Verzetsstrijders en de weerstand EGBERT VAN DE tegen de ... · de en redigeerde boeken als Richard...

EGBERT VAN DE SCHOOTBRUGGE

B

De TweedeWereldoorlogen het verzet

De Tw

eede W

ereldo

orlo

g en

het verzet

EGBERT VAN DE SCHOOTBRUGGENa de bevrijding ontstond het beeld dat de Nederlandse bevolking

zich in de Tweede Wereldoorlog op grote schaal tegen de bezetter had geweerd. Nu overheerst het idee dat de Nederlanders zich braaf aanpasten en de Duitsers daarmee zeer van dienst waren. Beide visies doen geen recht aan de tienduizenden die zich op alle moge-lijke manieren tegen de Duitsers hebben verzet, en daar vaak voor betaalden met hun leven.

Egbert van de Schootbrugge geeft in De Tweede Wereldoorlog en het verzet een kennismaking met de kopstukken van het Neder-landse verzet in woord en beeld. Zij waren onder andere actief in het gewapende verzet, bij de hulp aan onderduikers, bij de illegale pers, als geheim agent en bij de praktische organisatie van het ver-zet. Zij toonden grote moed en namen enorme risico’s, maar ook zij waren niet onfeilbaar.

Het aantal verzetsmensen in dit boek is beperkt, maar het zijn stuk voor stuk iconische fi guren die symbool staan voor duizenden an-deren. Dit boek is niet bedoeld om de helden te verheerlijken, maar wel om stil te staan bij buitengewone daden van gewone mensen.

Egbert van de Schootbrugge is freelance onderzoeker. Hij vertaal-de en redigeerde boeken als Richard Overy’s De Tweede Wereld-oorlog en Het dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog.

9 789401 912020

www.omniboek.nlisbn 978-94-0191-202-0 nur 680

Uitgeverij Omniboek

B

Verzetsstrijders en de weerstandtegen de bezetter in 1940-1945

VD SCHOOTBRUGGE_Verzet_wt.indd 1 06-04-18 11:14

Egbert van de Schootbrugge

De Tweede Wereldoorlog en het verzet

Verzetsstrijders en de weerstand tegen de bezetter in 1940-1945

Uitgeverij Omniboek

BWtweedewereldoorlog(cor).indd 3 06-04-18 17:20

Inhoud

Het Nederlandse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog 7Het prille begin 9

Hulp aan onderduikers 15Hendrik (Henk) Dienske 19Helena Theodora Kuipers-Rietberg, “tante Riek” 25Fredrik (Frits) Slomp, “Frits” 30Jacoba van Tongeren 35

Falsificaties, gewapend verzet en sabotage 43Willem Johan Cornelis (Willem) Arondéus 45Frieda Belinfante 55Johannes Arnoldus (Jan) van Bijnen, “Frank” 63Willem Anton Hendrik Cornelis (Pim) Boellaard 70Jan Karel (Janka) en Gideon Willem (Gi) Boissevain 80Hilbert van Dijk, “Arie” 86Theodorus (Theo) Dobbe 93Franciscus (Frans) Duwaer 100Izaäk van der Horst, “Sjaak” 106Johannes ter Horst 113Dr. Gerrit Willem Kastein 121Johannes Post 129Reina Prinsen Geerligs 134Jannetje Johanna (Jo, verzetsnaam Hannie) Schaft 138


Liepke Scheepstra, “Bob” 148Johan Aaldrik (Han) Stijkel 158Jan Thijssen 166Leendert Marinus (Leendert) Valstar, “Bertus” 174Gerrit Jan van der Veen 183

Illegale pers 197Frans Johannes (Frans) Goedhart 199Willem Pieter (Wim) Speelman 207

