... De manier waarop in Vlaanderen de zonnepanelengelanceerd zijn, was niet meteen een schoolvoorbeeld van een door-dachte aanpak.”

Luc Sterckx is burgerlijk ingenieur scheikunde (KU Leuven) en heefteen lange carrière achter de rug in de industrie. Hij begon bij ExxonChemicals, maar kwam al snel in leidinggevende functies bij Indaver,PetroFina -Total, Oleon en EDF-Luminus (als CEO). In 2012 werd hijvoorzitter van Febeliec, de federatie van Belgische industriële(groot)verbruikers van energie. Hij kent het energielandschap in Bel-gië dan ook vanuit zeer uiteenlopende invalshoeken.

Maar hoe je het energievraagstuk ook bekijkt, de optimale keuzeszullen altijd een compromis moeten zijn tussen drie factoren: zeker-

heid van bevoorrading, betaalbaarheid en duurzaamheid. Welketechnologie lijkt de ingenieur in hem de meest veelbelovende? LucSterckx: “Wie de situatie in Vlaanderen wat kent, beseft dat we nogveel potentieel hebben in minder energie verbruiken en zelfs uit hetterugdraaien van verspilling. Onze particuliere maar ook openbaregebouwen zijn van de minst geïsoleerde in Europa. Isolatie levertvoor elke geïnvesteerde euro het meest op. Het vermijden van ver-spilling is trouwens een stap die de industrie al sedert geruime tijdheeft gezet en met veel effect. Het subsidiebeleid had eerder envooral sterker in die richting moeten gaan. “Luc Sterckx gelooft ove-rigens wel degelijk dat de overheid een rol kan en moet spelen in deondersteuning van technologieën zodat die sneller tot een econo-misch haalbare kritische massa zouden leiden. Maar de prioriteitenlagen niet altijd juist.

Maar verspilling elimineren is niet de enige oplossing. Ooitmoeten we toch ook nieuwe technologieën gaan gebruiken?Voor Luc Sterckx moeten we ook daar eerst beter rekenen.Het is opletten voor overmatige subsidiëring van een tech-nologie die zeker voor onze streken alleen al milieutech-nisch en economisch niet optimaal is. “Ik weet niet of u hetverschil al is opgevallen tussen Nederlandse en Vlaamse

In het publiek debat over duurzame energie mist Luc Sterckx een stuk rationaliteit. De middelen zijn beperkt, zo waarschuwt deze ingenieur

die zijn hele carrière met energie te maken had. Begin met de investeringen die het meeste rendement geven, is zijn uitgangspunt.

Tekst: Jo Cobbaut

Een rationeler debat graag!

†

11

DOSSIER : ENERGIE

ILYA • oktober 2013

© B

OMBO

MAN

| DR

EAM

STIM

E.CO

M

"Ik pleit voor opties die het meeste

rendement geven per geïnvesteerde euro."


DOSSIER : ENERGIE

daken? In Nederland ziet men veel minder zonnepanelen opdaken. Men ziet er ook veel minder windmolens. De Neder-landers hebben het een stuk slimmer gespeeld. Ze hebbeneenvoudig gewacht en genieten nu mee van de prijsdalingenin de sector. Ze importeren vandaag massaal elektriciteit diedankzij subsidies historisch laag geprijsd is, zonder zelfovermatige bijdragen in groenestroomtechnologieën te be-talen of betaald te hebben.”

“Jammer genoeg profiteren wij in België niet van die lage basisprijsvoor de kilowattuur,” zo betreurt Luc Sterckx, “want Belgische bedrij-ven betalen in vergelijking met hun buurlanden recordprijzen voorelektriciteit doordat onze overheden belangrijke heffingen leggen bo-venop die basisprijzen. Dat is overtuigend en objectief aangetoonddoor een studie die werd uitgevoerd door Deloitte.”

Een ander en vrij nieuw aspect van het groeien van hernieuwbarebronnen heeft voor gevolg dat we problemen krijgen met de stabili-teit van ons elektriciteitsnetwerk. Sterckx: “En ik vrees dat men ookdaar de kostprijs aan het onderschatten is. Ook als er geen wind ofzon is, is er immers nood aan elektriciteit. Je kan dat opvangen metflexibele productiecapaciteit, zoals gasgestookte centrales, of doorde opslag van elektriciteit. Maar er is nog veel onderzoek nodig naaroptimale opslagcapaciteit. Er wordt gewerkt aan bepaalde technischeoplossingen, zoals de bouw van een energie-eiland aan de offshorewindparken, waar men water zou wegpompen uit een put, die menweer kan laten volstromen tijdens windstille periodes. Hydraulischeopslag wordt al massaal en kostenefficiënte toegepast in de bergenvan Scandinavië, maar elke oplossing moet zorgvuldig op zijn speci-fieke merites worden beoordeeld.”

Een ander stuk van de oplossing voor het behoud van het even-wicht op ons elektriciteitsnet, is eenbetere afstemming tussen aanbod enverbruik. Demand side response kaneen stuk van het probleem oplossendat gecreëerd werd door de groeivan hernieuwbare bronnen metmoeilijk voorspelbare productie. LucSterckx: “Die subsidiëring drukte deprijs van het elektron, maar datmaakte de klassieke centrales eenstuk minder rendabel. Een aantal ervan worden in de mottenballengestoken, maar zo vergroot weer het gevaar dat we bij pieken inde vraag, te weinig productiecapaciteit zouden hebben. Elia heeftwel noodplannen klaar liggen om in dat geval bepaalde verbrui-kers te doen afkoppelen, maar het zou eleganter en waarschijnlijkgoedkoper zijn mochten we via slimme netwerken en slimme me-ters verbruik beter op productie kunnen afstemmen. In de eersteplaats kan men dan denken aan grotere verbruikers, maar in de

wat verdere toekomst kan men ook denken aan wasmachines dievia wifi een signaal krijgen van een slimme meter, om pas te star-ten op het moment dat stroom het goedkoopst is (lees: wanneerde vraag het laagst is). Zo is het technisch denkbaar om pieken afte vlakken en om te vermijden dat klassieke centrales moeten wor-den opgestart. Maar ook op dat vlak moeten we nog meer studerenen rekenen.”

Qua beleid moeten we leren om systematischer alternatieve techno-logieën en mogelijkheden op te lijsten,vervolgens te selecteren voor ontwik-keling en doorgedreven tests, om tekiezen welke technologie we in fasenwensen uit te rollen. Daarbij moet mentrachten alle mogelijk effecten in kaartte brengen. Een dergelijk beter uitge-kiend, gemotiveerd en doorgerekendbeleid zal dan hopelijk ook resulterenin meer stabiliteit in het beleid, wat een

absolute voorwaarde is voor succes op lange termijn voor de velenieuwe uitdagingen die we in het energievraagstuk nodig hebben.Het energievraagstuk is gigantisch complex, gigantisch belangrijk enzal gigantisch veel geld kosten. Dromen is niet verboden, maar laatons hier dus toch maar pleiten voor maximale rationaliteit in de be-nadering.” �


"Wie de situatie in Vlaanderen

wat kent, beseft dat we

nog veel potentieel hebben

in minder energie verbruiken."

Luc Sterckx : "Jammergenoeg profiteren wijin België niet van dielage basisprijs voor dekilowattuur.,”

Ga ervoor!Surf naar www.samengroots.be en vind er je grootse technische job.

Wij laten je groeienAls Belgische referentie in een pak technische disciplines zoals Electrical, Instrumentation en Mechanical hebben we heel wat moois voor jou:

• een uitdagende job met mooie projecten in heel België• teamwerk, veel verantwoordelijkheid• vrijheid en afwisseling• een stabiele sector, een solide werkgever• actieve coaching, opleiding tijdens je loopbaan• kansen voor je toekomst

Jij groeitTechnisch bijblijven in je job en groeien op eigen tempo? Dat doe je bij Cofely Fabricom. We garanderen je een leuke job met veel vrijheid en kansen voor de toekomst. Want werken bij de marktleider in innovatieve technische installaties en diensten betekent je helemaal uitleven binnen je vakdomein.Een greep uit ons jobaanbod (m/v):

• Electrical & Instrumentation Design Engineer

• Electrical & Instrumentation Designer Windfarms

• Engineer Substations Windfarms

• Estimator Windfarms

• Quality Control Commissionings Manager Substation Windfarms

• Quality Control Engineer Substations Windfarms

• Automation Engineer

• Electrical Engineer

• Project Manager Waterways

• Assistant Project Leader

SamenGroots

Wij zijn de Belgische referentie in innovatieve technische installaties en diensten voor industriële, energiegerelateerde, tertiaire en infrastructurele markten. Wij maken deel uit van de Benelux Divisie van GDF SUEZ Energy Services en zijn 5.500 mensen sterk, samen goed voor een omzet van 866 miljoen euro.

11:25


Tegen 2020 mikt België op een productiecapaciteit vaniets meer dan 3GW aan windenergie. Twee derde vandie capaciteit moet op zee komen, in een zone die al in2004 werd afgebakend en die verdeeld werd in 7 con-cessies. Twee daarvan zijn intussen ook operationeel.

Belwind heeft vandaag een capaciteit van 165 MW en zal nog uit-gebreid worden tot 330 MW. C-Power vierde in september de vol-tooiing van het windmolenpark op de Thorntonbank en heeftdaarmee een capaciteit van 325 MW bereikt. Northwind is de vol-gende concessiehouder die op de Noordzee aan de slag gaat en eenpark van 72 windturbines zal bouwen. Maar dan komt er een kinkin de kabel want voor de overige concessies is het voorlopig nietmeer mogelijk om de geleverde energie in het bestaande hoogspan-ningsnet te injecteren. Northwind is de laatste die daarvoor een zo-genaamd aansluitingsrecht gekregen heeft. Voor de andere partijenzit er niets anders op dan te wachten op een capaciteitsuitbreiding.

Offshore transformatorstationsOm de energie van windturbines op zee aan land te brengen,wordt bij elk park een transformatorstation gebouwd. Een der-gelijk OHVS (Offshore High Voltage Substation) staat net als deturbines op een paalfundering in de zeebodem. De twee opera-tionele windparken voor de Belgische kust hebben dus elk een

OHVS van waaruit meerdere kabels vetrekken waarop de turbinesin serie aangesloten zijn. Elk OHVS is op zijn beurt verbonden methet vasteland waar in een tweede transformatorstation - de booster- de link gelegd wordt met het hoogspanningsnet. “Belwind1 en C-Power zijn met het vasteland verbonden met eenkabel op 150 kV”, legt Sven Kerremans van Cofely Fabricom uit.Deze industrieel ingenieur elektrotechniek is department managerbinnen de entiteit Belgian Operations die onder meer de Belgischeactiviteiten in offshore windenergie omvat. Cofely Fabricom is con-tractor voor het onderhoud van het Belwind1 park en is als EPCI-contractor (Engineering, Procurement, Construction, Installation)betrokken bij tal van andere projecten. Het bedrijf is ook in de run-ning om straks de platformen te gaan bouwen waarmee Elia hethoogspanningsnet tot in zee wil doortrekken.Sven Kerremans: “De bestaande parken hebben elk hun eigen ver-binding met het vasteland. Daar brengt een transformatorstationde spanning op 150 kV. In het OHVS wordt getransformeerd naar

33 kV, de spanning waarop de turbines hun ener-gie leveren. Het OHVS verza-

melt dus de energie van deturbines in een park om zeover één kabel aan land tebrengen.”

