Thee met BoekjesInfobrochure voor de vrijwilligers

Een woordje uitleg

Bij iemand op de thee gaan betekent zoveel als een namiddagje gezellig samenzijn en keuvelen. Zo’n namiddag is pas compleet als er koekjes worden bovengehaald. Thee en koekjes staan symbool voor een cultuur van gastvrijheid en gezelligheid in de huiskamer.

Het project ‘Thee met Boekjes’ wil aan deze gezelligheid nog een element toevoegen: de voorleescultuur. Voorlezers zijn te gast in een gezin en brengen een geschenk mee in de vorm van boeken. Kinderen verwennen met mooie verhalen, dat is de kern van het verhaal.

Hoe werkt ‘Thee met Boekjes’?

“Thee met Boekjes” is een voorleesproject van de dienst ‘Bibliotheken’ van de stad Mechelen en de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB).

De medewerkers van de CLB’s selecteren – samen met de Mechelse scholen – enkele kinderen uit de 3de kleuterklas die nog geen echte voorleescultuur kennen. Vaak gaat het om kinderen uit gezinnen waar Nederlands niet de voertaal is. Voorleesvrijwilligers van de bibliotheek brengen tussen april en augustus minstens vijf bezoeken aan eenzelfde gezin om de kinderen thuis kennis te laten maken met leuke verhalen.

Wie kan er voorleesvrijwilliger worden?

Iedereen met een groot hart voor kinderen en verhalen kan zich kandidaat stellen. Je hebt geen specifieke ervaring nodig. Je brengt tussen april en augustus minstens vijf bezoeken aan eenzelfde gezin, maar je bepaalt nadien zelf of je nog vaker gaat voorlezen. Uiteraard geef je dit wel door aan de medewerker van de bibliotheek.

Doelstellingen van ‘Thee met Boekjes’

kinderen het plezier laten (her)ontdekken van taal, boeken en verhalen, en dit buiten een schoolse context;

stimuleren van de taalontwikkeling van kinderen; de drempel verlagen om in het gezin bezig te zijn met voorlezen en vertellen; de ouders (of oudere broers en zussen) stimuleren om zelf voor te lezen; de ouders stimuleren om zelf de stap te zetten naar de bibliotheek.

De kloof van 30 miljoen woorden

2

Uit onderzoek van Hart en Risley (The Early Catastrophe: The 30 Million Word Gap by Age 3, Betty Hart and Todd R. Risley, 2003) blijkt dat kinderen in een gezin waar veel gepraat wordt op de leeftijd van 4 jaar 30 miljoen woorden meer gehoord hebben dan een kind dat opgroeit in een gezin waar weinig gepraat wordt. Dat is uiteraard een enorm groot verschil. De onderzoekers stelden bovendien vast dat in gezinnen waar ouders weinig praten met hun baby of peuter het taalaanbod minder rijk en gevarieerd en negatiever is dan in gezinnen waar veel wordt gepraat met de kinderen.

Tijdens voorleesmomenten reiken we nog meer taal aan kinderen aan dan op andere momenten. Het is dan ook erg belangrijk dat ouder(s), broers en zussen ontdekken hoe fijn, gezellig en zinvol voorlezen kan zijn. De kans dat ze dan zelf een boekje zullen uitkiezen om voor te lezen, groeit op die manier.

In welke taal voorlezen?

De voorleesvrijwilligers van de bibliotheek lezen voor in het Nederlands. Voor ouders geldt evenwel dat zij het best voorlezen in een taal die zij vloeiend spreken. De moedertaal verbindt de ouders en het kind sterk met elkaar. Bovendien biedt de ouder met de taal die hij/zij vloeiend spreekt een beter ‘model’ voor de taalontwikkeling van het kind. Als het kind op deze manier veel begrippen leert in een andere taal dan het Nederlands, zal het op school de Nederlandse equivalenten van deze woorden snel verwerven.

Wij raden onze voorleesvrijwilligers dan ook aan om ook voorleesboeken uit ons ‘Taalplein’ mee te nemen, een verzameling boeken in andere talen (Arabisch, Spaans, Engels, Frans,…). Kom gerust langs in de bib of kijk in onze catalogus:

Surf naar http://mechelen.bibliotheek.be; Typ in de zoekbalk het woord ‘boek’ in; Verfijn links de doelgroep, d.i. ‘jeugd’; Verfijn links de taal; Ontdek ons boekenaanbod.