Spionage 215Pierre Louis baron d’Aulnis de Bourouill 218Garrelt Andreas en Jan Hendrik van Borssum Buisman 224Brunita Josepha (Jos) Gemmeke 233Hubertus Mattheus Gerardus (Huub) Lauwers 242Jan de Rooij 249 Organisatie 259Jacobus Johannes Wilhelmus (Sjaak) Boezeman 260Jhr. mr. dr. L.H.N. (Louis) Bosch ridder van Rosenthal 266Johanna Maria (Joke) Folmer 274Walraven van Hall 285

Tegenmaatregelen en moeilijkheden 295Conclusie 297Verantwoording en dankwoord 299Illustratieverantwoording 303Literatuur 305Personenregister 313


Het Nederlandse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog

De personen die in dit boek ter sprake komen, waren tijdens de Tweede Wereldoorlog voornamelijk op de volgende terreinen ac-tief:

1) hulp aan onderduikers2) falsificaties, gewapend verzet en sabotage 3) illegale pers4) spionage5) organisatie

De personen zijn onderverdeeld in de betreffende categorieën. De categorie ‘illegale pers’ is klein, maar personen als Willem Aron-déus, Jos Gemmeke en Gerrit Jan van der Veen hebben zich hier ook mee bezig gehouden. Hetzelfde geldt voor de categorie ‘hulp aan onderduikers’. Meerdere personen die niet in deze categorie staan, zoals Hilbert van Dijk, Izaäk van der Horst en Johannes Post, hebben naast gewapend verzet ook intensief hulp geboden aan onderduikers. De indeling is niet rigide bedoeld, de activitei-ten van de verzetsmensen zijn vaak zo veelzijdig dat ze raakvlak-ken hebben met meerdere categorieën.


Het prille begin

Door de geografie van Nederland, het vlakke en overzichtelijke landschap, dat, met uitzondering van een paar gebieden, uitste-kend voor de bezetter bereikbaar was, kreeg het verzet naarmate de oorlog vorderde een ander karakter dan in de andere Europese landen die door Duitsland bezet waren. In de eerste periode na de capitulatie van het Nederlandse leger, toen de Duitse bezetting een feit was geworden, heerste er in Nederland vooral verslagen-heid. Nadat Duitsland op 1 september 1939 Polen was binnenge-vallen, waren op 9 april 1940 Noorwegen en Denemarken aan de beurt; in een gelijktijdige aanval werden beide landen aangevallen en overrompeld. Amper een maand later vielen de Duitsers Neder-land binnen, terwijl het – om met de woorden van koningin Wil-helmina te spreken – een ‘stipte neutraliteit’ in acht had genomen. Het totaal onverwachte vertrek van de koningin en de ministers kwam als een onaangename verrassing voor de achtergebleven bevolking.

Naast verslagenheid heersten er ook angst en vertwijfeling, omdat men vreesde wat de toekomst zou brengen; anderen voel-den haat en vastberadenheid om niet het hoofd te buigen voor de Duitse overheersers. Slechts een heel klein groepje was van meet af aan bezig om met daden aan te tonen dat ze zich zouden ver-zetten tegen de Duitse overheersing. Voorbeelden hiervan zijn


10 DE TWEEDE WERELDOORLOG EN HET VERZET

Bernardus IJzerdraat, die op 15 mei 1940 zijn eerste illegale stencil Geuzenactie verspreidde; Theo Dobbe, die in de zomer van 1940 wapens en munitie kocht; en de communistische CPN, die vrijwel meteen ‘ondergronds’ ging, evenals de RSAP van Henk Sneevliet. Ook keerde 90 procent van de Nederlandse koopvaardijschepen niet terug naar Nederland, omdat ze weigerden in dienst van de Duitsers te varen.

