VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april...
-
Upload
tania-moens -
Category
Documents
-
view
214 -
download
0
Transcript of VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april...
![Page 1: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/1.jpg)
VJV-Jaarvergadering 2008VJV-Jaarvergadering 2008Communicatie over recht en justitie: Communicatie over recht en justitie:
(on)(on)mogelijk ?mogelijk ?Mechelen, 25 april 2008Mechelen, 25 april 2008
Communicatie in en overhet recht en de justitie
Stephan Parmentier, K.U.Leuven
![Page 2: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud
Inleiding1. Onderzoeksresultaten2. Bevoorrechte getuigen3. Naar een kwaliteitsvolle communicatieConclusie
![Page 3: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/3.jpg)
Inleiding
• een oud probleem …
• … met een nieuwe dimensie
• en nieuwe instrumenten
![Page 4: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/4.jpg)
1. Onderzoeksresultaten
1.1. Justitiebarometer
- kwantitatief én representatief onderzoek bij de Belgische bevolking
- afnames in 2002 en 2007- communicatie in context
![Page 5: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/5.jpg)
«Heeft u vertrouwen in justitie?»
• 57% negatieve mening (2002)(34% in 2007)
• 43% positieve mening (2002)(66% in 2007)
19,7
21,7
29,7
26
2,9
![Page 6: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/6.jpg)
Vergelijking met andere instellingen (2002 – dezelfde volgorde in 2007)
68,8
16,8
7,4
5,41,6
35,6
30,8
15,5
13,5
4,7
27,9
25,1
23,5
18,2
5,3
19,7
21,7
29,7
26
2,9
16
23,9
31,4
26,5
2,1
24,3
14,3
18,7
36,9
5,6
Onder
wijsPoli
tie
Parlem
ent
Justi
tie
Pers
Kerk
![Page 7: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/7.jpg)
Vergelijking tussen regio’s
19,7
21,7
29,7
26
2,9
25,4
25,9
27,6
17,1
4
10,6
18
36,6
31,7
3,1
11,9
15,2
31,5
40,7
0,7
België Vlaanderen Brussel Wallonië
![Page 8: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/8.jpg)
Tendensen inzake vertrouwen (2002)
Het vertrouwen in justitie:• Neemt af met de leeftijd• Neemt toe met het opleidingsniveau• Neemt toe met het inkomen• Is groter bij mannen dan bij vrouwen• Is groter bij personen die bij justitie werken• Is lager bij personen met een ervaring, zowel
strafrechtelijk als burgerrechtelijk• Is het laagst bij weduwen en gescheiden personen
![Page 9: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/9.jpg)
Tendensen inzake vertrouwen - vervolg
Het vertrouwen in justitie:• Is groter bij lezers van kwaliteitskranten en gebruikers
van openbare radio en televisie• Is het laagst bij aanhangers van extreem-rechtse
politieke partijen (vnl. FN)• Is het hoogst bij inwoners van het gerechtelijk
arrondissement Veurne, en het laagst bij inwoners van het gerechtelijk arrondissement Charleroi
![Page 10: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/10.jpg)
«Justitie geeft voldoende informatie over haar werking»
• 80% negatieve mening (2002)
• 20% positieve mening (2002)
13
8,3
23,1
52,4
5,9
![Page 11: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/11.jpg)
«De juridische taal is voldoende duidelijk»
• 74% negatieve mening (2002)(75% in 2007)
• 26% positieve mening (2002)(24% in 2007)
16,6
9,2
22,4
50
1,8
![Page 12: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/12.jpg)
«Wat vindt u van het resultaat van uw (laatste) rechtszaak?»
5,8
2,5
2,4
5,6
1,9
1,1
0,6
0,6
2,4
0,5
Justice civile Justice pénale
51% in 2002(46% in 2007)
36% in 2002(40% in 2007)
![Page 13: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/13.jpg)
«Wat vindt u van de wijze waarop uw zaak werd behandeld?»
