Voorbeeldexamen 2

6

Click here to load reader

Transcript of Voorbeeldexamen 2

Page 1: Voorbeeldexamen 2

1. Vergelijk de 1ste en de 2de Industriële Revolutie

Precondities- 1ste: landbouwrevolutie, demo, begrensd handelskapitalisme, mentaliteit + industriële

vernieuwing en vrije markt- 2de: grote depressie 1870 snelle en structurele maatregelen

Energie- 1ste: stoom, steenkool (ipv hout) cokes- 2de: elektriciteit, verbrandingsmotor (auto!), gas/petroleum, elektrotechniek

Transport- 1ste: spoor, weg, kanaal- 2de: auto!

Materialen- 1ste: ijzer, katoen mechanisatie- 2de: staal, chemische kunststoffen

Financiering- 1ste: handels industrieel kapitalisme + opkomst modern bankwezen- 2de: financieel + monopoliekapitalisme (horizont- en verticaal)

Arbeid:- 1ste: eenvoudige arbeidsverdeling- 2de: Taylors scientific management

Koplopers- 1ste: Engeland + Zuidelijke Nederlanden- 2de : VSA en Duitsland

Wanneer- 1ste: 1750-1799- 2de: 1870- WOI

2. Vergelijk de economische depressie van de jaren 1870 met de economische depressie van de jaren 1930

Crisis van:- 1870: overaanbod- 1930: overcapaciteit

Oorzaak:- 1870: Agricultural invasion = Amerikaanse landbouwproductie + transport naar

Europa (kleinschaliger) + industrieel: spoorwegnet af, mondiale overcapaciteit door explosief groeiende industriële nieuwkomers (Dui, Am) en grondstoffenprobleem (uitputting steenkool)

- 1930: Amerika had z’n productiepeil na WOI kunnen behouden dankzij wederopbouw Europa, nu bijna gedaan overcapaciteit: investeerders twijfelen Wall Street-krach: VSA trekt leningen en investeringen terug uit EU/Dui, hele wereld getroffen

Gevolgen:- 1870: werkloosheid- 1930: werkloosheid, faillissementen

Remedies:- 1870: deflatie, protectionisme, 2de industriële revolutie- 1930: deflatie mislukt, protectionisme ook staatsinterventie (Keynes)

Context: (?)- 1870: te zwakke arbeidersbewegingen (?)

Page 2: Voorbeeldexamen 2

- 1930: arbeidersbewegingen moeten inbinden (nationaalsocialisme)

3. Bespreek het ontstaan van de parlementaire monarchie in Engeland. Leg daarbij duidelijk het verschil uit met de constitutionele monarchie.

Tijdstip:- Constitutionele: na Glorious Revolution + Bill of Rights (?)- Parlementaire: 18de eeuw

Kenmerken- Macht: koning binnen grondwet (groot) vs. parlement zegt vorst (theoretisch)

ministers te benoemen Hoofd: Willem III vs. George I

4. Bespreek het socialisme van 1815 tot 1914. Geef de verschillende periodes aan en geef bij elke periode de belangrijkste kenmerken. Bespreek ook het internationale karakter.

Utopisch socialisme (1830-1848)1848: Marx‘ en Engels‘ Communistisch manifest (“proletariër aller lander, vereinigt euch!”)Wetenschappelijk socialisme (1848-1870)1ste Internationale (1864-1872)Sociaaldemocratie (1870)2de Internationale (1889-1914)

5. Bespreek het verloop van de Koude Oorlog tot aan de dood van Stalin.

Rusland: Atoomprogramma (wedloop) + “cordon sanitaire” van satellietstaten in OostblokVSA: Truman-doctrine communistische bedreiging democratieën indijkenVN: Veiligheidsraad “geblokkeerd” door wederzijdse veto’s

6. Bespreek de evolutie ( en verloop) van de vakbewegingen vanaf ongeveer 1890 tot 1950 en haar voornaamste functies.

Organisatie: mutualiteiten, coöperaties, vakbondenVersterking na WOI tot jaren ’30 omdat …Na WOII: institutionalisering

7. Bespreek het ontstaan, de wending en de kenmerken van het verlicht absolutisme aan de hand van Jozef II.

Tijdstip- Algemeen: tweede helft 18de eeuw op continent- Jozef: 1780-1790 in Zuidelijke Nederlanden (Habsburgse keizer)

Kenmerken- Hervormingen en maatregelen als “keizerlijk revolutionair” :

o rationalisatie & centralisatie gezago weg privileges adel en clerus o Kerk ondergeschikt aan Staat + religieuze tolerantie (Jozefinisme)

- Heeft nog steeds alle macht in handen

Page 3: Voorbeeldexamen 2

8. Geef commentaar op de uitspraak “Full employment in a full society”. Betrek bij de commentaar economische, sociale en politieke gebeurtenissen en ontwikkelingen van de jaren ‘30-’60.