Hoogspanning op zeeIn de ambitie van België om tegen 2020 13% van het energieverbruik uit duurzame bronnen te halen speeltoffshore windenergie een belangrijke rol. De eerste windturbines op zee zijn intussen al een tijdjeoperationeel, maar om straks nog meer energie aan land te kunnen brengen, zijn bijkomendeinfrastructuurwerken nodig. Mogelijks krijgt België over enkele jaren zelfs een kunstmatig eiland met eenhoogspanningsstation, dat meteen ook als uitvalsbasis zal kunnen dienen vooronderhoudswerkzaamheden aan de windmolenparken op zee.Tekst: Erwin Vanvuchelen


DOSSIER : ENERGIE

Complex en omvangrijk bouwwerkDe functie van een OHVS blijft echter niet beperkt tot de transfor-matoren. Een bijkomende taak is het beheer van het reactief ver-mogen dat door de turbines opgewerkt wordt en waarvoor het parkvan Elia, de beheerder van het hoogspanningsnet, bepaalde set-points opgelegd krijgt. Sven Kerremans: “Het reactief ver-mogen kan in beperkte mate inde turbines zelf geregeld wor-den. Bijkomende aanpassingengebeuren in het OHVS met be-hulp van reactoren. Dat beheeris nodig om de verliezen in dekabel beperkt te houden enom de spanning binnen deopgelegde grenzen tehouden. Voor Belwind1,het op één na verst ge-legen park, bedraagt

de afstand die overbrugd moet worden al meer dan 40 km. Dat ver-klaart ook de rol van de transformatorstations op zee. Op 33 kVzou er na 40 km door de kabelverliezen onvoldoende spanningoverblijven.”

Naast het transformeren van de energie zijn er op het OHVS nogtal van ondersteunende taken, waarvoor trouwens ook bijkomendetransfo’s nodig zijn om ze van energie te voorzien. Een OHVS is hetovergrote deel van de tijd onbemand maar moet wel bewaakt wor-den. Daarvoor is er een geavanceerd surveillance systeem met de-tectoren en camera’s waarmee elke ruimte in de constructie

geobserveerd kan worden. Hetstation is ook geklimatiseerd, er is uiteraard een uitgebreide infra-structuur inzake brandbeveiligingen elk station is door de voor-waarden in de vergunning ver-plicht om een shelter te bevattenvoor mensen in nood, die dan weltoegang krijgen tot een deel vande structuur maar uiteraard geen

toegang mogen krijgen tot de ruimtes waarin ze omwille van detechnische installaties in gevaar zouden kunnen komen.

Dit alles maakt van een OHVS een behoorlijk complex en omvang-rijk bouwwerk. Een station is ongeveer 20 bij 30 meter groot en20 meter hoog en staat, bij een monopile oplossing, op een paaldie tot 60 meter diep in de zeebodem zit. De bouw ervan neemtvoor Cofely Fabricom ongeveer 2 jaar in beslag.

Platformen in zeeOm de nodige capaciteitsuitbreiding te realiseren wil Elia in de toe-komst nog een stapje verder gaan. Om te beginnen is er aan landhet Stevin-project waarin bijkomende hoogspanningslijnen en eennieuw hoogspanningsstation in Zeebrugge gebouwd worden omde capaciteit in de kuststreek op te drijven. Volgende stap wordtde aanleg van twee platformen in zee waarmee men het hoogspan-ningsnet tot in de zee wil doortrekken. †

Voor de overige concessies is het

voorlopig niet meer mogelijk om de

geleverde energie in het bestaande

hoogspanningsnet te injecteren.

KNACK CARRIÈREGIDS ZOCHT EN VOND 7 WITTE RAVEN.

VOLGT U HUN SPOOR?

VANAF 23/10 TE KOOP IN DE KRANTENWINKEL, BIJ STANDAARD BOEKHANDEL OF OP WWW.MEDIACLUB.BE

OB

5702

2

Ontdek via de Knack Carrièregids • welke talenten u gegeerd maken op de arbeidsmarkt• hoe u uw vaardigheden aanscherpt• hoe uw collega’s zichzelf onmisbaar maakten• … of kortom: hoe u zelf die witte raaf wordt!

10:42


DOSSIER : ENERGIE

Sven Kerremans: “De platformen zullen met meerdere kabels op220 kV verbonden worden met elkaar en het vasteland zodat ereen redundant netwerk ontstaat waarmee een verhoogde beschik-baarheid gegarandeerd kan worden. Op het Beta-platform zal de

Norther-concessie aangesloten worden, die een capaciteit van meerdan 400 MW zal hebben. Het Alpha- platform, dat verder in zeezal komen, zal de transformatorstations voor de concessies Rentelen Seastar bevatten en wordt dan nog eens op 220 kV doorver-bonden met Mermaid, de concessie die het verst in zee ligt en op-nieuw een eigen OHVS krijgt. De verbinding met de windturbinesgebeurt daar vermoedelijk met een nieuwe standaard op 66 kV. “

Kunstmatig eilandHet Beta-platform, waarvoor momenteel de aanbestedingen lopen,wordt nog opgevat als een OHVS, maar het zal wel groter en zwaar-der zijn zodat het ook een stevigere onderbouw moet krijgen. Hetsoort mono-palen dat gebruikt werd voor het Belwind-park wordtdan vervangen door een jacket-structuur, een soort vakwerk datde 2 à 3000 ton die het Beta-platform zal wegen, kan dragen.Voor het Alpha-platform is de beslissing nog niet definitief geno-men maar er bestaan plannen om daarvoor een kunstmatig eilandin zee te bouwen. Dat eiland zou dan niet alleen de elektrotechni-sche infrastructuur bevatten voor het hoogspanningsnet, maar erzouden ook faciliteiten kunnen komen voor de bedrijven die de par-ken op zee beheren en onderhouden.

“Een tochtje per boot naar de windparken neemt vandaag twee uurin beslag. Het weer laat het ook niet altijd toe om aan te landenaan de turbines of transformatorstations. Met een kunstmatig ei-land zou dat een stuk makkelijker worden omdat men er een heli-haven kan bouwen en een beschutte aanlegplaats van waaruit menper boot naar de parken kan”, legt Sven Kerremans uit. “Bij slechtweer kunnen de mensen op het eiland verblijven. Er is ook moge-lijkheid om er ook een gastenverblijf te bouwen zodat de windfarms efficiënter geëxploiteerd kunnen worden.”

Hoewel er intussen al heel wat gerealiseerd is,is offshore windenergie een relatief jongetechnologie waarvan nog heel wat aspectenverder onderzocht moeten worden, zeker ookop het vlak van de funderingstechniek van deimposante structuren die op zee aan deenorme krachten van weer en wind zijnblootgesteld. Bij de bouw van het Northwind-park, waar Parkwind de grootsteaandeelhouder van is, zullen heel watsensoren in de onderbouw van dewindturbines geïntegreerd worden om hetgedrag ervan te kunnen analyseren. Op basisvan de meetresultaten wil men deonderhoudsstrategie kunnen optimaliseren.Momenteel loopt er bij Parkwind eenonderzoeksproject met steun van het IWT omeen gepaste meetstrategie te ontwikkelen.Aan dat project nemen onder meer Sirris, de

VUB, het WTCB en Zensor deel. “Het bedrijf Zensor heeft een innovatievesensor ontwikkeld waarmee ze corrosiekunnen opvolgen. Er komen ookacceleratieopnemers om het dynamischgedrag van de structuur te meten en teanalyseren, dit is een specialiteit van de VUB.Wij zorgen in het project voor structurelemetingen met behulp van optische vezels”,legt burgerlijk ingenieur bouwkunde NoëlHuybrechts van het WTCB uit. “In die vezels zijnvooraf op welbepaalde plaatsen vernauwingen– de zogenaamde “fibre bragg gratings” –aangebracht die een reflectie van de lichtstraalveroorzaken op specifieke golflengtes. Door dereflecties te analyseren kan men afwijkingen inde posities van die vernauwingen detecterenen kan men dus zo de vervorming van eenstructuur in beeld brengen.”

De sensoren worden onder meer geïntegreerdin het transitiestuk dat bevestigd wordt op demonopile. Deze monopile is een zware stalenbuispaal die in de zeebodem wordt geheid. Ophet transitiestuk wordt dan de mast van eenwindturbine gemonteerd. Het buisvormigetransitiestuk wordt over de monopilegeschoven en bevestigd met behulp vanhoogwaardig grout, een materiaal op basisvan cement. Tijdens de plaatsing van de groutwordt deze geïnstrumenteerd metcorrosiesensoren en optische vezels zodat devervormingen ervan kunnen wordengemeten. De vervormingen van hettransitiestuk en dus de krachten die eropinwerken zijn omwille van de centrale positiein de structuur representatief voor deinvloeden die de monopile en de windturbinete verduren krijgen.

Geïntegreerde sensoren

†Een Offshore High Voltage Substation staat net als de turbines op eenpaalfundering in de zeebodem.

DOSSIER : ENERGIE

Een soort Dubai aan de Noordzee? “Voor een stukje wel. Het wordtalvast een mooi project voor onze Belgische baggerbedrijven diedergelijke structuren over heel de wereld bouwen en dan ook aande eigen kust aan de slag kunnen. Al wordt het zeker geen makke-lijke klus want het eiland zal zeer ver in zee liggen.”

Redundantie in bekabelingDe bouw van het Alpha- en Beta-platform spelen een belangrijkerol in de toekomstige uitbouw van windenergie op zee. Niet alleenom de energie van de resterende concessies voor de kust aan landte krijgen. Het grotere Alpha zou ook een hub kunnen worden inde bestaande plannen om windmolenparken uit verschillende lan-den met elkaar te verbinden. Dat zou dan op gelijkspanning gebeu-ren, gezien de enorme afstanden en de eerder aangehaaldeproblematiek van verliezen. Op dat grote netwerk zouden ook buf-ferstations kunnen komen, plaatsen waar men energie kan opslaan,bijvoorbeeld door water te verpompen. Bedoeling van het hele pro-ject is om alle energie die op zee kan opgewekt worden ook effec-tief te kunnen gebruiken, desnoods in een ander land, of op eenlater tijdstip. Overigens is ook het creëren van redundantie geen overbodige luxewant de hoogspanningskabels vertegenwoordigen een aanzienlijkdeel van de investeringskost van windmolenparken op zee en vor-men tegelijk een zwakke schakel omdat ze beschadigd kunnenraken door activiteiten van vissers en andere scheepvaart. En hetherstellen van een 30 cm dikke kabel die op de zeebodem ligt isnu eenmaal geen sinecure. �

Wij zoeken regelmatig experts in volgende domeinen:

- elektromechanica- bouwkunde- elektriciteit- milieu

www.havenvanantwerpen.be/jobsT + 32 3 229 70 07E [email protected]

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen doet samen met 1.650

medewerkers de Antwerpse haven mee draaien en groeien. Al die

bedrijvigheid maakt van de haven van Antwerpen een van de grootste

logistieke draaischijven van Europa. En dat vraagt om mensen met

uiteenlopende profielen.

