NEXT

Eenverrukkelijkedraaitafel

Thorens is misschien wel de meest bekende naam op het gebied van draaitafels. Wereldwijd werden er meer dan

1.3 miljoen exemplaren verkocht en vrijwel elke audiofi el zal wel eens een Thorens draaitafel hebben gehad. Ze-

ker in de jaren zestig en zeventig was er niet het overweldigende aanbod van platenspelers, zoals dat ontstaan

is na de introductie van de compact disc. De gemiddelde muziekliefhebber ging dan ook voor merken als Dual,

Thorens en Lenco. Daarnaast waren er natuurlijk draaitafels van Pioneer, Denon en Sony en was er ook nog een

soort top in de vorm van Voydd, Michell en nog een aantal merken.

Thorens startte in 1883 met de pro-ductie van phonografen en heeft zich later niet beperkt tot de platenspeler. Er werden ook mondharmonica’s, aan-stekers, speeldozen, radio’s, phono-cartridges, platen-snijmachines, horlo-ges, scheerapparaten, luidsprekers en buizenversterkers ontwikkeld. Een be-roemde miniatuur ‘koffergrammofoon’ is de Excelda (1933), een portable spe-ler voor 78-toerenplaten met veermotor

en een geliefd item bij verzamelaars van dit soort apparatuur. Bij de meer exoti-sche luidsprekers hoort de Sound Wall (HP380), een vlakke dipool radiator met 17 drivers. Thorens kende ook een re-latie met de fi rma EMT. Wilhelm Franz (van EMT) verkreeg in 1966 een meer-derheidsbelang in Thorens en dit be-drijf verhuisde derhalve van Wettingen naar Lahr. Eerder was de fi rma Tho-rens-Franz AG al distributeur van Tho-

rens voor de hele wereld. De nauwere samenwerking tussen Thorens en EMT bracht EMT een toonarm (de beroemde 929) die gebaseerd was op de BTP12 en TP14 armen van Thorens. Later vorm-de Thorens ook een inspiratiebron voor de komst van de wat meer op de consu-mentenmarkt gerichte EMT 928 draaita-fel. Deze is gebaseerd op de Thorens TD125. Toch maakte de prijs dat deze draaitafel nooit de massamarkt bereikte

THORENS TD24033

test

ed

(in tegenstelling tot de TD125) en van-daag de dag is de 928 misschien wel de zeldzaamste EMT. Later ontwikkel-de EMT, samen met Thorens, de 938. Deze werd ook uitgebracht in de vorm van de Thorens TD524. Door de komst van de cd werd EMT in 1989 overge-nomen door BARCO. In 2000 viel het doek voor Thorens-Lahr en de rechten op de naam, die al in Zwitserland wa-ren, kwamen terug tijdens de oprich-ting van de Thorens Export Company. Sinds die tijd zijn er nieuwe productie-faciliteiten geopend en bouwt Thorens weer draaitafels. Voor de liefhebbers moet opgemerkt worden dat de erfenis van EMT ook weer van zich doet spre-ken. Daar worden weliswaar geen draai-tafels meer gebouwd, maar wél phono-cartridges en elektronische apparatuur. Vandaag de dag is de Thorens TD124 misschien de meest gezochte en be-geerde draaitafel van dit merk (er wer-den 100.000 exemplaren gebouwd). Deze machine werd in 1957 op de markt gebracht en betekende een enorm suc-ces voor het bedrijf. Iedereen die de 124 kent, zal begrijpen dat deze machine een constructieniveau heeft dat superieur is aan vrijwel alle andere Thorens draaita-fels. Het lager heeft bijvoorbeeld een di-ameter van drie centimeter! Samen met de Garrard 301 transcription motor en de EMT 930/927 is de 124 de meest geliefde klassieke draaitafel. Het is een publiek geheim dat deze drie machines dingen doen waar vrijwel geen andere draaitafel bij in de buurt komt. Dat ge-looft u vast niet, totdat u het een keer-tje hoort.

Thorens TD240

De moderne Thorens draaitafels ogen nog steeds een beetje klassiek. Tho-rens heeft zich niet laten verleiden om uit glas en roestvrij staal opgetrokken exotische producten te bouwen, hoewel in het verleden de TD329 wél met een plexiglas plinth werd geleverd. Er zijn er maar tachtig van gebouwd en het ding is dus een gezocht collectors item. De in de luisterruimte aanwezige TD240 roept dus herinneringen op aan de al-oude TD145 en TD160. Ook moet je de TD240 nog op dezelfde manier in el-kaar zetten, hoewel deze draaitafel arri-veert met een ingebouwd MM-element van Audio Technica. Het is dus zowat een plug & play concept. Transportbe-veiliging verwijderen, het plateau plaat-sen, de scharnieren van de stofkap in de plinth en de kap schuiven, het contra-gewicht bevestigen en de naalddruk in-stellen. Dat laatste kan gewoon met de schaalverdeling op de arm. Daar is geen naalddrukweger voor nodig. Datzelfde geldt voor de anti-skating. De TD240 bestaat uit een redelijk zware houten plinth. Het uitgefreesde gedeelte bevat het in veren hangende subchassis met de motor, het lager, de toonarm en de beltdrive. De volgende stap is de confi -guratie van de phono-versterker (los of aanwezig in een voorversterker/geïnte-greerde versterker). Omdat de Audio Technica een moving magnet is, dienen zowel de afsluitweerstand als de ca-paciteit ingesteld te worden. De juiste waarden staan in het leafl et van het ele-ment. De arm heeft een losse shell. Het is mogelijk om het bijgeleverde element

later te vervangen door een exemplaar naar eigen keuze. Voor de naaldkracht geeft AT 1.5 tot 2.5 gram aan. Ver-standig is om met de nominale waarde van 2 gram te starten. Als het element een aantal uren heeft gemaakt, kan de naaldkracht verlaagd worden. Echte vi-nylliefhebbers hebben vast nog wel een ‘testplaat’. Daar staan tracks op waar-mee onderzocht kan worden hoe laag je kunt gaan met de naaldkracht voordat het niet meer klinkt of de naald uit de groef vliegt. Wie nog van de vinylgene-ratie is en niet van het iPod-cohort, kan het waarschijnlijk gewoon horen.