Welke kinderen?

De kinderen aan wie wordt voorgelezen, zijn kinderen uit de 3de kleuterklas die opgroeien in een gezin waar (nog) geen voorleescultuur aanwezig is. Vaak gaat het om gezinnen waar Nederlands niet de voertaal is. Alle geselecteerde kinderen hebben wel een basiskennis van het Nederlands. Sommige kinderen (maar niet allemaal) zijn taalzwak. Broertjes en zusjes kunnen uiteraard meegenieten.

3

Vertellen versus voorlezen

Verschil tussen vertellen en voorlezen:

- Vertellen is een actief gebeuren waarbij de verteller en luisteraar op elkaar inspelen. Kinderen reageren spontaan en helpen de verteller verder. Een verteller stemt automatisch zijn taalgebruik af op de luisteraar. Moeilijke woorden worden vervangen door woorden die de kinderen kennen.

- Voorlezen is kinderen in contact brengen met geschreven taal of boekentaal. Voorlezen geeft een ander soort contact tussen de voorlezer en de kinderen door de aanwezigheid van tekst. Voorlezen vraagt een grotere concentratie en een andere manier van luisteren.

Geschreven taal is anders dan de gesproken taal van de verteller . Een verteller gebruikt woorden zoals ‘toen, dan, daarna’ en houdt het bij de vier basisgevoelens blij, bang, boos en verdrietig. Een voorlezer gebruikt schooltaal zoals ‘vervolgens, bovendien, uiteindelijk’ en biedt het kind een waaier aan gevoelstaal namelijk ‘eenzaam, teleurgesteld, uitgeput …’

Goed geschreven voorleesboeken of prentenboeken vergroten op een ongedwongen manier de woordenschat en verrijken het taalgebruik door een gevarieerde zinsbouw, woordenschat, woordspelingen en beeldspraak. Het prentenboek biedt woordenschat aan en door het herhaald voorlezen maakt het kind zich deze woordenschat eigen.

In de vroegste fase is het voorlezen aan jonge kinderen altijd interactief. Aanvankelijk is de interactie belangrijker dan het verhaal. Ouders en leerkrachten wijzen elementen uit het verhaal aan op illustraties, maken bijbehorende geluiden, leggen verbanden tussen de belevingswereld van het kind en stimuleren het kind. Kinderen reageren met aanwijzen, het nabootsen van geluiden, het aanvullen van zinnen en met het beantwoorden van vragen. Langzamerhand wordt het verhaal belangrijker.

Luisteren is een passieve en receptieve activiteit, begrijpend luisteren betekent ook actief denken en betekenis verlenen. Tijdens begrijpend luisteren komen kleuters spelenderwijs in contact met strategieën die ze later bij begrijpend lezen kunnen toepassen, zoals voorkennis opdoen, voorspellingen doen en moeilijke woorden bespreken. Interactief voorlezen maakt van kleuters actieve luisteraars. Probleemoplossend denken en voorspellend lezen kan al op jonge leeftijd geoefend worden met behulp van interactief voorlezen. Kinderen uit kansrijke gezinnen worden op jonge leeftijd op deze manier voorgelezen. Wanneer het kind veel voorleeservaringen heeft opgedaan, zal het op ongeveer

4

vierjarige leeftijd aangeven dat het de interactie storend vindt. Kinderen met weinig voorleeservaring hebben de interactie nodig om moeilijke woorden en open plekken in het verhaal te begrijpen.

Kinderen moeten nieuwe moeilijke woorden 6 tot 10 keer horen vooraleer deze woorden tot hun woordenschat gaan behoren. Hoe meer kinderen de geleerde woorden in allerlei contexten gebruiken des te meer die woorden deel worden van hun actieve woordenschat. Herhaald voorlezen is zeer belangrijk voor de taalontwikkeling. Een goede voorlezer doseert de interactie door het verhaal grondig voor te bereiden. De voorlezer weet welke woordenschat ingeslepen moet worden en heeft een strategie om de woordenschat duidelijk te maken. Dit kan door uitbeelden, tekenen, geluiden maken, ….