Zet jij samen met ons je koers uit voor de toekomst?


De platformen zullen met meerdere kabels op 220 kV verbondenworden met elkaar en het vasteland zodat er een redundant net-werk ontstaat

Ga samen met ons een belangrijke uitdaging aan: elke dag veiligheid en

comfort bieden aan duizenden klanten. Zet de wereld in beweging, werk

nieuwe oplossingen uit en lever jouw bijdrage aan boeiende projecten.

We zoeken collega’s met uiteenlopende talenten: burgerlijk en industrieel ingenieurs en nog zo veel meer.

Je vindt ons ook op Facebook: ‘De spoorwegen werven aan’. Leuke wedstrijden, jobnieuws …

Bouw mee aan de trein van morgen

Je vindt al onze vacatures op www.de spoorwegen werven aan.be


Bij chemiereus Solvay in de Antwerpse haven werd in 2012 een brandstofcelcentrale geïnstalleerd dieovertollig waterstofgas uit de chloorproductie omzet naar groene energie. De centrale produceert 1 MWelektriciteit, goed voor het jaarlijks verbruik van 2.000 gezinnen. Voor Solvay is de opgeleverde energieeen peulschil, maar de optimalisering van de polymeren die in het hart van de brandstofcel wordengebruikt, vormt het uiteindelijke doel van het project, zegt ingenieur Eric Dubois, Program ManagerRenewable Chemistry bij Solvay.Tekst: An Rekkers

Solvay experimenteert metbrandstofcellen

“Duurzaamheid is geen lege doosbij Solvay”, legt Eric Dubois uit.“Op de afdeling Research & In-novation toetsen ingenieurs elkproject af aan economische,

ecologisch en sociale criteria. Een project datniet aan de drie criteria voldoet, wordt her-zien en verbeterd.” Solvay stapte daarom

mee in het Europese Interregproject ‘Water-stofregio Vlaanderen – Zuid-Nederland’ omvroege markttoepassingen van waterstof uitte testen. Tegelijk zetten Solvay en Umicorede joint venture SolviCore op poten om delevensduur van de brandstofcel, de zoge-naamde Membrane Electrode Assembly(MEA), in een industriële omgeving te testen.

De PEM-brandstofcel ontrafeldDe Proton Exchange Membrane-brandstof-cel bestaat uit een groot aantal opeenvol-gende cellen, gemaakt uit membranen uitspeciale kunststof (polymeren) en electro-den. Eén brandstofcel of Membrane Elec-trode Assembly (MEA) bevat aan beidezijden een plaatje waar links (bij de anode)

waterstof en rechts (bij de kathode) omge-vingslucht wordt aangevoerd. In de cel wor-den deze twee stoffen door een membraan,een soort vlies, gescheiden. Bij de anodewordt waterstof (H2) door middel vaneen platinum katalysator gesplitst in tweeprotonen en twee elektronen. Deze komenin het midden samen bij het polymeermem-braan, dat de protonen doorlaat, maar deelektronen omleidt naar een extern circuitmet elektrische stroom vooraleer deze bij dekathode aankomen. De elektronen, proto-nen en het zuurstof (O2) komen tegen deplatinum katalysator, waardoor zuiver water(H2O) ontstaat, het enige ‘restafval’ van debrandstofcel.

De hele waterstofcentrale heeft de groottevan een zeecontainer, waar achter een gla-zen wand een assemblage van 12.600MEA’s zijn aangebracht. Elke MEA op zichlevert ongeveer 0,7 volt gelijkspanning. 75dergelijke cellen worden aaneengeschakeldin een ‘stack’, 14 stacks vormen een module.Elke module van 1.050 MEA’s levert onge-veer 700 volt met een stroomsterkte van120 tot 130 Ampère. Met zijn 12 modulesproduceert de waterstofcentrale in Lillo dusongeveer 1 MW.

Zuivere lucht?Eric Dubois: “Elke module kan zelfstandigfunctioneren en worden uitgeschakeld ingeval van defect of storing. Via een plug-and-play systeem worden de stacks in demodule geklikt, waar ze worden verbondenmet de gas- en vloeistofleidingen en waar-door ze eenvoudig te verwisselen zijn. Wan-neer een stack wordt stilgelegd, dient devolledige module te worden uitgeschakeld,maar de andere 11 modules blijven actief.Het systeem laat bovendien een uiterst ge-detailleerde monitoring toe, wat voor Solvayeen belangrijke doelstelling vormt. De ver-zamelde gegevens laten onder andere toeom de levensduur van de MEA’s te observe-ren. De levenscyclus van één module werdgeschat op 15.000 uur en heeft als doelstel-

ling te stijgen tot 20.000 productieuren inde grote centrale. Afhankelijk van de toepas-sing kan ook voor verschillende types poly-meermembraan worden gekozen om delevensduur te verhogen.” Aangezien de brandstofcel de omgevings-lucht van de Antwerpse haven opneemt,wordt ook getest welke invloed de luchtver-vuiling heeft op de levensduur en de wer-king van de MEA’s. Deze analyses laten toeom bijvoorbeeld te zien welk type katalysa-tor nodig is wanneer de brandstofcel zou in-gezet worden in vervuilde steden.

Le Mans 2015De eerste industriële testen met waterstof-toepassingen zijn afgerond. Om het onder-zoek voort te zetten, is Solvay op zoek naarpartners die willen experimenteren met dewaterstofcentrale. Daarnaast gaat Solvay zelfverder met het onderzoek naar de geschiktepolymeermembranen voor de MEA’s en blijfthet werken aan duurzame energieproductievia zonnepanelen en CO2-conversie.

Brandstofcellen op basis van waterstof wor-den ondertussen al geruime tijd getest invoertuigen (auto’s, bussen, schepen). De Ne-derlandse producent Nedstack, die ook decentrale in Lillo bouwde, voorziet de tech-nologie ook voor (nood)stroomvoorzienin-gen in telecom, rail of nutsvoorzieningen tervervanging van accu’s. Ten opzichte van detraditionele batterij heeft de brandstofcelimmers als voordeel dat de chemische stof(in dit geval zuurstof) die de reactie veroor-zaakt met de brandstof (waterstof) continuuit de omgeving kan worden aangevoerd,terwijl deze in een batterij zitten opgeslagenin een gesloten stelsel en dus beperkt zijn.Brandstofcellen leveren bovendien een op-vallend betere energieprestatie dan batte-rijen: ze zijn 2,5 keer compacter en 6,5 keerlichter, ze hebben een groter rijbereik (tot500 km) en het opladen is in 5 minuten ge-beurd. De Green GT racewagen test alvastde mogelijkheden van een brandstofcelmo-tor uit op het circuit van Le Mans. �

De Proton Exchange Membrane-brandstofcelbestaat uit een groot aantal opeenvolgendecellen.



DOSSIER : ENERGIE

22

“Na de liberalisering van de energiemarkt was er nood aantransparante en betere groothandelsmarkt voor elektri-citeit. Dat is in een notendop de reden waarom hoog-spanningsnetbeheerder Elia de Belgian Power Exchange(Belpex) ontwikkelde. Op dit beursplatform kunnen par-

tijen anoniem elektriciteit aan- of verkopen. Enkel korte termijn han-del - de zogenaamde spot transacties - is mogelijk. Belpexonderscheidt een Day ahead markt en een Intraday markt.”

EvenwichtAls netbeheerder heeft Elia de verantwoordelijkheid om het produc-tie/consumptie-evenwicht te garanderen en de frequentie te hand-

haven op 50 Hertz. “Bij een te hoge of te lage frequentie kan er eenblack out ontstaan”, legt Rob Loos uit. “Elia moet er dus voor zorgendat er op elk moment evenveel stroom wordt geïnjecteerd als afge-nomen. Aangezien Elia zelf geen productie- noch consumptiemidde-len heeft, besteedt zij die verantwoordelijkheid uit aan de ARP’s(Access Responsible Parties). België telt een 60-tal van deze even-wichtsverantwoordelijken, waaronder bekende namen als Electrabelen EDF Luminus. Zij zijn verplicht om evenveel te produceren als teconsumeren. Of indien ze zelf geen productiemogelijkheden hebben,om evenveel aan te kopen als te verkopen. Uiteraard varieert de no-dige hoeveelheid elektriciteit van seizoen tot seizoen, van dag tot dagen zelfs van uur tot uur. Spottransacties op Belpex maken het moge-

Belgian Power ExchangeHet zijn witte raven, ingenieurs met een commercieeltalent. Rob Loos is er zo een. We treffen hem in hetBelpex-kantoor waar hij ons uit de doeken doet hoede Belgische elektriciteitsbeurs werkt.

Tekst: Karolien Van Wiele


23

DOSSIER : ENERGIE

lijk om kort op de bal te spelen. 20% van het Belgisch verbruik wordtverhandeld op de Day ahead markt, dus een dag op voorhand. Daar-naast is er de continue Intraday markt, waar je tijdens de dag zelf totnog 5 minuten voor de levering kan bijsturen. Een leverancier kanbij voorbeeld onverwacht problemen krijgen met een reactor, waar-door hij toch zelf nog elektriciteit moet bijkopen en dus op de Intra-day markt kan bijsturen wat hij de dag voordien op de Day aheadmarkt verhandeld heeft.”

Deal!Prijsvorming op de Intraday markt verloopt zoals op de aandelen-markt: je geeft – anoniem – aan hoeveel je wil ver- of aankopen en

voor welke prijs. Een andere partijkan daar meteen op reageren enzo kan je continu onderhandelentot er een transactie tot standkomt. “Op de Day ahead markt isonderhandelen niet mogelijk” vultde accountmanager bij Belpexaan. “Per moment worden alle or-ders voor de volgende dag inge-diend. Door de vraagcurvevervolgens met de aanbodcurvete laten snijden leggen we deprijs vast. Dankzij deze twee me-chanismen verhoogt de flexibi-liteit bij Belpex-klanten.”

