Verslag Verdiwel College met Ruud Meij

Algemene ledenvergadering 19 april Voorafgaand aan het Verdiwel College op 19 april is er een algemene ledenvergadering van Verdiwel in De Observant. Agendapunten zijn:

1. Jaarrekening 2016. 3. Evaluatie activiteiten 2016. 4. Wat verder ter tafel komt.

13.00 uur: Ontvangst met koffie. 13.15 uur: Start ALV.

Verdiwel College met Ruud Meij 14.00 uur Opening door voorzitter Greet Bouman Deze opstelling gekozen, Rondje Ernst Evelien, Marco Germien net lid, Bart deL Marc S, Trix, Martin v I, Gerard B Albert R Mario N, Else, Jeroen V, Sylvia Sandrina H als gast, Johan A, BartvdN Greet. Erwin H. Wie gaat naar asccheid Gerard Faas, Goudens pelden, krijgt Gouen Speld Bedneker naam, mede opriachter Twee pitches daarna Ernst over aankiaken kansen grote ovenementen, inzet vrijwilliges met name, kansen vor mensen, Leuk leden zelf vertellen over ervaringe, delen met ons. In ALG vgezegd meer dgebruik van maken. Mario over onccpet lerende organisatie, Daarna Ruud Meij Veriwel College. 14.05 uur Pitch Ernst Janssen

Ernst Janssen van Wellzo in Leeuwarden houdt een pitch over het aanhaken en kansen pakken bij grote evenementen. In Leeuwarden gaat het dan om Leeuwarden Friesland Culturele Hoofdstand Europa 2018 en de Passion. Voor beide evenementen mobiliseert Wellzo grote aantallen vrijwilligers. Door trainingen, maatjesprogamma’s en de verbinding met bedrijven krijgen deze mensen nieuwe kansen. Ersnst Vrijstiper, tweede landsaal,beteleket vrijiwllier in Freies, over virjwilligers, volgend jaar Cult evenenmentne, aantal grootschalig, gepresenteerd 800 kleine 60 grote, in schouwburg gepresenteerd, 6000 vrijw nodig om goed te laten verlopen, als Welllzo vrij werk en onddrsteunineni nportefuiele, in oveleg cult hoogfstand overeenkosmt dat wij vriwjillgeirs leveren voor evementne, Leeuwarden conc met Utr Den Bosch maasticht Den Haag, klein budget, maar motto’dmv cultuur mij biding versterken, heet wienskip, sprak jury nbizjonder aan, niet cultuur met grote C maar kijke hoe maatsch binding kunt ersterken, m Vrijw werven”: voroal hoog opgeleide wat oduere mensen, wilden rpoberen diversiteit als welzo , vb mensen metbijstanduitkering, 6000 daavan 1000 uit die

groep, mensen die onder Participatiewet vallen participanten, net rond, bijna alle Friese gem doen mee, overeenstemming hebebn, odnersteining van prov fin, en afsprake gemaakt met veel partijen over hoe handen envoeten geven. Met friee gem afgesproien: bijstandsgerichtigdden 1000 analevern, met colleag welz organ afgesprken: mensen matchemn met klussen, welke profiele daarbij horen, twee jara gleden Virj ac Frisland opgerich, gaan alle trainingen erzorgen met name voor participatntne, empwowermentplan per dparticipant, om mij nbeizg te zijn, wat pers ambitie , wlke opl en training erij, wat voor rijw werk, elke gekoppeld aan maatje, die werven we in bedrijven dmet rpofiel dat bij die participatn past, al siem in biuwsecotr werk zou kunnen vindne, dan vrij vanaannme,esbedrijf, met idee virjw kijkt of die werkevraging bij ons kan opdoen, afs participait tot werk makkelier Wij trainen die maatjes ook om et doelgroep te leren omgaan, Proebre it welzijsnsreef t ehalen doro met bedrijgen te werken, in een erenigning die ac organ voor participanten en maatjes, die cognitief enbindend zijn, Dat doorgaat ook, na Cul hofstead, Dat is hele plan, leuk om hier te vertellen, anderhalf jaar geleden fil met dir cult hofostand, maar er is ookcynisme rond cult hofstad, gaat wel goed? Merkten dat zon egenenmet zeker voor Frise ebgrippen groot evenemnt, creeert vele spin off, makkelijk om aansluiten, als dir gevraagd worddoe je mee, van bdrijf, zegt nu eerder ja, aasnluitn bij evenenmt werkt ,alle rfirese elz organ doen mee, Friese gem op twee na allemala mee, in format van dat plan, ook frieseberdvijen en isntellign die zijn benader. Merken: onze idee veel enerige zetten inn verleiden mensen bijstandouitkering: is niet zo, melden zich aan, trots dat ze iets met Lewuarden cult hoodstad kunnen doen, aiedereen ent over progr. Vragen? Contact met UWV? Doen soms vervelend? deden ze ook, dacht ik, proima manager UWV in leeuwarden, maar ls je hort waaraan hiz ich moet hodue, wonder dat z enog iets goed soen, maar gorte zorg was, als vrijw i=meden geen bijstand maar werklooshe, dat UWV bezwaar, Eruit laten. {Passsion, gesprek metkerken gehadn iet eerder gebeurd, vroegen ons gastheren en gastrovuwen leverne ale kerken voor middag Passion open, kon je terecht, haddne heoeft aan mensen di asteer, gastrouw, bizjondere vrag, dacht meer in eigen hand, niet zo, 25 mensen traiing hospitialit gkergen, zit hotel managementshcool , daar die training gkeregne, zo meedeaan met Passion. Germein: mooid at zovele voor elkaar komt bij zon evenemnt. Mooi verhaal.

