www.komeet.pro

1

Tweekerncompetenties

Vrijmoedigsprekenenactiefluisteren1KomendjaarzalerveelaandachtzijnvoorhetspeechenvanwegedeverkiezingvandeopvolgervandeAmerikaansepresidentBarackObama.Goedhetwoordkunnenvoereniseenmodernekerncompetentie.Dusdatjeeenduidelijkeboodschap,goedverpakt,catchyenauthentiekweetneerzetten.Daarmeebenjeernogniet.Zondergoedluisterenwordjesneldrammerigenkrijgjeweinigvoorelkaar.Luisterenbetekentwerkelijkhorenwatvoordeanderbelangrijkisenzichtbaarbereidzijndaarietsmeetedoen.Overvrijmoedigsprekenenactiefluisteren.

doorIsaäkMol

InNederlandis,sindsdecampagnevanObamavoorzijneerstepresidentschap,deaandachtsterktoegenomenvoorhoejeeenboodschapopeenkrachtigeenaansprekendemanierneerzet.Debeeldenvanhuilendemenseningrotemenigtendieluid“Yeswecan”scanderenstaanjemisschiennogwelvoorogen.Opvallendgenoegzijndezespeechesopgezetvolgensklassiekelijnen;dekrachtzitheminenkelekrachtigemoderniseringen,waardoorhetlijktalsofObamavrijmoedigspreekt.Ditsoortspeechesvindtoveralnavolging.

EenopvallendgoedvoorbeeldwasdetoespraakvandeRotterdamseburgemeesterAhmedAboutaleb,op8januari2015,naaraanleidingvandeaanslagopderedactievanCharlieHebdoinParijs.Demeesteinternationaleaandachtkreegdefrase:Moi,jem’appelleAhmedAboutaleb,normalementjesuislemairedeRotterdam,maiscesoirjesuisParisienetjem’appelleCharlie.”(IkbenAhmedAboutaled,normaliterdeburgemeestervanRotterdam,maarvandaagbenikParijzenaarenheetikCharlie).WaarinhijzichindetraditieplaatstvanKennedymetIchbineinBerliner,diezichopzijnbeurtweerbaseerdeopdeoudeRomeinCicerometCivisRomanussum(ikbeneenRomeinsburger).

1.StijlfigurenZijntoespraakbevatdiversestijlfigurendieookObamaeffectieftoepast.Zezijnbedoeldomhetdeontvangergemakkelijkertemakendeboodschaptehorenenhemontvankelijktemakenvoordeinhoud.Duseigenlijkomjegehoortepaaien.Hetgebruikvanstijlfigurenisookbijgewoonhetwoordnemen,zoalsopeenvergadering,effectiefommeeraandachttekrijgenvoorwatjetezeggenhebt.Drievoorbeelden:

- Drieslag

Aboutalebzeiondermeer“Metmij,degemeenteraadenalleRotterdammers…”en“Wij,uenik…”.Ofalsjeergensvoorpleit:“Datisnietalleenbelangrijk,datmoetenweecht

1EenbewerkingvanditartikelisverscheneninOR&Communicatie,september2015,uitgeverijVakmedianet.

www.komeet.pro

2

meteengaandoen,sterkerdatiscruciaal”.Klassiekishetagerentegenovermatiggebruikvanstatistischegegevensmet“Erzijnleugens,verdomdeleugensencijfers”(vanDisraeli).Driekomtgemakkelijkbinnenbijdemensentotwiejespreekt.Noemooklieverdrieargumentenofdriemogelijkhedendanmeerofminder.Driewektdeindrukdatjealssprekerechtgoedhebtnagedachtovereenthemaenbovendemateriestaat.DenkookaanhetABC’tje,of,uitdereclame,HeerlijkHelderHeineken,ofklassiek:venividivici(Caesar).

-Herhaling(repetitio)enanafoor

Eenanafoorishetgebruikvandezelfde(begin)woordenvaneenzin.Obamaisdebekendstegebruiker.Inplaatsvanteneerste,tentweedeentenderdestelthij“Istandhere…”enevenlaterweer“Istandhere…”enlaterweer“Istandhere…”.Voelhetverschilinintensiteit.Hijdeedhetookbijdeaanvaardingvanzijntweedetermijnmet‘Wethepeople…”.Derepetitioiseenherhalingvanhetzelfde,somsnetanders.Aboutalebzeidriekeer“wemoetenonzestemluiderlatenhoren”.Obamazeidriekeer‘Yeswecan….”,mettelkenseenandervervolgvandezin.Datiseenanafoorindevormvaneenherhaling.Hetiseenritmedatbinnenkomtbijzijngehoor.

-Kernwoordofframe

Aboutalebnoemdezijncentralebegrip‘wij-samenleving’,waarRotterdamaanbouwtentrotsopis,zekervijfkeerinzijnspeechengebruiktehetwoord‘wij’ooknogenkelemalen.Danhoefjealsontvangervanzijnboodschapweinigmoeitetedoenomtesnappenwaarhethemomgaat.Eenframeiseenemotioneleladingrondeenbegripofthema.De‘wij-samenleving’iszo’nframe:hetdrukteengevoeluitdatwemetelkaarergensvoorstaan,metelkaarverantwoordelijkzijn,samenzijn.Frameswerkenhetbestealszepositiefzijn,wantdanwerkjenaarietstoe.