Belangrijk om weten is dat iemands woordenschat verbonden is met schoolsucces. Woordenschat heeft alles te maken met kunnen spreken, luisteren, lezen en schrijven. Het verwerven van een goede woordenschat is één van de cruciale componenten van de mondelinge taalontwikkeling maar speelt ook een belangrijke rol bij de (vroege) leesontwikkeling.

De voorleesmomenten die jonge kinderen krijgen, bepalen in belangrijke mate hun verdere sociale en cognitieve ontwikkeling. Leerkrachten, jeugdbibliothecarissen, begeleiders en ouders zijn daarbij belangrijke tussenpersonen.

Wanneer je een kind dat nog niet kan lezen herhaaldelijk een boekje voorleest, zul je merken dat het boos wordt wanneer je ook maar één zin verandert of overslaat. Het kind heeft zich namelijk het verhaal eigen gemaakt. Het is zijn verhaal geworden. Verander je het, dan onteigen je het. Je maakt er jouw eigen verhaal van en daarmee pak je het af. Een klein kind vat een verhaal niet op als iets dat is gemaakt, maar als iets dat is en er altijd is geweest en moet blijven zoals het was.

Uit: Hoe word ik gelukkig?, Guus Kuijer; Athenaeum-Polak en Van Gennep; 2009

5

Praktisch- Elke vrijwilliger wordt toegewezen aan één gezin. Vooraf ontvangt elke vrijwilliger

een informatieblad met een aantal gegevens over het gezin waaraan hij/zij wordt toegewezen (adres, gezinssamenstelling, thuistaal, enz.). Op het informatieblad vermelden we ook de naam van de CLB-medewerker die het gezin begeleidt. In geval van vragen en/of problemen betreffende het gezin kan altijd contact opgenomen worden met het begeleidende CLB.

- De CLB-medewerkers contacteren de gezinnen en maken de eerste afspraak. De volgende afspraken maakt de vrijwilliger in overleg met het gezin.

- Elke vrijwilliger ontvangt een gratis bibliotheekkaart van de jeugdafdeling van de openbare bibliotheek. Deze bibliotheekkaart geeft recht op een uitleenperiode van 84 dagen voor 25 boeken. Je vindt de Nederlandstalige voorleesboeken vooraan links in de jeugdbibliotheek (afdeling GEEL). De anderstalige voorleesboeken vind je vooraan rechts in het Taalplein. Voor voorleestips en boekentips zie p. 9-12.

- Op het einde van elke voorleesperiode organiseren we een evaluatievergadering met alle vrijwilligers. De vrijwilligers ontvangen hiervoor een uitnodiging.

- Het stadsbestuur sluit voor elke vrijwilliger van het project ‘Thee met Boekjes’ de volgende verzekeringen af:- verzekering burgerlijke aansprakelijkheid;- verzekering lichamelijke ongevallen bij ongeval tijdens een voorleesopdracht en

tijdens de verplaatsingen die gebeuren in het kader van een voorleesopdracht.

Opgelet! Vrijwilligers die verzekerd willen worden, geven op voorhand de datum + uur waarop ze gaan voorlezen bij een gezin thuis door aan de medewerkers van de bibliotheek.T 015 40 44 70E jeugd.bibliotheek@mechelen.be

- De vrijwilligers voeren de voorleesopdrachten in het kader van het project ‘Thee met Boekjes’ onbezoldigd uit.

- Het stadsbestuur voorziet wel een onkostenvergoeding voor verplaatsingskosten (auto, bus) die gemaakt worden in het kader van het project ’Thee met Boekjes’. De vervoersonkosten worden terugbetaald na afloop van de voorleessessies. Vrijwilligers die hierop beroep willen doen, sturen de volgende gegevens door:

6

- aantal kilometers (in geval de auto werd gebruikt) en/of bustickets- adres, bankrekeningnummer en rijksregisternummer naar:Stedelijke Openbare Bibliotheekt.a.v. Liesbet-Ann VerbruggenMoensstraat 19, 2800 MechelenE jeugd.bibliotheek@mechelen.be

- In overeenstemming met de wet betreffende de vrijwilligers van 3 juli 2005 ondertekenen de organisatie en de vrijwilliger een afsprakennota waarin de rechten en plichten van de organisatie en de vrijwilliger zijn vastgelegd.