14.15 uur Pitch Mario Nossin Mario Nossin van SMD-EH in Enschede verzorgt een pitch over het binnen zijn organisatie ontwikkelde concept van de lerende organisatie. Bij de verdere ontwikkeling van dit concept wil hij graag andere leden van Verdiwel betrekken.

Issue bij SMD , oorspr maatsch diensgtvelr in Enschede, staat n voor Samn meer doen, volle breede wijkteams te bemensen, en incl jeugdzorg, breder eigenlijk, alles behalve welzijn. liepen tegenaan: als je als T profe, genrarlis werkt, 100 procent competent medewerkers streijd tussen jeugdzorg en wat daarna komt, door veprlichtingen , iederreen me tjeugd of k, waar wel of niet iets mee is, warvoro je geregistererd moet zijn, SGJ er,

Gingen in temp door, dit ontwikkeld, ik veretl waar we nu zijn, Als organ wileln aansluiten ka ndat Omdenkkader, iedereen doet mee , neimand ubuitengesloten, in witte kader. Kernwaarden staan erook, Visie op inlc samenlebing. Imdenkkader, Kwaliteitskader, het echte, is dat wij uitgansputn gneomen wij willen ons handelen abseren op verhalen va inwooners va Ensch, alle collega sin wijkteams en waar mogleij extern eprof, verhalen verzamelen, feragmenten of hele verhalen, kun je daar kwijt, toot ontwikkeld mets tory connect, verhalen op halen, grootscalig luistern Moesten te weten komen, filter, op absis deze verhalen en naanmames, zijn dit goede vorbeelden utpraktijk enwdit wat we wel of niet meoten doen, 60 medewerkers opgehald wat is kenmerkend voor beroep generalist in breed team van jeugd tot volgtooid leven, kenmerken staan lins onderaan op achterkant, V an verhalen nu met tool eigen daschbord, die zeggen wat goede en lslechte proatkijken zijn, Middendeel model: hoe kun je goed praktijken capaciteit opbouwen, welk emethd procedures documenten nodig, in middelste, S schijf: sotnden 36/0000 dofumenten op Alle info die idereen zou moeten wetne, komt daar, zit zoekmachine achrter, kuj je elke vraas tellen, koomt info naar nboven, soort wiki pedia die ontw is rond methodieekn, richtliejn en documenten die we ontw hebebnn. Vanuit die informatie,essentieel voro lerende organisatie, zoeken naar concrete ervarignen van medewerkers, kmen na rboven, Welke scholing dan nodig: Hoe horganiserne we intervisie afpellen ,oeilijke casuistiek, achter die button. Om tt komen tot 100 procent competaent emederwker, sin SKJ of (die andere) geresigtereefd, wileln geen onnaturulijke splitsing in mdewerkwers, allemaal bijdrage aan lerende organisaite Voorgeled aan vier ministeries en Sociaal werk Nederland, omte vragen of w inomnde vier jaar reglruimte krijgen om SKJ als SW , gaan dat ondersteunen, beginen we met vijf steden die Escnhede, leeuwarden Utrecht Zaanstad (mer steden willen aansluiten,) Genralistiesc hwerken in wijkteams behoefte goed ecompetente medewerkers die daarvoro geresisterred wordne, erkening beroepssort, A3 Planing en verantwoording, wat zijn succesbepalende factoren, bel voro planing wijkteams, en in verantworoding van belang, op nivo pesoo, medewerker, competanties en vakbemwame medewekrs moetne kunnena angeven welke blokkades ze tegenkomen. jaar werk in tien minuten verteld, zo ver izjn wij nu, kunne alA3 per wijkteam zien wat resuletatne die ze willen eberieken en Grootsalig luisten: zien we wat burgers ivndne van wijkgerich werken, wahcftijdne, wan mederwkerw sat ze succesvol zien. Eie mee wil doen is welkom! Vragen: OP wijkteam novi ziej war ze staan in ontwikekling> Ja, Moelijk bij wijkaon t, zegt Mario,negenwijkteams, elkeruimte voor inzett vorozieningen, voorliggende voroz, heel snel besparingen levert dat op, goed einfo vnadaan krijgen\ Bart de L< verhaal over competente medeweker, in hoverre ruimte aan diversiteit wijkteams, vershc registraties wil ej vanaf, kan i plasstn, maar diversiteit in wijkteams bijft bel, wij zin gestart vanuit

idee genealisitshc werken is proiima, maar af van idee dat iedereen alles meot kunnen, hoe divesiteit in wijkteamhoduen? Mario: hele profiel is divers, diverse mensen indienst, ander skrijgt j jeugteam binenn genarlsitisch etema,s puur T professioanls, d=op T it balans, schuilt tot mantelzor enjeugdzor allemala in wijkteaams\\ van de een vraag je iets anders dan van de ander, Wel van een stempel vorozient? Ja, allemaa wijkteamcoacht met t profiel, spcialistisch deel te rbeschikking van iederen, SKJ verantwoorde werktoedeling, hort daarbij, die wijst dtoe, kans daat ide lal emoeilijke fcasuisitiek, willen we net niet, darom intevisie en supervisie, teleln voro je SKJ regsitratie, iederene profijt van, even bel vor opnouwwerker of mantelzorgonderstuner. Mere dan alleen verindne, vorokomen dat komers wordne, management horizondaat, niet allen vertikaal, horizontaal op themas. Johan A, je nodigt ons uit om aan te haken, in hoeverre van belang opdrahcttever gem in stemt, Mario Dank ik wel, bij osn vijf gem doen mee, want grootschalg luistern,e op allerei lplekken in gem, moet gem erkenenn dat zinvol is, wardvol ook voor inhoudleijk verantwoorden. RVT zegt:”waar gaan wij nog over, Gem raad houdt ook al toezicht. Eccht cocreatie. Inmiddels Ria en Carla Venema binnen gekomen. 14.30 uur Verdiwel College “Polariseren en depolariseren” door Ruud Meij

