77% van de deelnemers heeft expliciet terug-gekoppeld hoe zij de afgelopen maanden aan de slag zijn gegaan met vernieuwend bezuinigen.

43 kleine en grote initiatieven zijn gestart sinds het begin van het leertraject

30 initiatieven zijn primair gericht op de eigen organisatie. Bijvoorbeeld: het opstarten van een innovatieteam, herinrichting bezuinigingsproces of organiseren van werksessies met college, management of deskundigen

initiatieven zijn extern ge- oriënteerd en gaan o.a. over het bezoeken van andere gemeenten, het uitzetten van vragen bij andere gemeenten of het organiseren van bijeenkomsten met regionale part-ners.

13

Het doel van het Leertraject Vernieuwend Bezuinigen is het stimuleren van kennisdeling rond de strategische en actuele thema’s innovatie en bezuinigen. Dit intergemeentelijke net-werk brengt de behoefte van verschillende betrokkenen bijeen: gemeentelijke managers, academici, studenten en adviseurs. Beoogd resultaat is het vergroten van de vernieuwende waarde van bezuinigingspakketten.

Leertraject VERNIEUWEND

BEZUINIGEN

In deze update maken we inzichtelijk wat het leertraject tot op heden heeft opgeleverd. Op basis van de input uit het netwerk geven we richting aan de volgende stap, toewerkend naar een nieuwe werksessie begin volgend jaar.

Tijdens de eerste werksessie hebben de dertien deelnemende gemeenten leeropdrachten voor zichzelf geformuleerd. Vijf overkoepelende thema’s zijn daaruit af te leiden:

Bezuinigen met de samenleving

Omgaan met de politieke kant van bezuinigen

Bezuinigen met regionale partners

Beweging krijgen in de organisatie

Creëren van een duurzaam innovatieklimaat

Ambities aan

Vrijwel alle deelnemers vonden vergelijken met andere gemeenten belangrijk, en ervaren het net-werk vernieuwend bezuinigen als aanvulling op de andere netwerken waarin zij participeren.

90% van de deelnemers gaf aan dat zij binnen vier weken na de werksessie persoonlijk actie zouden ondernemen. Genoemde acties gingen vooral over het terugkoppelen van de uitkomsten, het anders inrichting van bezuinigingsproces of het stimuleren van innovatie. Bij het merendeel van de deelnemers is het ver-

trouwen toegenomen dat vernieuwende bezuini-gingsmaatregelen daadwerkelijk te realiseren zijn. Op persoonlijk vlak heeft de werksessie met name

geleid tot nieuwe inzichten, nieuwe contacten en concrete voorbeelden van kansrijke maatregelen voor de eigen organisatie.

De meerwaarde voor de organisaties bestond vooral uit: een intergemeentelijk netwerk, herleefd enthousiasme voor bezuinigen en een gezamenlijk vertrekpunt voor de volgende fase.

Vier adviezen aan de eigen bestuurders werden het vaakst genoemd door de deelnemers: • voer bestuurlijk gesprek met andere

gemeenten • geef ruimte aan innovatie • durf te kiezen • toon meer bestuurlijke betrokkenheid

Respondenten geven aan dat zij in een volgende fase willen ingaan op vier aspecten: • werkvormen en procesaanpakken • vergelijking met andere gemeenten • delen van persoonlijke ervaring en verhalen • uitwisselen van concrete dossiers

Innovatie centraal in vervolg

Zoals uit het bovenstaande blijkt, heeft het netwerk voor veel deelnemers geleid tot aanwijsbare activiteiten en resultaten. Daar zijn we blij mee! Graag willen we nu met jullie de stap vooruit zetten. Jullie hebben behoefte om met concrete innovatie aan de slag te gaan. Hoe kunnen we blijvend presteren, en toch minder geld uitgeven? Wat zijn goede innovaties, en hoe brengen we ideeën in de praktijk? Wij voegen daar zelf de intergemeentelijke factor aan toe: niet zelf uitzoeken wat wel en niet werkt, maar open staan voor ideeën en ervaringen van andere deelnemers. Dat is de kern van het netwerk. In de volgende stap gaan we dus concreet aan de slag met innovatie.