Ondersteuning door partners

Als … : - jouw gezin niet thuis is op het moment dat je komt voorlezen;- je verhinderd bent en je het gezin niet zelf kan bereiken om een nieuwe afspraak

te maken; - je een vraag hebt over het gezin;

contacteer dan je contactpersoon bij het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB):

- CLB “ Het Kompas” van het Vrij OnderwijsContactpersonen:Dounia LamouriE dounia.lamouri@clbkompas.beT 015 41 89 11Georgette SalibaE georgette.saliba@clbkompas.beT 015 41 89 11

- CLB 9 van het GemeenschapsonderwijsContactpersoon:Kamar GhribiE kamar.ghribi@g-o.beT 015 45 32 32

Als … :

7

- je ondersteuning nodig hebt bij de selectie van voorleesboeken;- je nog niet beschikt over een gratis bibliotheekkaart van de jeugdafdeling van de

stedelijke openbare bibliotheek; - je opmerkingen, algemene bedenkingen, … hebt omtrent het project;- je gebruik wenst te maken van de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid en de

verzekering lichamelijke ongevallen;- je een onkostenvergoeding wenst voor de verplaatsingskosten;

contacteer dan de contactpersoon van de jeugdafdeling van de stedelijke openbare bibliotheek:

Liesbet-Ann VerbruggenE liesbet-ann.verbruggen@mechelen.beT 015 40 44 70

Sofie VerschuerenE sofie.verschueren@mechelen.be T 015 40 44 70

JeugdbibliotheekE jeugd.bibliotheek@mechelen.be

8

Voorleestips

Een boek kiezen

- Ga steeds uit van de interesse van het kind. In het begin is dit zeker niet makkelijk omdat je het kind nog moet leren kennen. Neem daarom in het begin verschillende soorten boekjes mee en probeer erachter te komen wat hij of zij mooi vindt en wat zijn of haar interesses zijn. Houdt hij of zij van dieren, van voetbal, van prinsessen, …?

- Probeer erachter te komen wat het kind aankan. Het is misschien een goed idee om een prentenwoordenboekje, een actief boekje (met veel prenten om aan te wijzen of flapjes om aan te trekken) of een makkelijk prentenboekje

mee te nemen (zeker in het begin) om zo langzaam op te bouwen naar de prentenboeken met een ‘moeilijker’ verhaal.

- Kies een boek dat je zelf leuk vindt. Je moet het immers enthousiast kunnen voorlezen!

- Je kunt ook samen naar de bib gaan om boeken te kiezen. Maak vooraf duidelijke afspraken over hoeveel boeken jullie kiezen.

- Zorg voor afwisseling, neem eens boeken met verschillende tekenstijlen en thema’s mee! Kies ook eens voor een informatief boek.

- Kies af en toe een boek dat toepasselijk is voor het moment waarop je voorleest. Een boek over de herfst of over Sinterklaas, of over een nieuw broertje of zusje krijgen,…

- De internetsites op p. 16-17 van dit boekje en de medewerkers van de jeugdbib kunnen je helpen bij je zoektocht naar het juiste boek!

Het voorleesplekje

- Een voorleesplekje moet knus en rustig zijn. Zowel de voorlezer als het kind aan wie voorgelezen wordt moeten zich op hun gemak voelen. Vraag aan de ouders waar er in huis zo’n plekje is waar je mag voorlezen.

- Je mag gerust beleefd vragen om tv, radio of computer af te zetten of om stil te zijn. Voorlezen en luisteren in een rumoerige ruimte lukt niet.

9

- Als je aan één kind voorleest, is het leuk om naast elkaar te zitten. Kies een houding waar jullie je beiden goed bij voelen.