FlexibiliteitNiet enkel producenten en leveranciers zijn klant, maar ook bankenen eindverbruikers. En ook zij hebben baat bij flexibiliteit, bijvoor-beeld om aan Demand Side Management te doen. “Bij voorbeeld: zo’nindustriële eindverbruiker heeft al energie aangekocht op lange ter-mijn, maar als de prijzen op Belpex hoog staan, kan hij afwegen ofhet wel loont om nog elektriciteit bij te kopen. Misschien kan het be-drijf wel meer verdienen door zijn reeds aangekochte energie te ver-kopen dan door die elektriciteit aan te wenden voor zijn eindproductte produceren.”Nieuwe segmenten ontdekken en nieuwe klanten zoeken is voor RobLoos een van de grootste uitdagingen aan zijn job. “Er zijn nu 39 par-tijen actief op Belpex en het aantal blijft groeien. We proberen de be-drijven voor wie flexibiliteit belangrijk is aan te trekken en onzedienst zo veel mogelijk af te stemmen op hun noden. Volgendemaand verruil ik mijn commerciële functie en ga ik aan de slag bijProduct Development. Deze afdeling lanceert binnenkort een aantalnieuwe producten die nog meer inzetten op flexibiliteit. Omdat ersteeds meer spelers actief zijn en omdat we ook internationaal wer-ken met marktkoppeling, wordt het voor de spelers moeilijker om deprijzen voor de volgende dag in te schatten. Onze nieuwe productenzullen het mogelijk maken om voor verkopers tijdens de uren metde duurste prijzen en voor kopers tijdens de uren met de goedkoop-ste prijzen te handelen. Wat de toekomst nog zal bieden? Dat is voor-lopig nog koffiedik kijken, maar wellicht zullen smart meters gebruiktworden om ook huishoudens toegang te geven tot het platform. Nietrechtstreeks. Maar het zou bij voorbeeld kunnen dat een leverancierop basis van de energieprijs de mogelijkheid heeft om bij de eind-klant bepaalde toestellen te regelen en zo aan de klanten voordeli-gere tarieven kan aanbieden. We zijn nog volop aan het onderzoekenop welke manier we onze diensten verder kunnen ontplooien.” �

MarktkoppelingSamen met de beurzen in de buurlanden werkt Belpexaan het optimaliseren van de beschikbare transmissieca-paciteit in de grensgebieden. Dat mechanisme noemtmen marktkoppeling. De prijsberekening op de Dayahead markt gebeurt niet enkel voor Belpex in België,maar ook in samenwerking met APX in Nederland en EPEXin Frankrijk en Duitsland. Op basis van de beschikbare ca-paciteiten en biedingen wordt zo bepaald welk land moetimporteren of exporteren. Meer info: www.belpex.be - www.elia.be / producten en diensten

Rob Loos



© H

UREW

ITZ CR

EATIVE

/COR

BIS

Bij ‘kunstwerken’ denken de meestenaan Pablo Picasso of Berlinde DeBruyckere. Niet zo aan de afdeling‘Expertise Beton en Staal’ (EBS) vanhet departement Mobiliteit en

Openbare Werken, van de Vlaamse overheid.Daar werken ongeveer 75 mensen. Voor henzijn ‘kunstwerken’ bruggen, viaducten, tun-nels, duikers, kaaimuren of sluizen. IngenieurPaul Meekels is hoofd van de afdeling EBS,die vestigingen heeft in Brussel, Gent en Has-selt. En de meeste kunstwerken waarover deafdeling zich bekommert, zijn bruggen.

Meer dan vijfPaul Meekels geeft enkele voorbeelden vanschade aan bruggen: gecorrodeerde wape-

ning, scheuren in beton, slijtage van opleg-toestellen - een soort rubberen blokkenwaarop een brug ligt - of corrosie van staal-structuren. Voor het nazicht van deze metoverspanning groter dan vijf meter, volgt EBSde systematiek van de A, C, O en B-inspecties,legt hij uit.

Verschillende inspecties De algemene inspectie (A) vindt plaats om dedrie jaar. “Dat gebeurt door bruginspecteursen door ingenieurs van de afdelingen die dezebruggen bouwen, beheren en onderhouden.Ze gaan aan de hand van checklists na welkegebreken de brug heeft en stellen een inspec-tieformulier op met hun bevindingen en voe-gen schetsen en foto’s toe. Ook voeren ze een

waterpassing uit. Vervolgens verwerken zedie zaken in een verslag. Daarin staan de be-langrijkste gebreken en voorstellen omtrentde te nemen maatregelen zoals herstellingvan beton met polymeermortel, met cement-gebonden of epoxy-injectiemiddel. Ze stellenvoor een oplegtoestel te vervangen, de staal-structuur te verstevigen,... Dat verslag gaat,samen met inspectieformulier en waterpas-sing, naar het beheercentrum te Brussel. Daargaan de ingenieurs al dan niet akkoord metde voorgestelde maatregelen. Soms stellen zijeen andere maatregel voor.”Af en toe vinden zesjaarlijkse controle-in-specties (C)plaats. Ze gaan vlugger dan dezevan type A en vervangen dan de A-inspectie.En dan zijn er nog de occasionele inspecties.

24

© D

UNCA

N NO

AKES

| DR

EAM

STIM

E.CO

M

Bruggen... Hun staal corrodeert, het beton barst, een auto knalt ertegenaan, vrachtwagensmet reusachtige windturbine-onderdelen rijden erop, ... Ingenieurs van de Vlaamseoverheid waken erover dat alles goed blijft gaan.

Tekst: Koen Vandepopuliere

Bruggen naar de toekomst


Meekels: “Die vinden plaats buiten de nor-male cyclus, bijvoorbeeld om de eerste vast-stellingen te doen wanneer een voertuig debrug heeft aangereden.”

Tijdens een visuele inspectie kan blijken dateen gebrek een diepgaander nazicht vergt.Daarvoor dienen de bijzondere inspecties (B).“Die gebeuren op aanvraag en focussen opeen specifiek onderdeel”, legt Paul Meekelsuit. “Het nazicht gebeurt dan niet enkel visu-eel, maar met extra hulpmiddelen, appara-tuur of personeel. Het gebeurt wanneerkernboringen nodig blijken, onderzoek meteen endoscoop, of als gespecialiseerde inge-nieurs ter plaatse moeten gaan.”

De bruggeningenieurs hebben te kampenmet allerlei uitdagingen. Paul Meekels denktin de eerste plaats aan de moeilijkheid eengrondige visuele inspectie uit te voeren ter-

wijl het verkeer voorbijraast. “Je kan dat op-vangen via werken tijdens de nacht, maareen visuele inspectie tijdens de nacht... dat isnatuurlijk geen ideale combinatie”, grimlachthij.

Ouder, meer, zwaarderOnze autosnelwegen, met de bijhorendekunstwerken, zijn vooral aangelegd in dejaren ‘60 en ‘70. “Gevolg is dat de meestebruggen nu zo’n halve eeuw oud zijn, en alle-maal wat gebreken beginnen te vertonen...Bovendien is er steeds meer en zwaarder ver-keer, waardoor hun belasting toeneemt. Denkbijvoorbeeld aan uitzonderlijk vervoer: als-maar grotere generatoren, grotere onderde-len zoals de wieken van windmolens.Bovendien hebben technische evoluties er-voor gezorgd dat vrachtwagens alsmaarmeer per keer kunnen vervoeren, wat bespa-ringen oplevert voor de vervoerders.”

SpitstechnologieEBS staat ook in voor het ontwerp, en de con-trole op het ontwerp, van bruggen. Een op-merkelijk voorbeeld is de Scheepsdalebrugomdat niet opgeheven wordt met een vastmaar met een bewegend draaipunt. Het gaatom een boogvormig gedeelte dat op de on-derbouw rolt. Het kunstwerk is op afstandbedienbaar. Het tegengewicht ervan is, heelbijzonder, in de rolarmen gestopt; deze ogendaardoor bijzonder indrukwekkend. VolgensPaul Meekels was het een oplossing voor hetgegeven dat er te weinig plaats was voor eentraditionele brug. “Die rolbasculebrug is eenprimeur voor België, maar ook voor ver daar-buiten.” �

25

KNOWHOW


Ingenieur Paul Meekels,hoofd van afdeling ‘Exper-tise Beton en Staal’ (EBS).

De Scheepsdalebrug: een huzaren-stukje van Belgische ingenieurs dat opinternationale erkenning kon rekenen.

Voor het nazicht van de bruggen met over-spanning groter dan vijf meter, volgt EBS desystematiek van de A, C, O en B-inspecties.


Gelijmde wapening

Er zijn diverse redenen waarom be-staande constructies versterktmoeten worden: herbestemmingvan lokalen, verhoogde gebruiks-frequentie, herstellingen, normen

die veranderen, fouten herstellen in hetbouwontwerp. Het zijn maar enkele voor-beelden. Vanuit een economisch en ecolo-gisch standpunt is het meestal voordeligereen structuur te versterken dan te slopen ennadien te herbouwen. Het behoud van hetbouwkundige patrimonium is tevens eenthema dat de laatste jaren veel aan belangge wonnen heeft. In deze situaties kan detechniek van gelijmde wapening mogelijk

een performante en elegante oplossing bie-den. Ze kan op een relatief snelle en eenvou-dige manier toegepast worden en laat nietalleen het behoud van de oorspronkelijkestructuur toe, maar ook van het uitzicht en

van de afmetingen van de constructie. Naastbeton kan het principe ook toegepast wor-den op hout, staal en metselwerk.De goede werking van de techniek van ge-lijmde wapening is gebaseerd op de compo-sietwerking tussen de gelijmde wapening enhet beton. Ze kan aangewend worden voorde versterking van balken, platen, wandenen kolommen, met als doel de weerstandtegen buiging, trek of druk, doorbuiging enafschuiving te herstellen of te verhogen.Het ontwerp van betonconstructies ver-sterkt met uitwendig gelijmde wapening isgecompliceerder dan deze van nieuwe con-structies. Bescherming tegen brand verdientspeciale aandacht aangezien de lijm danzeer snel kan opwarmen en daardoor zijnhechtvermogen verliest.

MaterialenDe techniek van gelijmde wapening bestaatal enkele decennia. In de beginjaren ge-

Aandrukken van een prefab vezel -composiet.

In de bouwsector wordt men meer en meer geconfronteerd met derenovatie en herstelling van bestaande betonconstructies. Naastonderhoud en een betonherstelling is ook dikwijls een mechanischeversterking nodig. De techniek van gelijmde wapening biedthiervoor een oplossing.