Ruud Meij begon zijn loopbaan als welzijnswerker. Daarom kan hij in zijn Verdiwel College goede, verrassende verbindingen leggen tussen de praktijk van het sociaal werk en inzichten uit de filosofie. ‘In dit college stel ik mij voor om een gezamenlijke denkweg af te leggen,’ zegt Ruud Meij. ‘Ik zal eerst de gedachte verdedigen dat polarisatie bestaat. In de jaren zeventig kwam het emancipatorisch welzijnswerk tot bloei: welzijnswerk moest polariseren’. Vervolgens verdedigt hij de gedachte dat polarisatie niet bestaat. ‘Polarisatie is de ideologie van de kloof. De welzijnskloof, de democratie kloof, de opleidingskloof, de etnische kloof, de onbehagen kloof, de ongelijkheidskloof. Aan de basis ligt het dreigende individu, die ongelijkheid omzet in maatschappij kritiek.’ Wie de ongelijkheid wil bestrijden en het individu wil laten emanciperen, roept volgens Meij de polarisatie op. ‘Dat is de paradox van het welzijnswerk: zij leeft van het discours van polarisatie.’ In het derde deel van deze gezamenlijke denkweg laat Meij zien dat er een gemeenschappelijke grond onder deze twee gedachten over polarisatie zit en dat is het probleem van de moraal. Volgens Meij is de moraal gedemocratiseerd. Normen en waarden zijn persoonlijk en sociaal en kunnen leiden tot polarisatie, maar ook tot depolarisatie. Hier ziet Meij een drievoudige opdracht voor het sociaal werk. Governance & Integrity Ruud Meij is docent kritische organisatietheorie en interventiekunde aan de Universiteit voor Humanistiek, publiceerde over integriteit in onderwijs en zorg en over normatieve professionalisering. Meij is één van de oprichters van de organisatie Governance & Integrity. Voor deze organisatie werkt Meij niet alleen in Nederland, maar ook in Oekraïne. Daar geeft hij onder meer trainingen en workshops om integriteit te versterken en corruptie te bestrijden. Folow-up Verdiwel Lezing

Dit College is een follow-up van de Verdiwel Lezing “Put hoop uit het grote onbehagen”, die filosoof Martien Schreurs op 26 januari in Huize Molenaar in Utrecht. Schreurs analyseerde het maatschappelijk onbehagen vanuit een psychologisch, een filosofisch en een sociologisch perspectief en zag oplossingen in bezielde organisaties. De deelnemers waren enthousiast over de analyse, maar wilden mogelijke oplossingen verder uitdiepen. Dat doen we dus tijdens het Verdiwel College met Ruud Meij vanuit de invalshoek van polariseren en depolariseren. Veridwle lezign zegt Greet, Martin SCheurs verzorde hem, verbidningons werkterrein, fil, aatnal col derde bok verindngenhoe wij als organ rol gemeenscahpszin met burgers, vriwjlligers, bleef onbderbelicht, die hoop wilden we punnten iut onbehagen, met Rud, volgend estap, verleden in ons domein, fgil denken wel graag, zei hij we zoeknaltijdhoe veridnenw e aan opdrahct, itdaging voro Ruud, verinding ervaringen in sociaal werk en fil inzicht, Overleg met Kees Ies verschuldigd, Verledne in welzijnwerk, klopt, soc ac in Endhoven, geleerd hoe je instituties moet vernaderne, nieuw ond opzetten welz werkvan de opstand, zo was opeldiign in dietijd, tegen establischment, opgave was, onbezonnen waren we, 20, tone ik 23 was soc ac omgevormd tot demoeracishte vereniging. Ipv trad organ, Dat was mijn sater, 19 74 – 78 Maakten ons hard voro emancipatorisch welzijsnwerk, marcistisch geïnspireerd, klessestrijd in welzijnswerk, Ik denk niet ooit kwijgeraakt, marrxistische misschien wel, kunnnie tmeer hardop zeggen in 2017 soc samenelvin maken, teveel leergeld voor betaald Ander eingne, eerste”waar zijn wij nou eigenlij van? Riljant plan, wat jij net presenterd, Mario, wat is dit? Wat zijn we heir aan het doen, directeuren, lererend waarom doen we dat , Mario Ik kom ook uit EIndhvoen, studerde af, drive zeggesnchap en regie over eigen leven, Ruud, waaro zouden we dat willen? Iederen recht meet te doen, wij zorgen dat dat kan, zegt bart de L< Waarom heef tiederen recht mee te doen? Mari: zwakken vallen erbuiten, Ernst: om hier en iin hiernba,maals gelukkg te wroden, In 1921 is dat hier erij gekomen, zegt Ruud Ruud, gelukkgi wrodne iedereen mee kan doen, waarom vind je dat iedereen a tmoet kunenn, Prettige samenlving, Ernst, Jeroen”ontpooien iedereen, betekent verplichting om ja te treden plicht aan samnleving om tte facliteren, RuudP in Nutschell tehorie van rechtvaardiing, wi willen soc reachtvaardighed bevorden, dienaren grechtigheid, daarom in welzijnwerk, toch? Is geen grapje, Ernst: tien jaar in gem gezeten, gerchtigheid, wie bepaalt dat, gemeenteraad:> of ebpalen we dat zelfstandig? Ruud, transformatie, groote erndering sinsd orolog, ionclusieve samenlving, tegelijekritjd is beweging, kanteling, bezuinigignsopracht, Groter eoost met midner geld, willen we. In jegudbescherming deed zich volgende geval voor, dir ejugdebscherming zaten we om tafle, jaar gleden, in onderhandlign met gem contfract 2017, gebruikelijk was, dat allemeldingen via politie binnenkwamen opgevolgd werkden is iher wat loos kijken, moetne intervnieeren of niet. Wass altijd ongeveer 1500 1600 per jaar in regio