Het doel van de volgende stap is om rond kansrijke ideeën intergemeentelijke teams samen te stellen die dat idee niet alleen concretiseren, maar ook gaan testen in de praktijk. De geleerde lessen worden ver-volgens verwerkt waarna alle ideeën in het netwerk worden gedeeld. Op die manier leren we niet alleen van en met elkaar, maar worden er parallel ook meerdere ideeën gelijktijdig ontwikkeld en deelt iedereen in de opbrengst.

Potentiële innovaties verzamelen: elke deelnemer verzamelt in zijn eigen organisatie één of meerdere innovaties die bijdragen aan het mantra ‘blijvend presteren, anders organiseren, minder uitgeven’. Ideeën kunnen gaan over van alles, maar moeten nog niet ingevoerd zijn, te concretiseren zijn in een korte (intensieve) periode, testbaar zijn, en leiden tot betere prestaties en/of minder uitgaven. Deelnemers selecteren de topdossiers en bereiden een pitch voor om anderen te werven voor hun idee (januari).

Opbrengst in de praktijk

Kleur bekennen tijdens ‘dragons’ den’-keuzedag: deelnemers hebben voorafgaand aan de werksessie elkaars topdossiers bekeken en bepaald welke innovaties interessant zijn om in intergemeentelijke teams uit te werken. Tijdens de dragon’s den keuzedag, naar het gelijknamige tv-programma, zetten de deelnemers hun innovatieve idee(en) uiteen, waarna anderen aangeven of ze mee investeren in de uitwerking ervan. Meedoen betekent substantiële capaciteit beschikbaar stellen en de bereidheid om ideeën te testen in de praktijk. Elk dossier heeft een duidelijke eigenaar die stuurt op voortgang (februari).

Van innovatief idee naar innovatieve praktijk: onder leiding van de producteigenaar wordt de potentiele innovatie uitgewerkt en getest in de praktijk. Elke gemeente die ingetekend heeft op het specifieke idee, werkt actief mee in het concretiseren ervan. In één of meerdere sessies wordt het idee geconcretiseerd en getest om vervolgend aangescherpt te worden. Verschillende ‘versnellingsmethodieken’ (bv. innovatiecyclus, scrum/agile, …) zijn voorhanden indien gewenst door de producteigenaar (februari-april).

Presenteren opbrengst en verbreden: Tijdens een tweede werksessie, deelt elk team onder leiding van de producteigenaar de uitkomsten. Hoe is het idee geconcretiseerd, maar vooral: wat heeft de testfase opgeleverd? We trekken lessen uit de opbrengst en verbreden de best practices naar kansen voor de andere deelnemers (april).

De ambitie

• Het gouden ei: Zet intern de vraag uit: welke kansrijke ideeën dragen wij aan om met andere gemeenten te concretiseren? Deadline voor het (gebundeld) aanleveren van ideeën is medio januari 2014.

• Het team: Stel een team samen dat in alle fasen van het proces een effectieve bijdrage kan leveren (kwaliteit, capaciteit). Stel ook vast wie de producteigenaar is van welk idee.

• De pitch: Denk vast na over een creatieve en overtuigende manier om mede investeerders te winnen voor jullie ideeën tijdens de keuzedag.

• Het voor-oordeel: Alle ideeën worden voor de keuzedag rondgestuurd aan de deelnemers, zodat de andere gemeenten zich kunnen voorbereiden, vragen kunnen voorbereiden en voor zich kunnen bepalen of ze al dan niet geïnteresseerd zijn om met een specifiek idee mee te doen.

• De kosten: De kostendekkende bijdrage voor deelname is afhankelijk van het aantal deelnemers en wordt gecommuniceerd zodra we jullie reacties binnen hebben.

• De aanmelding: Aanmelden kan tot 16 december via Tom Overmans (to@hiemstraendevries.nl)

Ben jij overtuigd van de meerwaarde van samenwerking met andere gemeenten? En heb je zin om samen de uitdaging aan te gaan om de volgende stap te zetten? Meld je dan aan en start de volgende voorbereidingen: