Voeding en “verborgen rendement”

Chris OpschoorOctober 2011

Rendement

• Definitie:

- opbrengst van iets in verhouding tot de kosten

- Relatie tot voeding:

- Wat doet mijn varken met het verkregen voer

Werkveld

Zeugen

Biggen

Vleesvarkens

Werkveld

• Behoefte van het dier versus praktijk

• Praktijk is vaak:

• Kiezen voor gemiddelde koppel

• Beperkt door systeem

• Beperkt door kennis en ervaring

Zeugen

• Technische vooruitgang in productie

• Wat heeft dit voor gevolg inzake voeding en rendement

Ontwikkeling resultaten

Progressie biggen aantal: 0.5 big / jaar over de laatste 5 jaren

# gespeende biggen / zeug / jaar (2005 - 2010)

25,3

25,8

26,5

27,3

27,7

28,1

23

24

25

26

27

28

29

2005 2006 2007 2008 2009 2010

jaar

TOPIGS aantallen

Gemiddeld Top 10% # levend geboren 13,4 14,1# dood geboren 1.0 1.0sterfte tot spenen (%) 11,9 10,4# gespeende biggen 11,8 12,6vervangings (%) 45 45afbig 1st inseminatie (%) 88 91

Reproductie resultaten 2010, Nederland

Kengetallen 2010

• Praktijk

Enorme spreiding tot wel 20% in kilogrammen per zeugVerschil in voerkosten per zeug tot 17% (52 euro/zeug)

20% laagste 20 % hoogteKG ZEUGENVOER/ZEUG/JAAR 832 1102 1146 1190 1241

Gem. 1101 1145 1189 1240 1468 verschil

416 82 84 84 84 82

370,2 371,4 360,8 397,7 346,4 374,82,39 2,39 2,39 2,41 2,39 2,3914,4 14,3 14,4 14,4 14,4 13,6 -0,712,8 12,4 13 12,6 12,9 13,1 0,711,6 11,5 11,5 11,6 11,7 11,7 0,2

1168 1044 1124 1168 1213 1294 2501208 1082 1164 1212 1252 1331 249

Gespeende biggen/ worp

kg zeugenvoer/ zeug /jaarEW zeugenvoer/zeug/jaar

Gemidd aanwezige zeugenBedrijfsworpindexTGBSterfte-% tot spenen

Aantal resultaten

Kengetallen 2010

• Praktijk

Enorme spreiding tot wel 20% in kilogrammen per zeugVerschil in voerkosten per zeug tot 17% (52 euro/zeug)

20% laagste 20 % hoogsteKG ZEUGENVOER/ZEUG/JAAR 832 1241

Gem. 1101 1468 verschil

416 82 82

370,2 371,4 374,8

2,39 2,39 2,39

14,4 14,3 13,6 -0,712,8 12,4 13,1 0,7

11,6 11,5 11,7 0,2

1168 1044 1294 2501208 1082 1331 249

Gespeende biggen/ worp

kg zeugenvoer/ zeug /jaar

EW zeugenvoer/zeug/jaar

Gemidd aanwezige zeugenBedrijfsworpindex

TGB

Sterfte-% tot spenen

Aantal resultaten

Juist voeren

• Wat zijn de behoefte aan nutriënten zoals eiwit en energie tijdens de cyclus van een zeug

• Zijn deze verschillend per lijn,cyclusnummer en productie

• Waar zijn deze van afhankelijk

• Hoe zijn deze praktisch te definiëren

De “ TOPIGS zeugen Manual 2011”

Juist voeren

• Voerschema

• Afhankelijk van:

– Pariteit

– Conditieverlies

• Gewicht

• Spekdikte

– Duur herstelfase ?