Onderhandelingen met gem, onderhandelaar inkoop, zei volgend jaar afspreken max 500 meldignen opvolgen, dan kom je op je raag, erst, wie pbelaad wat op dat moemetn meot gebeuren en welke maatscahp hanteer je dan om wel of niet hantdekening oner zetten? Neem je veranwtoodelijkheid voor? Als nbudget voor 500 op is, 501 komt: kun je niet opvolgen, dan weet je dat kind of ander ekwetsbar ebetorkkene risico loopt, vrag dir ga ik handtekenign onder zetten of niet, dit contract, hangt werkgelegnehied aan vast . dir aanvankelijk getekend, ok dan moet maar zo, gem moet maar olossen net mijn vernatowordleijkehd NBij zichzelf gacha moet wel aan medewekers uitleggen, videi maken, maar kreeg niet uitgelegd, Wat was mroeel juiste “disc, onjist tekenen, teruggetorkken, handtekening.niet moreel verwantoordelij, In morele zin verantwoordleij: ben je zeg, kun je niet bij ander neerleggen. Terug in zin allemaal dinaren gerechtigheid, is opgave, en welzij is e=vehikel, mensen shculdhulpverneng jeugdzorg, ouderen, zorgen wij dat hulp ier is, organiserne soc rechacgaardighed, zijn wij van. Ik van emac nipatorisc welzijsnwerk: zelfd einsteek, maar je keek anders naar oorzaken van gedepriveerden: kapitalisme, structure achtergornd revolutie klassenstijd, Effenaar 1 mei viering, blesihs virnen zeiden pol macht is lop van het geweer. Folow up Maritin, soro ttweedeling, polarisatie depolarisatie, daar aandacht ana bestedne, hoe in dit gremium over na kan denke, in meer praktische betkeenins, Speelt morele kwastie bel rol Geloof niet dat wij nietu gemeenschapssti hters wordne, maar dat is iets anders, niet met handen opriug, polarisatie depol kunenn rol in spelen. Drielui,1 gedachte dat polarisatie bestaat. Is seireus probl moetn we iets mee 2 polarisatie bestaat niet, 3 in idee, dneke pol en depol iets gemeenschppelijsk dat metmorele vrag tre maken heefnt missen gemeensch morele vrag, nweten niet goed ohoe die te vindne, pol en depol vraag, zoeken naar het moreel juiste i bel punt\ 4 inteseant om te zien of we als welz organ bijzonder takak ehbebnn om invulling te geven aan morele vacuum, helpen verwoorden van ceeeren van morele middenveld, rol in spelen,door dat te doen, alhw nieuyw, andere vormen van gemeenschappelijkehid tot stand brengen die iets doen wat die tegenstleling tussen po en deopl niet kan, Wat kun ej doen als je daraan werkt? Die routen wil jik bewandeln, van abstract naar concreet. 1 Polrisatie betaat, Wat i jullie eragering met polatirsatie, wat merk je evan, knwerk Twitter maakt duidelijk dat in elkgeval polarsiatie wordt gecdeeeerd, zegt Egbert, soc media, Jeroen< In geldermalse zou AZC te krijgen, voor en tekgen newinign er tussen Mario: gorot vesch tussen rijk en arm in Escnede, tegenstalling Ruud: Referendum Oekraine polaisiseert, ook min Turkije die cmapange wilde voerne. Eur unie polaisieerrt, zwarte pIet, Inderdaad pl bestaat, fact of life. Kome julliegegen in welz organ? Johan A, ook actief in Gelderamslen, nivo buren en overburen nav incident niet meer mel elkaar praten,