Tekst: Bram Dooms en Filip Van Rickstal


bruikte men vooral staalplaten die met eentwee-componenten epoxylijm verlijmd wer-den. Maar sinds de jaren ’90 gebruikt menmeer en meer vezelcomposieten, een grotehoeveelheid uni-, bi- of multi-directioneel ge-plaatste continue vezels (organisch of anor-ganisch), ingebed in een polymeermatrix. Het

meest gebruikte type vezels zijn koolstofve-zels omwille van hun superieure mechani-sche eigenschappen en uitstekendeduurzaamheid, maar er bestaan ook toepas-singen met glasvezels of aramidevezels.Welke materialen het best kunnen wordentoegepast, hangt voornamelijk af van de con-

crete situatie. Als bijvoorbeeld het beperkenvan de doorbuiging van een constructie-ele-ment bepalend is voor het ontwerp kan dehoge sterkte van de vezelcomposietenmeestal niet benut worden en is het gebruikvan staalplaten aangewezen.Vezelcomposieten hebben een zeer goedecorrosieweerstand, zijn licht en flexibel in ge-bruik en gedragen zich uitstekend onder wis-selende belastingen. Bij staalplaten ligt demateriaalkost veel lager dan bij vezelcompo-sieten, een winst die minstens deels wordt teniet gedaan door de meerkost van een com-plexere uitvoering. Staal is beter bestandtegen vandalisme en eenvoudiger mecha-nisch te verankeren.

UitvoeringVooraf dienen de nodige herstellingen te ge-beuren aan de ondergrond zoals het verwij-deren van eventueel beschadigd beton en hetaanbrengen van herstelmortel. Het beton -oppervlak dient vervolgens voldoende ruwgemaakt te worden voor een goede hechtingvan de gelijmde wapening.Vezelcomposieten bestaan als prefab stripsdie klaar voor gebruik geleverd worden op dewerf. De lijm wordt in een dunne laag aange-bracht op de strip waarna deze op de juisteplaats wordt aangedrukt met een rubberenrol teneinde luchtinsluitsels te vermijden. Vezelcomposieten kunnen tevens ter plaatsegevormd worden met de ‘wet lay-up’-tech-niek: de vezelweefsels worden hierbij laag perlaag aangebracht op het beton en ter plaatsegeïmpregneerd met een epoxylijm, die tevenszorgt voor de hechting met het betonopper-vlak. Verlijmde staalplaten moeten onder-steund worden tot de lijm voldoendeuitgehard is, tenzij er een bijkomende mecha-nische verankering wordt voorzien.De gelijmde wapening kan achteraf oververfdworden of totaal aan het zicht onttrokkenworden door een bepleistering of spuitbeton.In sommige situaties kan het tevens noodza-kelijk zijn een specifieke bescherming aan tebrengen tegen brand. �

KNOWHOW


Ter plaatse gevormde vezelcomposieten met de ‘wet lay-up’ techniek.

Versterking van vloerplaten met gelijmde wapening.

AutomotiveAeronauticSpace IndustryRailwayEnergy & UtilitiesFacilitiesBiotechnologiesPharmaceuticalFood IndustryChemicalConsumer electronicsPower electronics

> Bachelors & Masters> Analysis & Design – Realization> Test & Validation> Project Management

Verzadigde vetzuren in palmolie bedreigenkwaliteit pasgevormd embryoOnlangs bracht de Hoge Gezondheidsraad een advies uit overhet gebruik van palmolie in de menselijke voeding. Palmolie,onder meer gebruikt in kant-en-klare gerechten en pizza’s,bevat atherogene vetzuren die bij overmatige inname de kansop hart- en vaatproblemen significant kunnen verhogen. Nublijkt uit onderzoek bij proefdieren en bij landbouwhuisdieren,uitgevoerd aan het Departement Diergeneeskunde van de UAnt-werpen dat deze verzadigde vetzuren ook de vruchtbaarheid ne-gatief kunnen beïnvloeden. Prof. Jo Leroy: “Een dieet rijk aanverzadigde vetzuren zoals palmitine- en stearinezuur zorgt ervoordat deze vetzuren ook in hogere concentraties terechtkomen in het eicel-blaasje of de follikel. Aan de samenstelling van het vocht rond de groeiende en rijpende eicel kunnen we metandere woorden zien wat het dier in kwestie eet. Bij mensen is dat net zo.”

Belgisch vloeistoflaboratorium viert vierde verjaardag in de ruimte

Vier jaar geleden bracht een shuttleeen vloeistoflaboratorium van Belgi-sche makelij naar het InternationaleRuimtestation ISS. Daar werd hetdoor astronaut Frank De Winne in-gebouwd in de Columbus-module,een wetenschappelijk laboratoriumen meteen de grootste bijdrage vande Europese RuimtevaartorganisatieESA aan het ISS. Het vloeistoflabora-torium werd gebouwd door het Bel-gische ruimtevaartbedrijf QinetiqSpace uit Kruibeke en kreeg denaam SODI (Selectable Optical Dia-gnostic Instrument). Met dat instru-ment worden verschillende

vloeistofexperimenten uitgevoerd in de ruimte aan de hand van specifieke observatietechnieken. Dank-zij zijn succesvolle resultaten is het ruimteverblijf van SODI nog niet afgelopen.Verschillende internationale wetenschapsteams gebruiken het Belgische laboratorium voor fundamen-teel vloeistofonderzoek en voor onderzoek naar de principes van een nieuwe generatie supersnellelichtcomputers. SODI is actief binnen de Microgravity Science Glovebox (MSG), een veilige, afgeslotenruimte voor het manipuleren van gevaarlijke materialen.

ACTUALITEIT

actualiteit Meer info op : www.ie-net.be/ilya201309

Helft technische studenten wil aan deslag buiten België

Onderzoek onder1300 studenten inBelgië, Nederlanden Duitsland toontaan dat technolo-giestudenten be-perkt zicht hebbenop hun toekom-stige loopbaan Een onderzoek vanchipmachinefabri-kant ASML onder1300 internationaletechnische studen-ten toont dat demeerderheid nazijn studie het liefstaan de slag wil inhet buitenland.Driekwart van henis daarnaast vanmening dat hunhuidige opleidinggoed aansluit bij degewenste toekom-stige job. Echter,welke job dit danexact zal zijn, isvoor de overgrotemeerderheid nogniet duidelijk.De ondervraagdeKU Leuvenstuden-ten beoordelenhun opleiding po-sitief. Over de kop-

peling opleiding/arbeidsmarkt zijn deKU Leuvenstudenten eveneens over-wegend positief. Toch weten de stu-denten ook waar het nog beter kan.Velen onder hen geven aan dat tij-dens de opleiding meer aandacht be-steed zou moeten worden aanpraktijk en contacten met het be-drijfsleven.Bijna twee derde van de ondervraagdestudenten is van plan om na de hui-dige studie aan het werk te gaan, ter-wijl 22% nog verder wil studeren. Meerdan de helft van de studenten heeftechter nog geen idee wat voor werk zijna hun studie precies willen doen. Op-vallend is dat Nederlandse studentennog minder een duidelijk zicht hebbenop hun toekomstige carrière. Wat welvastligt is dat slechts 45% van de on-dervraagde KU Leuvenstudenten bin-nen eigen land aan de slag wil.Voornamelijk andere Europese landenworden genoemd als alternatief.

Lerende machinesDe afgelopen 4 jaren bestudeerde het Flanders’ MECHATRONICS Tech-

nology Centre vzw (FMTC) samen met de Vlaamse universiteiten KULeuven, VUB en UGent hoe machines kunnen leren. Lerende machi-

nes maken manuele afstelling overbodig en zorgen ervoor dat demachines ook in wijzigende omstandigheden steeds met de

beste instellingen werken. Het onderzoek toonde aan dat ma-chines hierdoor tot 15% sneller kunnen reageren en tot 3 maal

nauwkeuriger worden. Het onderzoek gebeurde in het kadervan het Vlaamse, door IWT gesteunde, onderzoeksproject

“Lerende Controle voor Productiemachines”, of kortwegLeCoPro.

De voordelen van lerende machines werden aange-toond voor verscheidene toepassingen. Zo werdende optimale schakelparameters van een automati-

sche transmissie van een zwaar voertuig, bijvoor-beeld voor land-, mijn- of wegenbouw, door de

machine zelf aangeleerd.



actualiteit Meer info op : www.ie-net.be/ilya201309

Meer aandacht voor grondstoffen bij berekenen van milieueffectenDe klimaatverandering en de uitputting van fossiele brandstoffen gaven een nieuwe impuls aan dezogenaamde biogebaseerde economie, waarbij hoofdzakelijk geproduceerd wordt op basis vanbiomassa. Maar deze biobased producten zijn niet automatisch ecologisch duurzame producten.Een grondige evaluatie van de milieueffecten van producten, met analyse van de totale levenscy-clus van een product, is nodig. Die evaluatie houdt niet enkel rekening met de uitstoot maar ookmet de grondstoffen en het land dat nodig is om die grondstoffen te produceren.In zijn doctoraatsonderzoek bestudeerde Rodrigo Freitas de Alvarenga van de vakgroep DuurzameOrganische Chemie en Technologie (UGent) een aantal evaluatiemethodologieën. De doctorandus lanceerde in zijn onderzoek een nieuwe methode om in kaart te brengen wat tij-dens de productie aan de natuur onttrokken wordt. Hij berekende de milieu-impact binnen driehoofdcategorieën: de impact op de gezondheid van de mens, op lokale ecosystemen en op de to-tale grondstoffenvoorraad.

Anne Paduart sleept Gustave Magnel Prijs in de wachtBouwen met meccano iseen oplossing voor eenduurzame toekomst. AnnePaduart, die in 2012 haardoctoraat afwerkte in de In-genieurswetenschappenaan de Vrije UniversiteitBrussel, heeft de ‘GustaveMagnel Prijs 2008-2012:Nieuwe Activiteiten” ge-wonnen. Haar inzichten omal gedurende het initiëleontwerp rekening te hou-den met de hele levenscy-clus van gebouwen en huntransformatie in de toe-komst, werden zeer ge-waardeerd. Hetintroduceren van concep-ten die materiaalgebruik en bouwafval reduceren op de lange termijn getuigdevolgens de jury van een holistische visie op de bouwpraktijk. De Magnel prijs werdingesteld door het Technisch Controlebureau voor het Bouwwezen SECO met hetdoel het toegepast wetenschappelijk onderzoek in verband met de bouw aan temoedigen.

Microalgen: nieuwe bron voor Omega-3? Omega-3-vetzuren zijn belangrijk voor onze gezondheid. Wehalen die vetzuren vandaag vooral uit vette vis. Maar het visbe-stand blijkt niet groot genoeg om iedereen te voorzien van dedagelijkse aanbevolen hoeveelheid omega-3. Microalgen, een-cellige organismen die in het water leven, zijn van nature rijk aanomega-3-vetzuren. In opdracht van Flanders’ FOOD onderzoch-ten bio-ingenieurs van KU Leuven Kulak, onder leiding van pro-fessor Imogen Foubert en samen met een 10-tal bedrijven,welke rol deze microalgen kunnen spelen in onze voeding. Zijnzij straks een bron van de gezonde omega-3-vetzuren, metname DHA (docosahexaeenzuur) en EPA (eicosapentaeenzuur)?