- Eventueel - en alleen als je dit zelf ziet zitten - kan je ook een boek aan oudere broertjes en/of zussen voorlezen. Als je voorleest aan meerdere kinderen, kan je hen een halve cirkel laten maken zodat iedereen kan meekijken. Het is wel leuk om eerst aan je voorleeskind voor te lezen omdat je eigenlijk toch voor hem of haar komt. Een tip: laat andere kinderen op een andere plek een boek uitkiezen om later voor te lezen terwijl je eerst aan je voorleeskind voorleest. Maak hierover ook duidelijke afspraken.

- Als je aan meerdere kinderen wil voorlezen, kan je ook gebruik maken van de Kamishibai-techniek (dit is een Japanse vertelvorm). Zie p. 14-15 voor meer uitleg.

Vóór je begint…

- Het is goed om het verhaal dat je gaat voorlezen al eens door te nemen. Op die manier weet je wat er gaat komen en kan je beter spanning opbouwen. Je voelt je dan ook zekerder tijdens het voorlezen.

- Kinderen houden van rituelen. Je kunt, als je je daar goed bij voelt, een bepaald ritueel introduceren voor je begint voor te lezen. Op den duur kent je voorleeskind het ritueel zo goed dat het zelf wil meedoen en automatisch rustig wordt. Je kunt bijvoorbeeld de gordijnen sluiten, een speciaal lampje of een kaars aansteken. Je kunt een speciale koffer bovenhalen en daar je boek uithalen, er kan een knuffel mee naar het verhaal luisteren, …

- Bekijk voor je echt begint voor te lezen samen met het kind de kaft van het boek. Waarover zou het gaan? Laat hem of haar vertellen.

En… ACTIE!

- Wissel af in tempo, toonhoogte en volume. Als het spannend wordt, kun je bijvoorbeeld een beetje sneller lezen of juist trager en met meer pauzes. Experimenteer en kijk wat er het beste werkt in het verhaal en bij je voorleespubliek.

- Je kunt stemmetjes gebruiken als je voorleest, maar dat hoeft zeker niet. Met stemmetjes lezen is vrij vermoeiend en moeilijk om vol te houden. Oefen voor alle zekerheid eens thuis. Soms werkt het even goed om een wenkbrauw op te trekken, pauzes te laten, een gezicht te trekken dat past bij de tekst of een personage. Probeer uit wat jou als voorlezer het beste ligt.

10

- Betrek de kinderen bij het voorlezen: zoek oogcontact, stel vragen (“Hoe denk je dat het verder gaat?” “Platvoetje is wel heel gek hè!” “Zou jij graag een prinses willen zijn?”, …), vestig de aandacht op de tekeningen. Je kunt ook opzettelijk iets verkeerd zeggen om reacties uit te lokken. Laat hen ook zelf iets vertellen of aanwijzen tijdens het voorlezen. Het is oké als je onderbroken wordt, zolang het op een of andere manier te maken heeft met het verhaal en je na een tijdje terug naar het verhaal kan.

- Zorg dat het kind aan wie je voorleest de tekeningen kan zien.

- Lees niet te lang voor. Hoe lang je voorleest hangt een beetje van het kind af; eigenlijk is twintig minuten al vrij lang voor een kind om te luisteren en zich te concentreren. Stop met voorlezen als je voelt dat de aandacht verslapt.

Uit! En dan?

- Kinderen willen een verhaal vaak nog een keer horen en vinden het elke keer als ze het horen weer prachtig. Daarom is het zeker goed om een verhaal meerdere keren voor te lezen. Op die manier haal je het maximum uit het boek.

- Na het verhaal kan je nog even napraten. Wat was er leuk aan het verhaal? Wat niet? Wat vond je van de tekeningen? Was er iets moeilijk? Zou je een personage uit het boek willen zijn? Blader het boek nog eens samen door, vestig de aandacht op details in de tekeningen, laat ze een beetje vertellen over wat ze zien.

- Je kunt ook vragen welk soort verhaal ze volgende keer willen horen.

Doe ik het goed?

Veel mensen die voorlezen vragen zich af of ze wel goed voorlezen. Bij voorlezen gaat het om het plezier dat je zelf beleeft en dat je aan de kinderen aan wie je voorleest geeft. Als je voorleest met enthousiasme en aandacht voor je voorleespubliek op een manier waarop jij je goed voelt, dan ben je sowieso goed bezig! Het kan ook inspirerend werken om ervaringen uit te wisselen met andere voorlezers.

Boekentips

Prentenboeken zonder tekst

11

Leuk om in aan te wijzen en om te fantaseren. Je kan je eigen verhaal bedenken aan de hand van de prenten. Laat de kinderen ook zelf hun verhaal vertellen! Omdat je kinderen makkelijk bij het ‘voorlezen’ kan betrekken, zijn deze ‘actieve’ boeken heel erg geschikt voor kinderen die snel hun aandacht verliezen.

Zonnige zomer | Susanne Berner (kijk- en zoekboek)Wat een winter! | Susanne Berner : (kijk- en zoekboek)Het is herfst | Susanne Berner : (kijk- en zoekboek)Leve de lente! | Susanne Berner : (kijk- en zoekboek)Picknick met taart | Thé Tjong-KhingWaar is de taart? | Thé Tjong-KhingSinterklaas | Charlotte DematonsZoekwinkel | Dirk NielandtZoekhuis 101 | Dirk Nielandt

Informatieve boeken

Sommige kinderen houden eerder van realistische dingen, ze willen weten hoe dingen werken en waarom iets is hoe het is. Anderen houden van foto’s of realistische tekeningen. Daarom is het leuk om ook eens een weetjesboek mee te nemen!

Kididoc-reeks is heel leuk (met flapjes)Mijn eerste 100 dieren Mijn eerste 100 woordeneen mooie, uitgebreide collectie vind je in de jeugdbib, kom zeker kijken!

Prentenboeken

Een kleine selectie uit het grote aanbod van leuke prentenboeken. Laat kinderen proeven van verschillende tekenstijlen, verschillende onderwerpen, … Laat hen uitzoeken wat ze mooi vinden.

De boeken van Lotje | Lieve Baeten [heksen, fantasie]De boeken van Muis | Lucy Cousins [dieren, alledaagse dingen] met flapjes!De boeken van Elmer | David McKee [anders zijn, dieren]De boeken van Guido van GenechtenDe boeken van Vos en Haas | Sylvia Vanden Heede [dieren, vriendschap]De mooiste vis van de zee | Marcus Pfister (en andere boeken van deze schrijver)De boeken van Dikkie Dik | Jet Boeke Anton kan toveren | Ole Könnecke [realistich, humor]

12

De boeken van Prinses Arabella | Mylo Freeman Platvoetje| Ingrid en Dieter Schubert [fantasie, heksen]We gaan op berenjacht | Helen Oxenbury [actie, spanning]De boeken van Kikker | Max Velthuijs

Sommige kinderen houden ook erg van onze peuterboekjes (0-3 jaar), ook al zijn ze ouder dan 3 jaar. Neem ook deze voel-, knisper- en geluidenboekjes mee naar de kinderen. Zo kunnen ze de verschillende soorten boeken ontdekken.

Samenleesboeken

Deze boeken lees je samen met het kind aan wie je voorleest. Soms wordt er gewerkt met pictogrammen die kinderen kunnen benoemen, soms kunnen kinderen bepaalde woorden in de tekst lezen terwijl de voorlezer de rest van de tekst leest.

Ik lees het zelf: mijn eerste griezelgroeiboek | Hilde Vandermeeren [griezelen]Ik lees het zelf: mijn eerste dierengroeiboek: kriebeldieren | Hilde Vandermeeren [dieren]

Gedichten

Een groot voordeel van gedichten is dat ze kort zijn; ze kunnen kinderen die zich niet lang kunnen concentreren echt boeien. Deze bundels bieden een waaier aan grappige gedichten:

Er staat een taart in lichterlaaie!: de 120 leukste gedichten voor kinderen | Jan Van CoillieDag poes! | Mies Van Hout Drie stouterdjes | Marianne BusserMijn fijne geluidenboekje | Edward van de Vendel

Deze boeken (en nog veel meer) kan je in de jeugdbib van Mechelen vinden.

13

Kamishibai1

Wat is Kamishibai?

De Kamishibai is een Japanse vertelvorm. Er wordt een kastje bij gebruikt, dat je het best kan vergelijken met een poppentheater. In dit theatertje passen tekeningen op A3-formaat. Elke tekening geeft een scène van een verhaal weer. De verteller verschuift deprenten zoals in een trage tekenfilm en vertelt ondertussen het verhaal, dat achteraan op de prenten te lezen staat.

Waarom Kamishibai gebruiken?Kamishibai is een krachtig instrument waarmee je kinderen in contact kunt brengen met de magie van verhalen. De vertelvorm heeft een aantal praktische voordelen. Door de grote prenten kunnen meer kinderen tegelijk naar je verhaal luisteren. En voor jezelf is het handig dat het verhaal achteraan op de prenten staat.Deze vertelvorm is breed inzetbaar en geeft veel ontwikkelingskansen aan kinderen vanuiteenlopende leeftijden. Kinderen kunnen er ook zelf mee aan de slag. Ze kunnen zelf verhalen schrijven, tekenen en verzinnen voor de kamishibai. Daarbij ontwikkelen ze niet alleen hun taalvaardigheid, maar ook hun creativiteit. Bovendien kan je hen stimuleren om samen te werken door hen samen een verhaal te laten bedenken/schrijven en tekenen.

1 Bron: ABC-cahier Kamishibai van Art Basics for Children.

14

Hoe vertel je een verhaal?Steek voor de vertelling alle tekeningen in de juiste volgorde in het theatertje. De tekst van de eerste tekening staat op de laatste tekening. Als je die tekst verteld hebt, verplaats je de eerste tekening naar achter. Op de achterkant van de eerste tekening zie je de tekst van de tweede, enzovoort. Een verhaal bestaat gemiddeld uit 10 à 12 tekeningen.

Hoe pak je het aan?- Gebruik de kamishibai regelmatig zodat de kinderen het gewoon worden.- Gebruik attributen, intonaties, en andere hulpmiddelen om nog meer interactie uit

te lokken.- Gebruik instrumenten en liedjes om het verhaal levendiger te maken.- Betrek de kinderen door actief vragen te stellen.- Speel met het verschuiven (traag, snel, halverwege stilhouden en laten raden).

De stedelijke bibliotheek van Mechelen beschikt over kamishibai-vertelplaten en verschillende kamishibai-theaters. Je kan ze daar ook uitlenen.

Meer info vind je ook op: www.abc-web.be

15

Boeken over voorlezen en over jeugdliteratuur

Leesbeesten en boekenfeesten : hoe werken (met) kinder-en jeugdboeken? | Jan Van Coillie (2007)

Voorlezen gaat zò: tips en ervaringen uit de praktijk | Margriet Chorus (2003)

Spelen met prentenboeken | Margriet Chorus (1997)

Voorlezen kan iedereen!: handboek met tips, interviews, voorbeelden, klassiekers | Ingrid Godon (2005)

Interessante internetlinks

www.voorlezen.beSite van Iedereen Leest rond de voorleesweek die elk jaar in november plaatsvindt. Met een heleboel boekentips gerangschikt op leeftijd en links naar andere interessante sites!

www.pluizer.beEen handige databank vol recensies van kinder- en jeugdboeken.

www.leesplein.nlZeer volledige en uitgebreide site die zich zowel tot volwassenen als kinderen richt. Je vindt er een heleboel info: nieuws, een agenda, kijk- en luistertips, spelletjes, een databank, boekentips,… De moeite waard!

http://boekenzoeker.org/Erg handig als je een prentenboek zoekt op leeftijd én thema.

www.denationalevoorleesdagen.nlLeuke site met compacte en praktische voorleestips en een top tien van prentenboeken.

www.kjv.beSite van de kinder- en jeugdjury Vlaanderen. Als je kijkt naar de boeken van groep 1 en 2, heb je meteen een aantal leuke boeken.

http://mechelen.bibliotheek.be

Onze eigen website, uiteraard. Hier kan je online de collectie van onze bibliotheek bekijken.

16

Het team van de bibliotheek helpt je natuurlijk ook erg graag live met het zoeken naar leuke voorleesboeken.

Thee met Boekjes is een initiatief van de dienst Bibliotheken van de stad Mechelen, CLB“Het Kompas”en CLB 9 van het Gemeenschapsonderwijs

17