Op het eerste gezicht leek de bezetting mee te vallen. Er von-den geen arrestatiegolven plaats en de Joden werd niets in de weg gelegd, al hadden de duizenden Duitse Joden die zich als vluchte-lingen in ons land bevonden weinig illusies; zij wisten waar het to-talitaire nationaalsocialistische regime toe in staat was en waar het voor stond. Een groot deel van de bevolking dacht dat de strijd ge-streden en de oorlog voorbij was, maar die was juist begonnen! Het zou onmogelijk blijken om ‘gewoon’ door te leven; voor iedereen zou de oorlog voelbaar worden. Langzaamaan zouden anti-Joodse maatregelen worden doorgevoerd, met het doel de Joden definitief uit de samenleving te laten verdwijnen. Ook zou geprobeerd wor-den om alle onwelgevallige elementen in de samenleving die een gevaar voor het nationaalsocialisme vormden te elimineren.

De eerste uitingen van verzet vonden vooral op papier plaats. De gelijkschakeling van de Nederlandse pers, die vergiftigd raakte met een eenzijdige berichtgeving, was veel mensen een doorn in het oog. Het gevolg was dat men illegale pamfletten en brochures begon te verspreiden, sommige zelfs op een openlijke manier, zo-als de brochure van dr. J. Eijkman, directeur van de AMVJ (Amster-damse Maatschappij voor Jongemannen) in Amsterdam: zijn bro-chure was gewoon in de winkel verkrijgbaar. Anderen kozen direct voor een voorzichtigere manier van werken, zoals Frans Goedhart, die onder het pseudoniem Pieter ’t Hoen in juli 1940 nieuwsbrie-ven begon te vervaardigen.

De eerste verzetsgroepen die een gewapend karakter hadden, waren met name afkomstig uit het voormalige Nederlandse leger. Deze oorlogsveteranen, die al dan niet in actie waren gekomen,


HET PRILLE BEGIN 11

zagen voor zichzelf een taak weggelegd. Hun bedoeling was om na het spoedig verwachte vertrek van de Duitsers de orde te handha-ven, totdat de regering was teruggekeerd. Het leek in niets op wat vandaag de dag wordt beschouwd als het gewapende verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog; dat zou pas in 1943 echt vorm krijgen. De manier waarop deze groepen te werk gingen was – achteraf gezien – amateuristisch en onvoorzichtig, maar er was geen referentieka-der voor dit soort verzetswerk; het was plat uitgedrukt een kwestie van ‘al doende leert men’. Het heeft veel menselijke slachtoffers gekost binnen organisaties als de Ordedienst en de Oranjewacht. Een eerste collectieve uiting van onvrede vond plaats op 29 juni 1940, de verjaardag van prins Bernhard. Die dag, die bekend werd als Anjerdag, staken veel Nederlanders een anjer in het knoopsgat van hun jasje om daarmee op een geweldloze manier te proteste-ren tegen de Duitse bezetting. De omvang van het protest kwam voor de Duitsers als een verrassing en er werden strafmaatregelen getroffen; zo werd generaal Winkelman in krijgsgevangenschap weggevoerd en mochten kranten voortaan de namen van het Ko-ninklijk Huis niet meer vermelden. Toen twee maanden later, op 31 augustus, Wilhelmina jarig was, bleef een soortelijke uiting van protest uit. De strafmaatregelen hadden dus succes gehad. Op 26 november 1940 protesteerde professor R.P. Cleveringa aan de Universiteit van Leiden openlijk tegen het gedwongen ontslag van zijn Joodse collega en andere Joodse hoogleraren. Studenten kopieerden zijn rede en verspreidden deze bij andere universitei-ten. Uiteindelijk zou de Leidse universiteit gesloten worden. Ruim twee maanden eerder, op 16 september 1940, had de heer N.H. de Graaf, leider van de Sociale Jeugddienst, onderdeel van het minis-terie van Sociale Zaken, vrijwillig zijn ontslag ingediend omdat hij had gehoord dat de zogenoemde ariërparagraaf binnenkort zou worden ingevoerd; als belijdend christen kon hij zich daar om principiële redenen niet mee verenigen. Tegen zijn ambtenaren zei hij: ‘Het zal u duidelijk zijn dat, waar dit mijn diepste overtui-ging uitmaakt, ik voor God en mijn geweten nooit kan medewer-



ken aan de toepassing van bovengenoemde maatregel. Dat ik ook als Nederlander meen zo te moeten handelen, vindt zijn oorzaak in mijn overtuiging dat het Evangelie, zeker sedert onze vrijheids-strijd onder Willem de Zwijger, onlosmakelijk met ons volk verwe-ven is, zodat deze houding ten opzichte van het Joodse volk ook bij anders georiënteerde Nederlanders gemeengoed is geworden.’