Tiel rel grote Turkse gemenesch, van alles gebeurd sins klein jaar, elkaar uitlsuiten van soc deelname i volle gang, heb je mee te deala sl sociaal werk HJeroen: ieeeern gevragd vor of tegen, tussenvormen uit beeld, Johan we werlen voor die gem, die slecht communcieert, AZC wilden ze door strot burger,s neutrale positie meteen kwijt, uitkijkend at bevolin je niet als verlengstuk gem ziet. Ruud: bij pol meteen: war sta jij? Het bestaat en er is geen middenveld, terket je naar polen, mioddenvled verdwijnt, Middenveld bestat nwel, maar als je echt nauwkirig kijkt, voergrote deel niet bij polen, maar in dat midenled, Greet” AZCveripe geruisloos, hell lang mee bezig, goed over gecommuniceerd. Ruud: polen wordne meest izchabar,A lkmaar en Amersfoort, zelfde ervaring Een belg din, polartisai ebtaatn we zien terug, media, grote maasch vragstuken, lijtkte maken met mogelijkhed concesus lijkt afwezig, Kunt zeggen isiets van onze itjdn,goed om t ebekdnek, polariseren vanaf 2010, maar in mijn tijd, RAF, Brigado Rosso, Eta, Ira, streetfighting man, there se riot goning on, song, titel nboek ook, over gewapend gewle din VS, kleine bomaanslagen, age of rage, in VS, radicake orga, Zoals Black Power, was 1970 Misvefstand om te dneken dat we in 2017uitzonderlije sit, polarisatie, klopt niet dat vordien iet was, modernisering betekent polarisatie, als mdoerne samenleving, polariseert ook, valt samen, Een vd eerst die dat zag was Karl Marx, verdeeld tussen kap en arb, arm en rijkm spook door Europa, spook van Communisme, is illustratie dat polarisatie als het ware dele uitmake van samelvign, Com manifestz in: kenmek modernei-teit is kritiek, die nblasat alle huieilige heuisjes omver. Gesch welzijwerk, emancipatorisch, daar wordel pllarisatie, tlid temaken met soc rechvaardigheid, welz swerk , emanciparoisc heen vb een van de opdrachten kiezen voor degen edie onrechtwerd aangedaan, daar kos je voor, bel boodcshap, is ook polaristaie, Welzijsnwerk polariseert, als je kiest voor die niet bij horen, aan kant staan, dan kies je voor opruimen van wat daar in weg staat. Bart deL< als je voor ander ekant keist, polariseer je toc hook, mesne die wel meeoden, zoals Tehatcher, als 60 procent van bev goed heef,t en die stemmen op me, dan polariseer je toch ook? Ruud, aj dat is ook zo, een van ozne absisteksten jaren zeventig, socialisme, als je inwelz werk zit, is niet toevallig, als je daaroor keist, toen in elkg geval, keis je voro degenen die bnedried izjn in mogleijkehden en omntpoooikskansten, door hoe samenleving funcitoneert, Emancipatorische kant, radicaliserende polariserende strategie. Is evident toch, ja, zegt Ruud, is precies wat ik zeg. Andere culturen, zegrt Ernst, te wieng aandacht,pvv polasiseert, beeld als beter aangpakt met elkaar, welzijn rol had vervult, dan minder polarisatie geweest. Zeg Ernst, Ruud, zou ideale positie zijn ,maar feit da tje daanaar terugkijkt, hebnen wij adewquaakt gerageerd op die ontwikkeligen en lvlcuteligen crisis? Is dosoort van vraag, hebbe we vodoende gedana om maatsch tegenstelligne te vermidnerne,/ Welzijn enwezlijsnwerk, van armenzorg tot nu, in jaren zeventig”al dat dempen, is keizenv oor gevesgigde orde, idee toen, Johan: we handelein in opdacht van gevestigde orde. Veel gem wilden van opbowuwerk af, gesubsidieerde liuis in pels, genzen toen bereikt, Bart deN welzijsnwerk is braaf, neemt nie echt postiei in,

Ruud kleine eruptie jaren zeventig, werkte in Buruthuis in Nijmegen, emancipatrisch welzijsnwerk, keizen voor werklzoen wat dedne we, voetballen, niet echt emancipatorisc voetballen. Zegt Johan Trix:”mooi dat nu ontw is naa pol rol van soci werk, net pol bdedijven, maar wel doorgevne singalen misstanden, waar mensen boot missen, mogen iminder braaf zijn. Ruud:”onlangs me grope jeugdzorg managers, moetne meer onze stem latne horen zei men, plicht tot spreken. Vor kidnerne, voo kwatsbare mensne, vrouwen in knel hebeb verichting, is ook polarisatie, is okle, In die zin polariserne corrigerende factor,z egr Bart vdN Ruud, ja, polariseren aan kant stana positie innemen, is vorm van ondrfscheiden, van opkomen voo, kan betekenn dat je iets ilt corrigeren, soms , klein uitspaje Oekraine, gepolariseerde smaenlvivn,g ologarcen, coruptie, polariseren daar beteken geen correctie maar omwentleing, Polariseren zit rechtvaardiging in. Trix jitslijting groepen, taak welz werk vernbdinginen leggen. Polen bij elkaar brengen. Ruud, Mooi bruggetje, is zo, participatiesamenleivngkmaken is opdracht nieuw typesamenleving, alle vrijw war jij over had, Ernst, we zoeken dat midden, dat evenwicht, waar komt dat te liggen, als je brug bouwt, wat is andere punt? We zijn stap aan het maken van verorigngsastaatn anar ander tupe soc rechtstaat, noemwenwe part samenleving, maar we hebeb geen bouwtekening, wetne niet hoe we die gaan maken. Even naar bruggetje, tekeing in handout, Stad: zoch nar niew sociaal contract voro samenleivng, kan welz medepeler worden, gaat om moree oordeel met pol gevolgen, is zoeken, waar staan we indit velrd, plricht tos preken, opkomen voro zswakke gropen. Plaatje verhelderend z,egt Ruud, komt uit studie weredwijd naar waarden, Inglehart Ralph, gekekne wat waredneorientaties en wbeeweignne darvan zijn, wereldwijd, dit platsje is weergave van die waardenorientatie sop twee poen, ene gaat over de vertikale gaat over pool zijn mensen in saemenelin meer gericht op trad waarden opvolgen of hebebn e vorokeur voor rati kritische beordleing van overheid publ instanties e.d. Trad versus rationeel Andere gaat over zijn mennebezig met bestaanahw verzekerne, zorgen elke dat te eten of meer op immatierlee waarden gericht. Landen die soren binnen die polen. Rechs boven blok war NEd zit, prot europa: culturu bnezig met geluksragne, niet materieel, en te maken met burgers id erg kritishc zijn. Wistenwe natuurlijk al, maar dit is bijzonder, om hele bel reden: a is soort cultuur in ontw mensenlije soort, nog niet meegemaakt, we zittn in laboratorim met nieuwe vragen experientern nog niet eerder gedaan, zie je goe dop as organisatie of taditie of rationele overtuigng, we leven in gesecluilariseerde samenleving, betekent niet zonder gelovigen, maar samenleving waar gelovigheid niet beslissend is vor invullign levenswerg. Wiste we ook Maar je meot je afvraen wat dit in mroeel ozpcht betekent, Rel instituteis waren dragende peilers morele cultuur in ozne samenleving, eeuwen lang, priser domine kerk, deden niet alleen wat goed was, maar haden widee over hoe omgaan met morele vragen. Kon er ook biechten,goed mnier om met zonden om te gaan. Vanaf eidne jaren zestig kukelt snel om i nal die gele landen, betekent onze tread morele cultuur, anders. Is op werled historishe schaal iets dat we nog niet hebben meegemaakt, ieder die uitvindt wat in gegeven sit goed is of niet goed,