Luisteren

De TD240 is beluisterd in verschillende systemen. Phono-versterkers zijn de Na-gra VPS, de Nagra BPS, de Sphinx en een even geleende klassieke voorver-sterker uit de jaren zestig. Het voordeel van de laatste is dat de instellingen voor het element gewoon op het voorpaneel gemaakt kunnen worden. Het AT-ele-ment ziet graag een weerstand van 47K en een capaciteit van 100-200pF. Houd er rekening mee dat de toonarm-bedra-ding en de kabel aan de Thorens een opgetelde capaciteit heeft van 160pF. De Thorens TD240 is geplaatst op pneumatische dragers. Hierdoor ‘vliegt’ de draaitafel boven het audiorack en is volledig geïsoleerd van de omgeving. Dat betekent dat het werkelijke karak-ter van deze draaitafel hoorbaar wordt. Plaatsing op spikes of cones is gevaar-lijk. Dat zijn tuning-devices die specifi e-ke frequentiegebieden verzwakken of versterken. Het is alleen verantwoord om die toe te passen als je exact weet wat je doet en waarom je dat doet. Weg-gooien bij onzekerheid is dan de beste optie en voorkomt het luisteren naar een uitgebeten middengebied. De Thorens TD240 is best een betaal-bare draaitafel met een kredietcrisis on-waardig bereikbaarheidsniveau. Wat biedt zo’n interessante prijsstelling dan aan analoog goud? Nou, feitelijk erg veel. De Thorens zet ogenblikkelijk de aange-sloten cd-speler volledig voor schut. Er staat meteen zo’n brede en diepe ruim-te, dat het gewoon gênant is. De ana-loge eigenschappen zoals gemak, na-

34

tested

tuurlijkheid en het relatieve gebrek aan ‘hardheid’ in vergelijking met cd-weer-gave vallen meteen op. Tel daarbij op de enorme dynamiek en het fraaie midden-gebied en het wordt weer duidelijk waar de méérwaarde van analoog ten opzich-te van de cd zit. Let op: er staat hier niet de weergave ten opzichte van digitaal! Als je dan hoort hoe de sax van Stan Getz even binnen komt zetten! Dat bre-de, zwoele en oversexte, waarbij je de lucht tussen de kleppen hoort ontsnap-pen. De Thorens laat geen bijgeluiden horen in de vorm van rumble. Zweving van het toerental is niet te ontdekken. De machine is een automaat. De arm zoekt automatisch de begingroef (in-stelbaar voor singeltjes en elpees) en keert huiswaarts na het afspelen van het gekozen kantje. Wie daar geen ge-duld voor heeft kan de tafel manueel be-dienen. Het bijgeleverde AT-element is erg goed, maar loopt uiteindelijk en lo-gischerwijs tegen een paar beperkingen aan. Muziek met een hoge complexiteit aan ingezette stemmen en instrumenten zal leiden tot een zeer geringe mate van

marktsegment zijn de prestaties formida-bel. Alles wat analoog tot analoog maakt, valt in royale mate over je heen. De mee-geleverde AT presteert erg goed, maar vervanging tilt deze draaitafel absoluut naar een hoger niveau. Houd bij de in-terpretatie van deze tekst rekening met het gegeven dat deze Thorens beluis-terd is onder de meest gunstige condi-ties en dat er een optimale match is met de randapparatuur en de met Acoustic System Resonators aangepaste akoes-tiek. Als je het ding hier zou beluisteren, schrik je je dus rot. Los daarvan is het gewoon een verrukkelijke draaitafel.

Ruud Jonker

vaagheid, waarbij dan vergeleken wordt met elementen uit aanzienlijk hogere kwaliteitsklassen. Neem deze opmer-king niet te zwaar, want de Thorens met de AT zette hier nog altijd een zeer over-tuigende Mozart neer. Ook zou het ele-ment wat meer souplesse kunnen laten horen, maar de eerlijkheid gebiedt op te merken dat deze AT nog niet volledig in-gespeeld is. De verschillen met het ana-loge topniveau worden dan hoorbaar in een vergelijking met een geleende 301 Transcription motor met een Pritchard arm in een Shindo plintje van kersen-hout. Dat is waarschijnlijk het meest le-vensgevaarlijke en dodelijke analoge wapen in de wereld en haalt vrijwel al-les onderuit dat draaitafel heet. Maar, de Thorens houdt het lang vol!

Conclusie

Een draaitafel bouwen zoals de TD124, dat kan Thorens niet meer. De TD240 is een klassiek concept in lijn met de TD145 en TD160. Iemand uit die gene-ratie zal zich meteen thuis voelen. Hoe-wel de TD240 gericht is op een bepaald

PRIJSTHORENS TD240 MET AT-95 € 649,- (ZWART)THORENS 240 TD240 MET AT-95 € 699,- (ZWARTGLANS OF LICHT HOUT)

IMPORTEUR: PV TRADEDISTRIBUTEUR NL: HEIJMANS SOUND & VISIONE-MAIL: KANTOOR@LEOHSV.NLWWW.HEIJMANSSOUNDENVISION.NL

END

35

test

ed