Daar is ’ie dan: dat kleine wezentje dat huilend en wel op je buik wordt gelegd en vanaf nu van jou is. Je kind. En daar is ook dat gevoel van verbondenheid. Een gevoel dat je nog niet kent, maar dat je vanaf nu nooit meer kwijtraakt. Liefde, ja, maar eigenlijk gaat het verder dan dat. Je voelt precies aan wat je baby wil, voelt en bedoelt. Moederintuïtie, dat is het. Maar hoe sterk je gevoel ook is, je kunt behoorlijk aan het wankelen worden gebracht door allerlei goedbedoelde adviezen. Zoals Free (32), ab-soluut geen onzeker type. “Ik twijfel bijna nooit en ik weet heel goed wat ik wil. Toen ik zwanger was, nam ik aan dat ik een moeder vol zelfvertrouwen zou worden. Nou, dat viel tegen. Na de geboorte van dochter Jara kregen mijn vriend en ik zoveel adviezen over hoe we met Jara moesten omgaan, dat ik soms niet meer wist welke raad we op moesten volgen. En daar werd ik toch erg onze-ker van.” Want ook al ging het goed met Jara, nog werd Free aan het twijfelen gebracht. “Toen Jara bijvoorbeeld acht weken was, sliep ze al door. Van elf uur ’s avonds tot zeven uur ’s ochtends. Wij waren in een jubelstemming, we hadden onze nachtrust terug! Maar bij het consulta-tiebureau reageerden ze bezorgd. We moesten haar om

Je krijgt het gratis en voor niets bij de geboorte

van je kind: moederintuïtie. Dat is dat heel

speciale lijntje dat alleen jij met je kind hebt en

waardoor je altijd gevoelsmatig weet wat er aan

de hand is. Maar durf jij er altijd naar te luisteren?

de vier uur wakker maken, anders zou er een kans zijn dat haar bloedsuikerspiegel te laag zou worden. Dan zou ze misschien niet meer uit zichzelf wakker kunnen wor-den. Ik belde onze huisarts voor advies, maar hij vond het onzin. Een baby geeft volgens hem zelf heel goed aan wat hij of zij nodig heeft. Kortom, ik kon Jara best laten door-slapen. Vervolgens vond ik op internet ook allerlei tegen-strijdige meningen over het wel of niet laten doorslapen van jonge baby’s en ik raakte er !ink van in de war. Wie had er gelijk? Ik wist het niet.”Het hoort blijkbaar bij het pas verworven ouderschap dat van alle kanten tegenstrijdige informatie op je af komt over hoe om te gaan met je baby. De kraamhulp, de ver-loskundige, het consultatiebureau en de boeken die je leest, iedereen geeft tips over voeden, slapen, wel of niet inbakeren, laten huilen of meteen troosten. Dat kan ver-warrend zijn of je erg onzeker maken. Vooral in de eer-ste weken: het ouderschap is nog onbekend terrein en je kent je kind nog niet goed. Dan kun je wel wat goede raad gebruiken. Niet zo handig als zelfs ‘de deskundigen’ dan geen eenduidig advies geven. Zij zouden het toch juist moeten weten?Volgens hoogleraar pedagogiek René van de Veer is het antwoord op deze vraag simpel: de deskundigen weten het antwoord helemaal niet altijd. “Baby’s en jonge kin-deren zijn, ook voor hen, vaak een raadsel. Ze kunnen nu eenmaal nog niet aan ons duidelijk maken wat er aan de hand is. Als een baby bijvoorbeeld veel huilt en er is geen aanwijsbare – medische – reden voor, wat is het dan? Zijn het krampjes? Of is het verveling? Het is lastig om dat uit te puzzelen, en de oorzaak zal per kind verschillen. Het blijft gissen, ook voor professionals.” René schreef het boek ‘Opvoeden door beginners’. Hierin bespreekt hij op-voedadviezen door de eeuwen heen over bijvoorbeeld sla->

weet het beter (altijd!)

