Vrijwilligers in de culturele sector

Dr. Henk VinkenDrs. Lisa van Woersem

NFVM-Najaarsvergadering 9 november 2013 – Natura Docet/Wonderryck, Denekamp

Aanleiding: Cultuurindex Nederland (CiN)• Project Boekman Stg. en SCP met cijfers over de

vitaliteit van de culturele sector vanaf 2005• Project ondersteund door Federatie Cultuur en

betaald door drie particuliere fondsen• Vier pijlers: capaciteit, participatie, geldstromen en

concurrentiekracht• Special CiN-issue van het tijdschrijft Boekman• CiN nu nog strikt geheim, hier tip vd vrijwilligerssluier• Volledige onthulling 9 dec 2013 tgv Boekman 50 jaar

CiN en vrijwilligers

• De feiten: eerst het SCP: bevolkingsonderzoek

% van alle Nederlanders

2004 2006 2008 2010 2012

Doet vrijwilligerswerk 43 42 45 41 38

Zang/muziek/toneel 2 3 4 3 3

Sport 8 9 11 9 9

Maatschappelijk doel 6 6 7 8 8

Kerk 6 6 6 6 6

CiN en vrijwilligers

• De feiten: het CBS: onderzoek bij de instellingen2005 2007 2009 2011

Vrijwilligers in musea: aantal 19.667 21.329 23.720 28.364

Vrijwilligers in musea: mensjaren 2.679 3.015 3.559 4.879

Vrijwilligers in de podiumkunsten: aantal

5.100 5.700 6.400 8.600

CiN en vrijwilligers

• De feiten: het CBS: relatieve aandeel in 2011Aantal % van totaal

werknemers% op totaal fte

Musea (CBS) 28.364 73% 45%

Schouwburgen (VSCD) 3.610 32% 4%

Poppodia (VNPF) 4.129 63% 30%

De vriend/donateur

• Anders kijken naar vrijwilligers: rol vriend/donateur• Beschouwende bronnen maar weinig onderzoek• Tappen uit VU-project Geven in Nederland (donaties)• Naar jaarverslagen Vereniging Rembrandt• Idem Concertgebouw(orkest)• Op gesprek bij NFVM in Den Haag: een eerste peiling

De vriend/donateur

• Korte geschiedenis: – Steunpilaar (vanaf 19e eeuw)– Lastpost (zeker na WOII)– Verloren zoon (vanaf ca. 1990)

De vriend/donateur

• Geven in Nederland (Schuyt e.a., 2013):2005 2007 2009 2011

Giften cultuur (mln €) 326 386 454 287

- Huishoudens (%) 10 6 7 9

- Nalatenschappen (%) 1 2 0 2

- Fondsen (%) 38 21 17 24

- Bedrijven (%) 41 61 65 43

- Kansspelen (%) 10 10 10 22

Aandeel giften cultuur op alle giften (%)

0,074 0,085 0,096 0,068

De vriend/donateur

• Vereniging Rembrandt

* Terugloop is gevolg opschoning ledenbestand, aldus directeur in persoonlijke communicatie

• Concertvrienden

* Bij de Concertvrienden zijn de ongeveer 7.000 leden van de jongerenvriendenvereniging ‘Entree’ opgeteld

2005 2007 2009 2011

Aantal vrienden 8.246 9.642 11.767 11.257*

2005 2007 2009 2011

Aantal vrienden 13.395 16.098 18.892 19.950

De vriend/donateur

• FNVM – een eerste peiling onder 20 leden

2005 2007 2009 2011

Gemiddeld aantal vrienden 563 555 527 520

De vriend/donateur

Pyramides van Levine: • Weinigen geven veel, velen geven weinig• Slecht weggelegd voor enkele instellingen •Harde concurrentiestrijd

Vooruitblik

• Grote meerderheid vriendenverenigingen kamp met vergrijzing: zet in op ondersteuning– Movisie: Vrijwilligers vooral aandacht geven– Amateurkunst: 75% vrijwilligers behoefte ondersteuning– Musea: steun vrijwilligers in hun taken– Vlaams onderzoek: ondersteuningsaanbod organiseren

• FNVM: gesprek met leden hoe vrienden te werven en behouden EN betere cijfers, oa over wat vrienden allemaal doen!

Vooruitblik

Dank u voor uw aandacht!

Contact: hvinken@gmail.comPyrrhula BVSocial Research NetworkTivolistraat 6-175017 HP Tilburg06 5342 6313