2.VrijmoedigsprekenParrèsiaiseenvandegrootstevernieuwingeninmodernspeechen.Hetbetekentvrijmoedigspreken,of,korterdoordebocht,gewoondewaarheidzeggen.Waarbijdesprekereenzekerrisiconeemt,omdathijnietpersezegtwatdeandergraagwilhoren.ZoalswetenschapperPaulAartspassteldedatISmaargewooneenzetelindeVNmoetkrijgen.Hetbegripparrèsiaisklassiek,gemoderniseerddoordeFransefilosoofMichelFouceaultin1983ennaarmijnideeverdergeherinterpreteerddoorObama.Jemoetdewaarheiddiejezegtnamelijkookkunnenzeggen.Datbetekentdatjejezelfneerzetalsdragervandiewaarheid.Obama,alszwarteAmerikaan,zeiin2004:“Istandheretoday,gratefulforthediversityofmyheritage,awarethatmyparents’dreamsliveoninmypreciousdaughters.IstandhereknowingthatmystoryisapartofthelargerAmericanstory,thatIoweadebttoallofthosewhocamebeforeme,andthat,innoothercountryonearth,ismystoryevenpossible”.(metanafoor

www.komeet.pro

3

endrieslag).AboutalebdeedhetdoorzichteplaatsenindelijnvanKennedyendooralsMarokkaanenNederlander,voordegelegenheidooknogParisien(drieslag),tezeggendathijstaatvooreenwij-samenlevingendaarinRotterdamaanbouwt.“Wijlatenonsnietdemondsnoeren.”

Hetmoderneparrèsiaiseenrelatiefnieuwretorischhulpmiddel,waarmeejejezelfplaatstinrelatietotdewaarheiddiejetezeggenhebt.Doorneertezetten:ikkanditzeggen.Doorbetrokkenheidenverbindingmetjeonderwerptehebben.Doorerzelfonderdeelvantezijn.Datvindenmensenbetrouwbaarenprettigenauthentiek.

3.Actiefluisteren

Simpelschematischgezienkomenluisterenensprekenalsvolgtvoor:

- Jevoerthetwoordenvervolgensgaatdeanderdaaropreageren- Deandervoerthetwoordenjijgaatdaaropreageren

Deanderheeftschriftelijkietsvoorgesteld,jijreageertdaaropendeanderreageertweeropjou

Ineenmeerformeleomgevingzijnhetspreekbeurtenofeenrondemetgelegenheidvragentestellen.Meestal,ineengewonevergadering,iserdemogelijkheidnaeenbetoogtoteensoortvangesprekdaarovertekomen.

Actiefluisterendoejeletterlijkdoorjeeigengedachtenterugtehouden.Jedwingtjezelfniettebedenkenwatjealergensvanvindt,watjemisschienstraksgaatzeggen,niettevoelenwelkeemotiehetbijjeoproeptennietaftedwalen.Jeluistertnaardeanderenbentbenieuwdwathijwilzeggen,watbelangrijkvoorhemisenwaaromprecies.Daaroversteljeookactiefvragen.“Hebikgoedbegrependatje…zegt?”Naeenbevestigingsteljeeenvraag:“Verteldaareensietsmeerover”of“kunjeeenvoorbeeldgeven?”of‘watisdaarinvoorjouessentieel?”.ActiefluisterenlaatzichduidenmetLSD–luisteren,samenvattenendoorvragen–enisookindievormzondermeergeestverruimend(enverslavend).

Dooractiefteluisterenkomjeerachterwaternodigisomtoteengezamenlijkresultaattekomen.Inelkonderwerpofthemazitvoordeander,zoalsdebestuurder,immersaltijdietswatvoorhemerinmoetblijven,watdebasismoetzijnvaneenaanpassingofverandering,ofwaarhijzekerheidencontrolewilhebben.Doordatelementeerstactiefuittevogelenenvervolgensmeetenemeninjeeigenverhaal–metretorischestijlmiddelenenparrèsia–werkjeaaneengezamenlijkeoplossing(geencompromis),waarindevoorbeidepartijenbelangrijkezakenverwerktzitten.

www.komeet.pro

4

4.Actiefenvrijmoedig

Vrijmoedigsprekenishetexperimentereninhetverkondigenvanwatjewiltzeggenmetbekendestijlfigurenenmethetjezelfletterlijkverbindenmethetonderwerpofthema.AlaObama,maardanvernederlandst.Enactiefluisterendoorwerkelijkeaandachttegevenaanwatvoordeandercruciaalis.Dietweesamenzijneenmooieuitdaging.

IsaäkMolistrainerenadviseurbijKomeet,www.komeet.proengeeftondermeertrainingenenworkshopsoverhetwoordvoeren,spreken,argumenteren,betoogopbouw,debatteren,werkenaanoverwicht,authenticiteit,samenwerken.