EXPERT CLASS BEDRIJFSMANAGEMENT1 jaar - startdatum: 22-11-2013

POSTGRADUAAT SUPPLY CHAIN MANAGEMENT1 jaar - startdatum: 11-10-2013

info en inschrijvingen WWW.BRUGGEBUSINESSSCHOOL.BE CAMPUS VIVES NOORD - KHBO - Xaverianenstraat 10, B-8200 BruggeM 0495 321 485: Gilbert Van Nieuwenhuyze, T 050 30 51 92: Ann Maeckelberghe, [email protected]

De opleidingen aan Brugge Business School bieden alle elementen voor het uit-bouwen van een succesvolle carrière: kennis, vaardigheden en netwerking.

Fossils are a thing of the past…

… today

we are

innovating…

Punch Powertrain, headquartered in Sint-Truiden and with a second production facility in Nanjing (China), offers a complete portfolio of powertrain solutions for the most popular passenger car segments (conventional, hybrid and full electric). These innovative products provide excellent driving dynamics, enhanced comfort, fun of driving and an ever improving fuel economy. As a leading independent supplier to the automotive industry, Punch Powertrain is expanding rapidly. In this context we are able to offer inspiring career opportunities for motivated employees.

SENIOR EMBEDDED SOFTWARE ENGINEERS

TEST ENGINEERSELECTRONICS ENGINEERSMAINTENANCE ENGINEERMECHANICAL ENGINEERS

PROJECT LEADERS R&DCAD DESIGNERS

ENGINEER FINITE ELEMENTS ANALYSIS (FEA MECHANICAL)

We are currently looking for (m/f):

international orientation in the challenging world of automotive

grow within the company and to develop your competences in new

space for creativity and initiative and short communication lines.

For more information, please visit www.punchpowertrain.com or contact Bart Depraetere (011 67 92 71). Send your CV and application letter to [email protected]

JOIN US

OFFER

INTERESTED?

Does a unique career in automotive engineering sound appealing?

Do you have a passion for excellence?

Ready to become an essential member of a close team?

… the electrifying future is(hy)bright!

11:16


Tegen 2015 stelt de Technische UniversiteitEindhoven (TU/e) zich ambitieuzedoelstellingen: 50% meer studenten doeninstromen en 45% hoger rendement aanafgestudeerde ingenieurs afleveren.Stevige uitdagingen om grondig de boegom te gooien en de bacheloropleiding teherstructureren. Lex Lemmens, Dean vanhet Bachelor College en hoofd van deopleidingshervormingen, doet de nieuwebacheloropleiding uit de doeken.

Tekst: An Rekkers

Meer diversiteit zonder verlies van kwaliteit

Lex Lemmens

Volgens Europese afspraken is de bacheloropleiding goedvoor 180 studiepunten. Aan TU/e gaan 30 studiepuntennaar de algemene basisvakken (wiskunde, modelleren, ont-werpen, natuurwetenschappen en professionele vaardig-heden) die voor alle ingenieurs gezamenlijk worden

gegeven. TU/e vindt het belangrijk dat ingenieurs tegelijk leren samen-werken met andere disciplines, zeker nu ingenieurs steeds vaker dehanden in elkaar moeten slaan. ‘Het is wel een huzarenstukje om ba-sisvakken zo in te richten dat alle studenten er hun gading in vinden’,vertelt Lex Lemmens. ‘We hebben bijvoorbeeld een basisvak modelle-ren voor alle opleidingen. Je kunt ervan op aan dat studenten die na-tuurkunde hebben gekozen behoorlijk wat abstract kunnen denken endat ze het leuk vinden om wiskundeopgaven te maken, terwijl een stu-dent die industrial design of bouwkunde heeft gekozen vooral uitkijktnaar het ontwerpen. Dan is het moeilijk om één vak te maken dat aldeze studenten evenzeer aanspreekt. Daar hebben we nog wel een op-dracht.’

Major en keuzevakken De studenten kiezen bij de start van hun bachelor onmiddellijk demajor. Deze wordt geheel gewijd aan het vakgebied of de disciplinewaarin ze zich willen specialiseren. Volgens professor Lemmenskomen de meeste studenten af op een bepaalde discipline en schake-len slechts weinigen in de loop van hun opleiding over naar een andervakgebied. Die mogelijkheid bestaat wel en blijkt voor veel studenten(en hun ouders) een grote geruststelling.

Lex Lemmens: ‘In de oude bacheloropleiding koos de student pas eenminor in het derde jaar, die volledig aan één vakgebied werd gewijd.De student kon even kennismaken met iets anders, maar kon dieminor niet meer echt integreren in het eigen vakgebied. De vrije keu-zeruimte heeft nu een groter aandeel gekregen (van 30 naar 45 stu-diepunten). Ze loopt over de drie studiejaren heen en daarbinnendienen studenten twee coherente pakketten te volgen. Als een studentkiest voor een andere discipline dan de eigen major: bijvoorbeeld eennatuurkundige is geïnteresseerd in hoe intelligente netten in elkaarsteken, dan kan hij of zij vakken volgen om uiteindelijk op het niveauvan een derdejaars elektrotechnicus uit te komen. We hopen hiermeedat studenten een grotere kans krijgen om te kiezen na de bachelor,want ze kunnen zich in die keuzeruimte ook voorbereiden op mindervoor de hand liggende of interfacultaire masters.’

Gebruiker, maatschappij, bedrijfDat ingenieurs een maatschappelijke opdracht meekrijgen, is meer daneen slogan aan het TU/e Bachelor College. De User, Society, Enterprise(USE)-vakken zorgen ervoor dat de maatschappelijke verantwoorde-lijkheid van ingenieurs letterlijk in de praktijk wordt gedoceerd. In drievakken, te kiezen uit tien leerlijnen, wordt telkens de combinatie ge-maakt tussen de technische disciplines en de vraagstukken waarin dietechnische disciplines worden toegepast. De USE-vakken gaan over de

robotisering van de samenleving, over gezondheidszorg, over smartmobility, en dergelijke. Een eerste vak gaat in op wat er in de eigendiscipline speelt en hoe je naar die vraagstukken kan en wil kijken.Het tweede vak behandelt de sociale wetenschappen en in een derdevak kijken studenten gecombineerd naar een technisch ontwerp en deinvloed daarvan op de gebruikers en de samenleving.

Intensieve coachingHet meest opvallend aan de vernieuwde bacheloropleiding aan TU/eis de intensieve coaching van de studenten. Vanaf dit jaar is het start-gesprek meteen het begin van het coachingtraject, dat loopt in jaar 1en 2 en waarin studenten begeleid worden bij hun studiekeuzes. Decoaching gebeurt door de docenten omdat zij de beste rolmodellenzijn en de goede vragen kunnen stellen om de student zelf te latennadenken. Elke student heeft vier gesprekken van een uur, waarvantwee in kleine groepjes en twee individueel. Prof. Lemmens schat dathier ongeveer 3,75 VTE per student voor nodig is en heeft goedehoop dat de financiering hiervoor de komende jaren behouden blijft.De intensieve coaching legt een zware druk bij de docenten, maar depositieve effecten op de instroom en op het aantal afstuderende in-genieurs werken bijzonder motiverend.

Buitenlandse belangstellingFinnen en Zweden zijn al komen kijken hoe TU/e haar vernieuwde ba-cheloropleiding aanpakt en ook Vlaamse universiteiten zijn onder deindruk van de hervormingen. Jos Vander Sloten (KU Leuven) was voor-zitter van de visitatiecommissie Biomedische Technologie en is vol lofover de vernieuwingen in Eindhoven. ‘Bijzonder sterk in de nieuwe op-leidingsstructuur is de combinatie van een grondige inhoudelijke vor-ming en een stevige competentiegroei. De opleiding biedt bovendieneen goede mix van onderwijsvormen: hoorcolleges, projectonderwijs,vaardigheidstrainingen enzovoort. Het coachingstraject is bijzondersterk uitgebouwd, hier kunnen we in Vlaanderen omwille van de klei-nere bestaffing alleen maar van dromen.’ Het is duidelijk dat TU/e in-spiratie heeft geleverd voor ingenieursopleidingen in heel Europa.Zoals Lex Lemmens het zelf zegt: best wel spannend om de eerste lich-ting ‘hervormde’ ingenieurs te zien afstuderen binnen twee jaar! �


MENSEN

Het meest opvallend aan de vernieuwde bacheloropleiding aan TU/eis de intensieve coaching van de studenten.

34

Zijn kandidatuursdiploma burgerlijk ingenieur had Jan Van Kelst op zak. In de langerij voor de inschrijving voor de licentieopleiding aan de KU Leuven sloeg plots detwijfel toe. Was hij niet eerder in de wieg gelegd voor een bestaan als muzikant? ‘Ja’,was het eerlijkste antwoord dat hij op dat moment kon verzinnen. En dus besloot hijuit de wachtrij te stappen en alles op zijn groep The Sam Cooke Singers te zetten.

Even later, in 1989, scoorde die een hit met So Sad (Ole Time Religion). Het leek de start van eenbeloftevolle carrière, maar een aantal rare beslissingen van de platenfirma zorgde ervoor dat degroep zachtjes doodbloedde. In 1996 hield Jan Van Kelst het voor bekeken. Hij week uit naarFrankrijk, waar toen een gunstiger klimaat voor artiesten heerste. In de Provence vond hij eenhuis met veel ruimte, gelegen aan een rivier. Geïnspireerd door de omgeving, ontwierp hij eendesignlamp, met een riviersteen als voet en een gitaarschakelaar als aan/uit-knop. De enthousi-aste reacties op het unieke object overhaalden hem een business te beginnen. “Helaas had ik eentotaal gebrek aan commerciële ervaring”, vertelt Jan. “Bovendien werd ik als Belg niet altijd ausérieux genomen. Was mijn eerste jaar in Frankrijk heel fijn, met vele aangename ontmoetingen,het tweede was zwaar en eenzaam. Nog voor een faillissement dreigde, stopte ik met de zaak.”

Gefrustreerde tekenaar Terug naar de heimat, waar Jan in eerste instantie aan de slag ging in de horeca. “Maar omdatdit, als bijna-veertiger, weinig perspectieven bood, volgde ik een cursus technisch tekenen. Metslechts een kandidatuursdiploma, en zonder ervaring als ingenieur, kom je niet ver. Die cursuszou me misschien helpen een technische job met doorgroeimogelijkheden te vinden. Ik kon ef-fectief starten bij een metaalconstructiebedrijf, maar het frustreerde al snel om te zien dat inge-nieurs de kans kregen om dossiers volledig te beheren en daardoor ook meer verdienden. Hetwerk dat zij deden had ik ook gekund, maar ik was gedoemd om te blijven tekenen.” Intussen

laaide de liefde voor muziek weer op. In een flits kreeg hij de inspiratie voor een nieuw in-strument, de Kelstone. “Ik was al een hele tijd bezig met de hamertechniek die gebruikt

wordt op de Chapman Stick (een snareninstrument met een vlakke hals, waarbij jemet de vingertoppen van beide handen de snaren tegen het fretbord tikt, nvdr). Op

een dag lag mijn gitaar voor me op tafel en begon ik erop te hameren. Alles klopte.Eerst en vooral visueel: in die positie zie je heel goed wat je doet. Ook ergonomisch: als

je in de normale houding gitaar speelt, gaat er veel energie verloren omdat je met je linker-hand het instrument moet stabiliseren.”