Conditieherstel

60.820-79.2(kg)Extra feed (Lys)

11.630-17.51(kg)Extra feed (Energy)

Feed (1-115)

27.8326.9425.60(MJ/d)NE

13.7311.358.25(g/d)SID lys

Day 1 – 115

403020Empty body weight gain (kg)

20 versus 40 kg herstelgroei

• 20 kg groei = 140 kg voer per dracht

• 140 kilo x 0,212 euro/kg = € 30 / zeug

• Herstelgroei meeste invloed op behoefte

Rendement

• Gevolgen van inadequate voeding kan zijn:

– Te lichte 1e worpszeugen bij spenen

• Zeug gaat 2 worpen minder lang mee

– 10% hogere vervanging geeft dan - € 11,5 / gaz(bron:Wag UR)

• Te lichte biggen verhogen uitval tot spenen

– Per 2% uitval meer - € 14 /gaz (bron: Wag UR)

• Second litter problem

– Daling van -1,1 big geeft - € 25/gaz (bron: L. Hoving)

• Totaal: - € 50,5 per gaz

Toomgroei (kg/dag)

18.90-31.5(kg)Extra feed (Lys)

17.70-29.5(kg)Extra feed (Energy)

Feed

0.910.900.88Ratio

71.9965.7155.25(MJ/d)NE

65.5459.3649.04(g/d)SID lys

Lactation (26 days)

3.22.92.4Litter gain (kg/d)

2.4 versus 3.2 kg/dag

• 800 g/d/toom = 50.5 kg voer (26 dgn)

• 50,5 kilo x 0,244/kg = €12.3 / zeug

• Toomgroei is belangrijkste in lactatie

Toomgroei (kg/dag)

65.657.2Nett Energy, MJ/dag

56.348.6SID Lysine, g/dag

Nutrient requirement

10.38.8Melk productie, kg/dag

2.82.4Toomgroei, kg/dag

Energy Requirement

+7.7 g/dag

+8.4 MJ/dag

+1.5 kg/dag

Source : TOPIGS Lactation Model

Praktijk

• Bedrijf met 300 zeugen gesloten

• 55% van de zeugenstapel (1e,2e,3e en 4e)

• Uitval niet gestegen tot spenen

• Geboortegewichten hoger (50 gram)

periode 1 periode 2cyclus Aantal 4-11-09 t/m 3-11-10 4-11-10 t/m 3-11-11

nummer cycli LG LG verschil € per z/jr1 176 12,62 12,91 0,29 15,52 146 11,57 13,05 1,48 79,23 122 13,09 13,97 0,88 47,14 102 13,36 14,90 1,54 82,4

per 1 hogere toomgrootte + €53,50 (rendabiliteitsindex; bron Wag UR)

per 1 levend geboren big extra + € 22,70 (prod getal; bron Wag UR)

Concluderend

Efficiënte voer strategie leidt tot :

– Meer uniformiteit in zeugen

– Duurzaamheid in zeug en productie

– Vitale, goed ontwikkelde zeugen

– Goed ontwikkelde en vitale nakomelingen

– Overall verbeterde voer efficiëntie– Overall economische voordeel

Biggen

Vicieuze cirkel

Overbezetting

Stress

Ziektedruk

Groei

Pollmann University of Georgia, 1993

178

171

163

160

165

170

175

180

(n)

Dag

ento

t afle

vere

nvl

eesv

arke

ns

< 0 0 - 115 >115

Gemiddelde daggroei (gram) 0 - 7 dagen na spenen

Groei in de 1e week na spenenin relatie tot slachtleeftijd

Biggen

• Laagste voerkosten

• Spreiding in voerkosten

– € 7,91 tot € 11,66 = € 3,75 per big (bron: kgsp 2010)

• Hoogste groei

• Te kort aan plaatsen corrigeren

• Efficiënt met dure plaats omgaan

• Gezondheid ‘kopen’

Krimpen, M., and G. Binnendijk, Swine research station Raalte, the Netherlands, February 2005

Diarree ◄►◄►◄►◄► aantal voersoorten opfok

0

2

4

6

8

10

12

14

Eerste week Tweede week Derde week

Weken na spenen

Dia

rree

scor

e is

% v

an to

tale

obs

erva

ties

1-fase; 1 voersoort van 13 dagen leeftijd tot 23 kg2-fase; 1 voersoort van 13 dagen leeftijd tot 3-4 dagen voor spenen,2e voer tot 23 kg 3-fase; 1 voersoort van 13 dagen leeftijd tot 3-4 dagen voor spenen,2e voer tot 3-4 dgn voor spenen tot