Het slechte en moeizame contact met de regering in Engeland is voor het Nederlandse verzet met name in de eerste oorlogsjaren een flinke bron van irritatie geweest. Frans Goedhart zei hierover na de oorlog:

Wij brachten alle mogelijke gegevens bij elkaar, boorden allerlei relaties aan en op een gegeven ogenblik waren wij in de positie dat wij over zulk uiteenlopend, en niet oninteressant, materiaal beschikten, dat wij het gevoel kregen: er moet een verbinding komen met “de overkant”, want wanneer wij naar Radio Oranje luisterden, kon men constateren, dat men in Londen zeer slecht op de hoogte was; op de voor de bevolking meest trieste ogenblik-ken kon men een uitzending horen over een voetbalwedstrijd tussen een Engels en een Nederlands elftal of iets dergelijks; kort-om, de hele stijl, de hele stellingname van Radio Oranje leek ons zo irreëel, zo weinig gefundeerd, zo slecht geïnformeerd, en zo weinig adequaat aan de ernstige toestand in ons land, dat wij het gevoel kregen, dat het dringend nodig was om de overkant beter in te lichten. Wij gingen dus zoeken naar wegen om contact met de overkant te krijgen, want uit alles bleek, dat de Nederlandse regering in Londen slecht ingelicht moest zijn.

Hier moet wel aan worden toegevoegd dat de Nederlandse rege-ring zelf ook goed besefte dat contacten met Nederland onmisbaar waren, en het werd ook geprobeerd die op poten te zetten. Zo werd Lodewijk van Hamel op 27 augustus 1940 als geheim agent boven Nederland gedropt met de bedoeling om verbindingen met Enge-land tot stand te brengen. Hij slaagde in zijn opdracht, al werd hij


13

in een poging terug te keren naar Engeland gearresteerd, berecht, ter dood veroordeeld en op 16 juni 1941 gefusilleerd. In de loop van de oorlog zou het droppen van geheim agenten in tientallen geval-len een drama worden; zij vielen ten prooi aan het Englandspiel.

In februari 1941 vond er in Nederland een unieke staking plaats. Op 22 februari werden tijdens razzia’s in Amsterdam 427 Joden gearresteerd en weggevoerd naar Mauthausen. De CPN, die al zat te broeden op een staking, greep de razzia aan als een gele-genheid om door te zetten. De data werden bepaald op 25 en 26 februari 1941. Op 25 februari was rond het middaguur een algehele staking in Amsterdam een feit, en veel andere steden volgden. De staking werd met geweld neergeslagen; er vielen negen doden en 24 zwaargewonden. Drie organisatoren van de staking werden sa-men met vijftien Geuzen gefusilleerd. Het vormde voor Jan Cam-pert de aanleiding om zijn gedicht ‘Het lied der achttien dooden’ te schrijven. De Februaristaking van 1941 was de enige keer tijdens de Tweede Wereldoorlog dat een bevolkingsgroep, waar ook ter wereld, openlijk protesteerde tegen de Jodenvervolging.