Zelfst moreel oordelen wordt fundament, dnek aan opneinsvoorbeeld die directeur trok handtekening terug omdat moreel verkeerd vond, deed niet om religeize reden, maar om kinderechten, zeker emate van vanzefsprkenhied, in opgegroeid, maar is nieuw in termen van samenleving, Kan verklaren war morele verontrusing rond polarisatie en deopol vnadaan komt, Mar jongee zit n ander kwadrant van dat figuur Pol hang terug naar traditie, paashaas en zswarte piet, vraagt Egbert Op die beweging, morele emancipatie kun je verfshcillend reageren, niet per slado emancipaite die je als gewinz iet, neemt ook iets weg, van vertoruwbdheid, zwart epiet ene kant: onder ogen zien, zelfst oordelen moeten we beter onwikkelen, moreel oordeel, Tweede is, horizotatle as, bezig met je geluksvraag, met niet marerieel waardne, gesch van mijn ouders, vader machien bankwerker, toe eigen bedrijf begon, geen gordijnen, geen wasmaichen,a ls ink steeg, kwam gordijn, toenmame eignedom en toenam e geluk Op een gegeven moment stop tdat, meer matereel niet meer geliuk, Hans Achtreruis, markt van welzijn en geliuk, is geluks producent gewornde, zag hij neg,atief, ik vind groot goe,d inclusieve samenleving, dneken wij vaak kan iem tot reht kaomen florewrend leven, gaat om geluksvraag, niet alleen om fin gewin, enorme ontw in smaenleving, enorme toename rijkdon in samenlving is onvoorstlebaar, Geluiksvraag, in niet materiële zin: is een van de belangrijskte vragen: individualsiering, met eigen rijkdom eigen rijheid, eigen eliuk, Ik dnek andere vomr van welzinsekr, particpatorisch, is daar reatie o, na pauze verder. Na pauze: Wat meoten we hiermee, ipv emebbestormende verhalen, Poebeer ikt e doen, Heel krot aiets anrkan 1 plaatje, nav, als jeo ve rnadnekt, bijzondere tijd, niet venzlefsprken,d, maaruitzonderlije toestand, in gesch als mensheid, soc en moreel laboratorium, voor erst van wereld, je gaat lerend vooruit, maar zonder sjabloon, Polarisatie schept ookr iumte voor creativiteit, Andere kant, pol en deopol, Tweede’polarisatie bestat niet, rond verkiezingne, incient, kwam normen en warden disc terug, bleek Ipson onderozek, concl NPS joirnaal toenemende mate zorgen over noren en waardne, Keek naar cijvers, is de vraag, wat vind ju vna onze noren wn aarden, deel in orde, zoveel maken enigsins zbezogd, en dele erg ebzogtd, heel erg en beejte; is groet zoerg, maar met evneveel reden kun ejzeggen releijk ths orn nornem ne waarden, is kwestie van framin,g bewegen rond polen, Ander soort bril, dan vlat erg mee, Onderscerhewven odoo ondewrzoek WRR 2004 over waarden en norgme, overeenk”gorot over waarden en norgem in Ned gedeeld, week later ond Nat Veilgiheidsmonotir, daarin colcl 85 procent ned voelt zich met respect behandeld, met 8 procent toegenelmen is heel ander plaatje, Waar komt veretkening vandaan, niet goed antwoord op, maar vwat me opvalt, is dat bepaald soort politiek legitimeert, als jez egt waarden en norme pronbl legitimeert bep soort pol en beleidmsagite houdieng name,lijk datje burger aanspreekt opplichten, u moet participeren, Al hele tijd zie je, lijkt me voor policitius niet raal, maakt zich druk om kloof, tussen samenelingen politiek, groot pronbleem, voordturend bezig t dichten, pol legitimteit organiserne, kan me voorstellen, dat juist eigenzinnige, rchstbovenplaatje, rktische burger, voor policitiuas lastpak, pol doet voor goede zaak, burger kritishc, hopothese, in 2004 nbegonenn we met andere overheid, meer fil stuk Tom de Graaf, kern iwas oer half gemeancipeerde burer, in toenemende mate zelfst, eignezinning doeg ngo greoot berhoep opoverheid, moest anders, meer horizontaal naar elkaar, past bnij die burger, die werking van polariseren ene kant participeren aan andere kant,