64 |

OPVOEDEN

weet het beter (altijd!)

| 65

pen, huilen en voeding. Zijn conclusie: opvoedadviezen zijn sterk cultuur- en tijdsgebonden. René: “Er zijn zoveel smaken, meningen en vooroordelen, ook binnen de op-voedkunde. In mijn onderzoek kwam ik erachter dat veel adviezen helemaal nergens op gebaseerd zijn. Ze komen niet voort uit wetenschappelijk onderzoek. Het is voor-al de tijdsgeest die bepaalt wat goed is voor een kind.” Neem bijvoorbeeld zindelijkheidstraining. “Tegenwoordig wordt gezegd dat je daar niet mee hoeft te beginnen voor het tweede jaar, omdat kinderen daar lichamelijk nog niet aan toe zouden zijn. Maar vroeger werden kinderen wel veel eerder zindelijk gemaakt. En ook in andere culturen krijgt men kinderen al rond hun eerste verjaardag zin-delijk. Het kán dus wel. In vijftig jaar is het moment dat kinderen hier in Nederland zindelijk worden een halfjaar naar achteren geschoven, waarschijnlijk vooral door-dat de kwaliteit van luiers verbeterd is. Ik bedoel maar: opvoedadviezen veranderen samen met de tijd.” Daar-bij merkt hij op: “Een aantal richtlijnen vanuit de over-heid en de GGD hebben natuurlijk wel hun nut bewezen. Neem de adviezen voor veilig slapen en het voorkomen van wiegendood, zoals baby’s niet op hun buik laten slapen. Dat advies is erg belangrijk.”

MOEILIJKE SLAPEROok Mirjam (36) herkent zich in het verhaal van Free. “Onze eerste zoon Tim sliep met 13 maanden nog steeds niet door. Iedere nacht werd hij wel een paar keer wakker. Ik liet me leiden door adviezen van vriendinnen en familie en volgde methodes uit boeken. Maar niks lukte, en ik werd er alleen maar ongelukkig van. Die boeken waren bijvoor-beeld erg dwingend van toon, ik moest me aan allerlei re-gels en schema’s houden. En het idiote is: pas toen we de

strakke schema’s weer loslieten, ging Tim uit zichzelf beter slapen.” Inmiddels is Tim vier jaar en heeft hij een broer-tje, Sam van 1,5 jaar. Mirjam: “Sam sliep vanaf het begin af aan als een roos. Maar Tim kan ’s nachts nog steeds !ink spoken. Ik weet nu: hij is gewoon een moeilijke slaper, punt. Het zit in zijn karakter, en daar kan geen boek of advies iets aan veranderen. Achteraf baal ik dat ik me zo gek heb laten maken door al die mensen die beweerden dat zij de oplossing hadden.”Wat ook helpt: volgens Mirjam maak je je bij een twee-de kind sowieso minder snel druk. “Je bent simpelweg minder onzeker en denkt sneller: Ja ja, laat maar praten, ik weet heus wel wat goed is voor mijn kind. Sam wei-gerde bijvoorbeeld met vijf maanden plotseling de !es, hij wilde alleen maar aan de borst. Mijn schoonmoeder kwam gelijk met adviezen van het consultatiebureau en oplossingen die ze op internet had gevonden. Maar ik wilde er niks van weten. Instinctief wist ik dat we er niet te veel aandacht aan moesten besteden. Het gaat vanzelf wel over, dacht ik. En dat was ook zo.” Een gezonde hou-ding, zo meent René ter Veer. “Het is goed om je gevoel te volgen als het gaat om je eigen kinderen. Er is tegenwoor-dig zoveel informatie over opvoeden, daar wordt iedere ouder onzeker van. Het is belangrijk om je hierin niet mee te laten slepen. Tachtig procent van alle ouders op de we-reld moeten het ook doen zonder opvoedingsdeskundi-gen, consultatiebureau’s, websites of boeken. En met die kinderen komt het in de meeste gevallen ook goed. Dus vertrouw meer op jezelf en op je intuïtie.” Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, geeft ook René toe. Want wat is je intuïtie? En hoe vertrouw je daarop? “Intuïtie is kennis die je hebt, maar die niet te verwoorden is. Die kennis ontstaat doordat je op jonge leeftijd bepaal-de ervaringen hebt opgedaan en opgeslagen. Dat je als

<

‘SliepJara met acht weken al door, werden we door het consultatie- bureau bezorgd gemaakt’