HET PRILLE BEGIN


Abbink, Joop 116, 154, 157Althoff, Lex 202-203Arondéus, Willem 45-54, 56-58,

60, 107, 187Aulnis de Bourouill, Pierre

Louis baron d’ 218-223Ausems, Andries 171Baracs, Sándor 81Bartels, Joop 229Beckman, Wiardi 73, 78, 202-

203Beishuizen, Henk 200-201Belinfante, Frieda 37, 44, 49,

51-52, 55-62, 187Biallosterski, Tobias 235Bijnen, Frank van (zie Jan van

Bijnen)Bijnen, Jan van 63-69, 98, 152,

172Bloemgarten, Rudi 37, 51-52, 57,

59-60, 187Blokzijl, Roelof 118-119

Boellaard, Pim 70-79, 269Boesman, André 256-257Boezeman, Sjaak 259-265Boissevain, Frans 84Boissevain, Gi 80-85, 125, 136Boissevain, Jan 80-81Boissevain, Janka 80-85, 125,

136Boissevain, Louis 83, 134-135Boissevain-van Lennep, Mies

81, 85Bolten, Jean Pierre 160Bonekamp, Jan 140-144, 193Boogaard, Jan 89-92, 132-133,

151, 295Borghouts, J.J.F. (Peter) 64, 66Borssum Buisman, Garrelt van

222, 224-232Borssum Buisman, Jan van 222,

224-232Bosch, Iman Jacob van den

288-289

personenregister


Bosch, Louis, ridder van Ro-senthal 266-273

Boven, Evert 28, 33, 115, 119, 149, 154

Brasser, Jan 140-143, 193Brinkgreve, Henk 117Brouwer, Johan 52, 169Brune, Bert 110-112, 150, 180-

181Bührmann, J.Chr. 168-169Campert, Jan 13, 260, 264-265Christiansen, Friedrich 16, 27,

64, 148Dam, Willem S. van 160-161Davids, Eddy 201Deppner, Erich 110, 181-182Dienske, Henk 19-24, 37-38,

132, 271, 290Dijk, Frouke 148, 150-151Dijk, Hilbert van 38, 65, 86-92,

106-109, 112, 133, 149, 151, 175, 295

Dobbe, Theo 10, 52, 93-99, 111, 149-150, 157, 295

Droog, Johnny de 93, 97-98, 111, 245, 295

Drupsteen, Cornelis 159-160Dutilh, Kees 125, 127, 227Duwaer, Frans 49, 60, 100-105,

187, 191Einthoven, Louis 48, 286Esmeijer, Samuel 68-69Faber, Klaas Carel 142Faber, Piet 142-143

Faber, Pieter Johan 142Flemming, Dick 251-252, 254Folmer, Joke 230, 259, 274-284Franco, Francisco 123, 158Frijda, Leo 82-83, 85, 126Gemmeke, Jos 233-241Gerbrandy, Pieter 38-39, 226,

229Geul, Hans 85, 135-136Gilse, Maarten van 85, 135Giskes, Hermann 245-247Goedhart, Frans 10, 199-206Gude, Cornelis 159-161, 165Guermonprez, Paul 105, 188,

192Hos, Henk 168, 208Haar, Reindert van der 119, 150Hall, Gijsbert van 285-287, 291,

294Hall, Walraven van 16, 21, 38,

259, 271, 285-294Hasselman, Hendrik 159, 162,

165Hengel, Petertje van den 156-

157Hes, Mozes 164-165Heuven Goedhart, Gerrit Jan

van 205, 272Heydrich, Reinhard 70, 74-76,

78-79Himmler, Heinrich 70, 75-76,

79, 83Hitler, Adolf 26, 79, 122, 139,

163, 182, 200, 270



315PERSONENREGISTER

Hoekstra, Hans 251-253Hoen, Pieter ‘t (zie Frans

Goedhart)Hoope, Cornelis ten 91, 133Horst, Izaäk van der 65, 86-88,

90, 92, 106-112, 131, 149-151, 175, 177, 179-182, 221

Horst, Johannes ter 28, 33, 113-120, 150, 155-157

Hos, Henk 168, 208IJzerdraat, Bernardus 10, 159,

260-261, 263Jansen, Tonny 143Kaay, Pieter 134-135Kann, Maurtis 202Kastein, Gerrit Willem 82, 99,