Particpaenr druk me bezig, noemen we inclusie, bel morele opgave, mesnen die niet meemenn, erbij ahelm, Maar heeft ook dsicplinerende kant, arbeidspiclth in Adam en Rdam, tweespalt van welzijsnwerk zie je dar naar voren komen, keize emanciparisch,a nderzijds activeren burgers, heelheid samenleving onderstuenen, twe groetbeweg9ngen, zie jein indabtten trerug, Polairsaite bestaatn iet, maar heeft fnctie, dit kort gedaan. Laatste suk., over als iets scheef zit aan idee plariserne depoalriseren, ziet er iets gemeesncahpelis, tusen een en twee (bestaat en bestaat niet) tweespal,t Sotkpaarde, zit op die morele kant, in alle varianten, morele verontrusing over onze samenleving, terehc to onterecht, is erw el, heeft te maken met beignvraag ove rmeorele dilemma, Polarisatie kun je overal waarnemen ook in jezefl Dien ik dit of dat, Personeel en toek orgtnaisatie of kwaetsbare kinderen? Hele plaatsje zoals net geschets kan colc brengen: is opnoplosbaar probleem, want as we ons zetten moreel jist ekeuze, moet je idee hebben wat is mroeel jist en hele landschap dat we schetsten, concl is zinloze grag, wanneer iets morel jisjt is, Bepaalt bureer zelf Als ik jujllie graag< meestb el vrag die je kunt stellen, pol en deopo, rdicalisering, Gaat om waanener handel je moreel jist, Als nie weet, dan wordt je to een van die polen veroordeeld, Hoe weet je of je moreel jist? Mari; aansljuiten bij kernwaarden, iedereen ebrij betrkeken, jhandelen komt voortuit die visie, unvesele beoufte mensen ergens bij horen, daarop baseer je moreelhandeen\\ Ruud: dus omdat je hadnel inovereesnt met visie, gebasseerd op waarden Germine: medewerkers vragen waar benik van, worstelen met dat dilemma, in veranderende ocontact,|\\ Riuud: genheim. Criterim ormoele jiustheid, is oud als fil, wezenlijek raag, Antwoord e handelt mroeel just als je met sisie in voeresnt met vise en waarden die daronder liggen.klopt Kinnen dind izin,niet altijd gemensach grond, Enrst : over radicaliseringspronbleem doen we goe dof fout, versch ideeen, gesprek, loste pronbelem op, praten helpt, zegt Rud, jongerwenrekr en politie \ Ruud: handleen in overeestn met visie, is gebruikelejk antwoord, station amersfoort vragen, soortgelije antwoordne, punt is wat is oorzak van polarisatie? Anders BReivik, legitmeerde daad met 3000 paginas visie, als allemaal als fil: Criterim morele juistheid, meot staan, en dan zeg je als jhandelt in oveenst met jroe en wardne, conseqwuenties’dan heef tBReivik ook morel recht, Innerlik compas zegt kan niet waar zijn Dan kiun je zeggen nga tniet allen omw aarden en orem alleeen breivik, maar om visie Verd dir, Noren en waarden van mafia, hebben e ook, Mafia uiteraard verkeerd, afpersing, moord e.d. Anders op zelfde punt wardne noermen gorpe doeje mroeel jiste, maar dan doe ook mfia adat. Dan? Waarden en noremn saemnelving, welke? Grondwet? Trix,

Van samenelving, joodse mensen burgerscah ontkomen, boeken verbrand, noermenen warden doen niet het werk voor ons, We moeten iets aan toeveogen, Gem leerkachtr naa aanslag, mbo, moet hij iets met noremne nwaaaaarden, we krijgen clasch AZC over verontrusting, die je kunt begjripoen, ook clash over noren en waardne, kunne we nie toplssen,\ Erzoenen helpt niet, is hulpbron, maar iet meetlat of iets jist is, Nivesele waarden? Zegt Bart de L Ruud: mirco voorbeeld, instelling in Amsterdma Samen Doen bezig met mroeel proejct omgaan met privacy gegeven,s groot graagstuk in soc wijkteams delen van info, proivacy, stat in universele verklaring rechtrne mens, bescherming persoonlijke levenssfeeer. Als jongernwekr jeugdwerker in positie soc werke, voor keuze te maken met een ouder emevoruw nog niet dementerend, gmaar gaat niet goed, vertoruwelijek relatie, volg ik en steun ik, ik zie dat dit net lang meer goed gaat voor haar ,msisiche ook voor beuuroruw . Tegn haar gezeg mdag ikje kleidnochter vertellen wat je meemaakt, nee, wil ik niet, dan sat je dar, grondreechtr, sta ik dar als soc werker moe tbelsisen ind eze sit of dan grondrecht pers beschemring respecteerof dat ik veiligheid van buurvrjouw bel vind, want kan niet goed gaan met gas, ofmmevrouwbeschadigt zich Onsze grondrechtne gorot goed, alleen ze helpen ons met richting maar niet met een keuze. Er zijn altijd dilemmas Als erg speelt< kan schade aan anderen, zijn morele kosten, Grondrechtenhelt niet keuze maken, zet ons alleen in richting Terug bni af, Is reichtn ,g hebnben we wel, zit ooka l in jilie gedachtne, BReivik fundamenteel onrecht,wa Als je rect doet aan de ander handel je moreel jist, is nog beetje algemeen, un je nauwkriger inullen, ik handel mroeel jist als ik voordeodne regelking houdt met alle betrokeken, met allen die gevolgen nanbeslising moeten dragen Kun je dat overzien: vraagt Johan Ja, die mevrouw die k noemde, allemaal inbeeld, zeker als je dat niet in je Eetje doetn stuk of ietn Daanra met ander ebetorkkene besprkeen: welke mensen doe ik wel ofn iet recht, belangirjk is in dit veval, dat jeeht je uit poalrisatie haalt, als tegenstelde nbelangen, da tje in dit soort keuzes alitjd en recht of belang va een anders cehndt, is soort van fact of live , wij als gewone stervelingen in dagelisks leven knnenie tdoen zonder belang of wens van ander te schaden, als je azc inricht, weet je dat daar ershc opvatitngen, en rechtne wensen en nbelangen zijn, ooit keuze t maken doz=nder iemand te nanderlen, is op zich niet erg, bedoel”sahde die je ander toebreng,t meot in overweging te rechtvaardigen zijn, morele overweging, Is christelijk, wijz in servleign, als je dingen doet kan dat niet zodne rnaderen te benadelen, Trix: Nederland van polderen niet aleitjd schade toenbrengen, partijen bij elkaar nbrengne, bemiddel je, pronbeer je win win gevoel, heof tniet altijd, Ruud da n moet je her gkijken naar compromis, iederene levertie tsin, Mooi asl dat er is, Trix Commjnitybluilding is basis buurtbemidleing \\ Rud: je pronbeert iemand zo weining mgleijk schade te brengen, kelindochter informeren of niet, moet ik nu wel doen, aook als geen toestemmign, maar blijft dat staan probneer zo minimaal