7 dagen na spenen,3e voer tot 23 kg

Fee

ding

reco

mm

enat

ions

8 U

K ©

Slo

ten

B.V

. 010

5

gewicht (kg) zwaar verschil licht

Lft spn 3 wkn 5.4 a 1.5 3.9 b

Gew op 5 wkn lft 9.7 a 2.1 7.6 b

Einde opfok op 8 wkn lft 20.5 a 3.2 17.3 b

Eindgewicht 110.2 a 108.8 b

Lft eindgewicht 161.6 a 170.2 b

Wolter & Ellis (2001)

Investeren loont

Relatie groei tot 60 dagen en groei als vleesvarken

313 327 348387

755

851

938

1067

0

200

400

600

800

1000

1200

< 320 g/dag 320 - 340 g/dag 340 - 360 g/dag > 360 g/dag

Gro

ei (

gr/d

ag)

Dagelijkse groei tot 60 dagen

Dagelijkse groei 30 tot 112 kg

LWK Hannover und Oldenburg, Germany, April 2001

Fee

ding

befo

rew

eani

ng7

UK

©S

lote

n B

.V. 1

104

Vleesvarkens

Hoogste rendement

• Groei

– 3,0 ct per gram groei extra

• Karkas (nieuwe formule 2012)

– 1 mm spek minder is + 0,65% MVL = 33 ct/afgel.vlv

– 1 mm spier meer is + 0.0207% MVL = 1.3 ct/afgel.vlv

– Exclusief spek en spier tabellen slachterij (NL)

• Bezettinggraad (afgeleverd vleesvarken)

– 89,4% (kleine bedrijven) t.ov. 95,4% (grote bedrijven)

– Per % minder kost dit 30 ct

Hoogste rendement

• Voerkosten

– Leidend voor hogere voerwinst

– € 16 euro verschil

• Gezondheid (all in all out)

• Opbrengstprijs

• Welke combinatie is mogelijk / meest rendabel

Resultaat in relatie tot worpnummer

Worp nummer 1 2 - 6 ≥ 7Zoogdagen 26 26 27 Geboortegew. 1,33 1,46 1,42 Speen gew 7,2 7,8 7,9 Gew test end 115 115 114 Groei test 827 848 824 Voeropname start - eind 2,04 2,05 2,03 Vc netto 2,41 2,37 2,38 HGP lean 57,18 57,28 56,57 Euro s € 0,86 € 2,12 € 0,41

Efficiënte prestatie

• Afhankelijk van juiste input

• Alleen mogelijk wanneer behoefte van dier bekend is

• Alleen te sturen wanneer prestatie gedurende proces bekend is

Voer manuals TOPIGS

2 fase versus 3 fase

dv Lysine opname per dag

2

6

10

14

18

22

26

20 40 60 80 100 120 140

Gewicht - kg

TOPIGS advies: dv Lysine opname in gram / dag -Gelt

2 fase voorbeeld : dv Lysine opname in gram / dag -Gelt

Overaanbod eiwit na 80 kilo

Risico: voerkosten

2 fase versus 3 fase

Energie opname per dag

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

20 40 60 80 100 120 140

Gewicht - kg

TOPIGS advies: energie opname in EW / day -Gelt

2 fase voorbeeld : energie opname in EW / day -Gelt

Overaanbod energie na 60 kilo

Risico: meer spek

Waar verlies ik ?

• Procesbeheersing in groeitraject noodzakelijk!!

Vergelijk groei bedrijf versus TOPIGS Manual

600

650

700

750

800

850

900

950

1000

1050

15-apr 1-mei 15-mei 28-mei 16-jun 1-jul 15-jul

metingen (data)

Gro

ei (

g/d)

Tools

Vergelijk groei bedrijf versus TOPIGS Manual

600

650

700

750

800

850

900

950

1000

1050

15-apr 1-mei 15-mei 28-mei 16-jun 1-jul 15-jul

metingen (data)

Gro

ei (g/

d)

Meer rendement

• Door procesbeheersing binnen bedrijf

• Te behalen door op de werkelijke behoefte te voeren zodat potentieel bereikt wordt (LG, geboortegewicht, rondesnelheid, kg vlees per plaats)

• Door economisch te kijken waar de behoefte van het dier het meeste rendeert (voeren per pariteit, jeugdgroei, karkaskwaliteit, opbrengstprijs)

Hartelijk dank voor uw aandacht!