121-128Katan, Hans 83, 85, 135Koenen, Wim 28, 116Kolitz, H.145-146Koot, kolonel 68, 172-173Kop, Arij 261, 263Krist, Fake 144Kuiper, Maarten 82, 89, 146-

147, 295Kuiper, Sape 85, 135-136Kuipers-Rietberg, Helena 15,

25-29, 31, 33, 116Kuypers, J. 253-254Lages, Willy 22, 24, 89-90, 132,

145-146Langendijk, Ko 145Lauwers, Huub 242-248Lentz, J.L. (Jacob) 100

Letteboer, Henk 228-229Limperg, Koenraad 51-52, 58,

60Lind, Nel 230, 279, 281-282Linthorst Homan, Johannes 48,

286Lom, Johan van 292, 295Meijer, Frans 103, 190Molen, Gezina van der 210Neher, Lambertus 290Nieuwenhuijsen, Frits 292, 294Ninaber van Eijben, C.B. 63-64Nunes Vaz, Jaap 202Oorschot, J.W. van 239, 266Oranje, Miep 28, 295Oranje-Nassau, Juliana van

138, 223Oranje-Nassau, Wilhelmina

van 9, 11, 134, 138, 153, 226, 238, 266, 272, 283

Oranje-Nassau, Bernhard van 11, 38-39, 67, 78, 138, 172, 236, 238

Oversteegen, Freddie 138, 140, 144-145

Oversteegen, Truus 138, 140, 143-145

Paaschen, Cock van 233-234, 240

Pasdeloup, W. 73-74, 203Plas, Arie van der 160, 165Plas, Willem van der 160, 165Ploeger, Ferdinand 92, 133Poelschau, Harald 163-164



Poos, Leo 73-74, 125, 295Pooters, Pam 82, 85, 125Post, Johannes 22, 38, 65, 89-92,

112-113, 129-133, 149, 151, 179, 194-195, 211, 217, 295

Post, Marinus 90, 130Posthuma,F.E. 84, 125Praagh, Tonnie, van 61-62Prinsen Geerligs, Reina 134-137Quay, Jan de 48, 286Ragut, Willem 143, 145Randwijk, Henk van 38-39, 189,

205, 207-209Rauter, Hanns Albin 76, 78, 83-

84, 93, 110, 166-167, 296Reeskamp, Gerard 93-94Reijnders, Izaäk 159, 266Remiëns, Dionisius 82, 85Reydon, Hermannus 84, 99,

125-126Ridderhof, George 203, 245Roland Holst, Adriaan 45-46Rooij, Jan de 249-257Roosenburg, Jet 281-283Rozendaal, Koen 91, 112, 133Rübsaam, Guusje 183, 187, 192Rühl, Emil 21, 84, 145Saathof, Harry 114, 120Sandberg, Willem 49, 52-53, 56,

60, 62, 101-104, 107Schaft, Hannie 138-147Scheepstra, Liepke 148-157Schmitz, Mattheus 146-147Schoonman, Geert 114, 120, 157

Schoorl, Ad 251-252, 254Schreieder, Joseph 94, 99, 121,

126-127, 173Seyffardt, H.A. 83-84, 125-126Seyss-Inquart, Arthur 57, 75-76,

79, 123, 184-185, 268Siebrand, Jan Willem 180-181Six, Pieter Jacob 73, 168, 170, 229Slagter, Marten 73-74, 125, 295Slomp, Frits 14, 20, 25-26, 30-

34, 65, 86, 108, 115, 119-120, 130, 150, 174

Sloot, Jan van der 177, 179Slot, Sieuwert Bruins 129, 209-

210Snoek, Joop 89, 133Somer, Jan 170, 228Speelman, Wim 132, 168, 207-

213, 217, 292Staehle, Wilhelm 270-271Steman, Jan 235-236Stiebner, A.M. 101-102Stijkel, Han 158-165, 216Stoové, Kees 66, 68Streef, Kees 176Suchtelen, Guido van 134Taconis, Thijs 243-245, 248Tazelaar, Peter 202-203Thijssen, Gerrit Jan 46, 48Thijssen, Jan 64, 67, 166-173,