mgoeoijk te maken,da tdoe je dan, zit ons inboed,voorons onderwerp vandaag is bel: vraag hoe handel je oreel jist eslist of je uit polarisatie komt, in normen enwarden disc zit je in polarisatie, Amaar als ik vergang door ander ebslitssing, in foncret kwesetiss die je inwelz wserk hebt moet beslissen , alles overwegende wrekenign hoden met wensen ale betorkkene, stap ik uit poolarisatie, Johan, oude welzijswerkers okoze niet in, lieten neg gevolgen bij anderne, zelf schone handen, daar zijn we vorbeij. Rud Ja, ke juekt je voorstellen, alsik overzicht maakl hele polarisatiedisc zit innormen en waardenstuk, niet antwoord op vrag wat morel jist is, of wat normaal is, Toevoeging morele vraag is bel stap Om hoek polarisatiedisc? Als welz kun je afvragen welek rol we spelen in morele leerprocessen van de samenlving? Begin oereal met een vraag: iedere keer, morele jusitheid, toegoegen, veel ragne over wat is eeffectief efficiënt, maar el ook: wat is moreel jist, zet ons in andere irhcitng, moreel onderzoek naar keuze bijv ove rproicecy, wat is moreel juist, al onze keuzes moeten voldoende reknign hoduen met rechten en balgnen van alle betorkkenen. Vervolgens Mario: schema, krijg je ander evraagstelling dan of kleindkind geinformeer,d vanit omdenkkader vinden we dat gesprek in kader faimiliebraad bspreken, dossier eigenaarschap ni persoon zelf, wij zouden dat probleem anders benaderen , in omdenken dossier vanfamilie, beslist fam hoe omgaan met dissie]] Riud morele vragen niet alelen om keuzes, ook om organisatie in t erichten, dat kun j doen door dat omdenken, teogang tot edossier, Dan kraakt je morlee vratn niet kwijt, die blijven komen zegt Evelinen, denkt Rouud ook In gsch steeds groeter groepen rechten, eerst mannenjuit elite, later arb en voruwen nu kidneren, dieren, aantal rechthebenden enorm gegroeid, Eieren kopenL is morele kweestie, biol eieren, vrije uitloop, scharrel eieen Recht doen ingeiwkeld, daarom comllexere samenelving: vragt Egbert, Ja, he meer rechthebbenden erzijn, hoe meer rechtne je kunt shenden, is iets wezenlijks, dus morele verwontursing neemt ook toe is teken sociale en morele vorouitgang, niet goed op afgesetremd, \steeds meer aan rechtersv oorgeled, maar is Rud iet erg voor Is keerzoikde vam rechst bovenin figuur zitten, linsk odner is minder ingewikkled, 1 geheime wens, 24 beslissers, mag doorverellen, te maken met rechtsboven s gecomplicerd gewordne moet en we nog veel uitivndne, vb voltooid leven issue, heo mee omgan,w etn we niet, mijn moeder ovleredne paar jaar gledenn naar verz his demen,t moest met broef beslissen of niet, wa snie top voorbereid ald ie wezndlije verhalen die an moraal raken, thema pol, depol, lopen we nog achter, ik dnek jullie als organ reservoir die vragne leevrmogen organisaties, dorom is, dat w niet alelelen in organ doen maar alle steden in dned allemaal iets krijgen waa roburgers over mroele vragen kunen sprkeen met elkaar, bodoschap, dnek eens over na his van de moraal in jouw stad, zoals dit gbeowu ten dienste morele leerproces van de bevolgin,g col en infiv vragen, col vb AZC, his van de moraal ten diensten van burger, belnste investeing om uit dielmma plairiserning deopo t ekoen. Greet, met dez morele nboodschap gan we bororel in, dienaren gerehctiigheid, recht gedaan, dank vele meegegenv om verder over na te dneke