Patent voor demper Hij liet het initiële idee enkele jaren rijpen en kwam uiteindelijk tot een instrument metnegen snaren en een demper, bestaande uit een stuk rubber, een fietskabel en een pedaal.De demper, beschermd door een patent, is heel bepalend voor de klank en zorgt voorcontrole over de noten, wat de expressieve mogelijkheden vergroot. Terwijl Jan via hetIWT subsidies ontving, gooide hij het hele concept nog overhoop. Het model dat hijzes jaar geleden officieel voorstelde, was nog in hout, maar nu schakelde hij over op

Student ingenieur. Muzikant. Barman. Lasser. Lampenontwerper. Technisch tekenaar. Jan Van Kelst is hetallemaal (geweest). Zijn brede expertise resulteerde in de uitvinding van een nieuw instrument: de Kelstone.

“Als je vertrouwt op je bagage, komen de meeste vondsten intuïtief.”Tekst: Peter Van Dyck


Inspiratie als rode draad

35

MENSEN

aluminium, omwille van het gewicht en de eenvoud. “Ik wou zoveel mogelijkteruggrijpen naar standaardmaterialen. Dit in functie van massaproductie,die door niet-geschoold personeel kan uitgevoerd worden. Gelukkig had ikgeen notie van gitaarbouw. Anders zou ik het ontwerp veel gecompliceerderhebben gemaakt en zou ik een machinepark nodig gehad hebben.”

Bach arrangeren Sinds anderhalf jaar is het product helemaal af en zijn er een honderdtal stuksvan verkocht. “De meeste kopers blijken musicerende ingenieurs te zijn”, lachtJan. “Zo schreef een developer uit de VS dat de mogelijkheden om de luitsuitesvan Bach te arrangeren op een elektrisch snaarinstrument hem hadden over-gehaald om de Kelstone te kopen. Ik zou ook graag zien dat jonge, creatievemensen, die een eigen muzikale taal willen ontwikkelen, het instrument ont-dekken.” Ter promotie stond Jan met de Kelstone op internationale muziek-beurzen en gaf hij demonstraties. Hij leende het instrument ook uit aan eenaantal bekende muzikanten, zoals de Hollywood-componist Nathan Barr (TrueBlood) en dance-act Planet Funk. Toch bleef de verkoop onder de verwach-tingen. “Enkele maanden geleden viel echter alles in de plooi. Ik begon toenelke dag een Riff Of The Day-filmpje te posten op Facebook en YouTube. Datweekt heel wat reacties los, de mensen zien nu dat het eigenlijk een simpelinstrument is. Dat ik er telkens de tabulatuur bij noteer, helpt me nu ook bijde realisatie van het leerboek dat in mijn businessplan stond.” Van songs overdesignlampen tot de Kelstone: inspiratie is de rode draad door het leven vanJan Van Kelst. De muzikant/uitvinder is er zich van bewust dat de expertisevan al zijn vroegere stielen – muzikant, barman, lasser, technisch tekenaar,lampenontwerper -, hebben geholpen om de Kelstone te ontwikkelen. Ookde studies burgerlijk ingenieur komen van pas, alleen al omdat hij er over defysica van de snaar heeft geleerd. “Spijt heb ik niet van die afgebroken studies.Om het filosofisch te zeggen: het leek alsof ik genoeg wist om te kunnen doenwaar ik toe voorbestemd was. Toen ik worstelde met de manier waarop je deKelstone op een standaardkeyboardstatief kan bevestigen, zat ik dagenlangschetsen te maken, tot ik op een gegeven moment voelde: laat het even los;de oplossing zit eraan te komen. Dezelfde soort concentratie heb ik ook als ikeen song schrijf en had ik als ik vroeger wiskunde studeerde. Als je een bewijsrond moet krijgen, moet je heel breed denken en je niet focussen op één ge-geven. Als je vertrouwt op je bagage, komen de meeste vondsten intuïtief.”

Uniek draagsysteem“Toen vele mensen vroegen of ik de Kelstone niet draagbaar kon maken, stondik daar eerst weigerachtig tegenover”, bekent Jan Van Kelst. “Tot ik beseftedat het een enorme meerwaarde voor de expressie van de artiest is, als je kanrondwandelen, dansen en spelen tegelijkertijd.” Recent ontwikkelde de muzi-kant/uitvinder daarom een uniek, eenvoudig draagsysteem. Het bestaat uiteen draagriem rond de schouders en een lichte, maar stabiele constructie vangebogen staven, waarop het instrument rust. Het systeem kan niet enkel voorde Kelstone, maar ook voor keyboards en zelfs voor laptops worden gebruikt.Van Kelst gelooft dat het ook perspectieven kan bieden voor toepassingen opfilmsets, in de medische sector of op sportevenementen. Zo zouden ingenieursvan een Formule 1-team tijdens de wedstrijd met hun laptop kunnen rondlo-pen, terwijl beide handen vrij zijn om gegevens in te tikken. �


vacature.com/talentum

23.10.2013TOUR&TAXIS BRUSSEL

Zet een stap in de juiste richting en kom op 23 oktober naar Vacature|Références Talentum, de grootste nationale job- en carrièrebeurs. Ontmoet er meer dan 50 topbedrijven, laat je begeesteren door inspirerende sprekers en screen je cv tot op de komma bij ervaren cv-consultants. Woensdag 23 oktober, Tour & Taxis Brussel.

Klaar voor de volgende carrièrestap?

NIEUWE FORMULE

Pro� elmatching op voorhand

Schrijf je gratis in & ontdek welke pro� elen deze bedrijven zoeken.

vacature.com/talentum

Deze topbedrijven verwachten je op Vacature|Références Talentum:

& vele anderen!

10:52

MENSEN


vrije tijd

ENERGIE DOSEREN MET KUNGFU-VARIANTHet waren de vechtfilms met Bruce Lee, Jackie Chan,Gordon Liu en Jet Li die William Chun Hong Lo 38 jaargeleden naar karate dreven. Omdat hij jaren later nogaltijd niet het gevoel had de sport te begrijpen, ging hijop zoek naar een meer praktische gevechtsport. Nawat omwegen kwam hij bij Zhen Wu terecht, een soortkungfu. Het is een verzamelnaam voor drie verschil-lende stijlen die je, als je ze combineert, je lichaambeter doen kennen. De stijl Liu He Ziranmen concen-treert zich op de conditie, Taiji focust zich op een effi-ciënter gebruik van je krachten en bij Tongbei probeerje met zwaaibewegingen je tegenstander uit balans tekrijgen. Door constant van stijl te wisselen, wordt hetvoor de tegenstander moeilijker om te reageren op debewegingen. “Zowel mijn gezondheid als mijn ge-moedstoestand is door Zhen Wu verbeterd”, getuigt deindustrieel ingenieur. “Door bepaalde oefeningen toete passen in het dagelijkse leven kan ik met minderenergie méér doen. In dat opzicht heeft deze sport duszeker ook een positieve invloed op mijn job als calcula-tor en werfleider bij PIT Antwerpen.”

“Het gaat ons om het delen van onze emoties en de vruch-ten van ons werk met het publiek”, zegt Viviane Grandjeanover het koor Amalgam uit Haccourt. Bij dit ensemblekwam Viviane, die al sinds de lagere school gebeten is doorhet zingen, op haar achttiende ‘’thuis’. Amalgam is méérdan een koor. Het is een hechte groep van verwante zielen.“We delen sinds onze jeugd lief en leed met elkaar”, legt deburgerlijk ingenieur elektromechanica uit. “Een koor is een sociaal gebeuren.Je kweekt er een open spirit, tolerantie, respect, beheersing en teamwork.” Ervaringenwaar ze uiteraard ook van profiteert in haar baan als kwaliteitsmanager bij LMS. Om de15 dagen komen de leden van Amalgam samen om te repeteren. Onder leiding vandirigent en componist Michaël Labiouse zetten ze hun tanden in een gevarieerd re-pertoire: van Mozart en het Requiem van Karl Jenkins, over de pop van Adèle en EltonJohn tot het chanson van Jean-Jacques Goldman en Jacques Brel. Ze zingen op gele-genheidsconcerten als het Fête de la Musique, trouwfeesten en benefieten voor bij-voorbeeld 11.11.11. Ook zet Amalgam de deur open naar andere culturen. Al drie keerontving het de University of the Philippines Singing Ambassadors (UPSA). “Een formi-dabel koor met een internationale reputatie”, vertelt Viviane. “Met hen samen zingen,is verrijkend ,omdat we hun cultuur leren kennen en ervaringen kunnen uitwisselen.”

Een koor van verwante zielen

Batterijen opladen op harde tonen

In het tweede middelbaar had de jonge Steven Van Rompaey een klasgenoot die met metal bezigwas. Die decoreerde de vensterbanken van het klaslokaal met platenhoezen. Dat deze soms provo-

cerend waren, viel niet altijd in goede aarde op het katholieke college. Het wakkerde wél Stevens in-teresse voor het harde genre aan. De burgerlijk ingenieur elektronica houdt van heavy metal songsomdat ze complex gestructureerd zijn en het veel luisterwerk vergt om ze te doorgronden. “Boven-

dien straalt metal energie uit. Ideaal om je batterijen op te laden”, getuigt hij. Metal is in zijn ogen au-thentieke muziek met duistere thema’s die zowel aan het mystieke als aan de extreme aspecten vande wereld gerelateerd zijn. Ook de grafiek van de logo’s, hoezen en T-shirts vindt Steven prachtig. Hij

heeft een voorkeur voor black metal en melodieuze death metal. Vooral de maatschappijkritischeteksten van Kalmah en de technisch perfecte uitvoering van Immortal bevallen Steven. Voor Mo-

törhead is hij al enkele keren speciaal naar Londen gereisd, om hen een thuismatch te zien spelen.Niet te missen is het festival Graspop. “Drie dagen lang leven tussen metalheads en nieuwe groepen

ontdekken: het Walhalla!”, lacht Steven. Hij werkt bij een softwarebedrijf, waar hij klanten helpt bij hetontwikkelen van hun producten. “Metal is zeker geen typische ingenieursmuziek, maar het helpt mij

om in balans te blijven.”