188, 216, 296Tongeren, Jacoba van 16, 20-21,

23, 35-41, 51-52, 58-60, 186, 290


317

Valstar, Cees 181Valstar, Fulps Vincentinus 174,

180-181Valstar, Leendert 65, 88, 92,

106-107, 109, 111, 131, 149-151, 174-182, 190

Valstar, Willem 180Veen, Gerrit Jan van der 183-

195Veen, Louise van der 183, 185,

191Veldhoven, Joop van 33, 119-

120, 154Veldhuis, Henk 174-175, 180Verleun, Jan 125-126Verschoor, Huib 68-69Veterman, Eduard 278-279, 281Viebahn, Friedrich 89, 212, 292Viermann, Friedrich 146Visser ’t Hooft, Willem Adolf

226-227, 229, 232, 270Visser, Loek 97Vliet, Teus van 20, 180, 292,

293 Vorrink, Koos 201-202Waals, Anton van der 93-95,

99, 121, 125-127, 295Wagenaar, Cornelis 21Wagenaar, Gerben 126, 141, 188Wagenaar, Willem 164-165Wapperom, Piet 127Warendorf, Hans 202Welsum, G.G. van 192-193Westerveld, J.H. 72

Wezel, Jan van 160-161Wiedemann, Martin 222Wiel, Frans van der 44, 140Wijlen, Jos van 251-254, 256-257Wildschut, Jan 92, 131-132Willemsen, politieman 144-145Winkelman, Henri 11, 159Zirkzee, J. 145Zwart, Joop 137Zwarts, Evert 116, 120, 154, 157

PERSONENREGISTER


EGBERT VAN DE SCHOOTBRUGGE

B

De TweedeWereldoorlogen het verzet

De Tw

eede W

ereldo

orlo

g en

het verzet

EGBERT VAN DE SCHOOTBRUGGENa de bevrijding ontstond het beeld dat de Nederlandse bevolking

zich in de Tweede Wereldoorlog op grote schaal tegen de bezetter had geweerd. Nu overheerst het idee dat de Nederlanders zich braaf aanpasten en de Duitsers daarmee zeer van dienst waren. Beide visies doen geen recht aan de tienduizenden die zich op alle moge-lijke manieren tegen de Duitsers hebben verzet, en daar vaak voor betaalden met hun leven.

Egbert van de Schootbrugge geeft in De Tweede Wereldoorlog en het verzet een kennismaking met de kopstukken van het Neder-landse verzet in woord en beeld. Zij waren onder andere actief in het gewapende verzet, bij de hulp aan onderduikers, bij de illegale pers, als geheim agent en bij de praktische organisatie van het ver-zet. Zij toonden grote moed en namen enorme risico’s, maar ook zij waren niet onfeilbaar.

Het aantal verzetsmensen in dit boek is beperkt, maar het zijn stuk voor stuk iconische fi guren die symbool staan voor duizenden an-deren. Dit boek is niet bedoeld om de helden te verheerlijken, maar wel om stil te staan bij buitengewone daden van gewone mensen.

Egbert van de Schootbrugge is freelance onderzoeker. Hij vertaal-de en redigeerde boeken als Richard Overy’s De Tweede Wereld-oorlog en Het dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog.

9 789401 912020

www.omniboek.nlisbn 978-94-0191-202-0 nur 680

Uitgeverij Omniboek

B

Verzetsstrijders en de weerstandtegen de bezetter in 1940-1945

VD SCHOOTBRUGGE_Verzet_wt.indd 1 06-04-18 11:14

Verzetsstrijders en de weerstand EGBERT VAN DE tegen de ... · de en redigeerde boeken als Richard...

Documents

Transcript of Verzetsstrijders en de weerstand EGBERT VAN DE tegen de ... · de en redigeerde boeken als Richard...