43% 37%
4,5
3,1
2,6
7,5
0,5
0,9
0,9
0,7
2,4
0,1
Justice civile Justice pénale
![Page 14: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/14.jpg)
1.2. Vervolgonderzoek in 2004
• kwalitatief onderzoek- in vier gerechtelijke arrondissementen (Antwerpen –
Dendermonde – Charleroi - Marche-en-Famenne)- in 44 focusgroepen met burgers (samengesteld volgens leeftijd,
opleidingsniveau, ervaring met justitie) en met professionelen van justitie (parket, zetel, advocaten, justitieassistenten)
• op zoek naar oorzaken voor het tekort aan vertrouwen en naar oplossingen
![Page 15: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/15.jpg)
1. De traagheid/gerechtelijke achterstand2. Het complexe juridische taalgebruik3. Excessieve/buitensporige kosten4. Een justitie met twee snelheden?5. Ontoegankelijke professionelen?6. Trauma’s en gevolgen van het justitieel proces7. De bezorgdheid om een ‘andere’ justitie8. Het gemis/tekort aan informatie9. Justitie of rechtvaardigheid?
![Page 16: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/16.jpg)
• Het complexe juridische taalgebruik(of justitie als ‘mistmachine’)
- de wenselijkheid van een gesimplifieerde taal verstaanbaar voor iedereen
- het argument voor het professionele jargon- een opzettelijke complexiteit?
« Men wantrouwt wat men niet begrijpt »« On se méfie de ce qu’on ne comprend pas »
![Page 17: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/17.jpg)
• Ontoegankelijke professionelen
- grote afstand tot ‘het volk’- thematiek sterk aanwezig bij de mensen met
‘gerechtelijke’ ervaringen (veel emotionele reacties)- het gevoel ‘niet te behoren tot dezelfde wereld’- het gerecht als een spel tussen professionelen
![Page 18: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/18.jpg)
• Het gemis/tekort aan informatie
- miskenning van het systeem, te wijten aan diverse actoren
- complexiteit van het juridisch taalgebruik- tot wie zich richten? slechte bekendheid van de
justititiehuizen• invloed van de media (afstand tot fictieseries)
![Page 19: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/19.jpg)
2. Bevoorrechte getuigen• de (on)leesbaarheid van juridische informatie
• algemene en individuele communicatie
• de bejegening van burgers tijdens procedures is ook communicatie
• ook communiceren over de grenzen van de informatie
• het belang van proactieve communicatie over recht / justitie / rechtshulp
![Page 20: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/20.jpg)
• communicatie vormt geen bedreiging voor de onafhankelijkheid van de magistratuur
• meer aandacht voor andere vormen van conflictregeling?
• communicatie over justitie vereist goede gegevens en een centraal aanspreekpunt
• mogelijkheden en grenzen voor de media
![Page 21: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/21.jpg)
• een uitdaging voor meerdere actoren- de magistratuur en het justitiepersoneel- de advocatuur en andere vormen van rechtshulp- het justitieel beleid- de media- de juridische opleidingen
• de “intermediatie” tussen burger en justitie- belangengroepen ?- een ombudsman ?
![Page 22: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/22.jpg)
3. Naar een kwaliteitsvolle communicatie
3.1. Algemeen
- communicatie is een proces van kwaliteitszorg (vb. EFQM)
- communicatie is meer dan informatie- communicatie doseren (niet te weinig, niet te veel)- communicatie aanpassen aan de bestemmeling- leren van andere organisaties
![Page 23: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/23.jpg)
3.2. Enkele aanzetten
• “Het recht van de mensen” (KBS) (2001):- meer en betere informatie over het recht aanbieden- het belang van externe communicatie tussen burger en
rechtsbedeling- maar ook van interne communicatie binnen de
rechtsbedeling- een deontologie voor de media ontwerpen
![Page 24: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/24.jpg)
• De vijf “B’s” als richtsnoer voor een kwaliteitsvolle rechtshulp/communicatie (1991):
- beschikbaarheid- bereikbaarheid- begrijpbaarheid- betaalbaarheid- bruikbaarheid
![Page 25: VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht en justitie: (on) mogelijk ? Mechelen, 25 april 2008 VJV-Jaarvergadering 2008 Communicatie over recht.](https://reader035.fdocuments.nl/reader035/viewer/2022062703/5551a0f04979591f3c8bb3f0/html5/thumbnails/25.jpg)
Conclusie
• Vertrouwen in justitie is een complex fenomeen
• Steeds een combinatie van effectiviteit en legitimiteit
• Communicatie is één van de middelen daartoe
• Het belang van kwaliteitsvolle communicatie