66 |

OPVOEDEN

Tekst: Mila van de W

al/ Foto’s: Bart B

russee/ Visagie: Wilm

a Scholte

baby en jong kind door je ouders bent geliefkoosd en in-gestopt, dat kun je je niet meer herinneren, maar je hebt het wel opgeslagen. Ook heb je als kind misschien gezien hoe andere kinderen of broertjes of zusjes werden opge-voed. Ook dat heb je opgeslagen. Deze onbewuste kennis gebruik je automatisch als je zelf ook moeder of vader wordt. Je weet dus eigenlijk meer dan je denkt.”En hoe kun je deze intuïtie gebruiken als je voor een op-voedkwestie staat? René: “Zet alles even stil en luister naar jezelf, naar hetgeen wat je gevoel, je gedachten of je lichaam je impulsief ingeeft. Dat is ook een kwestie van vertrouwen: dat die impuls er komt. Kies tenslotte voor iets wat het beste bij jezelf, bij je kind en bij je gevoel past.” Daar merkt René wel bij op: “Zelfs als je erg goed naar je intuïtie kan luisteren, zit je als jonge ouder heus nog weleens met je handen in het haar. Altijd staat er wel een verrassing voor je klaar. Kinderen maken in hun ont-wikkeling nou eenmaal gekke bokkensprongen: opeens niet meer slapen, niet meer willen eten. Daar kun je als ouder niet altijd iets aan doen.” Op zulke momenten is er volgens René dan ook niks mis mee om zoveel mogelijk advies in te winnen. “Zolang je maar beseft dat de deskundigen ook niet alles weten, ze hebben niet de waarheid in pacht. Blijf het relativeren. Soms is het een kwestie van op goed geluk iets uitprobe-ren en hopen op betere tijden.”Voor Free kwam op een bepaald moment ook het besef dat ze niet wijzer werd van alle verschillende meningen over het wel of niet door laten slapen van haar dochter. “We hebben Jara een paar nachten iedere vier uur wakker gemaakt, zoals het consultatiebureau adviseerde. Maar daar reageerde ze helemaal niet goed op, ze was huile-rig en dronk maar weinig. Dus na een paar dagen hebben we haar toch maar laten doorslapen. Dat voelde gewoon beter. En het ging goed. Achteraf ben ik blij dat we het zo gedaan hebben, omdat we heel duidelijk voelden dat wij wisten wat goed was voor Jara.” Hierdoor en door haar andere ervaringen als moeder groeide Free in het ouderschap. “En je zelfvertrouwen groeit met je mee. Trouwens: na een paar weken werd Jara plotseling wél weer ’s nachts wakker voor een !es-je. Erg jammer, want wij dachten dat we een doorslaap- baby hadden. Niet dus. En zo gaat het steeds, alles gaat in fases. Denk je net: Oh, het werkt zo, dan dient zich wel weer iets nieuws aan. Wat we ook weer oplossen door onze intuïtie zo goed mogelijk te volgen.” !

Opvoeden vanuit je hartHeb je moeite met luisteren naar je intuïtie? Margriet Darwinkel geeft work-shops en trainingen over opvoeden. Ze is co-auteur van het boek ‘Opvoeden vanuit het Hart’. Margriet: “In de opvoe-ding gaat het, net zoals in andere proces-sen, om wat je gelooft. En wat je gelooft zit diep van binnen. Ik denk dan ook dat je antwoorden op vragen rondom de opvoeding niet in je hoofd vindt, maar in je hart. Als je twijfelt over een te nemen beslissing, is het belangrijk om naar je innerlijke stem – je intuïtie – te luisteren. In onze hectische maatschappij nemen we vaak te weinig tijd om stil te staan en naar onze intuïtie te luisteren.”Volgens Margriet is opvoeden een tweerichtingsverkeer waarin ouders en kinderen van elkaar leren, hoe klein die leerpuntjes ook zijn. “Mijn boek is bedoeld als handvat voor ouders, om je kind op zijn of haar eigen wijze te leren groeien en zich te ontwikkelen. Maar tegelijkertijd is het ook voor ouders, om zichzelf beter te leren kennen. Want hoe beter je jezelf en je overtuigingen kent, hoe meer je vanuit vertrouwen en intuïtie jouw kind kan opvoeden.”

Zelf oefenen: luister naar je hartMargriet: “Een eenvoudige oefening om in te bouwen in je opvoeding – of in je leven – is om een paar keer per dag af te stemmen op je hart. Dat begint met ademhalen. Door rustig in en uit te ademen merk je dat je aandacht verschuift van je hoofd naar je hart. Het wordt rustig in je hoofd en je kunt weer helder voelen en denken. Want je hebt je hoofd wel nodig, maar het gaat om een synerge tische samenwerking tussen hoofd en hart. Eenmaal tot rust gekomen, probeer je je kind en de situatie voor je te zien. Kijk en luister ernaar vanuit je hart. Je zult merken dat stress verdwijnt en de antwoorden zich als vanzelf aandienen. Misschien niet meteen, maar wel als je jezelf aanwent om op deze manier naar je hart te luisteren.”

Meer info? www.happyfamilylife.com en www.opvoedenvanuithethart.nl

‘Ik weet nu: hij is een moeilijke slaper, punt. Daar kan geen boek iets aan veranderen’

| 67