Keynes: staatsinterventie = oplossing crisis ’30: New Deal Beveridge: sociaaleconomische rechtvaardigheid sociale zekerheid, democratisering voorzieningen = uitbreiding sociaaleconomische rol overhied

Verzorgingsstaat met climax in golden sixties

9. Verklaar de precondities van de IR.

10. Bespreek de kolonisatie en de dekolonisatie. En bespreek de belangrijkste oorzaken

Kolonisatie = ..16de eeuw tot 1870 vs. erna: imperialisme Economisch: grondstoffen + afzetmarktSociaal: paternalismeDekolonisatie: Azië (40-50), Noord-Afrika (50-60), zwart Afrika (60-70)Redenen: verzwakking WOII, imperialisme vs. Japans imperialisme?, VN-doelstelling, veroordeling VSA/SU & Afrikaanse+Aziatische leiders (’55: conferentie Bandung)

11. Vergelijk de Italiaanse en de duitse eenmaking

Gelijkenissen- Napoleon ging politieke versnippering tegen + buitenlandse troepen nationalisme- Congres van Wenen: Oostenrijkse bemoeienissen en tegenkanting want wil macht

blijven handhaven- Revoluties tem. 1948 mislukken besef Realpolitik (Cavour, Bismarck)- Krimoorlog = katalysator: internationale context + aantasting hegemonie Oostenrijk- Onvoltooid: Duitse Oostenrijkers & Italiaans Oostenrijk

Verschillen- Duitse bond vs. Italiaanse staat- Duitse ratio vs. Italiaans “geluk” = Garibaldi- Regeringssysteem: Duits constitutionele monarchie (autoritaire Pruisische Keizer) vs.

Italiaans parlementaire systeem (liberaal)

12. bespreek de politieke, sociale en economische situatie na wo II

13. bespreek de pol, soc en ec situatie in de jaren 30

14. Omschrijf in 1 of 2 zinnen en situeer in de tijd:

Convention Nationale: stelde in 2de fase FR republiek en koningsmoord inBretton Woods: IMF en WereldbankOEES: coördineerde hulp Marshallplan na WOIICoalitieverbod: maakten arbeidersverenigingen onmogelijk

Page 4: Voorbeeldexamen 2

Suez-crisis: Engeland+Fr+Israël vs. Egypte”+”SU”+”VSA: teruggave kanaal = einde Fr/Eng als grootmacht Joseph de Maistre: tegenstander franse revolutieetienne cabet : is een Fransman die in 1838 pleitte voor het via overreding tot stand brengen van een samenleving waar eenieder zou ontvangen naar behoefte, de staat de goederen zou beheren en het economisch en sociaal leven zou kanaliseren. Hij richtte ook een commune op in de VSA.demografische transitieagriculture invasion (1870)adam Smith = theoretische grondlegger liberaal kapitalismedeflatie politiek: prijzen omlaag trekken, in de hoop dat vraag stijgtenclosures: Gemeenschappelijke gronden van landbouwers die worden geprivatiseerd en ze ze als gevolg gaan omheinen.Jacobijnen: radicale groepering FR olv RobespierreRochdale Society: prototype coöperatieve winkel (1844 – UK)Romeinse kwestie: moet de Kerkelijke staat deel van Italië worden?Entente cordiale = Fr+Eng verdrag Dui & eerder: Fr+Ru & later: Eng+RusPhalanstère: utopische commune (Fourrier) komintern Chartisme: arbeidersbewegingPeterloo massacre Bloedbad onder demonstranten voor kiesrecht en andere hervormingen op en rond het plein voor de St. Peter's kerk in Manchester op 16 augustus 1819. Wanneer de demonstrerende menigte uitgroeit tot vele tienduizenden, besluit het nerveuze stadsbestuur een aantal protestleiders te laten oppakken. Het mondt uit in een slagveld, met elf doden en vierhonderd gewonden.

eerste vraag : begin verzorgingsstaat: vrij volledig ingevuld met juist datumsbismarck en engeland met pensioen en ziekte blablabelgie vrije subsidie en niet verplicht

tweede vraag :franserevolutie vs sociaal-nationalistisch revolutie: citaat van Joseph Goebbels uit 1933: "Damit wird das Jahr 1789 aus der Geschichte gestrichen."

eco beide slechtbeïnvloedbuitenland slecht geziengevolgen : oorlog en beide verslagen door rusland in winter politiek: gewoon facisme en liberalisme uitgelegd aan de hand van voorbeelde (grondwet van 1791, droit de l'homme) enz

eerste zit 2007: - het feminisme- bespreek en vergelijk de verschillende soorten socialisme

tweede zit 2007:- de vier precondities van de landbouwrevolutie- de gevolgen van WOIIEerste zit 2006:-bespreek de verschillende vormen van kapitalisme doorheen de tijd-op kaartjes de landen per tijdsperiode kleuren en de verschillende uitbreidingen/inkrimpingen bespreken

http://www.werkplaats.wolters.nl/Lancashire/referentie/lbegrippen.html