MENSEN

vrije tijd

Willem Himpe is eigenlijk een snowboarder. Toenhij een sport zocht om in de zomer te kunnen be-oefenen, stelde een vriend voor om samen kite-lessen te nemen. Willem was snel overtuigd.“Omdat je volledig afhankelijk bent van de winden het water, voel je je enorm verbonden met denatuur en de elementen. Op de gekende kite-spots kom je altijd dezelfde mensen tegen, diegraag praten over de stroming, de wind, de winden nog eens de wind.” Ja, kitesurfen is risicovol,bekent de burgerlijk ingenieur bouwkunde. “Netzoals bij bergklimmen, begin je er niet aan zon-der dat iemand de regels heeft uitgelegd. Wel ishet zo dat de technologie er de voorbije vijf jaarenorm op vooruit is gegaan. Er zitten nu allerlei

veiligheidssystemen op de bar waarmee je de kite bestuurt. Zo kan je op elk mo-ment beslissen om alle kracht uit de kite halen en deze gecontroleerd neer tehalen met één simpele ruk.” Willem, doctoraatsonderzoeker aan de KU Leuven,betreurt dat hij te weinig tijd heeft voor zijn hobby. Hij slaagt er slechts enkelekeren per maand in om op de Oosterschelde of Westerschelde te gaan kiten.Omwille van de niet te onderschatten voorbereiding wil hij zeker zijn dat hij min-stens een halve dag vrij heeft en er voldoende wind is vóór hij zijn materiaal in-

laadt en vertrekt. Een link naar ingenieurs? Ja, die is er. “Ik weet dat er onderzoek wordt gedaan naar het gebruikvan kites op grote vrachtschepen, als extra aandrijving en als vervanger van windmolens op land.”

BoekHoe robots ons leven binnensluipenRobots zijn, bijna onopgemerkt, ons dagelijkse leven binnengewandeld. Langzaam maar zekerveranderen ze onze wereld, zoals het internet dat eerder al deed. Robots hebben een enormeimpact op de manier waarop we naar onszelf kijken. Er zijn al machinale wezens die beterschoonmaken, lassen en efficiënter monteren dan wij. Als je al creatieve, wijze en liefhebbenderobots hebt, wie zijn wij dan nog? Die vraag stelt Marcel Heerink in het boek ‘Zolang Je RobotMaar Van Je Houdt’. De auteur promoveerde enkele jaren geleden met een onderzoek naar ro-bots in de zorg en leidt momenteel het lectoraat robotica van Hogeschool Windesheim Flevo-land in Almere. Hij vertelt over de robots waaraan men op dit moment in laboratoria sleutelt,somt de robots op die nu al gebruikt worden zonder dat de meeste mensen zich daar bewustvan zijn en gaat ook in op de filosofische, ethische, juridische en psychologische consequentiesvan de ontwikkelingen in de robotica.

DE SPORT VOOR EEN ANALYTISCHEGEEST Wielrennen is de favoriete sportvan Ruben Corthout. “Wat me erzo in aantrekt, is dat wielrennenhet midden houdt tussen een indi-viduele en een ploegsport. Boven-dien komt er heel wat tactiek bijkijken. Ik hou er wel van dat nietalleen de sterkste, maar ook deslimste kans maakt om te win-nen.” Ruben neemt deel aan cyclo-sportieve tochten, ook kortwegcyclo’s genoemd, waarbij duizen-den fietsers tegelijk van start gaanen ieder op zijn niveau probeerthet uitdagende parcours in een zosnel mogelijke tijd af te leggen.Sommige cyclo’s, zoals de Mar-motte met zijn meer dan 5000hoogtemeters, zijn nog zwaarderdan een bergrit in de Tour deFrance. Een kolfje naar de handvan Ruben, want hij is het klim-merstype. Op zijn Red Bull traintde burgerlijk ingenieur drie à vierkeer per week in de Hagelandseheuvels, maar zijn favoriete terreinzijn de Ardennen of het hoogge-bergte. ”Om je doelen te bereiken,moet je maandenlang gestaag jeconditie opbouwen. Dit hele pro-ces, en de groeiende wetenschap-pelijke onderbouwing daarvan, isiets dat me boeit. Wielrennen is désport bij uitstek voor mensen metinteresse voor wetenschap en eenanalytische geest. Zo’n veelheidaan cijfertjes – snelheid, hartslag,cadans, hoogtemeters, vermogen– vind je in geen enkele anderesport.” Ruben prijst zich gelukkigdat hij, als onderzoeker bij de KULeuven en spin-off Transport &Mobility Leuven, flexibele werk-uren heeft. “Ik kan al eens tijdensde middag een korte training in-lassen of de ene dag wat langerdoorwerken om dan de volgendedag vroeg op de fiets te kunnenkruipen.”

Brandweerwagen wordt discobarVincent Van Riet is gefascineerd door dingen die afwijken vande norm. Zo grossiert hij in opleidingen (hij bezit een vaarbe-wijs én een koksdiploma) en gaat hij graag fysieke uitdagingenaan zoals het beklimmen van de hoogste berg in elk continent,voor een goed doel. Nog zo’n ongewone hobby is het organi-seren van unieke evenementen. Een jaar geleden was Vincentte gast op een hockeyfeestje in Boom. Hij wist niet wat hij daarzag: een Land Rover Defender pick-up, die achteraan was om-gebouwd tot een deejaytruck! Zelf had hij thuis een MercedesUnimog staan, een legervoertuig dat hij via zijn vriend Kris, eenvrijwilliger bij de brandweer, jaren geleden op de kop hadkunnen tikken. Vincent begon meteen te fantaseren. Wat alsdat voertuig met loeiende sirene en zwaailicht ergens zou arri-veren en in een mum van tijd zou kunnen transformeren toteen deejayplatform? Op dit eigenste moment is hij samenmet zijn compagnon de route Filip Meeus die droom aan het realiseren. In overleg met bevriende deejays boogVincent zich over de praktische indeling van het platform. “Gezien het voertuig wordt uitgerust met een stroom-groep, zullen we exclusieve evenementen kunnen organiseren op plaatsen waar dat tot nu toe niet kon”, zegt deindustrieel ingenieur in de bouwkunde. “Misschien kunnen we het concept ook verhuren en de Unimog bijvoor-beeld plaatsen aan de ingang van festivals?” Er kruipt uiteraard veel tijd in deze onderneming. Naast het ombou-wen van de wagen zijn er nog het financiële plan en andere praktische besognes. Het zakelijke aspect leunt heelerg aan bij zijn job, als projectleider in een bouwbedrijf. “Tegelijk zie ik mijn buitengewone hobby’s als een vlucht,weg van de sleur. Zij laten mij toe om de stresssituaties op het werk helemaal te vergeten.”

Verbonden met de wind

Uw snelste route naar nieuwe ideeën

euro�nish2013

23 & 24 / 10 • Flanders expo • Hal 1

SUBCONTRACTING2013

23 & 24 / 10 • Flanders expo • Hal 1

M+R Gent2013

24 / 10 • Flanders expo • Hal 3

VISIT THE FUTURE

Europese vakbeurs voor oppervlaktetechnieken

Info & registratie: www.euro�nish.be

23 & 24 / 10 • Flanders expo – Hal 1

euro�nish 2013

From design to manufacturing

Info & registratie: www.easyfairs.com/sub-be

23 & 24 / 10 • Flanders expo – Hal 1

SUBCONTRACTING 2013

Meet- & regeltechnieken in de procesindustrie

Info & registratie: www.easyfairs.com/mr-gent

24 / 10 • Flanders expo – Hal 3M+R Gent 2013

TISIV

RUTU FEH T

ER

CTNTRAACTING

esepro

0 • F4 / 1 & 2

alvrpep

o�ni r

uebk vae

s rednal0 • F

b.hsni�o: eitartsige & r

ihncetetka

ish 2013

o n tgisem doF

o pxs erednal0 • F / 1

moc.srifaystartsigeo & r

urtcaffauna

CTNTRAACTING

syaeo & rfnI

pe

R

keinhcetlege r

l 3ao – Hpxs ered

sraiffaisytsigeo & r

eirtsundisecor p

Gent 2013

e nD

objope ftkaae n endnja.sob

evn oetiee f moc.lu

e jznr oe

s bo jop ja

EUROFINISH is een event van:

Bezoek nu www.euro�nish.be voor alle nieuwigheden, de exposantenlijst, het programma en uw registratie

NIEUW !EUROFINISH gelijktijdig met SUBCONTRACTING

Méér dan 140 exposanten !

SUBCONTRACTING2013From Design to Manufacturing

DÉ VAKBEURS VOOR INDUSTRIËLE TOELEVERING

23 & 24 / 10 / 2013 - FLANDERS EXPO

www.easyfairs.com/SUB-BEOrganised by

23 & 24 oktober 2013 • Flanders expo - Gent

RUE t vH iSINIFOR

4 ok3 & 22 dnal3 • F10r 2ebot4 ok tneo - Gpxs ered

RUE :nat vnevn ees eH iSINIFOR

oVVol

dtnOtome- & deitavonnt ieg hol

t vsomkeoe tk dedt cejart

einhectgintaon cat v n :eke

ocN

B2

oC

rK

en nr eouy hppa, henrutoc

neve egarekorX BETNUF

egffga ammargorpeitnerefno

hncew tp ud oroowtnijg a

g h

gnikrowte

TIn Vt eneg, UTWm It isn

s vetfoehee bp dd ometse

d vnate sp dn oegare vhcishn

j

OT

s rekoeeze bn da

ëgileM BOn Vad v

ro�ue.wwu wk neozeB, htslijnetnaospxe ed

e nilloor ae vb.hsniro�w ren ua emmargroet p, h

UWENI0 e4n 1ar dééM

gidijtijkle gHSINIFROUE

2

, nedehgiwueeitartsigw re

!UW n !etnasopx0 e

GNICTARTNOCBU Stt S me

O PXS EREDNAL3 - F100 / 24 / 13 & 22

nagrO yd besin

s

CANTROCBUS

U

raiffaisyae.www

DNR IOOS VRUEBKAÉ VD

m DorF

E

GNITC

G

B-BU/Smoc.s

NIREVELEOE TLËIRTSU

g nirutcafunao Mn tgisem D1302

24/10/2013 - Flanders expo

M+R Gent2013

Ontmoet op 24 oktober 2013 tal van aanbieders op vlak van meet- en regelinstrumentatie in de procesindustrie

Expositieprogramma: Actuatoren | Analytische instrumentatie | Data apparatuur | Elektrisch materiaal | HMI | Industriële communicatie | Kleppen | Industriële software | Niet-analytische meetinstrumenten | Sensoren | Test- en ijkinstrumenten | Diensten

Info & registratie op www.easyfairs.com/mr-gent

Industrial Media Partner

Main Media Partner Organized by

In samenwerking met:

Ontdek daarnaast ook:

1. De M+R Demo Route Live demo’s op de beursvloer

1. Het technisch bedrijfsbezoek aan ArcelorMittal Combineer uw beursbezoek met een uniek bedrijfsbezoek aan de grootste staalgroep ter wereld

1. Het conferentieprogramma Volledig op maat samengesteld door meet- en regeltechnici: Atex • Process Safety loops (SIF’s) • Debiet- en niveaumetingen

1

2

3

Waar zijn onze ingenieurs mee bezig?

Documents

Transcript of Waar zijn onze ingenieurs mee bezig?